Intan dan sejarah bocah.

SABTLJ,

JM P A S ,

NOVEM BER

19

SRQPONMLKJIHGFEDCBA
T E R B IT
32

2016

.

o c a h k e c il b e r n a m a

B

'. I n ta n


itu a k h ir n y a
su rg a .

S ih o ta n g

(4 ), d a n

S in a g a

( 4 ) m e n ja d i

le d a k a n

H uk o rb a n

S a r n a r in d a ,

N ovem ber


la lu ,

s a s tr a

yang

rn e re n g g u t

m enyebabkan
itu .

lu k a

B e ta p a

te la h

w e la s

d ir in y a .


b e n g is

k e ja r n

s e r iu s

ka m a n u n g sa n

d a ri

D in a

tiq a h a d

h a ti

p e la k u ,

ck dkk

itu

m e rn b u n u h

p in d e r ;

rn e re k a .

k a te g o r i

H u-

d is e b u t

anak

1 ta h u n
dan

h in g g a


k e h id u p a n

r e a lita s

s e ja r a h .

s o s ia l

le r n a h
a ta u p u n

S e ja u h

in i b e lu m

ada

r is e t


s e ja r a h

la g i

anak

yang

la h ir

yang

n a s ib n y a

b e r u n tu n g

s o a l a n a l"

d a la m


12

a n a k -a n a k

d ia n g g a p

d a la r n

c ilik

d a ri

apar a h im

k u ra n g

panggung

se-


ja r a h .
M a s ih

lu m a y a n
di

dan

kan

D a r s iti

dan

S a r to n o

(1 9 8 7 )

bocah


lin g lr u n g a n

w an

p r ia y i,

K e g ia ta n
ta n p a

s e p e r ti

lin a n ,
te r b a ik
te n tu

a e a ra

dengan

p a ra


k e r n a n d ir ia n
si

k a rn y a

bocah,

dan

is ta n a .

e e r ita

s ik a n o r a n g

k e ra s

r a p r a ju r it.


b a rk a n
boeah

kepada
di Jaw a,

p u b lik

P a d v in d e r s

w ila y a h

sa d a rk a n

anak,

dan

M aka,

d ip e rn -

k e rn a n -

ta n p a

ra g u

a r tik e l

b e r ju d u l

"S e-

Ib a e

B apak"

yang

kepada

te r m a k tu b
doea n,

p e n tin g n y a

k a r a k te r

d itu r u n k a n
ru a n

1916.

b e r r n u k im

d a la r n m a j a l a l l K e p a n -

F e b ru a ri

e a r a g a r n b la n g ,

1 9 3 6 . D itu lis
te m p a t

se-

p e n d id ik -

a n a n a l, a d a tig a m a e a r n : d i d a la r n
ta n g g a ,

d i d a la m

s e k o la h ,

m e-

a tr a k s i

m ep u tih

dan

r a ja a n

sebuah

P a n tu n

yang

d ia la m a tk a n

bocah

in i m e m u a t

k a re n a k a n

ada

r e a lita s
tip k a n

p a n tu n

m a ja la h

boenga

M a n g k u n e g a ra n
a c a ra

g ig i d is a k -

u n ju k

pa-

anak,

u n tu k

B ocah

k e g ia ta n

p a ra

pada

dan

ra sa

peuun-

s ia a n

keben-

pengakuan
dan

a ta u

lu a r

akan

d a la m

[e m ra sa

b e k e r ja

b e r-

baeah

ke-

m em -

kesusahan.

d in u k ilk a n

R asa

s lir a ,

o ra n g

lo n g

d a la m

S e tia p
dengan
pada

'a k a n

pen-

la in . D e n g a n

te p a

to lo n g - r n e n o k r is is .

la in

e m p a ti

r n a s a la h

k ita ,

E m p a ti

o ra n g

la in , k e -

p e n d e r ita a n ,

dan

ke-

Y a , b ib it- b ib it

te -

r o r is s u b u r

k a re n a

penanam an

b e n ih

ka m a n u n q sa n

HERl
U n ive r s ita s

b a ik

b e r g a n tu n g

k ita a b a i p a d a
te p a

s iir a

se d a ri

dan

d in i.

P R lY A T M O K O

D o s e ti S e ja r a li F a ku lta s
f a k ta

m e-

ra sa y a n g d a p a t

m enghadapi

te r b a ta s a n n y a ,

r a sa

d i-

budayas lir a

ta h u , h u b u n g a n

kadar

h i-

rn e re k a
yang

te p a

akan

o ra n g

s u lita n n y a ,

m e-

d a la m

p e r ik e r n a n u -

e m p a ti

o ra n g

te p a

dan

m u n g k in .

o ra n g

te r h a d a p

ta n g a n

ke-

b e rp a n g k a l

p e r n y a ta a n

ja r in g a n

ke-

to lo n g - m e n o lo n g ,

in i

ru p a k a n

p o litis

k e c u a li

yang

ke-

Jaw a

S in d h u n a ta ,

m e n a ja m k a n

ta n p a

r in g a n

o ra n g

w an

d e r ita a n

a n a k -a n a k .

dan

s e tin g g i

M e n y itir

te r -

k a w u la

B uahnya,

d a la m
u ru sa n

T e r le b ih

m a n u s ia

d is e n a n g i

k e p a tu h a n

bocah

ke-

s iir a .

r n e n ju n ju n g

anak,

m e r n b u k tik a n
p ih a k

a d a la h

fo rm a l

yang

di

d itiu p k a n

d u p s e h a r i- h a r i,
tu n tu t

se o ra n g

yang

te p a

r n e le r n -

bocah

m enyangkut

m a n u s ia a n

itu

sem a -

s e tid a k n y a

r e k a m e r n p r a k tik a n n y a

sebagai

dan

in ila h

h a ti,

JPO

y a n g d ig a r a p

panduan

b e r p a r tis i-

b ir o e
m era h

Teeha n

s l i r a b e r h a s il

sa m a -sa rn a ,

Kepa ndoea n

m a c h o ta /p a n d o e

h a r i.

ku-

1 9 3 6 : S in o r

ke ka s iii/K e p a d a

m u d ia n

m e n g g e la r

dengan
Saya

s e la s ili/T ja h a ja

b e r-

dan

debt

y a n g te r d o k u m e n -

A g u s tu s

boenga

d iyang

p e n g g a rn b a ra n

b u n y in y a ,

d a la r n

e d is i

u n tu k

p e rp a d u a n

a n ta r a

dan

p a n tu n .

k e in d a h a n

y a n g b e g itu

anak

p u la

r im a d a n

d a la m

sedang

gem ar

B e r ik u t

p e r m a in a n

ir a m a

s e r iu s

P e r g u la ta n

b a n tu

o la h b a h a s a ,

Saat

d ia ja r i

u n tu k

b a g a in i ju g a m e n u m b u h k a n

panduan

te r n y a ta

in i

b a n y a k , te r r n a s u k

ro rn b o n g a n

b e r s a tu

bocah

ta l, b e r h e n ti

d a n b e r b a r is .

S a s tr a

M a n g k u n e g a ra n ,

c in ta ,

anak

d o la n a n

h a ti

kepada

bunqahe

tu w a n e ."

K e p ia w a ia n

ta s i

bo-

K la ko n

c a n g g ih

d ir i. P e n g h a r g a a n

k e s e tia a n

wong

b u tk a n

u n tu k

riq-

tn a u .

ta -n ia ta .

le p a s d a r i k e p e n tin g a n
pam er

ban-

c a h e s L a m e t. a n d a d e ko ki

JPO

d id a m b a

mau

a la t y a n g

tu k p e n g h a r g a a n

ke -

b lu m -

b lu m b a n g

d i P e r p u s ta k a a n

in i d im a k n a i

pengakuan

pada

d a le m

h it=

boca h

r e m a ja

d a la r n

r a ja a n

Ia n q e n i

in g

m e m p e r lih a tk a n

k a c a r n a ta

P a ra

Javaan-

O r g a n is a tie
yang

pasi

boca h
ana

p a d p in d e r

b e rsa m a

m e re k a

e k s is te n s i

M a n g k u n e g a ra n
akan

bangunan

d a la r n

d ib e n tu k

bocah

D a ri

P r a ja

S u r a k a r ta ,

sche

yang

d ik a -

te n ta n g

khususnya

te r w a d a h i

O r a n g tu a

sepueuk
p e r lu

S e m is a l

Menghargai e k s is te n s i
ju k a n

yang

M a n g k u n e g a ra n

d ir ia n

budaya

te r d a p a t

bocah
(JP O )

adanya

te r -

dan

f a to

M e re k a

bukan

kungkungan

m e n a r ik

r e s m i.

na-

b lu m -

b a n yu . P a -

gLa gepen

h a r m o n is

r n e m e r ia h -

k e r a ja a n

te m p a a n
b e rk a t

k e d is ip -

tu r u t

b a r is d i h a la r n a n

N a-

m e-

m e lu p a k a n

ru p a -ru p a

b e rse ra g a rn
saat

in i b u k a n

w a k tu

te r s im p a n

udan,

weruh

n g g e b yu r

itu

b a r is - b e r b a r is

b e n d o ro .

y a n g f e o d a lis tis ,

S e b e tu ln y a
k is a h

dkk
s tu d i

m e la in k a n

s if a t m a n ja

p e la y a n
Jaw a

dan

yang

padpinder

ke b a k

mau

1;0-

b a n yu

s e ko lo h .

m e n ia s

O r a s a r a n ta

jur

a ja r

ju m e n e n g a n

n a r n p ilk a n

d p in d e r

s in g

q o le k

A .n a

b a n q -b lu m b a n q

sa ka

padha

lu w e ,

m a n q ka t

ku w i

c ilik-c ilik

in g in ja d i y a n g

re sm i

rn e ra y a k a n

lika

ko -

titir . P a -

panqqon

sa pa pa dha ne.

d a la m

d a la r n

d itu n ju k

la li

nqrewa nqi

e su k-e su k

" V lis

omah

la g i w a e b u d h a l

ta n d a n q

bonqan

pad-

m e m p e r h a tik a n

k a re n a

a n a k -a n a k

m enggenapi

s e p a tu ,
ka b e h

dan

itu , m e r e k a

m la yu

ana

tid a k

D engan

aspek

r a p a d p in d e r
p a m u ia n q a n .

w a ta r a

k e k o rn p a k a n

d is u r a t(1 9 8 9 )

b lu s

para

a n a k -a n a k

R e k s a p u s ta k a

K a r to d ir d jo

guna

m u n , y a n g d iju m p a i
pada

yang

c e ka k,

lu m p a t-lu tn p a ta n

e n e r g i,

aspek

kan

ta h u n . ..

d o la n a n "

bangsa-

S o e r a tm a n

k e h id u p a n

ru m a h

s in g

r a r n e s w a r a n in q

ana

b a n g , g e k ka le le p . q e k m a n c u n q u l.

c ilik

n a r ik . B e b e r a p a

tu m b u h

di

ana

bonqan,

awan

p a ll-

c ilik-c i-

to p in e

S in g

siji

p la ta r a n

K lu tn p u ka n

a tu s .:

ka ya

Sayangnya,

wong

rong

ta u ja m

c e m p lu n q ,

ir e n q

gedhe

(1 1 a l 5 3 ):

P ad-

boca he

ora,

buku Boca h

d a la m

w e ta n .

s in g n g a n g g o

s in g

N a fsu

kepada

k a la h

ana

ja m

b a le b e r

p itu -w o lu

ka th o k
ana

e p r in q .:

(1 9 8 7 ), y a n g

ta h u n .

nganggo

b a r is ,

b e ru m u r

aeap

umuran

m e n y e lin a p

m e lu m u r i

ana

q ed h e. An a

ku n in q ,

Acap kalah
M e r u ju k

lik,

w iw it

p a tin g

ku lo n .

wadon

d lia p a

P a m eda n.

w in q i.:

ka to n

kid u l,

m e-

b a r is - b e r b a r is :

m e n ya tiq

esuk

p in d e r

p e n g a ra n g

Y a s a w id a g d a ,

k e g ia ta n

d o la n

ta l,

a s ih

d a la r n

a n a l, d a n

eukup

r a sa

lo n g g o r

ra sa

HKBP

nyaw a

M a n g ku n a g a r a n

Data
-110ng-

Beech

g a ra p a n

Jaw a,

" Aku

p e n g e b o rn a n

je m a a t

y a n g te r p o tr e t

m a-

b e r m a in ,

b e r ju d u l

p itu

k e ji a k s i

ib a d a h

b e rk e m a h ,

sezam an

sa ka

Sungguh

m e-

lin c a h

to io n g - r n e n o lo u g .

lu k is k a n

13

d ia ja r i

d a n s ik a p

ku n a q a r o n

A lv a r o

O ik u r n e n e ,

dengan

rn e re k a

b e r b a r is ,

b o r n d i G e r e ja

te m p a t

s e k o la h

k e w a jib a n n y a

L a n ta s

ke

( 2 ) , T r in iti

ta h a e a n

d i lu a r

s in g - m a s in g .

A n ita

T A H U N -K E -5 2

P R I Y A T lvI 0 K 0

I

m anggul

( 2 ,5 )

te r b a n g

Ia d e n g a n

HER

dan

O liv ia b r

B a n ja r n a h o r

i:

139

Bocah

an
In ta n d
liLi!!
O le

+ K L A S IK A

HALAM AN

NOMOR

S o n a ta

S a s tr a
D harma

.