ENABLER: PERANAN PEMERINTAH DALAM MODEL PEMBANGUNAN BERPUSAT PADA MANUSIA (STUDI PADA PEMERINTAH DESA DI DESA HARJOMULYO, KECAMATAN SILO, KABUPATEN JEMBER DALAM PROGRAM NASIONAL PEMBERDAYAAN MASYARAKAT MANDIRI PERDESAAN (PNPM - MANDIRI PERDESAAN) TAHUN AN

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u

b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i

l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u

b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.

.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id

.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
d
d

aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u

u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d

:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt PEMERINTAH DALAMhhtt
ENABLER: PERANAN

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

MODEL PEMBANGUNAN BERPUSAT PADA MANUSIA
(STUDI PADA PEMERINTAH
DESA DI DESA HARJOMULYO,
id KABUPATEN
ca.cid.SILO,
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
KECAMATAN
JEMBER
DALAM
.
e
e
e
ej.
nNASIONAL
nejMASYARAKAT
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
PROGRAM
PEMBERDAYAAN
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ili
idgigili PERDESAAN (PNPM
idg-igMANDIRI
idgigili
d
/:MANDIRI
/:d
/:d
/
/
/
PERDESAAN)
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
hthttp
hthttp
TAHUNhANGGARAN
2009)

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
d.idTHE
id.id GOVERNMENT’S ROLE
ENABLER:
aj.ca.ci .id
aj.ca.cTHE
aj.ca.ciIN
.
.
.
j
j
j
e
e
e
PEOPLE
ne
ne CENTERED DEVELOPMENT
ne MODEL
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigilON THE VILLAGE GOVERNMENT
idgigil
(STUDY
AT HARJOMULYO,
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
OF SILO, DISTRICT
hhttp
hhSUBDISTRICT
hhttp OF JEMBER IN THE NATIONAL
ttp
PROGRAME OF COMMUNITY DEVELOPMENT - RURAL AUTONOMY
IN BUDGETARY YEAR OF 2009)
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
SKRIPSI

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttOleh

Grace Eva Nofna Br. Ginting

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.idNIM 040910201164 j.aca.cid.id
a
.
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

PROGRAM STUDI
ILMU ADMINISTRASI NEGARA
.cid.id ILMU ADMINISTRASI
c
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
JURUSAN
.
.
.
j
j
j
a
.
.
.
e
e
e
n
nej
nej POLITIK
nej ILMU SOSIAL DAN
.bu.n
.bu.n
.bu.ILMU
FAKULTAS
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgJEMBER
UNIVERSITAS
igil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt2010

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne PERANAN PEMERINTAH
ne DALAM
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
ENABLER:
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil PEMBANGUNAN:BERPUSAT
idgigil
//:d
//:d
MODEL
PADA MANUSIA
:
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhttp
hhtt(STUDI PADA PEMERINTAH
hhttpDESA DI DESA HARJOMULYO,

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

KECAMATAN SILO, KABUPATEN JEMBER DALAM
PROGRAM NASIONAL
PEMBERDAYAAN MASYARAKAT
.id
.cid.id
caPERDESAAN)
a
.
je.aj.cac.id
j
MANDIRIne
PERDESAAN
(PNPM - MANDIRI
e
n
nej.
.bu.un TAHUN ANGGARAN
.bu.2009)
u
b
b
i
i
l
l
i
i
g li
g li

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

PEOPLE CENTERED DEVELOPMENT MODEL
d
.cid.id
.cid.id
(STUDY ON THE
GOVERNMENT jAT
aj.ca.ci .id
aj.caVILLAGE
aj.caHARJOMULYO,
.
.
.
j
j
e
e
e
SUBDISTRICT
OF
ne
ne SILO, DISTRICT OFiliJEMBER
ne IN THE NATIONALilib.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
i
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil OF COMMUNITY DEVELOPMENT
idgigil
PROGRAME
- RURAL AUTONOMY
//:d
//:d
:
:p//:d
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
IN BUDGETARY
hhttp
hhtt
hhttp YEAR OF 2009)

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
SKRIPSI ib.u.n
nej.
u
l
i
b
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

e
n
ej.
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:

e
n
ej.
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

idigi
idigi
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
ENABLER: THE GOVERNMENT’S ROLE IN THE

diajukan guna melengkapi tugas akhir dan memenuhi salah satu syarat
untuk menyelesaikan Program Studi Ilmu Administrasi Negara (S1)
.id
id
ca.cid.mencapai
gelar Sarjana Sosial
j.acac.id
j.adan

Oleh

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

.cid.id Eva Nofna Br. Ginting.ac.cid.id
caGrace
a
.
j
jej.a
e
e
j.
n
n
e
u
u
n
n
.
.
NIM
040910201164
u
u
b
b
idgiigliilib.
idgiigliilib.
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d.id
PROGRAM cSTUDI
.cid.id ILMU ADMINISTRASI
ca.cid.id
ca.ciNEGARA
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
.
.
.
e
e
e
j
ILMU ADMINISTRASI
nej
nej
neJURUSAN
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
FAKULTAS
ILMU
SOSIAL
DAN
ILMU
POLITIK
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
UNIVERSITAS
JEMBER
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
2010

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:i d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

PERSEMBAHAN

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d.id Untuk kedua orang ctuaku,
d
d
i
.
c
aj.ca.ci .id
aj.ac
aj.a.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
e
ne
nGinting
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Frans JohnilIsrael
& Krista Frida
Murlan
Br. Silalahi. ilibi.bu.nune
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/
ii/d
:
/
/
p
:
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

MOTO

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

h

Dan ingat,
hiduplah untuk memberi sebanyak-banyaknya,
d.id
i
.
.id
*)
c
c.idid
sebanyak-banyaknya.
j.aj.cac.id
ej.aj.ac bukan untuk emenerima
ej.aj.ac.

ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
*)
//:d
//:d
//:d
/[Film].
:
:
:
/
/
/
/
Riza,
Riri
(Director).
2008.
Laskar
Pelangi
(Available
from
Laskar
Pelangi,
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p Jakarta,
p
p
p
t
t
t
h
h
h
t
t
t
h
h
h
Miles Films & Mizan Productions).

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
iii
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

.cid.id berjudul “Enabler: .ac.cid.id
bahwa karya ilmiah
ca.cid.id menyatakan dengan sesungguhnya
ca.cid.id
cayang
a
a
a
.
.
.
j
j
j
jej.a
e
e
e
e
j.
j.
j.
n
n
n
n
e
e
e
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
.
u
u
u
u
b
b
b
b
Peranan Pemerintah
pada Manusia (Studi
iilib.
ib.
idgiigliilib.
idgiigliilib. dalam Model Pembangunan
idgiigliilBerpusat
idgiiglpada
d
d
d
/
/
/
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
p
://
Pemerintah
Silo, Kabupaten
p //
hthtp
hthtp
hthtJember
ttp:/ Desa di Desa Harjomulyo,
ttpKecamatan
ttp:/ dalam

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

PERNYATAAN

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne tangan di bawah ini:
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
Sayaiyang
bertanda
i
i
l
l
i
i
i
idgigil
idgigil
//:d
:p//:d
:pBr.
/
/
/
/
p
p
t
t
nama
:
Grace
Eva
Nofna
t
t
hhtt
hhtt Ginting
NIM

: 040910201164

Program Nasional Pemberdayaan Masyarakat - Mandiri Perdesaan (PNPM - Mandiri

d
did
d sendiri, kecuali j.ac.cid.id
ca.cid.ikarya
adalah benar-benarj.a
hasil
aj.ca.ci .id Perdesaan) Tahun Anggaran
aj.ca.ci .2009)”
.
.
j
j
.
e
e
e
e
n
n
n
n
ej.a
e
e
ej
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
.
u
u
u
u
b
b
b
b
.
.
.
.
i
i
i
i
jika
dalam
pengutipan
substansi
disebutkan
sumbernya,
dan
belum
pernah
diajukan
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
d
/
/
/
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
:
p
pada
atas
tp: jiplakan. Saya bertanggung
hthtp
hthtinstitusi
hthtp
ttpjawab
ttp: mana pun, serta bukan
tkarya

h

keabsahan dan kebenaran isinya sesuai dengan sikap ilmiah yang harus dijunjung

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id tinggi.
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.pernyataan
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
Demikian
ini
saya
buat
dengan
sebenarnya,
tanpa
ada
tekanan
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp bersedia mendapat sanksihthakademik
p
danhth
paksaan
jika
ttp
ttp dari pihak mana punhserta

h

ternyata di kemudian hari pernyataan ini tidak benar.

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

nej
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
iv
:
/
/
p
t
hthttp

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
Jember, 1 Desember
hh2010
hhtt
tt
Yang menyatakan,

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

h

Grace Eva Nofna Br. Ginting

id

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

.
NIMe040910201164
j.a.cac.id

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

SKRIPSI

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ENABLER: PERANAN PEMERINTAH DALAM
MODEL PEMBANGUNAN
BERPUSAT PADA
.cid.MANUSIA
id
ca.cid.id
caHARJOMULYO,
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
(STUDI PADA
PEMERINTAH
DESA
DI
DESA
e
e
e
n
nej. SILO, KABUPATEN
nej. DALAM
nej.
.bu.n
.bu.JEMBER
.bu.n
u
u
u
b
b
b
KECAMATAN
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
PROGRAM
NASIONAL PEMBERDAYAAN
MASYARAKAT
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp MANDIRI PERDESAANhth
hthttp
ttp - MANDIRI PERDESAAN)
(PNPM
TAHUN ANGGARAN 2009)

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

Oleh
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
Ginting
nej.
nej. Grace Eva Nofna Br.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
NIM
040910201164
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej. M. Si
nej. Utama : Drs. H.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Dosen Pembimbing
Boedijono,
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
Dosen
Pembimbing
Anggota
:
Drs.
Abdul
Kholiq
Azhari,
M.
Si
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/
v/d
:
/
/
p
:
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

Pembimbing

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

PENGESAHAN

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
Skripsi berjudul “Enabler:
e Pembangunan Berpusat
ne
ne
ne Peranan Pemerintahildalam
nModel
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
l
il
il
idgigSilo,
idgigil
idgig(Studi
idgdi
igiDesa
//:d
//:d
//:d
//:d
pada tManusia
pada PemerintahtpDesa
Harjomulyo, Kecamatan
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp
Kabupaten Jember dalam Program Nasional Pemberdayaan - Masyarakat Mandiri

h

Perdesaan (PNPM - Mandiri
Perdesaan) Tahun Anggaran.i2009)”
telah diuji dan
ca.cid.id
ca.cid.id
cacd.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
disahkan pada: .un
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
li
idgigili
idgig: iSelasa,
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
hari, tanggal
14 Desember 2010
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
Tim Penguji
:
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
Sekretaris,

h

id
ca.cid.id
ca.cid.Boedijono,
a
a
Drs.
M.
Si
.
.
j
j
e
e
ej. 196103311989021001b.u.n
nej.
nNIP.
.bu.n
u
u
b
i
i
l
l
i
i
b
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp Penguji :
Anggota

h

d 1.
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
2.
/
p

d
aj.ca.ci .id
aj.ac.
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.un
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
diggil (..........................................)
:p//:d
:p//:d
/
/
Rahmat
Hidayat, S. Sos, MPA ttp:p//://di
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hNIP.
htt 198103222005011001 hhtt

h

ca.cid.id 3.
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

Hadi Makmur, S. Sos, c
MAP
.cid.id
a
.
j
a
NIP. 197410072000121001
uneej.

tempat

: Fakultas Ilmu Sosial dan Ilmu Politik.

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Ketua,

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

aj.cac.id
Dr. Sutomo, M.
Si
.
j
e
un e
NIP. 196503121991031003
ilib.b.un

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

.id

idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

dSi
Drs. A. Kholiq Azhari, cM.
aj.a.ci .id
.
j
NIP. 195907261989021001
e
n e

igliibli.b.un
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

(..........................................)
c.idid

je.aj.ac
e
n
u
igliibli.b.un
g
i
d
i
:// /d
thtp
h
Mengesahkan
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

nej
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
vi
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

(..........................................)
c.id.id

Dekan,
Fakultas
Ilmu
Sosial
dan Ilmu Politik d
d.id
i
.
c
c.i id
ej.a.ac Universitas Jember ej.a.ac.

nej
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

Prof. Dr. Hary Yuswadi, MA
idNIP.195207271981031003

aj.ca.c.id
.
j
e
n e
liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
t
hthtp
t

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.buPembangunan
u
u
u
u
b
b
b
b
Enabler: Peranan
Pemerintah
dalam Model
Berpusat ipada
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Manusia
(Studi
pada
Pemerintah
Desa
di
Desa
Harjomulyo,
Kecamatan
Silo,
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

h

RINGKASAN

Kabupaten Jember dalam Program Nasional Pemberdayaan Masyarakat -

id.id
2009); Grace
ca.cid.id Mandiri Perdesaan (PNPM
ca.cid.-idMandiri Perdesaan) Tahun
ca.cAnggaran
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
ej. halaman; Program Studi
nej.
nej040910201164;
n114
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Eva
Nofna
Br.
Ginting,
2010:
xvii
+
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp dan Ilmu
Ilmu
Negara, Jurusan Ilmu
p
hthAdministrasi
hthttpAdministrasi, Fakultas IlmuhSosial
ttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

Politik, Universitas Jember.

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne istilah peranan pemerintah
nedalam Model Pembangunan
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
Enabler
merupakan
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Berpusat
dapat
tp
hhtuntuk
hhttp pada Manusia. Di Indonesia,
hhttp urgensi bagi pemerintah

h

menjalankan peranannya sebagai enabler semakin meningkat seiring diadopsinya

.cid.id
ca.cid.idtahun 2000. Karena, j.aca.cid.id
capembangunan
ca.cid.id MDGs ke dalam konsep
nasional sejakj.aawal
a
a
.
.
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej. MDGs dengan tegas
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
sebagaimana
diketahui
menekankan
orientasi
pada
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
pembangunan
manusia sebagai wujud
hthttpberkualitas.
hthttp konsep pembangunan yang
hthttp

h

Orientasi kepada pembangunan manusia yang berimplikasi pada diterapkannya

d
d
d
did Lokal ini kemudian melahirkan
aj.ca.ci .id Strategi Pengelolaan Sumber
aj.ca.ci .id program-program ej.aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .Daya
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne kemiskinan. Di antaranya
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
yang
bersifat
pemberdayaan
untuk
mengatasi
masalah
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
p
adalah
Nasional Pemberdayaan
hhttp (PNPM hhttp Masyarakat -Mandiri Perdesaan
hhttProgram

h

Mandiri Perdesaan). Sebagai salah satu manifestasi Model Pembangunan Berpusat

ca.cid.id Perdesaan tentu saja j.menuntut
ca.cid.id pada Manusia, PNPM j-.aMandiri
ca.cid.id pemerintah untuk j.aca.cid.id
a
a
.
j
e
e
e
e
n
nej.
nej. pemerintah di tingkat
nej. enabler-nya tersebut.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.Termasuk
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
dapat
mewujudkan
peranan
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp yang dialami pemerintah
p
tp pemerintah desa. Ini hpulalah
hthtyakni
hthdesa
lokal,
ttp di Desa

h

Harjomulyo, Kecamatan Silo, Kabupaten Jember dengan masuknya Desa Harjomulyo

d.id
d
did
.cid.id
aj.ca.cidesa
aj.ca.ci .id sebagai satu dari berbagai
aj.ca.ci .Perdesaan.
sasaran PNPM - Mandiri
Bagaimana ej.a.c
.
.
.
j
j
j
a
e
e
e
nej
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Pemerintah
Desa
Harjomulyo
menjalankan
peranannya
sebagai
enabler
pada
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
p
tp
hhttp
hhttHarjomulyo
hhtPerdesaan
penyelenggaraan
PNPM - Mandiri
TA 2009 di Desa

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

h

h

merupakan hal yang coba ditelusuri dalam penelitian ini. Momen penyelenggaraan

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
vii
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

PNPM - Mandiri Perdesaan TA 2009 di Desa Harjomulyo dipilih berdasarkan

d
id ditujukan kepada j.aca.cid.id
ca.cid.idmasyarakat Desa Harjomulyo
ca.cid.yang
aj.ca.ci .id pertimbangan santernya
aprotes
a
.
.
.
j
j
j
.
.
e
e
e
e
n
n
n
n
ej.
e
ej
ej Desa Harjomulyo, terkait
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
.
u
u
u
u
b
b
b
b
Pemerintah
Desa
Harjomulyo,
terutama
kepada
kepala
.
.
.
.
i
i
i
i
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
d
/
/
/
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
tp :
desain
jembatan rabat betonhtPNPM
p
p:
tp: di desa
hthtp
hthtp
t2009
ttproyek
http - Mandiri Perdesaan TA

h

tersebut, yang dinilai berpotensi memperparah dampak banjir.

d
Guna mencapai tujuan
maka peneliti pertama-tama
akan menggali
ca.cid.id
ca.cid.ipenelitian,
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
nej.
nej. peranan Pemerintah
neHarjomulyo
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu-.n
u
u
u
u
b
b
b
b
informasi
berkaitan
dengan
Desa
dalam
PNPM
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Mandiri
yang kemudian dianalisa
p
hthttpPerdesaan TA 2009 di Desa
hthHarjomulyo,
hthttp dengan
ttp

h

menggunakan prinsip-prinsip enabler yang dikemukakan Y. C. Yen, untuk

d
d
ca.cid.iperanan
ca.cid.id Pemerintah Desa j.aca.cid.id
dari
yang telah dijalankan
aj.ca.ci .id mengetahui manakahej.a
a
.
.
j
j
.
.
e
e
e
n
n
n
n
ej.
e
ej
ej
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
.
u
u
u
u
b
b
b
b
.
.
.
.
i
i
i
i
Harjomulyo
tersebut
yang
termasuk
sebagai
peranan
enabler.
Sementara
itu,
sumber
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
d
/
/
/
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
tp
p
datahthdalam
hthtp
hthtdata
ttp:observasi
ttp: penelitian ini terdiri dari
ttp: primer yang diperoleh melalui

h

partisipatif dan wawancara mendalam dengan tiga informan inti, serta dari data

d
ca.cid.id
ca.cid.id dokumentasi dan studi jkepustakaan.
ca.cid.id sekunder yang diperolehj.amelalui
Data-data yang j.ac.ci .id
a
a
.
.
j
a
.
e
e
e
e
n
nej.
nejmelalui
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.selanjutnya
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
diperoleh
tersebut
diperiksa
keabsahannya
triangulasi
dengan
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp informan
p
metode,
hthttp secara mendalam lima horang
hthttp yakni dengan mewawancarai

h

pembanding. Analisis data dalam penelitian ini sendiri dilakukan dengan model

d
d
d
id
Miles
aj.ca.ci .id analisa interaktif dari e
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.dan
c.idHuberman.
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
u.n
ne
ne terdapat delapan peranan
ne penelitian menunjukkan,
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bkegiatan
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
Hasil
dari
bahwa
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p dijalankan PemerintahhhDesa
p
utama
hhttp
hhttyang
ttp Harjomulyo pada saat penyelenggaraan

h

PNPM - Mandiri Perdesaan TA 2009 di Desa Harjomulyo. Dan dari delapan peranan

id.id
ca.ctermasuk
ca.cid.id tersebut, empat di antaranya
ca.cid.id
peranan sebagai enabler.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
//:d
/
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
p
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
viii
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Terima
kasih
Tuhan,
akhirnya
karya
dengan
judul
Enabler:
Peranan
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

PRAKATA

Pemerintah dalam Model Pembangunan Berpusat pada Manusia (Studi pada

.cid.id
.cid.id
Kecamatan Silo,
Jember dalam
ca.cid.id Pemerintah Desa di Desa
caHarjomulyo,
caKabupaten
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
n
nej.
nej.
nePerdesaan
nej.
.bu.n
.buPemberdayaan
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Program
Nasional
Masyarakat
Mandiri
(PNPM
Mandiri
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
Perdesaan)
terselesaikan
juga. Untuk setiap proses
p
hthttp Tahun Anggaran 2009) h
hthttp dan hasil,
selamanya penulis bersyukur kepada Engkau yang menjadikan segala sesuatunya

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id dapat dilakukan.
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
nededikasi banyak orangilimerupakan
ne bagian penting lainilyang
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
Keberadaan
dan
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
turut
atas selesainya karyahini.
tp kepada
hhtkasih
hhberperan
ttp
httpKarenanya, penulis berterima

h

keluarga besar Fakultas Ilmu Sosial dan Ilmu Politik Universitas Jember, khususnya

d Si dan Drs. Abdul j.ac.cid.id
ca.cid.iM.
ca.cid.id penulis, Drs. H. Boedijono,
ca.cid.id kepada kedua dosen pembimbing
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
j.a
j.
j.
j.
n
n
n
n
e
e
e
e
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
.
u
u
u
u
b
b
b
b
. untuk kesediaan membimbing
Kholiq Azhari,
ilib.
ilibSi,
idgiiglijuga
idgiigliilib. hingga akhir. Terima://kasih
idgiigliM.
idgiigliilib.
d
d
d
/
/
/
/
//:d
:
:
://
://
thtp
p://
p //
penulis
kepada masyarakathdan
Desa Harjomulyo,
hthtp
hthtp
ttpKecamatan
ttpPemerintahan
tthaturkan

h

Silo, Kabupaten Jember untuk sebuah penerimaan yang tulus dan penuh kehangatan.

d
d
.cid.id
ca.cid.id
kepada Meira j.ac
aj.ca.ci .id Penulis juga sangat berterima
aj.teristimewa
aj.ca.ci .idkasih kepada para sahabat,
.
.
.
j
j
j
a
.
e
e
e
e
n
nej
nePutra Sulistiyadi, Nita iRyan
ne Fitri Anita Sarihastutik,
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.Dwi
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
Nugrahani
Kunyono
Dewi,
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
Purbosari,
Septi
hhttpAzis, Mayra Elly Agus, hPuranggi
hhttp Khairil Idaqa’, M. Abdul
http

h

Widiyastika, Desi Purnama Sari, Desinta Nugrahaningrum, Mia Kharisma, dan

.cid.id
.cid.id
ca.cid.id yang diberikan. Kepada
ca.cid.id Puspitawati, untuk setiap
casaudara-saudara
semangat
di Gereja j.ac
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
e
e
e
e
ej.
u.n
nej.
nkasih
nej. Revival Jember, terima
nej.
.bSatelit
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Mawar
Sharon
untuk
semua
bentuk
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
tp yang terutama penulishthpersembahkan
hthttp
hthtkasih
dukungannya.
Akhirnya, rasa terima
ttp

h

kepada kedua orang tua penulis, Frans John Israel Ginting dan Krista Frida Murlan

did
d
d
d
aj.ca.ci .papa
aj.ca.ci .id Br. Silalahi. Terimaekasih
aj.ca.ci .idpengorbanan dalam ej.aj.ca.ci .id
dan mama, untukej.segala
.
.
j
j
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
perjuangan
demi
memandaikan
anakmu
ini.
Meski
lama
tertunda,
semoga
karya
ini
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p mama banggakan. Juga hkepada
p
tp
hhtmenjadi
hhttdan
dapat
kemenangan yang papa
http Franisz,

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
ix
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

Agnes, dan Atlanta Ginting, terima kasih untuk tidak pernah berhenti membesarkan

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id hati dan pikiran penulis.
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne semoga karya ini dapat
ne manfaat. Namun, penulis
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Harapan
penulis,
memberi
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
sepenuhnya
sadar
bahwa
masih
terdapat
banyak
kekurangan
dalam
karya
yang
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

h

penulis kerjakan. Karena itu, datangnya kritik dan saran yang membangun dari

id yang juga penulis harapkan.
ca.cid.id berbagai pihak menjadij.ahal
ca.cid.lain
ca.cid.idSebab tak ada yang j.aca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
e
e
nej.
nej. manusia.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
sempurna
dari
kerja
seorang
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
d
aj.ca.ci .id Jember, 1 Desember 2010
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
//:d
//:d
:
/
/
/
/
p
t
t
p
Grace
tp Nofna Br. Ginting
hhtEva

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/
x/d
:
/
/
p
:
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
Halaman
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

DAFTAR ISI

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

HALAMAN JUDUL ..............................................................................

i

ca.cid.id HALAMAN PERSEMBAHAN
ca.cid.id ............................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ii
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
HALAMAN
iiiigigili
idgigili
idgiMOTO
idgigili
gili ..............................................................................
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/d
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
p
p
p
t
t
t
h
h
h
t
t
t
h
h
h iv
HALAMAN
PERNYATAAN ...............................................................
HALAMAN PEMBIMBINGAN ..........................................................

v

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id HALAMAN PENGESAHAN
aj.ca.ci .id...............................................................
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
vi
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
il
idgigil
idgigil
idgig.........................................................................................
idgigil
RINGKASAN
vii
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
hhttp ix
hhttp ..............................................................................................
hhttp
PRAKATA
DAFTAR ISI ...........................................................................................

h

xi

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
DAFTAR TABEL ..................................................................................
xv
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
DAFTAR
GAMBAR
..............................................................................
xvi
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp xvii
hthttp
hthttp LAMPIRAN ..........................................................................
DAFTAR

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

h

1
d
d.id
d.id
i
i
.
.
c
c
aj.ca.ci .id
aj.ac
.
.
j
j
je.aj.ac Masalah ................................................
1.1 LatarnBelakang
1
e
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.un
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
il
idgigil
idgigRumusan
Masalah .........................................................
12idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p/1.2
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
h
hhtt 1.3 Tujuan dan ManfaathhPenelitian
t
tt
h
....................................
13

h

BAB 1. PENDAHULUAN ....................................................................

1.3.1 Tujuan Penelitian ..................................................
13
id.id
id.id
id.id
.
.
.
c
c
ca.cid.id
c
a
a
a
a
c
c
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
e
e
e
e
1.3.2
Penelitian ................................................
14
ej.
nej.
nej.
nManfaat
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
BAB 2. :/TINJAUAN
PUSTAKA ..........................................................
15
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp2.1 Kemiskinan......................................................................
hthttp 15
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

2.2

19
.ci .id
.ci .id
c
ca.cid.id
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
2.1.1
Model
19
nej
nej
nej Pembangunan Nasional…………………….
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
il
idgigPengelolaan
idgigil
idgigil
Sumber Daya
Lokal
/:d
:p/2.3
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
(Community Based Resource
Management)……………
23

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

h

PembangunandNasional...................................................
d

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
xi
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

24
ca.cid.id
a
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n ej
ej
nTujuan…………………………………………….
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
2.4.1
25 ilibi.bu.un
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
2.4.2
Keluaran
Program……………………….……..…
26
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

2.4

Program Nasional Pemberdayaan Masyarakat -

d
d
Mandiri Perdesaan
ac.ci .id (PNPM - Mandiri Perdesaan)……
ac.ci .id

2.4.3

Prinsip Dasar……………………………………..

27

28
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
ej.
nPendanaan…………………………………………
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
2.4.5
28
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
2.4.6 Ketentuan dasar
hthttp
hth…………………………….….....
hthttp 29
ttp
2.4.4

2.4.7

id
id
Sasaran……………………………………………
.ac.c.id
.ac.c.id

Alur Tahapan ……………………………..………

30

ca.cid.id
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
nej
nej
neBerpusat
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
Satu
Manifestasi
Model
Pembangunan
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
:
:p//:d
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
pada Manusia……………………………………………
hhttp 31
hhtt
hhttp
2.5

2.6

.cid.id - Mandiri Perdesaan sebagai
.id
Justifikasi
j.acPNPM
j.ac c.idSalah

Peran..................................................................................

BAB 3. METODE PENELITIAN…………………………………….

h

42

d
d
ca.cid.id
42
a
.
j
.
.
.
e
e
e
n ej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
iibli.bu.undan Tempat Penelitian........................................
l
l
3.2igilWaktu
42
i
i
i
i
idgigil
idgigil
dig
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt 43
hhtt
hhtt 3.3 Informan Penelitian..........................................................
3.4

h

32

id.id …………………...…………………...
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.Desa
2.7 Pemerintah
35
a
a
a
c
.
.
.
j
j
j
neej.
neej.
neej.
iibli.bu.unPelaku-Pelaku PNPMig- iMandiri
liibli.bu.un Perdesaan ….. 37igiliibli.bu.un
2.8igilPeran
ig
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/dig
/dEnabler………………….
/digPeranan Pemerintah sebagai
/
/
/
p
p
t
t
t
t
2.9
40
t
t
t
h
h
hthtp
t
ht
ht
3.1

h

.i
.i
Jenis Penelitian…………………………………………..
j.acac.id
j.acac.id

Jenis dan Sumber Data…………………………………

45

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
3.4.1 Pengamatan………………………………………
45
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ej.
nej.
nej.
nWawancara……………………………………….
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
3.4.2
46
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp 47
hthttp
3.4.3 Dokumentasi……………………………………..
3.4.4

Studi Kepustakaan……………………………….

h

h

47

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
d
d
aj.ca.ci .idData.......................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
3.5 MetodeejAnalisis
48
.
.
.
j
j
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
3.6
Metode
Pemeriksaan
Keabsahan
Data………………..
50
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
xii
:
/
/
p
t
hthttp

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

BAB 4. HASIL DAN PEMBAHASAN.................................................

52

52
ca.cid.id
a
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
nej
neStruktural
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
4.2 ilKondisi
PemerintahiliDesa
Harjomulyo
i
i
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
pada
saat
Penyelenggaraan
PNPM
Mandiri
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
4.1

d
DeskripsiaUmum
c.cid.id Desa Harjomulyo……………………
ac.ci .id

Perdesaan TA 2009 di Desa Harjomulyo………………

53

ca.cid.id