7 Kostot e taksave b
leksioni 8 leksioni ne web Tema 7 (b) Kostot e taksave u ak
Taksat dhe qeveria
ab T a
A e keni dëgjuar thënien
rm . I oc D r.
“Dy gjërat e vetme për të cilat
D
mund të jemi të sigurtë janë vdekja dhe taksat?”
2 u ak
Taksat dhe qeveria
ab T a rm
Për të funksionuar qeverisë i
. I oc
nevojiten taksat dhe
D r.
gjithashtu tregu ka nevojë
D
për qeverinë
3 u ak
Taksat dhe qeveria
ab T a rm
Masa e taksës që duhet të
. I oc
paguajmë varet nga lloji i
D r.
mallit dhe i
D
shërbimit që qeveria siguron
4 u ak
Taksat dhe qeveria
ab T a
Sa më shume mallra dhe
rm . I oc
shërbime të kemi të ofruara
D r.
nga qeveria, aq më tepër
D
taksa do të na duhet të 5 paguajmë. u ak
Taksat dhe qeveria
ab T aTaksat mund jenë të ulta, rm nëse qeveria e ul prezencën
. I oc e saj në treg, ose mund të
D r. D jenë të larta kur qeveria luan një rol të madh në ekonomi.
6 u
Kostot dhe përfitimet prej
ak
taksave?
ab T a rm
Përfitimet do të ishin dobitë që
. I
shoqëria do të merrte prej
oc D r. mallrave dhe shërbimeve të D
ofruara prej qeverisë, nëse ato përmbushin gjashtë rolet në një 7 ekonomi tregu u ak
Përfitimet prej taksave
ab T a
- Sigurimin e institucioneve dhe
rm . I
rregullave të stabilizuara të
oc D
tregut r.
D
- Nxitjen e konkurencës 8 • Eleminimin e eksternaliteteve
Përfitimet prej taksave
ab T a- Sigurimin e stabilitetit dhe të një
rm rritjeje të qëndrueshme
. I oc ekonomike
D r. D
- Sigurimin e të mirave publike
• Rregullimin e tregut në raste të
9 u ak
Kostot e taksës
ab T a
- Kosto e drejtpërdrejtë
rm . I oc • Humbja e tepricës së prodhuesit D
dhe të konsumatorit r.
D • Kosto e administrimit të taksave.
10
Kostot e taksës
D r. D oc . I rm a T ab ak u
O 1 Çe K Ç
S O 2 Çk Ç o t
A B D E C F Pa ndërhyrje Tk = A+B+C Tp= D+E+F Me taksë T`k = A T`p=D Të ardhurat nga taksa=B+E Humbje Neto =C+F u ak ab T
Personi që fizikisht e
a rm
paguan taksën, gjthsesi,
. I oc
nuk është
D r. D
domosdoshmërisht ai mbi të cilin rëndon taksa.
12 u ak ab T a rm . I
Mbi cilin rëndon oc D taksa? r.
D
13 u ak ab
Ai mbi të cilin do të rëndojë
T a
taksa varet nga aftësia që
rm . I oc
do të ketë për të modifikuar
D r. D
sjelljen në varësi të taksës
14 u ak ab T a
Kemi folur për elasticitetin si rm . I oc masë reagueshmërie ndaj
D r. D ndryshimeve që ndodhin në treg.
15 u ak ab T a rm
Masa e taksës që do të paguajë . I oc sejcili do të varet nga
D r. D elasticiteti i kurbave përkatëse.
16 u ak ab T a
Do të paguaj pjesën më rm . I oc të madhe të taksës ai që
D r. D ka kurbën më inelastike.
17 u ak
Elasticiteti dhe Taksa ab T Pjesa e taksës që paguan konsumatori a Ç O 1 Të ardhurat nga taksat rm që i shkojnë qeverisë
. I
O
oc DPjesa e taksës që paguan r. Ç k ofruesi
D Ç e Ç o K Të ardhurat nga taksat që i shkojnë qeverisë Të ardhurat totale prej S` e S taksave u ak
Elasticiteti dhe Taksa ab T
Pjesa e taksës që paguan a Ç O 1 konsumatori rm . I O Të ardhurat nga taksat oc që i shkojnë qeverisë
D r. Ç Pjesa e taksës që paguan
D k Ç e ofruesi Ç o
Të ardhurat nga taksat që i shkojnë K qeverisë S` e S Të ardhurat totale prej
Elasticiteti dhe Taksa
Të gjithë taksën e paguan konsumatoriD oc . I rm a T ab ak u
Ç K O O1 Ço=Çe Çk
Pjesa e taksës që paguan ofruesi = 0 Se S`e= Të ardhurat nga taksat që i shkojnë qeverisë Të ardhurat nga taksat që i shkojnë qeverisë prej ofruesit = 0 t
20 D r.
Krahasimi i çmimit dysheme dhe taksës Ç Ç O O 2 O 1 Ç D A B Çk t A Ç e E C Çe B E F C D Ço D K S`e Se K Tk = A+B+C Në ekuilibër S S k o Do të tregëtohet S k Tk = A+B+C T`p=D Pa ndërhyrje T`k = A S Tp = D+E Me çmim dysheme Tp= B+D Humbja Neto = C+E Tk = A Me taksë Tp= D+E+F Të ardhurat nga t =B+E Humbje Neto =C+F S < S k o u ak ab T a
Nga se varet rm . I oc masa e humbjes
D r. D neto?
22 u
O 1 Ç
ak
O
ab T a rm
Ç
. I k oc
Humbja Neto Ç
D e r. D
Ç o elastike K S` e S e
S u
O 1 Ç
ak
O
ab T a
Ç
rm k . I oc
Humbja Ç
D e
Neto r. Ç o
D
inelastike K S` e S e 24 S
u
u O 1
Ç
ak
ak O
ab
ab
T
T Ç
a k
a
rm
rm
. I
. I
oc
oc Nuk ka Humbje Ç = Ç
D e o
D Neto r. r.
D
D plotësisht inelastike K S` = e S e 25 25 S
26
Taksimi i Kërkesës plotësisht inelastike u
Ç plotësisht inelastike ak
K` = K O ab T
TK` a
Ç k Te ardhurat TK rm t nga TAX
. I oc Ç = Ç e o
TP D
Nuk ka Humbje r. TP` Neto
D
27
Taksimi i Kërkesës
u ak
plotësisht elastike Ç
ab
O
T a rm
TK = 0
. I
plotësisht elastike K Ç e = Ç k
oc Te ardhurat Humbje D Neto t nga tax
t TP r.
K`
D
Ç e = Ç o TP`
28 S
Taksimi i Ofertes plotësisht u inelastike Ç plotësisht inelastike ak
O` = O ab T a rm
TK . I
TK` oc
Ç = Ç e k D Te ardhurat nga Nuk ka Humbje r. tax t Neto
D TP Ç o
K 29 TP`
Taksimi i Ofertes
u ak
plotësisht elastike Ç
ab T a rm . I
TK` Ç = Ç e k O`
oc
TK
D Te ardhurat
t t r. nga tax
H. N
D
Ç e = Ç o plotësisht elastike O TP=0 30 30 K
30
30 S
u ak ab T a
Madhësia e Humbjes
rm . I oc
Neto dhe të
D r. D
ardhurave nga Taksa
31
u ak
Madhësia e Humbjes
ab T a
Neto dhe e të
rm . I oc D ardhurave nga Taksa r.
D
rritet me rritjen e 33 taksës.
Elasticiteti i Te ardhurat Zvogelim i Pjesa e takses Pjesa e takses
Ofertes ne qeveritare konsumit paguar prej paguar prej
lidhje me konsumatorit ofruesit cmiminE=∞ Minimale Maksimal 100 % 0% E > 1 Bien E madhe Me shume se Me pak se50 50% %
E < 1 Rriten Minimale Me pak se Me shume se 50% 50%
E = 0 Maksimale Zero 0% 100% u
Por …..
ak ab T
Nëse Taksa rritet
a rm . I shumë e ardhura nga oc D
Taksat fillojnë të bien r.
D
sepse njerëzit nuk 35 shesin dhe blejnë më . u ak
Kurba Lafer
ab T a rm
tregon lidhjen mes
. I oc D
masës së taksës dhe r.
D
të ardhurrave nga 36 taksa. u ak
Kurba lafer ilustron konceptin e
ab T
elasticitetit te te ardhurave te
a rm
taksueshme.
. I oc D r.
Te ardhurat e taksueshme do te
D
ndryshojne ne pergjigje te normes se taksimit.
37
Sipas kesaj kurbe, nuk do te
meret asnje e ardhur nga
taksat per normat ekstreme te
tyre , 0% dhe 100%.
Ekziston nje norme takse per te
cilen do te merret nje e ardhur maksimale prej takses. u
Kurba Lafer
ak
Të ardhurat
ab
nga taksa
T a rm . I oc D r. D 39 39
0% Masa e taksës 100% u
Humbja
ak
Neto
ab T a rm . I oc D r.
D 40 Masa e taksës
u ak ab T a rm . I oc D
Pyetje?
r.D
41