EFEKTIVITAS MODEL PEMBELAJARAN KOOPERATIF DENGAN METODE THINKING ALOUD PAIR PROBLEM SOLVING (TAPPS) TERHADAP HASIL BELAJAR BIOLOGI DAN AKTIVITAS SISWA (Pokok Bahasan Sistem Peredaran Darah pada Manusia Kelas VIII Semester Genap Tahun Ajaran 2012/2013 di S

EFEKTIVITAS MODEL PEMBELAJARAN KOOPERATIF DENGAN
METODE THINKING ALOUD PAIR PROBLEM SOLVING (TAPPS)
TERHADAP HASIL BELAJAR BIOLOGI DAN AKTIVITAS
SISWA (Pokok Bahasan Sistem Peredaran Darah
pada Manusia Kelas VIII Semester Genap
Tahun Ajaran 2012/2013
di SMP Negeri 10
Jember)

SKRIPSI

Oleh
Mazwin Mukaromah
NIM: 080210103038

PROGRAM STUDI PENDIDIKAN BIOLOGI
JURUSAN PENDIDIKAN MIPA
FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN
UNIVERSITAS JEMBER
2013


.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/

/
:
p
tt

y.u

/

rary

lib
tp://

y.u

/

rary


://lib
http

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/

:
tp

ht

c.id

h
.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp


ht
j.a
.une

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

r

ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

h

.id/

y.u

h

/


c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib

http

h

/
/
/
.id/ EFEKTIVITAS MODEL
c.idPEMBELAJARAN KOOPERATIF
c.id
c.id
DENGAN
a
a
a
.
.
.
j
j

j
e
e
e
METODE THINKING
ALOUD PAIR PROBLEM
y.un
y.un SOLVING (TAPPS) rary.un
r
r
a
a
r
r
TERHADAP
HASIL BELAJAR
DAN AKTIVITAS
/lib
://lib
:/BIOLOGI

://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h Sistem Peredaran Darah h
SISWA (Pokok Bahasan

ac
nej.

ry.u

libra

/
/
:
p
t

pada Manusia Kelas VIII Semester Genap
/ Ajaran 2012/2013
/
Tahun
c.id di SMP Negeri 10
c.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une
y
y
r
r
Jember)
a
a
br
br

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

/li
ttp:/

/li
ttp:/

h
d/
ac.i

ej.

.un
rary

lib

tp://

ry.u

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

id/

ac.
nej.

ry.u

libra
tp://

h

/
Dosen Pembimbing
c.id I
a
.
j
Dosen.uPembimbing
II
ne

ry.u

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

ac
nej.

PROGRAM
STUDI PENDIDIKAN
ry.u
ry.u BIOLOGI
ry.u
a
a
r
r
b
b
i
i
l
l
JURUSAN PENDIDIKAN
MIPA
tp://
tp://
t
t
h
h
FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN
UNIVERSITAS JEMBER
/
/
2013
c.id
c.id

libra
/
/
:
p
tt

h
.id/

ac
nej.

y.u

a
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
/

c.id

a
nej.

a
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
/

.id/

ac
nej.

h

.id/

ry.u

rary

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

j.a
.une

://lib
http

ry

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

/
: Drs. Wachju Subchan
c.id M.S, Ph.D
a
.
j
: Dra. Pujiastuti,
.une M.Si

ry

libra
/
/
:
p
tt

c.id

h

Oleh
/
.idMazwin
.id/
c
a
.
Mukaromah ej.ac
j
e
y.un
y.un
NIM: 080210103038
r
r
a
a
r
r
://lib
://lib
http
http

h

a
nej.

h

h

ry.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

SKRIPSI

.id/

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

/
/
.id/ satu syarat
Disusun guna melengkapi
c.id tugas akhir dan memenuhi
csalah
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
untuk menyelesaikan
pendidikan dan mencapai
.une
.unegelar sarjana (S1)
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
r
pada Program Studi :Pendidikan
Biologi
//lib
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

h

h

h
.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

i

/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

rary

lib
tp://

d/
ac.i

j.
.une

rary

://lib
http

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

d/
ac.i

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht

DAFTAR ISI

/

h

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

/

c.id

j.a
.une

rary
Halaman

://lib
http

HALAMAN JUDUL ....................................................................................

h

i

HALAMAN PERSEMBAHAN/..................................................................
ii
/
id/
id
id/
.
.
.
c
c
c
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
HALAMAN MOTTO
..................................................................................
iii une
y.un
y.un
y.un
r
r
r
ry.
a
a
a
a
r
r
r
r
b
b
b
b
i
i
i
i
l
HALAMAN
://lPERNYATAAN ......................................................................
://l
://l iv
tp://
http
http
http

h

/
/
/
/
PENGESAHAN.i......................................................................
vi
.idHALAMAN
c d
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
RINGKASAN ...............................................................................................
vii
.une
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
libr
://....................................................................................................
://lib
://lib ix
p
p
p
PRAKATA
t
t
t
t
t
t
h
h
h

h

HALAMAN PEMBIMBINGAN .................................................................

v

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

DAFTAR ISI .................................................................................................

x

/
/
/
/
xii
c.idDAFTAR TABEL ........................................................................................
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
.une
.u....................................................................................
.une
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
DAFTAR
GAMBAR
xiii
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h LAMPIRAN ................................................................................
h
h
DAFTAR
xiv
BAB 1. PENDAHULUAN ...........................................................................

1

1.1 Latar Belakang
j.
ne...............................................................................
nej.

1

d/
ac.i

j.
.une

ry

libra
tp://

d/

.un

tp

c.i
ej.a

c.i
ej.a

h

ac
nej.

ry.u

.un
rary

ry

.id/

ac
nej.

h

h

2.1 Pembelajaran Kooperatif ...............................................................

7

/
/
2.2 Metode Thinking Aloud
c.id Pair Problem Solving (TAPPS)
c.id ..............

9

a
nej.

a
nej.

lib

/

c.id

2.5 Pokok Bahasan Sistem Peredaran Darah .......................................

h
.id/

ac
nej.

u

14ary.
r
r
r
b
b
b
i
i
i
://l Negeri 10 Jember ..................................................................
://l
://l 15
p
p
p
t
t
t
t
t
t
2.4
SMP
h
h
h

d/
ac.i

a
nej.

h

6

u
u
2.3 Pembelajaran
ary. Biologi ....................................................................
ary.

ej.

tp://

1.4 Tujuan Penelitian ...........................................................................
d/
d/

/

c.id

j.a
.une

1.5 Manfaat Penelitian
.........................................................................
6 .u
y.un
y.un
r
r
a
a
ary
r
r
r
b
b
b
i
i
i
l
l
l
/
/
/
/
/
/
BAB 2. tTINJAUAN
PUSTAKA ..................................................................
7
tp:
ttp:
ttp:

.id/

libra
/
/
:
p
t

ry.u

d/
ac.i

a
a
a
1.2 Batasan
/libr Masalah ............................................................................
/libr
/libr5
/
/
/
:
:
:
p
p
p
t
t
t
ht
ht
ht
1.3 Rumusan Masalah..........................................................................
5

c.i
ej.a

rary
b
i
l
/
/
:

ry.u

d/
ac.i

h

15

/
/
/
c.id
c.id
c.id
2.6 Hasil Belajar ..................................................................................
15
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
r
://lib
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
x
h
h
h
/

c.id

a
nej.

/

c.id

a
nej.

h

/

c.id

a
nej.

h

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

ry.u

h

.id/

y.u

h

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

2.7
ht Aktivitas Siswa ..............................................................................
ht
ht

17

2.8 Hipotesis ........................................................................................

17

h

d/
d/
d/
d/
19
ac.i BAB 3. METODE PENELITIAN
ac.i ...............................................................
ac.i
ac.i
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
y.un
y.uWaktu
y.un
y.un
r
r
r
r
a
a
a
a
r
r
r
r
3.1
Tempat
dan
Penelitian
.......................................................
19
lib
lib
lib
lib
tp://
tp://
tp://
tp://
t
t
t
h
h
h
3.2 Subyek Penelitian ..........................................................................
19
id/
.ac.

nej

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

3.3 Definisi Operasional ......................................................................
/
/

22

3.6 Prosedur Penelitian ........................................................................

24

/ ............................................................
3.7 Teknik Pengumpulan
.idData
.id/

27

id
.ac.

id
.ac.

ac
nej.

lib

j.
.une

ry

60

DAFTAR RUJUKANn..................................................................................
ej.
nej.

61

ry.u

d/
ac.i

ry.u

d/
ac.i

h

.id/

ry

ry.u

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht xi
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

/

h

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h

c.id

j.a
.une

a
ra
ra
LAMPIRAN
.................................................................................................
/lib
/libr
/lib65
/
/
/
:
:
:
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h

r
ibra
l
/
/
:
tp

32

5.2 Saran .............................................................................................

d/
ac.i

libra
/
/
:
p
t

h

/
/
/
4.2 Pembahasan ...................................................................................
45
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.uneDAN SARAN .......................................................
.une
.une
y
y
y
r
r
r
BAB 5. KESIMPULAN
58
a
a
a
r
r
r
://lib
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h Kesimpulan ....................................................................................
h
h
5.1
59

ej.

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

d/
ac.i

.un
rary

libra
tp://

h

3.8 Metode rAnalisa
30 ry.u
y.u Data .....................................................................
ry.u
a
a
r
r
b
b
b
i
i
i
l
l
l ra
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
BAB 4.
DAN PEMBAHASAN
32
t
t
htHASIL
ht.......................................................
htt
4.1 Hasil Penelitian ..............................................................................

tp://

.id/

c
ejJenis Penelitian ....................................................
ej
ej.a
3.4 Pendekatanudan
22
n
n
n
u
u
.
.
.
raryPenelitian ........................................................................
rary
rary
b
b
b
i
i
i
l
l
l
3.5 pVariabel
23
/
/
/
/
/
/
:
:
:
htt
http
http
ac
nej.

h

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

rary

lib
tp://

/

c.id

j.a
.une

j.
.une

h
/

c.id

j.a
.une

Halaman

Tabel 3.3 Perbedaan kelas kontrol
/ dan kelas perlakuan ..............................
/

25

Tabel 4.1 Hasil uji normalitas nilai ulangan sistem pencernaan ................

32

id/
.ac.

ry.u

ht

ry
ry
ry
Tabel 3.1 Analisis
ibra hasil F observasi ...........................................................
ibra
ibra20
l
l
l
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http Subyek dalam penelitian ............................................................
http
http
Tabel 3.2
23
id
.ac.

id
.ac.

h
.id/

c
ej siswa ...............................................................
ej
Tabel 3.4 Kategori aktifitas
30 unej.a
n
n
u
u
.
.
.
ry
ry
rary
ra31
b
b
i
i
libra gain score .......................................................................
l
l
Tabel 3.5p:/Kriteria
/
/
/
/
/
:
:
htt
http
http

h

/
/ .................................................................
/
/
4.2 Hasil uji homogenitas
33
.idTabel
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e .........................................................................
Tabel 4.3 Rerata rnilai
34
.unkelas
.une
.une
y
y
y
r
r
a
a
a
libr kontrol ...........................p://libr 34
/libr nilai pre test dan post test
:/Daftar
://kelas
p
p
Tabel 4.4
t
t
t
t
h
h
htt

h

nej

libra
/
/
:
p
t

y.u

ht
d/
ac.i

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

DAFTAR TABEL

d/
ac.i

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

Tabel 4.5 Daftar nilai pre test dan post test kelas eksperimen ....................

35

/
/ ............................................................
/
/
36
c.idTabel 4.6 Ringkasan uji jnormalitas
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
e
.une
.une
.unnilai
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
Tabel
4.7
Analisis
pengaruh
metode
TAPPS
terhadap
kognitif
siswa
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h menggunakan uji ANAKOVA
h ...................................................
h
37
Tabel 4.8 Uji perbedaan hasil belajar kognitif antara kelas kontrol dan

d/
ac.i

j.
.une

ry

libra
tp://

.id/

.id/

ac
ac
kelas eksperimen
nej. .........................................................................
nej.
ry.u

ry.u

38

h

/

c.id

j.a
.une

ry

a
bra
Tabel 4.9 /Persentase
nilai afektif siswa pada
1 dan 2 .............. //libra39
/libr
/lipertemuan
/
:
:
p
p
t
t
t
t
ttp:
h
h
h
Tabel 4.10 Deskripsi rata-rata nilai afektif ...................................................
40

h

4.11 Uji perbedaan hasil
/
/
dTabel
id/ afektif dengan metode
id/ TAPPS
.
.
c
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
menggunakan
42 .une
une
y.un Independent Sample T-test
y....................................
r
r
ry
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
l
l
l
/
/
/
/
/
/
Tabel 4.12
Persentase
aktivitas
kelas
kontrol
dan
kelas
eksperimen
............
44
:
:
:
http
http
http

c.i
ej.a

.un

rary
b
i
l
/
/
:

tp

h

Tabel 4.13 Uji perbedaan hasil aktivitas siswa dengan metode TAPPS

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

/
/
menggunakan independent
sample t-test.....................................
c.id
c.id
a
nej.

.u
.u Gain .................
Tabel 4.14 Hasil auji
belajar siswa dengan
ryefektifitas
aryrumus
/libr
ttp:/

/libr
ttp:/

h

y.u

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

a
nej.

y.u

/

c.id

h
.id/

ac
nej.

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht xii
a
nej.

48
ry.u

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

.id/

45

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

a
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

rary

lib
tp://

DAFTAR GAMBAR

rary

://lib
http

ry.u

/

h

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

j.a
.une

rary
Halaman

://lib
http

20

3.2 Diagram Alur Penelitian .........................................................................
/
/

28

id
.ac.

/

c.id

3.1 Diagram Alur Penentuan Sampel Penelitian ...........................................

id/
.ac.

id
.ac.

h
.id/

c
ej terhadap hasil belajar siswa
ej..........................
ej.a
4.1 Skema perbedaanumetode
48
n
n
n
u
u
.
.
.
rary dalam TAPPS yang menunjang
raryafektif siswa .............. /lib52
rary
b
b
i
i
l
l
4.2 Skema
aktivitas
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http

nej

libra
/
/
:
p
t

y.u

ht

d/
ac.i

j.
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

d/
ac.i

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h

4.3 Skema langkah langkah dalam TAPPS dan hubungannya dengan

.id/

ac
nej.

aktivitas yang diukur ..............................................................................
.id/
.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

y.u

/

rary

lib
tp://

y.u

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht xiii
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h
ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

h
.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
j.a
.une

ry.u

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

h

.id/

y.u

.id/

55

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

ry.u

h

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

DAFTAR LAMPIRAN
ht

ht

h

Halaman

d/
d/
d/
d/
65
ac.i A. Matrik Penelitian ....................................................................................
ac.i
ac.i
ac.i
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
y.un
y.un Data ..................................................................
y.un
y.un
r
r
r
r
a
a
a
a
r
r
r
r
B.
Pedoman
Pengumpulan
68
lib
lib
lib
lib
tp://
tp://
tp://
tp://
t
t
t
h
h
h
C. Instrument Observasi ..............................................................................
70
nej

ry.u

libra
/
/
:
p
t

D. Pedoman Penilaian .................................................................................
/
/

72

Eksperimen ...............................................................................

76

id/
.ac.

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

id
.ac.

id
.ac.

.id/

c
ej Dan Post tes ...................................................
ej
ej.a
D.1 Penilaianun
Pretest
72
n
n
u
u
.
.
.
ry
rary
raBelajar
rary
b
b
b
i
i
i
l
l
l
D.2
Instrumen
Observasi
Aktivitas
Siswa
Kelas
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http
Observasi
.id/

D.3 Kisi-Kisi

ac
nej.

Aktivitas

Belajar

Siswa
.id/

ac
nej.

ac
nej.

u

ry.
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
/l
://l
p://lKisi-Kisi Observasi Aktivitas
ttp:/ 82
httD.4
httpBelajar Siswa Kelas Kontrolh.....
D.5 Instrumen Observasi Afektif .....................................................

h

.id/

Kelas

Eksperimen
ry.u ...............................................................................
ry.u

78

h

85

/
/
/
/
87
c.idE. Pedoman Wawancaraj..............................................................................
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
F.
Silabus
.....................................................................................................
89
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h Kelas Kontrol ..................................................................................
h
h
G. RPP
92
H. RPP Kelas Eksperimen ...........................................................................

102

Kisi-Kisi Soal Pretest
nej.dan Postest ...........................................................
nej.

127

d/
ac.i

j.
.une

I.

ry

libra
tp://

ry.u

d/
ac.i

ry.u

d/
ac.i

/

j.a
.une

ry

h

154
/
dL./ Daftar Nama Siswa .................................................................................
id/
id/
.
.
c
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
M. Daftar Nilai Pretest
159 .une
y.undan Postest ..............................................................
y.un
r
r
a
a
r
r
rary
b
b
b
i
i
i
l
l
l
/
/
/
/
/
/
N. Gain
Score
...............................................................................................
162
:
:
:
http
http
http

c.i
ej.a

.un

rary
b
i
l
/
/
:

tp

O. Nilai Afektif ............................................................................................

h

165

/
/
/
174
.idP./ Nilai Aktivitas Siswa ..............................................................................
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
.unMateri
.une
Q. Daftar Nilai a
Siswa
Sistem Pencernaana........................................
185ary.un
y
y
r
r
r
r
br
://lib
://lib
://li190
p
p
p
t
t
t
t
t
t
R. Hasil
Wawancara
....................................................................................
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

h

c.id

a
a
bra
Soal Diskusi
/libr ............................................................................................
/libr
/li137
/
/
/
:
:
:
p
p
p
t
t
t
ht
ht
ht
K. Output Hasil Analisis Data .....................................................................
149
J.

h

S. Instrumen Observasi Guru ......................................................................

193

/
/
/
/
c.idT. Dokumentasi ...........................................................................................
c.id
c.id
c.id
217
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
xiv
h
h
h
/

c.id

a
nej.

/

c.id

a
nej.

/

c.id

a
nej.

h

/

c.id

a
nej.

h

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

y.u

y.u

rary

lib
tp://

PERSEMBAHAN

rary

://lib
http

ry.u

4.

htt

htt

d/
ac.i

telah memberikan lautan ilmu
.id/ pengetahuan;

/

://l

/
rary

j.a
.une

rary

://lib
http
.id/

ry.u

ry.u

y.u

ry.u

h

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht ii
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h

/

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ht
/

c.id

a
nej.

h

c.id

j.a
.une

.id/

ry.u

ac
nej.

/

c.id

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

/

://l

/

j.a
.une

://lib
http

c.id

h

http

c.id

ry.u

a
nej.

h

/

http

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

d
d
Mawan Eko, dan teman
c.id Angkatan 2008
ac.i seperjuangan Pendidikan
aBiologi
ac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
un
.un ini.
ry.semangat
ryselama
ry.u
terimakasih
atas
dan semua kenangan
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

Sahabat sekaligus keluargaku di Jember Sis Nisa, Ajumonim Ela, Ratna Yuliani,

://l

rary

h

.id/

ac
nej.

Almamater Program
Jember;
y.u
ry.u studi Pendidikan Biologi rUniversitas

c.id

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

http

j.a
.une

lib
tp://

htt

ibra
ibra
l
l
/
/
/
/
:
:
p
p
5. Sahabatku
mas Firman atas semuahsemangat
dan dukungannya;
tt
htt

nej.

y.u

h

Guru-guruku tercinta sejak taman kanak-kanak sampai perguruan tinggi yang

6.

r
ibra
l
/
/
:
tp

rary

://lib
http

3.

.id/

libra
/
/
:
p
t

://lib
http

/

c.id

j.a
.une

2.

li

ac
nej.

/

Ibunda Junairoh dan Ayahanda
/ Imron Rosadi yang tercinta;.id/
/
d
i
.
c
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
eyang telah memberikan .udorongan
e
Keluarga besarku
dan doanya demi une
y.un
y n
r
r
ry.
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
terselesaikan
p://l skripsi ini;
p://l
p://l

id/
.ac.

nej

y.u
brar

h

c.id

j.a
.une

rary

Skripsi ini saya persembahkan untuk:
1.

y.u

ht

d/
ac.i

j.
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

d/
ac.i

h
.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
j.
.une

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

h

.id/

y.u

tp://

ry.u

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

rary

lib
tp://

d/
ac.i

MOTTO

h

/

c.id

j.a
.une

/

c.id

j.a
.une

ary orang-orang yang beriman
ary
ary
Allah meninggikan
/libr
/libr diantara kamu dan orang-orang
/libr
:/

id/
.ac.

nej

ry.u

y.u

ht

j.
.une

ttp:/

http

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

d/
ac.i

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h
yang diberi ilmu pengetahuan
beberapa derajat.

:/

http

h

(terjemahan/ Surat Al-Mujadalah ayat 11)* /
.id
.id

ac
nej.

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ry.u
ry.u
ry.u
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
l
siapa menuntut ilmu, pmaka
://Barang
://l Allah akan memudahkanttp://l
http
htt
h

h

baginya jalan menuju surga.**)

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

/

rary

lib
tp://

y.u

.id/

ry.u

ry.u

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

.u

.u

ac
nej.

.u

ry
*) DepartemenibAgama
dan Terjemahannya.
rary Republik Indonesia. 1998.
raAl_Qur’an
rary
b
b
i
i
l
l
l
/
/
/
/
/
/
:
:
:
Semarang:
http PT Kumudasmoro Grafindo.http
http
**) Imam An-Nawawi. 2000. Riyadhus Shalihin (Terjemahan). Jakarta: Insan Kamil
.id/

ac
nej.

y.u

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht iii
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ac
nej.

h

ac
nej.

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

h
.id/

ry.u

h

.id/

libra
/
/
:
p
t

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ry.u

h
ac
nej.

/

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

rary

lib
tp://

d/
ac.i

j.
.une

rary

://lib
http

y.u

ht

PERNYATAAN

/

rary

://lib
http

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

h

nama : Mazwin Mukaromah
/

id/
.ac.

/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
NIM u:n080210103038
y.
y.un
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
lib
menyatakan
sesungguhnya bahwa
/lib ilmiah yang berjudul t“Efektivitas
://dengan
:/karya
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
h
h
h

h

/
/
/ (Pokok Bahasan
/
(TAPPS) terhadap Hasil
Belajar
Biologi dan Aktivitas .Siswa
.idSolving
c.id
c id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
Sistem Peredaran rDarah
Genap Tahun Ajaran
.une pada Manusia Kelas VIII
.Semester
.une
y
y
y
r
r
a
a
a
r
ibr
/libSMP
/libr benar-benar hasil karya
:/di
:/adalah
://lsendiri,
p
p
p
2012/2013
Negeri
10
Jember)”
t
t
t
t
t
t
h
h
h

h

nej

ry.u

h

c.id

j.a
.une

Saya yang bertanda tangan di bawah ini:

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

d/
ac.i

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

Model Pembelajaran Kooperatif dengan Metode Thinking Aloud Pair Problem

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

kecuali kutipan yang sudah saya sebutkan sumbernya, belum pernah diajukan pada

/
/
/
id/ jiplakan. Saya bertanggung
c.idinstitusi mana pun, dan bukan
c.karya
c.idjawab atas keabsahan
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
ne
.une
.usesuai
.uharus
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
dan
kebenaran
isinya
dengan
sikap
ilmiah
yang
dijunjung
tinggi.
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
h dengan sebenarnya, tanpa ada
h tekanan dan
Demikian
pernyataan ini saya buat
paksaan dari pihak mana pun serta bersedia mendapat sanksi akademik jika ternyata

d/
ac.i

ry

libra
tp://

.id/

ry.u

a
/libr
/
:
p
t
t

.id/

rary

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

j.a
.une

://lib
http

h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

ac
di kemudian hari pernyataan
nej. ini tidak benar.

j.
.une

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

h

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ry.u
ry.u
a
a
r
r
b
b
i
i
Jember, 28 Mei 2013ttp://l
://l
http
h

h

h

h

Yang menyatakan,

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

.id/

y.u

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

.id/

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht iv
a
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
c.id

h

NIM. 080210103038

ac
nej.

a
nej.

.id/

ac
nej.

ry.u
ry.u
a
a
r
r
b
b
i
i
://l
://l
Mazwin Mukaromah
http
http

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

/

rary

lib
tp://

y.u

rary

://lib
http
.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

rary

.id/

y.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ry.u

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

h
/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

h
.id/

ry.u

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht v
a
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
/

y.u

ac
nej.

.id/

y.u

c.id

.id/

ac
nej.

/ Pembimbing
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
Dosen
I
: Drs. Wachju
.uPembimbing
.une Subchan M.S, Ph.D ary.une
y
y
r
r
a
a
r
r
ibr
://libDosen Pembimbing II ttp://:lDra.
://lib
p
p
t
t
t
t
Pujiastuti,
M.Si
h
h
h

ac
nej.

a
nej.

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

h

ht

libra
/
/
:
p
tt

h

libra
/
/
:
p
t

ry.u

.id/

ac
nej.

h

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ry.u

.id/

h

.id/

ac
nej.

ht

.id/

ac
nej.

rary

://lib
http

Oleh
d/
.id/
c
a
ac.i
.
.
j
j
e
e
Mazwin Mukaromah
y.un
y.un
r
r
a
a
r
r
NIM 080210103038
://lib
://lib
http
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

ht

libra
tp://

/

http

.id/

ac
nej.

id/

h

c.id

j.a
.une

SKRIPSI

://lib
http

http

ac.
nej.

ht

SISWA (Pokok Bahasan Sistem Peredaran Darah
pada Manusia Kelas VIII Semester Genap
.id/ Ajaran 2012/2013 .ac.id/
cTahun
a
.
j
j
une
une
di SMP Negeri 10
.
.
y
y
r
r
ra
ra
Jember)
://lib
://lib

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
EFEKTIVITASuMODEL
PEMBELAJARAN KOOPERATIF
DENGAN
y. n
y.un SOLVING (TAPPS) rary.un
r
r
a
a
METODE
THINKING
ALOUD
PAIR
PROBLEM
r
r
/lib
://lib
:/BIOLOGI
://lib
p
p
p
t
t
t
TERHADAP
HASIL
BELAJAR
DAN
AKTIVITAS
t
t
t
h
h
h

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

rary

lib
tp://

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

/

ht

PENGESAHAN

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

h

.id/

ac
nej.

ht
j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

/

h

c.id

j.a
.une

ry
ry
Skripsiibberjudul
Kooperatif dengan Metode
rary “Efektivitas Model Pembelajaran
ibra
ibra
l
l
l
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
ttp
httpAloud Pair Problem Solvingh(TAPPS)
httBiologi
Thinking
terhadap Hasil Belajar
dan

h

Aktivitas Siswa (Pokok Bahasan Sistem Peredaran Darah pada Manusia Kelas VIII

id/
.ac.

ry.u

/

/

c.id

c.id

http

Hari, tanggal : Selasa, 28 Mei 2013

/
.idTempat

http

http

: Fakultas Keguruan
id/ dan Ilmu Pendidikan Universitas
id/ Jember

.

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

u

ry.
a
r
b
i
://l
TimttPenguji:
h p

.id/
y.u

y.u

/

Anggota I, c.id/
j.a

rary

lib
tp://

rary

://lib
http

/
c.id

a
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.une

ry.u

ac
nej.

ry.u

une

ry.
libra

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

h
.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

h
.id/

une

ry.
libra

://

/

ry.u

une

http
c.id

a
nej.

Prof. Dr.Sunardi, M.Pd
d/19540501 198303 1 005 c.id/
i
.
NIP.
c
j.a
j.a

/

.id
j.ac

a
nej.

h

Dr. Suratno, M.Si
/
NIP. 196706251992031003
c.id

/
.id/Universitas Jember
c.id
a
.
j
.une
y
r
a
r
://lib
p
t
t
h

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

tp://

rary

://lib
http

ac
nej.

h

ry.
libra

/

c.id

j.a
.une

Dekan Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan

.id/

libra
/
/
:
p
t

rary

libra
/
/
:
p
Mengesahkan,
htt

h

h

/
Anggota
c.id II,

Drs. Wachju Subchan, M.S, Ph.D
/
NIP. 19630813 199302
c.i1d001

libra
/
/
:
p
tt

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

://lib
http

a
nej.

ac
nej.

Dra. Pujiastuti, M.Si.
ht
NIP. 19610222 198702 2 001

NIP. 197904152003122003

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

t
Aprilya H, S.Pd, M.Pd ht
hSulifah
j.a
.une

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

Sekretaris,

.id/

y.u

ac
nej.

h

Ketua,

ac
nej.

h
.id/

.

ac
nej.

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

j.aJember)” telah diuji dan nej.a
Semester Genap TahunnAjaran
ej.a 2012/2013 di SMP Negeri
e10
n
u
u
.
.
ry
ry
ry.u
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
disahkan pada:
://l
://l
://l

nej

libra
/
/
:
p
t

/

c.id

j.a
.une

/

c.id

a
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

://
httpvi

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

RINGKASAN

Efektivitas Model Pembelajaran Kooperatif dengan Metode Thinking Aloud Pair
Problem Solving (TAPPS) terhadap Hasil Belajar Biologi dan Aktivitas Siswa
(Pokok Bahasan Sistem Peredaran Darah pada Manusia Kelas VIII Semester
Genap Tahun Ajaran 2012/2013 di SMP Negeri 10 Jember); Mazwin
Mukaromah, 080210103038; 2013; 59 halaman; Jurusan Pendidikan MIPA Fakultas
Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember.

Salah satu alternatif metode pembelajaran yang inovatif adalah metode
pembelajaran TAPPS. Metode TAPPS merupakan suatu metode pembelajaran yang
melibatkan dua orang siswa menyelesaikan suatu masalah. Setiap siswa memiliki
masalah masing-masing dan guru dianjurkan untuk mengarahkan siswa sesuai dengan
prosedur yang telah ditentukan. Banyak penelitian dilakukan untuk menguji
efektivitas metode TAPPS khususnya dalam mata pelajaran Matematika, namun
belum ada penelitian tentang penggunaan metode ini dalam mata pelajaran Biologi
SMP untuk meningkatkan hasil belajar dan aktivitas siswa.
Tujuan penelitian ini adalah (1) untuk menguji perbedaan hasil belajar siswa
yang menggunakan pembelajaran kooperatif dengan metode TAPPS dan yang
menggunakan pembelajaran konvensional; (2) untuk menguji hasil belajar afektif
siswa yang menggunakan metode TAPPS dan yang menggunakan pembelajaran
konvensional untuk mengetahui aktivitas belajar siswa yang menggunakan metode
TAPPS dan yang menggunakan pembelajaran konvensional dan (4) untuk menguji
efektivitas pembelajaran kooperatif dengan metode TAPPS dan yang menggunakan
pembelajaran konvensional terhadap hasil belajar siswa.
Penelitian ini merupakan penelitian quasi-eksperimen. Populasi dalam
penelitian ini adalah kelas 8A, 8B, 8C dan 8D SMP Negeri 10 Jember tahun ajaran
2012/2013. Variabel penelitian ini terdiri dari variabel bebas yaitu model
vii

pembelajaran kooperatif dengan metode Thinking Aloud Pair Problem Solving
(TAPPS) dan variabel terikat yaitu hasil belajar siswa dan aktivitas siswa. Hasil
belajar kognitif siswa diukur melalui pretest dan posttest dan dianalisis menggunakan
uji ANAKOVA. Hasil belajar ranah afektif and aktivitas siswa dianalisis
menggunakan Independent sample T-test. Aktivitas siswa juga diukur menggunakan
rumus Pa. Efektivitas metode TAPPS dihitung menggunakan rumus Gain test, namun
sebelumnya data harus normal dan homogen.
Perbedaan hasil belajar siswa yang menggunakan pembelajaran kooperatif
dengan metode TAPPS dan yang menggunakan pembelajaran konvensional diuji
menggunakan ANAKOVA. Besarnya signifikansi yang diperoleh adalah 0,000 atau
sangat signifikan dengan nilai rerata post test kelas kontrol adalah 46,88 dan kelas
eksperimen adalah 73,08. Hasil belajar afektif siswa di uji dengan Indipendent sample
T-test. Dari hasil uji tersebut diperoleh signifikasi sebesar 0,000 yang menunjukkan
bahwa terdapat perbedaan perlakuan pembelajaran terhadap nilai afektif siswa
pertemuan pertama dan kedua. Hasil belajar afektif kelas eksperimen lebih tinggi dari
kelas kontrol, dengan rerata nilai afektif kelas kontrol pertemuan pertama dan kedua
adalah 8,5455 dan 9,0303 dan kelas eksperimen 13,5429 dan 13,4857.
Hasil aktivitas siswa dihitung menggunakan rumus aktivitas (Pa). Kelas
kontrol memperoleh nilai sebesar 48,09% dan 49,76% kelas eksperimen memperoleh
nilai 67,50% dan 67,20%. Nilai aktivitas juga dihitung menggunakan Indipendent
sample T-test yang mendapat signifikansi sebesar 0,000 dengan kata lain terdapat
perbedaan perlakuan pembelajaran terhadap nilai aktivitas siswa pada pertemuan
pertama dan pertemuan kedua.
Efektivitas dihitung menggunakan Gain test untuk mengetahui berapa besar
efektivitas pembelajaran menggunakan metode TAPPS. Dari perhitungan diperoleh
rerata nilai Gain sebesar 0,529 (sedang) untuk kelas eksperimen. Kelas kontrol
diperoleh nilai Gain sebesar 0,158 (rendah) sehingga dapat disimpulkan bahwa
metode pembelajaran TAPPS lebih efektif daripada metode konvensional (diskusi)
yang selama ini digunakan guru mata pelajaran biologi di SMP Negeri 10 Jember.
viii

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

/

c.id

ary
/libr

y.u

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

PRAKATA
ht

ht

d/

d/

h

.un

/

c.id

c.i
Puji syukur ke hadirat
ac.ikarunia-Nya sehingga
ej.aAllah Swt. atas segala rahmat
ej.dan

j.a
.une

.un

y
ry
ry
penulis dapat/limenyelesaikan
skripsi yang berjudul
brar
ibra “Efektivitas Model Pembelajaran
ibra
l
l
/
/
/
/
/
:
:
:
http dengan Metode Thinking Aloud
http Pair Problem Solving (TAPPS)
http terhadap
Kooperatif

tp:/

h

Hasil Belajar Biologi dan Aktivitas
/ Siswa (Pokok Bahasan Sistem
/ Peredaran Darah

id/
.ac.

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e Semester Genap Tahun Ajaran
e 2012/2013 di SMP Negeri.une
pada Manusia Kelas u
VIII
y. n
y.un
r
r
a
a
r
r
rary
b
b
b
i
i
i
l
l
l
10 Jember)”.
Skripsi
ini
disusun
untuk
memenuhi
salah
satu
syarat
menyelesaikan
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http

h

/
/
/
/
dan Ilmu Pendidikan.idUniversitas
Jember.
.idKeguruan
c
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
Penyusunan rskripsi
pihak. Oleh karena itu,
.uneini tidak lepas dari bantuan
.berbagai
.une
y
y
y
r
r
a
a
a
r
r
/libr
://lib
://lib
p
p
penulishmenyampaikan
terima kasih kepada:
t
t
ttp:/
t
t
h
h

h

nej

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

pendidikan strata satu (S1) pada Program Studi Pendidikan Biologi Fakultas

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

1. Prof. Dr.Sunardi, M.Pd selaku Dekan FKIP Universitas Jember;

/
/
/
d/
Ketua Jurusan Pendidikan
c.id 2. Dra. Sri Astutik, M.Si.,
c.iselaku
c.idMIPA;
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
.une
.une selaku Ketua ProgramaStudi
.unPendidikan
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
3.
Dr.
Suratno,
M.Si.,
Biologi;
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h dosen pembimbing Akademik;
h
4. hDr. Iis Nur Asyiah, S.P. M.P selaku
d/
ac.i

j.
.une

ry

libra
tp://

5. Drs. Wachju Subchan, M.S., Ph.D. dan Dra. Pujiastuti, M.Si. selaku Dosen

.id/

/

c.id

ac
Pembimbing skripsi
nej.

j.a
.une

ry.u

/

c.id

j.a
.une

ry

h

ry

a
ra
6. Sulifah
S.Pd, M.Pd selaku//lKetua
ibra Penguji, dan Dr. Suratno,
/libAprilya,
/librM.Si
/
/
:
:
:
p
p
p
t
t
t
t
hselaku
ht
ht
Anggota Penguji II;

h

selaku kepala sekolahd/dan Dra. Ida Rosida
/
d/ 7. H. Didiek Triyanto R.,
d/
iS.Pd,M.Pd
.
c
c.i
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
selaku Guru Biologi
y.un di SMP Negeri 10 Jember;
y.un
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
8. Semua
://libpihak yang tidak dapat disebutkan
://lib satu per satu.
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

c.i
ej.a

.un

rary
b
i
l
/
/
:

tp

h

Penulis juga menerima segala kritik dan saran dari semua pihak demi

/
/
/
/
penulisan karya
.idkesempurnaan
c.id ilmiah selanjutnya. Akhirnya
c.id penulis berharap,
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.unebermanfaat.
.une
.une
semoga skripsi ini
dapat
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
r
://lib
://lib Jember, 28 Mei 2013ttp://lib
p
p
t
t
t
t
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

ht
/

c.id

a
nej.

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

/
c.id
Penulis
a
.
j
ne

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ix

/

c.id

a
nej.

h

h
/

c.id

a
nej.

Dokumen yang terkait

EFEKTIVITAS MODEL PEMBELAJARAN KOOPERATIF DENGAN METODE THINKING ALOUD PAIR PROBLEM SOLVING (TAPPS) TERHADAP HASIL BELAJAR BIOLOGI DAN AKTIVITAS SISWA (Pokok Bahasan Sistem Peredaran Darah pada Manusia Kelas VIII Semester Genap Tahun Ajaran 2012/2013 di S

0 6 15

Efektivitas Model Pembelajaran Kooperatif dengan Metode Thinking Aloud Pair Problem Solving (TAPPS) terhadap Hasil Belajar Biologi dan Aktivitas Siswa (Pokok Bahasan Sistem Peredaran Darah pada Manusia Kelas VIII Semester Genap Tahun Ajaran 2012/2013 di S

1 5 15

EFEKTIVITAS MODEL PEMBELAJARAN KOOPERATIF DENGAN METODE THINKING ALOUD PAIR PROBLEM SOLVING (TAPPS) TERHADAP HASIL BELAJAR BIOLOGI DAN AKTIVITAS SISWA (Pokok Bahasan Sistem Peredaran Darah pada Manusia Kelas VIII Semester Genap Tahun Ajaran 2012/2013 di S

2 19 15

i PENGARUH PENGGUNAAN MODEL PEMBELAJARAN PERTANYAAN SHARING SIKLUS DALAM PEMBELAJARAN BIOLOGI TERHADAP HASIL BELAJAR SISWA (Pokok Bahasan Struktur dan Fungsi Alat Tubuh Tumbuhan Kelas VIII Semester I SMP Negeri 12 Jember Tahun Ajaran 2005/2006)

0 5 16

PENGARUH METODE THINKING ALOUD PAIR PROBLEM SOLVING (TAPPS) DAN GENDER TERHADAP KEMAMPUAN BERPIKIR KRITIS MATEMATIKA SISWA

34 139 204

EFEKTIVITAS PEMBELAJARAN MATEMATIKA DENGAN MODEL PEMBELAJARAN KOOPERATIF TIPE THINK PAIR SHARE DITINJAU DARI AKTIVITAS DAN HASIL BELAJAR MATEMATIKA SISWA (Studi pada Siswa Kelas VIII SMP Muhammadiyah 3 Bandarlampung Semester Genap Tahun Pelajaran 2011/201

0 4 54

EFEKTIVITAS PEMBELAJARAN THINKING ALOUD PAIR PROBLEM SOLVING DALAM MENINGKATKAN KEMAMPUAN ANALISIS MATEMATIS SISWA (Kasus: Eksperimen pada Siswa Kelas VIII Semester Genap SMP Negeri 5 Metro Tahun Pelajaran 2011/2012)

1 9 58

PENGGUNAAN MODEL PEMBELAJARAN THINKING ALOUD PAIR PROBLEM SOLVING (TAPPS) PADA PEMBELAJARAN SEJARAH ( Studi Pada Siswa Kelas X SMA Negeri 13 Bandar Lampung)

5 60 69

EFEKTIVITAS MODEL PEMBELAJARAN THINKING ALOUD PAIR PROBLEM SOLVING DAN MISSOURI MATHEMATICS PROJECT BERBANTUAN SOFTWARE GEOGEBRA TERHADAP KEMAMPUAN PEMECAHAN MASALAH MATEMATIK

0 0 10

PEMBELAJARAN THINKING ALOUD PAIR PROBLEM SOLVING SISWA KELAS VII A DI SMP PIRI 1 YOGYAKARTA TAHUN AJARAN 20132014

1 1 10