Mixer M-101 Pelletizing Machine L-102 Burner B-101 Rotary Kiln Preheater B-102 Electric Furnace B-103 Mixing Point M-102

BAB III NERACA MASSA

Hasil perhitungan mundur neraca massa pada proses produksi silikon karbida dari pasir silika dan karbon dengan kapasitas 20.000 tontahun, dapat diuraikan sebagai berikut : Basis perhitungan = 1 jam operasi Waktu bekerjatahun = 330 hari 1 hari = 24 jam Satuan operasi = kgjam

3.1 Mixer M-101

Tabel 3.1 Neraca massa pada Tangki Mixer M-101 Komponen Masuk kgjam Keluar kgjam Alur 4 Alur 5 Alur 6 10Na 2 O.30SiO 2 .60H 2 O - 371,0914 - SiO 2 3.225,6404 - 3.416,7525 C 2.055,2753 - 2.055,2753 FePO 4 57,0910 - 57,0910 Na 2 O - - 65,6683 H 2 O - - 114,3110 Subtotal 371,0914 5.338,0067 5.709,0981 Total 5.709,0981 5.709,0981 UNIVERSITAS SUMATERA UTARA

3.2 Pelletizing Machine L-102

Tabel 3.2 Neraca massa pada Pelletizing Machine L-102 Komponen Masuk kgjam Keluar kgjam Alur 6 Alur 7 Alur 8 SiO 2 3.416,7525 - 3.416,7525 C 2.055,2753 - 2.055,2753 FePO 4 57,0910 - 57,0910 Na 2 O 65,6683 - 65,6683 H 2 O 114,3110 788,9125 903,2235 Subtotal 5.709,0981 788,9125 6.498,0105 Total 6.498,0105 6.498,0105

3.3 Burner B-101

Tabel 3.3 Neraca massa pada Burner B-101 Komponen Masuk kgjam Keluar kgjam Alur 10 Alur 12 Alur 13 CH 4 321,3633 - - C 2 H 6 50,1968 - - C 3 H 6 12,2685 - - C 4 H 8 16,1714 - - O 2 - 2.633,2744 1.061,9920 N 2 - 8.672,3349 8.672,3349 CO 2 - - 1.114,1914 H 2 O - - 857,0910 Subtotal 400,0000 11.305,6092 11.705,6092 Total 11.705,6092 11.705,6092 UNIVERSITAS SUMATERA UTARA

3.4 Rotary Kiln Preheater B-102

Tabel 3.4 Neraca Massa Rotary Kiln Preheater B-102 Komponen Masuk kgjam Keluar kgjam Alur 9 Alur 13 Alur 15 Alur 14 SiO 2 3.416,7525 - 3.416,7525 - C 2.055,2753 - 2.055,2753 - FePO 4 57,0910 - 57,0910 - Na 2 O 65,6683 - 65,6683 - O 2 - 1.061,9920 - 1.061,9920 N 2 - 8.672,3349 - 8.672,3349 CO 2 - 1.114,1914 - 1.114,1914 H 2 O 903,2235 857,0910 - 1.760,3144 Subtotal 6.498,0105 11.706,6092 5594,7871 12.608,8327 Total 18.203,6198 18.203,6198

3.5 Electric Furnace B-103

Tabel 3.5 Neraca Massa di Electric Furnace B-103 Komponen Masuk kgjam Keluar kgjam Alur 15 Alur 16 Alur 17 Alur 18 SiO 2 3.416,7525 - - 124,5406 C 2.055,2753 - - 81,0298 FePO 4 57,0910 - - 57,0910 Na 2 O 65,6683 - - 65,6683 O 2 - 1.753,2558 - - N 2 - 5.774,1120 5.774,1120 - CO 2 - - 4.822,7903 - SiC - - - 2.196,9228 Subtotal 5.594,7870 7.527,3678 10.596.9023 2.525,2525 Total 13.122,1548 13.122,1548 UNIVERSITAS SUMATERA UTARA

3.6 Mixing Point M-102

Tabel 3.6 Neraca Massa di Mixing Point M-102 Komponen Masuk kgjam Keluar kgjam Alur 22 Alur 23 Alur 24 O 2 1.061,9920 - 1.061,9920 N 2 8.672,3349 5.774,1120 14.447,3349 CO 2 1.114,1914 4.822,7903 5.936,9817 H 2 O 1.760,3144 - 1.760,3144 Subtotal 12.608,8327 10.596,9023 23.205,7350 Total 23.205,7350 23.205,7350

3.7 Steam Boiler E-201