Studi Efek Minyak Wijen, Minyak Almond, dan Minyak Zaitun terhadap Penetrasi Indometasin melalui Kulit Kelinci secara In Vitro dari Basis Gel Alginat
LAMPIRAN
Lampiran 1. Kurva serapan larutan indometasin dalam medium dapar fosfat pH
7,4
(a) Kurva serapan indometasin dalam medium dapar fosfat pH 7,4 pada
konsentrasi 50 ppm
(b) Tabel pengukuran serapan indometasin dalam medium dapar fosfat pH 7,4
pada konsentrasi 50 ppm
54
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 2. Kurva kalibrasi larutan indometasin dalam medium dapar fosfat pH
7,4 pada panjang gelombang 266,0 nm
(a) pengukuran konsentrasi larutan indometasin dengan berbagai konsentrasi
dalam medium dapar fosfat pH 7,4 pada panjang gelombang 266,0 nm
(b) Kurva kalibrasi larutan indometasin pada berbagai konsentrasi dalam medium
dapar fosfat pH 7,4 pada panjang gelombang 266,0 nm
55
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 3. Pengaruh basis gel alginat, basis gel HPMC dan basis vaselin
terhadap penetrasi indometasin melalui kulit kelinci secara in vitro
dalam medium dapar fosfat pH 7,4
Waktu
(Menit)
0
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
Jumlah
Indometasin
terpenetrasi
(mcg) basis
gel alginat
0,00
3,15
13,79
20,62
25,09
30,71
38,46
46,80
54,39
61,92
69,61
78,28
86,34
94,98
106,01
116,57
128,90
140,61
156,54
169,49
184,13
SD
0,00
0,16
2,44
3,08
2,21
1,60
0,87
1,06
0,29
1,53
1,73
1,46
2,26
1,21
1,35
0,66
1,60
0,87
1,53
0,20
0,15
Jumlah
Indometasin
terpenetrasi
(mcg) basis
gel HPMC
0,00
0,00
2,79
8,09
12,60
18,44
22,30
31,05
37,39
46,26
51,65
57,86
68,01
75,06
84,07
92,41
102,04
113,88
125,38
139,26
154,16
SD
0,00
0,00
0,16
1,43
2,07
2,05
2,00
0,93
1,13
0,75
1,00
0,13
0,64
0,44
1,25
0,14
0,74
2,10
0,54
0,85
1,26
Jumlah
Indometasin
terpenetrasi
(mcg) basis
Vaselin
0,00
3,15
6,50
10,86
13,85
16,23
21,51
25,01
29,22
33,03
37,10
41,88
47,51
52,71
57,50
62,26
66,99
72,37
77,22
81,90
90,45
SD
0,00
0,05
0,18
0,31
0,24
0,09
0,29
0,14
0,48
0,33
0,32
0,30
0,42
0,12
0,03
0,19
0,28
0,08
0,24
0,39
0,24
56
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 4. Perhitungan persen kumulatif indometasin yang berpenetrasi
melalui kulit kelinci secara in vitro
Sebagai contoh diambil data penetrasi indometasin melalui kulit kelinci dari gel
formula 1.
Jumlah indometasin yang terpenetrasi melalui kulit kelinci dapat dihitung dengan
menggunakan persamaan regresi Y = 0,04318Ax + 0,00601, misal:
Pada menit ke-15 nilai A = 0,009, maka konsentrasinya adalah:
=
,
,
− ,
x 25 = 1,73 µ g/ml
Jumlah indometasin yang terpenetrasi kedalam 10,8 ml medium penerima adalah:
= 1,73 µg/ml x 10,8 ml = 18,69µg
Jumlah indometasin yang terpenetrasi ke dalam medium adalah :
= 18,69 µg + faktor penambahan
= 18,69 µg + 0,55 µg
= 19,24 µg
Persen kumulatif indometasin yang terpenetrasi adalah:
=
�ℎ
�
�
�� �
�
�−
� ��
= (19,24:1000) * 100% = 1,92%
�
�
�
��
�
x 100%
57
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 5. Data difusi indometasin dari gel formula 1
Difusi 1
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,133
-3,33
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
-35,91
-3,33
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,022
0,55
5,94
0,55
0,00
5,94
0,59
15
0,009
0,069
1,73
18,63
1,73
0,55
19,18
1,92
30
0,009
0,072
1,80
19,44
1,80
2,28
21,72
2,17
60
0,010
0,088
2,20
23,76
2,20
4,08
27,84
2,78
90
0,010
0,093
2,33
25,11
2,33
6,28
31,39
3,14
120
0,011
0,110
2,75
29,70
2,75
8,60
38,30
3,83
150
0,012
0,128
3,20
34,56
3,20
11,35
45,91
4,59
180
0,012
0,148
3,70
39,96
3,70
14,55
54,51
5,45
210
0,013
0,169
4,23
45,63
4,23
18,25
63,88
6,39
240
0,014
0,182
4,55
49,14
4,55
22,48
71,62
7,16
270
0,014
0,196
4,90
52,92
4,90
27,03
79,95
7,99
300
0,015
0,210
5,25
56,70
5,25
31,93
88,63
8,86
330
0,015
0,214
5,35
57,78
5,35
37,18
94,96
9,50
360
0,016
0,231
5,78
62,37
5,78
42,53
104,90
10,49
390
0,017
0,251
6,28
67,77
6,28
48,30
116,07
11,61
420
0,018
0,282
7,05
76,14
7,05
54,58
130,72
13,07
450
0,019
0,290
7,25
78,30
7,25
61,63
139,93
13,99
480
0,020
0,332
8,30
89,64
8,30
68,88
158,52
15,85
510
0,021
0,343
8,58
92,61
8,58
77,18
169,79
16,98
540
0,022
0,366
9,15
98,82
9,15
85,75
184,57
18,46
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
58
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 5. (Lanjutan)
Difusi 2
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,138
-3,45
-37,26
-3,45
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,019
0,48
5,13
0,48
0,00
5,13
0,51
15
0,008
0,050
1,25
13,50
1,25
0,48
13,98
1,40
30
0,009
0,071
1,78
19,17
1,78
1,73
20,90
2,09
60
0,009
0,074
1,85
19,98
1,85
3,50
23,48
2,35
90
0,010
0,088
2,20
23,76
2,20
5,35
29,11
2,91
120
0,011
0,113
2,83
30,51
2,83
7,55
38,06
3,81
150
0,012
0,139
3,48
37,53
3,48
10,38
47,91
4,79
180
0,013
0,152
3,80
41,04
3,80
13,85
54,89
5,49
210
0,013
0,163
4,08
44,01
4,08
17,65
61,66
6,17
240
0,014
0,178
4,45
48,06
4,45
21,73
69,79
6,98
270
0,014
0,188
4,70
50,76
4,70
26,18
76,94
7,69
300
0,014
0,197
4,93
53,19
4,93
30,88
84,07
8,41
330
0,015
0,216
5,40
58,32
5,40
35,80
94,12
9,41
360
0,016
0,241
6,03
65,07
6,03
41,20
106,27
10,63
390
0,017
0,259
6,48
69,93
6,48
47,23
117,16
11,72
420
0,018
0,273
6,83
73,71
6,83
53,70
127,41
12,74
450
0,019
0,298
7,45
80,46
7,45
60,53
140,99
14,10
480
0,020
0,327
8,18
88,29
8,18
67,98
156,27
15,63
510
0,021
0,347
8,68
93,69
8,68
76,15
169,84
16,98
540
0,022
0,368
9,20
99,36
9,20
84,83
184,19
18,42
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
59
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 5. (Lanjutan)
Difusi 3
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,135
-3,38
-36,45
-3,38
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,015
0,38
4,05
0,38
0,00
4,05
0,41
15
0,008
0,041
1,03
11,07
1,03
0,38
11,45
1,14
30
0,009
0,060
1,50
16,20
1,50
1,40
17,60
1,76
60
0,009
0,080
2,00
21,60
2,00
2,90
24,50
2,45
90
0,010
0,101
2,53
27,27
2,53
4,90
32,17
3,22
120
0,011
0,119
2,98
32,13
2,98
7,43
39,56
3,96
150
0,012
0,136
3,40
36,72
3,40
10,40
47,12
4,71
180
0,012
0,150
3,75
40,50
3,75
13,80
54,30
5,43
210
0,013
0,160
4,00
43,20
4,00
17,55
60,75
6,08
240
0,013
0,172
4,30
46,44
4,30
21,55
67,99
6,80
270
0,014
0,195
4,88
52,65
4,88
25,85
78,50
7,85
300
0,015
0,208
5,20
56,16
5,20
30,73
86,89
8,69
330
0,016
0,224
5,60
60,48
5,60
35,93
96,41
9,64
360
0,017
0,244
6,10
65,88
6,10
41,53
107,41
10,74
390
0,017
0,257
6,43
69,39
6,43
47,63
117,02
11,70
420
0,018
0,278
6,95
75,06
6,95
54,05
129,11
12,91
450
0,019
0,298
7,45
80,46
7,45
61,00
141,46
14,15
480
0,020
0,322
8,05
86,94
8,05
68,45
155,39
15,54
510
0,021
0,344
8,60
92,88
8,60
76,50
169,38
16,94
540
0,022
0,367
9,18
99,09
9,18
85,10
184,19
18,42
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
60
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 6. Jumlah rata-rata difusi indometasin yang berpenetrasi dari gel
formula 1
Waktu
(menit)
0
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
Difusi I
Jumlah (µg)
Difusi II
Difusi III
0,00
3,24
16,23
23,65
27,56
31,11
38,03
45,64
54,24
63,61
71,34
79,67
88,35
94,68
104,62
115,80
130,44
139,65
158,24
169,51
184,30
0,00
3,24
13,80
20,72
23,31
28,94
37,89
47,73
54,72
61,49
69,61
76,76
83,89
93,95
106,10
116,98
127,24
140,81
156,09
169,67
184,01
0,00
2,97
11,35
17,50
24,40
32,07
39,46
47,02
54,20
60,65
67,89
78,40
86,79
96,31
107,31
116,92
129,01
141,36
155,29
169,28
184,09
Rata-rata
SD
0,00
3,15
13,79
20,62
25,09
30,71
38,46
46,80
54,39
61,92
69,61
78,28
86,34
94,98
106,01
116,57
128,90
140,61
156,54
169,49
184,13
0,00
0,16
2,44
3,08
2,21
1,60
0,87
1,06
0,29
1,53
1,73
1,46
2,26
1,21
1,35
0,66
1,60
0,87
1,53
0,20
0,15
61
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 7. Data AUC uji difusi indometasin dari gel formula 1 dalam medium
dapar fosfat pH 7,4 suhu 37 oC
Waktu
(menit)
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
%
kumulatif
I
���|���−� I
(%.menit)
%
Kumulatif
II
���|���−� II
(%.menit)
�
%
Kumulatif
III
���|���−� III
(%.menit)
0,32
1,62
2,36
2,76
3,11
3,80
4,56
5,42
6,36
7,13
7,97
8,84
9,47
10,46
11,58
13,04
13,97
15,82
16,95
18,43
AUC
total I
0,80
14,60
23,25
47,40
51,90
67,35
79,80
94,20
109,50
118,50
132,15
145,65
151,50
171,75
190,50
217,50
223,50
265,05
271,20
298,65
0,32
1,38
2,07
2,33
2,89
3,79
4,77
5,47
6,15
6,96
7,68
8,39
9,39
10,61
11,70
12,72
14,08
15,61
16,97
18,40
AUC
total II
0,80
12,20
20,70
38,85
51,75
70,35
86,25
92,55
102,45
116,55
126,00
136,50
155,85
177,45
191,85
206,10
231,60
257,10
274,95
297,45
0,30
1,13
1,75
2,44
3,21
3,95
4,70
5,42
6,07
6,79
7,84
8,68
9,63
10,73
11,69
12,90
14,14
15,53
16,93
18,41
AUC
total III
0,75
9,80
17,78
46,95
59,70
70,35
81,75
92,10
100,80
112,65
133,35
142,80
158,70
177,45
189,75
211,65
230,70
253,80
274,95
298,35
�
2674,75
2647,30
�
2664,13
AUC rata-rata = 2662,06 ± 13,84
62
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 8. Data difusi indometasin dari gel formula 2
Difusi 1
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,133
-3,33
-35,91
-3,33
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,012
0,30
3,24
0,30
0,00
3,24
0,32
15
0,008
0,038
0,95
10,26
0,95
0,30
10,56
1,06
30
0,008
0,056
1,40
15,12
1,40
1,25
16,37
1,64
60
0,009
0,068
1,70
18,36
1,70
2,65
21,01
2,10
90
0,010
0,083
2,08
22,41
2,08
4,35
26,76
2,68
120
0,011
0,117
2,93
31,59
2,93
6,43
38,02
3,80
150
0,012
0,128
3,20
34,56
3,20
9,35
43,91
4,39
180
0,013
0,154
3,85
41,58
3,85
12,55
54,13
5,41
210
0,013
0,173
4,33
46,71
4,33
16,40
63,11
6,31
240
0,014
0,192
4,80
51,84
4,80
20,73
72,57
7,26
270
0,016
0,231
5,78
62,37
5,78
25,53
87,90
8,79
300
0,017
0,259
6,48
69,93
6,48
31,30
101,23
10,12
330
0,019
0,300
7,50
81,00
7,50
37,78
118,78
11,88
360
0,019
0,311
7,78
83,97
7,78
45,28
129,25
12,92
390
0,020
0,331
8,28
89,37
8,28
53,05
142,42
14,24
420
0,021
0,347
8,68
93,69
8,68
61,33
155,02
15,50
450
0,022
0,366
9,15
98,82
9,15
70,00
168,82
16,88
480
0,023
0,383
9,58
103,41
9,58
79,15
182,56
18,26
510
0,023
0,400
10,00
108,00
10,00
88,73
196,73
19,67
540
0,025
0,434
10,85
117,18
10,85
98,73
215,91
21,59
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
63
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 8. (Lanjutan)
Difusi 2
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,133
-3,33
-35,91
-3,33
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,014
0,35
3,78
0,35
0,00
3,78
0,38
15
0,008
0,038
0,95
10,26
0,95
0,35
10,61
1,06
30
0,008
0,049
1,23
13,23
1,23
1,30
14,53
1,45
60
0,009
0,078
1,95
21,06
1,95
2,53
23,59
2,36
90
0,010
0,093
2,33
25,11
2,33
4,48
29,59
2,96
120
0,011
0,121
3,03
32,67
3,03
6,80
39,47
3,95
150
0,012
0,129
3,23
34,83
3,23
9,83
44,66
4,47
180
0,013
0,163
4,08
44,01
4,08
13,05
57,06
5,71
210
0,014
0,188
4,70
50,76
4,70
17,13
67,89
6,79
240
0,015
0,197
4,93
53,19
4,93
21,83
75,02
7,50
270
0,016
0,223
5,58
60,21
5,58
26,75
86,96
8,70
300
0,018
0,266
6,65
71,82
6,65
32,33
104,15
10,41
330
0,019
0,297
7,43
80,19
7,43
38,98
119,17
11,92
360
0,019
0,309
7,73
83,43
7,73
46,40
129,83
12,98
390
0,020
0,332
8,30
89,64
8,30
54,13
143,77
14,38
420
0,021
0,347
8,68
93,69
8,68
62,43
156,12
15,61
450
0,022
0,362
9,05
97,74
9,05
71,10
168,84
16,88
480
0,023
0,390
9,75
105,30
9,75
80,15
185,45
18,55
510
0,023
0,398
9,95
107,46
9,95
89,90
197,36
19,74
540
0,025
0,436
10,90
117,72
10,90
99,85
217,57
21,76
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
64
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 8. (Lanjutan)
Difusi 3
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,133
-3,33
-35,91
-3,33
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,012
0,30
3,24
0,30
0,00
3,24
0,32
15
0,007
0,030
0,75
8,10
0,75
0,30
8,40
0,84
30
0,008
0,044
1,10
11,88
1,10
1,05
12,93
1,29
60
0,009
0,074
1,85
19,98
1,85
2,15
22,13
2,21
90
0,010
0,093
2,33
25,11
2,33
4,00
29,11
2,91
120
0,011
0,111
2,78
29,97
2,78
6,33
36,30
3,63
150
0,012
0,134
3,35
36,18
3,35
9,10
45,28
4,53
180
0,013
0,152
3,80
41,04
3,80
12,45
53,49
5,35
210
0,013
0,173
4,33
46,71
4,33
16,25
62,96
6,30
240
0,015
0,200
5,00
54,00
5,00
20,58
74,58
7,46
270
0,016
0,233
5,83
62,91
5,83
25,58
88,49
8,85
300
0,017
0,255
6,38
68,85
6,38
31,40
100,25
10,03
330
0,019
0,291
7,28
78,57
7,28
37,78
116,35
11,63
360
0,019
0,306
7,65
82,62
7,65
45,05
127,67
12,77
390
0,020
0,333
8,33
89,91
8,33
52,70
142,61
14,26
420
0,021
0,342
8,55
92,34
8,55
61,03
153,37
15,34
450
0,021
0,358
8,95
96,66
8,95
69,58
166,24
16,62
480
0,022
0,377
9,43
101,79
9,43
78,53
180,32
18,03
510
0,023
0,396
9,90
106,92
9,90
87,95
194,87
19,49
540
0,024
0,422
10,55
113,94
10,55
97,85
211,79
21,18
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
65
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 9. Jumlah rata-rata difusi indometasin yang berpenetrasi dari gel
formula 2
Waktu
(menit)
0
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
Difusi I
Jumlah (µg)
Difusi II
Difusi III
0,00
3,24
10,56
16,37
21,01
26,76
38,02
43,91
54,13
63,11
72,57
87,90
101,23
118,78
129,25
142,42
155,02
168,82
182,56
196,73
215,91
0,00
3,78
10,61
14,53
23,59
29,59
39,47
44,66
57,06
67,89
75,02
86,96
104,15
119,17
129,83
143,77
156,12
168,84
185,45
197,36
217,57
0,00
3,24
8,40
12,93
22,13
29,11
36,30
45,28
53,49
62,96
74,58
88,49
100,25
116,35
127,67
142,61
153,37
166,24
180,32
194,87
211,79
Rata-rata
SD
0,00
3,42
9,86
14,61
22,24
28,49
37,93
44,62
54,89
64,65
74,06
87,78
101,88
118,10
128,92
142,93
154,84
167,97
182,78
196,32
215,09
0,00
0,31
1,26
1,72
1,29
1,51
1,59
0,69
1,90
2,80
1,31
0,77
2,03
1,53
1,12
0,73
1,38
1,50
2,57
1,29
2,98
66
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 10. Data AUC uji difusi indometasin dari gel formula 2 dalam medium
dapar fosfat pH 7,4 suhu 37 oC
Waktu
(menit)
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
%
kumulatif
I
���|���−� I
(%.menit)
0,32
1,06
1,64
2,10
2,68
3,80
4,39
5,41
6,31
7,26
8,79
10,12
11,88
12,92
14,24
15,50
16,88
18,26
19,67
21,59
AUC
total I
0,80
9,00
16,65
38,40
48,90
73,80
74,70
96,45
108,15
123,15
154,80
171,75
204,60
209,40
233,40
251,40
273,90
294,60
316,20
352,65
�
%
Kumulatif
II
�
���|���−� II
(%.menit)
%
Kumulatif
III
0,38
0,95
0,32
1,06
8,70
0,84
1,45
13,80
1,29
2,36
49,05
2,21
2,96
53,40
2,91
3,95
74,10
3,63
4,47
74,85
4,53
5,71
104,25
5,35
6,79
118,05
6,3
7,5
123,15
7,46
8,7
148,50
8,85
10,41
181,80
10,03
11,92
201,45
11,63
12,98
210,60
12,77
14,38
236,70
14,26
15,61
252,60
15,34
16,88
272,25
16,62
18,55
303,30
18,03
19,74
313,95
19,49
21,76
356,70
21,18
AUC
AUC
3052,70
3098,15
total II
total III
AUC rata-rata = 3059,57 ± 35,65
�
���|���−� III
(%.menit)
0,80
6,80
13,05
46,95
54,15
65,25
81,45
92,55
108,75
129,30
153,60
168,15
198,45
208,65
236,25
246,30
268,50
291,60
314,25
343,05
3027,85
67
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 11. Data difusi indometasin dari gel formula 3
Difusi 1
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,136
-3,40
-36,72
-3,40
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,023
0,58
6,21
0,58
0,00
6,21
0,62
15
0,008
0,043
1,08
11,61
1,08
0,58
12,19
1,22
30
0,009
0,065
1,63
17,55
1,63
1,65
19,20
1,92
60
0,010
0,093
2,33
25,11
2,33
3,28
28,39
2,84
90
0,011
0,126
3,15
34,02
3,15
5,60
39,62
3,96
120
0,012
0,141
3,53
38,07
3,53
8,75
46,82
4,68
150
0,013
0,168
4,20
45,36
4,20
12,28
57,64
5,76
180
0,014
0,179
4,48
48,33
4,48
16,48
64,81
6,48
210
0,014
0,195
4,88
52,65
4,88
20,95
73,60
7,36
240
0,016
0,222
5,55
59,94
5,55
25,83
85,77
8,58
270
0,017
0,260
6,50
70,20
6,50
31,38
101,58
10,16
300
0,018
0,282
7,05
76,14
7,05
37,88
114,02
11,40
330
0,020
0,313
7,83
84,51
7,83
44,93
129,44
12,94
360
0,020
0,334
8,35
90,18
8,35
52,75
142,93
14,29
390
0,022
0,373
9,33
100,71
9,33
61,10
161,81
16,18
420
0,023
0,387
9,68
104,49
9,68
70,43
174,92
17,49
450
0,023
0,402
10,05
108,54
10,05
80,10
188,64
18,86
480
0,024
0,421
10,53
113,67
10,53
90,15
203,82
20,38
510
0,025
0,436
10,90
117,72
10,90
100,68
218,40
21,84
540
0,026
0,465
11,63
125,55
11,63
111,58
237,13
23,71
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
68
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 11. (Lanjutan)
Difusi 2
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,139
-3,48
-37,53
-3,48
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,022
0,55
5,94
0,55
0,00
5,94
0,59
15
0,008
0,044
1,10
11,88
1,10
0,55
12,43
1,24
30
0,009
0,067
1,68
18,09
1,68
1,65
19,74
1,97
60
0,011
0,105
2,63
28,35
2,63
3,33
31,68
3,17
90
0,012
0,139
3,48
37,53
3,48
5,95
43,48
4,35
120
0,013
0,158
3,95
42,66
3,95
9,43
52,09
5,21
150
0,014
0,183
4,58
49,41
4,58
13,38
62,79
6,28
180
0,015
0,209
5,23
56,43
5,23
17,95
74,38
7,44
210
0,015
0,219
5,48
59,13
5,48
23,18
82,31
8,23
240
0,016
0,231
5,78
62,37
5,78
28,65
91,02
9,10
270
0,017
0,252
6,30
68,04
6,30
34,43
102,47
10,25
300
0,018
0,281
7,03
75,87
7,03
40,73
116,60
11,66
330
0,020
0,315
7,88
85,05
7,88
47,75
132,80
13,28
360
0,020
0,331
8,28
89,37
8,28
55,63
145,00
14,50
390
0,022
0,370
9,25
99,90
9,25
63,90
163,80
16,38
420
0,023
0,392
9,80
105,84
9,80
73,15
178,99
17,90
450
0,024
0,418
10,45
112,86
10,45
82,95
195,81
19,58
480
0,025
0,430
10,75
116,10
10,75
93,40
209,50
20,95
510
0,025
0,449
11,23
121,23
11,23
104,15
225,38
22,54
540
0,026
0,474
11,85
127,98
11,85
115,38
243,36
24,34
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
69
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 11. (Lanjutan)
Difusi 3
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,137
-3,43
-36,99
-3,43
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,027
0,68
7,29
0,68
0,00
7,29
0,73
15
0,008
0,050
1,25
13,50
1,25
0,68
14,18
1,42
30
0,009
0,062
1,55
16,74
1,55
1,93
18,67
1,87
60
0,010
0,092
2,30
24,84
2,30
3,48
28,32
2,83
90
0,012
0,129
3,23
34,83
3,23
5,78
40,61
4,06
120
0,013
0,151
3,78
40,77
3,78
9,00
49,77
4,98
150
0,013
0,167
4,18
45,09
4,18
12,78
57,87
5,79
180
0,014
0,182
4,55
49,14
4,55
16,95
66,09
6,61
210
0,015
0,207
5,18
55,89
5,18
21,50
77,39
7,74
240
0,016
0,225
5,63
60,75
5,63
26,68
87,43
8,74
270
0,017
0,258
6,45
69,66
6,45
32,30
101,96
10,20
300
0,018
0,277
6,93
74,79
6,93
38,75
113,54
11,35
330
0,019
0,310
7,75
83,70
7,75
45,68
129,38
12,94
360
0,020
0,331
8,28
89,37
8,28
53,43
142,80
14,28
390
0,022
0,372
9,30
100,44
9,30
61,70
162,14
16,21
420
0,023
0,384
9,60
103,68
9,60
71,00
174,68
17,47
450
0,023
0,398
9,95
107,46
9,95
80,60
188,06
18,81
480
0,024
0,415
10,38
112,05
10,38
90,55
202,60
20,26
510
0,025
0,439
10,98
118,53
10,98
100,93
219,46
21,95
540
0,026
0,466
11,65
125,82
11,65
111,90
237,72
23,77
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
70
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12. Jumlah rata-rata difusi indometasin yang berpenetrasi dari gel
formula 3
Waktu
(menit)
0
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
Difusi I
Jumlah (µg)
Difusi II
Difusi III
0,00
6,21
12,19
19,20
28,39
39,62
46,82
57,64
64,81
73,60
85,77
101,58
114,02
129,44
142,93
161,81
174,92
188,64
203,82
218,40
237,13
0,00
5,94
12,43
19,74
31,68
43,48
52,09
62,79
74,38
82,31
91,02
102,47
116,60
132,80
145,00
163,80
178,99
195,81
209,50
225,38
243,36
0,00
7,29
14,18
18,67
28,32
40,61
49,77
57,87
66,09
77,39
87,43
101,96
113,54
129,38
142,8
162,14
174,68
188,06
202,6
219,46
237,72
Rata-rata
SD
0,00
6,48
12,93
19,20
29,46
41,24
49,56
59,43
68,43
77,77
88,07
102,00
114,72
130,54
143,58
162,58
176,20
190,84
205,31
221,08
239,40
0,00
0,71
1,09
0,54
1,92
2,00
2,64
2,91
5,20
4,37
2,68
0,45
1,65
1,96
1,23
1,07
2,42
4,32
3,68
3,76
3,44
71
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 13. Data AUC uji difusi indometasin dari gel formula 3 dalam medium
dapar fosfat pH 7,4 suhu 37 oC
Waktu
(menit)
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
%
kumulatif
I
���|���−� I
(%.menit)
%
Kumulatif
II
���|���−� II
(%.menit)
�
%
Kumulatif
III
���|���−� III
(%.menit)
0,62
1,22
1,92
2,84
3,96
4,68
5,76
6,48
7,36
8,58
10,16
11,40
12,94
14,29
16,18
17,49
18,86
20,38
21,84
23,71
AUC
total I
1,55
9,10
19,65
56,40
76,20
81,00
102,60
108,00
123,60
147,00
176,10
189,60
217,20
234,60
271,05
282,00
303,45
328,50
349,50
383,70
0,59
1,24
1,97
3,17
4,35
5,21
6,28
7,44
8,23
9,10
10,25
11,66
13,28
14,50
16,38
17,90
19,58
20,95
22,54
24,34
AUC
total II
1,48
9,45
20,25
65,55
82,95
91,05
110,25
129,00
135,30
149,55
171,00
196,05
223,50
235,80
273,90
291,30
318,90
334,80
361,95
392,10
0,73
1,42
1,87
2,83
4,06
4,98
5,79
6,61
7,74
8,74
10,2
11,35
12,94
14,28
16,21
17,47
18,81
20,26
21,95
23,77
AUC
total III
1,83
10,55
17,40
56,85
79,35
88,50
99,00
111,45
133,05
146,10
174,90
187,50
217,95
234,30
272,10
280,95
302,25
325,65
354,60
383,85
�
3460,80
3594,13
�
3478,13
AUC rata-rata = 3511,02 ± 72,50
72
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 14. Data difusi indometasin dari gel formula 4
Difusi 1
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,137
-3,43
-36,99
-3,43
0,00
0,00
0,00
5
0,008
0,054
1,35
14,58
1,35
0,00
14,58
1,46
15
0,010
0,089
2,23
24,03
2,23
1,35
25,38
2,54
30
0,011
0,111
2,78
29,97
2,78
3,58
33,55
3,35
60
0,012
0,144
3,60
38,88
3,60
6,35
45,23
4,52
90
0,013
0,163
4,08
44,01
4,08
9,95
53,96
5,40
120
0,014
0,178
4,45
48,06
4,45
14,03
62,09
6,21
150
0,016
0,224
5,60
60,48
5,60
18,48
78,96
7,90
180
0,018
0,287
7,18
77,49
7,18
24,08
101,57
10,16
210
0,020
0,319
7,98
86,13
7,98
31,25
117,38
11,74
240
0,021
0,358
8,95
96,66
8,95
39,23
135,89
13,59
270
0,023
0,405
10,13
109,35
10,13
48,18
157,53
15,75
300
0,025
0,434
10,85
117,18
10,85
58,30
175,48
17,55
330
0,026
0,473
11,83
127,71
11,83
69,15
196,86
19,69
360
0,027
0,489
12,23
132,03
12,23
80,98
213,01
21,30
390
0,029
0,527
13,18
142,29
13,18
93,20
235,49
23,55
420
0,030
0,554
13,85
149,58
13,85
106,38
255,96
25,60
450
0,032
0,606
15,15
163,62
15,15
120,23
283,85
28,38
480
0,033
0,623
15,58
168,21
15,58
135,38
303,59
30,36
510
0,034
0,650
16,25
175,50
16,25
150,95
326,45
32,65
540
0,036
0,685
17,13
184,95
17,13
167,20
352,15
35,22
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
73
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 14. (Lanjutan)
Difusi 2
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,137
-3,43
-36,99
-3,43
0,00
0,00
0,00
5
0,008
0,050
1,25
13,50
1,25
0,00
13,50
1,35
15
0,010
0,092
2,30
24,84
2,30
1,25
26,09
2,61
30
0,011
0,109
2,73
29,43
2,73
3,55
32,98
3,30
60
0,012
0,145
3,63
39,15
3,63
6,28
45,43
4,54
90
0,013
0,163
4,08
44,01
4,08
9,90
53,91
5,39
120
0,014
0,185
4,63
49,95
4,63
13,98
63,93
6,39
150
0,016
0,224
5,60
60,48
5,60
18,60
79,08
7,91
180
0,018
0,283
7,08
76,41
7,08
24,20
100,61
10,06
210
0,019
0,312
7,80
84,24
7,80
31,28
115,52
11,55
240
0,022
0,365
9,13
98,55
9,13
39,08
137,63
13,76
270
0,023
0,403
10,08
108,81
10,08
48,20
157,01
15,70
300
0,024
0,427
10,68
115,29
10,68
58,28
173,57
17,36
330
0,026
0,471
11,78
127,17
11,78
68,95
196,12
19,61
360
0,027
0,488
12,20
131,76
12,20
80,73
212,49
21,25
390
0,028
0,513
12,83
138,51
12,83
92,93
231,44
23,14
420
0,030
0,546
13,65
147,42
13,65
105,75
253,17
25,32
450
0,032
0,612
15,30
165,24
15,30
119,40
284,64
28,46
480
0,033
0,622
15,55
167,94
15,55
134,70
302,64
30,26
510
0,034
0,659
16,48
177,93
16,48
150,25
328,18
32,82
540
0,036
0,684
17,10
184,68
17,10
166,73
351,41
35,14
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
74
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 14. (Lanjutan)
Difusi 3
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,137
-3,43
-36,99
-3,43
0,00
0,00
0,00
5
0,008
0,053
1,33
14,31
1,33
0,00
14,31
1,43
15
0,010
0,091
2,28
24,57
2,28
1,33
25,90
2,59
30
0,011
0,109
2,73
29,43
2,73
3,60
33,03
3,30
60
0,012
0,139
3,48
37,53
3,48
6,33
43,86
4,39
90
0,013
0,167
4,18
45,09
4,18
9,80
54,89
5,49
120
0,014
0,184
4,60
49,68
4,60
13,98
63,66
6,37
150
0,016
0,226
5,65
61,02
5,65
18,58
79,60
7,96
180
0,019
0,289
7,23
78,03
7,23
24,23
102,26
10,23
210
0,020
0,318
7,95
85,86
7,95
31,45
117,31
11,73
240
0,022
0,361
9,03
97,47
9,03
39,40
136,87
13,69
270
0,023
0,387
9,68
104,49
9,68
48,43
152,92
15,29
300
0,025
0,431
10,78
116,37
10,78
58,10
174,47
17,45
330
0,026
0,470
11,75
126,90
11,75
68,88
195,78
19,58
360
0,027
0,481
12,03
129,87
12,03
80,63
210,50
21,05
390
0,028
0,51
12,75
137,70
12,75
92,65
230,35
23,04
420
0,03
0,559
13,98
150,93
13,98
105,40
256,33
25,63
450
0,032
0,602
15,05
162,54
15,05
119,38
281,92
28,19
480
0,033
0,627
15,68
169,29
15,68
134,43
303,72
30,37
510
0,034
0,653
16,33
176,31
16,33
150,10
326,41
32,64
540
0,036
0,695
17,38
187,65
17,38
166,43
354,08
35,41
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
75
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 15. Jumlah rata-rata difusi indometasin yang berpenetrasi dari gel
formula 4
Waktu
(menit)
0
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
Difusi I
Jumlah (µg)
Difusi II
Difusi III
0,00
14,58
25,38
33,55
45,23
53,96
62,09
78,96
101,57
117,38
135,89
157,53
175,48
196,86
213,01
235,49
255,96
283,85
303,59
326,45
352,15
0,00
13,50
26,09
32,98
45,43
53,91
63,93
79,08
100,61
115,52
137,63
157,01
173,57
196,12
212,49
231,44
253,17
284,64
302,64
328,18
351,41
0,00
14,31
25,90
33,03
43,86
54,89
63,66
79,60
102,26
117,31
136,87
152,92
174,47
195,78
210,50
230,35
256,33
281,92
303,72
326,41
354,08
Rata-rata
SD
0,00
14,13
25,79
33,19
44,84
54,25
63,23
79,21
101,48
116,74
136,80
155,82
174,51
196,25
212,00
232,43
255,15
283,47
303,32
327,01
352,55
0,00
0,56
0,37
0,32
0,85
0,55
0,99
0,34
0,83
1,05
0,87
2,52
0,96
0,55
1,32
2,71
1,73
1,40
0,59
1,01
1,38
76
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 16. Data AUC uji difusi indometasin dari gel formula 4 dalam medium
dapar fosfat pH 7,4 suhu 37 oC
Waktu
(menit)
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
%
kumulatif
I
���|���−� I
(%.menit)
%
Kumulatif
II
���|���−� II
(%.menit)
�
%
Kumulatif
III
���|���−� III
(%.menit)
1,46
2,54
3,35
4,52
5,40
6,21
7,90
10,16
11,74
13,59
15,75
17,55
19,69
21,30
23,55
25,60
28,38
30,36
32,65
35,22
AUC
total I
3,65
18,10
31,20
85,35
94,20
105,30
143,85
186,30
199,80
231,60
268,65
290,25
327,45
343,65
387,00
414,75
467,40
485,10
524,10
566,85
1,35
2,61
3,30
4,54
5,39
6,39
7,91
10,06
11,55
13,76
15,70
17,36
19,61
21,25
23,14
25,32
28,46
30,26
32,82
35,14
AUC
total II
3,38
19,35
29,93
86,70
93,60
110,85
141,45
183,15
195,60
239,55
264,60
285,30
327,90
343,35
375,45
412,50
474,00
480,90
530,70
561,90
1,43
2,59
3,30
4,39
5,49
6,37
7,96
10,23
11,73
13,69
15,29
17,45
19,58
21,05
23,04
25,63
28,19
30,37
32,64
35,41
AUC
total III
3,58
18,75
30,08
82,20
98,85
108,75
143,25
187,50
198,45
234,75
253,35
294,15
325,65
337,80
375,45
423,30
461,25
488,25
523,65
572,70
�
5174,55
5160,15
�
5161,70
AUC rata-rata = 5165,47 ± 7,90
77
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 17. Data difusi indometasin dari gel formula 5
Difusi 1
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,134
-3,35
-36,18
-3,35
0,00
0,00
0,00
5
0,009
0,078
1,95
21,06
1,95
0,00
21,06
2,11
15
0,011
0,110
2,75
29,70
2,75
1,95
31,65
3,17
30
0,012
0,139
3,48
37,53
3,48
4,70
42,23
4,22
60
0,015
0,199
4,98
53,73
4,98
8,18
61,91
6,19
90
0,017
0,245
6,13
66,15
6,13
13,15
79,30
7,93
120
0,018
0,277
6,93
74,79
6,93
19,28
94,07
9,41
150
0,021
0,337
8,43
90,99
8,43
26,20
117,19
11,72
180
0,022
0,365
9,13
98,55
9,13
34,63
133,18
13,32
210
0,022
0,373
9,33
100,71
9,33
43,75
144,46
14,45
240
0,024
0,419
10,48
113,13
10,48
53,08
166,21
16,62
270
0,025
0,441
11,03
119,07
11,03
63,55
182,62
18,26
300
0,027
0,481
12,03
129,87
12,03
74,58
204,45
20,44
330
0,028
0,517
12,93
139,59
12,93
86,60
226,19
22,62
360
0,029
0,540
13,50
145,80
13,50
99,53
245,33
24,53
390
0,033
0,618
15,45
166,86
15,45
113,03
279,89
27,99
420
0,035
0,662
16,55
178,74
16,55
128,48
307,22
30,72
450
0,037
0,717
17,93
193,59
17,93
145,03
338,62
33,86
480
0,038
0,748
18,70
201,96
18,70
162,95
364,91
36,49
510
0,040
0,780
19,50
210,60
19,50
181,65
392,25
39,23
540
0,041
0,821
20,53
221,67
20,53
201,15
422,82
42,28
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
78
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 17. (Lanjutan)
Difusi 2
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,134
-3,35
-36,18
-3,35
0,00
0,00
0,00
5
0,009
0,075
1,88
20,25
1,88
0,00
20,25
2,03
15
0,011
0,106
2,65
28,62
2,65
1,88
30,50
3,05
30
0,012
0,136
3,40
36,72
3,40
4,53
41,25
4,12
60
0,014
0,194
4,85
52,38
4,85
7,93
60,31
6,03
90
0,016
0,237
5,93
63,99
5,93
12,78
76,77
7,68
120
0,018
0,267
6,68
72,09
6,68
18,70
90,79
9,08
150
0,021
0,336
8,40
90,72
8,40
25,38
116,10
11,61
180
0,022
0,361
9,03
97,47
9,03
33,78
131,25
13,12
210
0,022
0,377
9,43
101,79
9,43
42,80
144,59
14,46
240
0,024
0,411
10,28
110,97
10,28
52,23
163,20
16,32
270
0,026
0,458
11,45
123,66
11,45
62,50
186,16
18,62
300
0,027
0,486
12,15
131,22
12,15
73,95
205,17
20,52
330
0,028
0,509
12,73
137,43
12,73
86,10
223,53
22,35
360
0,030
0,544
13,60
146,88
13,60
98,83
245,71
24,57
390
0,032
0,610
15,25
164,70
15,25
112,43
277,13
27,71
420
0,035
0,671
16,78
181,17
16,78
127,68
308,85
30,88
450
0,037
0,716
17,90
193,32
17,90
144,45
337,77
33,78
480
0,038
0,747
18,68
201,69
18,68
162,35
364,04
36,40
510
0,039
0,772
19,30
208,44
19,30
181,03
389,47
38,95
540
0,042
0,826
20,65
223,02
20,65
200,33
423,35
42,33
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
79
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 17. (Lanjutan)
Difusi 3
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,134
-3,35
-36,18
-3,35
0,00
0,00
0,00
5
0,009
0,073
1,83
19,71
1,83
0,00
19,71
1,97
15
0,011
0,110
2,75
29,70
2,75
1,83
31,53
3,15
30
0,012
0,147
3,68
39,69
3,68
4,58
44,27
4,43
60
0,015
0,197
4,93
53,19
4,93
8,25
61,44
6,14
90
0,016
0,227
5,68
61,29
5,68
13,18
74,47
7,45
120
0,018
0,284
7,10
76,68
7,10
18,85
95,53
9,55
150
0,020
0,325
8,13
87,75
8,13
25,95
113,70
11,37
180
0,022
0,366
9,15
98,82
9,15
34,08
132,90
13,29
210
0,023
0,385
9,63
103,95
9,63
43,23
147,18
14,72
240
0,024
0,409
10,23
110,43
10,23
52,85
163,28
16,33
270
0,026
0,458
11,45
123,66
11,45
63,08
186,74
18,67
300
0,027
0,486
12,15
131,22
12,15
74,53
205,75
20,57
330
0,028
0,514
12,85
138,78
12,85
86,68
225,46
22,55
360
0,029
0,542
13,55
146,34
13,55
99,53
245,87
24,59
390
0,033
0,622
15,55
167,94
15,55
113,08
281,02
28,10
420
0,035
0,668
16,70
180,36
16,70
128,63
308,99
30,90
450
0,037
0,724
18,10
195,48
18,10
145,33
340,81
34,08
480
0,038
0,745
18,63
201,15
18,63
163,43
364,58
36,46
510
0,040
0,778
19,45
210,06
19,45
182,05
392,11
39,21
540
0,042
0,824
20,60
222,48
20,60
201,50
423,98
42,40
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
80
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 18. Jumlah rata-rata difusi indometasin yang berpenetrasi dari gel
formula 5
Waktu
(menit)
0
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
Difusi I
Jumlah (µg)
Difusi II
Difusi III
0,00
21,06
31,65
42,23
61,91
79,30
94,07
117,19
133,18
144,46
166,21
182,62
204,45
226,19
245,33
279,89
307,22
338,62
364,91
392,25
422,82
0,00
20,25
30,50
41,25
60,31
76,77
90,79
116,10
131,25
144,59
163,20
186,16
205,17
223,53
245,71
277,13
308,85
337,77
364,04
389,47
423,35
0,00
19,71
31,53
44,27
61,44
74,47
95,53
113,70
132,90
147,18
163,28
186,74
205,75
225,46
245,87
281,02
308,99
340,81
364,58
392,11
423,98
Rata-rata
SD
0,00
20,34
31,23
42,58
61,22
76,85
93,46
115,66
132,44
145,41
164,23
185,17
205,12
225,06
245,64
279,35
308,35
339,07
364,51
391,28
423,38
0,00
0,68
0,63
1,54
0,82
2,42
2,43
1,79
1,04
1,53
1,72
2,23
0,65
1,37
0,28
2,00
0,98
1,57
0,44
1,57
0,58
81
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 19. Data AUC uji difusi indometasin dari gel formula 5 dalam medium
dapar fosfat pH 7,4 suhu 37 oC
Waktu
(menit)
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
%
kumulatif
I
���|���−� I
(%.menit)
2,11
3,17
4,22
6,19
7,93
9,41
11,72
13,32
14,45
16,62
18,26
20,44
22,62
24,53
27,99
30,72
33,86
36,49
39,23
42,28
AUC
total I
5,28
21,15
39,53
122,40
145,05
163,35
210,45
223,80
233,70
281,85
298,50
339,30
372,00
396,60
471,75
501,75
555,00
586,80
629,55
679,95
�
%
Kumulatif
II
�
���|���−� II
(%.menit)
%
Kumulatif
III
2,03
5,08
1,97
3,05
20,35
3,15
4,12
38,93
4,43
6,03
119,10
6,14
7,68
139,95
7,45
9,08
157,20
9,55
11,61
212,10
11,37
13,12
219,45
13,29
14,46
237,00
14,72
16,32
272,70
16,33
18,62
313,80
18,67
20,52
336,30
20,57
22,35
362,70
22,55
24,57
401,85
24,59
27,71
462,75
28,10
30,88
510,75
30,90
33,78
550,20
34,08
36,4
585,30
36,46
38,95
622,50
39,21
42,33
685,65
42,40
AUC
AUC
6277,75
6253,65
total II
total III
AUC rata-rata = 6272,02 ± 16,28
�
���|���−� III
(%.menit)
4,93
21,65
42,83
117,75
131,40
174,75
197,85
228,15
242,25
269,10
315,15
337,05
367,95
399,45
474,15
505,50
558,90
582,60
629,40
683,85
6284,65
82
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 20. Data difusi indometasin dari gel formula 6
Difusi 1
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,129
-3,23
-34,83
-3,23
0,00
0,00
0,00
5
0,008
0,046
1,15
12,42
1,15
0,00
12,42
1,24
15
0,009
0,064
1,60
17,28
1,60
1,15
18,43
1,84
30
0,010
0,087
2,18
23,49
2,18
2,75
26,24
2,62
60
0,010
0,101
2,53
27,27
2,53
4,93
32,20
3,22
90
0,011
0,123
3,08
33,21
3,08
7,45
40,66
4,07
120
0,013
0,164
4,10
44,28
4,10
10,53
54,81
5,48
150
0,014
0,174
4,35
46,98
4,35
14,63
61,61
6,16
180
0,015
0,206
5,15
55,62
5,15
18,98
74,60
7,46
210
0,015
0,215
5,38
58,05
5,38
24,13
82,18
8,22
240
0,016
0,242
6,05
65,34
6,05
29,50
94,84
9,48
35,55
111,42
11,14
270
0,018
0,281
7,03
75,87
7,03
300
0,019
0,292
7,30
78,84
7,30
42,58
121,42
12,14
330
0,020
0,328
8,20
88,56
8,20
49,88
138,44
13,84
360
0,023
0,391
9,78
105,57
9,78
58,08
163,65
16,36
390
0,025
0,432
10,80
116,64
10,80
67,85
184,49
18,45
420
0,027
0,476
11,90
128,52
11,90
78,65
207,17
20,72
450
0,027
0,492
12,30
132,84
12,30
90,55
223,39
22,34
480
0,029
0,544
13,60
146,88
13,60
102,85
249,73
24,97
510
0,031
0,584
14,60
157,68
14,60
116,45
274,13
27,41
540
0,032
0,605
15,13
163,35
15,13
131,05
294,40
29,44
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
83
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 20. (Lanjutan)
Difusi 2
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,129
-3,23
-34,83
-3,23
0,00
0,00
0,00
5
0,008
0,055
1,38
14,85
1,38
0,00
14,85
1,49
15
0,009
0,064
1,60
17,28
1,60
1,38
18,66
1,87
30
0,010
0,090
2,25
24,30
2,25
2,98
27,28
2,73
60
0,011
0,107
2,68
28,89
2,68
5,23
34,12
3,41
90
0,011
0,127
3,18
34,29
3,18
7,90
42,19
4,22
120
0,013
0,155
3,88
41,85
3,88
11,08
52,93
5,29
150
0,014
0,174
4,35
46,98
4,35
14,95
61,93
6,19
180
0,015
0,199
4,98
53,73
4,98
19,30
73,03
7,30
210
0,015
0,217
5,43
58,59
5,43
24,28
82,87
8,29
240
0,017
0,246
6,15
66,42
6,15
29,70
96,12
9,61
270
0,018
0,286
7,15
77,22
7,15
35,85
113,07
11,31
300
0,019
0,303
7,58
81,81
7,58
43,00
124,81
12,48
330
0,020
0,328
8,20
88,56
8,20
50,58
139,14
13,91
360
0,022
0,382
9,55
103,14
9,55
58,78
161,92
16,19
390
0,025
0,438
10,95
118,26
10,95
68,33
186,59
18,66
420
0,027
0,476
11,90
128,52
11,90
79,28
207,80
20,78
450
0,028
0,499
12,48
134,73
12,48
91,18
225,91
22,59
480
0,030
0,553
13,83
149,31
13,83
103,65
252,96
25,30
510
0,031
0,585
14,63
157,95
14,63
117,48
275,43
27,54
540
0,032
0,608
15,20
164,16
15,20
132,10
296,26
29,63
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
84
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 20. (Lanjutan)
Difusi 3
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,129
-3,23
-34,83
-3,23
0,00
0,00
0,00
5
0,008
0,053
1,33
14,31
1,33
0,00
14,31
1,43
15
0,009
0,069
1,73
18,63
1,73
1,33
19,96
2,00
30
0,010
0,087
2,18
23,49
2,18
3,05
26,54
2,65
60
0,010
0,102
2,55
27,54
2,55
5,23
32,77
3,28
90
0,011
0,115
2,88
31,05
2,88
7,78
38,83
3,88
120
0,013
0,161
4,03
43,47
4,03
10,65
54,12
5,41
150
0,013
0,172
4,30
46,44
4,30
14,68
61,12
6,11
180
0,015
0,207
5,18
55,89
5,18
18,98
74,87
7,49
210
0,016
0,227
5,68
61,29
5,68
24,15
85,44
8,54
240
0,017
0,246
6,15
66,42
6,15
29,83
96,25
9,62
270
0,018
0,278
6,95
75,06
6,95
35,98
111,04
11,10
300
0,019
0,29
7,25
78,30
7,25
42,93
121,23
12,12
330
0,020
0,331
8,28
89,37
8,28
50,18
139,55
13,95
360
0,023
0,394
9,85
106,38
9,85
58,45
164,83
16,48
390
0,024
0,427
10,68
115,29
10,68
68,30
183,59
18,36
420
0,026
0,464
11,60
125,28
11,60
78,98
204,26
20,43
450
0,027
0,487
12,18
131,49
12,18
90,58
222,07
22,21
480
0,030
0,546
13,65
147,42
13,65
102,75
250,17
25,02
510
0,031
0,587
14,68
158,49
14,68
116,40
274,89
27,49
540
0,032
0,601
15,03
162,27
15,03
131,08
293,35
29,33
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
85
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 21. Jumlah rata-rata difusi indometasin yang berpenetrasi dari gel
formula 6
Waktu
(menit)
0
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
Difusi I
Jumlah (µg)
Difusi II
Difusi III
0,00
12,42
18,43
26,24
32,20
40,66
54,81
61,61
74,60
82,18
94,84
111,42
121,42
138,44
163,65
184,49
207,17
223,39
249,73
274,13
294,40
0,00
14,85
18,66
27,28
34,12
42,19
52,93
61,93
73,03
82,87
96,12
113,07
124,81
139,14
161,92
186,59
207,80
225,91
252,96
275,43
296,26
0,00
14,31
19,96
26,54
32,77
38,83
54,12
61,12
74,87
85,44
96,25
111,04
121,23
139,55
164,83
183,59
204,26
222,07
250,17
274,89
293,35
Rata-rata
SD
0,00
13,86
19,02
26,69
33,03
40,56
53,95
61,55
74,17
83,50
95,74
111,84
122,49
139,04
163,47
184,89
206,41
223,79
250,95
274,82
294,67
0,00
1,28
0,83
0,54
0,99
1,68
0,95
0,41
0,99
1,72
0,78
1,08
2,01
0,56
1,46
1,54
1,89
1,95
1,75
0,65
1,47
86
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 22. Data AUC uji difusi indometasin dari gel formula 6 dalam medium
dapar fosfat pH 7,4 suhu 37 oC
Waktu
(menit)
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
%
kumulatif
I
���|���−� I
(%.menit)
1,24
1,84
2,62
3,22
4,07
5,48
6,16
7,46
8,22
9,48
11,14
12,14
13,84
16,36
18,45
20,72
22,34
24,97
27,41
29,44
AUC
total I
3,10
12,20
25,50
57,30
73,80
103,35
102,60
131,40
134,70
161,10
192,00
197,10
233,10
283,20
308,10
344,85
359,40
414,00
447,75
472,05
�
%
Kumulatif
II
�
���|���−� II
(%.menit)
%
Kumulatif
III
1,49
3,73
1,43
1,87
11,25
2,00
2,73
26,93
2,65
3,41
61,35
3,28
4,22
75,45
3,88
5,29
95,40
5,41
6,19
106,35
6,11
7,3
126,15
7,49
8,29
139,20
8,54
9,61
163,95
9,62
11,31
195,15
11,10
12,48
204,75
12,12
13,91
230,10
13,95
16,19
277,05
16,48
18,66
316,95
18,36
20,78
343,50
20,43
22,59
366,00
22,21
25,3
420,15
25,02
27,54
446,70
27,49
29,63
475,80
29,33
AUC
AUC
4056,60
4085,90
total II
total III
AUC rata-rata = 4065,39 ± 17,82
�
���|���−� III
(%.menit)
3,58
12,85
24,75
58,65
67,20
104,10
102,15
133,05
143,85
160,50
188,70
197,10
236,70
285,15
303,60
337,50
359,85
417,45
449,40
467,55
4053,68
87
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 23. Data difusi indometasin dari gel formula 7
Difusi 1
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,133
-3,33
-35,91
-3,33
0,00
0,00
0,00
5
0,006
0,011
0,28
2,97
0,28
0,00
2,97
0,30
15
0,008
0,038
0,95
10,26
0,95
0,28
10,54
1,05
30
0,008
0,046
1,15
12,42
1,15
1,23
13,65
1,36
60
0,009
0,064
1,60
17,28
1,60
2,38
19,66
1,97
90
0,010
0,090
2,25
24,30
2,25
3,98
28,28
2,83
120
0,011
0,111
2,78
29,97
2,78
6,23
36,20
3,62
150
0,012
0,130
3,25
35,10
3,25
9,00
44,10
4,41
180
0,013
0,167
4,18
45,09
4,18
12,25
57,34
5,73
210
0,014
0,196
4,90
52,92
4,90
16,43
69,35
6,93
240
0,016
0,220
5,50
59,40
5,50
21,33
80,73
8,07
270
0,016
0,238
5,95
64,26
5,95
26,83
91,09
9,11
300
0,017
0,250
6,25
67,50
6,25
32,78
100,28
10,03
330
0,018
0,279
6,98
75,33
6,98
39,03
114,36
11,44
360
0,020
0,315
7,88
85,05
7,88
46,00
131,05
13,11
390
0,020
0,335
8,38
90,45
8,38
53,88
144,33
14,43
420
0,022
0,369
9,23
99,63
9,23
62,25
161,88
16,19
450
0,023
0,385
9,63
103,95
9,63
71,48
175,43
17,54
480
0,024
0,412
10,30
111,24
10,30
81,10
192,34
19,23
510
0,024
0,427
10,68
115,29
10,68
91,40
206,69
20,67
540
0,025
0,450
11,25
121,50
11,25
102,08
223,58
22,36
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
88
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 23. (Lanjutan)
Difusi 2
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,133
-3,33
-35,91
-3,33
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,022
0,55
5,94
0,55
0,00
5,94
0,59
15
0,008
0,039
0,98
10,53
0,98
0,55
11,08
1,11
30
0,008
0,047
1,18
12,69
1,18
1,53
14,22
1,42
60
0,009
0,060
1,50
16,20
1,50
2,70
18,90
1,89
90
0,010
0,085
2,13
22,95
2,13
4,20
27,15
2,72
120
0,011
0,106
2,65
28,62
2,65
6,33
34,95
3,49
150
0,012
0,144
3,60
38,88
3,60
8,98
47,86
4,79
180
0,013
0,161
4,03
43,47
4,03
12,58
56,05
5,60
210
0,014
0,193
4,83
52,11
4,83
16,60
68,71
6,87
240
0,016
0,221
5,53
59,67
5,53
21,43
81,10
8,11
270
0,016
0,239
5,98
64,53
5,98
26,95
91,48
9,15
300
0,017
0,253
6,33
68,31
6,33
32,93
101,24
10,12
330
0,018
0,285
7,13
76,95
7,13
39,25
116,20
11,62
360
0,020
0,314
7,85
84,78
7,85
46,38
131,16
13,12
390
0,021
0,342
8,55
92,34
8,55
54,23
146,57
14,66
420
0,022
0,369
9,23
99,63
9,23
62,78
162,41
16,24
450
0,022
0,382
9,55
103,14
9,55
72,00
175,14
17,51
480
0,024
0,407
10,18
109,89
10,18
81,55
191,44
19,14
510
0,024
0,428
10,70
115,56
10,70
91,73
207,29
20,73
540
0,025
0,443
11,08
119,61
11,08
102,43
222,04
22,20
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
89
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 23. (Lanjutan)
Difusi 3
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,133
-3,33
-35,91
-3,33
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,012
0,30
3,24
0,30
0,00
3,24
0,32
15
0,007
0,034
0,85
9,18
0,85
0,30
9,48
0,95
30
0,008
0,048
1,20
12,96
1,20
1,15
14,11
1,41
60
0,009
0,068
1,70
18,36
1,70
2,35
20,71
2,07
90
0,010
0,082
2,05
22,14
2,05
4,05
26,19
2,62
120
0,011
0,110
2,75
29,70
2,75
6,10
35,80
3,58
150
0,012
0,137
3,43
36,99
3,43
8,85
45,84
4,58
180
0,013
0,173
4,33
46,71
4,33
12,28
58,99
5,90
210
0,014
0,192
4,80
51,84
4,80
16,60
68,44
6,84
240
0,015
0,218
5,45
58,86
5,45
21,40
80,26
8,03
270
0,016
0,231
5,78
62,37
5,78
26,85
89,22
8,92
300
0,018
0,268
6,70
72,36
6,70
32,63
104,99
10,50
330
0,018
0,283
7,08
76,41
7,08
39,33
115,74
11,57
360
0,020
0,318
7,95
85,86
7,95
46,40
132,26
13,23
390
0,020
0,330
8,25
89,10
8,25
54,35
143,45
14,35
420
0,022
0,362
9,05
97,74
9,05
62,60
160,34
16,03
450
0,023
0,387
9,68
104,49
9,68
71,65
176,14
17,61
480
0,024
0,410
10,25
110,70
10,25
81,33
192,03
19,20
510
0,025
0,429
10,73
115,83
10,73
91,58
207,41
20,74
540
0,026
0,454
11,35
122,58
11,35
102,30
224,88
22,49
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
90
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 24. Jumlah rata-rata difusi indometasin yang berpenetrasi dari gel
formula 7
Waktu
(menit)
Difusi I
0
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
0,00
2,97
10,54
13,65
19,66
28,28
36,20
44,10
57,34
69,35
80,73
91,09
100,28
114,36
131,05
144,33
161,88
175,43
192,34
206,69
223,58
Jumlah (µg)
Difusi II
0,00
5,94
11,08
14,22
18,90
27,15
34,95
47,86
56,05
68,71
81,10
91,48
101,24
116,20
131,16
146,57
162,41
175,14
191,44
207,29
222,04
Difusi III
0,00
3,24
9,48
14,11
20,71
26,19
35,80
45,84
58,99
68,44
80,26
89,22
104,99
115,74
132,26
143,45
160,34
176,14
192,03
207,41
224,88
Rata-rata
SD
0,00
4,05
10,37
13,99
19,76
27,21
35,65
45,93
57,46
68,83
80,70
90,60
102,17
115,43
131,49
144,78
161,54
175,57
191,94
207,13
223,50
0,00
1,64
0,81
0,30
0,9
Lampiran 1. Kurva serapan larutan indometasin dalam medium dapar fosfat pH
7,4
(a) Kurva serapan indometasin dalam medium dapar fosfat pH 7,4 pada
konsentrasi 50 ppm
(b) Tabel pengukuran serapan indometasin dalam medium dapar fosfat pH 7,4
pada konsentrasi 50 ppm
54
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 2. Kurva kalibrasi larutan indometasin dalam medium dapar fosfat pH
7,4 pada panjang gelombang 266,0 nm
(a) pengukuran konsentrasi larutan indometasin dengan berbagai konsentrasi
dalam medium dapar fosfat pH 7,4 pada panjang gelombang 266,0 nm
(b) Kurva kalibrasi larutan indometasin pada berbagai konsentrasi dalam medium
dapar fosfat pH 7,4 pada panjang gelombang 266,0 nm
55
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 3. Pengaruh basis gel alginat, basis gel HPMC dan basis vaselin
terhadap penetrasi indometasin melalui kulit kelinci secara in vitro
dalam medium dapar fosfat pH 7,4
Waktu
(Menit)
0
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
Jumlah
Indometasin
terpenetrasi
(mcg) basis
gel alginat
0,00
3,15
13,79
20,62
25,09
30,71
38,46
46,80
54,39
61,92
69,61
78,28
86,34
94,98
106,01
116,57
128,90
140,61
156,54
169,49
184,13
SD
0,00
0,16
2,44
3,08
2,21
1,60
0,87
1,06
0,29
1,53
1,73
1,46
2,26
1,21
1,35
0,66
1,60
0,87
1,53
0,20
0,15
Jumlah
Indometasin
terpenetrasi
(mcg) basis
gel HPMC
0,00
0,00
2,79
8,09
12,60
18,44
22,30
31,05
37,39
46,26
51,65
57,86
68,01
75,06
84,07
92,41
102,04
113,88
125,38
139,26
154,16
SD
0,00
0,00
0,16
1,43
2,07
2,05
2,00
0,93
1,13
0,75
1,00
0,13
0,64
0,44
1,25
0,14
0,74
2,10
0,54
0,85
1,26
Jumlah
Indometasin
terpenetrasi
(mcg) basis
Vaselin
0,00
3,15
6,50
10,86
13,85
16,23
21,51
25,01
29,22
33,03
37,10
41,88
47,51
52,71
57,50
62,26
66,99
72,37
77,22
81,90
90,45
SD
0,00
0,05
0,18
0,31
0,24
0,09
0,29
0,14
0,48
0,33
0,32
0,30
0,42
0,12
0,03
0,19
0,28
0,08
0,24
0,39
0,24
56
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 4. Perhitungan persen kumulatif indometasin yang berpenetrasi
melalui kulit kelinci secara in vitro
Sebagai contoh diambil data penetrasi indometasin melalui kulit kelinci dari gel
formula 1.
Jumlah indometasin yang terpenetrasi melalui kulit kelinci dapat dihitung dengan
menggunakan persamaan regresi Y = 0,04318Ax + 0,00601, misal:
Pada menit ke-15 nilai A = 0,009, maka konsentrasinya adalah:
=
,
,
− ,
x 25 = 1,73 µ g/ml
Jumlah indometasin yang terpenetrasi kedalam 10,8 ml medium penerima adalah:
= 1,73 µg/ml x 10,8 ml = 18,69µg
Jumlah indometasin yang terpenetrasi ke dalam medium adalah :
= 18,69 µg + faktor penambahan
= 18,69 µg + 0,55 µg
= 19,24 µg
Persen kumulatif indometasin yang terpenetrasi adalah:
=
�ℎ
�
�
�� �
�
�−
� ��
= (19,24:1000) * 100% = 1,92%
�
�
�
��
�
x 100%
57
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 5. Data difusi indometasin dari gel formula 1
Difusi 1
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,133
-3,33
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
-35,91
-3,33
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,022
0,55
5,94
0,55
0,00
5,94
0,59
15
0,009
0,069
1,73
18,63
1,73
0,55
19,18
1,92
30
0,009
0,072
1,80
19,44
1,80
2,28
21,72
2,17
60
0,010
0,088
2,20
23,76
2,20
4,08
27,84
2,78
90
0,010
0,093
2,33
25,11
2,33
6,28
31,39
3,14
120
0,011
0,110
2,75
29,70
2,75
8,60
38,30
3,83
150
0,012
0,128
3,20
34,56
3,20
11,35
45,91
4,59
180
0,012
0,148
3,70
39,96
3,70
14,55
54,51
5,45
210
0,013
0,169
4,23
45,63
4,23
18,25
63,88
6,39
240
0,014
0,182
4,55
49,14
4,55
22,48
71,62
7,16
270
0,014
0,196
4,90
52,92
4,90
27,03
79,95
7,99
300
0,015
0,210
5,25
56,70
5,25
31,93
88,63
8,86
330
0,015
0,214
5,35
57,78
5,35
37,18
94,96
9,50
360
0,016
0,231
5,78
62,37
5,78
42,53
104,90
10,49
390
0,017
0,251
6,28
67,77
6,28
48,30
116,07
11,61
420
0,018
0,282
7,05
76,14
7,05
54,58
130,72
13,07
450
0,019
0,290
7,25
78,30
7,25
61,63
139,93
13,99
480
0,020
0,332
8,30
89,64
8,30
68,88
158,52
15,85
510
0,021
0,343
8,58
92,61
8,58
77,18
169,79
16,98
540
0,022
0,366
9,15
98,82
9,15
85,75
184,57
18,46
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
58
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 5. (Lanjutan)
Difusi 2
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,138
-3,45
-37,26
-3,45
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,019
0,48
5,13
0,48
0,00
5,13
0,51
15
0,008
0,050
1,25
13,50
1,25
0,48
13,98
1,40
30
0,009
0,071
1,78
19,17
1,78
1,73
20,90
2,09
60
0,009
0,074
1,85
19,98
1,85
3,50
23,48
2,35
90
0,010
0,088
2,20
23,76
2,20
5,35
29,11
2,91
120
0,011
0,113
2,83
30,51
2,83
7,55
38,06
3,81
150
0,012
0,139
3,48
37,53
3,48
10,38
47,91
4,79
180
0,013
0,152
3,80
41,04
3,80
13,85
54,89
5,49
210
0,013
0,163
4,08
44,01
4,08
17,65
61,66
6,17
240
0,014
0,178
4,45
48,06
4,45
21,73
69,79
6,98
270
0,014
0,188
4,70
50,76
4,70
26,18
76,94
7,69
300
0,014
0,197
4,93
53,19
4,93
30,88
84,07
8,41
330
0,015
0,216
5,40
58,32
5,40
35,80
94,12
9,41
360
0,016
0,241
6,03
65,07
6,03
41,20
106,27
10,63
390
0,017
0,259
6,48
69,93
6,48
47,23
117,16
11,72
420
0,018
0,273
6,83
73,71
6,83
53,70
127,41
12,74
450
0,019
0,298
7,45
80,46
7,45
60,53
140,99
14,10
480
0,020
0,327
8,18
88,29
8,18
67,98
156,27
15,63
510
0,021
0,347
8,68
93,69
8,68
76,15
169,84
16,98
540
0,022
0,368
9,20
99,36
9,20
84,83
184,19
18,42
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
59
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 5. (Lanjutan)
Difusi 3
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,135
-3,38
-36,45
-3,38
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,015
0,38
4,05
0,38
0,00
4,05
0,41
15
0,008
0,041
1,03
11,07
1,03
0,38
11,45
1,14
30
0,009
0,060
1,50
16,20
1,50
1,40
17,60
1,76
60
0,009
0,080
2,00
21,60
2,00
2,90
24,50
2,45
90
0,010
0,101
2,53
27,27
2,53
4,90
32,17
3,22
120
0,011
0,119
2,98
32,13
2,98
7,43
39,56
3,96
150
0,012
0,136
3,40
36,72
3,40
10,40
47,12
4,71
180
0,012
0,150
3,75
40,50
3,75
13,80
54,30
5,43
210
0,013
0,160
4,00
43,20
4,00
17,55
60,75
6,08
240
0,013
0,172
4,30
46,44
4,30
21,55
67,99
6,80
270
0,014
0,195
4,88
52,65
4,88
25,85
78,50
7,85
300
0,015
0,208
5,20
56,16
5,20
30,73
86,89
8,69
330
0,016
0,224
5,60
60,48
5,60
35,93
96,41
9,64
360
0,017
0,244
6,10
65,88
6,10
41,53
107,41
10,74
390
0,017
0,257
6,43
69,39
6,43
47,63
117,02
11,70
420
0,018
0,278
6,95
75,06
6,95
54,05
129,11
12,91
450
0,019
0,298
7,45
80,46
7,45
61,00
141,46
14,15
480
0,020
0,322
8,05
86,94
8,05
68,45
155,39
15,54
510
0,021
0,344
8,60
92,88
8,60
76,50
169,38
16,94
540
0,022
0,367
9,18
99,09
9,18
85,10
184,19
18,42
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
60
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 6. Jumlah rata-rata difusi indometasin yang berpenetrasi dari gel
formula 1
Waktu
(menit)
0
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
Difusi I
Jumlah (µg)
Difusi II
Difusi III
0,00
3,24
16,23
23,65
27,56
31,11
38,03
45,64
54,24
63,61
71,34
79,67
88,35
94,68
104,62
115,80
130,44
139,65
158,24
169,51
184,30
0,00
3,24
13,80
20,72
23,31
28,94
37,89
47,73
54,72
61,49
69,61
76,76
83,89
93,95
106,10
116,98
127,24
140,81
156,09
169,67
184,01
0,00
2,97
11,35
17,50
24,40
32,07
39,46
47,02
54,20
60,65
67,89
78,40
86,79
96,31
107,31
116,92
129,01
141,36
155,29
169,28
184,09
Rata-rata
SD
0,00
3,15
13,79
20,62
25,09
30,71
38,46
46,80
54,39
61,92
69,61
78,28
86,34
94,98
106,01
116,57
128,90
140,61
156,54
169,49
184,13
0,00
0,16
2,44
3,08
2,21
1,60
0,87
1,06
0,29
1,53
1,73
1,46
2,26
1,21
1,35
0,66
1,60
0,87
1,53
0,20
0,15
61
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 7. Data AUC uji difusi indometasin dari gel formula 1 dalam medium
dapar fosfat pH 7,4 suhu 37 oC
Waktu
(menit)
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
%
kumulatif
I
���|���−� I
(%.menit)
%
Kumulatif
II
���|���−� II
(%.menit)
�
%
Kumulatif
III
���|���−� III
(%.menit)
0,32
1,62
2,36
2,76
3,11
3,80
4,56
5,42
6,36
7,13
7,97
8,84
9,47
10,46
11,58
13,04
13,97
15,82
16,95
18,43
AUC
total I
0,80
14,60
23,25
47,40
51,90
67,35
79,80
94,20
109,50
118,50
132,15
145,65
151,50
171,75
190,50
217,50
223,50
265,05
271,20
298,65
0,32
1,38
2,07
2,33
2,89
3,79
4,77
5,47
6,15
6,96
7,68
8,39
9,39
10,61
11,70
12,72
14,08
15,61
16,97
18,40
AUC
total II
0,80
12,20
20,70
38,85
51,75
70,35
86,25
92,55
102,45
116,55
126,00
136,50
155,85
177,45
191,85
206,10
231,60
257,10
274,95
297,45
0,30
1,13
1,75
2,44
3,21
3,95
4,70
5,42
6,07
6,79
7,84
8,68
9,63
10,73
11,69
12,90
14,14
15,53
16,93
18,41
AUC
total III
0,75
9,80
17,78
46,95
59,70
70,35
81,75
92,10
100,80
112,65
133,35
142,80
158,70
177,45
189,75
211,65
230,70
253,80
274,95
298,35
�
2674,75
2647,30
�
2664,13
AUC rata-rata = 2662,06 ± 13,84
62
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 8. Data difusi indometasin dari gel formula 2
Difusi 1
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,133
-3,33
-35,91
-3,33
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,012
0,30
3,24
0,30
0,00
3,24
0,32
15
0,008
0,038
0,95
10,26
0,95
0,30
10,56
1,06
30
0,008
0,056
1,40
15,12
1,40
1,25
16,37
1,64
60
0,009
0,068
1,70
18,36
1,70
2,65
21,01
2,10
90
0,010
0,083
2,08
22,41
2,08
4,35
26,76
2,68
120
0,011
0,117
2,93
31,59
2,93
6,43
38,02
3,80
150
0,012
0,128
3,20
34,56
3,20
9,35
43,91
4,39
180
0,013
0,154
3,85
41,58
3,85
12,55
54,13
5,41
210
0,013
0,173
4,33
46,71
4,33
16,40
63,11
6,31
240
0,014
0,192
4,80
51,84
4,80
20,73
72,57
7,26
270
0,016
0,231
5,78
62,37
5,78
25,53
87,90
8,79
300
0,017
0,259
6,48
69,93
6,48
31,30
101,23
10,12
330
0,019
0,300
7,50
81,00
7,50
37,78
118,78
11,88
360
0,019
0,311
7,78
83,97
7,78
45,28
129,25
12,92
390
0,020
0,331
8,28
89,37
8,28
53,05
142,42
14,24
420
0,021
0,347
8,68
93,69
8,68
61,33
155,02
15,50
450
0,022
0,366
9,15
98,82
9,15
70,00
168,82
16,88
480
0,023
0,383
9,58
103,41
9,58
79,15
182,56
18,26
510
0,023
0,400
10,00
108,00
10,00
88,73
196,73
19,67
540
0,025
0,434
10,85
117,18
10,85
98,73
215,91
21,59
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
63
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 8. (Lanjutan)
Difusi 2
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,133
-3,33
-35,91
-3,33
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,014
0,35
3,78
0,35
0,00
3,78
0,38
15
0,008
0,038
0,95
10,26
0,95
0,35
10,61
1,06
30
0,008
0,049
1,23
13,23
1,23
1,30
14,53
1,45
60
0,009
0,078
1,95
21,06
1,95
2,53
23,59
2,36
90
0,010
0,093
2,33
25,11
2,33
4,48
29,59
2,96
120
0,011
0,121
3,03
32,67
3,03
6,80
39,47
3,95
150
0,012
0,129
3,23
34,83
3,23
9,83
44,66
4,47
180
0,013
0,163
4,08
44,01
4,08
13,05
57,06
5,71
210
0,014
0,188
4,70
50,76
4,70
17,13
67,89
6,79
240
0,015
0,197
4,93
53,19
4,93
21,83
75,02
7,50
270
0,016
0,223
5,58
60,21
5,58
26,75
86,96
8,70
300
0,018
0,266
6,65
71,82
6,65
32,33
104,15
10,41
330
0,019
0,297
7,43
80,19
7,43
38,98
119,17
11,92
360
0,019
0,309
7,73
83,43
7,73
46,40
129,83
12,98
390
0,020
0,332
8,30
89,64
8,30
54,13
143,77
14,38
420
0,021
0,347
8,68
93,69
8,68
62,43
156,12
15,61
450
0,022
0,362
9,05
97,74
9,05
71,10
168,84
16,88
480
0,023
0,390
9,75
105,30
9,75
80,15
185,45
18,55
510
0,023
0,398
9,95
107,46
9,95
89,90
197,36
19,74
540
0,025
0,436
10,90
117,72
10,90
99,85
217,57
21,76
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
64
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 8. (Lanjutan)
Difusi 3
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,133
-3,33
-35,91
-3,33
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,012
0,30
3,24
0,30
0,00
3,24
0,32
15
0,007
0,030
0,75
8,10
0,75
0,30
8,40
0,84
30
0,008
0,044
1,10
11,88
1,10
1,05
12,93
1,29
60
0,009
0,074
1,85
19,98
1,85
2,15
22,13
2,21
90
0,010
0,093
2,33
25,11
2,33
4,00
29,11
2,91
120
0,011
0,111
2,78
29,97
2,78
6,33
36,30
3,63
150
0,012
0,134
3,35
36,18
3,35
9,10
45,28
4,53
180
0,013
0,152
3,80
41,04
3,80
12,45
53,49
5,35
210
0,013
0,173
4,33
46,71
4,33
16,25
62,96
6,30
240
0,015
0,200
5,00
54,00
5,00
20,58
74,58
7,46
270
0,016
0,233
5,83
62,91
5,83
25,58
88,49
8,85
300
0,017
0,255
6,38
68,85
6,38
31,40
100,25
10,03
330
0,019
0,291
7,28
78,57
7,28
37,78
116,35
11,63
360
0,019
0,306
7,65
82,62
7,65
45,05
127,67
12,77
390
0,020
0,333
8,33
89,91
8,33
52,70
142,61
14,26
420
0,021
0,342
8,55
92,34
8,55
61,03
153,37
15,34
450
0,021
0,358
8,95
96,66
8,95
69,58
166,24
16,62
480
0,022
0,377
9,43
101,79
9,43
78,53
180,32
18,03
510
0,023
0,396
9,90
106,92
9,90
87,95
194,87
19,49
540
0,024
0,422
10,55
113,94
10,55
97,85
211,79
21,18
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
65
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 9. Jumlah rata-rata difusi indometasin yang berpenetrasi dari gel
formula 2
Waktu
(menit)
0
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
Difusi I
Jumlah (µg)
Difusi II
Difusi III
0,00
3,24
10,56
16,37
21,01
26,76
38,02
43,91
54,13
63,11
72,57
87,90
101,23
118,78
129,25
142,42
155,02
168,82
182,56
196,73
215,91
0,00
3,78
10,61
14,53
23,59
29,59
39,47
44,66
57,06
67,89
75,02
86,96
104,15
119,17
129,83
143,77
156,12
168,84
185,45
197,36
217,57
0,00
3,24
8,40
12,93
22,13
29,11
36,30
45,28
53,49
62,96
74,58
88,49
100,25
116,35
127,67
142,61
153,37
166,24
180,32
194,87
211,79
Rata-rata
SD
0,00
3,42
9,86
14,61
22,24
28,49
37,93
44,62
54,89
64,65
74,06
87,78
101,88
118,10
128,92
142,93
154,84
167,97
182,78
196,32
215,09
0,00
0,31
1,26
1,72
1,29
1,51
1,59
0,69
1,90
2,80
1,31
0,77
2,03
1,53
1,12
0,73
1,38
1,50
2,57
1,29
2,98
66
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 10. Data AUC uji difusi indometasin dari gel formula 2 dalam medium
dapar fosfat pH 7,4 suhu 37 oC
Waktu
(menit)
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
%
kumulatif
I
���|���−� I
(%.menit)
0,32
1,06
1,64
2,10
2,68
3,80
4,39
5,41
6,31
7,26
8,79
10,12
11,88
12,92
14,24
15,50
16,88
18,26
19,67
21,59
AUC
total I
0,80
9,00
16,65
38,40
48,90
73,80
74,70
96,45
108,15
123,15
154,80
171,75
204,60
209,40
233,40
251,40
273,90
294,60
316,20
352,65
�
%
Kumulatif
II
�
���|���−� II
(%.menit)
%
Kumulatif
III
0,38
0,95
0,32
1,06
8,70
0,84
1,45
13,80
1,29
2,36
49,05
2,21
2,96
53,40
2,91
3,95
74,10
3,63
4,47
74,85
4,53
5,71
104,25
5,35
6,79
118,05
6,3
7,5
123,15
7,46
8,7
148,50
8,85
10,41
181,80
10,03
11,92
201,45
11,63
12,98
210,60
12,77
14,38
236,70
14,26
15,61
252,60
15,34
16,88
272,25
16,62
18,55
303,30
18,03
19,74
313,95
19,49
21,76
356,70
21,18
AUC
AUC
3052,70
3098,15
total II
total III
AUC rata-rata = 3059,57 ± 35,65
�
���|���−� III
(%.menit)
0,80
6,80
13,05
46,95
54,15
65,25
81,45
92,55
108,75
129,30
153,60
168,15
198,45
208,65
236,25
246,30
268,50
291,60
314,25
343,05
3027,85
67
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 11. Data difusi indometasin dari gel formula 3
Difusi 1
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,136
-3,40
-36,72
-3,40
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,023
0,58
6,21
0,58
0,00
6,21
0,62
15
0,008
0,043
1,08
11,61
1,08
0,58
12,19
1,22
30
0,009
0,065
1,63
17,55
1,63
1,65
19,20
1,92
60
0,010
0,093
2,33
25,11
2,33
3,28
28,39
2,84
90
0,011
0,126
3,15
34,02
3,15
5,60
39,62
3,96
120
0,012
0,141
3,53
38,07
3,53
8,75
46,82
4,68
150
0,013
0,168
4,20
45,36
4,20
12,28
57,64
5,76
180
0,014
0,179
4,48
48,33
4,48
16,48
64,81
6,48
210
0,014
0,195
4,88
52,65
4,88
20,95
73,60
7,36
240
0,016
0,222
5,55
59,94
5,55
25,83
85,77
8,58
270
0,017
0,260
6,50
70,20
6,50
31,38
101,58
10,16
300
0,018
0,282
7,05
76,14
7,05
37,88
114,02
11,40
330
0,020
0,313
7,83
84,51
7,83
44,93
129,44
12,94
360
0,020
0,334
8,35
90,18
8,35
52,75
142,93
14,29
390
0,022
0,373
9,33
100,71
9,33
61,10
161,81
16,18
420
0,023
0,387
9,68
104,49
9,68
70,43
174,92
17,49
450
0,023
0,402
10,05
108,54
10,05
80,10
188,64
18,86
480
0,024
0,421
10,53
113,67
10,53
90,15
203,82
20,38
510
0,025
0,436
10,90
117,72
10,90
100,68
218,40
21,84
540
0,026
0,465
11,63
125,55
11,63
111,58
237,13
23,71
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
68
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 11. (Lanjutan)
Difusi 2
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,139
-3,48
-37,53
-3,48
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,022
0,55
5,94
0,55
0,00
5,94
0,59
15
0,008
0,044
1,10
11,88
1,10
0,55
12,43
1,24
30
0,009
0,067
1,68
18,09
1,68
1,65
19,74
1,97
60
0,011
0,105
2,63
28,35
2,63
3,33
31,68
3,17
90
0,012
0,139
3,48
37,53
3,48
5,95
43,48
4,35
120
0,013
0,158
3,95
42,66
3,95
9,43
52,09
5,21
150
0,014
0,183
4,58
49,41
4,58
13,38
62,79
6,28
180
0,015
0,209
5,23
56,43
5,23
17,95
74,38
7,44
210
0,015
0,219
5,48
59,13
5,48
23,18
82,31
8,23
240
0,016
0,231
5,78
62,37
5,78
28,65
91,02
9,10
270
0,017
0,252
6,30
68,04
6,30
34,43
102,47
10,25
300
0,018
0,281
7,03
75,87
7,03
40,73
116,60
11,66
330
0,020
0,315
7,88
85,05
7,88
47,75
132,80
13,28
360
0,020
0,331
8,28
89,37
8,28
55,63
145,00
14,50
390
0,022
0,370
9,25
99,90
9,25
63,90
163,80
16,38
420
0,023
0,392
9,80
105,84
9,80
73,15
178,99
17,90
450
0,024
0,418
10,45
112,86
10,45
82,95
195,81
19,58
480
0,025
0,430
10,75
116,10
10,75
93,40
209,50
20,95
510
0,025
0,449
11,23
121,23
11,23
104,15
225,38
22,54
540
0,026
0,474
11,85
127,98
11,85
115,38
243,36
24,34
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
69
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 11. (Lanjutan)
Difusi 3
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,137
-3,43
-36,99
-3,43
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,027
0,68
7,29
0,68
0,00
7,29
0,73
15
0,008
0,050
1,25
13,50
1,25
0,68
14,18
1,42
30
0,009
0,062
1,55
16,74
1,55
1,93
18,67
1,87
60
0,010
0,092
2,30
24,84
2,30
3,48
28,32
2,83
90
0,012
0,129
3,23
34,83
3,23
5,78
40,61
4,06
120
0,013
0,151
3,78
40,77
3,78
9,00
49,77
4,98
150
0,013
0,167
4,18
45,09
4,18
12,78
57,87
5,79
180
0,014
0,182
4,55
49,14
4,55
16,95
66,09
6,61
210
0,015
0,207
5,18
55,89
5,18
21,50
77,39
7,74
240
0,016
0,225
5,63
60,75
5,63
26,68
87,43
8,74
270
0,017
0,258
6,45
69,66
6,45
32,30
101,96
10,20
300
0,018
0,277
6,93
74,79
6,93
38,75
113,54
11,35
330
0,019
0,310
7,75
83,70
7,75
45,68
129,38
12,94
360
0,020
0,331
8,28
89,37
8,28
53,43
142,80
14,28
390
0,022
0,372
9,30
100,44
9,30
61,70
162,14
16,21
420
0,023
0,384
9,60
103,68
9,60
71,00
174,68
17,47
450
0,023
0,398
9,95
107,46
9,95
80,60
188,06
18,81
480
0,024
0,415
10,38
112,05
10,38
90,55
202,60
20,26
510
0,025
0,439
10,98
118,53
10,98
100,93
219,46
21,95
540
0,026
0,466
11,65
125,82
11,65
111,90
237,72
23,77
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
70
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12. Jumlah rata-rata difusi indometasin yang berpenetrasi dari gel
formula 3
Waktu
(menit)
0
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
Difusi I
Jumlah (µg)
Difusi II
Difusi III
0,00
6,21
12,19
19,20
28,39
39,62
46,82
57,64
64,81
73,60
85,77
101,58
114,02
129,44
142,93
161,81
174,92
188,64
203,82
218,40
237,13
0,00
5,94
12,43
19,74
31,68
43,48
52,09
62,79
74,38
82,31
91,02
102,47
116,60
132,80
145,00
163,80
178,99
195,81
209,50
225,38
243,36
0,00
7,29
14,18
18,67
28,32
40,61
49,77
57,87
66,09
77,39
87,43
101,96
113,54
129,38
142,8
162,14
174,68
188,06
202,6
219,46
237,72
Rata-rata
SD
0,00
6,48
12,93
19,20
29,46
41,24
49,56
59,43
68,43
77,77
88,07
102,00
114,72
130,54
143,58
162,58
176,20
190,84
205,31
221,08
239,40
0,00
0,71
1,09
0,54
1,92
2,00
2,64
2,91
5,20
4,37
2,68
0,45
1,65
1,96
1,23
1,07
2,42
4,32
3,68
3,76
3,44
71
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 13. Data AUC uji difusi indometasin dari gel formula 3 dalam medium
dapar fosfat pH 7,4 suhu 37 oC
Waktu
(menit)
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
%
kumulatif
I
���|���−� I
(%.menit)
%
Kumulatif
II
���|���−� II
(%.menit)
�
%
Kumulatif
III
���|���−� III
(%.menit)
0,62
1,22
1,92
2,84
3,96
4,68
5,76
6,48
7,36
8,58
10,16
11,40
12,94
14,29
16,18
17,49
18,86
20,38
21,84
23,71
AUC
total I
1,55
9,10
19,65
56,40
76,20
81,00
102,60
108,00
123,60
147,00
176,10
189,60
217,20
234,60
271,05
282,00
303,45
328,50
349,50
383,70
0,59
1,24
1,97
3,17
4,35
5,21
6,28
7,44
8,23
9,10
10,25
11,66
13,28
14,50
16,38
17,90
19,58
20,95
22,54
24,34
AUC
total II
1,48
9,45
20,25
65,55
82,95
91,05
110,25
129,00
135,30
149,55
171,00
196,05
223,50
235,80
273,90
291,30
318,90
334,80
361,95
392,10
0,73
1,42
1,87
2,83
4,06
4,98
5,79
6,61
7,74
8,74
10,2
11,35
12,94
14,28
16,21
17,47
18,81
20,26
21,95
23,77
AUC
total III
1,83
10,55
17,40
56,85
79,35
88,50
99,00
111,45
133,05
146,10
174,90
187,50
217,95
234,30
272,10
280,95
302,25
325,65
354,60
383,85
�
3460,80
3594,13
�
3478,13
AUC rata-rata = 3511,02 ± 72,50
72
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 14. Data difusi indometasin dari gel formula 4
Difusi 1
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,137
-3,43
-36,99
-3,43
0,00
0,00
0,00
5
0,008
0,054
1,35
14,58
1,35
0,00
14,58
1,46
15
0,010
0,089
2,23
24,03
2,23
1,35
25,38
2,54
30
0,011
0,111
2,78
29,97
2,78
3,58
33,55
3,35
60
0,012
0,144
3,60
38,88
3,60
6,35
45,23
4,52
90
0,013
0,163
4,08
44,01
4,08
9,95
53,96
5,40
120
0,014
0,178
4,45
48,06
4,45
14,03
62,09
6,21
150
0,016
0,224
5,60
60,48
5,60
18,48
78,96
7,90
180
0,018
0,287
7,18
77,49
7,18
24,08
101,57
10,16
210
0,020
0,319
7,98
86,13
7,98
31,25
117,38
11,74
240
0,021
0,358
8,95
96,66
8,95
39,23
135,89
13,59
270
0,023
0,405
10,13
109,35
10,13
48,18
157,53
15,75
300
0,025
0,434
10,85
117,18
10,85
58,30
175,48
17,55
330
0,026
0,473
11,83
127,71
11,83
69,15
196,86
19,69
360
0,027
0,489
12,23
132,03
12,23
80,98
213,01
21,30
390
0,029
0,527
13,18
142,29
13,18
93,20
235,49
23,55
420
0,030
0,554
13,85
149,58
13,85
106,38
255,96
25,60
450
0,032
0,606
15,15
163,62
15,15
120,23
283,85
28,38
480
0,033
0,623
15,58
168,21
15,58
135,38
303,59
30,36
510
0,034
0,650
16,25
175,50
16,25
150,95
326,45
32,65
540
0,036
0,685
17,13
184,95
17,13
167,20
352,15
35,22
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
73
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 14. (Lanjutan)
Difusi 2
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,137
-3,43
-36,99
-3,43
0,00
0,00
0,00
5
0,008
0,050
1,25
13,50
1,25
0,00
13,50
1,35
15
0,010
0,092
2,30
24,84
2,30
1,25
26,09
2,61
30
0,011
0,109
2,73
29,43
2,73
3,55
32,98
3,30
60
0,012
0,145
3,63
39,15
3,63
6,28
45,43
4,54
90
0,013
0,163
4,08
44,01
4,08
9,90
53,91
5,39
120
0,014
0,185
4,63
49,95
4,63
13,98
63,93
6,39
150
0,016
0,224
5,60
60,48
5,60
18,60
79,08
7,91
180
0,018
0,283
7,08
76,41
7,08
24,20
100,61
10,06
210
0,019
0,312
7,80
84,24
7,80
31,28
115,52
11,55
240
0,022
0,365
9,13
98,55
9,13
39,08
137,63
13,76
270
0,023
0,403
10,08
108,81
10,08
48,20
157,01
15,70
300
0,024
0,427
10,68
115,29
10,68
58,28
173,57
17,36
330
0,026
0,471
11,78
127,17
11,78
68,95
196,12
19,61
360
0,027
0,488
12,20
131,76
12,20
80,73
212,49
21,25
390
0,028
0,513
12,83
138,51
12,83
92,93
231,44
23,14
420
0,030
0,546
13,65
147,42
13,65
105,75
253,17
25,32
450
0,032
0,612
15,30
165,24
15,30
119,40
284,64
28,46
480
0,033
0,622
15,55
167,94
15,55
134,70
302,64
30,26
510
0,034
0,659
16,48
177,93
16,48
150,25
328,18
32,82
540
0,036
0,684
17,10
184,68
17,10
166,73
351,41
35,14
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
74
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 14. (Lanjutan)
Difusi 3
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,137
-3,43
-36,99
-3,43
0,00
0,00
0,00
5
0,008
0,053
1,33
14,31
1,33
0,00
14,31
1,43
15
0,010
0,091
2,28
24,57
2,28
1,33
25,90
2,59
30
0,011
0,109
2,73
29,43
2,73
3,60
33,03
3,30
60
0,012
0,139
3,48
37,53
3,48
6,33
43,86
4,39
90
0,013
0,167
4,18
45,09
4,18
9,80
54,89
5,49
120
0,014
0,184
4,60
49,68
4,60
13,98
63,66
6,37
150
0,016
0,226
5,65
61,02
5,65
18,58
79,60
7,96
180
0,019
0,289
7,23
78,03
7,23
24,23
102,26
10,23
210
0,020
0,318
7,95
85,86
7,95
31,45
117,31
11,73
240
0,022
0,361
9,03
97,47
9,03
39,40
136,87
13,69
270
0,023
0,387
9,68
104,49
9,68
48,43
152,92
15,29
300
0,025
0,431
10,78
116,37
10,78
58,10
174,47
17,45
330
0,026
0,470
11,75
126,90
11,75
68,88
195,78
19,58
360
0,027
0,481
12,03
129,87
12,03
80,63
210,50
21,05
390
0,028
0,51
12,75
137,70
12,75
92,65
230,35
23,04
420
0,03
0,559
13,98
150,93
13,98
105,40
256,33
25,63
450
0,032
0,602
15,05
162,54
15,05
119,38
281,92
28,19
480
0,033
0,627
15,68
169,29
15,68
134,43
303,72
30,37
510
0,034
0,653
16,33
176,31
16,33
150,10
326,41
32,64
540
0,036
0,695
17,38
187,65
17,38
166,43
354,08
35,41
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
75
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 15. Jumlah rata-rata difusi indometasin yang berpenetrasi dari gel
formula 4
Waktu
(menit)
0
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
Difusi I
Jumlah (µg)
Difusi II
Difusi III
0,00
14,58
25,38
33,55
45,23
53,96
62,09
78,96
101,57
117,38
135,89
157,53
175,48
196,86
213,01
235,49
255,96
283,85
303,59
326,45
352,15
0,00
13,50
26,09
32,98
45,43
53,91
63,93
79,08
100,61
115,52
137,63
157,01
173,57
196,12
212,49
231,44
253,17
284,64
302,64
328,18
351,41
0,00
14,31
25,90
33,03
43,86
54,89
63,66
79,60
102,26
117,31
136,87
152,92
174,47
195,78
210,50
230,35
256,33
281,92
303,72
326,41
354,08
Rata-rata
SD
0,00
14,13
25,79
33,19
44,84
54,25
63,23
79,21
101,48
116,74
136,80
155,82
174,51
196,25
212,00
232,43
255,15
283,47
303,32
327,01
352,55
0,00
0,56
0,37
0,32
0,85
0,55
0,99
0,34
0,83
1,05
0,87
2,52
0,96
0,55
1,32
2,71
1,73
1,40
0,59
1,01
1,38
76
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 16. Data AUC uji difusi indometasin dari gel formula 4 dalam medium
dapar fosfat pH 7,4 suhu 37 oC
Waktu
(menit)
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
%
kumulatif
I
���|���−� I
(%.menit)
%
Kumulatif
II
���|���−� II
(%.menit)
�
%
Kumulatif
III
���|���−� III
(%.menit)
1,46
2,54
3,35
4,52
5,40
6,21
7,90
10,16
11,74
13,59
15,75
17,55
19,69
21,30
23,55
25,60
28,38
30,36
32,65
35,22
AUC
total I
3,65
18,10
31,20
85,35
94,20
105,30
143,85
186,30
199,80
231,60
268,65
290,25
327,45
343,65
387,00
414,75
467,40
485,10
524,10
566,85
1,35
2,61
3,30
4,54
5,39
6,39
7,91
10,06
11,55
13,76
15,70
17,36
19,61
21,25
23,14
25,32
28,46
30,26
32,82
35,14
AUC
total II
3,38
19,35
29,93
86,70
93,60
110,85
141,45
183,15
195,60
239,55
264,60
285,30
327,90
343,35
375,45
412,50
474,00
480,90
530,70
561,90
1,43
2,59
3,30
4,39
5,49
6,37
7,96
10,23
11,73
13,69
15,29
17,45
19,58
21,05
23,04
25,63
28,19
30,37
32,64
35,41
AUC
total III
3,58
18,75
30,08
82,20
98,85
108,75
143,25
187,50
198,45
234,75
253,35
294,15
325,65
337,80
375,45
423,30
461,25
488,25
523,65
572,70
�
5174,55
5160,15
�
5161,70
AUC rata-rata = 5165,47 ± 7,90
77
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 17. Data difusi indometasin dari gel formula 5
Difusi 1
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,134
-3,35
-36,18
-3,35
0,00
0,00
0,00
5
0,009
0,078
1,95
21,06
1,95
0,00
21,06
2,11
15
0,011
0,110
2,75
29,70
2,75
1,95
31,65
3,17
30
0,012
0,139
3,48
37,53
3,48
4,70
42,23
4,22
60
0,015
0,199
4,98
53,73
4,98
8,18
61,91
6,19
90
0,017
0,245
6,13
66,15
6,13
13,15
79,30
7,93
120
0,018
0,277
6,93
74,79
6,93
19,28
94,07
9,41
150
0,021
0,337
8,43
90,99
8,43
26,20
117,19
11,72
180
0,022
0,365
9,13
98,55
9,13
34,63
133,18
13,32
210
0,022
0,373
9,33
100,71
9,33
43,75
144,46
14,45
240
0,024
0,419
10,48
113,13
10,48
53,08
166,21
16,62
270
0,025
0,441
11,03
119,07
11,03
63,55
182,62
18,26
300
0,027
0,481
12,03
129,87
12,03
74,58
204,45
20,44
330
0,028
0,517
12,93
139,59
12,93
86,60
226,19
22,62
360
0,029
0,540
13,50
145,80
13,50
99,53
245,33
24,53
390
0,033
0,618
15,45
166,86
15,45
113,03
279,89
27,99
420
0,035
0,662
16,55
178,74
16,55
128,48
307,22
30,72
450
0,037
0,717
17,93
193,59
17,93
145,03
338,62
33,86
480
0,038
0,748
18,70
201,96
18,70
162,95
364,91
36,49
510
0,040
0,780
19,50
210,60
19,50
181,65
392,25
39,23
540
0,041
0,821
20,53
221,67
20,53
201,15
422,82
42,28
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
78
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 17. (Lanjutan)
Difusi 2
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,134
-3,35
-36,18
-3,35
0,00
0,00
0,00
5
0,009
0,075
1,88
20,25
1,88
0,00
20,25
2,03
15
0,011
0,106
2,65
28,62
2,65
1,88
30,50
3,05
30
0,012
0,136
3,40
36,72
3,40
4,53
41,25
4,12
60
0,014
0,194
4,85
52,38
4,85
7,93
60,31
6,03
90
0,016
0,237
5,93
63,99
5,93
12,78
76,77
7,68
120
0,018
0,267
6,68
72,09
6,68
18,70
90,79
9,08
150
0,021
0,336
8,40
90,72
8,40
25,38
116,10
11,61
180
0,022
0,361
9,03
97,47
9,03
33,78
131,25
13,12
210
0,022
0,377
9,43
101,79
9,43
42,80
144,59
14,46
240
0,024
0,411
10,28
110,97
10,28
52,23
163,20
16,32
270
0,026
0,458
11,45
123,66
11,45
62,50
186,16
18,62
300
0,027
0,486
12,15
131,22
12,15
73,95
205,17
20,52
330
0,028
0,509
12,73
137,43
12,73
86,10
223,53
22,35
360
0,030
0,544
13,60
146,88
13,60
98,83
245,71
24,57
390
0,032
0,610
15,25
164,70
15,25
112,43
277,13
27,71
420
0,035
0,671
16,78
181,17
16,78
127,68
308,85
30,88
450
0,037
0,716
17,90
193,32
17,90
144,45
337,77
33,78
480
0,038
0,747
18,68
201,69
18,68
162,35
364,04
36,40
510
0,039
0,772
19,30
208,44
19,30
181,03
389,47
38,95
540
0,042
0,826
20,65
223,02
20,65
200,33
423,35
42,33
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
79
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 17. (Lanjutan)
Difusi 3
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,134
-3,35
-36,18
-3,35
0,00
0,00
0,00
5
0,009
0,073
1,83
19,71
1,83
0,00
19,71
1,97
15
0,011
0,110
2,75
29,70
2,75
1,83
31,53
3,15
30
0,012
0,147
3,68
39,69
3,68
4,58
44,27
4,43
60
0,015
0,197
4,93
53,19
4,93
8,25
61,44
6,14
90
0,016
0,227
5,68
61,29
5,68
13,18
74,47
7,45
120
0,018
0,284
7,10
76,68
7,10
18,85
95,53
9,55
150
0,020
0,325
8,13
87,75
8,13
25,95
113,70
11,37
180
0,022
0,366
9,15
98,82
9,15
34,08
132,90
13,29
210
0,023
0,385
9,63
103,95
9,63
43,23
147,18
14,72
240
0,024
0,409
10,23
110,43
10,23
52,85
163,28
16,33
270
0,026
0,458
11,45
123,66
11,45
63,08
186,74
18,67
300
0,027
0,486
12,15
131,22
12,15
74,53
205,75
20,57
330
0,028
0,514
12,85
138,78
12,85
86,68
225,46
22,55
360
0,029
0,542
13,55
146,34
13,55
99,53
245,87
24,59
390
0,033
0,622
15,55
167,94
15,55
113,08
281,02
28,10
420
0,035
0,668
16,70
180,36
16,70
128,63
308,99
30,90
450
0,037
0,724
18,10
195,48
18,10
145,33
340,81
34,08
480
0,038
0,745
18,63
201,15
18,63
163,43
364,58
36,46
510
0,040
0,778
19,45
210,06
19,45
182,05
392,11
39,21
540
0,042
0,824
20,60
222,48
20,60
201,50
423,98
42,40
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
80
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 18. Jumlah rata-rata difusi indometasin yang berpenetrasi dari gel
formula 5
Waktu
(menit)
0
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
Difusi I
Jumlah (µg)
Difusi II
Difusi III
0,00
21,06
31,65
42,23
61,91
79,30
94,07
117,19
133,18
144,46
166,21
182,62
204,45
226,19
245,33
279,89
307,22
338,62
364,91
392,25
422,82
0,00
20,25
30,50
41,25
60,31
76,77
90,79
116,10
131,25
144,59
163,20
186,16
205,17
223,53
245,71
277,13
308,85
337,77
364,04
389,47
423,35
0,00
19,71
31,53
44,27
61,44
74,47
95,53
113,70
132,90
147,18
163,28
186,74
205,75
225,46
245,87
281,02
308,99
340,81
364,58
392,11
423,98
Rata-rata
SD
0,00
20,34
31,23
42,58
61,22
76,85
93,46
115,66
132,44
145,41
164,23
185,17
205,12
225,06
245,64
279,35
308,35
339,07
364,51
391,28
423,38
0,00
0,68
0,63
1,54
0,82
2,42
2,43
1,79
1,04
1,53
1,72
2,23
0,65
1,37
0,28
2,00
0,98
1,57
0,44
1,57
0,58
81
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 19. Data AUC uji difusi indometasin dari gel formula 5 dalam medium
dapar fosfat pH 7,4 suhu 37 oC
Waktu
(menit)
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
%
kumulatif
I
���|���−� I
(%.menit)
2,11
3,17
4,22
6,19
7,93
9,41
11,72
13,32
14,45
16,62
18,26
20,44
22,62
24,53
27,99
30,72
33,86
36,49
39,23
42,28
AUC
total I
5,28
21,15
39,53
122,40
145,05
163,35
210,45
223,80
233,70
281,85
298,50
339,30
372,00
396,60
471,75
501,75
555,00
586,80
629,55
679,95
�
%
Kumulatif
II
�
���|���−� II
(%.menit)
%
Kumulatif
III
2,03
5,08
1,97
3,05
20,35
3,15
4,12
38,93
4,43
6,03
119,10
6,14
7,68
139,95
7,45
9,08
157,20
9,55
11,61
212,10
11,37
13,12
219,45
13,29
14,46
237,00
14,72
16,32
272,70
16,33
18,62
313,80
18,67
20,52
336,30
20,57
22,35
362,70
22,55
24,57
401,85
24,59
27,71
462,75
28,10
30,88
510,75
30,90
33,78
550,20
34,08
36,4
585,30
36,46
38,95
622,50
39,21
42,33
685,65
42,40
AUC
AUC
6277,75
6253,65
total II
total III
AUC rata-rata = 6272,02 ± 16,28
�
���|���−� III
(%.menit)
4,93
21,65
42,83
117,75
131,40
174,75
197,85
228,15
242,25
269,10
315,15
337,05
367,95
399,45
474,15
505,50
558,90
582,60
629,40
683,85
6284,65
82
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 20. Data difusi indometasin dari gel formula 6
Difusi 1
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,129
-3,23
-34,83
-3,23
0,00
0,00
0,00
5
0,008
0,046
1,15
12,42
1,15
0,00
12,42
1,24
15
0,009
0,064
1,60
17,28
1,60
1,15
18,43
1,84
30
0,010
0,087
2,18
23,49
2,18
2,75
26,24
2,62
60
0,010
0,101
2,53
27,27
2,53
4,93
32,20
3,22
90
0,011
0,123
3,08
33,21
3,08
7,45
40,66
4,07
120
0,013
0,164
4,10
44,28
4,10
10,53
54,81
5,48
150
0,014
0,174
4,35
46,98
4,35
14,63
61,61
6,16
180
0,015
0,206
5,15
55,62
5,15
18,98
74,60
7,46
210
0,015
0,215
5,38
58,05
5,38
24,13
82,18
8,22
240
0,016
0,242
6,05
65,34
6,05
29,50
94,84
9,48
35,55
111,42
11,14
270
0,018
0,281
7,03
75,87
7,03
300
0,019
0,292
7,30
78,84
7,30
42,58
121,42
12,14
330
0,020
0,328
8,20
88,56
8,20
49,88
138,44
13,84
360
0,023
0,391
9,78
105,57
9,78
58,08
163,65
16,36
390
0,025
0,432
10,80
116,64
10,80
67,85
184,49
18,45
420
0,027
0,476
11,90
128,52
11,90
78,65
207,17
20,72
450
0,027
0,492
12,30
132,84
12,30
90,55
223,39
22,34
480
0,029
0,544
13,60
146,88
13,60
102,85
249,73
24,97
510
0,031
0,584
14,60
157,68
14,60
116,45
274,13
27,41
540
0,032
0,605
15,13
163,35
15,13
131,05
294,40
29,44
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
83
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 20. (Lanjutan)
Difusi 2
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,129
-3,23
-34,83
-3,23
0,00
0,00
0,00
5
0,008
0,055
1,38
14,85
1,38
0,00
14,85
1,49
15
0,009
0,064
1,60
17,28
1,60
1,38
18,66
1,87
30
0,010
0,090
2,25
24,30
2,25
2,98
27,28
2,73
60
0,011
0,107
2,68
28,89
2,68
5,23
34,12
3,41
90
0,011
0,127
3,18
34,29
3,18
7,90
42,19
4,22
120
0,013
0,155
3,88
41,85
3,88
11,08
52,93
5,29
150
0,014
0,174
4,35
46,98
4,35
14,95
61,93
6,19
180
0,015
0,199
4,98
53,73
4,98
19,30
73,03
7,30
210
0,015
0,217
5,43
58,59
5,43
24,28
82,87
8,29
240
0,017
0,246
6,15
66,42
6,15
29,70
96,12
9,61
270
0,018
0,286
7,15
77,22
7,15
35,85
113,07
11,31
300
0,019
0,303
7,58
81,81
7,58
43,00
124,81
12,48
330
0,020
0,328
8,20
88,56
8,20
50,58
139,14
13,91
360
0,022
0,382
9,55
103,14
9,55
58,78
161,92
16,19
390
0,025
0,438
10,95
118,26
10,95
68,33
186,59
18,66
420
0,027
0,476
11,90
128,52
11,90
79,28
207,80
20,78
450
0,028
0,499
12,48
134,73
12,48
91,18
225,91
22,59
480
0,030
0,553
13,83
149,31
13,83
103,65
252,96
25,30
510
0,031
0,585
14,63
157,95
14,63
117,48
275,43
27,54
540
0,032
0,608
15,20
164,16
15,20
132,10
296,26
29,63
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
84
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 20. (Lanjutan)
Difusi 3
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,129
-3,23
-34,83
-3,23
0,00
0,00
0,00
5
0,008
0,053
1,33
14,31
1,33
0,00
14,31
1,43
15
0,009
0,069
1,73
18,63
1,73
1,33
19,96
2,00
30
0,010
0,087
2,18
23,49
2,18
3,05
26,54
2,65
60
0,010
0,102
2,55
27,54
2,55
5,23
32,77
3,28
90
0,011
0,115
2,88
31,05
2,88
7,78
38,83
3,88
120
0,013
0,161
4,03
43,47
4,03
10,65
54,12
5,41
150
0,013
0,172
4,30
46,44
4,30
14,68
61,12
6,11
180
0,015
0,207
5,18
55,89
5,18
18,98
74,87
7,49
210
0,016
0,227
5,68
61,29
5,68
24,15
85,44
8,54
240
0,017
0,246
6,15
66,42
6,15
29,83
96,25
9,62
270
0,018
0,278
6,95
75,06
6,95
35,98
111,04
11,10
300
0,019
0,29
7,25
78,30
7,25
42,93
121,23
12,12
330
0,020
0,331
8,28
89,37
8,28
50,18
139,55
13,95
360
0,023
0,394
9,85
106,38
9,85
58,45
164,83
16,48
390
0,024
0,427
10,68
115,29
10,68
68,30
183,59
18,36
420
0,026
0,464
11,60
125,28
11,60
78,98
204,26
20,43
450
0,027
0,487
12,18
131,49
12,18
90,58
222,07
22,21
480
0,030
0,546
13,65
147,42
13,65
102,75
250,17
25,02
510
0,031
0,587
14,68
158,49
14,68
116,40
274,89
27,49
540
0,032
0,601
15,03
162,27
15,03
131,08
293,35
29,33
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
85
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 21. Jumlah rata-rata difusi indometasin yang berpenetrasi dari gel
formula 6
Waktu
(menit)
0
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
Difusi I
Jumlah (µg)
Difusi II
Difusi III
0,00
12,42
18,43
26,24
32,20
40,66
54,81
61,61
74,60
82,18
94,84
111,42
121,42
138,44
163,65
184,49
207,17
223,39
249,73
274,13
294,40
0,00
14,85
18,66
27,28
34,12
42,19
52,93
61,93
73,03
82,87
96,12
113,07
124,81
139,14
161,92
186,59
207,80
225,91
252,96
275,43
296,26
0,00
14,31
19,96
26,54
32,77
38,83
54,12
61,12
74,87
85,44
96,25
111,04
121,23
139,55
164,83
183,59
204,26
222,07
250,17
274,89
293,35
Rata-rata
SD
0,00
13,86
19,02
26,69
33,03
40,56
53,95
61,55
74,17
83,50
95,74
111,84
122,49
139,04
163,47
184,89
206,41
223,79
250,95
274,82
294,67
0,00
1,28
0,83
0,54
0,99
1,68
0,95
0,41
0,99
1,72
0,78
1,08
2,01
0,56
1,46
1,54
1,89
1,95
1,75
0,65
1,47
86
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 22. Data AUC uji difusi indometasin dari gel formula 6 dalam medium
dapar fosfat pH 7,4 suhu 37 oC
Waktu
(menit)
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
%
kumulatif
I
���|���−� I
(%.menit)
1,24
1,84
2,62
3,22
4,07
5,48
6,16
7,46
8,22
9,48
11,14
12,14
13,84
16,36
18,45
20,72
22,34
24,97
27,41
29,44
AUC
total I
3,10
12,20
25,50
57,30
73,80
103,35
102,60
131,40
134,70
161,10
192,00
197,10
233,10
283,20
308,10
344,85
359,40
414,00
447,75
472,05
�
%
Kumulatif
II
�
���|���−� II
(%.menit)
%
Kumulatif
III
1,49
3,73
1,43
1,87
11,25
2,00
2,73
26,93
2,65
3,41
61,35
3,28
4,22
75,45
3,88
5,29
95,40
5,41
6,19
106,35
6,11
7,3
126,15
7,49
8,29
139,20
8,54
9,61
163,95
9,62
11,31
195,15
11,10
12,48
204,75
12,12
13,91
230,10
13,95
16,19
277,05
16,48
18,66
316,95
18,36
20,78
343,50
20,43
22,59
366,00
22,21
25,3
420,15
25,02
27,54
446,70
27,49
29,63
475,80
29,33
AUC
AUC
4056,60
4085,90
total II
total III
AUC rata-rata = 4065,39 ± 17,82
�
���|���−� III
(%.menit)
3,58
12,85
24,75
58,65
67,20
104,10
102,15
133,05
143,85
160,50
188,70
197,10
236,70
285,15
303,60
337,50
359,85
417,45
449,40
467,55
4053,68
87
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 23. Data difusi indometasin dari gel formula 7
Difusi 1
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,133
-3,33
-35,91
-3,33
0,00
0,00
0,00
5
0,006
0,011
0,28
2,97
0,28
0,00
2,97
0,30
15
0,008
0,038
0,95
10,26
0,95
0,28
10,54
1,05
30
0,008
0,046
1,15
12,42
1,15
1,23
13,65
1,36
60
0,009
0,064
1,60
17,28
1,60
2,38
19,66
1,97
90
0,010
0,090
2,25
24,30
2,25
3,98
28,28
2,83
120
0,011
0,111
2,78
29,97
2,78
6,23
36,20
3,62
150
0,012
0,130
3,25
35,10
3,25
9,00
44,10
4,41
180
0,013
0,167
4,18
45,09
4,18
12,25
57,34
5,73
210
0,014
0,196
4,90
52,92
4,90
16,43
69,35
6,93
240
0,016
0,220
5,50
59,40
5,50
21,33
80,73
8,07
270
0,016
0,238
5,95
64,26
5,95
26,83
91,09
9,11
300
0,017
0,250
6,25
67,50
6,25
32,78
100,28
10,03
330
0,018
0,279
6,98
75,33
6,98
39,03
114,36
11,44
360
0,020
0,315
7,88
85,05
7,88
46,00
131,05
13,11
390
0,020
0,335
8,38
90,45
8,38
53,88
144,33
14,43
420
0,022
0,369
9,23
99,63
9,23
62,25
161,88
16,19
450
0,023
0,385
9,63
103,95
9,63
71,48
175,43
17,54
480
0,024
0,412
10,30
111,24
10,30
81,10
192,34
19,23
510
0,024
0,427
10,68
115,29
10,68
91,40
206,69
20,67
540
0,025
0,450
11,25
121,50
11,25
102,08
223,58
22,36
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
88
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 23. (Lanjutan)
Difusi 2
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,133
-3,33
-35,91
-3,33
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,022
0,55
5,94
0,55
0,00
5,94
0,59
15
0,008
0,039
0,98
10,53
0,98
0,55
11,08
1,11
30
0,008
0,047
1,18
12,69
1,18
1,53
14,22
1,42
60
0,009
0,060
1,50
16,20
1,50
2,70
18,90
1,89
90
0,010
0,085
2,13
22,95
2,13
4,20
27,15
2,72
120
0,011
0,106
2,65
28,62
2,65
6,33
34,95
3,49
150
0,012
0,144
3,60
38,88
3,60
8,98
47,86
4,79
180
0,013
0,161
4,03
43,47
4,03
12,58
56,05
5,60
210
0,014
0,193
4,83
52,11
4,83
16,60
68,71
6,87
240
0,016
0,221
5,53
59,67
5,53
21,43
81,10
8,11
270
0,016
0,239
5,98
64,53
5,98
26,95
91,48
9,15
300
0,017
0,253
6,33
68,31
6,33
32,93
101,24
10,12
330
0,018
0,285
7,13
76,95
7,13
39,25
116,20
11,62
360
0,020
0,314
7,85
84,78
7,85
46,38
131,16
13,12
390
0,021
0,342
8,55
92,34
8,55
54,23
146,57
14,66
420
0,022
0,369
9,23
99,63
9,23
62,78
162,41
16,24
450
0,022
0,382
9,55
103,14
9,55
72,00
175,14
17,51
480
0,024
0,407
10,18
109,89
10,18
81,55
191,44
19,14
510
0,024
0,428
10,70
115,56
10,70
91,73
207,29
20,73
540
0,025
0,443
11,08
119,61
11,08
102,43
222,04
22,20
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
89
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 23. (Lanjutan)
Difusi 3
Conc. X
IM
Fp
dalam 10,8
(µg/ml)
ml (µg)
IM
dalam
1 ml
(µg)
Faktor
Total IM
%
penambahan terlarut
Kumulatif
(µg)
(µg)
Waktu
(menit)
Abs.
Conc.
(µg/ml)
0
0,000
-0,133
-3,33
-35,91
-3,33
0,00
0,00
0,00
5
0,007
0,012
0,30
3,24
0,30
0,00
3,24
0,32
15
0,007
0,034
0,85
9,18
0,85
0,30
9,48
0,95
30
0,008
0,048
1,20
12,96
1,20
1,15
14,11
1,41
60
0,009
0,068
1,70
18,36
1,70
2,35
20,71
2,07
90
0,010
0,082
2,05
22,14
2,05
4,05
26,19
2,62
120
0,011
0,110
2,75
29,70
2,75
6,10
35,80
3,58
150
0,012
0,137
3,43
36,99
3,43
8,85
45,84
4,58
180
0,013
0,173
4,33
46,71
4,33
12,28
58,99
5,90
210
0,014
0,192
4,80
51,84
4,80
16,60
68,44
6,84
240
0,015
0,218
5,45
58,86
5,45
21,40
80,26
8,03
270
0,016
0,231
5,78
62,37
5,78
26,85
89,22
8,92
300
0,018
0,268
6,70
72,36
6,70
32,63
104,99
10,50
330
0,018
0,283
7,08
76,41
7,08
39,33
115,74
11,57
360
0,020
0,318
7,95
85,86
7,95
46,40
132,26
13,23
390
0,020
0,330
8,25
89,10
8,25
54,35
143,45
14,35
420
0,022
0,362
9,05
97,74
9,05
62,60
160,34
16,03
450
0,023
0,387
9,68
104,49
9,68
71,65
176,14
17,61
480
0,024
0,410
10,25
110,70
10,25
81,33
192,03
19,20
510
0,025
0,429
10,73
115,83
10,73
91,58
207,41
20,74
540
0,026
0,454
11,35
122,58
11,35
102,30
224,88
22,49
IM = Indometasin
Jumlah IM mula-mula = 1000 µg
FP = Faktor pengenceran
FP =
V
V
i
i a
a
a
a
=
= 25
90
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 24. Jumlah rata-rata difusi indometasin yang berpenetrasi dari gel
formula 7
Waktu
(menit)
Difusi I
0
5
15
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
390
420
450
480
510
540
0,00
2,97
10,54
13,65
19,66
28,28
36,20
44,10
57,34
69,35
80,73
91,09
100,28
114,36
131,05
144,33
161,88
175,43
192,34
206,69
223,58
Jumlah (µg)
Difusi II
0,00
5,94
11,08
14,22
18,90
27,15
34,95
47,86
56,05
68,71
81,10
91,48
101,24
116,20
131,16
146,57
162,41
175,14
191,44
207,29
222,04
Difusi III
0,00
3,24
9,48
14,11
20,71
26,19
35,80
45,84
58,99
68,44
80,26
89,22
104,99
115,74
132,26
143,45
160,34
176,14
192,03
207,41
224,88
Rata-rata
SD
0,00
4,05
10,37
13,99
19,76
27,21
35,65
45,93
57,46
68,83
80,70
90,60
102,17
115,43
131,49
144,78
161,54
175,57
191,94
207,13
223,50
0,00
1,64
0,81
0,30
0,9