Syi'ru falsafah al-hayaah li iliya Abi Madhi wa ma fihi min al-'anashir al-adabiyah

‫ـﺮ ـ‬

‫ﺎ‬
‫ﺎأ‬
‫ﺔ ا ـ ﺎة‬
‫ا ـﺎ ﺮا د ﺔ‬

‫إ ﺪاد ‪:‬‬

‫ﺪا‬

‫ر ا‬

‫و ﺎ ـ‬

‫ﺎن‬

‫‪103021027453‬‬

‫ا ﺔ ا ﺮ ﺔ وﺁدا ﻬﺎ‬
‫آ ﺔ ا داب وا ﻮم ا‬

‫هﺪا ﺔ اﷲ ا‬

‫ﺎ ﺔ ﺮ‬

‫ﺎ ﺔ‬
‫ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ‬

‫ﺎآﺮ ﺎ‬

‫‪1429‬هـ ‪2008 /‬م‬
‫ـﺮ‬

‫ﺔا‬

‫ﺎة‬

‫ﺎأ‬

‫ﺎ‬
‫ا د ﺔ‬


‫و ﺎ ـ‬

‫ا ـﺎ ﺮ‬

‫ﺪم إ ﻰ آ ﺔ ا داب وا ﻮم ا‬
‫ا‬

‫ﺎآﺮ ﺎ‬

‫ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ‬

‫ﺎ ﺔ‬

‫ﺎ ﺔ ﺮ‬

‫ﺎء ﺮط‬

‫ا ﺪر ﺔ ا ﺎ‬


‫هﺪا ﺔ اﷲ‬
‫ﻮل ﻰ‬

‫ﺮوط ا‬

‫ﺔا وﻰ‬

‫إ ﺪاد ‪:‬‬
‫ﺪا‬
‫ر ا‬

‫ﺎن‬

‫‪103021027453 :‬‬
‫إ ﺮاف ‪:‬‬

‫)ا ﺪآ ﻮرا ﺪوس أد‬

‫أ ﺪاري ا ﺎ‬


‫ﺮ(‬

‫ا ﺔ ا ﺮ ﺔ و دا ﻬﺎ‬
‫آ ﺔ ا داب وا ﻮم ا‬
‫ﺎ ﺔ ﺮ‬

‫هﺪا ﺔ اﷲ ا‬

‫ﺎ ﺔ‬
‫ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ‬

‫‪1429‬هـ ‪2008 /‬م‬

‫ﺎآﺮ ﺎ‬

‫ﺎن‬
‫ﺔ ا ﺎة‬

‫ﺔا‬
‫ﺪ‬

‫ﺎأ ﺎ‬
‫ا ﻮان " ﺮ‬
‫ا‬
‫ا ﺎ ﺮ ا د ﺔ" إ ﻰ آ ﺔ ا داب وا ﻮم ا ﺎ ﺔ ﺎ ﺔ‬

‫ﺪ ﺎا ﺎ‬

‫وﺎ‬

‫‪ 26‬ﻮ‬
‫ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ و ﻮ‬
‫ﺮ هﺪا ﺔ اﷲ ا‬
‫ﻰ در ﺔ ا ﻮى ا ﺎ‬
‫ﺎن و ﺎل ا ﺎ‬
‫‪ 2008‬أ ﺎم ﺔ ا‬
‫ا ﺔ ا ﺮ ﺔ وأد ﻬﺎ آ ﺔ ا داب وا ﻮم ا ﺎ ﺔ ﺎ ﺔ‬
‫ا وﻰ‬
‫ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ‬
‫ﺮ هﺪا ﺔ اﷲ ا‬
‫ﻮ‬

‫ﺎآﺮ ﺎ ‪26‬‬
‫‪2008‬‬
‫ا‬

‫ﺔ‬

‫ر‬

‫ا‬

‫ﺔ‬

‫)ا ﺪآ ﻮرا ﺪوس ا ﺎج أد‬
‫ﺮ(‬
‫ز ﺮا ﺎ‬

‫ﻜﺮ ﺮ‬

‫أ ﺪاري ا ﺎ‬
‫ا‬


‫ﺮ(‬

‫)ا ﺪآ ﻮر‬

‫ﺎء‬

‫ا ﺎ‬
‫ﺪاﷲ ا ﺎ‬

‫)ا ﺪآ ﻮر‬
‫ا‬

‫ﺮ(‬

‫ﺮف‬

‫)ا ﺪآ ﻮرا ﺪوس ا ﺎج أد‬

‫أ ﺪاري ا ﺎ‬


‫ﺮ(‬

‫ﺮﺪا‬
‫ﺪإ‬

‫ﺮ"‬

‫ﺎن –‬

‫ﺎأ‬

‫ﺔ ا ﺎة "‬

‫وﺎ‬

‫ﺎ‬

‫ا ﺎ ﺮا د ﺔ‬
‫ا ﺬا ﺎ‬


‫هﺬا ا ﻮ ﻮع ﺎدة درا‬

‫ﺰات إ ﺎ أ‬

‫إﺎ‬

‫ﺎ‬

‫ﺎ ﺮ ا ﻬ ﺮ‬
‫ﺎ‬

‫أ‬

‫آﺎ‬
‫أ‬

‫ﺪ‬

‫م‬


‫))ا ﺪاول(( و‬
‫وأرو‬
‫درا‬

‫و ﺎ‬

‫أ‬

‫ﻜ‬

‫ﺮ وإ ﺎ آﺎن‬

‫ﺎر ﻬﺮ‬

‫ﺮاء ا ﺎ ﺮ‬
‫))‬

‫وا ـﺰ ﺔ ا‬


‫ﺆ ﺎ‬

‫ﺔ ا ﺎة(( ا‬

‫ﺎ ﺔ ﺎ ﺪة‬

‫ﺪ‬

‫ﻬﻮرة‬

‫ا‬

‫أ ﻬﺮ أ ﺎر‬

‫ﺎﺪ‬

‫ﺎدة‬

‫ا ﺎ‬

‫‪.‬‬
‫وهﺬا ا‬

‫وا‬

‫ا‬

‫ﺔ‬

‫ﺮا إ ﻰ‬

‫ﺬة‬

‫ﺮا ﻬ ﺮإ ﺎﺔ‬
‫ﺮ ‪ ،‬هﻮ رو‬
‫ﻰا‬

‫وﻮ‬
‫ا ﺎدات‬

‫ﻰ ذﻚ ﺮ‬

‫ﻜﺔ ا‬

‫ﺮض ا‬

‫ا‬

‫ﻰ‬

‫ﻮر‬

‫ﺮ‪.‬و ﻬﺬا ﻬ ا ﺎ‬
‫ا ﺮا‬

‫ﺔ ا ﺎة‬

‫ﺎر‬

‫ﺎأﻮ ﺎ‬
‫ﺮة ﺎ‬

‫ﺎ ﺔ ا ﻜﺎ‬

‫ﻰ درا‬

‫ﺔ ﻮ‬
‫ﺮا‬

‫ﺬه‬

‫ا ﺮن ا ﺎ‬
‫ا‬

‫هﻮ ا آ ﺎف وا‬

‫ﺎ ﺔ ا ﻜﺎر ا‬

‫ا ﺎة إ ﺎ أ ﻮ ﺎ‬
‫ﺮ‬

‫ﻬ ﺎ ﻜ ﺎ‬
‫وﺎ‬
‫ﺮ‬

‫‪.‬‬
‫ﺰات‬

‫ﺮ‬

‫ﻬﺔ ا ﺎ ﺮ ا د ﺔ‪ ،‬إ ﺎ‬

‫ﻮب ا ﺪ ﺔ وا ﺮا ﺔ وا ﻮا‬

‫ا‬

‫ﺎ ﺔ ا ﺆ ﺮة ﻰ ﻮس ا ﺎر‬

‫ا ﺔ آﺄن ﻜ‬
‫ﺎ ﺔا‬

‫ﺔ‪ .‬واﷲ أ‬

‫د‬

‫ا‬

‫وا ﺎ ت ا ﺎ ﺔ ﻰ إ ﺪاع‬

‫ﻰ‬

‫ﺎ ﻮاب‪...‬‬

‫ﺮ‬

‫إ ﻬﺎم ا‬

‫ﺎدر‬

Abstraksi
Muhammad Ihsan – Kajian Analisis Unsur-unsur sastra dalam
syi’ir Falsafat Alhayaah oleh Iliya Abu Madhi
Pembahas mengambil objek tersebut sebagai kajian materi
ilmiahnya dalam menyusun skripsi ini. Hal tersebut didasarkan pada
keistimewaan

Iliya

Abu

Madhi

dari

segi

kepribadian

dan

kebudayaannya. Ia bukan saja populer pada zamannya sebagai penyair
Mahjar, akan tetapi ia juga terkenal sebagai penyair modern dengan
karyanya yang termasyhur Al Jadawil yang didalamnya terdapat
karyanya falsafat alhayaah syi’ir dengan keindahan makna yang oleh
pembahas dijadikan sebagai judul bahasan.
Pada bahasan ini sedikit di kupas tentang biografi Iliya Abu
Madhi dan syi’ir mahjar. Selain itu bahasan ini juga mengupas
tentang musiq assyi’ri dan madzhab syi’irnya yaitu madzhab
rumantiki yang berkembang pada abad ke-19 serta analisisnya dari
segi unsur-unsur sastra. Dalam hal ini penulis mengadopsi metode
kajian pustaka dengan mengumpulkan bahan-bahan materi dari
referensi-referensi sastra yang terkait dengan Iliya Abu Madhi dan
karya-karyanya.

Dan tujuan dari kajian ini ialah mengungkapkan keistimewaan
syi’ir Falsafat Alhayaah Iliya Abu Madhi dari aspek unsur-unsur
sastranya. Baik dari segi fikroh (ide) yang tertuang dalam susunan
bahasa yang indah, unsure athifah (emosi) yang mempengaruhi
pembaca maupun unsure khayal (imajinasi) tinggi dalam memilih
ungkapan indah dan bermakna luas.Wallahu A`lam Bishshawab…

(

‫ا ﺎ‬

‫ﺮ‬

)

‫‪ -1‬هﺬ ا ﺎ ﺔ آ‬

‫ﻜ ﺔ ا ﺮوط‬

‫ا ﺪر ﺔ ا ﺎ ﺔ ا و ﻰ‬
‫ا‬

‫ا‬

‫ﻬﺎ‬

‫اﷲ ا‬

‫ا‬

‫ﺮ‬

‫ﻬﺎ‬

‫آ ﺎ ﺔ هﺬا ا‬

‫ﺪ‬

‫ﺎ ﺔ ﺮ‬

‫هﺪا ﺔ‬

‫ا ﺮارات ا ﻮ ﻮدة‬
‫ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ‪ -‬ﺎآﺮ ﺎ‬

‫‪ -3‬إذا آﺎن ا‬

‫ﺮ إ ﺪادي و ﻮ ﺪ‬

‫ا راء ا ﺮ دون ذآﺮ ﺎ‬
‫ا‬

‫هﺪا ﺔ اﷲ‬

‫ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ – ﺎآﺮ ﺎ‬

‫‪ -2‬آ ا ﺮا‬
‫و‬

‫ﺎ ﺔ‬

‫ﻮل‬

‫ﻰ‬

‫ﺮر ﻬﺎ‬

‫ا ﻜﻮ ﺔ‪ -‬ﺎآﺮ ﺎ‬

‫ﺎ ﺔ‬

‫ﺮ‬

‫ﺪ أن ا‬

‫ا‬

‫ﺎل‬

‫آ ا ﻮ ﺎت‬

‫هﺪا ﺔ اﷲ ا‬

‫ﺔ‬

‫ﻜﺮ و‬
‫اﷲ ا ﺮ‬

‫اﺮ‬

‫‪،‬ا‬

‫ﺪ ﷲ رب ا ﺎ‬

‫ا ﺬي أ ﺪ‬

‫وا‬

‫ﺮان‬

‫ﺎﺪ‬

‫وا ﺬي ز‬

‫ﺎ‬

‫ا ﺎز‬
‫وا‬

‫و‬

‫ﻬ إ ﻰ ا ﺮ وا‬

‫ﺎ ﺎل وا ﻮا‬
‫ﻬ‬
‫ا‬

‫ة اﷲ و‬

‫ﺎ‬

‫ﺎ‬
‫ا ﺔ‪.‬‬

‫‪ .‬هﻮ ا ﺬي ﺰ ا د ﺎء‬

‫وآ م‬

‫‪،‬‬

‫ا‬

‫ﺰاء اﷲ ا‬

‫ﻰ‬

‫ﻰ‬

‫ا‬
‫ا‬

‫ﺪ اﷲ‬

‫ﻰ‬

‫‪.‬‬

‫ﻰ‬

‫إ ا ﺮﺔ ا‬
‫ﺪ‬

‫ﺎد‬

‫ا ﺪ ﺎ ﺎ ﻮم وا ﺎرف‬

‫د ﺎ ا ﺎس إ ﻰ د‬

‫ا ﻜﺮ ﺔ‪ ،‬و‬

‫ﺎل ﺎ‬

‫وزوده‬
‫ﻮل‬

‫ﺮة‬

‫ﺎ‬

‫ﺪﺮ‬

‫قاﺬ‬

‫ﺔ ﺎ ﻜ ﺔ وا ﻮ‬
‫ﻰ اﷲ‬

‫ﻮم ا ﺎ ﺔ و ﻜﻮن‬

‫و‬
‫ا ﺎﺮ‬

‫ﺔ‪،‬‬

‫ﻰ‬
‫ﺔا‬

‫ق‬
‫ﺮج‬
‫ﺔ‪ ،‬هﻮ‬

‫ا ﺬي ﺮ ﻰ دا ﺎ‬
‫ﻮاؤ إ ﻰ‬

‫ﺪ‬

‫آ ﺎ ﺔ هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ ا‬

‫ـ‬

‫ﺔ ا ـ ﺎة‬

‫ﺈ‬

‫ﺮ ا ﻜﺎ‬

‫در ﺔ ا‬
‫ﺪم‬

‫ﺎ‬

‫ﺎأ‬

‫ﺔ‬

‫ﺎ ﺔ اﷲ‬

‫وﺎ ـ‬

‫ا ﻮان‬

‫ـﺮ‬

‫ـ ا ـﺎ ﺮا د ﺔ‬

‫أن ﺪم هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ ا‬

‫ﻮل‬

‫ﺔ‬

‫ﻰ‬

‫ﻮى ا ﺎ ﻰ ا ول ﻰ ا ﺔ ا ﺮ ﺔ و دا ﻬﺎ آ ﺎ أ‬
‫ﻜﺮ و ﺎ‬

‫ﺰ‬

‫ﺔ ا ﻮا ﺪ‬

‫‪.1‬‬

‫ﺎﺎ و‬

‫ﺪﺮ‬

‫ا‬
‫ا‬

‫ﻮ‬
‫ﻮة ا‬

‫ﺎ ﺪ ﺎء ا‬
‫و ﻮ‬
‫ﻜ‬

‫ا‬
‫ﺔا‬

‫ا ﺎج‬

‫ﺔ‬

‫ﻬ اﺬ‬

‫إ ﺎم هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ‬

‫ﻬﺎد‬
‫ا ﺪﺪ‬

‫ﺎ ا ﺎ ﺔ‬
‫ا‬

‫ﺔ ا‬

‫ﺮ‬

‫ا‬

‫اﺬ‬

‫ﺪ‬

‫ا ﺔ ا ﺮ ﺔ و د ﻬﺎ‬

‫أ ﺪاري ا ﺎ‬

‫إر ﺎد ا ﺎ‬
‫ﻰا ﺎ‬

‫ﺮ آﺎ أ‬

‫ﺪ ﺬل‬

‫وإ ﺮا ـ إ ﻰ إ ﺎم هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ‬

‫ا ﺪا ﺔ إ ﻰ ا ﻬﺎ ﺔ‪ ،‬وآﺎ‬
‫ا ﺬي ﺪ وا‬

‫ﺎ ﺔ ا ﺪ ا ﺪآ ﻮر‬

‫آ ﺎ ﺔ هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ‪.‬‬

‫ﺮف ور‬

‫ا ﺪآ ﻮرا ﺪوس أد‬
‫ﻬﺪ‬

‫ﺮ و ﻮا‬

‫ﻰ‬

‫وا ﺪرا ﺔ‪.‬‬

‫ﺪ ﻜ ﺔ ا داب وا ﻮم ا‬
‫ﺪ ا ﺮ ا ﺎ‬

‫وا ﺪة ﺮي‬

‫ﺪ ﺎ ﺪوا ا ﺎ‬

‫ا ﻮي‬

‫وا ﻮا ﻰ ا ﺎ ـﺔ‬
‫‪.3‬‬

‫ا ﺪ إ ﻮان ا ﺪ‬

‫وا‬
‫ﻰ ا ﺪ وا‬

‫‪.2‬‬

‫ﻰ‪:‬‬

‫ا ﺪز ﺮأ ﺪا ﺎ‬
‫آ ﺎ ﺔ هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ‪.‬‬

‫ﺮ‬

‫ﺔا‬

‫‪.4‬‬

‫ﺎ ﺬ وا‬

‫ﺎ ﺬة‬
‫ور ﻮ‬

‫ﺪ أد ﻮا ا ﺎ‬
‫ﺮف و ﻬ‬

‫ﺎ وﺮ ﺔ‬

‫ﺄد ﺎ‬

‫ﻮاد ا ﺔ ا ﺮ ﺔ و‬

‫و ﺪر ﻰ ا‬
‫‪ .5‬أ‬

‫ا ﺔ ا ﺮ ﺔ و د ﻬﺎ ا ﺬ‬

‫ﻬﺎ وا‬

‫ا ﻜ ﺔ ا ﺎﺔ‬

‫ﺎ‬

‫ﺎ‬
‫ﻬ‬

‫ﺮا‬
‫ﺔ ا‬

‫‪.6‬‬
‫ﺎ‬
‫وا‬

‫ﺎ و ﺎه ﻬﺎ‬

‫إ ﻬﺎ‪.‬‬
‫هﺪا ﺔ اﷲ ا‬

‫ﺎ ﺔ ﺮ‬

‫ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ وآ ﺔ ا داب وا ﻮم ا‬
‫ا‬

‫ﺪة‬

‫ﻰ‬

‫ﺎر ا ﻜ‬

‫ﺔ‬

‫ﺎ ﺔ ا ﺬي ﺪ‬

‫ا ﻮ ﻮدة ﻬﺎ وأ‬

‫إ ﺎم هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ‪.‬‬
‫ﻮﺔ‬

‫ﻰ‬

‫ﺎ ﺪ ﺎء ا‬

‫وا‬

‫ﻬﺎد‬

‫ﻮ ﺎ‬

‫ﺎ و ﺎ ﺪ‬

‫ا‬

‫ﺪت ﺪهﺎ‬

‫ا ﻮي‬

‫ﻰ ا ﺪ‬

‫ﺪ ا ﻮ ﺔ وا‬

‫ﺎ ﺪة‬

‫إ ﺎم هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ‪.‬‬
‫ﺎب ا‬

‫‪ .7‬ا‬

‫ﺪ‬

‫وﻜ‬

‫ﺎء ﺮ‬
‫ا‬

‫ﻰ اﷲ أن‬
‫ا ﺆ‬
‫و‬
‫ا ﺎ‬

‫ا‬

‫ﺰﻬ‬
‫ا‬

‫ﺎ ﺪة‬

‫ﺎر‬
‫ﻰ‬

‫‪ ،‬ﺎ ﺮ‪ ،‬ا ﺮا‪ ،‬و ﺎر‬
‫إ ﺎم هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ‪.‬‬

‫ﺮ ا ﺰأ و ﺪ ﻬ‬
‫‪ ،‬وهﻮ‬

‫ﺮة‬

‫أ ﺮا‬

‫ﻰ أن ﻜﻮن هﺬ ا ﺮ ﺎ ﺔ ﺎ ﺔ ﻬ إن ﺎء اﷲ رب‬
‫‪.‬‬

‫ﻮ ﺎت ا‬
‫ا ﻮ ﻮع‬
‫ﺮ‬

‫ا ﺎ‬

‫ﺮﺪا‬
‫ﻜﺮ و ﺪ ﺮ‬

‫ا‬

‫ﺔ‬

‫‪ ..................................................‬أ‬
‫‪.....................................................‬ب‬
‫‪........................................................‬‬

‫ا‬

‫ﻮ ﺎت‬

‫‪......................................................‬‬

‫ط‬
‫ا ﺎب ا ول‬
‫ﺪ ﺔ‬
‫أ‪ .‬ـ ـ ﺔ ا‬

‫ﻜـ ﺔ‪1.......................................‬‬

‫ب‪ .‬ﺪ ﺪ ا‬

‫ﻜـ ﺔ‪5...........................................‬‬

‫ج‪ .‬ا ﻬـﺪف‬

‫ا‬

‫‪5 .......................................‬‬

‫د‪ .‬ﺮ ﺔ ا‬

‫‪6..............................................‬‬

‫ﻮة ا‬

‫‪6..............................................‬‬

‫‪.‬‬

‫ا ﺎب ا ﺎ‬
‫ﺮ ـ ﺔ ﻮ ـﺰة‬

‫‪:‬‬
‫ﺎة إ ﺎ أ‬

‫ﺎ‬

‫ﻮ ﺪ و ﺄ ‪8.............................................‬‬
‫ﺎ ـ ‪10 ...................................................‬‬
‫ﺎ ـﺮ‬
‫ﺎ‬

‫ا‬
‫أ ﺎر‬

‫وأ ﺎر ‪.........................................‬‬
‫ﺮ‬

‫ﺎأ‬

‫ﺎ‬

‫‪15............................‬‬

‫ﺪ ا ﺎد ‪.........................................‬‬
‫ا ﺎب ا ﺎ‬
‫ﺔ ﺮ ﺔ‬

‫‪12‬‬

‫ﺮ ا ﻬ ﺮ وا ﺎ ﺮ ا د ﺔ‬

‫‪20‬‬

‫ﻬﻮم‬

‫أ‪.‬‬

‫ﺮ ا ﻬ ﺮ و ﺄ ‪................................‬‬
‫‪23‬‬

‫ﺮة‬

‫ب‪.‬‬

‫ا ﻬ ﺮي‪....................................‬‬

‫ا دب‬
‫‪26‬‬

‫ﺎت ا دب ا ﻬ ﺮي ‪27...................................‬‬

‫ج‪.‬‬

‫ﻮ ﻮ ﺎت‬

‫د‪.‬‬

‫ا‬

‫ﺮ‬

‫ا ﻬ ﺮي‪28................................‬‬
‫ا ﺎ ﺮ ا د ﺔ ‪30..........................................‬‬

‫‪.‬‬

‫ا ﺎب ا ﺮا‬
‫ا ﺎ ﺮا د ﺔ‬
‫ﺮ‬

‫أ‪.‬‬

‫ﺮ‬

‫ﺔ ا ﺎة‬

‫ﺔا‬
‫ﺎ‬

‫ﺎأ‬

‫ﺎة‬

‫ﺎأ‬

‫ﺎ‬

‫‪.........................‬‬

‫‪36‬‬
‫ﻮ‬

‫ب‪.‬‬

‫ﻰا‬
‫ﺬه‬

‫ج‪.‬‬
‫د‪.‬‬

‫ﺮ ‪38 ...........................................‬‬
‫ﺮ ‪40..........................................‬‬

‫ا ﺎ ﺮ ا د ﺔ‬
‫ﺎ‬

‫‪..........‬‬

‫ﺮ‬

‫ﺔ ا ﺎة‬

‫ﺎ أ‬

‫‪42‬‬

‫‪ -1‬ا ﺎ ﺔ ‪42...................................................‬‬
‫‪ -2‬ا‬

‫ﻮب ‪................................................‬‬

‫‪43‬‬

‫‪ -3‬ا ﻜﺮة ‪...................................................‬‬

‫‪44‬‬

‫‪ -4‬ا ﺎل ‪45....................................................‬‬

‫ا ﺎب ا ﺎ‬
‫ا ﺎـ ﺔ‬
‫أ‪ .‬ﺎ‬
‫ﺮا‬

‫ا‬

‫ا‬

‫‪.............................................‬‬

‫‪47‬‬

‫‪..................................................‬‬

‫‪49‬‬

‫ا ﺎب ا وّل‬
‫ّﺪ ﺔ‬
‫ـﺔا‬

‫أ‪.‬‬

‫ﻜﺔ‬

‫ا دب هﻮ ا ﻜ ا ﻮي ا ﺬي‬
‫ـﻬﺎ ا‬

‫ﺎن و ﺎ‬

‫آﺎ ﺔ ا ﺎر ا ﻮ ﺔ ا‬

‫ﺮ‬

‫ﺎ ﻬﺎ ا ﺎ ت ﺎ ﺔ أو إ‬
‫"‪ 3‬وا‬

‫"ا‬

‫ﺬ ا ﺮﺔا‬

‫ﻬﺎ‪ 1.‬وا‬

‫ﺮ ﻮل‪ :‬أن ا دب هﻮ‬
‫ﺎ‬

‫ﺎ‬

‫ﺎ ﺎت‬

‫ﺎ ﺔ‪ 2.‬وا‬

‫ﺎ ﺪ ﺪدت ا راء‬

‫ا د ﺎء أن ا‬

‫ا ﻮزون ا‬

‫ﻮر ا ﺎل ا ﺪ ‪ ،‬و ﺪ ﺪا ﺔ‬
‫ﻰ ﺪل ﻰ‬
‫ا ﺎ‬

‫إن ا‬

‫‪ 1‬ﻮ‬
‫ا ﻬ ﺔا‬

‫ا ﺎ ‪ ،‬ﻮر ا ﺪ ا د‬

‫‪2‬‬

‫ﺮ ﺄ‬

‫ﺪ ﺎن )‪ (Stadmon‬آ ﺎ‬

‫ﺮ هﻮ ا ﺔ ا ﺎ ﺔ ا ﻮزو ﺔ ا‬
‫ﻰا‬

‫ﺮا‬

‫ﺮ ﺔ‪ ،1956 ،‬ص‪4 .‬‬
‫ﺪ ﺬور‪ ،‬ا دب و ﺬاه ‪ ،‬ﻜ ﺔ ﻬ ﺔ‬

‫ﺮ ﺔ‬

‫و ﻬﺎ ﺎل ا‬

‫ﺮ هﻮ ا ﻜ م ا‬
‫ﻰو ﺪ‬

‫ﺎ ﺔ‬

‫ا ﺪام ا‬
‫ﺮو‬

‫ﻮن‬
‫ﻰ ﺎ ﺎ‬

‫ﻮل ﻮزون‬
‫أ ﺪ‬
‫ﺮ‬

‫ﻮر إ ﻰ ا ن‪ ،‬ﻜ ﺔ‬
‫ﻬﺎ‪ ،‬ا‬

‫ﺔ ا ﺎ ﺔ‪ ،‬ا ﺎهﺮة‪،‬‬

‫ص‪.‬‬
‫ﺮاء و‬
‫ﺮ ﺮ ﺮا و ﺮة و ﻮرا و ﻮرة و ﺮي و‬
‫‪3‬ا ﺮ آ‬
‫ﺎل‬
‫‪,‬ا ا‬
‫ﺮي أي‬
‫ﻮرا ا ﺮة ا ﺎ ‪ ،‬آ ا ‪ ،‬ا‬
‫ﻮر ا ﺮ ا ﺮي‪ ،‬ﺎن ا ﺮب ‪ ) ،‬ﺮوت‪ :‬دار ا ﺎدر‪،‬‬
‫ﻜﺮم ا‬
‫ﺪ‬
‫اﺪ‬
‫م(‪،‬ط ‪،‬ج ‪ ،‬ص‬
‫هـ‪/‬‬

‫ا‬

‫ﻰ ا ﺪ ﺪ وا ﺬوق وا ﻜﺮة و ا ﺎ ﺔ و‬

‫ا ﺮ ﺔ‪.‬‬

‫ﺮا ﺮوح‬

‫‪4‬‬

‫ﺮآ‬

‫ا‬

‫ﺮ ا ﻮي‬

‫ﻮن ا‬

‫ﺎ ﺮ‬

‫ﺮ ‪ ،‬وه ا ﺎ ﺔ و ا ﻜﺮة و ا ﺎل و ا‬
‫ا ﺎ ﺮ ﺎ‬
‫ا ﺎ‬

‫ﺮ‬

‫ﺎ إﺪ‬

‫ﻰ ﺰ ﺰل‬

‫ا ﺎس‬

‫و‬

‫ﺮأ أو‬

‫ﺎز‬

‫ﻮب‪ .‬و ﻬﺬ‬

‫أن ﺆ ﺮ ا ﺎرئ أو‬

‫ﺮك و ﺪا و ﺮآﺰ اه ﺎ‬

‫ﺄة وو ﻮد أ ﻮاج ا‬

‫ﺎ‬

‫ﻮر وا ﺮوح ا ﺮ ﺔ‬

‫ﺪ‪.‬‬
‫أ ﺎا ﻬ ﺮ‬
‫و ﺪ ﻬﺪ ا‬
‫ا ﻬﺎ ﺮ‬
‫ﻮر ﺎ و‬
‫ﺪ‬

‫ا ﻮاع ا ﺎ ﺔ ﻰ ا‬
‫ا ﺎ‬

‫أ ﺮادا و ﺎ ﺎت‬
‫ﺎن و‬

‫و‬

‫ﺎ ﺔ وا‬

‫ﺎد ﺔ وا‬

‫ﻰ ﺮض ا‬

‫ا‬

‫ﺮ ا ﻬ ﺮي‬

‫ا‬

‫ﺮا ﻬ ﺮي آﺎن‬

‫ﺎ‬

‫ت‬

‫ﺎر ا ـﺮ ﺔ و ﺎ ﺔ ﻰ‬
‫ﺎ ﻬﺎ و‬

‫ا زﺔ ا‬

‫ﺎ ﺔ أ ﺮى آﺎ‬

‫ﻜﺔ ا ﻬ ﺮ‬

‫ا‬

‫ﺮ ﺪا ﺔ ر‬

‫إ ﻰ ا ﺮآ ﺔ ﻰ‬

‫هﺬ ا ﻬ ﺮة هﺮو ﺎ‬

‫ﺎ ﻮن ﻬﺎ‬

‫ﺮا ﺮ‬

‫ا ﺮن ا ﺎ‬

‫ا ﺪ ‪،‬‬

‫ﻮ ﻬﺎ و‬

‫آﺎ ﻮا ﻰ‬

‫ده‬

‫ﺎ ﺔ‪.‬‬
‫ﺎﺔ ا ﺔ ا‬

‫ﺔ ﻰ‬

‫ﺎن و‬

‫ﺎ‬

‫ﻮا‬

‫ﻬﻮر‬

‫ﻮن‪.‬‬

‫ﺎل إن‬

‫ﺮ‬

‫ﻰ ا ﻜ‬
‫ﺎ ﺔ ﻜ و‬

‫و ا‬
‫ﺎ ﺔ‬

‫‪ 4‬أ ﺪ ا ﺎ ‪ ،‬أ ﻮل ا ﺪ ا د ‪) ،‬ا ﺎهـﺮة‪ :‬ﻜ ﺔ ا ﻬ ﺔ ا‬

‫ﻮ‬
‫ﺮ ﺔ‪،‬‬

‫(ص‪:‬‬

‫ﺮ ﺔ‬
‫ﻜ ا‬

‫ﺰة آ ا‬

‫ﺰ ﻰ‬

‫ﺎر هﺬ ا ﺮ ﺔ‬
‫ﻮر ا‬

‫ﺪﺪ‬
‫ا ﺔوا‬

‫ﺔ ﺎ ﺔ‬

‫ﺮى و ﻰ ا‬

‫ﺎ ﺔ ﻬﺬا ا‬
‫ا ﺆ ﺮة‬

‫ا ﺎ ﺔ و ا‬

‫ﻬ ﺎ‪ ،‬ﻬ ﺎ ﺄ ﺮان ﺎ‬
‫ﺮا ﺔ ا‬

‫ﻰ ﺎل إن ا دب هﻮ‬
‫و‬

‫آ‬

‫ه‬

‫ﺮ‬

‫‪5‬‬

‫ﺪق ا‬

‫ﺪا ﻜ‬

‫و‬
‫أ ﻬ‬

‫ﺮ‬

‫ﺔ ﺎ ﺪاع و ا‬

‫وا‬

‫أ‬
‫ﻮر و ا‬

‫‪ ،‬درا ﺎت ﻰ‬

‫ﻬﺎ‬

‫ﺎ ﻬﺎ‬

‫ﺎر ‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫ﺮ ا دب ا ﻬ ﺮى‬

‫م ا‬

‫ﺎ ﺔ و‬

‫ا ﻬﺎ ﺎت آ ﺮة‬

‫ﺮدة‬

‫إ ﺎ أﻮ ﺎ‬

‫ﻮال ا‬

‫ﺔ أد ﺎء ا ﻬ ﺮ ا ﺬ‬

‫ﻮر ا دب ا ﺮ ‪ .‬وهﻮ‬
‫ﺄ ﺎد‬

‫ن‬

‫ﺎة ا دب و ﻮرا‬

‫ﻮرة‬

‫ا دب ا ﻬ ﺮى‪.‬‬
‫ﺪﺪﺔ‬

‫ﺔ‬

‫ﺎ‬

‫ﻰ ﻮ‬

‫ﺎت ا د ﺔ ا‬

‫ﺪ ﺪ ا دب ا ﺮ‬
‫ﺎ‬

‫ﺎء ا‬

‫ا ﺎ ﺔ‬

‫ﺎة ا دب و ﻮ‬

‫ا ﺎص‪ .‬وهﺬ آ ﻬﺎ ﺪ أ ﻬ‬
‫ا‬

‫ﺪة ا ﺮ ﻰ ر‬
‫ﺔ ا‬

‫إ ﺎر‬

‫ا د ‪.‬‬

‫ا ﺮوف إن‬
‫ا ﻮا‬

‫ﺎة ا ﺮب ا د ﺔ ا ﺎ ﺮة‪ ،‬و‬

‫أ ﺄوا أد ﺎ‬
‫ﺔ هﺎ ﺔ ﻰ‬
‫ا دب ا ﺮ‬

‫ﻜﺎر‪.‬‬

‫‪6‬‬

‫ﺮاء ا ﺎ ﺮ ‪،‬‬

‫ﺎز‬

‫ﻰا‬

‫‪،‬‬

‫ﻮ ﺮ‪ ،‬و ﺄ ﻮ ا‬

‫ﺮ ا ﻬ ﺮي‪) ،‬ا ﺎهﺮة‪ :‬آ ﺔ دار ا ﻮم‪ 1967 ،‬م(‪،‬‬

‫ص‪1‬‬
‫‪ ،‬ا ﺮآﺎت ا ﻜﺮ ﺔ وا د ﺔ ﻰ ا ﺎ ا ﺮ‬
‫ﺪا‬
‫‪ 6‬أ ﻮ ﻮص أ ﺪ وا ﺎر‬
‫ا ﺪ ‪) ،‬ا ﺮب‪ :‬دار ا ﺎ ﺔ ‪ 1683‬م(‪ ،‬ط ‪،2‬ص ‪.321‬‬

‫و ﺎ‬

‫ﻮ‬

‫ا ﺬ ﺔ‪ .‬و‬

‫ﺎ ا ﺎ ﺮة ا‬
‫ﺮ وهﻮ‬

‫ﺎ ﻰ ﻰ ﺮن ا ﺎ‬
‫إ ﺎ أﻮ ﺎ‬
‫آ ﺎر‬

‫ﺪ‬

‫ﺎ ﺮ‬

‫ﺪد‪ .‬أ ﺎد‬

‫ﻮذ ﺎ ﺎرزا‬

‫ﻮرة ‪ .‬و ﺪ ﻜ‬
‫ﺎذ‬

‫ﺮ ا ﺮ‬

‫ﺔ‬

‫ﻬ ﺎ‬

‫آﻮن‬

‫ﺮﺔ‬

‫‪7‬‬

‫و‬
‫ﺮ "‬

‫ﺔ ا ﺎة" ر‬
‫ﺎح درا‬

‫ﺪﺪا‬

‫ﺮى ا ﺪ و ﺪ ﻰ ﺪ‬

‫ﺎرات ا ﺎ ﺎت ا ﺮ ﺔ‪،‬‬

‫ه ﺎ ﻮ ﺪت ر‬

‫ﻮ ﺮت‬

‫أن‬

‫ﺮ ا ﻬ ﺮي ﻰ أآ‬

‫ﺮا ا‬

‫آ ﺎ أ ﺎط‬

‫ﺮﺎو‬

‫ﻰ‬

‫ﺔ إ ﺎ أﻮ ﺎ‬

‫ﺔ زادي و ﺪرة ا ﺮا‬

‫و‬
‫ا‬

‫‪.‬‬

‫ﻜﺔ‬

‫ﻬ‬

‫درا ﺔ هﺬا ا ﻮ ﻮع‪،‬‬

‫ﻮ ﻮل إ ﻰ ا‬

‫ﺎ ‪.‬‬

‫ﺪﺪ‬

‫ﺪ‬

‫ﺪدت هﺬا ا‬

‫ﻮا‬

‫ﺮ ﻰ‪:‬‬

‫هﻮ إ ﺎ أ ﻮ ﺎ‬

‫‪.1‬‬
‫‪ .2‬و ﺎ‬
‫‪ .3‬آ‬
‫‪7‬‬

‫ﻰا‬

‫قو‬

‫ﺎ ﺬات و ﺎ ﺎق ا ﻮ ﺪا ﺔ و ا ـ ﺄ ت ا‬
‫ﻬﺎ و هﻮ‬

‫ب‪.‬‬

‫ﺮاء ا ﻬ ﺮ‪.‬‬

‫ﺪ أآ ﺮ ﺎ ﺮ ﻬ ﺮي‬

‫ﺮاء ا‬

‫ﺎ‬

‫ﺔ‪ .‬و ﺪ ﺎش أ ﻮ‬

‫ﺮا ﻬ ﺮو ﺎ ﺮا د ﺔ‬
‫آﺎ‬

‫و ﻮ ا ﺎ ﺮا د ﺔ‬

‫ﻮد ﻮآ و ر ﺎ ﺪ‪ ،‬ﻮ ﺎت ا‬

‫ا ﻜﺮ ا ﺮ ‪ ،‬د ت( ‪ ،‬ج‬

‫‪.‬ص‬

‫ﺮا ﺮ‬

‫ا ﺪ‬

‫ﺮ"‬
‫وا‬

‫ﺔ ا ﺎة"‬

‫ﺎ ﺮ‪)،‬ا ﺎهﺮة ‪ :‬دار‬

‫ا‬

‫ج‪ .‬ا ﻬﺪف‬
‫وا ﺮض‬

‫هـﻮ آ ﺎ ﻰ ‪:‬‬

‫ا‬

‫‪ .1‬ﺮ ﺔ‬
‫‪ .2‬ﺮ ﺔ‬

‫ﺔإ ﺎأﻮ ﺎ‬
‫ﺮ ا ﻬ ﺮ وا ﺎ ﺮ ا د ﺔ‬

‫‪ .3‬ا‬

‫ا ﺎ ﺮا د ﺔ ﻰ‬

‫أ‬

‫ﺮ"‬

‫ﺎ‬

‫ﺔ ا ﺎة"‬

‫ﺎ‬

‫د‪ .‬ﺮ ﺔ ا‬
‫إن ﺮ ﺔ ا‬
‫ا‬
‫ا‬

‫ا ﻜ‬

‫ا‬

‫ﻬ ﻬﺎ ﻰ‬
‫ﺰ‬

‫هﺬا ا ﻮ ﻮع ه‬

‫أن أر‬

‫ﺮ ﺔ‬
‫اﻜ‬

‫إ ﻰ ﺪد آ ﺮ‬

‫ﺔ ﺎ ﻮ ﻮع‪ .‬آ ﺎ ا‬

‫ﺪت ﻰ ﺮ ﺔ آ ﺎ ﺔ ا‬

‫ﻰ ﺎ‬

‫أ ﺪر‬

‫ا ﺔا ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ‬

‫هﺪا ﺔ اﷲ‬

‫ورد ﻰ د‬

‫ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ‬

‫ا‬

‫ﺎآﺮ ﺎ‬

‫ﻮان ‪:‬‬

‫‪Pedoman Penulisan Skripsi, Tesis dan Disertasi UIN Syarif‬‬
‫‪Hidayatullah Jakarta Tahun 2007‬‬

‫ه‪ .‬ـ ﻮة ا‬
‫ﺪ‬

‫هﺬا ا‬

‫ا ﺎب ا ول ‪ :‬ﺪ ﺔ و‬
‫ا ﺮض‬

‫ﻰ‬
‫ﻰ‬

‫ﺔ أ ﻮاب ‪:‬‬
‫ﺔا‬

‫ﻜ ﺔ‪،‬‬

‫ﺪﺪا‬

‫ﻜ ﺔ‪،‬‬

‫ا‬

‫‪ ،‬ﻬ ا‬

‫ا ﺎب ا ﺎ ‪ :‬ﺮ ﺔ ا ﺎة‬

‫و‬

‫ﻮة ا‬

‫ﺎأﻮ ﺎ‬

‫ﻰ ﻮﺪ‬

‫و‬

‫و ﺄ‬
‫وﺆ ﺎ ا‬
‫ا ﺎب ا ﺎ‬
‫وأه‬

‫‪:‬‬

‫ﺮﺔ‬

‫ﺔ ﺮ ﺔ‬

‫ﺎت و ﻮ ﻮ ﺎت ا‬

‫ا ﺎب ا ﺮا‬
‫ﺎأ‬

‫ﺮ ا ﻬ ﺮي و ا ﺎ ﺮ ا د ﺔ‬
‫ﺮ‬

‫ﺔ ا ﺎة‬

‫ﺎ ﻰ‬
‫ﻰ‬

‫ﻮي‬
‫ﺮ‬

‫اﺮ ﺎﺔ‬

‫ﺮا ﻬ ﺮ ﺎ‬

‫ا ﺎ ﺮا د ﺔ ﻰ‬

‫‪:‬‬
‫و‬

‫ا ﺎب ا ﺎ‬

‫ﻰ‬

‫ﺄ‬

‫‪ :‬ﺎ ﺔ‬

‫ﺮ‬

‫ﺔ ا ﺎة‪ ،‬ﻮ‬

‫ﺔ ا ﺎة‬
‫ﻰا‬

‫ﻰا‬

‫ﺮ‪،‬‬

‫ا ﺎ ﺮ ا د ﺔ‪.‬‬
‫ﺮاج ﺎ‬

‫ا‬

‫و‬

‫ﺎدر‬

‫ا ﺎب ا ﺎ‬
‫ﺮ ﺔ ﻮ ﺰة‬

‫‪ .‬ﻮﺪ و‬

‫ﺄ‬

‫وﺪ إ ﺎ أﻮ ﺎ‬

‫‪ -‬وآﺎن ا‬

‫ﻰ ﺮ ﺔ "ا‬

‫ﺪﺔ "‬

‫ا ﺎ ﺔ ﻰأ‬

‫ﺎن ا‬

‫ا ﺪة – ﺪر ﺔ ا‬
‫ﺎ‬

‫ﻮى ا ﺪروس ا‬
‫ﺮق ا‬

‫‪8‬‬

‫‪ ،(1958‬ص ‪101‬‬

‫ا و ﻰ ﻰ ﺪر ﺔ‬

‫‪ 8.‬و ﻰ درو‬

‫ﺔ ا ﺎل‪ ،‬ﺬ ﻚ‬
‫ﺪا ﺔ ا‬

‫ﺔ‪.‬‬

‫ﺪر ﺔ ﺪ ﺮهﺎ ا‬
‫إﻰ‬
‫ا‬

‫آﺎن ﻰ ا ﺎ ﺔ‬

‫ﺮ‬

‫إ ﺮاه ا ﺬر‪.‬‬
‫ا‬

‫ﺪة‬

‫ﺪون ﺎ ‪.‬‬

‫م ﺎ ﻮس ﺮا ‪ ) ،‬ﺮوت ‪ :‬دار ا‬

‫‪،‬ا‬

‫ﺔوﺪ‬

‫ﺮح ا ﺪروس‪ ،‬و‬

‫ﺮا ﺮ‬

‫ﺄأﻮ‬

‫أن ﺪرس ﻰ ﺮ ﺔ‬
‫ﺔا‬

‫د ﺎ إ ﻰ د ﻮل ا‬

‫ﺮ ا ﺪ ا ﺰرآ ‪ ،‬ا‬

‫ط ‪ ،8‬ج ‪ ،2‬ص ‪.35‬‬
‫‪9‬‬
‫ﺪ ﺪا‬

‫إ ﺎ‬

‫ﺪ ﺔ – ا ﺎ ﺔ ﻰ ﻮار ا ﻜ‬

‫أ ﺎم ﺎ ﺬ ﻬﺎ‬
‫ر‬

‫ﺎهﺮ أ ﻮ ﺎ‬

‫–‬

‫ﺎن ﺎم ‪ 1889‬م‪ .‬وه ا ﺮ ﺔ ا ﻮاد ﺔ‬
‫ا‬

‫ﻰ ﺎ ﺔ‬

‫ﻰ‬

‫ﺎة إ ﺎ أ‬

‫ﺎ‬

‫ﻰ ا ﻬ ﺮ‪)،‬ا ﺎهﺮة ‪:‬‬

‫‪9‬‬

‫‪1979 ،‬م(‪،‬‬
‫ﻜ ﺔا ﺎ‬

‫‪،‬‬

‫و ﻰ ا ﺎد ﺔ‬
‫ﻜ ﺪار ﺔ‬

‫ا‬

‫ﺮة‬

‫ﺮ‬
‫ﺎن‬

‫ﺮ ﺈن‬
‫و ﺪم ا‬

‫ﺮ هﺎ ﺮ إ ﻰ‬

‫ﺬاك رازح‬

‫ﻮت ا د‬

‫أ ﺎء ا‬

‫ء‪ ،‬وإ آﺎ ﺪ ا ﺬي أ‬

‫ا ﻮد ﺔ وا ﺬل‬

‫ﺪا‬

‫ﻮة إن إ ﺎ أ ﻮ ﺎ‬

‫ر‬

‫إﻰ‬

‫‪10‬‬

‫ﺮ‬

‫وﻰ‬

‫ا‬

‫ﺎم ‪ 1912‬م‬

‫ﺎ ﺔ ) اﻮ ﺔ ا‬
‫ﻰ‬

‫ا د‬

‫أ‬
‫ﺎ‬
‫و ﺮ‬

‫ﺮاد أ ﻮ ﺎ‬

‫إ ﻰ ﻮ ﻮرك‬

‫ﺎل‬

‫ﺬ‬

‫ﻰ‬

‫ﺮ‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫ﺎﺮ إ ﺎ أﻮ ﺎ‬

‫إ ﻰ أ ﺮ ﻜﺎ‬

‫ﻰ أآ ﺮ‬

‫ﻮات‬

‫ﺎ ﻰ وا‬
‫‪ 12.‬و ﺪ أن أ‬
‫ا‬

‫ﺮ‬

‫ﺎ ﺎرة أ‬

‫ﺎ ه ﺎك‬

‫ﻰ أر‬

‫ﻮات‬

‫ﺮان وز‬

‫ﺔ ور ﺪ أ ﻮب و ﺪرة ﺪاد وآﻮ ﻮا ا ﺮا ﺔ ا‬

‫‪ 10‬زه ﺮ ﺮازا‪ ،‬إ ﺎ أ ﻮ ﺎ‬

‫ﺪ‬

‫أو ﺎت ﺮا‬

‫ﺮ ا ﺬي أ ﻬﺮ‬

‫ﺪة( ﺪ أن أ‬

‫ﺮ‪ .‬ﺄ ﺎم ﻰ ﺪ ﺔ‬

‫وﻜ‬

‫ﺮار‪.‬‬

‫ﺎ ﻰ ا ﺎرة و ﺪ‬

‫ا ﺪ ﺎن وا ﺬ‬
‫ﺎ ﺔ وا ﺪرا ﺔ و‬

‫أ‬

‫و ﻜ أ ﺎس ا‬

‫و ﻰ ﺄن ا ﺎه ‪.‬‬

‫ا ﺬ‬

‫ﺎن إ ﻰ‬
‫ﻜﺎ ﺔ إ ﻰ ا ﺎء‬

‫ﺎ هﻮ ﺎرآﻬ ﺎ أ ﺪا‪ .‬وإ‬

‫ا‬

‫ﺮو‬

‫ﻮات‪ ،‬ﺄ ﺎ أ ﺎب ه ﺮ‬

‫إﻰ ا‬

‫و‬

‫ﻰ ﻰ‬

‫ﺎ ﺮ ا ﻬ ﺮ ا آ ﺮ‪) ،‬د‬

‫‪ :‬دار ا‬

‫ﺔ‬
‫ﺔ ﺎم‬

‫ﺔ ا ﺮ ﺔ‪،‬‬

‫‪1963‬م(‪ ،‬ص ‪19‬‬
‫‪11‬‬

‫‪ 12‬أ ﺪ‬

‫ا ﺮ ‪ ،‬ص ‪21‬‬

‫‪ ،‬ﺎر‬

‫ا‬

‫ﺮا ﺮ‬

‫ا ﺪ ‪ ) ،‬ﺮوت ‪ :‬دار ا‬

‫‪ ،‬د ت(‪ ،‬ص ‪303‬‬

‫‪ 1920‬م‪.‬‬

‫ﻮ‬

‫‪13‬‬

‫إ ﺎأﻮ ﺎ‬

‫‪1957‬م‪ ،‬و ﻮ ا ﻬ‬

‫ﻰ ﻮ ﻮرك ﻰ ﺮ‬

‫ﺪر ﺔ ا ﻬ ﺮ ﻬﺎ ﺔ ر‬

‫ﺎم‬

‫ﺔ‪.‬‬

‫‪14‬‬

‫ب‪ .‬ﺎ‬
‫إذا أ ﺎ أن‬
‫ﺪ‬

‫ا‬

‫ﺎ‬

‫ﺎ ‪،‬و‬

‫ﺎ‬

‫ﺎدر‬

‫ﺎ‬

‫ﺪ ﺎإ‬
‫ﺪ ﺎ أن‬

‫ﺎ‬

‫ﺮد وإ ﺎ ﺮى ﻰ‬

‫ﺮ‪.‬‬

‫ﺪارس ا‬
‫ﺪ‬

‫ﺔا‬

‫ا ول " ﺬآﺮ ا ﺎ‬

‫ا ﺎ ﺮا ﺎو‬

‫ﻬﺎ ﻰ‬

‫ﺮ‬

‫ﺮو‬

‫و ﺎره ﻰ‬

‫" ﺎم ‪ 1911‬م‬

‫ﺎ ﺎ‪ ،‬و‬

‫ﺎﺪا‬

‫ا‬

‫‪15‬‬

‫و ﺪ زادت‬
‫ا‬

‫أ ﺔ ﺪر ﺔ‬

‫ﻰ أ ﺪر د ﻮا‬

‫ﺎ آﺎ‬

‫ﺮ و ﺎ ر‬

‫أن‬

‫‪.‬‬

‫ﺪع إ ﺎ أ ﻮ ﺎ‬
‫ﺪه‬

‫ﺮ ‪ ،‬ﻬﻮ و ﺪ ا ﺬي ﺪ ﺎ‬

‫ﻰ‬

‫ﺮئ‬

‫إﻰ‬
‫ﻮال‬

‫ا ﺎ ﺮإ ﺎ أﻮ ﺎ‬

‫ﺎ‬

‫و ا ﺮي وأ‬

‫ا ﺎم ا ﺬي ﺮأ ر ﺎ‬

‫ا د ﺔ ﻜ ﺮة ا‬
‫ﻮاس وآﺎن أه‬
‫ا‬

‫أ ﺮت ﻰ‬

‫ﻰ أ ﺎر‬
‫هﻮ‬

‫ﺎ ﺮ‬
‫ﺄ ﺮا‬

‫‪ 13‬ﻮرج ﺪح‪ ،‬أد ﺎ و أد ﺎؤ ﺎ ﻰ ا ﻬﺎ ﺮ ا ﺮ ﻜ ﺔ‪) ،‬د م‪،‬‬
‫ا ﺎ ﺔ‪1956 ،‬م(‪ ،‬ص ‪185‬‬
‫‪14‬‬
‫ﺪ ﺪا‬
‫‪ ،‬ا ﺮ ا ﺮ ﻰ ا ﻬ ﺮ‪)،‬ا ﺎهﺮة ‪:‬‬

‫ﺎ‪ .‬ﻜ ﺮ‬

‫ﻬﺪ ا ﺪرا ﺎت ا ﺮ ﺔ‬
‫ﻜ ﺔا ﺎ‬

‫‪،‬‬

‫‪ ،(1958‬ص ‪102‬‬

‫‪ 15‬زه ﺮ ﺮازا‪ ،‬إ ﺎ أ ﻮ ﺎ‬
‫‪ ،(1963‬ص ‪102‬‬

‫ﺎ ﺮ ا ﻬ ﺮ ا آ ﺮ‪) ،‬د‬

‫ﺮ‬

‫‪ :‬دار ا‬

‫ﺔ ا ﺮ ﺔ‪،‬‬

‫أ ﻜﺎر‬

‫ﺮى ﻰ‬
‫ا ﺎع‬

‫ا ﺎم‬
‫ا ﺪول وأر‬

‫ﺮ وإ ﺎ‬

‫ﺎ‬

‫ﺎل آﺎن ﻮر‬
‫و ﺎ‬

‫ﻰ ا ﺮا ﺔ ا‬

‫ﺮان‬

‫ﺔ ﺮﺎ ﺔ‬

‫ﺎ ﻬﺎ ﺬ‬
‫ﻰ ا‬

‫ﺪ‬

‫ﺮ ا‬

‫و ﺮان ﻰ‬

‫ﺪ ا ﺬي ﺪ‬
‫ﺮ‪ ،‬وا‬

‫ﺮا‬

‫ﺪه ا‬

‫ﺮي‬

‫ا‬

‫ﺮ ا ﺎةو ﻜ ﻬﺎ‬

‫ل ا ﺬات‬

‫ذ ﻚ ﺈن‬

‫ﺮاء ا ﻬ ﺮ ﺪ‬

‫ﻮ ﺎو‬

‫ﺮاض ا‬

‫ذرو‬

‫وا ﺎ ﺰي ﻰ‬

‫وا ﺰهﺎري ﻰ ا ﺮاق‪.‬‬

‫ا ﺪ ﺪ وهﻮ ا‬

‫وو‬

‫ﺮو ﻬﺎ إ ﻰ ا‬

‫ﺄ ﻬﺎ ﺎم ‪1920‬م‪ ،‬و ﺮاء ا ﺮا ﺔ‬

‫ﺎن‪ ،‬و ا ﺮ ﺎ‬

‫ﺬوا ا‬

‫ﻰ‬

‫ا زهﺎر‪.‬‬

‫وأ‬

‫ا ﺮﺔ‬

‫ﺎ ﺎدي‬

‫‪16‬‬

‫أ ﺪأ‬

‫ﻬﻮ‬

‫ﺪ‬

‫ﺬات ا ﺎة‬

‫ا ﺮك أ ﻮ ﺎ‬

‫ﻮ‬

‫ﺪ آ‬

‫ﺮ‬

‫ﺮو ﺔ ﻰ ا‬

‫أ‬

‫ﺮ ا‬

‫ﺪح و ﺮ‬

‫ﺪي‬

‫وه ﺎء‪.‬‬

‫‪17‬‬

‫و ﺎ‬
‫أ ﺪر‬
‫وا‬

‫ﺎرآ‬
‫ﺔ "ا‬

‫أ‬

‫ﺮ" ﻰ ﻮ ﻮرك وا ﺬ ﻜ ﺎ‬

‫ﻮن ﻰ ا ﻮر‬

‫‪16‬‬
‫‪17‬‬

‫ص‪6‬‬

‫أ ﺪ‬
‫ﺪا ﻜ‬

‫ﺎء ا ﺮا ﺔ ا‬

‫ﺔ ﺄﻮ ﺎ‬

‫‪ ،‬ﺎر‬

‫ا‬

‫وآﺎ‬

‫ﺮا ﺮ‬

‫‪ ،‬درا ﺎت ﻰ‬

‫أو‬

‫ا‬

‫ﻰ ﺎرع‬
‫ا‬

‫ﺎرا ﻰ‬

‫ا ﺪ ‪ ،‬ص ‪305‬‬
‫ﺮ ا ﻬ ﺮي‪) ،‬ا ﺎهﺮة‪ :‬آ ﺔ دار ا ﻮم‪ 1967 ،‬م(‪،‬‬

‫ا ﻬ ﺮ ﺪأت‬

‫ﻬﺮ ﺔ‬

‫إﻰ‬

‫ﻮ‬

‫إﻰ‬

‫ﻬﺮ ﺔ‬

‫ﻮ ﺔ‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫و ﺁ ﺎر‬

‫ج‪ .‬ﺎ ﺮ‬
‫ﺪأت‬
‫ﺬ‬

‫ا ﺎ ﺮﺔ ﻰ‬

‫ﺮ وآﺎن‬

‫ﺎ‬

‫ا‬

‫ﺎت ﻬﺎ و ﺮ ﻰ‬

‫و‬

‫ﺮ‪ .‬ﺬا ﻚ‬

‫ا‬

‫ﺎهﺮ أ ﻮ ﺎ‬
‫ﺮ‬

‫ﺪ‬

‫ﺎ ﺮ‬
‫أ‬
‫ﺎﺎاﻮ‬

‫ﻮات‬

‫ﺎ ﺔ وا ﺪرس وا‬
‫ﺈ ﺪار د ﻮا ا ول "إ ﺎ‬

‫ﺔ‪.‬‬

‫‪19‬‬

‫ﻰ ﻮ ﻮرك أ ﺪر د ﻮان "‬

‫إﺎ‬
‫ﻰ‬

‫ﻬﻰ‬

‫ﻰ د ﻮان وا ﺪ ﺎ ا‬

‫ا ﺮا ﺔ ا‬

‫ﺔ ﺎ‬

‫و ﺬو ﺔ ا‬

‫ﺎم ﺎه ﻚ‬

‫ا‬

‫ﻮر ا‬

‫‪18‬‬
‫‪19‬‬
‫‪20‬‬

‫ا‬

‫ﻮ‬

‫ﻰ ا ﺪول‬

‫ﺎ ‪ ،‬ا‬
‫ل ا ﻮا‬

‫ا ﺎ ﺮ إ ﺎ أﻮ ﺎ‬

‫أ ﺄ ﺎم ‪ 1929‬أ ﺎهﺎ "ا‬

‫ﺎزة‬
‫ﺎ‬

‫ﺮ"‪ ،‬وآﺎ‬

‫ﺪح‪ ،‬أد ﺎ و أد ﺎؤ ﺎ ﻰ ا ﻬﺎ ﺮ ا ﺮ ﻜ ﺔ‪ ،‬ص ‪186‬‬

‫ا ﺮ ‪ ،‬ص ‪189‬‬

‫ﺮي‪ .‬ﺪر‬
‫ا‬

‫ﺎﺪ‬

‫ﺎل ا‬

‫ﻮر‬

‫و ﺮا ﺔ ا‬

‫ا ﺮ ‪،‬ص‪4‬‬
‫ﻮرج‬

‫"و‬

‫ﺪ ﻮان " ﺬآﺎر ا ﺎ‬

‫ا ﺪاول" ﺎم ‪ 1927‬م‪ ،‬و‬
‫أن‬

‫ﺮ ا ﺮب و ﺎ‬

‫أ ﻮف‬

‫ﺎر ﺔ ا‬

‫"‬

‫ﺮ ا ول ﻰ ا‬

‫دواو‬

‫إ ﺎأﻮ ﺎ‬

‫ﺪ ﺪوا‬

‫ت‪.‬‬

‫‪20‬‬

‫ﺎص‪ ،‬إذ‬
‫ﺮا‬

‫ﺎ‬

‫ﺎ ﺮ وآﺎن‬

‫ﺪرهﺎ ﺮ‬

‫ﻬﻮد ا ﺪؤو ﺔ‬
‫‪1936‬م‪ ،‬وا‬

‫ﺔ‬

‫ﻬﺮ ﺔ إ ﻰ ﺮ ﺪة ﻮ ﺔ ﺎم‬

‫ﺮ إ ﺪارهﺎ إ ﻰ‬

‫و ﻰ ﺎم ‪1940‬م‬
‫"ا‬

‫ﻰ ا ﻬﺮ‪ ،‬و ﺪ‬

‫ﺎ "وﺪ‬
‫ﻜ ﺔ‬

‫ﺪرت ا‬
‫"أ‬

‫وﺎ‬

‫ﺮوت‬

‫ا ﺮن ا‬

‫ﺮ " ﺬآﺮ أن هﺬا ا ﺪ ﻮان‬

‫ا ﺪﺪ ﺎ‬

‫ﻮ ﺔ‪ .‬و ﺪ ﺪ‬

‫ا‬

‫ا ﻬ ﺮ ﻰا‬
‫وﺪ‬
‫ا ﺎ‬
‫ﺪ‬

‫‪21‬‬

‫ا‬

‫ﺪر ﺎم ‪1946‬م‪.‬‬

‫أ ﺮ ﺎم إ ﺪار ‪ ،‬ﺪ ﺎء هﺬا ا ﺪ ﻮان‬
‫ﺎ ﺪ ا ﺮا ﺔ ا‬
‫ﻜ و‬

‫ﻰ ﺎ ﺮﺔأﻮ ﺎ‬

‫ﺪل‬

‫ﻮ ﺎ‪ ،‬و ﺪ ﻮأ‬

‫ﺪ و ﺎة ا ﺎ ﺮ د ﻮا‬
‫ﺮات ﻮا ﺔ ﺎ‬

‫‪ 1960‬و ‪1970‬م‪ ،‬آ ﺎ‬
‫ﻰ د ﻮان‬
‫ا ﻮا‬

‫ﻜﻮن آ ﺮا‬

‫ﺮاء‬

‫ق‪.‬‬

‫ﺮت دار ا‬

‫دواو‬

‫ﺮ ﺎ‬

‫ا ول‬

‫ﺮ أن أ‬
‫ﺮاء ا ﺮ ﺔ ﻰ‬

‫ﻮان " ﺮ و ﺮاب" و ﺪ‬
‫ﺎ‬

‫ﺎ‬

‫ﻰ ﻮ ﻮرك وا ﺎ ﺔ‬

‫ﺔ ‪1948‬م‪،‬‬

‫ا ﺪ‬

‫ﺎ‬

‫ما‬

‫‪21‬‬

‫د ﻮا ا ﺮا‬

‫ﺔ ا وﻰ‬

‫ﻰ آﺎ‬
‫وﻬﺎ ﻜ‬

‫ﺎم ‪1957‬م‪.‬‬

‫ﺮ إ ﺎ أﻮ ﺎ‬

‫ﺎدر ﻰ‬

‫ﻮ ﻬﺎ‬

‫ﺮي وا ﺪ‬

‫و ﺪ ﻬﺎ ﺪرا ﺔ‬

‫ﺮهﻮ ‪ ،‬إ ﺎ أ ﻮ ﺎ‬

‫ﺔ‪1993 ،‬م(‪ ،‬ص ‪35‬‬
‫‪22‬‬
‫ﺮهﻮ ‪ ،‬إ ﺎ أ ﻮ ﺎ‬

‫دار ا‬

‫ﺔ ا ﺮ ﺔ‬
‫ﻮﺎ‬

‫ﺔ آ ﻬﺎ زه ﺮ ﺮزا‪.‬‬

‫‪ :‬ﺎ ﺮ ا ﺆال وا‬

‫ﺎل‪ ) ،‬ﺮوت‪ :‬دار ا ﻜ‬

‫‪ :‬ﺎ ﺮ ا ﺆال وا‬

‫ﺎل‪،‬ص ‪38‬‬

‫‪22‬‬

‫د‪.‬‬

‫ﺎ‬

‫أ‪.‬‬

‫ﺎ ﺔا‬

‫ﺮ‬

‫ا‬

‫ﺎأ‬
‫ﻮن‬

‫أ ﺎ ا ﺪﺪ‬

‫ا‬

‫ا ﻮ ﻮ ﺎت ا‬
‫و‬

‫ﻮن ﺄول ﺎ‬

‫ﺮ‬

‫ا‬

‫وا‬

‫ﺎق ا ﺬا‬

‫ﻮرة‬

‫ا‬

‫ا ﻬ ﺮ )ا ﺎ أ ﻮ ﺎ‬
‫ا‬

‫ﺎ‬
‫إﻰ ا‬

‫‪ .‬وا ﺮوج ﺎ‬
‫ﺎق ا‬

‫ﺎ‬

‫ﺮ آﺎ‬

‫ﺎ‬
‫ﻮن‬

‫اﺮ‬

‫هﻮ‬

‫ﻮر‬

‫ﺎ ﺮ‬

‫‪23‬‬

‫(‪.‬‬

‫ﻰ هﺬا ا ﻮل‪ ،‬ﺎن ا ﺎرب وا ﻮ ﺎ‬

‫ا ﺎأ‬

‫ﺎ‬

‫ﺪ أ ﺮت آ ﺮا‬

‫ﺎ‬

‫آ‬

‫ﺎ‬

‫ا‬

‫ﺎة ا ﺮ‬

‫ا ﻬﻮم ا‬
‫ﺎد‬

‫ذ ﻚ ﺮق‬

‫ﺎ ﺔ ا ﺎﺔ ا‬

‫وا ﻬ ا‬
‫ا‬

‫ﺎ‬

‫ﺮ ﻬﺎ‬

‫ا‬

‫ﻮن أ ﺎر ‪ ،‬و ﺎ ﺄ‬
‫ﺮ ا ﺎ أﻮ ﺎ‬

‫ﻮن ‪:‬‬
‫‪ .1‬ا ـﺰ ﺔ ا ﺄ ﺔ‬
‫ﺎ‬

‫و‬

‫ﺎد ا ﺎرئ‬

‫ﺮأ‬

‫ﺎ‬

‫هﻮ هﺬ ا ـﺰ ﺔ‬

‫ا ﺄ ﺔ‬
‫ﺪا ﻜ‬
‫‪23‬‬

‫‪ ،‬درا ﺎت ﻰ‬

‫م(‪ ،‬ص‬

‫ﺮ ا ﻬ ﺮي‪) ،‬ا ﺎهﺮة‪ :‬آ ﺔ دار ا ﻮم‪1967 ،‬‬

‫‪8‬‬

‫ا‬

‫ﺰ أد‬

‫ﺔ ا‬

‫ﺰ ﺔ ا ﺄ‬

‫و‬

‫ﺎ ﺮة وا ﻚ ﺎ و ﺬور ا ﺎن‬
‫ﻬﺎ‬

‫ا‬

‫آ ﺮ‬

‫ﺎ‬

‫ﺪ أ‬

‫ﺔ ﺎ أ ﺮ‪ .‬و ﺰق ﺎر‬

‫ﺎن‪.‬‬

‫‪24‬‬

‫‪ .2‬ا ـﺰ ﺔ ا ﻮ ﺪا ﺔ‬
‫اذا آﺎن إ ﺎ أ ﻮ ﺎ‬
‫ا ﻮ ﻮد وا‬
‫ﺮ‬

‫ﺎ ﺮا‬

‫ﺎن ﺎ‬

‫ﻮا‬

‫ﻮ ﺪا ﺔ ذا ﺔ‪.‬‬
‫ﺎت ا‬

‫هﺬ ا‬

‫ﺎا ﻜﻮاآ‬

‫ﺎ‬

‫أ ﻜﺎر‬

‫ﺮ‬

‫و ﺎهﺮ وهﺬا ﺎ‬
‫ﺮ‬

‫آ‬

‫أ ﺎ و ﺰ‬

‫ﺔ‪:‬‬

‫ﺎم و‬

‫ﺪ ﺎل ﻬﻮ ﻚ ﺎآﻮاآ‬

‫ـﻰ‬

‫ﺎر ﺪي‬
‫ﺄ‬

‫ﻮآﺎن‬

‫ﻬﺪت ﺈ ـ‬

‫و ﻰ ا ﻜﺮى‬

‫أ ﻬﺪ‬

‫‪25‬‬

‫ﺮ أن ا‬
‫ﺮ‬

‫‪24‬‬

‫ﺰ‬

‫ﺎ ة ﺮ ﺎن ﺎ‬
‫ا ﺎ ﺔ‬

‫ﻮد ﻮآ ور ﺎ ﺪ‪ ،‬ﻮ ﺎت ا‬

‫ا ﻜﺮ ا ﺮ ‪ ،‬د ت( ج ‪ ،‬ص ‪232‬‬

‫ﻰا ﺎ ﺮ ﺎ‬

‫ﺮ اﻰ‬

‫ﻮل‪:‬‬

‫ﺮا ﺮ‬

‫ا ﺪ‬

‫وا‬

‫ﺎ ﺮ‪)،‬ا ﺎهﺮة ‪ :‬دار‬

‫‪ ،‬ا ﺮآﺎت ا ﻜﺮ ﺔ وا د ﺔ ﻰ ا ﺎ ا ﺮ‬

‫ﺪا‬
‫‪ 25‬أ ﻮ ﻮص أ ﺪ وا ﺎر‬
‫ا ﺪ ‪ ،‬ا ﺮب‪ :‬دار ا ﺎ ﺔ‪ 1683 ،‬م‪ ،‬ط ‪ 2‬ص ‪325‬‬

‫وأ‬
‫و‬

‫ا ﻬ ﻮم‬

‫ﺪ ذاآﺮ وأ‬

‫و ﺪ ﺎد‬

‫ﺮ ا ﻮ ﺪا‬

‫ﻮ ﻬﺎ‬

‫أوا ﺮ‬

‫ﺎ‬

‫ﺎ‬

‫ﺮي أ‬
‫ّا‬

‫‪.3‬‬

‫ا ﺬآﺮ ﺎت وا‬

‫ﺎ وأ أ‬

‫ﻬﺪ ا‬

‫و‬

‫ﺪ ﺪور‬

‫ﺮ ﺔو‬

‫ﺮان‬
‫ا ﺎ ﺮ ﺎ‬

‫ا‬

‫ﺮان وا‬

‫ﺔ‬

‫ﺪ "ا‬

‫أ ﻬﺎ ا ﺎدي ا ﺮد‬

‫وا‬

‫ﺄﺮ‬
‫ﺪأ‬
‫ﻮف ا‬

‫ا‬

‫ﻮﺮ‬
‫‪،‬‬

‫ا ﺪ ﺔ ا ﺰ‬
‫ذﻚ ﺎ د‬

‫ﺎ‬

‫ﻰ‬

‫ﺄ‬
‫ﺄ اﻰ‬

‫ﺎ‬

‫و‬

‫ﺄا‬

‫أ ﻜﺎر و ﺄ‬

‫ا ﻬﺮوب‬

‫ﺔو ﻜ‬

‫ﺔ‬

‫ﻬ ﻮ ﻬﺎ‪ .‬و‬

‫ﺔ وا ﺎ آﺎ‬

‫هﺬ ا ﺄ ت‬
‫ﻮ هﺪوء ا‬

‫م ا ﻰ ا ﺮد‪.‬‬

‫‪26‬‬

‫ﺔ‬

‫أ ﺎء ا ﺎة و ﺪه‬
‫ا‬

‫ا ﻰ ا ﺎب‬

‫ﻮل‪:‬‬

‫وهﺎ هﻮ أ ﻮ ﺎ‬
‫ﺔ‬

‫ا ﻮم ﺄ ﻬﺎ‬

‫اﻜ ﺮ‬
‫ﺎدث‬

‫آﺎ‬
‫و‬

‫"‬

‫‪27‬‬

‫‪:‬‬

‫ﺪ وإن‬

‫أهﻮاك إن‬

‫ﺪ‬
‫ﷲ درك ﺎ ـﺮا‬

‫ـﻬ‬

‫و ﺪ ﺮع أ ﻮ ﺎ‬
‫وا ﺬ‬

‫ﺎهﺮهﺎ و ﻮ ﻬﺎ و‬

‫‪26‬‬
‫ا ﺮ ‪ ،‬ص ‪326‬‬
‫‪ 27‬آ ﺎل ﺄت ‪ ،‬ﺮ ا ﻬ ﺮ‪ ،‬ا ﺎهﺮة‪ :‬ا ﺪار ا‬

‫‪82‬‬

‫ـﺪإ ا‬
‫روح ا ﺎة‬
‫ﻬﺎ و‬
‫ﺮﺔ ﺄ‬

‫ﻮاد‬

‫ﺎ‬
‫ا‬

‫ﺔ‪.‬‬

‫ﺎ ﻬﺎ وزهﺮهﺎ أ ﻮا ﺎ‬
‫وا ﺮ ﺔ‪1966 ،‬م‪ ،‬ص‬

‫ﻮرة‬

‫أ ﺎد ر ﻬﺎ‬
‫ﺪ ‪-‬‬

‫ﻮل‬

‫وأ‬

‫ﺔ‪ .‬و ﺰج ﻬﺎ ﻮا‬
‫ﺪ و ﺰر‪:‬‬

‫‪28‬‬

‫ﻬﺎ ا ﺮ‬

‫أ ـ ﻬﺎ د ﺎ‬

‫و ﻰ ا ﺎل ﻰ ا ﺎة‬
‫وا‬

‫و ﻮ ‪.‬‬

‫ا‬

‫ﺮ‬

‫ﺎم‬

‫ﻮاء وا‬

‫ا ﺎء‬

‫ﺈذا ا ﻬﻮى‬

‫ﺎم‬
‫وا‬

‫و اذا ا ﺮ ﺎل أزهﺮ ﻮا ـﺔ‬

‫ﺎ ﺮ‬

‫هﻜ‬

‫ر ﺎم‬
‫و ﺮا‬

‫واذا ا ﺎب‬

‫ﻮة‬

‫واذا أ ﺎ‬

‫ا ـﺮام‬
‫ﺎ ﺔا ﻜ‬

‫ب‪.‬‬

‫وآﺎن ا ﺎ أ ﻮ ﺎ‬
‫ﻰ‬

‫وا ﻮا‬

‫ف أ ﺪﺎ‬

‫ﻮرا‪.‬‬

‫ﺮ ان هﺬا‬

‫ﺰت‬

‫ﺎﺪ‬

‫ا‬

‫‪ ،‬ﺪ ﺎ‬

‫ﺮ‬

‫ﺮان و‬

‫ﺔا ﺬ‬

‫ﻮ‬

‫ﻜ ا‬

‫ﺎهﺮة ا‬

‫ﻮ ت ا‬

‫وا ﻜﺎ ﺔ ا ز ﺔ‪ ،‬وا ﺎ ﺮ‪ ،‬وا‬
‫و‬

‫ﺪ ا‬

‫آ ﺎأ‬
‫‪28‬‬

‫آ ﺎ‬

‫ا ﺮ‬

‫أﻰ ﺪا‬

‫ﺮﺔ آ‬

‫ﺎن ا ﺎ ﺮ‪.‬‬

‫‪29‬‬

‫ﺪا‬

‫ﺮا ﺮ‬

‫ﻰ‬
‫ا ﺪ‬

‫وا‬

‫ﺮا‬

‫ﺪة‪ .‬و ﺪ‬

‫ﻮ ‪:‬‬

‫ﻮد ﻮآ ور ﺎ ﺪ‪ ،‬ﻮ ﺎت ا‬

‫أ ﻮ ﻮص أ ﺪ وا ﺎر‬
‫‪ 29‬ا ﺪ ‪90 ،‬‬

‫ﻰ ا وزان‬

‫ﺎ ﺮ‪ ،‬ص ‪241‬‬

‫‪ ،‬ا ﺮآﺎت ا ﻜﺮ ﺔ وا د ﺔ ﻰ ا ﺎ ا ﺮ‬

‫ﺪة‬

‫ا ﺮ ﺮى‬

‫و‬

‫ﻰ‬

‫ﻜ‬

‫ﺪ و ﺪت ا ﺄس وا ﺮة ﻜ‬
‫أو‬

‫ﻬ ا ﻬ‬
‫وأ‬

‫إ‬

‫أ ﺪﻰ‬
‫أدري‬

‫‪:‬‬

‫ﻰ وأ ﺎ‬

‫أ‬

‫أ ﺎ ا ﺰ وذهﺎ ﻰ آ‬
‫وا ﺬي أو ﺪ هﺬا ا ﺰ ﺰ ﻬ‬
‫ﺎدل! ذو ا‬
‫وآﺬ ﻚ‬
‫آ ﻮ ﺎت‬
‫ا‬

‫ﺎ م ﺎل إ‬

‫ﺰ‬

‫ﺮ إ ﺎ أﻮ ﺎ‬

‫ﺮﺔ و‬

‫ﻬﺬ ا ﻮن‬

‫ا‬

‫ﻰا‬

‫ﺄ ﻮب‬
‫أ ﻬﺮ‬

‫ﻮر ﺔ ﻬﺎ ﺪ ا‬

‫ﺮ‪ ،‬و‬

‫ا ﻮا ‪ .‬وأ ﺎ ﺎ‬

‫ﺎ ﺪ آﺎ‬

‫ﺄ‬

‫ﺰوء ا ﺮ ﺰ أ‬

‫ﻰ ﺎء‬
‫ﺮع‬
‫ت دواو ﺔ‬
‫ﻮ ﺔ ﻮ ﺔ‬

‫ﺎ‪30.‬و ﻜﻮن‬

‫ﻮ ﺔ ا وزان أ‬

‫ﺰوء ا ﻜﺎ‬
‫ا‬

‫‪:‬‬

‫ﺔ را ﺔ‪ .‬وآﺎن أ ﻮ ﺎ‬

‫ﺔا‬

‫ﺎر‪.‬‬

‫أدرى‬

‫ﺎ ﻜ‬

‫ﺪ‬
‫ا ﺰم‬

‫‪31‬‬

‫ـ ﺪ ا ﺎد‬

‫‪ .‬أ ﺎر‬
‫ا‬

‫ا راء‬

‫ﻬ‬

‫ا‬

‫‪ 30‬أ ﺪ‬

‫‪ ،‬ﺎر‬

‫ﻮ ا ﺎ ﺮ ا ﻬ ﺮي إ ﺎ أ ﻮ ﺎ‬

‫ﺮ را ﺪ ا ﺪ ﺪ ا‬
‫ا‬

‫ﺮا ﺮ‬
‫‪ ،‬ﺎر‬

‫ذروة ا‬

‫ﺮي‪.‬‬

‫ا ﺪ ‪ ) ،‬ﺮوت ‪ :‬دار ا‬

‫ا دب ا ﺮ‬

‫أﻮا‬
‫‪ 31‬ا ﺮاه‬
‫ا ﺮ ﺔ ا ﺎ ﺔ ﻜﺎ ‪ ،(1983 ،‬ص ‪206‬‬

‫ا‬

‫ﺮا ﺮ‬

‫‪ ،‬د ت( ص ‪305‬‬

‫ﺮ ا ﺪ ‪) ،‬ا ﺎهﺮة‪ :‬ا ﻬ ﺔ‬

‫‪،‬‬

‫هﺬا ا ﺮن‪،‬‬
‫ﺮ‬

‫ﺎﺎ‬

‫ﺎ‬

‫ﺪ ﺎأ‬

‫‪.‬‬

‫ا‬

‫أ ﺎ أ ﺮز ا ﺬ‬
‫ا ﺬي أ ﺪر ﻜ‬
‫ا‬

‫ﺎ ﻮا‬
‫ا ﺎﺮ‬

‫ﻮب وا‬
‫ﺔ وأ‬

‫أ ﻜﺎر ا‬

‫ا‬

‫وا ﻮري أن‬

‫ﻰ‬

‫ﻬ‬

‫ﺪ و‬
‫‪32‬‬

‫إﻰ‬

‫ا‬
‫ﺔ‬

‫ا‬

‫ا‬

‫ﺎت‬

‫ﺎ‬

‫ﺎن أ ﺎ وأ ﺎ‬
‫‪ ،‬و ﺬآﺮه إذا أ ﺮ‬
‫ا‬

‫ﺎ‬

‫م‬

‫ﺔ ﺮد إ ﻰ ﺪاو ا و ﻰ‪.‬‬

‫‪32‬‬

‫ﺮ ﻮا‬

‫ﺮ ور ﻮا ﺪر‬

‫ﺪ‪ ،‬ﻬ‬

‫ﻰ ا ﺎ ﻮري‬

‫ﻬﻰ‬

‫ﺮي‬

‫ﺮهﻮ ‪ ،‬إ ﺎ أ ﻮ ﺎ‬

‫ﺎر‬

‫ﻰ‪ .‬إذ ﻮل ‪" :‬‬

‫م و ﺎ ﻬ هﻮ أ‬

‫ﺎة ﺮ ﺔ ﺎ‬

‫أ ﺎاﺬ‬

‫ﺎب‬

‫ﻮر ﺎ‪ ،‬وأن‬

‫ﺎرا ‪ ...‬ﺬآﺮ إذا أ ﺮ‬

‫ﻜﻮن‬

‫ﺎ ﺔ‬

‫أدب ا ﻬ ﺮ أ ﺮا‬

‫أي‬

‫‪ ،‬ﺎ ﻮ‬

‫أن‬

‫ﺮﺔ وﻜ‬

‫ﺪﺪ‬

‫ﺎن أو ا‬

‫وإ ﻮة‬

‫ا ﺮا ﺔ‬

‫ﺎ ا ﻮ ﺔ‪.‬‬

‫ا ﺪاوة ا و ﻰ ﻜﺮا‬
‫أ‬

‫ﻬﻮ‬

‫ﻮد ا ﺬي أ ﺮى‬

‫ﻮرة ا‬

‫أﺎ‬

‫ا‬

‫ﻰ و‬

‫ﺎ ﺮا‬

‫و ﻰ ﺎﺮ ز‬

‫ﺪ رأى‬

‫ا ﺎ‬

‫ﻰ‬

‫ﻰ أﻮ ﺎ‬

‫ﺔ‪ ،‬وآﺬ ﻚ ا ﺎ ﺪ ﺎرون‬

‫ا ﺪﺪ ﺎ‬

‫ا‬

‫ا ﻜ ﺎت ا ﺎر ﺔ‬

‫ﺮ ﻮب ا ﺎ ﺮ ﺔ‬

‫ﻮ‬

‫ا‬

‫‪ :‬ﺎ ﺮ ا ﺆال وا‬

‫ا‬

‫ﺮاء ﺄآ ﺮ‬

‫ﻮل ‪" :‬إن أ ﻮ ﺎ‬
‫د ﻮا‬

‫))ا ﺪاول((‪،‬‬

‫ﺎل ‪ ،‬ص ‪102-101‬‬

‫ﺎ ﺪ ا ﺰء ا ﺎ‬

‫و‬
‫ﺪة‬

‫ﺔ ا‬

‫))‬

‫‪ ،‬ﻬ‬

‫ﺎة((‬

‫د ﻮا ‪ ،‬و‬

‫أ ﻬﺮ‬

‫ﺮ أﻮ ﺎ‬

‫وأرو ‪ .‬أ ﺎ د ﻮا ا ول‬

‫ا ﺪواو‬

‫ﻬﺮ ﺬاك‪ .‬أ ﺎ ))ا‬

‫آﺎ‬

‫ﻮن ا‬
‫ﺎ ‪،‬و‬

‫ا‬
‫و ﺪ‬

‫ﺪاول((‬

‫ﺮ‪ ،‬وا‬
‫ا‬

‫ﺎ‬

‫ﺎز‬

‫ﺎس ﺎ‬

‫ﺎ ﻬﺎ‪ ،‬و ﺎل‬

‫ﺎ‬

‫ﺎ ﺪ ا ﺎد ا‬

‫ﺎهﺎ ا ﻮا ﺮ‬

‫ﺪ‬
‫ا‬

‫ﺔ وا ﺎة‪ ،‬و‬

‫ﻮرهﺎ‪،‬‬

‫ا‬
‫ﻮر‬

‫أ ﻮ ﻬﺎ‪،‬‬

‫ﺎ ﺪر أن‬

‫ﺎ ﺮ‬

‫آ‬

‫وا ﺪ"‪.‬‬
‫وأ ﺎ ا ﺪآ ﻮر‬
‫ﺮ‬

‫ﺎ‬

‫ﺮ‬

‫ﻮل ‪ " :‬إ ﺎ أ ﻮ ﺎ‬

‫ﻰ أو ﺎر ﺪة أه ﻬﺎ و ﺮ ا ﺮ ﺔ و ﺎ ﺆ ﺪ‬

‫إ ﻰ ا ﺬور‪.‬‬

‫ووهﺎد‪.‬‬

‫ﺮ‬

‫ﻮ ﺪة ا ﻮ ﻮع‪.‬‬
‫ا‬
‫ﺎﺔ‬

‫ا‬

‫ﺮزت ا‬
‫ﺎ‬

‫ﺔ‬

‫و ﺎو‬

‫ﺮف‬

‫ﻮال‬

‫ﺎ‬

‫ﺮ‪.‬‬

‫ا ﺎة و‬

‫ﺮف ﺎ ﺮا‬
‫ﺎ‬

‫ﻮرة و ا ﻜﺮة‬

‫ا ﺮ ‪ ،‬ص ‪108‬‬

‫ﺎﺪ‬

‫ﺎر‬

‫ﺎ ﺎت ﻜﺎ ﺔ‬
‫ﻮر‬

‫ا ﺎ ﺔ آ ﺎف ﺰ ا ﻮ ﻮد‪.‬‬

‫ﺎ ﺮا أآ ﺮ‬

‫ﺮ ﺔ‬

‫‪33‬‬

‫ﺎ ﺮ‬

‫ﺎر‬

‫ﺮ‬
‫ا‬

‫ﻰ أآ ﺮ‬
‫ﻰ‬

‫أ‬
‫ﺎ‬

‫ﺎب ا‬

‫ﺮا ﺮ ‪.‬‬

‫‪33‬‬

‫ﺎ‬

‫ﻰ‬

‫ﺎع‪ .‬إ ﺎ أ ﻮ‬

‫ا ﺎب ا ّﺎ‬

‫ﺔ ﺮ ﺔ‬
‫أ‪ .‬ﻬﻮم ا‬

‫ﺮ ا ﻬ ﺮ وا ﺎ ﺮ ا د ﺔ‬

‫ﺮا ﻬ ﺮو ﺄ‬

‫إن آ ﺔ ا ﻬ ﺮ‬
‫ﻰ ا ﺮوج‬

‫ا ﻬ ﺮة أو ا ﻬ ﺮة أو ا ﻬﺎ ﺮة‬

‫ﺔ‬

‫أرض إ ﻰ أرض ﺎ ﻬﺎ ﺮة ا‬

‫هﺎ ﺮ و ﻬﺎ ﺮ و ه ﺮة وه ﺮة و ﻬﺎ ﺮة‪ ،‬وا ﻬ ﺮ‬

‫ﻜﺎن‬
‫ﺎ ﻜﺎن‬

‫ا ﻬ ﺮة‪.‬‬

‫‪34‬‬

‫ﺮف هﺬا ا‬
‫ا ﺎ ﺎت ا ﺮ ﺔ ا‬
‫ا‬

‫إذا أ‬
‫إ‬

‫ﺎرى ﺪ أن ﺰح أ ﺮادهﺎ‬
‫ا ﻮت‪ ،‬و‬

‫ﻰ ا دب ا ﺬي أ‬
‫أ ﺮ ﻜﺎ‪ ،‬وأآ ﺮه‬

‫ﺮت‬

‫ا ﺎم ﺮارا‬

‫أد ﺎء ا ﻬ ﺮ إ ﻰ ﺎ‬

‫ﻮ ﻮرك وآﺎن ﻬﺎ ﺎ ﻬﺎ ا ﺎص ﻰ‬
‫ﺎ دب ا ﺮ ﻜﻰ ﺄ ﺮا وا‬

‫‪34‬‬

‫ﺪ اﷲ ا‬

‫‪،‬‬

‫ﺎن ا ﺮب ا‬

‫ا ﺮاك و‬
‫‪ :‬ﺎ ﺔا ﻮ‬

‫ﺎ ﻬﺎ وأد ﻬﺎ ا ﺬى ﺄ ﺮ‬

‫ﺎ و ﺪ ﺮف هﺆ ء ﺎ‬

‫‪ ) ،‬ﺮوت‪ :‬دار ا‬

‫ﺎ‬

‫ﺎ‬

‫‪،‬‬

‫‪1977 ،‬م( ج ‪ ،6‬ص ‪17‬‬

‫و ﺎ ﺔ ا ﻮ‬
‫ﺎ ﺔ‬

‫ا‬

‫ا ر‬
‫ﺎ‬

‫وذآﺮ آ ﺎل‬
‫ا ﻬﺎ ﺮ‬

‫وآﺎ ﻮا ﻰ‬

‫و ﺪ ﺮ ﻮا ﺎ ﻮ‬
‫ﺄت أن ا ﺮ ﻜ‬

‫‪35‬‬

‫‪.‬‬
‫ا‬

‫آ ﺎ ﺎ و ﻬﺔ أ‬

‫وإن آﺎن ه ﺎك ﺪد آ ﺮ ﺪ و ﻰ و ﻬ‬

‫وإ ﺮ ﺎ و ﺰر ﺎ ﺰ ﺎ وا‬

‫و‬

‫إن ا ﻬ ﺮة ا ﻰ و‬
‫ﻰ‬

‫ﺎ ﻬ وأد ﻬ اآ ﺮ‬

‫ﺮ وا‬
‫ا ﺎ‬

‫ﺎة ا دب ا ﺮ ﻰ ن ه ﺮ ﻬ‬

‫ﺮ أ ﺮا ﺎ‬

‫ﺮ ه ﺎك‪.‬‬

‫‪36‬‬

‫ﺎءت‬

‫ﺎر‬

‫ﻬ ﺮة أ‬

‫ﻬ‬

‫ﺔ‬

‫وإ ﺎ ه ﺮة ﺎ ﻬ و دا ﻬ ‪.‬‬
‫ﺎ دب ﻬ ﺮ‬

‫أ ﺔ أ ﻰ أ ﺮى‬

‫ﺪوران ﻰ أ ﺎر ا ﻜﺮ ا‬
‫أ ﺔ إﻰ أ ﺔ ﻜ‬
‫ﺮ ﺪا أو ا ﺪ ﺪ‬

‫ﺔ ﺪ ﺪة او‬
‫ﺎ‬

‫ذﻚ‬

‫ﻮ‬

‫و‬

‫و ﺮو‬

‫ﺎ ﻰ‪ .‬وا دب ﻰ ه ﺮ‬
‫ﺔ‬

‫ﺎ ﺪى ا ﺔ ا‬

‫ﺪ ﺔ أو ﻮ ﺎ‬
‫ﺬة‬

‫ﻮة‬

‫ﻬﺎ إ ﺮاء ا دب ا ﻮا ﺪ‪.‬‬

‫‪37‬‬

‫‪ :‬ﻰ ا دب ا ﺮ و ﺎر ‪ ) ،‬ﺎآﺮ ﺎ‪ :‬آ ﺔ ا داب و ﻮم‬
‫‪ 35‬ﺔ ﻮ ‪ ،‬ا‬
‫ا ﺎ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ هﺪا ﺔ اﷲ ا ى ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ‪2005 ،‬م(‪ ،‬ص ‪168‬‬
‫‪ 36‬آ ﺎل ﺄت‪ ،‬ﺮ ا ﻬ ﺮ‪) ،‬ا ﺎهﺮة‪ :‬ا ﺪار ا ﺮ ﺔ ﺄ وا ﺮ ﺔ‪1966 ،‬م( ص‬
‫‪10-9‬‬
‫‪37‬‬

‫ﺪ ا ﺪ ‪ ،‬أدب ا ﻬ ﺮ‬

‫ا ﺮ ‪ ،‬دت(‪ ،‬ص ‪57‬‬

‫أ ﺎ ﺔ ا ﺮق و ﻜﺮ ا ﺮب‪) ،‬ا ﺎهﺮة‪ :‬دار ا ﻜﺮ‬

‫إن ا‬
‫و‬

‫ﺄ ﻬﺎ أن‬

‫ﺎب ا ﻰ‬

‫ا ﻜ رد آ‬

‫ﺮ ﻰ ا ﺎة آ ﺮ‬
‫وا ﺪ أو‬

‫ﺎ ﺔ ﻬﺎ إ ﻰ أ‬

‫ﻮ ﺔ‬
‫را‬

‫ﻰ‬

‫وا ﺪ وهﻮ ا ﺔ‪.‬‬
‫وإن ا ﻬ ﺮة‬
‫ا‬

‫إ‬

‫ﺎب ا ﻰ ﺪ‬

‫ﻮ ﻮد أ ﺎب ﺪ‬
‫إ ﻬﺎ ا و ﺎع ا‬

‫ا ﺎ ﺔ وا و ﺎع ا‬
‫ﺪ و‬
‫ا ﺮن ا‬
‫ﻰا‬
‫أه‬

‫ﺎ ﺔ وا و ﺎع‬

‫ﺎد ﺔ‪.‬‬

‫ا ﻬ ﺮة ﻰ أوا ﺮ ا ﺮن ا ﺎ‬

‫ﺮ‬
‫ا‬

‫أ ﻰ و ﻮ ﻬﺎ‬

‫وا ﻮل ا ﺎ‬
‫ﺮ‬

‫ا ﻬﺎ ﺮ‬

‫ا ﺮن ا ﺎ‬

‫ﺮآﺔ ا ﻬ ﺮة ىﺎ‬

‫ﺮ وأوا‬
‫و ﺪأت‬

‫إ ﺎو‬

‫ﺮ‪ .‬هﺬ ا ﺮآﺔ‬

‫ﺮا ﺪ‬

‫ﺮ‬

‫ﻰ ا ﻮ ﺎت ا‬

‫و ﺔ دول أ ﺮ ﻜﺎ ا ﻮ ﺔ و ﺎ ﺔ ا ﺮاز‬

‫ﺪة‬

‫و ا ر‬

‫و ﺰو ‪.‬‬
‫و‬

‫و ﺎ ا ﻮﻰ ا‬

‫ﺎن‬

‫ﻬﺎ إ ﻰ ا ﺪو ﺔ ا‬

‫ﺎ ﺔ ا ﻰ ا ﻬﺮت‬

‫أه ا ﺎم ﺮارا‬
‫ا‬

‫ﺎﺔا‬

‫ﺔ ا ﺎ ﺰة إ ﺪى ا‬

‫ﺎ ﺎرأه ا ﺎم ا ﺮ‬

‫ا ول‬
‫وا‬

‫د ا ﺎم ﺎم ‪1516‬م‬
‫ﺎ ﻬﺎ ﺪأت ه ﺮة‬

‫ﺎن ن ا ﺮ‬

‫إ ﻰ ا ﺮار‬

‫ه ﺎ‪ :‬ا ﻮرة أى ا ﻬ ﺮة‪،‬‬

‫ا ﺎ ﻰ وهﻮ ا ﻬ ﺮة ﻬﺎ ﺮوا إ ﻰ أ ﻜﺎن‬

‫ﻮ ﺔ‬

‫ا‬

‫ﻬﺎ أ ﺮ ﻜﺎ وأول‬

‫إ ﻬﺎ هﻮ أ ﻮ ﻮس‬

‫و‬

‫ﻰ ا ﺬى هﺎ ﺮ إ ﻰ ﻮ ﻮرك ﺎم ‪1854