Perkecambahan Biji Tanaman Biwa (Eriobotrya japonica Lindl.) dengan Penambahan GA3 dan Kinetin Secara In Vitro

LAMPIRAN

Lampiran 1. Komposisi Media Murashige dan Skoog (MS) (Zulkarnain, 2009)
Bahan Kimia
Makronutrien
NH4NO3
KNO3
CaCl2.H2O
MgSO4.7H2O
KH2PO4
Iron
Na2EDTA
FeSO4.7H2O
Mikro Nutrien
MnSO4.4H2O
ZnSO4.7H2O
H3BO3
KI
NaMoO4.2H2O
CuSO4.5H2O
CoCl.6H2O

Vitamin
Myo-inositol
Glisin
Niasin
Piridoksin-HCl
Tiamin-HCl
Sukrosa
Agar

Konsentrasi dalam Medium (mg/L)
1.650,000
1.900,000
440,000
370,000
170,000
37,000
27,800
22,300
8,600
6,200

0,830
0,250
0,025
0,025
100,000
2,000
0,500
0,500
0,100
30.000,000
7.000,000

Universitas Sumatera Utara

30

Lampiran 2. Stok Zat Pengatur Tumbuh
100 mg kinetin

100 mg GA3


Dilarutkan

Dilarutkan

dengan HCl 1 N

dengan alkohol
70%

Tambahkan akuades
steril hingga volume
mencapai 100 ml

Ditutup dengan
aluminium foil dan
diberi label

Simpan dalam lemari
pendingin


Stok kinetin

Stok GA3

Universitas Sumatera Utara

31

Lampiran 3. Persentase Daya Berkecambah
Biji Berkecambah
Ulangan 1
Ulangan 2
Ulangan 3
1
G0K0
1
G0K1
1
G0K2

1
G0K3
1
G1K0
1
1
1
G1K1
1
1
G1K2
1
1
1
G1K3
1
1
G2K0
1
1

G2K1
1
1
1
G2K2
1
1
1
G2K3
1
Keterangan : G0 = GA3 0 ppm
K0 = Kinetin 0 ppm
K1 = Kinetin 4 ppm
G1 = GA3 250 ppm
G2 = GA3 500 ppm
K2 = Kinetin 8 ppm
K3 = Kinetin 12 ppm
Perlakuan

Persentase daya berkecambah =


% Daya
Berkecambah
66,66
33,33
33,33
100,00
100,00
66,66
66,66
66,66
100,00
100,00
66,66

Jumlah biji normal berkecambah x 100%
Jumlah biji yang ditanam

Uji Kruskal Wallis Persentase Daya Berkecambah
Chi-Square

Df
Asymp. Sig.

Persen
.800
2
.670

Universitas Sumatera Utara

32

Lampiran 4. Data Waktu Muncul Kecambah
Waktu Muncul Kecambah Biwa (Eriobotrya japonica Lindl.) 60 HST
Waktu Muncul Kecambah (HST)
Perlakuan
Rata-rata
Ulangan 1
Ulangan 2
Ulangan 3

G0K0
28
35
33
32,00
G0K1
23
13
24
20,00
G0K2
11
18
11
13,33
G0K3
15
13
16
14,66

G1K0
27
15
12
18,00
G1K1
20
11
16
15,66
G1K2
15
13
16
14,66
G1K3
11
27
20
19,33

G2K0
11
12
15
12,66
G2K1
13
16
11
13,33
G2K2
13
14
9
12,00
G2K3
16
11
18
15,00
Keterangan : G0 = GA3 0 ppm
K0 = Kinetin 0 ppm
G1 = GA3 250 ppm
K1 = Kinetin 4 ppm
K2 = Kinetin 8 ppm
G2 = GA3 500 ppm
K3 = Kinetin 12 ppm
Uji ANOVA Waktu Muncul Kecambah
Type III Sum
Source
of Squares
df
a
Corrected Model
980.556
11
Intercept
10066.778
1
Giberelin
274.056
2
Kinetin
262.333
3
Giberelin *
444.167
6
Kinetin
Error
498.667
24
Total
11546.000
36
Corrected Total
1479.222
35

Mean Square
F
89.141
4.290
10066.778 484.497
137.028
6.595
87.444
4.209
74.028

Sig.
.001
.000
.005
.016

3.563

.011

20.778

Uji DNMRT 5% Faktor Kinetin
Subset
Kinetin
K_8
K_4
K_12
K_0
Sig.

N
9
9
9
9

1
13.3333
16.3333
16.3333
.199

2
16.3333
16.3333
20.8889
.055

Universitas Sumatera Utara

33

Uji DNMRT 5% Faktor GA3
Subset
Giberelin
GA_500
GA_250
GA_0
Sig.

N
12
12
12

1
13.2500
16.9167
.060

2
16.9167
20.0000
.111

Uji DNMRT 5% Faktor Interaksi GA3-Kinetin
Perlakuan
N
Subset for alpha = 0.05
1
2
500G8K
3
12.0000
500G0K
3
12.6667
0G8K
3
13.3333
500G4K
3
13.3333
0G12K
3
14.6667
250G8K
3
14.6667
500G12K
3
15.0000
250G4K
3
15.6667
250G0K
3
18.0000
250G12K
3
19.3333
0G4K
3
20.0000
0G0K
3
32.0000
Sig.
.078
1.000

Universitas Sumatera Utara

34

Lampiran 5. Data Tinggi Kecambah
Tinggi Kecambah (Sebelum Transform)
Tinggi Tanaman (cm)
Perlakuan
Ulangan 1
Ulangan 2
Ulangan 3
G0K0
3,4
2,6
1,6
G0K1
3,7
4,6
5,5
G0K2
4,5
4,6
3,2
G0K3
5,8
9
3,8
G1K0
3
2,8
9
G1K1
2,7
2,7
1,4
G1K2
4,1
1,3
2
G1K3
1
1,8
4,1
G2K0
1,2
2,7
8
G2K1
3,5
1,9
3
G2K2
4
1,5
2,5
G2K3
1,8
1
1
Keterangan : G0 = GA3 0 ppm
K0 = Kinetin 0 ppm
G1 = GA3 250 ppm
K1 = Kinetin 4 ppm
K2 = Kinetin 8 ppm
G2 = GA3 500 ppm
K3 = Kinetin 12 ppm
Tinggi Kecambah (Setelah Transform)
Tinggi Tanaman (cm)
Perlakuan
Ulangan 1
Ulangan 2
Ulangan 3
G0K0
1,97
1,76
1,45
G0K1
2,05
2,26
2,45
G0K2
2,24
2,26
1,92
G0K3
2,51
3,08
2,07
G1K0
1,87
1,82
3,08
G1K1
1,79
1,79
1,38
G1K2
2,14
1,34
1,58
G1K3
1,22
1,52
2,14
G2K0
1,30
1,79
2,92
G2K1
2,00
1,55
1,87
G2K2
2,12
1,41
1,73
G2K3
1,52
1,22
1,58
Keterangan : G0 = GA3 0 ppm
K0 = Kinetin 0 ppm
G1 = GA3 250 ppm
K1 = Kinetin 4 ppm
G2 = GA3 500 ppm
K2 = Kinetin 8 ppm
K3 = Kinetin 12 ppm

Rata-rata
2,53
4,60
4,10
6,20
4,93
2,26
2,46
2,30
3,96
2,80
2,66
1,60

Rata-rata
1,72
2,25
2,13
2,55
2,25
1,65
1,68
1,62
2,00
1,80
1,75
1,44

Universitas Sumatera Utara

35

Uji ANOVA Tinggi Tanaman
Type III Sum of
Source
Squares
Corrected Model
3.591a
Intercept
131.191
Giberelin
1.233
Kinetin
.099
Giberelin * Kinetin
2.259
Error
4.518
Total
139.300
Corrected Total
8.109

df Mean Square
F
11
.326
1.734
1
131.191 696.881
2
.617
3.276
3
.033
.175
6
.376
2.000
24
.188
36
35

Sig.
.126
.000
.055
.912
.105

Universitas Sumatera Utara

36

Lampiran 6. Data Jumlah Tunas
Jumlah Tunas
Jumlah Tunas
Ulangan 1
Ulangan 2
Ulangan 3
G0K0
2
4
3
G0K1
1
3
3
G0K2
1
1
1
G0K3
2
4
5
G1K0
2
3
1
G1K1
3
3
3
G1K2
3
3
3
G1K3
5
1
6
G2K0
2
3
3
G2K1
3
3
5
G2K2
3
3
1
G2K3
4
1
3
Keterangan : G0 = GA3 0 ppm
K0 = Kinetin 0 ppm
G1 = GA3 250 ppm
K1 = Kinetin 4 ppm
K2 = Kinetin 8 ppm
G2 = GA3 500 ppm
K3 = Kinetin 12 ppm
Perlakuan

Rata-rata
3,00
2,33
1,00
3,66
2,00
3,00
3,00
4,00
2,66
3,66
2,33
2,66

Uji Kruskal-Wallis Jumlah Tunas
Chi-Square
Df
Asymp. Sig.

JT
4.755
2
.093

Universitas Sumatera Utara

37

Lampiran 7. Data Jumlah Daun
Jumlah Daun
Jumlah Daun
Ulangan 1
Ulangan 2
Ulangan 3
G0K0
8
11
10
G0K1
5
14
13
G0K2
9
13
13
G0K3
11
12
15
G1K0
6
9
6
G1K1
14
13
10
G1K2
14
10
4
G1K3
13
4
7
G2K0
7
7
8
G2K1
17
6
11
G2K2
9
6
8
G2K3
10
3
4
Keterangan : G0 = GA3 0 ppm
K0 = Kinetin 0 ppm
G1 = GA3 250 ppm
K1 = Kinetin 4 ppm
K2 = Kinetin 8 ppm
G2 = GA3 500 ppm
K3 = Kinetin 12 ppm
Perlakuan

Uji ANOVA Jumlah Daun
Type III Sum of
Source
Squares
Corrected Model
176.222a
Intercept
3211.111
Giberelin
61.556
Kinetin
58.889
Giberelin * Kinetin
55.778
Error
274.667
Total
3662.000
Corrected Total
450.889

df
11
1
2
3
6
24
36
35

Mean Square
16.020
3211.111
30.778
19.630
9.296
11.444

Rata-rata
9,66
10,66
11,66
12,66
7,00
12,33
9,33
8,00
7,33
11,33
7,66
5,66

F
1.400
280.583
2.689
1.715
.812

Sig.
.236
.000
.088
.191
.571

Universitas Sumatera Utara

38

Lampiran 8. Data Berat Basah Tajuk
Berat Basah Tajuk
Berat Basah Tajuk (mg)
Ulangan 1
Ulangan 2
Ulangan 3
G0K0
760
550
630
G0K1
710
710
790
G0K2
1.220
540
960
G0K3
1.290
910
970
G1K0
670
630
630
G1K1
900
860
610
G1K2
750
1.140
910
G1K3
830
1.040
930
G2K0
700
1.230
810
G2K1
940
730
1.090
G2K2
790
960
690
G2K3
630
340
980
Keterangan : G0 = GA3 0 ppm
K0 = Kinetin 0 ppm
G1 = GA3 250 ppm
K1 = Kinetin 4 ppm
K2 = Kinetin 8 ppm
G2 = GA3 500 ppm
K3 = Kinetin 12 ppm
Perlakuan

Uji Anova Berat Basah Tajuk
Type III Sum of
Source
Squares
Corrected Model
615230.556a
Intercept
24717469.444
Giberelin
1172.222
Kinetin
133163.889
Giberelin * Kinetin
480894.444
Error
959600.000
Total
26292300.000
Corrected Total
1574830.556

Rata-rata
646,66
736,66
906,66
1.056,66
643,33
790,00
933,33
933,33
913,33
920,00
813,33
650,00

df
Mean Square
F
11
55930.051
1.399
1 24717469.444 618.194
2
586.111
.015
3
44387.963
1.110
6
80149.074
2.005
24
39983.333
36
35

Sig.
.236
.000
.985
.364
.105

Universitas Sumatera Utara

39

Lampiran 9. Data Berat Kering Tajuk
Berat Kering Tajuk
Berat Kering Tajuk (mg)
Ulangan 1
Ulangan 2
Ulangan 3
G0K0
162,75
131,10
119,45
G0K1
122,65
111,25
121,10
G0K2
186,95
100,80
174,00
G0K3
158,95
123,55
82,90
G1K0
111,00
119,30
85,75
G1K1
105,15
147,60
72,60
G1K2
107,70
171,15
122,50
G1K3
49,20
205,25
123,75
G2K0
114,90
205,35
113,45
G2K1
65,75
78,30
195,35
G2K2
83,50
145,10
88,85
G2K3
93,50
32,30
142,10
Keterangan : G0 = GA3 0 ppm
K0 = Kinetin 0 ppm
G1 = GA3 250 ppm
K1 = Kinetin 4 ppm
K2 = Kinetin 8 ppm
G2 = GA3 500 ppm
K3 = Kinetin 12 ppm
Perlakuan

Uji Anova Berat Kering Tajuk
Type III Sum of
Source
Squares
Corrected Model
11439.884a
Intercept
531647.570
Giberelin
2514.597
Kinetin
2730.865
Giberelin * Kinetin
6194.422
Error
50264.838
Total
593352.293
Corrected Total
61704.722

Rata-rata
137,76
118,33
153,91
121,80
105,35
108,45
133,78
126,06
144,56
113,13
105,81
89,30

df Mean Square
F
11
1039.989
.497
1
531647.570 253.846
2
1257.299
.600
3
910.288
.435
6
1032.404
.493
24
2094.368
36
35

Sig.
.887
.000
.557
.730
.807

Universitas Sumatera Utara

40

Lampiran 10. Data Berat Basah Akar
Berat Basah Akar (Sebelum Transform)
Berat Basah Akar (mg)
Perlakuan
Ulangan 1
Ulangan 2
Ulangan 3
G0K0
1,24
0,00
13,80
G0K1
0,00
0,00
40,00
G0K2
0,00
30,00
0,00
G0K3
0,00
0,00
0,00
G1K0
30,20
39,70
90,10
G1K1
240,00
81,80
68,10
G1K2
0,00
27,70
4,20
G1K3
60,00
0,00
11,00
G2K0
30,30
0,00
59,60
G2K1
18,10
50,00
121,80
G2K2
168,70
41,40
139,90
G2K3
19,70
8,30
0,00
Keterangan : G0 = GA3 0 ppm
K0 = Kinetin 0 ppm
G1 = GA3 250 ppm
K1 = Kinetin 4 ppm
G2 = GA3 500 ppm
K2 = Kinetin 8 ppm
K3 = Kinetin 12 ppm
Berat Basah Akar (Setelah Transform)
Berat Basah Akar (mg)
Perlakuan
Ulangan 1
Ulangan 2
Ulangan 3
G0K0
1,32
0,71
3,78
G0K1
0,71
0,71
6,36
G0K2
0,71
5,52
0,71
G0K3
0,71
0,71
0,71
G1K0
5,54
6,34
9,52
G1K1
15,51
9,07
8,28
G1K2
0,71
5,31
2,17
G1K3
7,78
0,71
3,39
G2K0
5,55
0,71
7,75
G2K1
4,31
7,11
11,06
G2K2
13,01
6,47
11,85
G2K3
4,49
2,97
0,71
Keterangan : G0 = GA3 0 ppm
K0 = Kinetin 0 ppm
G1 = GA3 250 ppm
K1 = Kinetin 4 ppm
G2 = GA3 500 ppm
K2 = Kinetin 8 ppm
K3 = Kinetin 12 ppm

Rata-rata
5,01
13,33
10,00
53,33
130,00
10,66
23,66
30,00
63,33
116,66
9,33

Rata-rata
1,93
2,59
2,31
0,70
7,13
10,95
2,72
3,95
4,66
7,49
10,44
2,72

Universitas Sumatera Utara

41

Uji Anova Berat Basah Akar
Type III Sum of
Source
Squares
Corrected Model
383.282a
Intercept
830.911
Giberelin
153.301
Kinetin
94.855
Giberelin * Kinetin
135.126
Error
199.447
Total
1413.640
Corrected Total
582.729

df
11
1
2
3
6
24
36
35

Mean Square
F
Sig.
34.844
4.193 .002
830.911
99.986 .000
76.650
9.224 .001
31.618
3.805 .023
22.521
2.710 .037
8.310

Uji DNMRT 5% Faktor GA3
Subset
Giberelin
GA_0
GA_250
GA_500
Sig.

N
12
12
12

1
1.8870

2
6.1937
6.3321
.907

1.000

Uji DNMRT 5% Faktor Kinetin
Subset
Kinetin
K_12
K_0
K_8
K_4
Sig.

N
9
9
9
9

1
2.4629
4.5796
5.1613
.071

2
4.5796
5.1613
7.0132
.102

Uji DNMRT 5% Faktor Interaksi GA3-Kinetin
Perlakuan
N
Subset for alpha = 0.05
1
2
3
0G12K
3
.7071
0G0K
3
1.9359
1.9359
0G8K
3
2.3123
2.3123
0G4K
3
2.5927
2.5927
500G12K
3
2.7227
2.7227
250G8K
3
2.7285
2.7285
250G12K
3
3.9588
3.9588
500G0K
3
4.6698
4.6698
250G0K
3
7.1332
7.1332
500G4K
3
7.4927
7.4927
500G8K
3
10.4433
250G4K
3
10.9542
Sig.
.157
.052
.150

Universitas Sumatera Utara

42

Lampiran 11. Data Berat Kering Akar
Berat Kering Akar (Sebelum Transform)
Berat Kering Akar (mg)
Perlakuan
Ulangan 1
Ulangan 2
Ulangan 3
G0K0
0,15
0,00
0,23
G0K1
0,00
0,00
3,50
G0K2
0,00
6,00
0,00
G0K3
0,00
0,00
0,00
G1K0
2,70
3,40
10,30
G1K1
16,60
12,10
7,70
G1K2
0,00
4,00
1,60
G1K3
18,50
0,00
4,10
G2K0
4,40
0,00
9,90
G2K1
2,50
8,60
18,40
G2K2
11,90
3,40
14,60
G2K3
5,60
2,10
0,00
Keterangan : G0 = GA3 0 ppm
K0 = Kinetin 0 ppm
G1 = GA3 250 ppm
K1 = Kinetin 4 ppm
K2 = Kinetin 8 ppm
G2 = GA3 500 ppm
K3 = Kinetin 12 ppm
Berat Kering Akar (Setelah Transform)
Berat Kering Akar (mg)
Perlakuan
Ulangan 1
Ulangan 2
Ulangan 3
G0K0
0.81
0.71
0.85
G0K1
0.71
0.71
2.00
G0K2
0.71
2.55
0.71
G0K3
0.71
0.71
0.71
G1K0
1.79
1.97
3.29
G1K1
4.14
3.55
2.86
G1K2
0.71
2.12
1.45
G1K3
4.36
0.71
2.14
G2K0
2.21
0.71
3.22
G2K1
1.73
3.02
4.35
G2K2
3.52
1.97
3.89
G2K3
2.47
1.61
0.71
Keterangan : G0 = GA3 0 ppm
K0 = Kinetin 0 ppm
G1 = GA3 250 ppm
K1 = Kinetin 4 ppm
G2 = GA3 500 ppm
K2 = Kinetin 8 ppm
K3 = Kinetin 12 ppm

Rata-rata
0,12
1,16
2,00
5,46
12,13
1,86
7,53
4,76
9,83
9,96
2,56

Rata-rata
0,78
1,13
1,32
0,70
2,35
3,51
1,42
2,40
2,04
3,03
3,12
1,59

Universitas Sumatera Utara

43

Uji Anova Berat Kering Akar
Type III Sum of
Source
Squares
Corrected Model
29.194a
Intercept
137.542
Giberelin
16.792
Kinetin
5.116
Giberelin * Kinetin
7.286
Error
23.544
Total
190.280
Corrected Total
52.738

df Mean Square
F
Sig.
11
2.654
2.705 .020
1
137.542 140.205 .000
2
8.396
8.558 .002
3
1.705
1.738 .186
6
1.214
1.238 .322
24
.981
36
35

Uji DNMRT 5% Faktor GA3
Subset
Giberelin
GA_0
GA_250
GA_500
Sig.

N
12
12
12

1
.9889

1.000

2
2.4239
2.4511
.947

Universitas Sumatera Utara