Karakteristik Pengeringan Asam Gelugur (Garcinia atriviridis) Menggunakan Alat Pengering Tray Dryer dan Pengaruh Desikan

LAMPIRAN 1
DATA HASIL PENELITIAN
L1.1 DATA PENGUKURAN LAJU ALIR UDARA DAN SUHU
Alat: Digital anemometer
Tabel L1.1 Data Pengukuran Laju Alir Udara
Kontrol Laju Alir Udara
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11

Laju Alir Udara (m/s)
1,0
1,3

1,6
2,0
2,3
2,7
3,1
3,4
3,9
4,1

Alat: Thermometer
Tabel L1.2 Data Pengukuran Suhu pada Alat Tray Dryer
Kontrol
Suhu
1
2
3
4
5
6
7

8
9
10

Suhu (oC)
Laju Alir Udara 1,0 m/s Laju Alir Udara 1,6 m/s
36
31
40
34
48
40
52
47
59
55
65
63
75
71

82
77
90
83
96
86

34
Universitas Sumatera Utara

L1.2 DATA PENELITIAN PENGERINGAN
L1.2.1 Run I
Bahan baku dengan ukuran 1.5 cm x 1.5 cm x 0,7 cm
Laju Alir Udara = 1,0 m/s
Tanpa menggunakan desikan
Tabel L1.3 Data Percobaan Tanpa Desikan dengan Laju Alir Udara 1,0 m/s
Waktu
(Menit)
0
30

60
90
120
150
180
210
240
270
300
330

Berat Sampel (gr)
I
II
III
50.1
50.4
50.3
33.9
37.1

44.1
18.2
24.5
35.2
10.1
17.7
28.1
6.8
12.2
22.5
5.9
8.5
17.2
5.7
6.9
13.3
5.6
6.0
9.6
5.6

5.9
7.9
5.6
5.8
6.6
5.6
5.8
5.7
5.6
5.8
5.7

RH (%)
Hulu Hilir
88
86
79
15
74
10

69
10
65
10
67
10
65
10
63
10
60
10
61
10
63
10
60
10

Hulu

26.9
28.2
28.6
29.1
29.2
29.3
29.7
29.5
30.2
30.3
30.5
30.5

Suhu (oC)
Tengah
28.0
86.5
91.0
93.0
87.0

88.0
89.0
88.8
88.9
89.0
88.0
88.5

Hilir
28.9
50.1
52.4
53.5
60.0
70.0
70.0
55.4
55.0
57.0
57.5

58.0

L1.2.2 Run II
Bahan baku dengan ukuran 1.5 cm x 1.5 cm x 0,7 cm
Laju Alir Udara 1,6 m/s
Tanpa menggunakan desikan
Tabel L1.4 Data Percobaa Tanpa Desikan dengan Laju Alir Udara 1,6 m/s
Waktu
(Menit)
0
30
60
90
120
150
180
210
240
270


Berat Sampel (gr)
I
II
III
50.3
50.3
50.2
36.6
38.9
42.2
20.6
23.5
30.8
13.2
15.8
24.8
8.8
10.8
18.9
6.7
7.4
12.6
6.6
7.0
8.4
6.6
6.8
7.5
6.6
6.7
6.6
6.6
6.7
6.6

RH (%)
Hulu Hilir
73
72
60
12
60
10
61
10
62
10
62
10
64
10
65
10
65
10
64
10

Hulu
30.9
30.5
30.7
30.6
30.5
30.5
30.2
30.0
30.2
30.5

Suhu (oC)
Tengah
31.0
83.2
85.0
85.0
84.5
85.0
85.0
84.5
83.3
84.0

Hilir
34.1
48.5
49.1
48.8
48.5
49.0
49.2
49.5
50.0
50.2

35
Universitas Sumatera Utara

L1.2.3 Run III
Bahan baku dengan ukuran 1.5 cm x 1.5 cm x 0,7 cm
Laju Alir Udara 1,0 m/s
Menggunakan desikan
Perbandingan berat bahan baku banding berat Desikan = 1:1
Berat bahan baku : berat desikan = 150 gr : 150 gr
Tabel L1.5 Data Percobaan Menggunakan 1:1 Desikan dengan Laju Alir Udara
1,0 m/s
Waktu
(Menit)
0
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300

Berat Sampel (gr)
I
II
III
50.3
50.4
50.5
41.9
44.6
46.1
31.1
36.2
39.3
19.7
27.2
31.7
11.9
19.1
24.5
8.0
13.0
18.0
6.7
9.0
12.8
6.2
7.2
9.3
6.2
6.4
7.7
6.2
6.4
6.6
6.2
6.4
6.6

RH (%)
Hulu Hilir
75
75
77
36
76
20
73
16
74
10
70
10
69
10
72
10
71
10
72
10
70
10

Suhu (oC)
Hulu Tengah
28.0
27.8
27.8
82.0
28.3
91.0
28.8
86.0
28.7
86.0
29.2
87.0
29.6
87.5
29.4
88.0
29.6
87.0
29.0
87.0
29.8
87.0

Hilir
28.0
39.4
39.8
43.4
50.4
50.4
56.9
55.2
55.0
55.7
56.0

L1.2.4 Run IV
Bahan baku dengan ukuran 1.5 cm x 1.5 cm x 0,7 cm
Laju Alir Udara 1,6 m/s
Menggunakan desikan
Perbandingan berat bahan baku banding berat desikan = 1:1
Berat bahan baku : berat desikan = 150 gr : 150 gr
Tabel L1.6 Data Percobaan Menggunakan Desikan dengan Laju Alir Udara 1,6
m/s
Waktu
(Menit)
0
30
60
90
120

Berat Sampel (gr)
I
II
III
50.3
50.4
50.2
37.8
41.5
41.1
26.9
33.7
34.0
17.9
26.0
27.5
11.2
22.8
22.8

RH (%)
Hulu Hilir
67
66
71
10
71
10
70
10
70
10

Hulu
31.3
30.6
30.6
30.5
30.5

Suhu (oC)
Tengah
35.0
75.0
75.0
73.0
75.0

Hilir
32.2
49.5
50.0
50.0
51.6

36
Universitas Sumatera Utara

150
180
210
240
270
300

7.7
6.4
5.9
5.9
5.9
5.9

17.2
13.1
9.9
8.0
7.3
7.3

17.1
12.4
9.3
7.5
6.7
6.7

70
70
72
72
72
70

10
10
10
10
10
10

30.3
30.0
30.0
30.1
30.0
30.1

75.0
75.0
77.0
76.0
76.0
76.0

54.0
55.2
55.5
55.3
55.5
55.2

L1.2.5 Run V
Bahan baku dengan ukuran 1.5 cm x 1.5 cm x 0,7 cm
Laju Alir Udara 1,0 m/s
Menggunakan desikan
Perbandingan berat bahan baku banding berat desikan = 1:2
Berat bahan baku : berat desikan = 150 gr : 300 gr
Tabel L1.7 Data Percobaan Menggunakan 1:2 Desikan dengan Laju Alir Udara
1,0 m/s
Waktu
(Menit)
0
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330

Berat Sampel (gr)
I
II
III
50.3
50.4
50.1
41.2
43.3
44.4
33.8
37.0
39.1
26.6
29.5
32.1
18.3
22.8
25.3
13.7
17.7
20.5
10.1
12.6
15.4
8.7
10.1
12.4
8.3
9.1
11.0
7.9
8.4
9.9
7.9
7.8
8.8
7.9
7.8
7.8

RH (%)
Hulu Hilir
68
65
74
15
76
10
74
10
77
10
81
10
92
10
90
10
81
10
91
10
90
10
88
10

Hulu
29.8
29.0
28.8
29.0
28.9
28.2
26.8
29.5
27.1
26.1
26.2
26.4

Suhu (oC)
Tengah
42.0
73.0
74.0
74.0
75.0
76.0
75.5
76.0
75.0
78.0
79.0
80.0

Hilir
35.1
52.2
53.1
54.0
59.0
60.0
60.0
60.5
58.0
59.2
58.8
59.1

L1.2.6 Run VI
Bahan baku dengan ukuran 1.5 cm x 1.5 cm x 0,7 cm
Laju Alir Udara 1,6 m/s
Menggunakan desikan
Perbandingan berat bahan baku banding berat desikan= 1:2
Berat bahan baku : berat desikan = 150 gr : 300 gr

37
Universitas Sumatera Utara

Tabel L1.8 Data Percobaan Menggunakan 1:2 Desikan dengan Laju Alir Udara
1,6 m/s
Waktu
(Menit)
0
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330

Berat Sampel (gr)
I
II
III
50.1
50.2
50.2
41.9
42.7
43.1
32.5
35.5
36.7
25.3
29.4
31.4
18.8
23.5
26.1
13.8
18.3
21.3
11.0
14.4
17.5
8.9
11.7
14.4
8.1
9.7
11.7
7.5
8.5
9.8
7.5
8.0
8.8
7.5
8.0
8.0

RH (%)
Hulu Hilir
99
99
93
10
87
10
84
10
80
10
75
10
73
10
76
10
74
10
70
10
71
10
72
10

Hulu
26.1
27.3
27.8
28.4
28.5
29.4
29.6
29.8
30.3
30.8
30.5
30.5

Suhu (oC)
Tengah
25.0
72.0
72.0
71.0
71.0
72.0
72.0
67.0
74.5
72.0
76.0
75.0

Hilir
25.2
53.9
52.0
51.6
51.5
52.9
53.5
58.2
62.8
61.1
61.2
61.0

L2.2 Run VII
Bahan baku dengan ukuran 1.5 cm x 1.5 cm x 0,7 cm
Laju Alir Udara 1,0 m/s
Menggunakan desikan
Perbandingan berat bahan baku banding berat desikan = 1:3
Berat bahan baku : berat desikan = 150 gr : 450 gr
Tabel L1.9 Data Percobaan Menggunakan 1:3 Desikan dengan Laju Alir Udara
1,0 m/s
Waktu
(Menit)
0
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300

Berat Sampel (gr)
I
II
III
50.2
50.4
50.4
39.7
42.7
43.9
27.3
32.8
35.5
20.6
27.0
30.3
13.0
18.8
23.4
9.1
13.9
18.7
6.8
9.6
13.6
5.9
6.9
10.2
5.9
6.2
8.0
5.9
6.2
6.3
5.9
6.2
6.3

RH (%)
Hulu Hilir
77
79
69
10
67
10
68
10
61
10
60
10
62
10
61
10
60
10
60
10
61
10

Hulu
27.8
29.5
29.7
29.9
30.9
30.9
31.1
31.8
31.4
31.4
32.0

Suhu (oC)
Tengah
27.0
72.0
72.0
73.2
78.0
75.5
75.0
75.0
75.0
75.0
75.0

Hilir
26.5
50.2
50.1
50.1
50.0
50.0
50.3
50.9
51.2
51.5
51.6

38
Universitas Sumatera Utara

L1.2.8 Run VIII
Bahan baku dengan ukuran 1.5 cm x 1.5 cm x 0,7 cm
Laju Alir Udara 1,6 m/s
Menggunakan desikan
Perbandingan berat bahan baku banding berat desikan = 1:3
Berat bahan baku : berat desikan = 150 gr : 450 gr

Tabel L1.10 Data Percobaan Menggunakan 1:3 Desikan dengan Laju Alir Udara
1,6 m/s
Waktu
(Menit)
0
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330

Berat Sampel (gr)
I
II
III
50.1
50.3
50.2
46.2
47.0
46.8
42.3
44.2
43.9
34.6
37.6
36.4
25.9
30.2
28.3
18.8
22.9
21.3
12.9
16.4
15.1
9.3
11.8
11.8
7.7
9.6
8.7
6.8
7.7
7.4
6.8
7.1
6.8
6.8
7.1
6.8

RH (%)
Hulu Hilir
87
85
87
37
79
30
79
24
77
10
77
10
75
10
74
10
74
10
71
10
67
10
68
10

Hulu
26.7
27.0
28.1
27.9
28.2
28.5
28.9
29.0
29.1
29.4
29.5
29.7

Suhu (oC)
Tengah
25.0
51.0
61.0
78.0
79.5
78.0
80.0
81.5
82.0
77.5
78.0
79.0

Hilir
26.9
43.6
48.1
47.4
49.5
50.2
55.0
58.0
60.0
59.1
60.0
60.2

39
Universitas Sumatera Utara

LAMPIRAN 2
CONTOH PERHITUNGAN
L2.1

Menghitung KadarAir (x)
Moisture content dapat dihitung dengan menggunakan persamaan :
-

-

-

Run I
menggunakan t = 30 menit
dari tabel L1.2 diperoleh:
berat bahan basah rata-rata = 50,3 g
berat bahan kering rata-rata = 5,7 g


= 7,819

Analog untuk data selanjutnya

L2.2

Menghitung Laju Pengeringan (R)
Laju pengeringan dihitung dengan persamaan :
R



A = luas permukaan bahan
Run I
Dari tabel L1.2 diperoleh
A = (0,7x1,5) / 1000 = 0,00105 m2



= 377,778 g/m2.menit

Analog untuk data selanjutnya

40
Universitas Sumatera Utara

LAMPIRAN 3
DOKUMENTASI

Gambar L3.1 Buah Asam Gelugur Segar

Gambar L3.2 Pemasangan Alat Hygro-thermometer
41
Universitas Sumatera Utara

Gambar L3.3 Tray Berisi Asam gelugur yang Siap Untuk Dikeringkan

Gambar L3.4 Kotak Desikan yang Sudah Berisi Silika Gel

42
Universitas Sumatera Utara

Gambar L3.5 Kotak Desikan yang Sudah Terpasang pada Alat Tray Dryer

43
Universitas Sumatera Utara