Dirasah uslbiyyah fi qashidati al-syaikh Ibnu Qayyim al-jauziyah fi kitab rauhatul muhibbin
درا ﺔ أ ﻮ ﺔ
"رو ﺔ ا
ﺪة
آ ﺎب
و ﺰهﺔ ا
ا ﻮز ﺔ
ا
ﺎ
"
إ ﺪاد :
ر ا
آ ﻮ
ﺮ إرو
103021027415
ا ﺔ ا ﺮ ﺔ وأد ﻬﺎ
آ ﺔ ا داب وا ﻮم اﻹ ﺎ ﺔ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ
ﺎ ﺔ ﺮ هﺪا ﺔ اﷲ اﻹ
1429هـ2008/م
درا ﺔ أ ﻮ ﺔ
"رو ﺔ ا
ﺪة
آ ﺎب
و ﺰهﺔ ا
ا ﻮز ﺔ
ا
ﺎ
"
إ ﺪاد :
ر ا
آ ﻮ
ﺮ إرو
103021027415
ا ﺔ ا ﺮ ﺔ وأد ﻬﺎ
آ ﺔ ا داب وا ﻮم اﻹ ﺎ ﺔ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ
ﺎ ﺔ ﺮ هﺪا ﺔ اﷲ اﻹ
1429هـ2008/م
ﺔ اﻹ ﺎن
ﺪ
ﺪة
ا ﻮان درا ﺔ أ ﻮ ﺔ
ا
ﺪ ﺎ ا
و ﺰهﺔ
آ ﺎب "رو ﺔ ا
ا ﻮز ﺔ
إ
ﺎ " ،إ ﻰ آ ﺔ ا داب وا ﻮم ا ﺎ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ
ا
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ.
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺎدي ا و ﻰ
ﻮ 2008م ا ﻮا 22
26
وﻮ
ﻰ در ﺔ ا ﻮى
ﺎن و ﺎل ا ﺎ
1429هـ أ ﺎم ﺔ ا
ا ﺔ ا ﺮ ﺔ وأد ﻬﺎ آ ﺔ ا داب وا ﻮم
ا ول
ا ﺎ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ
ا ﺎ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺎآﺮ ﺎ 26ﻮ 2008
ا
ﺔ
ر
ا
ﻜﺮ ﺮ
ﺔ
)ا ﺪآ ﻮرا ﺪوس ا ﺎج أد
ﺮ(
ز ﺮا ﺎ
ا ﺎ
)ا ﺪآ ﻮرا ﺪوس
ﺮ(
ز ﺮ ،ا ﺎ
ﺮار
أ ﺪاري ا ﺎ
أ
ﺮ(
ﺎء
ﺎر ﺰا ،ا ﺎ
ﺔ ا ﺎ ﺔ وا ﻜ
ا
ﺮ(
)ا ﺪآ ﻮر
ﺮف
)ا ﺪآ ﻮر
ﻰا
و ﻮا " :درا ﺔ أ
ﺎ ﺔ هﺬا ا
و
آ ﺎب "رو ﺔ ا
ا ﻮز ﺔ
إ
أ ﺎم ﺔ ا ﺎ ﺔ وا ﻜ ﻜ ﺔ ا داب وا ﻮم ا ﺎ
ﻮ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ -ﺎآﺮ ﺎ26 ،
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺪة
ﻮ ﺔ
ﺎ "
ﺰهﺔ ا
ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ
2008م ا ﻮا
ﺮ ﺎ
ﻮل
ﻰ
ﻮ
ﺎدي ا و ﻰ 1429هـ .و ﺪ
22
ا ﺔ ا ﺮ ﺔ و دا ﻬﺎ )(S .1
ا ﺪر ﺔ ا ﺎ ﺔ ا و ﻰ
ﺎآﺮ ﺎ 27 ،ﺎ ﻮ 2008
23ﺎدي ا و ﻰ 1429
ﺔ ا ﺎ ﺔ وا ﻜ
و
رﺋ
ﻮ
ا
ﺔو
ا ﺪآ ﻮرا ﺪوس ا ﺎج أدا
ﺮ
ا ﺎ
ر ا ﻮ
ﻮ
ﺮ
أ ﺪري ،ا ﺎ
ا ﺪآ ﻮر ز ﺮ أ ﺪ،
ر ا ﻮ
.......................... :
ا
اﻷ
ﺮف
ا ﺪآ ﻮر ز ﺮ أ ﺪ ،ا ﺎ
ر ا ﻮ
ﻜﺮ ﺮ ا
............. :
ﺮ
ﺔ
ﺎء
ا ﺎ
ا ﺪآ ﻮرا ﺪوس
ر ا ﻮ
............. :
ﺎر ﺰا ،ا ﺎ
.................... :
ﺮ
ﺮ
هﺬ ا ﺎ ﺔ
.1هﺬا ا
ﺮ
ا ﺎ
ﺄن:
آ
ا ﺪر ﺔ ا ﺎ
ﻜ
ﺔ ا وﻰ
ا ﺮوط
ﺎ ﺔ ﺮ
ﻰ
ﻮل
ﺔ
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ا ﻜﻮ ﺔ -ﺎآﺮ ﺎ
.2آ ا ﺮا
ا
ا
ﻬﺎ
ا ﺮارات ا ﻮ ﻮدة
آ ﺎ ﺔ هﺬا ا
ﺎ ﺔ ﺮ
ﻬﺎ
ﺪو
ﺔ
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ا ﻜﻮ ﺔ -ﺎآﺮ ﺎ
ﺮ إ ﺪادي و ﻮ ﺪ
.3إذا آﺎن ا
ا ﺮ دون ذآﺮ ﺄ
ﺎ ﺔ ﺮ
ﺪ أن أ
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺎل راء
ا
ﺮر ﻬﺎ
آ ا ﻮ ﺎت ا
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ -ﺎآﺮ ﺎ
ﺎآﺮ ﺎ 28 ،ﻮ
ﺮ أ ﺮو
2008م
آ ﻮ
ABSTRAKSI
Khairun Eruhsillah Kimo, Kajian Stilistika pada Qashidah Syaikh Ibnu
Qayyim Al-Jauziyyah dalam Kitabnya “Raudlatul Muhibbin wa Nuzhatul
Musytaqien”. Di bawah bimbingan Dr. Zubair, MA. Skripsi jurusan Bahasa Dan
Sastra Arab, Fakultas Adab dan Humaniora UIN Syarif Hidayatullah Jakarta.
Stilistika merupakan kajian ilmu interdisipliner antara disiplin ilmu sastra
dan linguistik, umumnya terdapat dalam unsur kritik karya sastra yang empat baik
prosa maupun syair. Faktor inilah yang membuatnya menarik untuk dikaji. Seperti
qashidah dalam kitab Raudlatul Muhibbin wa Nuzhatul Musytaqien karangan
Syaikhul ‘Alim al-Faqieh Ibnu Qayyim Al-Jauziyah. Beliau adalah murid dari
Syaikh Ibnu Taimiyah dan salah satu dari ulama salaf yang mengajak kaum
muslimin untuk senantiasa menuntut ilmu yang sangat luas hingga mampu berijtihad
dan tidak terjebak dalam bahaya taqlid buta. Tentunya, selain penggambaran
kecantikan bidadari surga, syair ini juga sarat akan aspek kebahasaan terutama
semantik atau keindahan bahasa. Hal tersebut, selain karena karya tersebut ditulis
dengan bahasa arab Fusha juga karena gaya bahasa yang digunakan sangat indah
dan mengandung unsur-unsur Balaghah.
Beberapa aspek paling menonjol dalam gaya bahasa pengungkapan karya
tersebut adalah aspek Bayan dan Ma’ani. Keindahan aspek Bayani meliputi gaya
bahasa Metafora dan Metonimia. Sedang pada aspek ilmu Ma’ani, terkandung
didalamnya uslub Amr, Tamanniy dan Nida. Oleh karena itu, pembahas -dalam hal
ini- membatasi analisisnya pada keindahan uslub-uslub ma’ani dan bayan.
Tujuannya adalah mengungkapkan keistimewaan sya’ir washaf syeikh ibnu qayyim
al-jauziyah dari aspek unsur-unsur sastranya. Dalam hal ini penulis mengadopsi
metode kajian pustaka dengan mengumpulkan bahan-bahan materi dari referensireferensi sastra maupun kitab-kitab terkait.
……Wallahu a’lamu bi al-shawab
ﺮﺪا
ا
ﺪة
آ ﻮ ،درا ﺔ أ ﻮ ﺔ
ﺮ إرو
و ﺰهﺔ ا ﺎ .
ا ﻮز ﺔ آ ﺎب رو ﺔ ا
ا ﺔ.
ا دب و
ﺎ ا ،
ا ﻮ ﺔ درا ﺔ
ﺮ أو
ﺎ ﺮ ا ﺪ ا دب ا ر ﺔ ،إ ﺎ
و ﺪ ﺎهﺎ آ ﺮة
ﺎو
.
ﺬو ﺔ
ا
ﺮ .و هﺬا ا ﺬي
آ ﺎب
ا ـ ا ﻮز ﺔ ا ﻜ ﻮ ﺔ
ا ﺎ ا
ﺪة ا
ﺔ
ا
و ﺰهﺔ ا ﺎ " .ﻜﺎن ﺬا
"رو ﺔ ا
نا ﺬي ـ ـ ﺎ -أي
ا ﺎء ا
و هﻮ وا ﺪ
إﻰ ا ﺪ
ا آ ﺮة ﻜ ﺪر ﻰ ا ﻬﺎد و
ا ﺔ
ﻮر ا ﺮ ﺎ ﺔ ا ﻮر
ا ﻰ .و ﺎ ،
ا ﺪ ﺔ.
ﺔ أو ا ﺎ
ﺔ اﻜ م ا
ﻮي
،
ا ﺬي
هﺬا ن ا ﺮ ﻜ آ ﺮا ﺎ ﺔ ا ﺔ و ا ﻮب ا
ﺔ.
ﻰاﻮ ﻮ ا
ا ﻜﺎر ﺎرزا هﺬ
أ ﻮب ا ﺮ
وأ ﻬﺮ ا ﻮ ﻮ
ه ا ﺎز و
ﺪة هﻮ ا ﺎن و ا ﺎ .ﻮ ﻮ ا ﺎن
ا
ا
و ا ﺪاء .و ﺬا،
ﺎرة ،و و ﻮ ا ﺎ ه ا ﺮ وا
ا ﺎن و ا ﺎ .
ﻰ ﺎل ا ﺎ
درا
ﺪد ا ﺎ
ا ﺎز
ا ﻜﺎر ا ﺆ
هﻮ ا ﺮ
ا
وا ﺮض
ﺮ ﺔ
ا ﺎ
ا ـ ا ﻮز ﺔ .وا
ﺪة ا
ﺎ ﺮا
ﻬﺎ ﺔ و ﺔ
ﺎ ﺔ ا ﻜ و ا ﺮا ا
ـ ﺎ ﻜ أ
ﺎ ﻮاب...
ﻬﺬا ا ﻮ ﻮع .و اﷲ أ
FORMULIR PENDAFTARAN CALON WISUDAWAN/WATI
SEMESTER GENAP/GANJIL TAHUN 2008
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Nama
: Khairun Eruhsillah Kimo
Tempat/Tanggal Lahir : Balikpapan, 6 Maret 1984
Nomor Pokok
: 103021027415
Fakultas
: Adab dan Humaniora
Jurusan
: Bahasa dan Sastra Arab
Program
:Judul Skripsi
: Dirasah Uslubiyah ‘an Qashidati al Syaikh Ibnu
Qayyim al Jauziyyah fi Kitab “Raudhatul Muhibbin wa Nuzhatul Musyataqien”
8. Pembimbing
: Dr. Zubair, MA
9. Tanggal Masuk
: 1 September 2003
10. Tanggal Lulus
: Juni 2008
11. No. Ijazah
:
12. Indeks Prestasi/Yudisium,
Nilai Skripsi
: 3,21 / 81,5/A
13. Jabatan dalam Organisasi
Kemahasiswaan
: Ketua Kelompok KKS 2006
14. Alamat Asal, Telepon/HP : Jl. Manunggal, Rt. 59/18, No.50, Kel. Gunung
Bahagia, Kecamatan Balikpapan-Selatan, KAL-TIM (76114) 0542-765778 /
085214636890
15. Alamat Sekarang
: Jl. Kertamukti Gg.Telaga Hijau no. 69 Pisangan
Ciputat, Tangerang, Banten. 15412, Telp.0217431039
16. Nama Ayah
: Roslan Kimo
17. Pendidikan Ayah
: SMP
18. Pekerjaan Ayah
: PNS (Kelurahan)
19. Nama Ibu
: Safera
20. Pendidikan Ibu
: SD
21. Pekerjaan Ibu
: IRT
22. Alamat Orang tua
: Jl. Manunggal, Rt. 59/18, No.50, Kel. Gunung
Bahagia, Kecamatan Balikpapan-Selatan, KAL-TIM (76114).
Mengetahui,
Kajur/Sekjur
Jakarta,
Pemohon,
Drs. H. Adang Asdari, MA
NIP 150 246 294
Khairun Eruhsillah Kimo
NIM 103021027415
درا ﺔ أ ﻮ ﺔ
"رو ﺔ ا
ا ﻮز ﺔ
ﺎ "
إ
ﺪة ا
و ﺰهﺔ ا
آ ﺎب
ﺪم إ ﻰ آ ﺔ ا داب وا ﻮم ا ﺎ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ هﺪا ﺔ اﷲ
ﻮل ﻰ در ﺔ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ ﻮ ﺮ ﺮوط ا
ا
ا ول
ا ﻮى ا ﺎ
إ ﺪاد :
ر ا
آ ﻮ
ﺮ إرو
103021027415
إ ﺮاف :
)ا ﺪآ ﻮر ز ﺮ ا ﺎ
ﺮ(
ا ﺔ ا ﺮ ﺔ وأد ﻬﺎ
آ ﺔ ا داب وا ﻮم اﻹ ﺎ ﺔ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ
ﺎ ﺔ ﺮ هﺪا ﺔ اﷲ اﻹ
1429هـ 2008 /م
ﺔ اﻹ ﺎن
ﺪ
ﺪة
ا ﻮان درا ﺔ أ ﻮ ﺔ
ا
ﺪ ﺎ ا
و ﺰهﺔ
آ ﺎب "رو ﺔ ا
ا ﻮز ﺔ
إ
ﺎ " ،إ ﻰ آ ﺔ ا داب وا ﻮم ا ﺎ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ
ا
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ.
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺎدي ا و ﻰ
ﻮ 2008م ا ﻮا 22
26
وﻮ
ﻰ در ﺔ ا ﻮى
ﺎن و ﺎل ا ﺎ
1429هـ أ ﺎم ﺔ ا
ا ﺔ ا ﺮ ﺔ وأد ﻬﺎ آ ﺔ ا داب وا ﻮم
ا ول
ا ﺎ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ
ا ﺎ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺎآﺮ ﺎ 26ﻮ 2008
ا
ﺔ
ر
ا
ﻜﺮ ﺮ
ﺔ
)ا ﺪآ ﻮرا ﺪوس ا ﺎج أد
ﺮ(
ز ﺮ ،ا ﺎ
ا ﺎ
)ا ﺪآ ﻮرا ﺪوس
ﺮ(
ز ﺮ ،ا ﺎ
أ ﺪاري ،ا ﺎ
أ
ﺎء
ﺎر ﺰا ،ا ﺎ
ﻜﺮ و ﺪ ﺮ
ﺮ(
ا
ﺮ(
)ا ﺪآ ﻮر
ﺮف
)ا ﺪآ ﻮر
اﷲ ا ﺮ
ﺔ إﻰ ا
ا
ﻰ
ﺪق ا
إ ﺎرا
اﺮ
ﺮ ﺎ
ﺔد
،و
ﺎن
.
آ
ﻰ اﷲ
ﺔ ا
و
ا ﻬﺎد
و
ق اﺬ
آﺮم أ
ﺔ،
ﺔ ﺎ ﻜ ﺔ ،هﻮ
ﺎ
ا ﺎﺮ
ﺪ
أ
ﺪة ا
و ﺰهﺔ ا
ا ﺎ ﺔ ﺰ
ﺔا
ا ﺮا ﺎ
ا ﺮ ﺎ ﺔ.
،
ﺎ
ﺮج
ﺪ اﷲ
ﺪ
و ﻮب أداء ا ﺎ ﺔ و
ﺎ
ﻮم ا ﺎ ﺔ
ﻮاء إ ﻰ ا ﺔ.
آ ﺎ ﺔ هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ
أ ﻮ ﺔ
ﺎ آﺎن
و أآ
ﻰ
،وا ﺬي
ﺎء
.
اﷲ و ا ﺬي ﺮ ﻰ دا ﺎ
و ﻜﻮن
.1
ﻰ
ﻰ
ﻬﺎ ا ﻮب آ ﺎ
ﺎ،
ﺎ أو
ا
إ ا
ا
ﺮف
ﺎ ،و
ا
،وا
ﻮب
ة اﷲ و
و
ﺎ
ﻮع
،و ﺮك ﻬﺎ ا ﻮس إ ﻰ أ ﻮاع ا ﻜ ﺎ ت
ﺎء ﺪر ،و
أو
ﺪ ﷲ رب ا ﺎ
ﻮب
ﻬﺎ و
و ﺎ
،ا
ا ﺬي
إ
ﺎ
ﺎ ﺔ اﷲ
ا ﻮان درا ﺔ
ا ﻮز ﺔ
آ ﺎب "رو ﺔ
ا ﺎ
هﺬ
" .و ﻬﺬا
ﻜﺮ و ﺪ ﺮ
ﻰ:
ﺪ ﻜ ﺔ ا داب وا ﻮم ا
ﺮا
أن ﺪم
ﺎ ﺔ ا ﺪ ا ﺪآ ﻮر
ﺮم ا ﺬي ﺪ وا ﻮا ا ﺎ
ﺪ
آ ﺎ ﺔ هﺬ
ﺔ ر
.2
أد
ا ﺔ ا ﺮ ﺔ وأد ﻬﺎ ا ﺪ ا ﺪآ ﻮرا ﺪوس
ﺮ ا ﺬي وا
أ ﺪاري ا ﺎ
ا ﺮ ﺎ ﺔ إ ﻰ إ ﺎ ﻬﺎ .وآﺎ
ا ﺪا ﺎ
ا ﺪآ ﻮر ز ﺮ ا ﺎ
إر ﺎد ا ﺎ
ﻰ ا ﺎ
-آﺬ ﻚ آﺎن
و إ ﺮا
آﺎﺔ
ﺮﺎ ﺎ
ﺔ
-
ﺮ ا ﺬي ﺪ ﺬل ﻬﺪ
إ ﻰ إ ﺎم هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ
و را
ا ﺪا ﺔ إ ﻰ ا ﻬﺎ ﺔ.
ﺔ ا
.3
ا ﺎ
ﺎ ﺬة
ا ﺔ ا ﺮ ﺔ وأد ﻬﺎ ا ﺬ
ور ﻮ ﺄد ﺎ
ﺎوﺮ ﺔ
ﻮاد ا ﺔ ا ﺮ ﺔ و
وا
.4
ﺎ
ﺪة
ﺪ أد ﻮا
ﻰ ﺮف و ﻬ
ﺎ و ﺎه ﻬﺎ و ﺪر
ﻬﺎ
ﻰا
إ ﻬﺎ.
ا ﻜ ﺔ ﻜ ﺔ ا داب وا ﻮم ا
أ
ا
ا ﺎ
ﺎ ﺔ ا ﺬي ﺪ أذن
ا ﻮ ﻮدة ﻬﺎ وأ
ﺎر ا ﻜ
ﺮا
ﺎم هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ.
ﺔ ا ﻮا ﺪ
.5
و
ﺎ
اـ
ﻰ
ﺎ ﺪ ﺎء ا
ﻰا ﺪوا
ا
ﻮ
وا ﺪرا ﺔ.
ا
وا
ﻬﺎد
ا ﺪر
ﻮة ا
ﺔ اﺬ
ا ﻮي
ﻰ
ن آ ﻮ و ا ﺪة
ﻜ
ﺮة
ﺪ ﺎ ﺪوا ا ﺎ
إ ﺎم هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ و ﻮ
ا
ا ﺪﺪ
.6
ﺎ ﺔ
إ ﺮأة
ﻬﺎ ا ﺎ
و أ ﻬﺎ ا ﺬ
ا ﻮي
ﷲ ﺎﻰ و ـ
ﺪ ﺎ ﺪوا ا ﺎ
إ ﺪار ﺎ
د
ﺎ ﺪ ﺎء ا
إ ﺎم هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ و ﻮ
وا
ﻬﺎد
ﻰ ا ﺪ وا
أ ﺎ ا ﺎ ﺔ.
ﺔ ا م ا ﺪآ ﻮرا ﺪا إر ﻰ ﻮر ﺎ
.7
اﺬ
.8
ا
ﺪ
ﻮا ا ﺎ
ا
.
ﺎب ا
ﺎء "
ا ﺎ
ﻰ ا ﺪ و ذآﺮ
ﺎر ﺎر
ﺮ ،و أ ﻬﺎ
ﺬآﺮ اﷲ دا ﺎ
،و
ﺮا ،و دون
ﺪ
ﻰ
أ ﺪري ،و إ ﺮاوا ﺎ ...إ " ا ﺬ
ﻮا ا ﺎ
آ ﺎ ﺔ هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ.
ﻰ اﷲ أن ﺎرآﻬ و ﺮ ﻬ و ﻬﺪ ﻬ إ ﻰ ا ـ
ز ﺮة ا ﺆ
ا
ا
ا ﺮ ﺎ ﺔ ﺎ ﺔ ﻬ إ ﺎء اﷲ رب ا ﺎ
،و
.
وﺪ ﻬ
ﻰ أن ﻜﻮن هﺬ
ﻮ ﺎت ا
ﺮار ا ﺮف
ﺮار ﺔ ا ﺎ ﺔ
ﺮﺪا
ﺮ ا ﺎ
ﻜﺮ و ﺪ ﺮ
ﻮ ﺎت ا
.................................أ
.................................ب
.................................ج
.................................
.................................
.................................ط
ا ﺎب اﻷول
ﺪ ﺔ
أ.
ب.
ت.
ث.
ج.
ﺔا
ﺪﺪا
ا ﺮض
ﺮ ﺔا
ﺔا
ا
و ﻬ
..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
ا ﺎب ا ﺎ
1
4
5
5
6
و
اﻹ ﺎر ا
أ.
ب.
ﺮي
ﻬﻮم ا ﻮب وا
ا ﺬاه ا ﻮ ﺔ
ا
درا ﺔ أ ﻮ ﺔ
ﻮ ﺔ ..........................
12 ..........................
ا ﺎب ا ﺎ
ا ﻮز ﺔ و آ ﺎب "رو ﺔ ا
ﺎ "
ا
ا
أ .ﺮ ﺔ ا ﺎة
.1ﻮ ﺪ و ﺬة ﺎ
.2ﺎ و ﻮ
ا
9
و ﺰهﺔ
ا ﻮز ﺔ 16 ....................
18 ....................
20 ....................
و ﺰهﺔ ا ﺎ " و ﺎ
ب .آ ﺎب "رو ﺔ ا
ﺰات أد ﺔ
23 ....................
ﻮم ا ﻜ ﺎب 24 ....................
.1ﻬ ﺔ
27 ....................
ﺰات أد ﺔ
.2ﺎ
و ﻮ أ ﺎ
أ .ـ ﺎ ﺔ ا
ب .ـ ﺎ ﺔ ا
ا ﺎب ا ﺮا
ﻬﺎ
ا ﺎن و ا ﺎ و
ا ﻮر
و
ﺎ
ﺎ
ا ﺎ ﺔ
اـ ﺎ ﺔ
ﺪة ا ﺆ
31 ....................
37 ....................
ا ﺎب ا ﺎ
ﺎ ﺔ
أ-
ب-
ﺮا
ﺎ ا
ا ﺮا ﺎت
ا
41 ..........................
44 ..........................
46 ..........................
ا ﺎب اﻷول
ﺪ ﺔ
أ.
ﻜﺔ
ﺔا
ﺎن
إن دب
ا ﻜ م ا ﺪ ا ﺬي
ﺪ
و
،
ا
وﻮ
و إن
ﺪﺮ ا
وآ ﺎ ﺔ
ﺔ ا ﺆ ﺮة ،و
ﺔا
ﺎل
ﺎ ﺮؤ
ﺎء
.
ا
ﻚ و ﻮرك
ﻮرة ا
ﺔ أو
ﺔ ،و
ا ﺮ ﺎ ﺔ،
1
،ا ﻮ
ﺪة ا ﺮا ﺔ،
ﺎزة .أي آ
ﺔ آﺎ ﺬة ا
ﻚ،
ا ﻮ أو
ﺬة
ﺪهﺎ
دون ذ ﻚ ﺬو ﻚ و
ﻰ ا ﺎم.
1
ا دب ﺎ
ﻰ ا ﺎم،
ﺬة
ا ﻮ
ﺎر و ﺎ
ﺔ .ه هﻮ
ﺪث
ﺮا أم ﺮا .وا ﺎ
و ﺎ ﺔ ا ﺎر ﺔ ،و
ﺎن :ا ﺪه ﺎ ﺎ
ﻰ ا ﺎص وهﻮ
ا د ﻰ .ا ﺎهﺮة :دار ا ﻜ ﺎب ا ﺮ 1952 ،م ،ص 3
ﻜﺔ
ﺎل ا ﺪ ،
ﻰ هﺬا ا دب
ﺎ دب هﻮ آ
ﺪ ﻮإﻰا
ﺮ أو ﺮ ﺆ ﺮ
ﺔو ﺪ
ﺮ ا دب ا ﺮ
ا ﻮن ا
ﻬﻮ أ ﺪ
و دب ا ﺮ
وا
ا ﺮ ،ﺎ
ا
.
ا ﺎ
ﺎة ا ﺔ ﻬﻮ ﺔ
ﺪ ﺎو ﺪ ﺎ
ﺔ ﻬﺎ .
ا
ﺔ وا ﺮا ﺔ وا
آ ﺮ
ه ﺎ:
ﻰ
ا
ا
ﺔ
ﺮو
ﺔا ﺪ ﺔو
ﺔ 3.و أ ﺎ ا ﺮ ﻬﻮ "ا ﻜ م ا ﺬي
أوزان و ﻮاف 4.و
ﻮر ا ﺮ
ﺮ إﻰ
ﻰ
ﺮ
ﺔ ،و ا ﺮوا ﺔ ،و ا ﺎ ﺔ ،آ ﺎ ﺪث ﻰ ا
ا ﺪ ،إذ ﺰدهﺮ
ﻰ ا
2
ا داب ا ﺎ ﺔ
ﺮ هﻮ" ا ﻜ م ا ﻮزون ا
ﻮر ا ﺆ ﺮة ا
ا
ا ﺮذ ﺔ ﺄ ﻮب
هﺬا ا دب إ ﻰ
ﺔ ﻬﺎ :ا
و ﻬﺬب ا
ﺔ ﺆ ﺮ ﻰ ا ﻮس و
أﺮ ﻰ
.و
ا
و
ﻮ
ﺮ
ا ﺮ ازدهﺎرا.
ﺔ ا ﺬه ﺔ ،اه
ﻮر ا
ﺎء ﺎ ﻮم –ذ ﻚ
ا
ا ﻮم ا د ﺔ -اه ﺎ ﺎ آ ﺮا .هﺬا ن ا دب آﺎن
ﺎ ﺔ ا ﺮب
ﺎء ا ﻜﺮام ا
ﻬﻮرون آﺎ ﻮا
ﺎ ﻬ .ﺬ ﻚ ﺮى آ ﺮا
و
أد ﺎء .و أ ﺎ ﻬ ا د ﺔ
و ﻰا
و
ﺮا ﺪ
ا
2
3
4
ا
ﺮإﻰ
ﺮ آ ﺮة ﺎرزة
ﺔ.
ﻜﺎ ﺮ ا د ﺎء و ﺎ ﺎ ﻰ ﺮزت أ ﺎ ﻬ ا د ﺔ.
ﺎل ا د ﺔ ا
ﻬﻮرة و ا
ﺮة ﻰ إ ﺪو
ﺎل ،ا دب ا ﺮ و ﺎر ،ر ﺎض :ا ﻜﺔ ا ﺮ ﺔ ا
ﺪا
ﺪا ﺰﺰ
ﺪ
ﺪ ا ﺮ ،ا دب ا ﺮ و ﺎر ،دم :دن 1410ه ،ص 5
ا ﺮ ا ﺮا ﻰ ،ا ﺎهﺮة :دار ا ﺎرف ،دت ،ص 15
،ا و ﺬاه
ﻮﻰ
ﺎ هﻮ آ ﺎب
ﻮد ﺔ 1405 ،ه ،ص 8
"رو ﺔ ا
و ﺰهﺔ ا
ا ﻮز ﺔ .إ ﺎم
أ ﺔ ا ﺪ ،ورا ﺪ
ودا ﺔ
د ﺎة ا
أ
،وﺪأ
ﺎ
آ ﺎ د ﺔ آ ﺮة ا
ا ﺎ
ا
ﺪﺪا
ﺮهﺎ ا د
ﺮي
.وهﺬا ا
ﺎ ﺎ هﻮ ا
ﺮض
ا د .وهﺬا
ﺎ أ
"رو ﺔ ا
و ﺪ ا ﺎ
ﺎ ﺎ
ا د
ﺎ ا ﺎ
.و ﺎ
ﺎل
ا ﺮ
ا
ﻮب ا ﺬي
ا
أد
ﻮب ا ﺬي
ﺪرا ﺔ ا ﺔ ا
ذ ﻚ ،ﻮ ﻮد ا
ﺔ
ﺎظ ا
ذو ذآﺎء وا ﻜﺎر و ﺎ ﺔ ﺎ ﺔ.
ﻮب و ا
ﺎ
ﺪة آ ﺮة.
ﻜﻮن ا
ا ﺮا ﺔ ﺪل ﻰ أن ا د
ا
ﺎ ﺪ ﻬﺎ هﺬا ا ﻜ ﺎب.
و ﻮ ا
إن درا ﺔ ا
ﻰ .ا ﻬﺮ ﺎ
،
ﻰ ﻮع ا ﻜﺮ وا ﺪ
أ ﻬﺎ ا
ﺪا
ﻰ أن هﺬا ا ﻜ ﺎب
أ ﺎر آ ﺮة،
ﺪ
روا ﺪ ا ﺮ ﺮ ا ﻜﺮي،
ﻬﺎ
و ﻮ
ﺔ .و
ا ﺎ ا
ﻬﺎد و ﺬ ا
ا ﻜ ﺎب
و
" .أ
ا
ﻮ ﺔ
ا ﺎ
ا
ﺬ
ا
و ﺰهﺔ ا
أن
ﺪأ
ا ﻮز ﺔ أي
ﺎ
ا ﺎ
ﺎل ا
ﺪ
ﻰ
ﺮ
ا ﺪ
ﺎل
ﺎل،
هﺬا ا
آﺎ
ا
ﺰ
".
ﺪ ا ﺬوا ا
ﻬﺎ ا ﺄ
ﺎل ا د ﺔ
ﻮان "
ا
ا
ا ﻮز ﺔ و
و ﺬا أراد ا ﺎ
ﺪ :ﺎدى ا رواح إ
ﺬ
أن
ﺎل
د ا ﺮاح".
ﺎ ﺔأ ﺎ ا
5
ﻮ ﺔ
ا د ﺔ.
ب.
ﺪﺪا
ﺎ
ﺎ
ﻮ ﻮع
ﺪ ﺎ
ﻬ
ﺪة ا ﺆ
ﺪرا
ﺎب ا ﺎ
ا ﺎ ،ﺈن ا ﺎ
ﻮف
ﺪد
درا
ﻜ ﺎب
ﻰ
،ﺮآﺰ ا ﺎ
ﺮ .أ ﺎ
ﻬﻰ آ ﺎ ﻰ
ﺔا
:
ﺎ
أ.
ا
ب.
ﻮن ا ﻜ ﺎب "رو ﺔ ا
ﺎ
ﺎ
ج .ا ﺮض
ﻬﺪف ا
و
ﺰهﺔ
"؟.
ﺰات ا
ﺎ
ﻬﺬا ا ﻜ ﺎب و
؟.
ا
ا ﻮا
إﻰ ﺎ ﻰ:
5
ﺮ ﺔ ا ﻜ ﺎب و ا
أ.
ب.
اﻜ
ا
ا
و
ﺎ
ا ﻜ
و ﺰهﺔ ا
ﻮر ا ﺪرا ﺔ ا
ا ﺎ
هﺬ ا ﺎ ﺔ إ
ا ﺎ
.
ﺔا
ﻜ ا ﺎ
ﺎ ﺔ اﻜ
ا ﻮ ﻮع ،و ا ﺮ
إﻰ آ
ﺎز ﺔ و ا
و ﻬ
وأ ﺎ ا ﺮ ﺔ ا ﺬي
ا
ا
ﺎر ﺔ
ﻬﺎ.
د .ﺮ ﺔ ا
ا
ا ﻮز ﺔ.
و
ا
ﺎ
ا ﻮاد ﻬ
وا ﺮا
ا
ﺎ
ـﻬﺬا ا
.و
ﻬ ا ﺎ
ﻮ ﺔ درا ﺔ
وا ﺎن ا
ﺪا ﺎ
ا ﺎن.
ﻬﺎ
هﻮ آ ﺎب رو ﺔ
ﺮاد ﻬﺎ ا ﻜﺎ
ﻰ
ﺔ و ﺔ ﻬﺬا
ﺎ ﺔ أ ﻮب ا
ا
ﺮ ﺔ
ﺔ
ﻬﺪف
أو ا د .و
ﻮ ﺎ
ﺎ ﺔ
و
ﻬ
ا ﺎ
وا ﺪرا ﺔ،
إﻰ
هﺬا ا
ﺔ أ ﻮاب ،وه :
ﺪ ﺔ،
ا ﺎب ا ول :
وا ﺮض
ا
ا
،و ﺮ ﺔا
ﺮ
ﺎه ،و
ﻮي ﻰ
:ﺮ ﺔ ا ﺎة
ا ﺎب ا ﺮا
:و ﻮ ا
ﺰهﺔ ا
وا
ا
.
و ﻬ ،و
ا ﺪرا ﺔ ا
ﺎ
ﺔا
ا
ا ﻜ ﺎب "رو ﺔ ا
ا ﺎب ا ﺎ
ﺔا
ﺪﺪ ا
ﺔ
.
ا ﺎب ا ﺎ :إ ﺎر ا
ا ﺎب ا ﺎ
ﻮي
ﻰ
،و
،
ﻮ ﺔ.
ﺎرة.
ﺎز و ا
ا
ا ﻮز ﺔ و
و ﺰهﺔ ا
ﺎ
ﺎ
"،
ا ﺎن و
ﺔ
".
ﻰ آ ﺎب "رو ﺔ ا
ﺎ ﺔ
ﺔ وهﻮ ا
ا
ﺎرة.
:ﺎ ﺔ ،و
ﻮي
ﻰ ﺎ
ا
،و ﺮا
و
ﺎز
ا ﺎب ا ﺎ
اﻹ ﺎر ا
ا
درا ﺔ أ ﻮ ﺔ
ﺮي
ﺎء ا ﺎ ﺮ ا د ﺔ إ ﻰ أر ﺔ (1) :ا ﺎ ﺔ
ا دب
وه أه ا ﺎ ﺮ وأ ﻮاهﺎ ﻰ
ﺎ ﺔ ا ﻰ ،و)(2
ا ﺎل ،Imaginationو ) (3ا ﻜﺮة ،Thoughtو) (4ا
ا
ا
ﻮرة .Style or Form
ﻰ
ﺎء
6
ﺪ إ ﻮا
أ ﺎل أد
ﻰ أن آ ا
إ
Emotion
ﻮب أو
ا
إذا
آ ﻬﺎ
ا ﺎ ﺮ
ا ر ﺔ ا ﺎ ﺔ.
و ﻜ ﺔ ا
ﻮب
ﻮ ﺎت
وا
ﺔ
وا
ﺎ ت .وا ﺎ ﺔ أد
" :ﺎ وﻰ
ﺎ
ﺪدة و
وهﻮ وا
وهﻮ
ﺔ ﻬﺎ ﺎ ﻮا
ﺔ أ ﺎ ﺎ ،و
ﺎ ﺔ أ ﺎﺎ
ﻮض ،ا دب ا ﺮ ﻰ) ،ا ﺎهﺮة :ﺎ ﺔ ا زهﺎر آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
5ﺎهﺮ ﺪ ا
1420هـ1999/م( ،ص 31
وا ﺮ ﺔ
ﺔ
أ ﺮي،
أآ ﺮ
وا ﻮا
".
د ﺔ ،و
ﻬﺎ ا ﻜﺎر ﺎ ﺎل
ﺰج
7
ﻬﻮم اﻷ ﻮب واﻷ ﻮ ﺔ
ج.
ﺮ ﻬ ﺎ
-1
ﻮب
ا
ﺮ
ا ﺔ
ا ﺔ
ﺪ
ا ﺮ
ﻬﻮ ا
ﻮب ،وا
وا ﺬه " 8.و ﺎل" :أ
،وا
أ ﺎ
ن
ا
.وا
ا ﻮل أي أ ﺎ
ﺪ
ا
ﺮ
هﺬا ا
ﻮرة ﺎ ﺔ .ﺄ
وأ ﺎ ا
ﻮب )(Style
" ﺔ اﻜﺎﺔ
ا
ﻰ ﺮا
(Kerafأ " ﺪرة أو ﻬﺎرة
أو ا
ﻮب :ا ﺮ
ﻮب
ﻮب :ا ﺮ ﺔ ﺄ ﺬ
أ ﺎ
ا
أو ا ﺬه
ﺎ " .آ
وا ﻮ
ﻰ
ﻮء" ،و
ﻮب :ا ،ﺎل "أ ﺬ
" .وا
ﻮب
ا ﻮي ،و ﻜ
" ﺮ ﺔا
ﺔ ﻬﻮ
" .ﺮأى ﻮر
ﺎ
هﺬ ا ﺮة
ﺮ".
9
آ ﺔ ""Stilus
آﺮاف )
Gorys
ﻮﺔ
ﺎل ا ﻜ ﺎت ا ﺪ ﺔ إ ﺎ
وإ ﺎ ﻜ ﻮ ﺔ".
10
2
Syukron Kamil, Kritik sastra arab: Teori klasik dan Modern, (Jakarta, Diktat Fakultas Adab
dan Humaniora UIN, 2004) h.112
7
ﻮر ،ﺎن ا ﺮب ) ،ﺮوت :دار ﺎدر 1410 ،هـ 1990-م( ط ا و ﻰ ،ص 473
ا
8
و ﺪ ﺎب ،درا ﺎت ا ﺪ ا دب) ،ا ﺮ ﺎض :دار ا ﻮم ،آ ﺔ ا داب – ﺎ ﺔ ا ﺮ ﺎض1403 ،
1983م( ص 37................................................................................................................................
9
اﻹ
-2
ﺪ ﺎم
ح
ﻬﻮم ا
ا ﺮن ا ﺎ
ا ﻜ
أو
)(manner
ا ﺎرات ا ﺪا ﺔ
ﺪل
ﺮد
ﻮب
ﺮ ﺮ ﺎ
ا
ﺔ ا ورو ﺔ
ﻰ ا
ﻰ أوا
ا ﻮ ﻮع
ﺎ ﺎل ،وا ﺮ ﺔ ا
و
)(matter
ﺎل ﻬﺎ .و
هﺬا ا
ﺪد ﻮ ﻬ إن "ا ﺔ ﻮب ا ﻜﺮ" ،و هﻮ
ﻰ إ ﺎن ﺎ
ﺪ
ا ﺎب
ﻮ ﻮد ا ﻜﺮ آ ﺎ ﺎ
ﻜ ﻰ ﺎ ﺔا
آﺄ
ﻮ ﺔ أو ا ﻜ ﻮ ﺔ ﻜﻮن ﻮ ﺎ
11
".
و
ﺎ ﺎ
ﻰ هﺬ ا ﻜﺮة
"درا ﺪن" )(1700-1631
]وهﻮ
ا
ﺪ ا ﺎ ﺮ ا
ﺔ ،أو اآ ﺎ
"أن ا
ﺮ
ﻬﺎ .وا
ﺎدة ا و ﻰ
ﺎل ا ﺎ ﺮ
[ إ ﺎ ا ﻜﺎر ا ﺎ ﺮ
ﺎدة ا ﺎ ﺔ ا
ا ﻜﺮة
ﺎ .وا ﺎ ﺔ ا
ﺎء أو
آ ﺎت
ﺔ دا ﺔ
ﺎ ﺔ" .و
ا
ا ﺎ ﺮ ا ﺎﺪ ا
ﺰ
ﻜﻮن ا ﻜ ﺎت "
10
ا ﺪ ،ا
ا ﺎهﺮة ،دت( ص 10
ﺔ"
ﺎ ا
ﻮ
ﻜﺮة
أو إ ﺮاغ هﺬ
هﺬ ا ﻜﺮة ،أو إ ﺎ ﻬﺎ
ﺎ
هﺬا ا ﺮأي
ﻮب ﺄ ا ﺮاز ا ﺎص ا ﺬي ﺪ ذ ﻚ ا ﻮب و ﺎ .
درا ﺪن إ ﻰ أن ا ﻮ ﻮع هﻮ ا ﺬي
ﺰي
ﺪد
ذه
ﻰ ﻮع ا ﺮاز،
ﻮ ﻮع ،و أن
ﺎغ
أن
ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ
ا ﺪ ا د ) ،ا ﺎهﺮة :دار ا ﻜﺮ ا ﺮ ،آ ﺔ دارا ﻮم -ﺎ ﺔ
أ
أن و ﻬﺔ ا
ﺎ .وا
ا
ا ﺪ ﺪة
و
ا
ا
ﺮ ﻬﺮت ﻜﺮة ﺪ ﺪة ،ﺆداهﺎ أن
ﺔ
ا
وذ ﻚ ﺎ
ﺎ
ﺔ ا ﺮ ﻰ ﻮ ﻮن
ﻮب هﻮ ا ﺮ
ﺪ أآ ﺮ ا
ﻜﺮ.
،أي ﻮب
12
ﺎء ا ﺔ و ا داب ا
و ﺪا ﺎ
ﺮﺔ ا ﺎ ﺔ اﻜ
ﺎس ا د ﺔ.
ﻮب ﻜ
آ ﻮل
ﺮ هﺬ
ل ا ﺮن ا ﺎ
ﺎ
ا
ﺎرة ا ﻜﺎ ،
)(1788-1707
Buffon
هﺬا ه
ﺮﺔ ا
ﻜ ﻮا
ﺎ
،و
ﻮب
ﺎ
ﺪد
.
أﺎ ا
ﺮ ﺔ أ ﺮى
ﻮ ﺔ ،ﻜﺎ
.ه
هﺬا ا
إ ﻰ ﻜﺮة ﺎرل ﺎ ﻰ ) (Charles Ballyﺄ ﻬﺎ "درا ﺔ ا ﺎ ﺮ
ﺮ
]ا ﺎ ﺔ [
ﺪ إ ﺎ ﺎت إ
ا ﺔا
ﻰ ﺮر".
ﺎر ﺔ إ ﻰ
و رأى آﺮ ﻮ ) (1947و ﺎروز ﺔ )(1946
ا ﻜﺎ ﺔ ا
د.
ﻜﺔ
ﺮﺔا ﻮﺔ]
13
ﻰ أ ﻬﺎ "درا ﺔ
ﻮ ﺔ و ﻜ ﻮ ﺔ[".
14
ا ﺬاه اﻷ ﻮ ﺔ
ﺪدت ا ﺬاه ا
زاو ﺔ
آ
11
ﺔ
ا ﺪ ،اﻹ ﺎ اﻷ ﻮ
ﺎ ﺔ ا ﺎهﺮة ،دت( ،ص 11
12
ا ﺮ ،ص 142
13
ا ﺮ ،ص 144
ﻮ ﺔ
ا
درا ﺔ ا
ا
ﻮ .
ا د
ﺎ
و
ا
،
ﺮاض
ا ﺪ اﻷد ) ،ا ﺎهﺮة :دار ا ﻜﺮ ا ﺮ ،آ ﺔ دارا ﻮم-
ﻮ ﺰ
ث ،ﺮ ﺔ
ﺮز هﺬ ا ﺬاه ،وه
ا ﻬ
ﺎ ﺪﺎ
إﻰا ه :
ا
.1
ﻮ ﺔا ﻮﺔ
)(Linguistic Stylisties
ﻬ هﺬا ا ﺬه
ا د ،
إذا ﺎز ا
ا ﺔو
ﻮ ﺔ
ﻮﺮ ا
ﻮي إ ﺎء ا
آﺎ
) stylisticsا
ﻜ
ﺪ
ﻬﻮ ا
15
ء ﺮ.
ﻮ ﺔا ﻮ ﺪﺔ
) Generative
ﺔا د ﺔ
ﻰا ﻮ
ا
ﺎت .أ ﺎ
ﻬﺎ
ﺎ ﺔ /ا
ﻮ ﺔ ا
إ
أ ﺎ ﻬﺎ
ﻮن
ﺎ ﺔ
(computational
ﺎ
ﺎ
ا د ﺔ
)(Gibson
و
ﻚ
)(Milic
ا ﺮ
وآﺬ ﻚ
15
ا ﺪ ،اﻹ ﺎ اﻷ ﻮ
ا ﺎهﺮة ،دت( ،ص
ﻮ ﺔ ا ﻮﺔ
ﻮ ﻜ )(Chomsky
ﻮم
).(Ohmann
أي
ﻬﺎ وو
أ
ﺎص
أو
و
ﺰة
ﺮ ﺔ ا ﻮ ﺔ .و إذا ﺎ ﺔ ا
ﻮي
ﺎ ا ﺎ
ﻮ ﺮ و إ ﺮا ،
هﺬا ا ﺬه ا
ا ﻮ ﺪي ا ﺬي و
ﺔ
د ﺎ.
ﺎ ا ﺔ ا د ﺔ و أ ﻮ ﻬﺎ
ﺮ ﺔ ا ﻮ ﺔ أآ ﺮ
(Stylisticا
ا
زاو ﺔ ﻮا ﺪ ﺔ /ﻮ ﺔ
ﺮ ،إذ ﻬﺪف إ ﻰ ﻮ
ﺪ
ا
ﻜ ر
ﻬﺎ
ﺎﻮ
ﺎت ا
ﻮ ﺔ
ا ﺪ اﻷد ) ،ا ﺎهﺮة :دار ا ﻜﺮ ا ﺮ ،آ ﺔ دارا ﻮم -ﺎ ﺔ
.2
ﻮ ﺔا ﺄ ﺮﺔ
ا
ﺎدئ هﺬا ا ﺬه
)(Affective Stylisties
هﻮ ﺎ ﺪ و ﺎ
) .(Stanley Fishو د
ﺎ
ا د
ا
ا د
ﻰ ا ﺎرئ ا ﺬي ﻮم ﺪور ﺈ
ﺎ .أ ﺎس هﺬ ا ﺪر ﺔ ا
ﺮ ﺔ ا ﺮاءة .إذ
ا
ه
ﺮ
ﺎ
ﻮ ﺔا د ﺔ
ﺎ ﺪﺪ
ا
درا ﺔ ا
ا د
ﺰا
ﻮ ﺔ
ﻬﺔ أ ﺮى ،ر ﻬ ﺎ ا
16
ا ﺮ ،ص
17
ا ﺪ ،اﻹ ﺎ اﻷ ﻮ
ا ﺎهﺮة ،دت( ،ص
ﺔ .وهﻜﺬا أ
ﺔ
ﺄو
ﺎ ﺮأ.
16
)(Literary Stylistics
ﻮ ﺔ درا ﺔ ا
ا ﺔ
ﺎب ا
ل هﺬا
ﺔ ا ر ﻜﺎز ،و
ﻮ ﺔ ا د ﺔ ﺎ ﺎ
ﺮ ﺎدهﺎ أن ﺎ
ﺎ
ﻜ أو ر ﺎ
ﺮض أن ا ﺎرئ
ﺎ ﺎ أ ﺎء ا ﺮاءة ه
ا
ا
ﻮ ﺔ ا ﺄ ﺮﺔ
ﻮ ﺔ ا ﺎء ﺎر ا
ﺎب و ﻰ أ ﺎ ،آ ﺔ آ ﺔ،
.3
ﻬﺎ
ﺄ ﺮات
ﻬﺬا ا
ﻰ ا ﺎرئ .ﺎ
ﺪث ﺆ ﺮ
ا دب
ﺎ ﺮ ﺪ ﻰ
ﻮب ا د .
أ
ﺎ
و ﺪو ﻮن )" :(1975أ
و ﻬﺔ
ﻮ ﺔ ،وأ ﻰ و ﻬﺔ
ا ﺪا د
ﻬﺔ ،و
ﺎ".
17
ا ﺪ اﻷد ) ،ا ﺎهﺮة :دار ا ﻜﺮ ا ﺮ ،آ ﺔ دارا ﻮم -ﺎ ﺔ
و هﺬ ه ا
ﺎ ﺔا ﺎ
.
ﺮض
ﺎز و اﻹ
أ.
ا
ﺎ
وا
ﺎز و
:
ﺎز :
إن ا
ﺮ
ﺎز هﻮ ﺎ
ﺎ ت
ا
ﻰ
ا ﺔ .وهﺬا ﺎ ﺪ ﺄ ﺮ " ،أ ﺎ أو
ما
ﺎ ﻬﺎ
هﺬا ﺎ
ﻮ أ ﺪ و ﻮر ،ﺈن هﺬ ا
ﻮﺔ
ا ﺔ،
ﺪ ﻬﺎ ا
ﺎ ﺎ
ﺮ ﺎو
ا ﻮ ﺔ ،و
14
ا
ﺎز و أ ﻮا
ﻬﻮم ا
و
ﺎ
ﺎ
ا
ﺎل ا
أ
ﺎء ا
،
ا ﺮ
ﺎرة
ﺮ
.1
ﺮآ
هﺬا ا
.وا ﺎن ﺎ ﺔ ﺎ
ﺎرة ا
ا
ﺪ
ﺎ ﺔ ﺎ
و ا ﺪاء و ا
ا
ﻬﺎ ا ﺎ
،
ﻰا
ا ﻮى ا
ﺎل .و أ ﺎ ﺎ ﺎ
ا ﺮ ﺔ و ا ﺮ ﺔ ،ﺈ
أ
ﺎل ﺄ ﻬﺎ
ﺎز
ا ﺔو
م
ﺮ
ن ﺎ
ﺪا
ﻰ ﻚا
ﺎزات".
18
،ا ﺮاز) ،ا ﺮ ﺎض :ﻜ ﺔ ا ﺎر
ﻰ
،دت( ،ج ،1ص 67
ﺎ ت
و ﺎل أ ﻮ
و
ﺪ اﷲ ا
ﺮي "أن ا
،و هﺬا ﺎ ﺪ ﺎ ﺎ
ﺮ ﺎو
ﺎز ﺎ أ ﺪ
ﺮ ﺎ
ا ﺮ ﺔ و ا ﺮ ﺔ ،ﺈ
ﺪ أ ﺪ ﻬﺎ
،ﺰم أن ﻜﻮن
و ﺎل ا
أ
ا
ﺮ إن ا
ﺎز ﺎ أر ﺪ
ا ﺔ ،و هﺬا ﺎ ﺪ
و ا ﺮ ﺔ إﻰ ﺪ ا
و ﺎل
ا ول".
20
ﺎزات وهﻮ ﺎ
وا
وهﺬا ا ﺮ
ﻰ ا ﻮ ﻮع
د ﻮل ا
ﺪ ا ﺎهﺮ ا ﺮ ﺎ
ﺮ ﺎ و
ف ﺎو
.
"إن ا
ﻬﺎ
ا ﺎ
و
ﻬﺎ
د ﻮل ا
ﺔ
ﺎز و ﺮو ﻬ ﺎ
ﺪا
ﺔو
ﺮ ﺎو
،
ﺎ ﺪ
ﺔ
ﺮ ﺎ ﺰ ن آ وا ﺪ ﻬ ﺎ ﺪ أر ﺪ
ﺎز .
ﺪ ا ﻮي
وا
ﺔا ﺮ ﺔ
ﺎز آ آ ﺔ أر ﺪ ﻬﺎ
وا
ا ﺮ ﺔ وا ﺮ ﺔ إ ﻰ هﺬا ا
و ﺎ
".
ﺮا
ﺎز ﺈ ﻬﺎ ﺪ أ ﺎدت
ا ﺔ ،ﻜﺎن ﺰم أن ﻜﻮن
أ
ﺎزات وهﻮ ﺎ
19
ﺎ
إﺎ
ذﻚ ا ﺮ
ا ﻮاز ا ﺬي هﻮ ا ﺪي
ﻮ ﻮع آﺬا" إذا ﺪ ،أو
وا
ﺎع ،وهﻮ
15
16
آﻬ
نا
ا ﺮ ،ص 67
ا ﺮ ،ص 66
ا
ﺎز هﻮ
ﻮ ﻬ " ﺰت
ا ﻮاز ا ﺬي هﻮ
را
إ ﻰ ا ول ن ا ﺬي
ا ﻮ ﻮب
ﻜﻮن
وا ﺎ و
ﺎ ﻜﻮن ﺮددا
ا ﻮ ﻮد إ ﻰ ا ﺪم أو
ﺮ ﻮ ﻮ
ا ﺪم إ ﻰ ا ﻮ ﻮد .ﺎ
ﺎ
ا
و ﺎل ا ﻜﺎآ إن ا
ه
ﻮ ﻮ ﺔ
ﻬﺎ،
ﺎ
ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ
ذه
إ
ﻬﻮر ا
ار
ﺎ ا ﻮي وا ﻜﺎآ
ا ﺬي ﻜﻮن
اﻮ
و
و
ﺮى آ ﺮ
وا
ا ﺮ
ﺄ ا
أ
ﻰ
ﺎ
،
ف
ا ﺎ
ﺎ
أي وا
ﺎهﺎ
ا
ﺎز ،أن ﺮى
ا ﺮ ﺔ وا ﺮ ﺔ إ ﻰ ﺪ ا
ا
ﺔ ﺎ
ﺔا
ﺎز
ﺎز ،و ﺎ
ا
ﻰ
ﺔ
ا ول وا ﺎ .
وﺎو
إ ﺎ
وا ول،
،و ﻜ ﺮ ا ﻮا
و ﺬﻚ
ﺮد
19ﻮ
ا
،ﻮن ا
ﺪ ا ﺎدر
ﺪل
ﺮوج ا
ﺔ
، ،ا ﺮاز) ،ا ﺮ ﺎض :ﻜ ﺔ ا ﺎر ،دت( ،ج ،1ص 63
17ﻰ ا ا ﻮى ا
18ا ﻜﺎآﻰ ،ﺎح ا ﻮم ) ،ﺮوت :دار ا ﻜ ا ﺔ ،دت( ،ص 359
ا دب ،د ت( ص 43
ﺪ هﺬا
ﻰ
ﺎز.
ﻮ ﺮ ا ﺎن) ،ا ﺎهﺮة :ﻜ
ح
ﺮ
ﺎز ا ﻮي .ﺪ ﺪد
ﺮ ﺎو
،
ﺔ إ ﻰ ﻮع
22
ﻬﻮم هﺬا ا ﺮ
ﺔ
ﺮ ﺎ
ذ ﻚ ا ﻮع.
ﺮ
ا ﺎ
ﺔ
و ﻮد
ﺎز ﺎ أ ﺎد
23
ﺎزا.
21
ا ﺮ ،ﺎ
وا ﻬﺎء
ﻰ إ ﺎز
ﺎل
ﺮم
ﺮ
ﻬﺎ
ا
ﺎز ﻬﻮ ا ﻜ ﺔ ا
إرادة
و
،هﻮ أن ا
،
ا
ا ﺎن ا ﺎ
ا
ا ﻮ ﻮد وا ﺪم ﻜﺄ
ﺎز
ب .أ ﺎم ا
ﺎء ا
-1ا
ا
ﺎ
ﻮا
ﺔو
ﺎز إ ﻰ ا
ﺎز ا
ﺮف ا ﻜﺎآ ا
ﺪا ﻜ
ﺎز ا
ا ﻜ
ﺄ "ا ﻜ م ا ﺎد
ا ﺄو
ﺮب
" 24.آ ﻮ " ﻰ ا
ا
هﻮ اﷲ
"أن ا
ﺎز ا
ﺔ
و
هﻮ إ ﺎد ا
ﺎز ا
ا ﻜﺎ ﺔ ،وا
ﺔ
إرادة ا
ﺎت ه
ﻰأ
ﺎ إﻰ
ﺎد ا
ا
ﻮ ﺔ ،و ا ﺎ ﺔ ،و ا
ف
" ،و إ ﺎ ا ﺎ
ا ﺎرم و
او ﺎ
ف
إ ﺎدة
ا ﺮ
.و ﺎل
ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ
ب -ا
وا ﻮي.
:
ﺮ ﺎ هﻮ
25
.
ﺔ ،و ا ﺰ ﺎ ﺔ ،و
ﺪر ﺔ.
ﺎز ا ﻮي
20ﻮ ا ،ﻮن ا ﻮ ﺮ ا ﺎن) ،ا ﺎهﺮة :ﻜ ا دب ،د ت( ص 42
ﺔ ا ﻮا ﺔ) ،ا ﺎهﺮة :دار ا ﺎرف 1377هـ 1955-م(،
ﻰأ ،ا
ا ﺎرم و
21
ص 117
هﻮ ا
ا ﺎ
ا
ﺎل ا ﻜ ﺔ
ا ﻮى
ﺎز،
ﻮ إ
ﺮ ﺎ و
ﻰو
ﺔ
ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ
ا
إرادة
ﺎ
ا ﺮ ﺔ ه
ا ﺮ ا ﺬي
ﺮ ﺎو
إﻰا
ﻰا
وا
و
و
ا ﺮ
ا ﺬه
ا
ا
ﻮل إ
"
ﺔه ا ﺎ ﺔ
ا
أراد
ﻰ
ﻰ اﻮ
ه
ﺪا ﺎ
ا
ﻰا
ﻮل
و ﺮ
ا
ﻰا ﺎ
ا ول ﺎ .
ﺎز ا ﻮي إ ﻰ أر ﺔ أ ﺎم :أو
ا ﺮد ) (Metonimiaو هﻮ آ ﺔ ا
ﺔ
ﺮ )ا
ﺎ ﻬﺔ(
ﺔ
ﻰ ﺪم إرادة ا
ﺔ
ﻰاﻮ
.و
ﺔ ،و ا ﺎ ﺔ ،وا ﺔ ،و ا
ا
ﺪا
ﺎز
ﺮ
ﺮ ﺔ دا ﺔ
ﺎز ا ﺮد ا ﺮ
ﺎت
ﺔ و ا
ﺔ ،و
ﺔ ،أ ﻬﺮهﺎ ا ﺰ ﺔ ،و ا ﻜ ﺔ ،و ا
وا
ﻰ أ
ﺮف ا ﺬه
ﺬ ﻚ ن ﻬﺎ
ﺎهﺎ ا
ا
،
ا
ا ﻜ د
ﺎز .ﻜ ﺔ "
دا ﺔ
وا ول،
ا
#
،ﻬ
ﻰ ﺮ ﺔ .و ا
ﻮل إ
ﺔ ﺎو
ا
ﺔو
ﺪ:
و
ﺎ
ا
ا
ح
ﺎر ﺎ آﺎن ،و ا
ﻮص ،و ا ﻮم .ﻚ ه أه أ ﻮاع ا
ﺎر ﺎ ﻜﻮن،
ﺎت
ا
ﺎز
ا ﺮد ا ﺮ
آ
و ﻮق
ﺔ
ا
ﻜ
ﺎت أ ﺮى
ا ﺮ ﻮع إ ﻬﺎ.
ﺎ ﺎ
ﺎز ا ﺮد ﺎ
ﺔا
ﺎو
إرادة ا
ﺮ ﺔ
أﺰ ﺎ إ ﻚ
ا
ل ﺎ
ﻬ
ﺎ
ا
ﻰ ا ﺪر،
23أ ﺪ
ص 79
ﺎت و ا ﻮر" ﺪ
"ا
ﺪ
ﻬ
ا
إرادة
و ﻮد ﺮ ﺔ
ﺎق ا ﻜ م.
ﺔ أرآﺎن ه :ا
،وا
وهﻮ ا
ﺎر
ﺎر وهﻮ
ﻮل.
ا
دون ا
ﻬﺔ
ور ﺰ
ا ﺎن
ا ﺪر ﺔ ا
ﻰأ
،ا
ﺔ و ه
" ،27و ﺎ ﺔ ﻜ ﺔ ه
ﻮاز ،
28
ﺎ ﺔأ
ﺔ) ،ا ﺎهﺮة :ﺎ ﺔ ا زهﺮ1404 ،هـ1948-م( ،ص
ﺔ – ا ﺎن و ا ﺪ ) ،دم :دار ا ﻮث ا
ﻮب ،ﻮن ا
ﻰ ا ﺎرم و
ﺮ
ﺎرة إ ﻰ أر ﺔ أ ﺎم ،ﺄو ﻰ
ﺎ ﺬف ﻬﺎ ا
132
ﺎ ﻰ "آ ﺎب
ﺎت وا ﻬﺪى ﺎ ﻮر ﺬ
ﻬﺔ ،و ا
ﺮح ﻬﺎ
24
آ
ﺎر
ﺎزي
ﺎت إ ﻰ ا ﻮر" )إ ﺮاه ،(1:
ﺎرة )(Metafora
ا
126
ا
ﻬ ﺎ ،و
ﺪ
وهﻮ ا
22
ﻮ
،وه ه ﺎ ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ ﻬ
و
"ﺎ
وا
".26
ﺎزان ﻮ ﺎن
ﻰا
ا
ﺎ ﻬﺔ
ا
ا
ﻰا
ا ﺔ ا
و ﺮ
ا
ﺮج ا ﺎس
هﺬ ا ﺔ
ﻬ
ﺎرة و ه "ا
ﺮ
ﺔ ا ﻮا
ﺔ1395 ،هـ1975-م( ص
ﺔ) ،ا ﺎهﺮة :دار ا ﺎرف 1377هـ 1955-م(،
ﺔ
ﺎر ﻬﺎ ا
ﺎ آﺎن ا
ﺎ دل
ا
ﻮس،
29
ﺎر أو ا
ﺮ
ه
ا ﺬي ﺮت
ﺔ و ه " ﺎ ذآﺮ
ﻬﺎ
ﺎ ذآﺮ
و
ﺎت ا
أو ا
ﻬﺎ
ﻬﺎ أ
ﻮ ﺬ ﻮج
(99ﺎ
ا ﺎ ﻰء
ا ﺮة
ﺎ
ﻮ ﻮ
ﻰا
ﻬﺎ ﺎ
وا
ﻮر
ا
ا
إﻰ ا
ﺮ ا ﺎﺪ
ﺎ.
ﻬﺎ
ﺎه
وأ ﺎم ا
ﻰ
ﻬﺎ
ﻮ ﻬﺎ أو
ﻬ
ﺎ )ا ﻜﻬ
ﺮاب وا
ﻮ ﺎن وهﻮ ﺮآﺔ ا ﺎء
ﺮاب
ﺔه
ﺎ ﻰ :و ﺮآ ﺎ
آ ﺔ " ﻮج" ﺪ
ﺬف ا
ﺮدة
ﺎر .ﺎ ﺔ ا
،أو ﺎ ذآﺮ
،
.ﺎ ﺔ
" .ﺎد ﺔ ا
أي ا
و
ﺎرة
ﺎرة
ﺎ آﺎن ا
ﺎ أو
ا
ﺎت ا
ﺔ
را ﺔ
ﺔ ه
ا
ا
ا
ﺮ
ﻮاء أآﺎن ا
ذات أي
ﺎ
:
ط
ﺪة ا ﺮآﺔ
ﺎ ﺔ وا ﺮ ﺔ إ ﺎد
ﻬ و
ا
ﺮن ﺎ
.
ﺎ ﺎ آ م
ﺮا
ا ﺮ
ﺮا
ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ
ﺎ ﻬﺔ
إرادة
ﻰ ا ﺬى و
ﺎ اﻮ
،
ﻰ وهﻮ
ا ﺮآ .
ﺪ
25
26أ ﺪ ا ﻬﺎ
1994م( ص 285
30
ﻰ هﺪارة،
،ﻮاهﺮ ا
ا ﺎن )
"رو ﺔ ا
ﺪة
آ ﺎب
و ﺰهﺔ ا
ا ﻮز ﺔ
ا
ﺎ
"
إ ﺪاد :
ر ا
آ ﻮ
ﺮ إرو
103021027415
ا ﺔ ا ﺮ ﺔ وأد ﻬﺎ
آ ﺔ ا داب وا ﻮم اﻹ ﺎ ﺔ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ
ﺎ ﺔ ﺮ هﺪا ﺔ اﷲ اﻹ
1429هـ2008/م
درا ﺔ أ ﻮ ﺔ
"رو ﺔ ا
ﺪة
آ ﺎب
و ﺰهﺔ ا
ا ﻮز ﺔ
ا
ﺎ
"
إ ﺪاد :
ر ا
آ ﻮ
ﺮ إرو
103021027415
ا ﺔ ا ﺮ ﺔ وأد ﻬﺎ
آ ﺔ ا داب وا ﻮم اﻹ ﺎ ﺔ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ
ﺎ ﺔ ﺮ هﺪا ﺔ اﷲ اﻹ
1429هـ2008/م
ﺔ اﻹ ﺎن
ﺪ
ﺪة
ا ﻮان درا ﺔ أ ﻮ ﺔ
ا
ﺪ ﺎ ا
و ﺰهﺔ
آ ﺎب "رو ﺔ ا
ا ﻮز ﺔ
إ
ﺎ " ،إ ﻰ آ ﺔ ا داب وا ﻮم ا ﺎ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ
ا
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ.
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺎدي ا و ﻰ
ﻮ 2008م ا ﻮا 22
26
وﻮ
ﻰ در ﺔ ا ﻮى
ﺎن و ﺎل ا ﺎ
1429هـ أ ﺎم ﺔ ا
ا ﺔ ا ﺮ ﺔ وأد ﻬﺎ آ ﺔ ا داب وا ﻮم
ا ول
ا ﺎ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ
ا ﺎ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺎآﺮ ﺎ 26ﻮ 2008
ا
ﺔ
ر
ا
ﻜﺮ ﺮ
ﺔ
)ا ﺪآ ﻮرا ﺪوس ا ﺎج أد
ﺮ(
ز ﺮا ﺎ
ا ﺎ
)ا ﺪآ ﻮرا ﺪوس
ﺮ(
ز ﺮ ،ا ﺎ
ﺮار
أ ﺪاري ا ﺎ
أ
ﺮ(
ﺎء
ﺎر ﺰا ،ا ﺎ
ﺔ ا ﺎ ﺔ وا ﻜ
ا
ﺮ(
)ا ﺪآ ﻮر
ﺮف
)ا ﺪآ ﻮر
ﻰا
و ﻮا " :درا ﺔ أ
ﺎ ﺔ هﺬا ا
و
آ ﺎب "رو ﺔ ا
ا ﻮز ﺔ
إ
أ ﺎم ﺔ ا ﺎ ﺔ وا ﻜ ﻜ ﺔ ا داب وا ﻮم ا ﺎ
ﻮ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ -ﺎآﺮ ﺎ26 ،
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺪة
ﻮ ﺔ
ﺎ "
ﺰهﺔ ا
ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ
2008م ا ﻮا
ﺮ ﺎ
ﻮل
ﻰ
ﻮ
ﺎدي ا و ﻰ 1429هـ .و ﺪ
22
ا ﺔ ا ﺮ ﺔ و دا ﻬﺎ )(S .1
ا ﺪر ﺔ ا ﺎ ﺔ ا و ﻰ
ﺎآﺮ ﺎ 27 ،ﺎ ﻮ 2008
23ﺎدي ا و ﻰ 1429
ﺔ ا ﺎ ﺔ وا ﻜ
و
رﺋ
ﻮ
ا
ﺔو
ا ﺪآ ﻮرا ﺪوس ا ﺎج أدا
ﺮ
ا ﺎ
ر ا ﻮ
ﻮ
ﺮ
أ ﺪري ،ا ﺎ
ا ﺪآ ﻮر ز ﺮ أ ﺪ،
ر ا ﻮ
.......................... :
ا
اﻷ
ﺮف
ا ﺪآ ﻮر ز ﺮ أ ﺪ ،ا ﺎ
ر ا ﻮ
ﻜﺮ ﺮ ا
............. :
ﺮ
ﺔ
ﺎء
ا ﺎ
ا ﺪآ ﻮرا ﺪوس
ر ا ﻮ
............. :
ﺎر ﺰا ،ا ﺎ
.................... :
ﺮ
ﺮ
هﺬ ا ﺎ ﺔ
.1هﺬا ا
ﺮ
ا ﺎ
ﺄن:
آ
ا ﺪر ﺔ ا ﺎ
ﻜ
ﺔ ا وﻰ
ا ﺮوط
ﺎ ﺔ ﺮ
ﻰ
ﻮل
ﺔ
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ا ﻜﻮ ﺔ -ﺎآﺮ ﺎ
.2آ ا ﺮا
ا
ا
ﻬﺎ
ا ﺮارات ا ﻮ ﻮدة
آ ﺎ ﺔ هﺬا ا
ﺎ ﺔ ﺮ
ﻬﺎ
ﺪو
ﺔ
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ا ﻜﻮ ﺔ -ﺎآﺮ ﺎ
ﺮ إ ﺪادي و ﻮ ﺪ
.3إذا آﺎن ا
ا ﺮ دون ذآﺮ ﺄ
ﺎ ﺔ ﺮ
ﺪ أن أ
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺎل راء
ا
ﺮر ﻬﺎ
آ ا ﻮ ﺎت ا
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ -ﺎآﺮ ﺎ
ﺎآﺮ ﺎ 28 ،ﻮ
ﺮ أ ﺮو
2008م
آ ﻮ
ABSTRAKSI
Khairun Eruhsillah Kimo, Kajian Stilistika pada Qashidah Syaikh Ibnu
Qayyim Al-Jauziyyah dalam Kitabnya “Raudlatul Muhibbin wa Nuzhatul
Musytaqien”. Di bawah bimbingan Dr. Zubair, MA. Skripsi jurusan Bahasa Dan
Sastra Arab, Fakultas Adab dan Humaniora UIN Syarif Hidayatullah Jakarta.
Stilistika merupakan kajian ilmu interdisipliner antara disiplin ilmu sastra
dan linguistik, umumnya terdapat dalam unsur kritik karya sastra yang empat baik
prosa maupun syair. Faktor inilah yang membuatnya menarik untuk dikaji. Seperti
qashidah dalam kitab Raudlatul Muhibbin wa Nuzhatul Musytaqien karangan
Syaikhul ‘Alim al-Faqieh Ibnu Qayyim Al-Jauziyah. Beliau adalah murid dari
Syaikh Ibnu Taimiyah dan salah satu dari ulama salaf yang mengajak kaum
muslimin untuk senantiasa menuntut ilmu yang sangat luas hingga mampu berijtihad
dan tidak terjebak dalam bahaya taqlid buta. Tentunya, selain penggambaran
kecantikan bidadari surga, syair ini juga sarat akan aspek kebahasaan terutama
semantik atau keindahan bahasa. Hal tersebut, selain karena karya tersebut ditulis
dengan bahasa arab Fusha juga karena gaya bahasa yang digunakan sangat indah
dan mengandung unsur-unsur Balaghah.
Beberapa aspek paling menonjol dalam gaya bahasa pengungkapan karya
tersebut adalah aspek Bayan dan Ma’ani. Keindahan aspek Bayani meliputi gaya
bahasa Metafora dan Metonimia. Sedang pada aspek ilmu Ma’ani, terkandung
didalamnya uslub Amr, Tamanniy dan Nida. Oleh karena itu, pembahas -dalam hal
ini- membatasi analisisnya pada keindahan uslub-uslub ma’ani dan bayan.
Tujuannya adalah mengungkapkan keistimewaan sya’ir washaf syeikh ibnu qayyim
al-jauziyah dari aspek unsur-unsur sastranya. Dalam hal ini penulis mengadopsi
metode kajian pustaka dengan mengumpulkan bahan-bahan materi dari referensireferensi sastra maupun kitab-kitab terkait.
……Wallahu a’lamu bi al-shawab
ﺮﺪا
ا
ﺪة
آ ﻮ ،درا ﺔ أ ﻮ ﺔ
ﺮ إرو
و ﺰهﺔ ا ﺎ .
ا ﻮز ﺔ آ ﺎب رو ﺔ ا
ا ﺔ.
ا دب و
ﺎ ا ،
ا ﻮ ﺔ درا ﺔ
ﺮ أو
ﺎ ﺮ ا ﺪ ا دب ا ر ﺔ ،إ ﺎ
و ﺪ ﺎهﺎ آ ﺮة
ﺎو
.
ﺬو ﺔ
ا
ﺮ .و هﺬا ا ﺬي
آ ﺎب
ا ـ ا ﻮز ﺔ ا ﻜ ﻮ ﺔ
ا ﺎ ا
ﺪة ا
ﺔ
ا
و ﺰهﺔ ا ﺎ " .ﻜﺎن ﺬا
"رو ﺔ ا
نا ﺬي ـ ـ ﺎ -أي
ا ﺎء ا
و هﻮ وا ﺪ
إﻰ ا ﺪ
ا آ ﺮة ﻜ ﺪر ﻰ ا ﻬﺎد و
ا ﺔ
ﻮر ا ﺮ ﺎ ﺔ ا ﻮر
ا ﻰ .و ﺎ ،
ا ﺪ ﺔ.
ﺔ أو ا ﺎ
ﺔ اﻜ م ا
ﻮي
،
ا ﺬي
هﺬا ن ا ﺮ ﻜ آ ﺮا ﺎ ﺔ ا ﺔ و ا ﻮب ا
ﺔ.
ﻰاﻮ ﻮ ا
ا ﻜﺎر ﺎرزا هﺬ
أ ﻮب ا ﺮ
وأ ﻬﺮ ا ﻮ ﻮ
ه ا ﺎز و
ﺪة هﻮ ا ﺎن و ا ﺎ .ﻮ ﻮ ا ﺎن
ا
ا
و ا ﺪاء .و ﺬا،
ﺎرة ،و و ﻮ ا ﺎ ه ا ﺮ وا
ا ﺎن و ا ﺎ .
ﻰ ﺎل ا ﺎ
درا
ﺪد ا ﺎ
ا ﺎز
ا ﻜﺎر ا ﺆ
هﻮ ا ﺮ
ا
وا ﺮض
ﺮ ﺔ
ا ﺎ
ا ـ ا ﻮز ﺔ .وا
ﺪة ا
ﺎ ﺮا
ﻬﺎ ﺔ و ﺔ
ﺎ ﺔ ا ﻜ و ا ﺮا ا
ـ ﺎ ﻜ أ
ﺎ ﻮاب...
ﻬﺬا ا ﻮ ﻮع .و اﷲ أ
FORMULIR PENDAFTARAN CALON WISUDAWAN/WATI
SEMESTER GENAP/GANJIL TAHUN 2008
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Nama
: Khairun Eruhsillah Kimo
Tempat/Tanggal Lahir : Balikpapan, 6 Maret 1984
Nomor Pokok
: 103021027415
Fakultas
: Adab dan Humaniora
Jurusan
: Bahasa dan Sastra Arab
Program
:Judul Skripsi
: Dirasah Uslubiyah ‘an Qashidati al Syaikh Ibnu
Qayyim al Jauziyyah fi Kitab “Raudhatul Muhibbin wa Nuzhatul Musyataqien”
8. Pembimbing
: Dr. Zubair, MA
9. Tanggal Masuk
: 1 September 2003
10. Tanggal Lulus
: Juni 2008
11. No. Ijazah
:
12. Indeks Prestasi/Yudisium,
Nilai Skripsi
: 3,21 / 81,5/A
13. Jabatan dalam Organisasi
Kemahasiswaan
: Ketua Kelompok KKS 2006
14. Alamat Asal, Telepon/HP : Jl. Manunggal, Rt. 59/18, No.50, Kel. Gunung
Bahagia, Kecamatan Balikpapan-Selatan, KAL-TIM (76114) 0542-765778 /
085214636890
15. Alamat Sekarang
: Jl. Kertamukti Gg.Telaga Hijau no. 69 Pisangan
Ciputat, Tangerang, Banten. 15412, Telp.0217431039
16. Nama Ayah
: Roslan Kimo
17. Pendidikan Ayah
: SMP
18. Pekerjaan Ayah
: PNS (Kelurahan)
19. Nama Ibu
: Safera
20. Pendidikan Ibu
: SD
21. Pekerjaan Ibu
: IRT
22. Alamat Orang tua
: Jl. Manunggal, Rt. 59/18, No.50, Kel. Gunung
Bahagia, Kecamatan Balikpapan-Selatan, KAL-TIM (76114).
Mengetahui,
Kajur/Sekjur
Jakarta,
Pemohon,
Drs. H. Adang Asdari, MA
NIP 150 246 294
Khairun Eruhsillah Kimo
NIM 103021027415
درا ﺔ أ ﻮ ﺔ
"رو ﺔ ا
ا ﻮز ﺔ
ﺎ "
إ
ﺪة ا
و ﺰهﺔ ا
آ ﺎب
ﺪم إ ﻰ آ ﺔ ا داب وا ﻮم ا ﺎ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ هﺪا ﺔ اﷲ
ﻮل ﻰ در ﺔ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ ﻮ ﺮ ﺮوط ا
ا
ا ول
ا ﻮى ا ﺎ
إ ﺪاد :
ر ا
آ ﻮ
ﺮ إرو
103021027415
إ ﺮاف :
)ا ﺪآ ﻮر ز ﺮ ا ﺎ
ﺮ(
ا ﺔ ا ﺮ ﺔ وأد ﻬﺎ
آ ﺔ ا داب وا ﻮم اﻹ ﺎ ﺔ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ
ﺎ ﺔ ﺮ هﺪا ﺔ اﷲ اﻹ
1429هـ 2008 /م
ﺔ اﻹ ﺎن
ﺪ
ﺪة
ا ﻮان درا ﺔ أ ﻮ ﺔ
ا
ﺪ ﺎ ا
و ﺰهﺔ
آ ﺎب "رو ﺔ ا
ا ﻮز ﺔ
إ
ﺎ " ،إ ﻰ آ ﺔ ا داب وا ﻮم ا ﺎ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ
ا
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ.
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺎدي ا و ﻰ
ﻮ 2008م ا ﻮا 22
26
وﻮ
ﻰ در ﺔ ا ﻮى
ﺎن و ﺎل ا ﺎ
1429هـ أ ﺎم ﺔ ا
ا ﺔ ا ﺮ ﺔ وأد ﻬﺎ آ ﺔ ا داب وا ﻮم
ا ول
ا ﺎ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ
ا ﺎ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺎآﺮ ﺎ 26ﻮ 2008
ا
ﺔ
ر
ا
ﻜﺮ ﺮ
ﺔ
)ا ﺪآ ﻮرا ﺪوس ا ﺎج أد
ﺮ(
ز ﺮ ،ا ﺎ
ا ﺎ
)ا ﺪآ ﻮرا ﺪوس
ﺮ(
ز ﺮ ،ا ﺎ
أ ﺪاري ،ا ﺎ
أ
ﺎء
ﺎر ﺰا ،ا ﺎ
ﻜﺮ و ﺪ ﺮ
ﺮ(
ا
ﺮ(
)ا ﺪآ ﻮر
ﺮف
)ا ﺪآ ﻮر
اﷲ ا ﺮ
ﺔ إﻰ ا
ا
ﻰ
ﺪق ا
إ ﺎرا
اﺮ
ﺮ ﺎ
ﺔد
،و
ﺎن
.
آ
ﻰ اﷲ
ﺔ ا
و
ا ﻬﺎد
و
ق اﺬ
آﺮم أ
ﺔ،
ﺔ ﺎ ﻜ ﺔ ،هﻮ
ﺎ
ا ﺎﺮ
ﺪ
أ
ﺪة ا
و ﺰهﺔ ا
ا ﺎ ﺔ ﺰ
ﺔا
ا ﺮا ﺎ
ا ﺮ ﺎ ﺔ.
،
ﺎ
ﺮج
ﺪ اﷲ
ﺪ
و ﻮب أداء ا ﺎ ﺔ و
ﺎ
ﻮم ا ﺎ ﺔ
ﻮاء إ ﻰ ا ﺔ.
آ ﺎ ﺔ هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ
أ ﻮ ﺔ
ﺎ آﺎن
و أآ
ﻰ
،وا ﺬي
ﺎء
.
اﷲ و ا ﺬي ﺮ ﻰ دا ﺎ
و ﻜﻮن
.1
ﻰ
ﻰ
ﻬﺎ ا ﻮب آ ﺎ
ﺎ،
ﺎ أو
ا
إ ا
ا
ﺮف
ﺎ ،و
ا
،وا
ﻮب
ة اﷲ و
و
ﺎ
ﻮع
،و ﺮك ﻬﺎ ا ﻮس إ ﻰ أ ﻮاع ا ﻜ ﺎ ت
ﺎء ﺪر ،و
أو
ﺪ ﷲ رب ا ﺎ
ﻮب
ﻬﺎ و
و ﺎ
،ا
ا ﺬي
إ
ﺎ
ﺎ ﺔ اﷲ
ا ﻮان درا ﺔ
ا ﻮز ﺔ
آ ﺎب "رو ﺔ
ا ﺎ
هﺬ
" .و ﻬﺬا
ﻜﺮ و ﺪ ﺮ
ﻰ:
ﺪ ﻜ ﺔ ا داب وا ﻮم ا
ﺮا
أن ﺪم
ﺎ ﺔ ا ﺪ ا ﺪآ ﻮر
ﺮم ا ﺬي ﺪ وا ﻮا ا ﺎ
ﺪ
آ ﺎ ﺔ هﺬ
ﺔ ر
.2
أد
ا ﺔ ا ﺮ ﺔ وأد ﻬﺎ ا ﺪ ا ﺪآ ﻮرا ﺪوس
ﺮ ا ﺬي وا
أ ﺪاري ا ﺎ
ا ﺮ ﺎ ﺔ إ ﻰ إ ﺎ ﻬﺎ .وآﺎ
ا ﺪا ﺎ
ا ﺪآ ﻮر ز ﺮ ا ﺎ
إر ﺎد ا ﺎ
ﻰ ا ﺎ
-آﺬ ﻚ آﺎن
و إ ﺮا
آﺎﺔ
ﺮﺎ ﺎ
ﺔ
-
ﺮ ا ﺬي ﺪ ﺬل ﻬﺪ
إ ﻰ إ ﺎم هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ
و را
ا ﺪا ﺔ إ ﻰ ا ﻬﺎ ﺔ.
ﺔ ا
.3
ا ﺎ
ﺎ ﺬة
ا ﺔ ا ﺮ ﺔ وأد ﻬﺎ ا ﺬ
ور ﻮ ﺄد ﺎ
ﺎوﺮ ﺔ
ﻮاد ا ﺔ ا ﺮ ﺔ و
وا
.4
ﺎ
ﺪة
ﺪ أد ﻮا
ﻰ ﺮف و ﻬ
ﺎ و ﺎه ﻬﺎ و ﺪر
ﻬﺎ
ﻰا
إ ﻬﺎ.
ا ﻜ ﺔ ﻜ ﺔ ا داب وا ﻮم ا
أ
ا
ا ﺎ
ﺎ ﺔ ا ﺬي ﺪ أذن
ا ﻮ ﻮدة ﻬﺎ وأ
ﺎر ا ﻜ
ﺮا
ﺎم هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ.
ﺔ ا ﻮا ﺪ
.5
و
ﺎ
اـ
ﻰ
ﺎ ﺪ ﺎء ا
ﻰا ﺪوا
ا
ﻮ
وا ﺪرا ﺔ.
ا
وا
ﻬﺎد
ا ﺪر
ﻮة ا
ﺔ اﺬ
ا ﻮي
ﻰ
ن آ ﻮ و ا ﺪة
ﻜ
ﺮة
ﺪ ﺎ ﺪوا ا ﺎ
إ ﺎم هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ و ﻮ
ا
ا ﺪﺪ
.6
ﺎ ﺔ
إ ﺮأة
ﻬﺎ ا ﺎ
و أ ﻬﺎ ا ﺬ
ا ﻮي
ﷲ ﺎﻰ و ـ
ﺪ ﺎ ﺪوا ا ﺎ
إ ﺪار ﺎ
د
ﺎ ﺪ ﺎء ا
إ ﺎم هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ و ﻮ
وا
ﻬﺎد
ﻰ ا ﺪ وا
أ ﺎ ا ﺎ ﺔ.
ﺔ ا م ا ﺪآ ﻮرا ﺪا إر ﻰ ﻮر ﺎ
.7
اﺬ
.8
ا
ﺪ
ﻮا ا ﺎ
ا
.
ﺎب ا
ﺎء "
ا ﺎ
ﻰ ا ﺪ و ذآﺮ
ﺎر ﺎر
ﺮ ،و أ ﻬﺎ
ﺬآﺮ اﷲ دا ﺎ
،و
ﺮا ،و دون
ﺪ
ﻰ
أ ﺪري ،و إ ﺮاوا ﺎ ...إ " ا ﺬ
ﻮا ا ﺎ
آ ﺎ ﺔ هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ.
ﻰ اﷲ أن ﺎرآﻬ و ﺮ ﻬ و ﻬﺪ ﻬ إ ﻰ ا ـ
ز ﺮة ا ﺆ
ا
ا
ا ﺮ ﺎ ﺔ ﺎ ﺔ ﻬ إ ﺎء اﷲ رب ا ﺎ
،و
.
وﺪ ﻬ
ﻰ أن ﻜﻮن هﺬ
ﻮ ﺎت ا
ﺮار ا ﺮف
ﺮار ﺔ ا ﺎ ﺔ
ﺮﺪا
ﺮ ا ﺎ
ﻜﺮ و ﺪ ﺮ
ﻮ ﺎت ا
.................................أ
.................................ب
.................................ج
.................................
.................................
.................................ط
ا ﺎب اﻷول
ﺪ ﺔ
أ.
ب.
ت.
ث.
ج.
ﺔا
ﺪﺪا
ا ﺮض
ﺮ ﺔا
ﺔا
ا
و ﻬ
..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
ا ﺎب ا ﺎ
1
4
5
5
6
و
اﻹ ﺎر ا
أ.
ب.
ﺮي
ﻬﻮم ا ﻮب وا
ا ﺬاه ا ﻮ ﺔ
ا
درا ﺔ أ ﻮ ﺔ
ﻮ ﺔ ..........................
12 ..........................
ا ﺎب ا ﺎ
ا ﻮز ﺔ و آ ﺎب "رو ﺔ ا
ﺎ "
ا
ا
أ .ﺮ ﺔ ا ﺎة
.1ﻮ ﺪ و ﺬة ﺎ
.2ﺎ و ﻮ
ا
9
و ﺰهﺔ
ا ﻮز ﺔ 16 ....................
18 ....................
20 ....................
و ﺰهﺔ ا ﺎ " و ﺎ
ب .آ ﺎب "رو ﺔ ا
ﺰات أد ﺔ
23 ....................
ﻮم ا ﻜ ﺎب 24 ....................
.1ﻬ ﺔ
27 ....................
ﺰات أد ﺔ
.2ﺎ
و ﻮ أ ﺎ
أ .ـ ﺎ ﺔ ا
ب .ـ ﺎ ﺔ ا
ا ﺎب ا ﺮا
ﻬﺎ
ا ﺎن و ا ﺎ و
ا ﻮر
و
ﺎ
ﺎ
ا ﺎ ﺔ
اـ ﺎ ﺔ
ﺪة ا ﺆ
31 ....................
37 ....................
ا ﺎب ا ﺎ
ﺎ ﺔ
أ-
ب-
ﺮا
ﺎ ا
ا ﺮا ﺎت
ا
41 ..........................
44 ..........................
46 ..........................
ا ﺎب اﻷول
ﺪ ﺔ
أ.
ﻜﺔ
ﺔا
ﺎن
إن دب
ا ﻜ م ا ﺪ ا ﺬي
ﺪ
و
،
ا
وﻮ
و إن
ﺪﺮ ا
وآ ﺎ ﺔ
ﺔ ا ﺆ ﺮة ،و
ﺔا
ﺎل
ﺎ ﺮؤ
ﺎء
.
ا
ﻚ و ﻮرك
ﻮرة ا
ﺔ أو
ﺔ ،و
ا ﺮ ﺎ ﺔ،
1
،ا ﻮ
ﺪة ا ﺮا ﺔ،
ﺎزة .أي آ
ﺔ آﺎ ﺬة ا
ﻚ،
ا ﻮ أو
ﺬة
ﺪهﺎ
دون ذ ﻚ ﺬو ﻚ و
ﻰ ا ﺎم.
1
ا دب ﺎ
ﻰ ا ﺎم،
ﺬة
ا ﻮ
ﺎر و ﺎ
ﺔ .ه هﻮ
ﺪث
ﺮا أم ﺮا .وا ﺎ
و ﺎ ﺔ ا ﺎر ﺔ ،و
ﺎن :ا ﺪه ﺎ ﺎ
ﻰ ا ﺎص وهﻮ
ا د ﻰ .ا ﺎهﺮة :دار ا ﻜ ﺎب ا ﺮ 1952 ،م ،ص 3
ﻜﺔ
ﺎل ا ﺪ ،
ﻰ هﺬا ا دب
ﺎ دب هﻮ آ
ﺪ ﻮإﻰا
ﺮ أو ﺮ ﺆ ﺮ
ﺔو ﺪ
ﺮ ا دب ا ﺮ
ا ﻮن ا
ﻬﻮ أ ﺪ
و دب ا ﺮ
وا
ا ﺮ ،ﺎ
ا
.
ا ﺎ
ﺎة ا ﺔ ﻬﻮ ﺔ
ﺪ ﺎو ﺪ ﺎ
ﺔ ﻬﺎ .
ا
ﺔ وا ﺮا ﺔ وا
آ ﺮ
ه ﺎ:
ﻰ
ا
ا
ﺔ
ﺮو
ﺔا ﺪ ﺔو
ﺔ 3.و أ ﺎ ا ﺮ ﻬﻮ "ا ﻜ م ا ﺬي
أوزان و ﻮاف 4.و
ﻮر ا ﺮ
ﺮ إﻰ
ﻰ
ﺮ
ﺔ ،و ا ﺮوا ﺔ ،و ا ﺎ ﺔ ،آ ﺎ ﺪث ﻰ ا
ا ﺪ ،إذ ﺰدهﺮ
ﻰ ا
2
ا داب ا ﺎ ﺔ
ﺮ هﻮ" ا ﻜ م ا ﻮزون ا
ﻮر ا ﺆ ﺮة ا
ا
ا ﺮذ ﺔ ﺄ ﻮب
هﺬا ا دب إ ﻰ
ﺔ ﻬﺎ :ا
و ﻬﺬب ا
ﺔ ﺆ ﺮ ﻰ ا ﻮس و
أﺮ ﻰ
.و
ا
و
ﻮ
ﺮ
ا ﺮ ازدهﺎرا.
ﺔ ا ﺬه ﺔ ،اه
ﻮر ا
ﺎء ﺎ ﻮم –ذ ﻚ
ا
ا ﻮم ا د ﺔ -اه ﺎ ﺎ آ ﺮا .هﺬا ن ا دب آﺎن
ﺎ ﺔ ا ﺮب
ﺎء ا ﻜﺮام ا
ﻬﻮرون آﺎ ﻮا
ﺎ ﻬ .ﺬ ﻚ ﺮى آ ﺮا
و
أد ﺎء .و أ ﺎ ﻬ ا د ﺔ
و ﻰا
و
ﺮا ﺪ
ا
2
3
4
ا
ﺮإﻰ
ﺮ آ ﺮة ﺎرزة
ﺔ.
ﻜﺎ ﺮ ا د ﺎء و ﺎ ﺎ ﻰ ﺮزت أ ﺎ ﻬ ا د ﺔ.
ﺎل ا د ﺔ ا
ﻬﻮرة و ا
ﺮة ﻰ إ ﺪو
ﺎل ،ا دب ا ﺮ و ﺎر ،ر ﺎض :ا ﻜﺔ ا ﺮ ﺔ ا
ﺪا
ﺪا ﺰﺰ
ﺪ
ﺪ ا ﺮ ،ا دب ا ﺮ و ﺎر ،دم :دن 1410ه ،ص 5
ا ﺮ ا ﺮا ﻰ ،ا ﺎهﺮة :دار ا ﺎرف ،دت ،ص 15
،ا و ﺬاه
ﻮﻰ
ﺎ هﻮ آ ﺎب
ﻮد ﺔ 1405 ،ه ،ص 8
"رو ﺔ ا
و ﺰهﺔ ا
ا ﻮز ﺔ .إ ﺎم
أ ﺔ ا ﺪ ،ورا ﺪ
ودا ﺔ
د ﺎة ا
أ
،وﺪأ
ﺎ
آ ﺎ د ﺔ آ ﺮة ا
ا ﺎ
ا
ﺪﺪا
ﺮهﺎ ا د
ﺮي
.وهﺬا ا
ﺎ ﺎ هﻮ ا
ﺮض
ا د .وهﺬا
ﺎ أ
"رو ﺔ ا
و ﺪ ا ﺎ
ﺎ ﺎ
ا د
ﺎ ا ﺎ
.و ﺎ
ﺎل
ا ﺮ
ا
ﻮب ا ﺬي
ا
أد
ﻮب ا ﺬي
ﺪرا ﺔ ا ﺔ ا
ذ ﻚ ،ﻮ ﻮد ا
ﺔ
ﺎظ ا
ذو ذآﺎء وا ﻜﺎر و ﺎ ﺔ ﺎ ﺔ.
ﻮب و ا
ﺎ
ﺪة آ ﺮة.
ﻜﻮن ا
ا ﺮا ﺔ ﺪل ﻰ أن ا د
ا
ﺎ ﺪ ﻬﺎ هﺬا ا ﻜ ﺎب.
و ﻮ ا
إن درا ﺔ ا
ﻰ .ا ﻬﺮ ﺎ
،
ﻰ ﻮع ا ﻜﺮ وا ﺪ
أ ﻬﺎ ا
ﺪا
ﻰ أن هﺬا ا ﻜ ﺎب
أ ﺎر آ ﺮة،
ﺪ
روا ﺪ ا ﺮ ﺮ ا ﻜﺮي،
ﻬﺎ
و ﻮ
ﺔ .و
ا ﺎ ا
ﻬﺎد و ﺬ ا
ا ﻜ ﺎب
و
" .أ
ا
ﻮ ﺔ
ا ﺎ
ا
ﺬ
ا
و ﺰهﺔ ا
أن
ﺪأ
ا ﻮز ﺔ أي
ﺎ
ا ﺎ
ﺎل ا
ﺪ
ﻰ
ﺮ
ا ﺪ
ﺎل
ﺎل،
هﺬا ا
آﺎ
ا
ﺰ
".
ﺪ ا ﺬوا ا
ﻬﺎ ا ﺄ
ﺎل ا د ﺔ
ﻮان "
ا
ا
ا ﻮز ﺔ و
و ﺬا أراد ا ﺎ
ﺪ :ﺎدى ا رواح إ
ﺬ
أن
ﺎل
د ا ﺮاح".
ﺎ ﺔأ ﺎ ا
5
ﻮ ﺔ
ا د ﺔ.
ب.
ﺪﺪا
ﺎ
ﺎ
ﻮ ﻮع
ﺪ ﺎ
ﻬ
ﺪة ا ﺆ
ﺪرا
ﺎب ا ﺎ
ا ﺎ ،ﺈن ا ﺎ
ﻮف
ﺪد
درا
ﻜ ﺎب
ﻰ
،ﺮآﺰ ا ﺎ
ﺮ .أ ﺎ
ﻬﻰ آ ﺎ ﻰ
ﺔا
:
ﺎ
أ.
ا
ب.
ﻮن ا ﻜ ﺎب "رو ﺔ ا
ﺎ
ﺎ
ج .ا ﺮض
ﻬﺪف ا
و
ﺰهﺔ
"؟.
ﺰات ا
ﺎ
ﻬﺬا ا ﻜ ﺎب و
؟.
ا
ا ﻮا
إﻰ ﺎ ﻰ:
5
ﺮ ﺔ ا ﻜ ﺎب و ا
أ.
ب.
اﻜ
ا
ا
و
ﺎ
ا ﻜ
و ﺰهﺔ ا
ﻮر ا ﺪرا ﺔ ا
ا ﺎ
هﺬ ا ﺎ ﺔ إ
ا ﺎ
.
ﺔا
ﻜ ا ﺎ
ﺎ ﺔ اﻜ
ا ﻮ ﻮع ،و ا ﺮ
إﻰ آ
ﺎز ﺔ و ا
و ﻬ
وأ ﺎ ا ﺮ ﺔ ا ﺬي
ا
ا
ﺎر ﺔ
ﻬﺎ.
د .ﺮ ﺔ ا
ا
ا ﻮز ﺔ.
و
ا
ﺎ
ا ﻮاد ﻬ
وا ﺮا
ا
ﺎ
ـﻬﺬا ا
.و
ﻬ ا ﺎ
ﻮ ﺔ درا ﺔ
وا ﺎن ا
ﺪا ﺎ
ا ﺎن.
ﻬﺎ
هﻮ آ ﺎب رو ﺔ
ﺮاد ﻬﺎ ا ﻜﺎ
ﻰ
ﺔ و ﺔ ﻬﺬا
ﺎ ﺔ أ ﻮب ا
ا
ﺮ ﺔ
ﺔ
ﻬﺪف
أو ا د .و
ﻮ ﺎ
ﺎ ﺔ
و
ﻬ
ا ﺎ
وا ﺪرا ﺔ،
إﻰ
هﺬا ا
ﺔ أ ﻮاب ،وه :
ﺪ ﺔ،
ا ﺎب ا ول :
وا ﺮض
ا
ا
،و ﺮ ﺔا
ﺮ
ﺎه ،و
ﻮي ﻰ
:ﺮ ﺔ ا ﺎة
ا ﺎب ا ﺮا
:و ﻮ ا
ﺰهﺔ ا
وا
ا
.
و ﻬ ،و
ا ﺪرا ﺔ ا
ﺎ
ﺔا
ا
ا ﻜ ﺎب "رو ﺔ ا
ا ﺎب ا ﺎ
ﺔا
ﺪﺪ ا
ﺔ
.
ا ﺎب ا ﺎ :إ ﺎر ا
ا ﺎب ا ﺎ
ﻮي
ﻰ
،و
،
ﻮ ﺔ.
ﺎرة.
ﺎز و ا
ا
ا ﻮز ﺔ و
و ﺰهﺔ ا
ﺎ
ﺎ
"،
ا ﺎن و
ﺔ
".
ﻰ آ ﺎب "رو ﺔ ا
ﺎ ﺔ
ﺔ وهﻮ ا
ا
ﺎرة.
:ﺎ ﺔ ،و
ﻮي
ﻰ ﺎ
ا
،و ﺮا
و
ﺎز
ا ﺎب ا ﺎ
اﻹ ﺎر ا
ا
درا ﺔ أ ﻮ ﺔ
ﺮي
ﺎء ا ﺎ ﺮ ا د ﺔ إ ﻰ أر ﺔ (1) :ا ﺎ ﺔ
ا دب
وه أه ا ﺎ ﺮ وأ ﻮاهﺎ ﻰ
ﺎ ﺔ ا ﻰ ،و)(2
ا ﺎل ،Imaginationو ) (3ا ﻜﺮة ،Thoughtو) (4ا
ا
ا
ﻮرة .Style or Form
ﻰ
ﺎء
6
ﺪ إ ﻮا
أ ﺎل أد
ﻰ أن آ ا
إ
Emotion
ﻮب أو
ا
إذا
آ ﻬﺎ
ا ﺎ ﺮ
ا ر ﺔ ا ﺎ ﺔ.
و ﻜ ﺔ ا
ﻮب
ﻮ ﺎت
وا
ﺔ
وا
ﺎ ت .وا ﺎ ﺔ أد
" :ﺎ وﻰ
ﺎ
ﺪدة و
وهﻮ وا
وهﻮ
ﺔ ﻬﺎ ﺎ ﻮا
ﺔ أ ﺎ ﺎ ،و
ﺎ ﺔ أ ﺎﺎ
ﻮض ،ا دب ا ﺮ ﻰ) ،ا ﺎهﺮة :ﺎ ﺔ ا زهﺎر آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
5ﺎهﺮ ﺪ ا
1420هـ1999/م( ،ص 31
وا ﺮ ﺔ
ﺔ
أ ﺮي،
أآ ﺮ
وا ﻮا
".
د ﺔ ،و
ﻬﺎ ا ﻜﺎر ﺎ ﺎل
ﺰج
7
ﻬﻮم اﻷ ﻮب واﻷ ﻮ ﺔ
ج.
ﺮ ﻬ ﺎ
-1
ﻮب
ا
ﺮ
ا ﺔ
ا ﺔ
ﺪ
ا ﺮ
ﻬﻮ ا
ﻮب ،وا
وا ﺬه " 8.و ﺎل" :أ
،وا
أ ﺎ
ن
ا
.وا
ا ﻮل أي أ ﺎ
ﺪ
ا
ﺮ
هﺬا ا
ﻮرة ﺎ ﺔ .ﺄ
وأ ﺎ ا
ﻮب )(Style
" ﺔ اﻜﺎﺔ
ا
ﻰ ﺮا
(Kerafأ " ﺪرة أو ﻬﺎرة
أو ا
ﻮب :ا ﺮ
ﻮب
ﻮب :ا ﺮ ﺔ ﺄ ﺬ
أ ﺎ
ا
أو ا ﺬه
ﺎ " .آ
وا ﻮ
ﻰ
ﻮء" ،و
ﻮب :ا ،ﺎل "أ ﺬ
" .وا
ﻮب
ا ﻮي ،و ﻜ
" ﺮ ﺔا
ﺔ ﻬﻮ
" .ﺮأى ﻮر
ﺎ
هﺬ ا ﺮة
ﺮ".
9
آ ﺔ ""Stilus
آﺮاف )
Gorys
ﻮﺔ
ﺎل ا ﻜ ﺎت ا ﺪ ﺔ إ ﺎ
وإ ﺎ ﻜ ﻮ ﺔ".
10
2
Syukron Kamil, Kritik sastra arab: Teori klasik dan Modern, (Jakarta, Diktat Fakultas Adab
dan Humaniora UIN, 2004) h.112
7
ﻮر ،ﺎن ا ﺮب ) ،ﺮوت :دار ﺎدر 1410 ،هـ 1990-م( ط ا و ﻰ ،ص 473
ا
8
و ﺪ ﺎب ،درا ﺎت ا ﺪ ا دب) ،ا ﺮ ﺎض :دار ا ﻮم ،آ ﺔ ا داب – ﺎ ﺔ ا ﺮ ﺎض1403 ،
1983م( ص 37................................................................................................................................
9
اﻹ
-2
ﺪ ﺎم
ح
ﻬﻮم ا
ا ﺮن ا ﺎ
ا ﻜ
أو
)(manner
ا ﺎرات ا ﺪا ﺔ
ﺪل
ﺮد
ﻮب
ﺮ ﺮ ﺎ
ا
ﺔ ا ورو ﺔ
ﻰ ا
ﻰ أوا
ا ﻮ ﻮع
ﺎ ﺎل ،وا ﺮ ﺔ ا
و
)(matter
ﺎل ﻬﺎ .و
هﺬا ا
ﺪد ﻮ ﻬ إن "ا ﺔ ﻮب ا ﻜﺮ" ،و هﻮ
ﻰ إ ﺎن ﺎ
ﺪ
ا ﺎب
ﻮ ﻮد ا ﻜﺮ آ ﺎ ﺎ
ﻜ ﻰ ﺎ ﺔا
آﺄ
ﻮ ﺔ أو ا ﻜ ﻮ ﺔ ﻜﻮن ﻮ ﺎ
11
".
و
ﺎ ﺎ
ﻰ هﺬ ا ﻜﺮة
"درا ﺪن" )(1700-1631
]وهﻮ
ا
ﺪ ا ﺎ ﺮ ا
ﺔ ،أو اآ ﺎ
"أن ا
ﺮ
ﻬﺎ .وا
ﺎدة ا و ﻰ
ﺎل ا ﺎ ﺮ
[ إ ﺎ ا ﻜﺎر ا ﺎ ﺮ
ﺎدة ا ﺎ ﺔ ا
ا ﻜﺮة
ﺎ .وا ﺎ ﺔ ا
ﺎء أو
آ ﺎت
ﺔ دا ﺔ
ﺎ ﺔ" .و
ا
ا ﺎ ﺮ ا ﺎﺪ ا
ﺰ
ﻜﻮن ا ﻜ ﺎت "
10
ا ﺪ ،ا
ا ﺎهﺮة ،دت( ص 10
ﺔ"
ﺎ ا
ﻮ
ﻜﺮة
أو إ ﺮاغ هﺬ
هﺬ ا ﻜﺮة ،أو إ ﺎ ﻬﺎ
ﺎ
هﺬا ا ﺮأي
ﻮب ﺄ ا ﺮاز ا ﺎص ا ﺬي ﺪ ذ ﻚ ا ﻮب و ﺎ .
درا ﺪن إ ﻰ أن ا ﻮ ﻮع هﻮ ا ﺬي
ﺰي
ﺪد
ذه
ﻰ ﻮع ا ﺮاز،
ﻮ ﻮع ،و أن
ﺎغ
أن
ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ
ا ﺪ ا د ) ،ا ﺎهﺮة :دار ا ﻜﺮ ا ﺮ ،آ ﺔ دارا ﻮم -ﺎ ﺔ
أ
أن و ﻬﺔ ا
ﺎ .وا
ا
ا ﺪ ﺪة
و
ا
ا
ﺮ ﻬﺮت ﻜﺮة ﺪ ﺪة ،ﺆداهﺎ أن
ﺔ
ا
وذ ﻚ ﺎ
ﺎ
ﺔ ا ﺮ ﻰ ﻮ ﻮن
ﻮب هﻮ ا ﺮ
ﺪ أآ ﺮ ا
ﻜﺮ.
،أي ﻮب
12
ﺎء ا ﺔ و ا داب ا
و ﺪا ﺎ
ﺮﺔ ا ﺎ ﺔ اﻜ
ﺎس ا د ﺔ.
ﻮب ﻜ
آ ﻮل
ﺮ هﺬ
ل ا ﺮن ا ﺎ
ﺎ
ا
ﺎرة ا ﻜﺎ ،
)(1788-1707
Buffon
هﺬا ه
ﺮﺔ ا
ﻜ ﻮا
ﺎ
،و
ﻮب
ﺎ
ﺪد
.
أﺎ ا
ﺮ ﺔ أ ﺮى
ﻮ ﺔ ،ﻜﺎ
.ه
هﺬا ا
إ ﻰ ﻜﺮة ﺎرل ﺎ ﻰ ) (Charles Ballyﺄ ﻬﺎ "درا ﺔ ا ﺎ ﺮ
ﺮ
]ا ﺎ ﺔ [
ﺪ إ ﺎ ﺎت إ
ا ﺔا
ﻰ ﺮر".
ﺎر ﺔ إ ﻰ
و رأى آﺮ ﻮ ) (1947و ﺎروز ﺔ )(1946
ا ﻜﺎ ﺔ ا
د.
ﻜﺔ
ﺮﺔا ﻮﺔ]
13
ﻰ أ ﻬﺎ "درا ﺔ
ﻮ ﺔ و ﻜ ﻮ ﺔ[".
14
ا ﺬاه اﻷ ﻮ ﺔ
ﺪدت ا ﺬاه ا
زاو ﺔ
آ
11
ﺔ
ا ﺪ ،اﻹ ﺎ اﻷ ﻮ
ﺎ ﺔ ا ﺎهﺮة ،دت( ،ص 11
12
ا ﺮ ،ص 142
13
ا ﺮ ،ص 144
ﻮ ﺔ
ا
درا ﺔ ا
ا
ﻮ .
ا د
ﺎ
و
ا
،
ﺮاض
ا ﺪ اﻷد ) ،ا ﺎهﺮة :دار ا ﻜﺮ ا ﺮ ،آ ﺔ دارا ﻮم-
ﻮ ﺰ
ث ،ﺮ ﺔ
ﺮز هﺬ ا ﺬاه ،وه
ا ﻬ
ﺎ ﺪﺎ
إﻰا ه :
ا
.1
ﻮ ﺔا ﻮﺔ
)(Linguistic Stylisties
ﻬ هﺬا ا ﺬه
ا د ،
إذا ﺎز ا
ا ﺔو
ﻮ ﺔ
ﻮﺮ ا
ﻮي إ ﺎء ا
آﺎ
) stylisticsا
ﻜ
ﺪ
ﻬﻮ ا
15
ء ﺮ.
ﻮ ﺔا ﻮ ﺪﺔ
) Generative
ﺔا د ﺔ
ﻰا ﻮ
ا
ﺎت .أ ﺎ
ﻬﺎ
ﺎ ﺔ /ا
ﻮ ﺔ ا
إ
أ ﺎ ﻬﺎ
ﻮن
ﺎ ﺔ
(computational
ﺎ
ﺎ
ا د ﺔ
)(Gibson
و
ﻚ
)(Milic
ا ﺮ
وآﺬ ﻚ
15
ا ﺪ ،اﻹ ﺎ اﻷ ﻮ
ا ﺎهﺮة ،دت( ،ص
ﻮ ﺔ ا ﻮﺔ
ﻮ ﻜ )(Chomsky
ﻮم
).(Ohmann
أي
ﻬﺎ وو
أ
ﺎص
أو
و
ﺰة
ﺮ ﺔ ا ﻮ ﺔ .و إذا ﺎ ﺔ ا
ﻮي
ﺎ ا ﺎ
ﻮ ﺮ و إ ﺮا ،
هﺬا ا ﺬه ا
ا ﻮ ﺪي ا ﺬي و
ﺔ
د ﺎ.
ﺎ ا ﺔ ا د ﺔ و أ ﻮ ﻬﺎ
ﺮ ﺔ ا ﻮ ﺔ أآ ﺮ
(Stylisticا
ا
زاو ﺔ ﻮا ﺪ ﺔ /ﻮ ﺔ
ﺮ ،إذ ﻬﺪف إ ﻰ ﻮ
ﺪ
ا
ﻜ ر
ﻬﺎ
ﺎﻮ
ﺎت ا
ﻮ ﺔ
ا ﺪ اﻷد ) ،ا ﺎهﺮة :دار ا ﻜﺮ ا ﺮ ،آ ﺔ دارا ﻮم -ﺎ ﺔ
.2
ﻮ ﺔا ﺄ ﺮﺔ
ا
ﺎدئ هﺬا ا ﺬه
)(Affective Stylisties
هﻮ ﺎ ﺪ و ﺎ
) .(Stanley Fishو د
ﺎ
ا د
ا
ا د
ﻰ ا ﺎرئ ا ﺬي ﻮم ﺪور ﺈ
ﺎ .أ ﺎس هﺬ ا ﺪر ﺔ ا
ﺮ ﺔ ا ﺮاءة .إذ
ا
ه
ﺮ
ﺎ
ﻮ ﺔا د ﺔ
ﺎ ﺪﺪ
ا
درا ﺔ ا
ا د
ﺰا
ﻮ ﺔ
ﻬﺔ أ ﺮى ،ر ﻬ ﺎ ا
16
ا ﺮ ،ص
17
ا ﺪ ،اﻹ ﺎ اﻷ ﻮ
ا ﺎهﺮة ،دت( ،ص
ﺔ .وهﻜﺬا أ
ﺔ
ﺄو
ﺎ ﺮأ.
16
)(Literary Stylistics
ﻮ ﺔ درا ﺔ ا
ا ﺔ
ﺎب ا
ل هﺬا
ﺔ ا ر ﻜﺎز ،و
ﻮ ﺔ ا د ﺔ ﺎ ﺎ
ﺮ ﺎدهﺎ أن ﺎ
ﺎ
ﻜ أو ر ﺎ
ﺮض أن ا ﺎرئ
ﺎ ﺎ أ ﺎء ا ﺮاءة ه
ا
ا
ﻮ ﺔ ا ﺄ ﺮﺔ
ﻮ ﺔ ا ﺎء ﺎر ا
ﺎب و ﻰ أ ﺎ ،آ ﺔ آ ﺔ،
.3
ﻬﺎ
ﺄ ﺮات
ﻬﺬا ا
ﻰ ا ﺎرئ .ﺎ
ﺪث ﺆ ﺮ
ا دب
ﺎ ﺮ ﺪ ﻰ
ﻮب ا د .
أ
ﺎ
و ﺪو ﻮن )" :(1975أ
و ﻬﺔ
ﻮ ﺔ ،وأ ﻰ و ﻬﺔ
ا ﺪا د
ﻬﺔ ،و
ﺎ".
17
ا ﺪ اﻷد ) ،ا ﺎهﺮة :دار ا ﻜﺮ ا ﺮ ،آ ﺔ دارا ﻮم -ﺎ ﺔ
و هﺬ ه ا
ﺎ ﺔا ﺎ
.
ﺮض
ﺎز و اﻹ
أ.
ا
ﺎ
وا
ﺎز و
:
ﺎز :
إن ا
ﺮ
ﺎز هﻮ ﺎ
ﺎ ت
ا
ﻰ
ا ﺔ .وهﺬا ﺎ ﺪ ﺄ ﺮ " ،أ ﺎ أو
ما
ﺎ ﻬﺎ
هﺬا ﺎ
ﻮ أ ﺪ و ﻮر ،ﺈن هﺬ ا
ﻮﺔ
ا ﺔ،
ﺪ ﻬﺎ ا
ﺎ ﺎ
ﺮ ﺎو
ا ﻮ ﺔ ،و
14
ا
ﺎز و أ ﻮا
ﻬﻮم ا
و
ﺎ
ﺎ
ا
ﺎل ا
أ
ﺎء ا
،
ا ﺮ
ﺎرة
ﺮ
.1
ﺮآ
هﺬا ا
.وا ﺎن ﺎ ﺔ ﺎ
ﺎرة ا
ا
ﺪ
ﺎ ﺔ ﺎ
و ا ﺪاء و ا
ا
ﻬﺎ ا ﺎ
،
ﻰا
ا ﻮى ا
ﺎل .و أ ﺎ ﺎ ﺎ
ا ﺮ ﺔ و ا ﺮ ﺔ ،ﺈ
أ
ﺎل ﺄ ﻬﺎ
ﺎز
ا ﺔو
م
ﺮ
ن ﺎ
ﺪا
ﻰ ﻚا
ﺎزات".
18
،ا ﺮاز) ،ا ﺮ ﺎض :ﻜ ﺔ ا ﺎر
ﻰ
،دت( ،ج ،1ص 67
ﺎ ت
و ﺎل أ ﻮ
و
ﺪ اﷲ ا
ﺮي "أن ا
،و هﺬا ﺎ ﺪ ﺎ ﺎ
ﺮ ﺎو
ﺎز ﺎ أ ﺪ
ﺮ ﺎ
ا ﺮ ﺔ و ا ﺮ ﺔ ،ﺈ
ﺪ أ ﺪ ﻬﺎ
،ﺰم أن ﻜﻮن
و ﺎل ا
أ
ا
ﺮ إن ا
ﺎز ﺎ أر ﺪ
ا ﺔ ،و هﺬا ﺎ ﺪ
و ا ﺮ ﺔ إﻰ ﺪ ا
و ﺎل
ا ول".
20
ﺎزات وهﻮ ﺎ
وا
وهﺬا ا ﺮ
ﻰ ا ﻮ ﻮع
د ﻮل ا
ﺪ ا ﺎهﺮ ا ﺮ ﺎ
ﺮ ﺎ و
ف ﺎو
.
"إن ا
ﻬﺎ
ا ﺎ
و
ﻬﺎ
د ﻮل ا
ﺔ
ﺎز و ﺮو ﻬ ﺎ
ﺪا
ﺔو
ﺮ ﺎو
،
ﺎ ﺪ
ﺔ
ﺮ ﺎ ﺰ ن آ وا ﺪ ﻬ ﺎ ﺪ أر ﺪ
ﺎز .
ﺪ ا ﻮي
وا
ﺔا ﺮ ﺔ
ﺎز آ آ ﺔ أر ﺪ ﻬﺎ
وا
ا ﺮ ﺔ وا ﺮ ﺔ إ ﻰ هﺬا ا
و ﺎ
".
ﺮا
ﺎز ﺈ ﻬﺎ ﺪ أ ﺎدت
ا ﺔ ،ﻜﺎن ﺰم أن ﻜﻮن
أ
ﺎزات وهﻮ ﺎ
19
ﺎ
إﺎ
ذﻚ ا ﺮ
ا ﻮاز ا ﺬي هﻮ ا ﺪي
ﻮ ﻮع آﺬا" إذا ﺪ ،أو
وا
ﺎع ،وهﻮ
15
16
آﻬ
نا
ا ﺮ ،ص 67
ا ﺮ ،ص 66
ا
ﺎز هﻮ
ﻮ ﻬ " ﺰت
ا ﻮاز ا ﺬي هﻮ
را
إ ﻰ ا ول ن ا ﺬي
ا ﻮ ﻮب
ﻜﻮن
وا ﺎ و
ﺎ ﻜﻮن ﺮددا
ا ﻮ ﻮد إ ﻰ ا ﺪم أو
ﺮ ﻮ ﻮ
ا ﺪم إ ﻰ ا ﻮ ﻮد .ﺎ
ﺎ
ا
و ﺎل ا ﻜﺎآ إن ا
ه
ﻮ ﻮ ﺔ
ﻬﺎ،
ﺎ
ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ
ذه
إ
ﻬﻮر ا
ار
ﺎ ا ﻮي وا ﻜﺎآ
ا ﺬي ﻜﻮن
اﻮ
و
و
ﺮى آ ﺮ
وا
ا ﺮ
ﺄ ا
أ
ﻰ
ﺎ
،
ف
ا ﺎ
ﺎ
أي وا
ﺎهﺎ
ا
ﺎز ،أن ﺮى
ا ﺮ ﺔ وا ﺮ ﺔ إ ﻰ ﺪ ا
ا
ﺔ ﺎ
ﺔا
ﺎز
ﺎز ،و ﺎ
ا
ﻰ
ﺔ
ا ول وا ﺎ .
وﺎو
إ ﺎ
وا ول،
،و ﻜ ﺮ ا ﻮا
و ﺬﻚ
ﺮد
19ﻮ
ا
،ﻮن ا
ﺪ ا ﺎدر
ﺪل
ﺮوج ا
ﺔ
، ،ا ﺮاز) ،ا ﺮ ﺎض :ﻜ ﺔ ا ﺎر ،دت( ،ج ،1ص 63
17ﻰ ا ا ﻮى ا
18ا ﻜﺎآﻰ ،ﺎح ا ﻮم ) ،ﺮوت :دار ا ﻜ ا ﺔ ،دت( ،ص 359
ا دب ،د ت( ص 43
ﺪ هﺬا
ﻰ
ﺎز.
ﻮ ﺮ ا ﺎن) ،ا ﺎهﺮة :ﻜ
ح
ﺮ
ﺎز ا ﻮي .ﺪ ﺪد
ﺮ ﺎو
،
ﺔ إ ﻰ ﻮع
22
ﻬﻮم هﺬا ا ﺮ
ﺔ
ﺮ ﺎ
ذ ﻚ ا ﻮع.
ﺮ
ا ﺎ
ﺔ
و ﻮد
ﺎز ﺎ أ ﺎد
23
ﺎزا.
21
ا ﺮ ،ﺎ
وا ﻬﺎء
ﻰ إ ﺎز
ﺎل
ﺮم
ﺮ
ﻬﺎ
ا
ﺎز ﻬﻮ ا ﻜ ﺔ ا
إرادة
و
،هﻮ أن ا
،
ا
ا ﺎن ا ﺎ
ا
ا ﻮ ﻮد وا ﺪم ﻜﺄ
ﺎز
ب .أ ﺎم ا
ﺎء ا
-1ا
ا
ﺎ
ﻮا
ﺔو
ﺎز إ ﻰ ا
ﺎز ا
ﺮف ا ﻜﺎآ ا
ﺪا ﻜ
ﺎز ا
ا ﻜ
ﺄ "ا ﻜ م ا ﺎد
ا ﺄو
ﺮب
" 24.آ ﻮ " ﻰ ا
ا
هﻮ اﷲ
"أن ا
ﺎز ا
ﺔ
و
هﻮ إ ﺎد ا
ﺎز ا
ا ﻜﺎ ﺔ ،وا
ﺔ
إرادة ا
ﺎت ه
ﻰأ
ﺎ إﻰ
ﺎد ا
ا
ﻮ ﺔ ،و ا ﺎ ﺔ ،و ا
ف
" ،و إ ﺎ ا ﺎ
ا ﺎرم و
او ﺎ
ف
إ ﺎدة
ا ﺮ
.و ﺎل
ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ
ب -ا
وا ﻮي.
:
ﺮ ﺎ هﻮ
25
.
ﺔ ،و ا ﺰ ﺎ ﺔ ،و
ﺪر ﺔ.
ﺎز ا ﻮي
20ﻮ ا ،ﻮن ا ﻮ ﺮ ا ﺎن) ،ا ﺎهﺮة :ﻜ ا دب ،د ت( ص 42
ﺔ ا ﻮا ﺔ) ،ا ﺎهﺮة :دار ا ﺎرف 1377هـ 1955-م(،
ﻰأ ،ا
ا ﺎرم و
21
ص 117
هﻮ ا
ا ﺎ
ا
ﺎل ا ﻜ ﺔ
ا ﻮى
ﺎز،
ﻮ إ
ﺮ ﺎ و
ﻰو
ﺔ
ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ
ا
إرادة
ﺎ
ا ﺮ ﺔ ه
ا ﺮ ا ﺬي
ﺮ ﺎو
إﻰا
ﻰا
وا
و
و
ا ﺮ
ا ﺬه
ا
ا
ﻮل إ
"
ﺔه ا ﺎ ﺔ
ا
أراد
ﻰ
ﻰ اﻮ
ه
ﺪا ﺎ
ا
ﻰا
ﻮل
و ﺮ
ا
ﻰا ﺎ
ا ول ﺎ .
ﺎز ا ﻮي إ ﻰ أر ﺔ أ ﺎم :أو
ا ﺮد ) (Metonimiaو هﻮ آ ﺔ ا
ﺔ
ﺮ )ا
ﺎ ﻬﺔ(
ﺔ
ﻰ ﺪم إرادة ا
ﺔ
ﻰاﻮ
.و
ﺔ ،و ا ﺎ ﺔ ،وا ﺔ ،و ا
ا
ﺪا
ﺎز
ﺮ
ﺮ ﺔ دا ﺔ
ﺎز ا ﺮد ا ﺮ
ﺎت
ﺔ و ا
ﺔ ،و
ﺔ ،أ ﻬﺮهﺎ ا ﺰ ﺔ ،و ا ﻜ ﺔ ،و ا
وا
ﻰ أ
ﺮف ا ﺬه
ﺬ ﻚ ن ﻬﺎ
ﺎهﺎ ا
ا
،
ا
ا ﻜ د
ﺎز .ﻜ ﺔ "
دا ﺔ
وا ول،
ا
#
،ﻬ
ﻰ ﺮ ﺔ .و ا
ﻮل إ
ﺔ ﺎو
ا
ﺔو
ﺪ:
و
ﺎ
ا
ا
ح
ﺎر ﺎ آﺎن ،و ا
ﻮص ،و ا ﻮم .ﻚ ه أه أ ﻮاع ا
ﺎر ﺎ ﻜﻮن،
ﺎت
ا
ﺎز
ا ﺮد ا ﺮ
آ
و ﻮق
ﺔ
ا
ﻜ
ﺎت أ ﺮى
ا ﺮ ﻮع إ ﻬﺎ.
ﺎ ﺎ
ﺎز ا ﺮد ﺎ
ﺔا
ﺎو
إرادة ا
ﺮ ﺔ
أﺰ ﺎ إ ﻚ
ا
ل ﺎ
ﻬ
ﺎ
ا
ﻰ ا ﺪر،
23أ ﺪ
ص 79
ﺎت و ا ﻮر" ﺪ
"ا
ﺪ
ﻬ
ا
إرادة
و ﻮد ﺮ ﺔ
ﺎق ا ﻜ م.
ﺔ أرآﺎن ه :ا
،وا
وهﻮ ا
ﺎر
ﺎر وهﻮ
ﻮل.
ا
دون ا
ﻬﺔ
ور ﺰ
ا ﺎن
ا ﺪر ﺔ ا
ﻰأ
،ا
ﺔ و ه
" ،27و ﺎ ﺔ ﻜ ﺔ ه
ﻮاز ،
28
ﺎ ﺔأ
ﺔ) ،ا ﺎهﺮة :ﺎ ﺔ ا زهﺮ1404 ،هـ1948-م( ،ص
ﺔ – ا ﺎن و ا ﺪ ) ،دم :دار ا ﻮث ا
ﻮب ،ﻮن ا
ﻰ ا ﺎرم و
ﺮ
ﺎرة إ ﻰ أر ﺔ أ ﺎم ،ﺄو ﻰ
ﺎ ﺬف ﻬﺎ ا
132
ﺎ ﻰ "آ ﺎب
ﺎت وا ﻬﺪى ﺎ ﻮر ﺬ
ﻬﺔ ،و ا
ﺮح ﻬﺎ
24
آ
ﺎر
ﺎزي
ﺎت إ ﻰ ا ﻮر" )إ ﺮاه ،(1:
ﺎرة )(Metafora
ا
126
ا
ﻬ ﺎ ،و
ﺪ
وهﻮ ا
22
ﻮ
،وه ه ﺎ ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ ﻬ
و
"ﺎ
وا
".26
ﺎزان ﻮ ﺎن
ﻰا
ا
ﺎ ﻬﺔ
ا
ا
ﻰا
ا ﺔ ا
و ﺮ
ا
ﺮج ا ﺎس
هﺬ ا ﺔ
ﻬ
ﺎرة و ه "ا
ﺮ
ﺔ ا ﻮا
ﺔ1395 ،هـ1975-م( ص
ﺔ) ،ا ﺎهﺮة :دار ا ﺎرف 1377هـ 1955-م(،
ﺔ
ﺎر ﻬﺎ ا
ﺎ آﺎن ا
ﺎ دل
ا
ﻮس،
29
ﺎر أو ا
ﺮ
ه
ا ﺬي ﺮت
ﺔ و ه " ﺎ ذآﺮ
ﻬﺎ
ﺎ ذآﺮ
و
ﺎت ا
أو ا
ﻬﺎ
ﻬﺎ أ
ﻮ ﺬ ﻮج
(99ﺎ
ا ﺎ ﻰء
ا ﺮة
ﺎ
ﻮ ﻮ
ﻰا
ﻬﺎ ﺎ
وا
ﻮر
ا
ا
إﻰ ا
ﺮ ا ﺎﺪ
ﺎ.
ﻬﺎ
ﺎه
وأ ﺎم ا
ﻰ
ﻬﺎ
ﻮ ﻬﺎ أو
ﻬ
ﺎ )ا ﻜﻬ
ﺮاب وا
ﻮ ﺎن وهﻮ ﺮآﺔ ا ﺎء
ﺮاب
ﺔه
ﺎ ﻰ :و ﺮآ ﺎ
آ ﺔ " ﻮج" ﺪ
ﺬف ا
ﺮدة
ﺎر .ﺎ ﺔ ا
،أو ﺎ ذآﺮ
،
.ﺎ ﺔ
" .ﺎد ﺔ ا
أي ا
و
ﺎرة
ﺎرة
ﺎ آﺎن ا
ﺎ أو
ا
ﺎت ا
ﺔ
را ﺔ
ﺔ ه
ا
ا
ا
ﺮ
ﻮاء أآﺎن ا
ذات أي
ﺎ
:
ط
ﺪة ا ﺮآﺔ
ﺎ ﺔ وا ﺮ ﺔ إ ﺎد
ﻬ و
ا
ﺮن ﺎ
.
ﺎ ﺎ آ م
ﺮا
ا ﺮ
ﺮا
ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ
ﺎ ﻬﺔ
إرادة
ﻰ ا ﺬى و
ﺎ اﻮ
،
ﻰ وهﻮ
ا ﺮآ .
ﺪ
25
26أ ﺪ ا ﻬﺎ
1994م( ص 285
30
ﻰ هﺪارة،
،ﻮاهﺮ ا
ا ﺎن )