ANALISIS LEMAK BABI DALAM MINYAK SAWIT (RBD PALM OIL) DENGAN SPEKTROSKOPI FOURIER TRANSFORM INFRARED (FTIR) DAN KEMOMETRIK

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ANALISIS LEMAK BABI DALAM MINYAK SAWIT (RBD PALM OIL)
DENGAN SPEKTROSKOPI FOURIER TRANSFORM INFRARED
(FTIR) DAN KEMOMETRIK

SKRIPSI

Oleh
Putri Kholisotun Nawa
NIM 082210101015

FAKULTAS FARMASI
UNIVERSITAS JEMBER
2012

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

nej.

.u

gilib

i
d
/
/
:

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

://

http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.id/

.id/

d/
ac.i

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/

:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

/
/
/
/
c.id(RBD PALM OIL) j.ac.id
c.idDALAM MINYAK SAWIT
c.idANALISIS LEMAK BABI
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
DENGAN
SPEKTROSKOPI
FOURIER
TRANSFORM
INFRARED
g
g
g
g
://
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
(FTIR)
DAN
KEMOMETRIK
http
h
h
h
h
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

SKRIPSI

gilib
i
d
/
/
:

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

http

http i

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.id/

2012

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.id/

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gil
://di

http
UNIVERSITAS
JEMBER

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

FAKULTAS FARMASI
ib.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

://

http

http

.u

.u

http

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

Putri KholisotunliNawa
b.u
i
g
i
d
NIM 082210101015
tp://

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

.id/

ac
nej.

ht

.id/

ac
nej.

.u

http

Oleh

/

/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
une

ac
nej.

.u

.u

.id
j.ac

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http

h

.id/

.u

http

.id/

.id/

h

.id/

.
gilib
i
d
/
/
:

://

http

diajukan guna melengkapi
tugas akhir dan memenuhi
j.ac salah satu syarat nej.ac
j.
e
e
n
n
u
u
untuk
Sarjana
Farmasi (S1)
lib.u
lib.
lib. menyelesaikan Program
i
i
i
g
g
g
i
i
i
/d
/d
dan mencapaittgelar
p://dSarjana Farmasi
ttp:/
ttp:/

ac
nej.

http

.u

http

d/
ac.i

h

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

://

http
.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

.u

lib.u
lib.u
i
i
g
g
i
i
Skripsi ini :saya
//d persembahkan untuk:ttp://d
h
http

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

PERSEMBAHAN
http

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

1. /Allah SWT, Tuhan Pencipta/ Alam atas Rahmat, Ridho,/ dan Tuntunan-Nya

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
serta memberiku
dan pelajaran .udalam
ne hidup. Segala pujibbagi
.une
.unkemudahan
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
//dig kesempatan padakuttpuntuk
Allah
SWT
://
://di berubah
:beribu
://di yang telah memberikan
p
p
t
t
t
t
http
h
h
h
menjadi lebih baik lagi;

/
/
d/
c.id
c.iSamudera
c.iddan Abahku H. Asmungi.
a
a
a
2.
Ibuku
Hj.
Wiwik
Hidayati
kasih
tanpa
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
batas; ://dig
/
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
ttp:/
t
t
t
t
h
h
h
h
h
3. Bapak dan Ibu Guru di RA Halimah Assa’diyah Buntaran, MI Manba’ul Ulum
d/
ac.i

/
d/ dosen-dosenku di c.id/
.id/Buntaran, MTsN Rejotangan,
c.idan
c.id SMAN 1 Boyolangu,
a
a
a
.
.
j
j
nej.
ne
ne
u
u
u
.
.
.
b
b
b
Fakultas Farmasi
dan pembuka jalan.igili
li
li Universitas Jember. Pahlawan,
d
digi
digi
/
/
/
/
://
:
:
p
p
tp://
tt
http
hthidup.
htt
4. Almamaterku
Fakultas Farmasi hUniversitas
Jember. Pelajaran

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

igilib

.u

ac
nej.

://

http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http ii

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

://

http

une

a
nej.

une

http

d/
ac.i

nej.

.u

http

They are my other suns in my life.

/
/
id/
**) c.id
c.id
c.Summers
a
a
a
(9
10
Autumns)
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

lib.u

lib.u

lib.u

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

igilib

.u

ac
nej.

://

http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http iii

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

://

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

igi Republik Indonesia.:1992.
*) Departemen
digi
digiAlqur'an dan Terjemahannya.
dAgama
/
/
/
/
/
/
:
:
p
p
p
Semarang:
htt
htt
htt Toha Putra
**) Setiawan, Iwan. 2011. 9 Summers 10 Autumns. Jakarta: Gramedia Pustaka Utama

http

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.u

http

://

http

http

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
But I can not
if there’s no KNOWLEDGE
in my mind
.une
.une
.unimagine
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
and RELIGION
://
://di
://diin my heart,
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h

.id/

gilib
i
d
/
/
:

.u

I can imagine/if there’s nothing in my pocket,
/

ac
nej.

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
/

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http
.id/

a
nej.

.u

.u

.id
j.ac

://

tp://
tp://
t
t
h
h
orang yang diberi ilmu pengetahuan beberapa derajat.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

*)
/
(terjemahan
.id/
c.idSurat Al-Mujadalah ayat c11)

/

.id
j.ac

.
gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

ilib
ilib
Allah akan dmeninggikan
orang-orang yang
diantara kamu dan
igilib
digorangdigberiman

http

.
gilib
i
d
/
/
:

://

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ttp
hMOTTO

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

PERNYATAAN
http

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Saya yang b
bertanda
.une
.une
.une tangan di bawah ini:
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
ig
/dig
://
://di
:/Nawa
://dnama
: Putri Kholisotun
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
NIM

: 082210101015

/
/
/
c.id : Analisis Lemak j.ac.id
c.id bahwa skripsi yangj.aberjudul
a
.
.
j
j
Menyatakan
dengan
sesungguhnya
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
Babi dalam
://
://di Fourier
://di Oil) dengan Spektroskopi
://diMinyak Sawit (RBD ttPalm
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
d/
ac.i

Transform Infrared (FTIR) dan Kemometrik adalah benar-benar hasil karya

/
/
d/
.id/
kecuali jika dalam
substansi disebutkan
c.id sumbernya, dan j.ac.id
c.ipengutipan
csendiri,
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
.une
.serta
.unepada institusi manapun,
.une belum pernah diajukan
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
bukan
karya
jiplakan.
Saya
i
i
i
i
g
g
g
g
://
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h dengan sikap
h
h
bertanggung
jawab atas keabsahanh dan kebenaran isinya sesuai
ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

Demikianilibpernyataan
ini saya buat ildengan
.u
ib.u sebenarnya, tanpaigiadanya
lib.u
g
g
i
i
d
/d
://d
tp://
tekanan
serta bersedia h
mendapat
sanksi
ttp:/
httpdan paksaan dari pihakhtmanapun

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ilmiah
.id/
.id/ yang harus dijunjung tinggi.

ac
nej.

http

akademik
jika ternyata di kemudian
/
/ hari pernyataan ini tidak benar.
/

une

.
gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

igilib

.u

ac
nej.

://

http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http iv

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

http

d/ Kholisotun Nawa c.id/
.iPutri
a
nej.
u
.
b
NIM 082210101015
li
digi
/
/
://
:
p
http
htt

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

.u

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/ Yang menyatakan, .ac.id/
nej
u
.
b
li
digi
/
/
://
:
p
http
htt

http

.id/

ac
nej.

://

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

Jember, 5 Oktober 2012

d/
ac.i

nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

http

http

d/
ac.i

nej.

ac
nej.

.u

.u

http

http

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id

.id

.id
j.ac

://

http

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

ttp
hSKRIPSI

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
ANALISIS LEMAK
(RBD PALM OIL)
.une
.unSAWIT
.uneBABI DALAM MINYAK
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
://
://di
://di TRANSFORM INFRARED
://di SPEKTROSKOPI FOURIER
://di
DENGAN
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
(FTIR) DAN KEMOMETRIK

.id/

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

Olehigilib.

gilib
i
d
/
/
:

.id
j.ac

.
gilib
i
d
/
/
:

http

http

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

igilib

://

http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http v

.id/

.u

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

http

igilib

://

http

http

: Lestyo Wulandari, S.Si.,
/
/ M.Farm., Apt
c.id
c.id
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Dosen Pembimbing
S.Si., Apt., M.Si b.une
.une
.une Anggota : Yuni Retnaningtyas,
b
b
i
i
li
l
l
i
i
digi
dig
dig
/
/
/
/
/
/
://
:
:
:
p
p
p
http
htt
htt
htt

.u

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

http

ac
nej.

Dosen Pembimbing Utama
id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http
Pembimbing

.id/

ac
nej.

://

http

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

.id/

j.ac
e
NIM 082210101015
n
u
.
gilib
i
d
/
/
:
http

une

une

.u

http

Putri
/ Kholisotun Nawa

/

.id
j.ac

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.
gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

://d

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

.id/

.id/

ac
nej.

u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

://

http

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

PENGESAHAN
http

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une Sawit
.Minyak
.une Lemak Babi dalam
.une Skripsi berjuduliliAnalisis
b
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
ig
://dInfrared
://di
://di
dengan ttSpektroskopi
Fourier Transform
(FTIR) dan
p
p
p
t
t
t
t
h
h
h

.id/

ac
nej.
(RBD Palmb.Oil)
u
li
digi telah
/
/
:
Kemometrik
p
htt

://

diuji dan disahkan oleh Fakultas Farmasi Universitas Jember pada:

http

: Jum’atnej.ac

ib.u
l
i
g
i
Tanggal ://d : 5 Oktober 2012
http

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

Tempat

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

ac
nej.

a
nej.

ib.u Penguji II
lDosen
i
g
i
://d

ib.u

http

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.u

://

http
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

httpKuswandi, M.Sc., Ph.D. http
Prof. Drs. Bambang
NIP
.id/196902011994031002

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

igilib

://

http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http vi

http
.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

http

igilib

.id/

ac
nej.

lib
Mengesahkan,
digi

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

://

http

Ayik Rosita P, S.Farm.,
http Apt., M.Farm
NIP. 198102012006042001

.id/

.u

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

.id/

ac
nej.

http

://

http

http

ttp Universitas Jember http
Dekan Fakultas h
Farmasi

http

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

.u

.id/

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

://

http

ac
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

Prof. Drs.
http
httpBambang Kuswandi, M.Sc.,Ph.D.
NIP 196902011994031002

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

NIP. 197806092005012004
.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

NIP.
.id/ 197604142002122001 c.id/

.id/

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

http
Yuni Retnaningtyas, S.Si., Apt., M.Si

ac
nej.

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http
http
Lestyo Wulandari, S.Si., M.Farm., Apt
gil
Dosen Penguji
://di I

http

gilib
i
d
/
/
:

p
Dosen Pembimbing
httAnggota

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

.u

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http
.id/

.u

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

DosenhPembimbing
Utama
ttp

http

ac
nej.

: Fakultas Farmasi Universitas Jember

d/
ac.i

.id/

.id/

.id/

.id/
cHari
a
.
j
ne

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

ABSTRACT
http

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne Using Fourier Transform
Adulteration
in RBD Palm
.une
.uOil
.une
.une Analysis of Lard
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g Spectroscopy and Chemometrics;
g
Infrared (FTIR)
Putri Kholisotun
://
://di Nawa,
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h of Pharmacy, Jember University.
h
h
082210101015;
2012; 88 pages; Faculty
/

/

/

.id/

d
d
Fourier Transform
combined with .ac.id
ac.i
ac.iInfrared (FTIR) spectroscopy
.
.
j
j
e
e
nej
n of lard in the mixturesbwith
n developed for simple analysis
chemometrics
has
been
u
u
u
u
.
.
.
.
b
b
b
li
ili that
igili made on pure palm:/oil
igiliresearch, measurements
palm oil. In
digand
dwere
dthis
digi
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
p
httpalm oil). Two
htt of lard (0.5–80% v/v in
htt with varying concentrations
htt
adulterated
multivariate calibrations, namely Partial Least Square (PLS) and Principal
/
/
/
.id/
Component
Regression (PCR)
the calibration j.ac.id
c.id
c.id were optimized for constructing
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e second derivatives. .The
ne
une
spectra or its first
.unand
.unormal
.une models, either ifor
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
g
g
ig
dig
discriminant
(DA) was used for
analysis between
://di palm oil
://classification
://danalysis
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h adulterated with lard. According
h
and that
to result of this research,
PLS has an
ability
to construct the calibration
model better than PCR model.
PLS model at
/
d/
d/ at fingerprint region (1500-800
d/
-1
i
i
i
.
.
.
c
c
c
) revealed j.ac.id
normal
spectra
with
frequencies
cm
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne for predicting the bconcentration
.une
.une
.umodels
.une the best calibration
of adulterated
lard
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
/dig Root
samples, pwith
(R2) of 0,995 and
:/lowest
://di
://dihighest coefficient of tdetermination
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
h validation of
h
Mean hSquare Error of Calibrationh (RMSEC) of 1,82. In addition,
2
(RMSEC)
this/ model has a good result of /R Leave One Out of Cross Validation
/
/
d
d
d
2
i
i
i
.
.
.
c.id
c
c
c
of
0,916
and
R
prediction
of
0,996.
DA
was
able
to
classify
pure
palm
oil
and
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
une
une with accuracy 100%
.and
.spectra
.unone the basis of their FTIR
.une adulterated withillard
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
ig
ig
no misclassified
DA was performed
:/at/dfrequency
://dmodel,
://di group of samples. Inttpthis
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h to this result
h
h of 1500-800 cm-1 using 6 principal
h
regions
components. According
of test
with PO.
/
/
/ of LD can be detected in
dadulterated
d2%
d/ set validation, a levelcof
i
i
i
.
.
.
c.id
c
c
a
a
a
a
PLS
and
DA
developed
models
was
further
used
to
predict
the
classes
of
unknown
.
.
.
.
j
j
j
j
e
une this model, all ofliblocal
.une
.Using
.une (commercial) oililibin.uninstant
noodles samples.
b
b
i
i
l
l
i
i
i
g
g
dig but in
dig noodles are in thepclass
commercial
://lard,
://di of pure palm oil without
://instant
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h are one sample is detected has a mixture with
h
h
the imported
instant noodles samples
the
d/
d/
d/lard with a concentration ofd/60,03 %.
ac
nej.

ilib

/dig
ttp:/

j.a
.une

ib

:

:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

igilib

.u

ac
nej.

://

http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

httpvii

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

igilib

://

http

://

.id/

ac
nej.

://

http

http

h

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

j.a
.une

ilib

/dig
ttp:/

http

http

h

j.a
.une

ib

l
il
Key words://FTIR,
digi Lard, Palm oil, Chemometrics
//dig

://

http

c.i

c.i

c.i

c.i

j.a
.une

://

http

igilib

.u

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

RINGKASAN

Analisis Lemak Babi dalam Minyak Sawit (RBD Palm Oil) dengan
Spektroskopi Fourier Transform Infrared (FTIR) dan Kemometrik; Putri
Kholisotun Nawa, 082210101015; 2012; 88 halaman; Fakultas Farmasi
Universitas Jember.
Pada penelitian ini, telah dikembangkan metode spektroskopi Fourier
Transform Infrared (FTIR) yang dikombinasikan dengan kemometrik untuk
analisis lemak babi yang dicampurkan dalam minyak sawit. Sampel yang
digunakan adalah sampel minyak sawit dan campurannya dengan lemak babi pada
berbagai konsentrasi (0,5-80%). Dua kalibrasi multivariat, yaitu Partial Least
Square (PLS) dan Principal Component Regression (PCR) telah dioptimasi untuk
membentuk model kalibrasi, baik untuk spektrum normal maupun untuk spektrum
turunan pertama dan turunan kedua. Sedangkan Discriminant Analysis (DA) atau
analisis diskriminan digunakan untuk analisis klasifikasi antara minyak sawit dan
campurannya dengan lemak babi.
Berdasarkan hasil penelitian, PLS memberikan hasil yang lebih baik
daripada PCR dalam model kuantitatif. Model PLS dengan spektrum normal pada
bilangan gelombang 1500-800 cm-1 mempunyai nilai korelasi antara konsentrasi
sebenarnya dengan konsentrasi yang diprediksi model (R2) paling besar yaitu
sebesar 0,995 dan kesalahan dengan Root Mean Square Error of Calibration
(RMSEC) yang paling kecil sebesar 1,82. Validasi dari model tersebut juga
memberikan hasil yang baik dengan nilai R2 Leave One Out Cross Validation
(LOOCV) sebesar 0,916 dan R2 prediksi sebesar 0,996.
Analisis diskriminan juga dapat digunakan untuk mengklasifikasikan
minyak sawit dan campurannya dengan lemak babi berdasarkan spektrum FTIR
dengan akurasi 100% dan tidak ada satu pun titik yang salah klasifikasinya pada
cooman plot. Hasil ini diperoleh dari spektrum normal pada daerah bilangan
gelombang 1500-800 cm-1 dan komponen utama sebesar 6. Validasi dari model
viii

.u

igilib

igilib

.u

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

menunjukkan model DA dapat mengklasifikasikan sampel test set dengan benar
dengan konsentrasi di atas 2%.
Pada penerapan model PLS dan DA pada sampel, semua sampel minyak
pada mie instan lokal memberikan hasil negatif atau tidak ditemukan lemak babi
dalam sampel, sedangkan pada sampel mie instan impor terdapat 1 sampel yang
terdeteksi adanya lemak babi dalam minyak dengan konsentrasi sebesar 60,03 %.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

igilib

.u

ac
nej.

://

http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http ix

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

://

http

http

/

/

/

.id/

d
c.id dan karunia-Nya, j.ac.id
Puji syukur ke hadirat
arahmat
ac.i Allah SWT atas segala
.
.
j
j
e
e
.une
.unberjudul “Analisis Lemak
.unmenyelesaikan skripsi iyang
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
sehingga penulis
dapat
Babi
dig
dig
dig

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

PRAKATA
http

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

tp://
tp://
tp://
tp://
t
t
t
t
h
h
h
h
dalam Minyak Sawit (RBD Palm Oil) dengan Spektroskopi Fourier Transform
/
/
/
(FTIR) dan Kemometrik”
.id/
c.id ini disusun untuk j.ac.id
c.id dapat diselesaikan.j.aSkripsi
cInfrared
a
a
.
.
j
j
ne
ne dalam menyelesaikan
.une
.upendidikan
.usyarat
.une memenuhi salah isatu
strata satu (S1)
pada
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
://
://di
://di Universitas Jember.ttp://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Fakultas
Farmasi,
http
h
h
h
h

http

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

Skripsi ini tidak mungkin
dari berbagai
/
/ terwujud tanpa adanya bantuan

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
pihak, oleh karena itu,
kepada beberapa pihak
.une
.une
.unepenulis mengucapkanilterimakasih
b
b
b
i
i
i
l
l
i
i
g
ig
dig ini.
berikut,ttyang
terselesaikannya
://
://di
://skripsi
://dmembantu
p
p
p
t
t
t
t
http
h
h
h
/

.id
j.ac

1. Prof. Drs. Bambang Kuswandi, M.Sc. Ph. D selaku Dekan Fakultas Farmasi

/
/
/
.id/Universitas Jember beserta
c.id
c.idstaff dan karyawan; j.ac.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
ig dan
2. Lestyo Wulandari,
S.Si., M.Farm., Apt
Utama
/
://d
://diselaku Dosen Pembimbing
://di
p
p
p
t
t
t
ttp:/
t
t
t
h
h
h
h
Yuni Retnaningtyas, S.Si., Apt., M.Si selaku Dosen Pembimbing Anggota

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

/
/
/
.id/yang telah meluangkan
c.id sabar memberikan j.ac.id
c.idwaktu, pikiran dan dengan
a
a
.
.
j
j
ne
.une
.une
b
b
i
i
bimbinganig
kepada
l
l
lib.u penulis;
i
i
i
g
g
://
://di
://di
://d
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h
h Drs. Bambang Kuswandi,hM.Sc. Ph. D selaku Dosen Penguji
3. Prof.
I dan Ayik

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

M.Farm
selaku Dosen Penguji.idII/ yang telah bersedia
/
/
.id/Rosita P, S.Farm., Apt.,
c.id
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
menjadi Dosen
bagi
une dan memberikan lisaran
.une
.unedan kritik membangun
.Penguji
b
b
b
i
i
l
l
i
i
i
g
g
//dig
://
://di
://di
:penulis;
skripsi
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

4. Lusia Oktora R.K.S S.Farm., M.Sc., Apt. selaku Dosen Pembimbing
.id/
.id/
.id/
.id/
c
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Akademik yang ntelah
banyak memberikanne saran dan dengan sabar
.une
.u
.u e
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
dig aktivitas perkuliahan
mengarahkan
/dig
://
:/penulis;
://dalam
://di serta memberi masukan
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
5. Abah, Ibuk, adikku Anjumi K Rahmatika, kakekku H. Aly Maksum, dan

/
/
id/ do’a, dukungan dan
.id/seluruh keluarga untuk
c.id
c.segala
kesabaran selama ini j.ac.id
a
a
.
.
j
j
une
.you
.une to my heart, wherever
.une skripsi ini. Always
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
hingga terselesaikannya
close
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
are;

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

igilib

.u

ac
nej.

://

http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http x

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http

tp
6. BuhtWayan
dan Mbak Hani selaku
httpFarmasi, atas
httpteknisi Laboratorium Kimia

http

/
/
/
/bantuannya selama penelitian;
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Ria,
.une
.une Yayak, Albert, Risky,
.une Diyan, Feby, Geby,ilCindy,
.une 7. Teman ‘seruangan’:
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
ig
/dig Indri. Kalian membuat
/dig Putri.A, Sherla, Ifa,
://
://dlab
:/dan
:/Tyta,
://di
Bagus,
terasa
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
menyenangkan, serta Fitra K dan Widya untuk diskusinya selama ini;

/
.id/
.id/
c.id
cIntan,
cEndah,
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
8.
‘keluarga’ku
di
Jember:
Diyan,
Putri.A,
Tata,
Indri,
Tiwi,
Unik,
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
Ayuk. Keindahan
kebersamaan. Keindahan
://
://di
://di jiwa;
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
d/
ac.i

9. My everlasting friends Kirei’5: Fida K5, Rahma K5, Risha K5, dan Sari K5.

/
/
.id/
.id/Inspirasi, pelajaran, dan
c.id
c.id
cpersahabatan;
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une sebutkan satu per satu;
.une dan yang tidak dapatilipenulis
b
b
b
i
i
l
l
10. Seluruh teman-teman
i
i
g
g
g
://
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h editor. Cahaya, dukunganh dan semangat.
h Arif Fajri, lebih dari seorang
11. Ghozy

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

/
Penulis juga menerima
.id/ semua pihak demi .ac.id/
cdari
c.id segala kritik dan saran
a
a
.
.
j
j
e Akhirnya penulis berharap,
nej
ne semoga tulisan ini bdapat
nini.
u
u
u
kesempurnaan skripsi
.
.
.
b
b
ili
ili
ili
.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

/dig

/dig

:/
http

:/
http

:/
bermanfaat.
http

http

://

http

/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
2012
Penulis
.une
.une
.une
.une Jember, 5 Oktober
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
://
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

igilib

.u

ac
nej.

://

http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http xi

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

://

http
/

.id/

Halaman j.ac.id
ne

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

DAFTAR
ISI
http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

://

http

HALAMAN
i
ttp
ttp
ttp JUDUL ................................................................................

http

h

h

h

HALAMAN PERSEMBAHAN .............................................................. ii

/
/
/
.id/
c.id
c.id
c.id
cHALAMAN
a
a
a
a
.
.
.
.
MOTTO
..............................................................................
iii
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
ig
HALAMAN
..................................................................
://
://di iv
://di
://dPERNYATAAN
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
HALAMAN PEMBIMBINGAN ............................................................. v

/
/
/
.id/
PENGESAHAN
vi
c.id
c.id
c.id..................................................................
cHALAMAN
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une ABSTRACT ...............................................................................................
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
vii
i
i
i
i
g
g
g
g
://
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
RINGKASAN
............................................................................................
viii
.id/

PRAKATA
.................................................................................................
x
.id/
.id/
.id/
DAFTAR ISI .............................................................................................
xiilib.u
lib.u
lib.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

digi
digi
digi
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
DAFTAR
xv
htt
htt
htt GAMBAR .................................................................................

http

://

http

DAFTAR
TABEL ....................................................................................
xvi
/
/
/

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
DAFTAR LAMPIRAN
xvii une
.
.une
.une ............................................................................
b
b
i
i
l
l
i
i
g1 ilib
g
g
i
i
i
d
d
d
/
/
/
BAB 1. PENDAHULUAN
.......................................................................
/
/
/
://
:
:
:
http
http
http
http

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

1.1. Latar Belakang ...................................................................... 1

.id/

d/

d/

c.i
c.i .................................................................
1.2. Rumusan Masalah
4
ej.a
ej.a
.un

.un

ac
nej.

.u

ilib
ilib
ilib
1.3. Tujuan
/dig4
/dig
/dig Penelitian ..................................................................

/
ttp:/
ttp:/
ttp:/
ttp:/
h
h
h
h1.4.
Manfaat Penelitian ................................................................ 5
/
/
/
6
.id/ 2. TINJAUAN PUSTAKA
c.id
c.id
c.id ...............................................................
cBAB
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
.une
.une
.une
2.1. Babiil.........................................................................................
6 ilib.u
b
b
b
i
i
i
l
l
i
i
g
g
ig
/dig
://
://di 8
://ddan
:/2.1.1
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
Perbedaan
Lemak
Babi
Lemak
Sapi
.....................
http
h
h
h
h

http

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

2.1.2

Babi sebagaid/hewan yang diharamkan ........................
9
d/

/
c.id
c.i
c.i
a
a
a
.
.
.
j
j
j
2.2 Lemak .dan
10 .une
uneMinyak ...............................................................
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
gilib
g
g
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
://
: 12
:
2.3 : Minyak sawit ..........................................................................
http
http
http
http
2.4 Mie Instan .............................................................................. 13

.u

.u

.u

igilib

igilib

.u

ac
nej.

://

http
.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.u

http

httpxii

http

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

ac
ac
2.5 Spektroskopi
14
nej.
nej. FTIR ................................................................

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http

ttp Analisis Kemometrik dan
20
http
httpMultivariat ................................
h2.6

http

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

2.6.1

Principal Component
Analysis (PCA) ........................
23
id/
id/

2.6.4

Multilinier Regression (MLR) ..................................... 25

2.6.5

c
ac
Artificial
25
ej.a
nej. Neural Network (ANN)n.................................

/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
2.6.2 bPartial
........................................
24 b.une
.une
.une Least Squares (PLS)
b
i
i
li
l
l
i
i
dig25i
dig
dig Principal Component
/
/
/
/
/
/
://
:
:
:
2.6.3
Regression
(PCR)
....................
p
p
p
http
htt
htt
htt
.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ib.u
ib.u
ib.u
l
l
l
i
i
i
g
g
g
i
i
i
Analisis Diskriminan:/...................................................
/d
/d
://d 26
:/2.6.6
http
http
http

://

http

2.7 Validasi Silang ....................................................................... 26

/
/
/
.id/ 3. METODE PENELITIAN
c.id
c.id
c.id
cBAB
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
.une
.une
.udan
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
3.1
Tempat
Waktu
Penelitian
.............................................
29
i
i
i
i
g
g
g
g
://
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h3.2 Rancangan Penelitian h...........................................................
h
29
.id/

ac
nej.

http

/

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.u

http

Pengujian sifat kimia lemak babi dan minyak sawit ... 32

3.5.3

c.
c.
Akuisisi
ej.a bilangan
ej.a spektrum dan optimasi daerah

d/
ac.i

.u

/di

:/
http

://

http

/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
4.2 Pengujian
Iodi ......................................................
37 b.une
.une
.unBilangan
b
b
i
i
li
l
l
i
i
d..ig39i
dig Babi dan Minyak Sawit
dig
/
/
/
/
/
/
://
:
:
:
4.3
Karakteristik
Spektrum
Lemak
p
p
p
http
htt
htt
htt
4.4 Analisis dengan Partial Least Square (PLS) dan Principal

.u

.u

://

http
.id/

.id/

.id/

.u

.u

http

httpxiii

igilib

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

ac
j.ac
Component
(PCR) ...............................................
42
nej.
neRegression

.id/

.u

://

http

4.1 Hasil Ekstraksi Lemak
.........................................................
37
id/
id/

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

/
/
Analisis ckontaminasi
minyak babi dalam
.id/
c.id
c.id minyak
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne .......................... 35 b.une
.uinstan
.une sawit pada sampel mie
b
b
goreng
i
i
l
l
i
i
gili
g
g

gilib
i
d
/
/
:

http

igilib

id/

id/

3.5.5

nej.

gilib
i
d
/
/
:

3.5.2

://di
://di
p
p
t
t
t
t
BAB 4.
h
h HASIL DAN PEMBAHASAN

http

gilib
i
d
/
/
:

Bahan Penelitian
31
/
/ ..........................................................

n
.un
lib.u
lib.u
libgelombang
i
i
i
g
g
g
dengan
FTIR
.............................................
33
i
i
i
://d
://d
://d
http
http ....................................................
http 3.5.4 Analisis kemometrik
34

.id/

.u

3.4.2

://

http

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
3.5 Pelaksanaan
31 une
.
.une
.une Penelitian .........................................................
b
b
i
i
l
l
i
i
g31ilib
g
g Ekstraksi lemak padat//..................................................
i
i
i
d
d
d
/
/
3.5.1
/
/
://
:
:
:
http
http
http
http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

3.4 Alat idan
31ilib.u
lib.u
lib.uBahan Penelitian ....................................................
i
g
g
g
i
i
i
://d 31
://d
://d
http
http
http 3.4.1 Alat Penelitian .............................................................

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

3.3 Diagram Alur Penelitian
.......................................................
30
.id/
.id/

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http

ttp
PLS dan PCR ....................
43
http
http 4.4.1 Pemilihan modelhkalibrasi

http

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

Mie Instan .............................................................................. 52

http

ac
nej.

ac
nej.

g
g
ig
://di 55
://di
://dKesimpulan
p
p
p
t
t
t
t
t
t
5.1
..........................................................................
h
h
h

/

une

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

u
u
BAB 5. PENUTUP
55ilib.u
ilib.
ilib......................................................................................

.id
j.ac

.
gilib
i
d
/
/
:

Validasi model
46
id/
id/ kalibrasi terpilih .................................

/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e ....................... 49 .une
ne Discriminant Analysis
4.5 Analisis
.un(DA)
.udengan
b
b
i
i
l
l
i
i
gilib
g
g
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
://
:
Sampel Minyak pada
tp:
ttp: Hasil Penerapan Model
http
http
htdengan
h4.6

d/
ac.i

nej.

gilib
i
d
/
/
:

4.4.2

://

5.2 Saran .....................................................................................
56
/
/

http
.id/

.id

.id

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
//d
DAFTAR
...............................................................................
://d 57
://d
:PUSTAKA
http
http
http

://

http

LAMPIRAN .............................................................................................. 63

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

igilib

.u

ac
nej.

://

http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

httpxiv

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

d/
.iNomor

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

2.1

.id/

ac
nej.

.u

://

http

http
.id/

Judul

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

DAFTAR
http GAMBAR

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

Halaman

ac
nej.

.id/

ac
nej.

u
.u
Perbedaan
9 ilib.u
ilib.lemak babi dan lemak sapiilib........................................
g

g

g

://di

://di

://di

://

http

2.2httpDiagram pembagian spektrum
15
http
http elektromagnetik ..........................

http

2.3
/
c.id
a
.
j
e
2.4
b.un

Spektrometer FTIR Alpha
19
d/
d/ ............................................................

3.1

Skema Diagram Alur Penelitian................................................... 29

4.1

c
ac
Reaksi asam nlemak
ej.a tidak jenuh dengan reagen
nej. Hanus................. 38

/
c.id
c.i
c.i
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Skema umum
20 .une
.une
.unespektrometer FTIR ................................................
b
b
i
i
l
l
i
i
gilib
g
g
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
://
: 21
:
:
2.5 ttpSkema
tahapan pada kemometrik.................................................
http
http
http
h

igili

://d
http

gilib
i
d
/
/
:

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

4.2

http

4.3

d/
ac.i 4.4

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

4.5

http

.id/

.id/

.id/

lib.u

lib.u

lib.u

ac
nej.

gi
gi
igiminyak sawit .....................
Perbandingan
wujud lemak babi
://di 39
://ddan
://di

://

http

http

http

http

Perbedaan karakteristik spektrum lemak babi dan minyak sawit 40

/

.id/

/

id
.id
Spektrum FTIR set
berbagai konsentrasi
.ac....................... 43
.ackalibrasi
nej

nej

u

u

u

.
.
Plot Kalibrasi
ilib.
ig46ilib
igilib Model Terpilih PLSig..............................................
p://d

p://d

p://d

ac
nej.

://

http

htt
htt
4.6htt Plot validasi LOOCV ...................................................................
47
/
.id4.7

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

4.8

Plot PRESS
49lib.u
.u
lib.......................................
lib.udengan Factor vs RMSEC

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

igilib

.u

ac
nej.

://

http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http xv

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

://

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

digi
digi
digi
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
4.9htt Cooman plot hasil klasifikasi
50
htt
htt DA ................................................

http

gilib
i
d
/
/
:

.id/

Plot validasi 2-fold cross
48
.id/
.id/ validation.............................................

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

d/
c.iNomor
a
.
j
ne

.u

gilib
i
d
/
/
:

2.1

.id/

.id/

ac
nej.

.u

.u

://

http

http
.id/

ac
nej.

Judul

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

DAFTAR
http TABEL

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

Halaman

.id/

ac
nej.

.u

.u

lib
lib
ilib hewan lain..............
Perbedaan
dig7 i
digdengan
digi kadar lemak daging babi

://

tp://
tp://
tp://
t
t
t
h
h
h
2.2 Komposisi asam lemak dari lemak babi....................................... 7

http

/
.id2.3

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

2.4

http
.id/

/
/
Komposisi asam lemak
c.id .................. 11
c.id dalam minyak secara umum
a
nej.

a
nej.

ac
nej.

u
Komposisi
lib.u................................... 13ilib.u
ilib. asam lemak dari minyak isawit
//dig

//dig

//dig

://

: 17
:
:
2.5httpIdentifikasi
gugus fungsi pada
http
http inframerah ...................................

http

Konsentrasi set kalibrasi
33
/
/ ..............................................................

4.2

Hasil pengujian bilangan iodin .................................................... 38

4.3

c
Kalibrasi multivariat
.ac ...................... 45
ej.a dengan teknik PLS danejPCR

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
3.2 Konsentrasi
34 .une
ne validasi ................................................................
.une
.uset
b
b
i
i
l
l
i
i
gilib
g
g
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
4.1 ttpKadar
lemak babi hasil ekstraksi..................................................
://
: 37
:
:
http
http
http
h

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

3.1
/

n

.id/

n

ib.u

ib.u

/
.id4.6

d/
d/
Hasil prediksi kuantitatif
53
ac.i
ac.i sampel dengan PLS .............................

ac
nej.

nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

igilib

.u

ac
nej.

://

http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

httpxvi

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

://

http
.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.u

.id/

ac
nej.

.u

.u

.id/

ac
nej.

http

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

nej.

ac
nej.

ib.u

il
il
il
Hasil
//dig51
//digDA ......................................
//digklasifikasi test set oleh model

:
:
:
http
http
http
4.5 Hasil klasifikasi sampel dengan model DA ................................. 52

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

4.4

http

gilib
i
d
/
/
:

http

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

d/
c.iNomor
a
.
j
ne

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

.u

Judul

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

DAFTAR
http LAMPIRAN

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

Halaman

.id/

ac
nej.

.u

.u

A

lib
ilib
Hasil
Lemak Dan HasildPengujian
Bilangan Iodin ......
igilib
dig63i
digEkstraksi

F
/

Hasil Penerapan Model/ Pada Sampel ..........................................
80
/

tp://
tp://
tp://
tp://
t
t
t
t
h
h
h
h
B
Dokumentasi Pen