Nyaksian Upacara Kawin Urang Baduy Luar.
o Selasa
4
o Rabu 0 Kamis . Jum..t
6
5
20
21
o Mar
OApr
7
22
8
23
OMei
9
10
24
OJun
11
25
.Jul
o Sabtu
12
26
()
28
Minggu
14
15
29
30
OOIrt
ONov
13
27
0 Ags OSep
16
31
ODes
Nyaksian Upacara Kawin
Urang Baduy Luar
Ku Johan Iskandar
~
;;uring masih inget keneh. Harita teh ~i awal taun 1996, ku;-'ringbada duhur nganjang ka saung huma kulawarga Ayah
aisah, manten pangurus adat Baduy, manten Jaro
Tanggungan 12. Ayah Caisah sanajan panganjrekan aya di
Kampung Kaduketer, Baduy Luar, tapi, harita saung humana aya
disisiwalunganCisimeut,DeSaNayagati,wewengkonluardesa
Baduy. Memang kulawarga Ayah Caisah, saperti kulawarga
Urang Baduy Luar galibna, remen nganjor ka Juardesana, nyaeta
pikeun ngadon ngahuma sawatara waktu di desa tatanggana,
wewengkon muslim. Utamana, lamun leuweung ngara (reuma
ngora) urut ngahuma di kampungna enggeus werit. Taean aya
lahanreumaanu cukupumurpikeun'dihumakeundeui.
.
sapoe jeput, ti isuk-isuk keneh tepi ka sore atawa peuting. Par~.
oganan umumna warga Baduy Luar nungtutan daratang ba~f'
rebo ku babawaan, saperti beas, eau, kalapa, jeung kolok.
Sawareh puluhankotokhasil kiriman ti semah teh dipeuncitan
jeung dipasak ku para ibu, pikeun nyugLihanoganan anu
daratang.
Pasosore,rombonganpanganten lalaki,Sardi, dianteurku
dulur-duluma, katut bapa Sawi, ngawakilan panganten awewe,
dianteur jeung anu lianna, ngalabring laleumpang mapay-mapay
jalan satapakngajugjug ka panghulu di Kampung Cipeureu, desa
tatangga Baduy. Sabenema mah salian di Cipeureu, Urang
Baduy, hususna pikeun Urang Baduy Jero, biasana ngawinkeun
panganten ku panghulu anu aya di Kampung Cicakal Girang.
Kampung muslim enclave di wewengkon Baduy. Satutas rengse
ti aeara panghulu, aeara peutingna di mah Ayah Caisah, aya
aeara hiburan mangrupa kasenian pantun. Juru pantuna ti Cibeo,
Beda ti sasari, harita di saung h4(Oa,Ayah Caisah kas,ampak
eukeur ngarumpul sabondoroyol Salah saurang mantuna, Juned
katingali eukeur jongjon nganyam daun kalapa, nyieun kisa
wadah kotok. Satutas nimbrung ngiluan ngobrol jeung Ayah
Baduy Jero, dihadiran ku sakumna kulawarga pasangan panganCaisah katut kulawarga, kuring mimitiengeuh, kunaon harita para
kulawarga Ayah Caisah sabondoroyot ngarumpul di saung. Pon ten jeung anu oganan.
Dinapae kadua, anu oganan masih terus datang narungtukitu deui, kunaon katingalina Juned sibuk pisan nyieunan kisa.
tan ka imah anu boga hajat,Ayah Caisah. Acara pamungkas,
Marga lantaranana, maranehna keur babadamian, reneanana
Ayah Caisah Peisuk bakal boga hajatan, nyaeta arek ngawin- dina poe katilumangrupacara kawin batun,upaeara adat husus
kawinan Urang Baduy. !suk-isuk keneh, juru rias panganten (juru
keun incuna, Sadi (17) ka Sawi (16 taun), anu masih sabanaldulur
deukeutna keneh, di kampung Kaduketer. Kusabab kitu, engke . aes) ti KampungCikopeng,jeung tangkesanldukunBaduy ti
pasosore, rengse gawe di huma, sakumna kuwargaAyah Caisah Cieatang anu bakal ngabantu upaca kawinan batin disuguhan
arek baralik ka kampung Kaduketer. Masing-masing bakal ngaja- dahar ku Ambu Caisah. Satutasna sarapan, terus juru aes
ringjingkotok ti saung huma. Kotok ami sok biasa dikurungan di ngadangdanan pasangan panganten. Beungeut panganten
kolongsaung salilamaranehna nganjor.Waktubada asar kuring dioles-olesmakecikur,lerus ditotoJ-totol pake beas bOOasdieampamit. Ayah Caisah omat-omatan pisan ka kuring, rehna kuring pur jeung apu make sapu pare. Kira-kira jam sapuluhan, Juned
dina poe isukna kudu datang ka.imahna, pikeun nyaksian aeara
ngamparkeun lambaran samak di handapna ditilaman ku plastik
hajatan ngawinkeun incuna. Sanajan kuring kaasup remen nyak- di buruan imah Caisah. Tuluy, pasangan panganten Sardi jeung
sian upaeara adat kawinan Urang Sunda, tapi, pikeun nyaksian Sawi kaluar Ii jero imah. Maranehna dariuk dina amparan samak,
upaeara kawinan Urang Baduy mah taean pemah. Kukituna, ku- nyanghareupan dulang, parawanten, diisi ku cau, beas, seupahring ngarasa bungah pisan diondang ku Ayah Caisah pikeun eun, jeung kalapa hejo. Pasangan panganten duanana dititah
nyaksian aeara hajatan ngawinkeun incuna.
.
ng~lek kotok. Panganten lalaki ngelek kotok bikang. Sabalikna,
.
Nurutkeun adat Urang Baduy, aeara hajatan saperti sunatan
panganten lalakina ngelek kotok jagona. Upaeara dimimitian,
(sudatan) jeung kawinan di Baduy, waktuna tiap taun kudu tetep. Tangkesan ngadoa bari leungeun anu katuhuna ditempelkeun
Biasana dilaksanakeun dina bulan Kalima (Mei-Juni nurutkeun kana sirah panganten lalaki. Leungeun sabeulah deui, leungeun
kalender Urang Baduy. Dina bulan Kalima, biasana sakabeh
kencana ditempelkeun kana sirah panganten awewe. Satutas
warga Baduy enggeus rengse panen huma, jeung beres seba ka beres doa, Ayah Sawi, bapa panganten awewe nyawer. Ngawur. ngawurkeun duit logam anu dieampur jeung beas anu diwadahan
bupati di Rangkasbitung jeung ka gubemur di Serang.
Saluyu jeung jangji kuring ka Ayah Caisah, harita isuk-isuk dina bakul. Barudak rame pisan parebut marulungan duit sawerkeneh, kuring enggeus jebul di Kampung Keduketer. Kuringmilih an. Nurutkeun adat Urang Baduy, saweran ngadunakeun duit,
natamu ka kulawarga Juned, mantu Ayah Caisah, anu imahna beas, jeung sapasang kotak. Hal ieu teh ngandung harti simbopagigir-gigirjeung kulawargaAyah Caisah, kusabab di imahAyah lik, nyaeta panganten dibekelan harta jeung bibit rumah tangga.
Caisah mah rame pisan ku nu oganan.
Supaya panganten engkena dina ngalakonan laki rabina, bisa
Aeara kawinanincu Ayah Caisahdilaksanakeuntilu poean. salamet digampangkeun milikna, jeung bakal meunang kabagDinapoekahiji,sakabehbarayakatuttatanggadeukeutkulawar- jaan salawasna. ***
gaAyah Caisah jeung Ayah Sawi ngumpu~i1gariung di imahAyah
Johan Iskandar
Caisah. Kaum ibu pada saribuk masak dahareunpikeun
Dosen jeung panalungtik lingkungan fj Unpad
nyuguhan oganan anu daratang. Para ibu masakna hampir
t
15
Mangle No. 2227
- -- ---
-_.
--Kllplnt
----
Humos
---
Un pod
2009----
4
o Rabu 0 Kamis . Jum..t
6
5
20
21
o Mar
OApr
7
22
8
23
OMei
9
10
24
OJun
11
25
.Jul
o Sabtu
12
26
()
28
Minggu
14
15
29
30
OOIrt
ONov
13
27
0 Ags OSep
16
31
ODes
Nyaksian Upacara Kawin
Urang Baduy Luar
Ku Johan Iskandar
~
;;uring masih inget keneh. Harita teh ~i awal taun 1996, ku;-'ringbada duhur nganjang ka saung huma kulawarga Ayah
aisah, manten pangurus adat Baduy, manten Jaro
Tanggungan 12. Ayah Caisah sanajan panganjrekan aya di
Kampung Kaduketer, Baduy Luar, tapi, harita saung humana aya
disisiwalunganCisimeut,DeSaNayagati,wewengkonluardesa
Baduy. Memang kulawarga Ayah Caisah, saperti kulawarga
Urang Baduy Luar galibna, remen nganjor ka Juardesana, nyaeta
pikeun ngadon ngahuma sawatara waktu di desa tatanggana,
wewengkon muslim. Utamana, lamun leuweung ngara (reuma
ngora) urut ngahuma di kampungna enggeus werit. Taean aya
lahanreumaanu cukupumurpikeun'dihumakeundeui.
.
sapoe jeput, ti isuk-isuk keneh tepi ka sore atawa peuting. Par~.
oganan umumna warga Baduy Luar nungtutan daratang ba~f'
rebo ku babawaan, saperti beas, eau, kalapa, jeung kolok.
Sawareh puluhankotokhasil kiriman ti semah teh dipeuncitan
jeung dipasak ku para ibu, pikeun nyugLihanoganan anu
daratang.
Pasosore,rombonganpanganten lalaki,Sardi, dianteurku
dulur-duluma, katut bapa Sawi, ngawakilan panganten awewe,
dianteur jeung anu lianna, ngalabring laleumpang mapay-mapay
jalan satapakngajugjug ka panghulu di Kampung Cipeureu, desa
tatangga Baduy. Sabenema mah salian di Cipeureu, Urang
Baduy, hususna pikeun Urang Baduy Jero, biasana ngawinkeun
panganten ku panghulu anu aya di Kampung Cicakal Girang.
Kampung muslim enclave di wewengkon Baduy. Satutas rengse
ti aeara panghulu, aeara peutingna di mah Ayah Caisah, aya
aeara hiburan mangrupa kasenian pantun. Juru pantuna ti Cibeo,
Beda ti sasari, harita di saung h4(Oa,Ayah Caisah kas,ampak
eukeur ngarumpul sabondoroyol Salah saurang mantuna, Juned
katingali eukeur jongjon nganyam daun kalapa, nyieun kisa
wadah kotok. Satutas nimbrung ngiluan ngobrol jeung Ayah
Baduy Jero, dihadiran ku sakumna kulawarga pasangan panganCaisah katut kulawarga, kuring mimitiengeuh, kunaon harita para
kulawarga Ayah Caisah sabondoroyot ngarumpul di saung. Pon ten jeung anu oganan.
Dinapae kadua, anu oganan masih terus datang narungtukitu deui, kunaon katingalina Juned sibuk pisan nyieunan kisa.
tan ka imah anu boga hajat,Ayah Caisah. Acara pamungkas,
Marga lantaranana, maranehna keur babadamian, reneanana
Ayah Caisah Peisuk bakal boga hajatan, nyaeta arek ngawin- dina poe katilumangrupacara kawin batun,upaeara adat husus
kawinan Urang Baduy. !suk-isuk keneh, juru rias panganten (juru
keun incuna, Sadi (17) ka Sawi (16 taun), anu masih sabanaldulur
deukeutna keneh, di kampung Kaduketer. Kusabab kitu, engke . aes) ti KampungCikopeng,jeung tangkesanldukunBaduy ti
pasosore, rengse gawe di huma, sakumna kuwargaAyah Caisah Cieatang anu bakal ngabantu upaca kawinan batin disuguhan
arek baralik ka kampung Kaduketer. Masing-masing bakal ngaja- dahar ku Ambu Caisah. Satutasna sarapan, terus juru aes
ringjingkotok ti saung huma. Kotok ami sok biasa dikurungan di ngadangdanan pasangan panganten. Beungeut panganten
kolongsaung salilamaranehna nganjor.Waktubada asar kuring dioles-olesmakecikur,lerus ditotoJ-totol pake beas bOOasdieampamit. Ayah Caisah omat-omatan pisan ka kuring, rehna kuring pur jeung apu make sapu pare. Kira-kira jam sapuluhan, Juned
dina poe isukna kudu datang ka.imahna, pikeun nyaksian aeara
ngamparkeun lambaran samak di handapna ditilaman ku plastik
hajatan ngawinkeun incuna. Sanajan kuring kaasup remen nyak- di buruan imah Caisah. Tuluy, pasangan panganten Sardi jeung
sian upaeara adat kawinan Urang Sunda, tapi, pikeun nyaksian Sawi kaluar Ii jero imah. Maranehna dariuk dina amparan samak,
upaeara kawinan Urang Baduy mah taean pemah. Kukituna, ku- nyanghareupan dulang, parawanten, diisi ku cau, beas, seupahring ngarasa bungah pisan diondang ku Ayah Caisah pikeun eun, jeung kalapa hejo. Pasangan panganten duanana dititah
nyaksian aeara hajatan ngawinkeun incuna.
.
ng~lek kotok. Panganten lalaki ngelek kotok bikang. Sabalikna,
.
Nurutkeun adat Urang Baduy, aeara hajatan saperti sunatan
panganten lalakina ngelek kotok jagona. Upaeara dimimitian,
(sudatan) jeung kawinan di Baduy, waktuna tiap taun kudu tetep. Tangkesan ngadoa bari leungeun anu katuhuna ditempelkeun
Biasana dilaksanakeun dina bulan Kalima (Mei-Juni nurutkeun kana sirah panganten lalaki. Leungeun sabeulah deui, leungeun
kalender Urang Baduy. Dina bulan Kalima, biasana sakabeh
kencana ditempelkeun kana sirah panganten awewe. Satutas
warga Baduy enggeus rengse panen huma, jeung beres seba ka beres doa, Ayah Sawi, bapa panganten awewe nyawer. Ngawur. ngawurkeun duit logam anu dieampur jeung beas anu diwadahan
bupati di Rangkasbitung jeung ka gubemur di Serang.
Saluyu jeung jangji kuring ka Ayah Caisah, harita isuk-isuk dina bakul. Barudak rame pisan parebut marulungan duit sawerkeneh, kuring enggeus jebul di Kampung Keduketer. Kuringmilih an. Nurutkeun adat Urang Baduy, saweran ngadunakeun duit,
natamu ka kulawarga Juned, mantu Ayah Caisah, anu imahna beas, jeung sapasang kotak. Hal ieu teh ngandung harti simbopagigir-gigirjeung kulawargaAyah Caisah, kusabab di imahAyah lik, nyaeta panganten dibekelan harta jeung bibit rumah tangga.
Caisah mah rame pisan ku nu oganan.
Supaya panganten engkena dina ngalakonan laki rabina, bisa
Aeara kawinanincu Ayah Caisahdilaksanakeuntilu poean. salamet digampangkeun milikna, jeung bakal meunang kabagDinapoekahiji,sakabehbarayakatuttatanggadeukeutkulawar- jaan salawasna. ***
gaAyah Caisah jeung Ayah Sawi ngumpu~i1gariung di imahAyah
Johan Iskandar
Caisah. Kaum ibu pada saribuk masak dahareunpikeun
Dosen jeung panalungtik lingkungan fj Unpad
nyuguhan oganan anu daratang. Para ibu masakna hampir
t
15
Mangle No. 2227
- -- ---
-_.
--Kllplnt
----
Humos
---
Un pod
2009----