4.2 Wujud Teks Babad Onje
1, 2, 3 kosong. 4tidak dapat ditafsirkan karena isinya tidak jelas.
5punika dunga wicara ba’da adan allahumma rabbahadihi da’watittamah wasshalatu alqaimatahu ati Sayidina muhammadi alwasilata wab’aftshu
makoma mahmudalladzi waattah innakaltuh lifud mi’ad 6 s.d 12kosong.
13alhamduliladzi wa’adz tahu ya arhamarahimina inakaltuh lifulmi’awalu rabbi a’idzini min kulaika lamun.......adzab Allahi. Punika dunga wicara ing
antarane .....allahumma nauwir qulubana Allahu akriwalmura tibati walayina qulubana bi taufik wallatif walhamdullillah al khabir walhidayah.
14 kosong. 15, 16merupakan sebuah doa yang tidak lengkap jadi tidak disunting disini.
17 s.d 20 kosong. 21Punika serat sejarah Babad Onje. Ingkang mertapa ing Onje nami Kiyai
Tepus Rumput, sampuning mertapa lajeng suwita dhateng Kanjeng Sultan Pajang. boten antawis lami wonten dhawuh undhang: ”Sapa sira bocah
ingsun kang bisa anjuput ali-aliningsun, Socaludira wasiyat, saiki kalebu aneng sumur jumbleng. Ingkang abdi boten wonten ingkang saguh mendhet,
amung Kiyai Tepus Rumput
22satuhune ora nana Pangeran aning ingsun kang abadan kang anyawa kang anduweni nyawa kabeh urip
23bumi tinemu bumi yen suwunga pasahkerahe anemu bumi tinemu dening bumi layah saking Ore-ore kang anemu kang tinemu iya awak piyambak kang
punika pakanira kawruhana yen jeneng pakanira sukma Maha Suci dadi pakanira aja angrasa mati aja angrasa rusak kalbune
24ca saben-saben rahina wengi iman suci ma’lum roh tetep mulih langgeng suci sampurna giling badan suci sarira gumilang-gilang kadi gedhah
winasuhan mulih kejatining palang kajati sampurna jat munggah kejapatu urip salawase nuli kejapatu nanging urip kena mati langgeng tan kena owah
25masih sukar ditafsirkan karena tanpa tanda baca. 26Bismilahir rahmanir rahiim tsa pangalasan tedhak saking Pangeran
ngulang. Onje badan kabeh kawengku dening sih kanugrahaning Pangeran tedhak saking Pangeran Gegeseng. Sutu ilang cintaning angen-angen
ilallaha. Punika pangalasan malih tedhak Pangeran Alu Dusuri lan ilang banyu urip dzat les sukma mulya alam jati sampurna. Punika kang
pangandika Pangeran ning dhateng Pangeran Kalijaga adhi, punika pamejang dhateng andika ing pelayaran punika wau
27Pagendholan, wondenten perdikan Onje inggih kalulusaken merdekanipun nanging dipunelong ingkang kalih gerumbul: Tuwanwisa, Pesawahan,
ingkang merdika kantun Onje kemawon lan dipunelong malih kantun Onje Pekauman kemawon, Tahun sadasa dipunbedhah dados sabin, long sewu,
ingkang punika inggih taksih mardika. 28kaparingan dhusun tigang grumbul: Tuwanwisa, Pesawahan lan Onje,
kapidados angreksa pepundhen sarta kinen angadegaken jumungah
keparingan nami Ngabdullah ing Onje nunten seda Kiyai Ngabei Dhenok, ketampen dhateng putra Kiyai Ngabei Gabug, nunten Kiyai Ngabei kondur,
nunten Kiyai Cakrayuda putra Toyamas, nunten Kiyai Ngabei kondur, nunten ketampen dhateng Kiyai Ngabei Dipayuda kang saking
29Kanjeng Suhunan sumare ing Tegalwangi. Ketampen dhateng kang putra kang jumeneng suhunan Mangkurat bumi Onje. Nunten ketampen dhateng
putra kang jumeneng Suhunan Mas seda ing Selong, ingkang madeg nata Kanjeng Pakubuwana ingkang punika silep Kabupaten ing Onje. Ingkang
gumantos Kiyai Ngabei Dhenok ing Pamerden, kersanipun Kiyai Ngabei Dhenok ing Pamerden, kersanipun Kiyai Ngabei Dhenok, Ki Pangulu Onje
Kapacak perdikan. 30Kersane Suhunan anjenengaken banon dhateng kawula tengahan,
kapundhutan damel kawula saleksa, aturing kawula tengahan boten nyanggi damel kawula saleksa. Lan pamenipun Kiyai Tumenggung Pangsangangan
kalih Tumenggung Yudabangsa den pengkoni bumi tengahan lan dencacah, Onje kabukten kawula tigang lawe, dencacah kapanggih kawanatus, kalintir
dalah tiyang Purbasari kinarya bantu dhateng kawula iya luwiyah lan sasurude
31dhateng Pangeran Sayidiyah Kemuning, nunten dhateng Pangeran Sayidiyah Krapyak nunten ketampen dhateng Kanjeng Sultan Kuwasa gugur
ing Pandomasan. Onje mantuk dhateng kotan kalihatus malih, kang jumeneng patih ingkang putra Kiyai Wiraguna, ingkang ibu Kiyai Wiraguna asal saking
Onje, nunten dipunprentah tiyang dhusun dhateng Kiyai Wiraguna, sasurude Kiyai Wiraguna ketampen dhateng Pangeran Sukowati, lan sasurude Sultan
ketampen dhateng Suhunan Plered. 32Onje, ana dene ratune Padhomasan Timbang. Purbasari satus, Bobotsari
Kertanegara satus, Kadipaten satus, Kantawijayan satus, Bodhas Mertasanan
Mertamenggalan satus, Toyareka satus kawan dasa, Selanga Kalikajar pitung dasa, Onje kalihatus, lan sasurude Kanjeng Sultan Pajang, ketampen dhateng
Kiyai Agung Matawis, sasurude Kiyai Agung Metawis, ketampen 33isinya sama dengan 30.
34menawi wus kelar angembat watang iku gawanen malebu sareng sampun dugi ing mangsa, nunten kasaosaken malebet, pangandikane Kanjeng Sultan,
ingsun darma bae ya sira kang anduweni anak iku dadi wewinih ana ing desa, lan manira paringi bumi karya wolungatus tigang lawe sarta katandhan
upacaraning bupati, lan kaparingan nama Kiyai Dipati Anyakrapati ing Onje, lan manira gawani sentana kami sepuh pitung somah dadia emban-embane
aning 35tumpangi. Inggih sakelangkung saking panuwun kula. Lan sira manira
paringi bumi karya rongatus mardika. Lan sira manira sengkakaken ing luhur sinebut Kiyai Ageng Ore-ore. Nunten lajeng mantuk dhateng dhusun Taruka
ing Onje, sareng dugi ing mangsa zhohir ingkang putra miyos kakung, lajeng ngunjuki uninga dhateng Kanjeng Sultan Pajang, nunten ngandika Kanjeng
Sultan: ”Iya sira reksanen bocah iku dibecik, besuk 36ingkang saguh mendhet, lajeng dipunpaikani dinamelan sumur ing
sandhingipun, nunten kepanggih kagungan dalem supe lajeng kapundhut kalih Kanjeng Sultan Pajang,, dhawuhe Kanjeng Sultan: ”Ingsun ora wani sapa-
sapa kang anemokaken manira paringi bojoningsun bocah desa asal Menoreh putrane Kiyai Menoreh, uga dipati Menoreh iya reksanaken ananging iya wus
meteng oleh kapat tengah iki, iki poma-poma aja ko 37masih sukar ditafsirkan karena tidak ada tanda bacanya, ada 6 baris.
38Punika serat sejarah Babad Onje. Ingkang mertapa ing Onje nama Kiyai Tepus Rumput, sampuning tapa lajeng suwita dhateng Kanjeng Sultan
Pajang, boten antawis lami wonten dhawuh undhang: ”Sapa bocah ingsun kang bisa anjuput ali-aliningsun, socaludira wasiyat, saiki kalebu ning sumur
jumbleng”. Ingkang abdi sami boten wonten ingkang saguh mendhet, amung Kiyai Tepus Rumput
39sumur jumbeleng, ingkang abdi boten wonten ingkang saged mendhet amung Kiyai Tepus Rumput
40ingsun ora wani-wani sapa kang anemokaken manira paringi bojoningsun bocah desa asal putrane Kiyai Dipati Menoreh iya rawatana ananging iya
wus meteng olih kapat tengah iya iku poma-poma aja kowe tumpangi, inggih sakelangkung saking panuwun
41kula lan sira manira paringi bumi karya rongatus mardika lan sira manira sengkakaken ing luhur sinebut Kiyai Ageng Ore-ore, nunten lajeng
mantuk dhateng dhusun Teruka ing Onje, sareng dugi ing mangsa zhohir ingkang putra miyos kakung lajeng ngunjuki uninga dhateng
42Kanjeng Sultan Pajang, nunten angendika Kanjeng Sultan iya sira reksanen bocah iku dibecik, besuk
43 ..........cicing mohing ikilah ngilmu panglepasan tedhak saking Pangeran Bismillahir rahmanir rahiim osik sirnaning badan kabeh kawengku dening
asih kanugerahaning Pangeran. Punika panglepasan tedhak saking Pangeran Geseng. Sirullah edzat ciptaning
44angen-angen illallahu. Ikilah panglepasan malih dus urip dinusah ing banyu urip sir edzat lan sukma mulya ing alam jati sampurna. Punika kang
pangandikane Pangeran Benang dhateng Pangeran Kalijaga adhi punika pamejang manira dhateng andika ing Paleran, punika budi
45bumi tinemu yen suwunga pasangkerane bumi tinemu dening bumi liyan saking awak piyambak kang anemu kang tinemu punika iya awak piyambak
kang anemu punika palairan kawruhana yen jeneng pakanira iya sukma Maha suci dadi pakanira aja angrasa mati aja angrasa rusak kalbune
46ana patining sukma tan ana patining sukma punika ngalam kesampurnan iki lafazhe bismillahir rahmanir rahiim asyhadu kahanan ingsun ilahi
rupaningsun, illallahu Pangeran ingsun, satuhune ora ana Pangeran ananging ingsun kang abadan kang anyawa kang anduweni nyawa kabeh urip
47tan kenang pati langgeng tan kenang owah mulya langgeng tan kawor- kaworan ilang tan kena ing lali jenenging manira iki nuwallan. Punika
panglepasan malih asyhadu welasaning tauhid nyata sampurna kang lesah syahadat nyata sampurna kang ilang onine rahina wengi jenenge sukma
arabe Allahu 48akbar iya iki sejatining Islam. Punika pujine wong arep mati derapon
sampurna wicara saben-saben rahina wengi iman suci badan ma’lum roh tetep mulya langgeng badan suci sampurna gilang-gilang badan suci sarira
gemilang-gilang kadi gedhan winasuhan mulih 49kejatining suci pulang kejatining sampurna dat munggah kejapatu
ananging urip salawase mulih kejapatu nanging urip tan kenang mati langgeng tan kenang owah mulih maring qudsaqullahu illallahu
50Punika dunga hasyah. Bismillahir rahmanir rahiim Bismillahinnuri, nurun ’ala nurin walhamdullillahi ladi halaqa assamawati walardli waja’ala
zhulumati wanuri waanzala tahurata ’ala jabalithuri kitabi masthuri walhamdullillahi alladi huwa bilghinai madzkurun
51wabil’izzi waljalali masyhurun walhamdullilahi alladzi halaqa assamawati walarda waja’ala athulumatin wannuri tsumma aladzdzi yakafaru
birabbihim ya’diluna ka ha ya ’asha ha mim ’in syin qa iyakana’budu wa iya kanasta’in ya huya ya qayumu. Allahu lathifun bi’ibadini
52yarzuku man yasyau wahuwal qawiyul ’azizu ya kafi kulla syaiin aklii washrif’ani kulla syaiin inaka qadirun ’ala kulli syaiin biyadikal hairun
innaka ’ala kulli syaiin qadirun allahumma ya katsirunnawali wa ya daimalwishalli wa ya husnul fa’ali wa ya razaqal’ibadi ’ala kulli halin
allahumma indahala saku 53fi imanibika walam a’lam bini lubtu ’annu wa aqulu la ilaha illallahu
muhammadu rasullahi allahumma in dahalasysyaku walkulru fi tahuhidi iyyaka walam a’lam bihi tubtu ’anhu wa aqulu la ilaha illallahu muhammadu
rasulullahi allahumma asyabhatu fi ma’rifati iyyaka 54walam a’lam bini tubhu ’anhu wa aqulu la ilaha illallahu muhammadu
rasullahi allahuma in dahala al’ujbu warriyau walkibriyau fi qalbi walam a’lam bihi tubtu ’anhu wa aqulu la ilaha illallahu muhammadu rasulullahi
allahuma in jara 55alkadzibu ’ala lisani walam ’alam bini tubtu ’anhu wa aqulu la ilaha
illallahu muhammadu rasulullahu allahumma in dahalanhifaqu fi qalbi min adzunubi al’aghairi walkabalri walam a’lam bihi tubu ’anhu wa aqulu la
ilaha illallahu 56muhammadu rasulullahi allahumma ma asydaita ilaiya min hairin walam
asykurhu tubtu ’anhu wa aqulu la ilaha illallahu muhammadu rasulullahi
allahumma bima qadar ta li min amrin walam ardlihi walam a’lam bihi tubhu ’anhu wa aqulu
57la ilaha illallahu muhammadu rasulullahi allahumma ma an’amta ’ala iyam min ni’matin fa ’ashaituka wagnafaltu ’an syukrika walam a’lam bihi
tubtu ’anhu wa aqulu la ilaha illallahu muhammadu rasulullahi allahumma ma manahtu
58bihi ’ala iyya min hairin falam ahmad hu ’alaihi walam a’lam bihi tubtu ’anhu wa aqulu la ilaha illallahu muhammadu rasulullahi Allahumma
madlaya’tu mihi’umuri walam tardla bihi tubtu ’anhu wa aqulu la ilaha illallahu muhammadu rasullihi allahumma bima auhaina aujubta
59ajma’ina wa anittabi’ina lahun biinsahin ila yaumidihi wansurha warhamaa ’ahum birahmatika ya arhamarrahimina. Ya Allah. ya hayyu ya
qayumu ya la ilaha illa anta. ya Allah. Ya wasi’u maghfiratun ma’ahum ya arhamarrahimin.
60jami’il ambiyai walmursalina wa’alal malaikatil muqarabina wa’ala ‘ibadillahi asyyalihina, min anlissamawati walardli waradlillahu tabaraka
wata’ala dawilqadir ajaliyi abi bakrin wa’ umuri wa’usmani wa’aliyi wa’an airi ashabi rasulullahi
61allahumma salli wasalim ‘ala sayidina muhammadin fil auwalina washalli wasalim ‘ala sayidina muhammadin fil ahirin washalli wasalim ‘ala sayidina
fi kulli waqtin wahina washalli wasalim ‘ala sayidina muhammadin filamalailla a’la illa yaumidina washali wasalim ‘ala
62allahu lahu rubani rutib waila hadlarati habiyil mushthafa shallallahu ‘alaihi wasalam syaiun lillahi alfatihati waila rawani abanaa adama
waumina hama falyatahassalu bainahum ila yaumidini syaiun lillahi allatihati
63warazaqta wa amitta wa ahyaita ila yaumi tub’atsu man afhaita wasyalla tasliman katsiran walhamdullillahi rabbil ‘alamina
TAMAT 64 s.d 69do’a yang tidak dapat ditafsirkan karena isinya tidak jelas.
70wa syufqatini wabihaqi wa hilatihi wabihaqi ishaqa wadiyah yahatini wabihaqi isma’il wafidzatini wabihaqi yusufa wahura batihi wabihaqi musa
wa ayatihi wabihaqi haruna wahurmatihi wabihaqi nudin wahaiatihi wabihaqi luthin
71wajiratihi yunusa wada’watihi wabihaqi wa ainalin wakara amatihi wabihaqi zakariya awathaha ratihi wabihaqi ‘isa wasaya hatihi wabihaqi
muhammadin shalla allaha ‘alaihi wasalam wasyafa ‘atihi antagfirlaha walidaina wali ‘ulama ina waanta hudzabiyadi
72wata’thiyani suali watablughuni amali waan tasrifa ‘anni kulla man ‘adani birahmatika ya arhammarrahimina la ilaha illa anta subhanaka la
ilaha illa anta aina kuntu min atzalimin allahumma ya hayu ya qayumu la ilaha illa anta ya allahu
73astaqfiruka waatubu ilaika fastajabna lahu wannajaina minalghami wakadalika hunjlalmu’minina wahasbuna allahu wani’malwakil la haula
walaquwata hasbi allahu la ilaha illallahu ’alaihi tawakaltu wahuwa rabbil ’arsyi al’ithim walahaula
74wala quwwata illa billahil ’azhiim washalla allahu ’ala sayidina muhammadin wa’ala alihi washabihi ajma’in subhana wabbika rabbil ’izati
’amma yashifuna wasalamu ’alal mursalina alhamdullilahirabbil ’alamina.
75 Ikilah ayat pitu. 1.
Bismillahir rahmanir rahiimqul lan yudlibana illa ama kataba allahu laha huwa maulana wa’ala allahi faltawakal almu’minuna
2. Bismillaahir rahmanir rahiim wain yamsaka allahu bidluri fala
76Kasyifa lahu ila huwa waniyurdika bihairin fala rada lifadlihi yushibu bihi man yashu min ’ibadihi wahuwa al gafururrahim.
3. Bismillahir rahmaanir rahiim wama min dabatin fi ardli ila ’ala
allahi rizqona waya’lamu 77 mustaqarraha wamustawuda ’aha kullum fi kitabi mubihin
4. Bismillahir rahmannir rahiim inni tawakaltu ’ala allahi rabbil
warabbukumma min dabatin illa huwa amhidzu biha shiyatika ina rabbi
5. Bismillahir rahmannir rahim
78 wakayin min dabatin lahu latahmilu razaqaha allahu yarzu quha waiyakum wahuwa assami’u al’alimu.
6. Bismillahir rahmanir rahiim mayaftani allahu lihnasi min rahmatin
fala mumsika lahawama yumsika fala mursala lahu min ba’dihi 79 wahuwa al’azizu alhakimi.
7. Bismillaahir rahmaanir rahiim walaina saatahum min mahqi
assamawati walardli layaqu luha allaha qul afara altum matad’una min duni allahi in uridhi bidlurin nai hunnaka syifatin auridhin
birahmati 80hal huna mumsikatin rahmati qul nabiya allahu ’alaihi yatawakali
almutawakiluna allahuma inhi as’aluka almanah daimah waqalbah nasyi’an wanasaluka ghilama na fi’an wanasaluka yaqihan shadiqah wanasaluka
dinah
81qaiman wanasaluka al’aliyatan min kulli baitin wanasaluka dawamah al’afiyatan wanasaluka tamami al’afiyati wanasaluka allusyakara ’ala
al’afiyati wanasaluka alghaniu ’an ilyasi ya rabbal ’alamina 82ikilah dunga shalawat barkah saking Syayid Ahmad Albadawi radlilahu
’anhu ing jerone dunga iki pirang-pirang rahsa ing dalem bab olihe anggampangaken rizqi zhohir lan bathin mangka liyane iku akeh malih
faidahe 83mangka nuli amaca Bismillahir rahmaanir rahiim nuli amacaa qulhu
sakuwasane tumeka maring surat fatihah lan tumeka maring surat Baqorah alif lam mim lan maring ayat ulaika ’alahudan lan ayat kursi ikilah rupane
wailaihukum ilahu wahidu la ilaha illa huwa hayul qayum lata’ buduhu 84Sinatun wala naumu lahu ma fissamawati wama filardli man dalladzi
yasfa’u ’indahu illa biidnihi ya’lamuna baina aidihim wama khalfahum waia yunithuna bisyaiin min ’alimini illa bimasyaa wasi’a kursihussamawati wal
ardli walla ya ’uduhu fizhuma wahuwa 85’aliyul ’zhim. La ikrahafidihi qad tabayana lakum arrasdu minalghayi
faman yakfu bithaghutiu wayumiti billahi faqadzi asatamsaka bil’urwatil usyqa la inafisalana wallahu assami’u ’alimun Q.S. Al Baqarah: 256 allahu
walahuddzina 86amanu yuhri juhum minazhulumatin ila anhari waladzina kafaru auli
ya’uhum atha ghutu yuhri jihum minahnuri ila zhulumatin ulaika ashabul hari hum fiha haliduna Q.S. Al Baqarah: 257 lillahi ma fissamawati wama
filardli wa in tubtu ma fi anfusikum autuhluhu yuhasikum 87bihilu fayaghfiru limayasyau wayu’adzibu man wallahu ‘ala kulli syaiin
qadirun Q.S Baqarah:284 amana arrasulu bima unzila ilaihi min wirabihi
walmu’minun kullun amana billahi wamalaikatihi wakutubihi warusulihi la anufariqu baina ahadin min rusulini waqalu sami’ana waatha’ana
ghufrahaka 88rabbana wailaika almadlirun Q.S.Al Baqarah: 285 layukallifullahu
nafsan illa wus’aha lana ma kasabat wa ’alaiha maktasabat rabbana latu’ahidana ina siha auahthana rabbana wala tahmil ’alaina isron kamma
namaltahu ’ala aladina min qablina rabbana wala tunamilha malatha thamaqata lana bihi wa’fu’ana waghfirlana
89warhamma anta maulana fahsurna ’alalqaumil kafirina.
Q.S. Al
Baqarah: 286 irhamna ya arhamarrahimina. rahmatu allahi wabarakatuhu ’alaikum ahlu albaiti innahu amilu majidun innama yuridu allahu liyud niba
’anakumul rahman ahlu albaiti wayuthanirukum tathhira 90inallaha wamalaikatahu yushaluna ’ala annabiyi ya ayuhaladina
amanushalu’alaihi wasalimu tasliman allahumma shalli wasalim afdlala asshalati ’ala as’adi mahlufatika sayidina muhammadin wa’ala ali sayidina
muhammad ’adada am’alumatika 91wamida adakalimatika kullama dakaraka aladda kiruna waghafala ’an
dikrika alghafiluna. Allahumma shalli wasalim afdlala ashalati ’ala asa’li mahlu qatika murilhudal ma’a
’lumatika wamida dakalimatika 92kulama dakaraka. addzakiruna waghafala ’an dikrika alghafiluna
allahumma shalli wasalim afdlala asshalati ’ala as’adi mahfuqatika assyamsi addluna muhammadin wa’ala ali muhammad ’ada wama’lumatika
wamidakalimatika dakaraka 93addzakiruna waghafala ’an dikrika alghafiluna. Allahumma shalli
wasalim afdlala asshalati ’ala as’adi mahluqatika badri adujali.
muhammadin wa’ala ali muhammad ’adada ma’lumatika wamidada kalimatika kulama dakaraka dakiruna waghafala
94’an dikrika alghafiluna. Allahumma shalli wasalim ’ala sayidina muhammadin wa’ala ali muhammad, kamma barakta ’ala ibrahim wa’ala ali
ibrahim, wabarik ’ala muhammad wa’ala ali muhammad, kamma barakta ’ala ibrahim wa’ala ali ibrahim, fil’alamina rabbana innaka hamidumajidu
95allahumma shalli wasalim ’ala sayidina muhammadin wa’ala ali muhammad nisabiqi lilhalqi wanuruhu rahmatan allaha lil’alamina.
zhunuruhu ’adada man madla min halqina waman baqiya waman sa ’ida waman saqiya minhum shalatan tastaghriqul ’ada watuhitnu
96bilhadi shalatan laghayatanlaha wala intinaa wala amada wala inqidlaa lana shalawatuka allai shalaita ‘alaihi shalatan daimatan bihi waamka
wabaqiyatan bibaqaika wa’ala alihi waashlabihi kadalika wasalim tsaaliman katsiran mitsla dalika walhamdulillahi
97‘aladalika wasalim waradli allahu ta’ala ‘an kulli syahadatina waashabi sayidina rasulullahi ajma’in wahasbuha allaha wani’mal wakila la haula
wala quwwata illabillahil ‘aliyil ‘azhiim. astagfirullahil ‘azhiim. alladzi la ilaha alla huwal hayul qayumu waatubu
98illahi tahubatan wamaghfiratan tahubatan ‘abdi musi’in zhalimin laamliku anafsin naf’an waladlaran walamautan walahayatan walanusyuran
musta syafi’an ila allahi bikalimati manfilataini ‘alal lisani saqilatain filmizan habibataini illa rahmat subhana allahi al’izhiim. subhana
99allahi wabihamdihi. a’udzubillahiminas syaithanirrahiim wamatuqali ni’mu li anfusikum min hairin tajiduhu ‘indallahi huwa habuzu waa’zhamu
ajran wastaghfiru allahi anallahu ghafururrahiim. nawaetu taqarubaillallahi ta’ala bikalimatika attahuhidi afdlalu bidrika fa’alam
100annahu la illaha illallahu. Punika partingkahe shalat hajat iki patang raka’at rong salam ikilah lafazhe: ushali sunatan lilqadlai nujahati rak’ataini
’ala lillahi ta’ala allahu akbar. 101sangka wacane ba’da patihan amaca surat ihlash kaping sapuluh sangka
raka’at kapindho amaca surat ihlash kaping rong puluh lan raka’at kaping telu kaping telungpuluh lan raka’at kaping pat iya patangpuluh sangka
sawuse tutug 102saka amacaa yahanahu kaping satus lan amacaa yamanahu kaping satus
lan amacaa yadayanu kaping satus lan amacaa ing lapazh astaghfirullahi al’azhiim aladdzi la ilaha illa huwalhayyul qoyyumu kaping satus.
TAMAT
103lan sayogya wong kang amaca shalawat iki kudu eling ing shifate Kanjeng Nabi Muhammad lan malih kudu suci saking hadats lan waqtune
olihe amaca ba’da maghrib ping telu, ba’da shubuh ping telu. Ikilah dungane shalawat
104allahumma shalli wasalim wabarik ’ala sayidina wamolana syajaratil ashli annura niyati walam ati alqabdlati arrahmaniyati waaddlali alhilmiqati
alinsaniyati waasyrofashshuroti aljismaniyati wama’dani al asrori
arrabaniyati wahazaihil ’uluwi 105bae iya sira kang aduwe anak iki dadi wewinih ana ing desa lan manira
paringi bumi karya wolung-atus tigang lawe sarta katandha upacaraning
bupati lan keparingan nama Kiyai Dipati Anyakrapati ing Onje, lan manira gawani sentana kami sepuh pitung somah dadia embah-embahe aning
106desa Onje anadene ratune pandhomasan Timbang Purbasari satus, Bobotsari Kertanegari satus, Kadipaten satus, Kontawijayan satus, Bodhas
Mertasaran Mertamenggalan satus, Toyareka satus kawan dasa, Selanga Kali 107Kajar pitung dasa. Onje kalih-atus lan sasurude Kanjeng Sultan Pajang
ketampen dhateng Kiyai Agung Metawis lan sasurude Kiyai Agung Metawis ketampi dhateng Pangeran Sayidiyah Kemuning nunten ketampen dhateng
Pangeran Sayidiyah Krapyak. Nunten ketampen dhateng Kanjeng 108Sultan Kuwasa gugur ing Padhomasan. Onje mantuk dhateng kotan
kalih-atus malih. Kang jumeneng patih ingkang putra Kiyai Wiraguna ingkang ibu Kiyai Wiraguna asal saking Onje nunten dipun-prentah tiyang
dhusun dhateng Kiyai Wiraguna. Sasurude Kiyai 109Wiraguna ketampen dhateng Pangeran Sokawati lan sasurude Sultan
ketampen dhateng Suhunan Plered. Kersane Suhunan anjenengaken banon dhateng kawula tengahan kapundhutan damel kawula saleksa aturing kawula
tengahan boten nyanggi damel kawula saleksa 110lan pamehipun Kiyai Tumenggung Pangsengangan kalih Tumenggung
Yudabangsa denpengkoni bumi tengahan lan dencacah Onje kabukten kawula tigang lawe dencacah kepanggih kawanatus. kelintir dalah tiyang Purbasari
kinarya bantu 111dhateng kawula iya luwiyah lan sasurude Kanjeng Suhunan sumare ing
Tegal Wangi, ketampen dhateng ingkang putra kang jumeneng Suhunan Emas seda ing Selong ingkang madeg nata Kanjeng Suhunan Paku Buwana ingkang
punika silep kabupaten
112ing Onje. Ingkang gumatos Kiyai Ngabei Dhenok ing Pamerden kersanipun Kiyai Ngabei Dhenok Ki Pangulu Onje kepacek perdikan
keparingan dhusun tigang gerombol: Tuwanwisa, Pesawahan, Onje, kapitados angreksa pepundhen sarta ekon angadegaken jumngah keparingan
113nami Kiyai Ngabdullah ing Onje nunten seda Kiyai Ngabei Dhenok ketampen dhateng putra Kiyai Ngabei Gabug nunten Kiyai Ngabei kondur,
nunten ketampen Kiyai Ngabei Cakrayuda asal saking Toyamas. Nunten kiyai Ngabei Cakrayuda kondur ketampen
114dhateng Kiyai Ngabei Dipayuda kang saking Pagendholan. Wondenten perdikan Onje inggih kalulusaken mardikanipun nanging dipun-elong ingkang
kalih gerombol: Tuwanwisa, Pesawahan, ingkang merdika kantun Onje kemawon lan dipun-elong malih kantun Onje
115 pekauman kemawon. Tahun sadasa dipun-bedhal dados sabin, elong sewu, ingkang punika inggih mardika. kiyai embah Dipati Anyakrapati putra
embah Antinegari. Antinegari aputra embah Jawangsa. Jawangsa aputra embah Ngabdullah ngabdullah aputra embah
116 Sutarudin. Sutarudin aputra Kiyai Samirudin. Kiyai Samirudin aputra Kiyai Nur Muhammad. Kiyai Nur Muhammad aputra Kiyai Wiryabatsari.
Kiyai Wiryabatsari saka aputra Kiyai Yudantaka sampun dumugi turun kaping sanga dugine dhateng Kiyai Yuda.
117Kiyai Dipati anedhakaken Kiyai Antinegari. Kiyai Antinegari anedhakaken Kiyai Jawangsa. Kiyai Jawangsa anedhakaken Kiyai
Ngabdullah. Kiyai Ngabdullah anurunaken Kiyai Sutarudin. Kiyai Sutarudin anurunaken Kiyai Samirudin.
118Samirudin anurunaken Kiyai Nur
119kosong. 120terdapat 2 baris catatan yang tak jelas.
121 s.d 131kosong. 132terdapat tulisan dengan menggunakan huruf jawa tetapi tulisannya tidak
jelas. 133kosong.
134merupakan rangkaian dari halaman 13. 135tidak dapat ditafsirkan karena tidak terdapatnya tanda baca.
136tidak dapat ditafsirkan karena tidak terdapatnya tanda baca. 137 kosong.
Catatan Babad Onje
1. hal. 4 merupakan rangkaian dari halaman 136 namun belum dapat
ditafsirkan karena tidak terdapatnya tanda baca atau sakl, ada 7 baris. 2.
hal. 5 merupakan rangkaian dari halaman 135, juga masih sukar ditafsirkan karena tidak terdapatnya tanda baca, ada 4 baris. Lalu di bagian
bawah yang belum dapat ditafsirkan ada 4 baris lagi yang berbunyi: punika dunga wicara ba’da adan
allahumma rabbahadihi da’watittamah wasshalatu alqaimatu ati sayidina muhammadi alwasilata walfadlilaha wassyarafa waddarajata al’aliyatar
rafiah wab’aftshu makoma mahmudalladzi waattah innaka latuh lifud mi’ad
3. hal. 13 merupakan rangkaian dari halaman 134 yang penulisannya terbalik
sesuai dalam naskah dan itu merupakan sambungan dari hal. 5 sebagai berikut:
alhamduliladzi wa’adz tahu ya arhamarahimina inakaltuh lifulmi’awalu rabbi a’idzini min kulaika lamun.......adzab Allahi. Punika dunga wicara
ing antarane .....allahumma nauwir qulubana Allahu akriwalmura tibati walayina qulubana bitaufik wallatif walhamdullillah al khabir walhidayah.
4. hal. 15, 16 merupakan sebuah doa yang tidak lengkap jadi tidak disunting
disini. 5.
hal. 21, 27, s.d 32, 34, s.d 36 adalah berisi teks Babad Onje, kemudian pada halaman 38 s.d 42, 105 s.d 118 juga berisi teks Babad Onje, jadi
kesimpulannya bahwa dalam sebuah naskah terdapat dua teks yang sama dengan bentuk tulisan yang berbeda.
6. hal. 22 ternyata sama dengan hal. 46 larik 6, 7 dan hal. 47, dan hal. 48
larik 1, 2. 7.
hal. 23 sama dengan hal. 45 dan hal. 46 larik 1 s.d 4. 8.
hal. 24 sama dengan hal. 48 larik 3 s.d 7 dan hal. 49 larik 1 s.d 4. 9.
hal. 25 dan 37 tulisannya sejenis, tanpa tanda baca atau sakl yang masih sukar ditafsirkan.
10. hal. 26 sama dengan hal. 41 dan 42.
11. hal. 33 merupakan catatan yang ada dalam selembar kertas bergaris tetapi
ikut difoto karena terdapat dalam naskah Onje namun ternyata isinya sama dengan hal. 30 larik 1 s.d selesai dan hal. 29 larik 1.
12. hal. 39 sama dengan hal. 38 larik 8 s.d 10 dan hal. 36 larik 1 s.d 5.
13. hal. 40 sama dengan hal. 36 larik 5 s.d 10 dan hal. 35 larik 1.
14. hal. 41 sama dengan hal. 35 larik 2 s.d 8.
15. hal. 42 sama dengan hal. 35 larik 8 s.d 11 dan hal. 34 larik 1 s.d 4.
16. hal. 43 s.d 49 tidak ada hubungannya dengan Babad Onje.
17. hal. 50 s.d 63 adalah do’a hasyah dengan bahasa arab yaitu do’a yang
terdapat di dalam naskah. 18.
hal. 64 s.d 74 juga do’a-do’a berbahasa arab yang juga tidak ada hubungannya dengan babad Onje.
19. hal. 75 s.d 81 berisi ayat-ayat al-Quran yaitu Surat Hud: 6, 56; Surat Al’
ankabuut: 60; Surat Faathir: 2. 20.
hal. 82 s.d 104 adalah do’a sholawat, Surat Al-baqarah: 255 atau ayat kursi, 256, 257, 284, 285, 286; cara sholat hajat dan do’a yang dibaca
selama sholat tersebut sampai selesai. 21.
hal. 105 sama dengan hal. 34 larik 4 s.d 10 dan merupakan sambungan dari hal. 42.
22. hal. 106 sama dengan hal. 32 larik 1 s.d 6.
23. hal. 107 sama dengan hal. 32 larik 7 s.d 10 dan hal. 31 larik 1 s.d 3.
24. hal. 108 sama dengan hal. 31 larik 3 s.d 8.
25. hal. 109 sama dengan hal. 31 larik 8 s.d 10.
26. hal. 111 sama dengan hal. 30 larik 9, 10 dan hal. 29 larik 1 s.d 4.
27. hal. 112 sama dengan hal. 29 larik 7 s.d 10 dan hal. 28 larik 1 s.d 4.
28. hal. 113 sama dengan hal. 28 larik 4 s.d 9
29. hal. 114 sama dengan hal. 28 larik 10 dan hal. 27 larik 1 s.d 6.
30. hal. 115 sama dengan hal. 27 larik 6 s.d 9 dan masih disambung lagi
seperti berikut ini: Kyai embah Dipati Anyakrapati aputra embah Antinegari.
Antinegari aputra embah Jawangsa. Jawangsa aputra embah Ngabdullah. Ngabdullah aputra embah hal. 115 Sutarudin. Sutarudin aputra Kyai
Samirudin. Kyai Samirudin aputra Kyai Nur Muhammad. Kyai Nur Muhammad aputra Kyai Wiryabetsari. Kyai Wiryabetsari saka aputra Kyai
Yudantaka sampun dumugi turun kaping sangan dugine dhateng Kyai Yuda hal. 116.
31. hal. 117 mirip dengan hal. 115 larik 5 s.d 7 dan hal. 116 larik 1, 2. untuk
lebih jelasnya seperti berikut: Kyai Dipati anendhakaken Kyai Antinegari. Kyai Antinegari
anendhakaken Kyai Jawangsa. Kyai Jawangsa anendhakaken Kyai Ngabdullah. Kyai Ngabdullah anurunaken Kyai Sutarudin. Kyai Sutarudin
anurunaken Kyai Samirudin. Kyai hal. 117.
32. hal. 118 mirip dengan hal. 116 larik 2 s.d 6 sebagai berikut:
Samirudin anurunaken Kyai Nur Muhammad. Kyai Nur Muhammad anurunaken Kyai Wiryabetsari. Kyai Wiryabetsari aputra
Kyai Yudantaka hal. 118. 33.
hal. 120 terdapat 2 baris catatan yang tidak jelas. 34.
hal. 132 terdapat tulisan dengan menggunakan huruf jawa yang masih sukar ditafsirkan.
35. hal. 134 merupakan rangkaian dari halaman 13.
36. hal. 135 merupakan rangkaian dari halaman 5 yang masih sukar
ditafsirkan karena tidak terdapatnya tanda baca, ada 4 baris. Kemudian di bawahnya ini ada 4 baris yang telah ditransliterasikan di catatan nomor 3.
37. hal. 136 merupakan rangkaian dari halaman 4 namun belum dapat
ditafsirkan karena tidak terdapatnya tanda baca, ada 7 baris. 38.
Habis.
4.3 Suntingan Teks