Respons Pertumbuhan Dan Produksi Tanaman Sorgum (Sorghum bicolor (L.) Moench) Terhadap Pemberian Mulsa dan Berbagai Metode Olah Tanah

75
 

Lampiran 1. Bagan Lahan Penelitian
Blok 2

Blok 3

Blok 1

100 cm 
200 cm 
 

 
280 cm

50 cm 

P0M1


P1M2

P1M0

P0M3

P1M3

P0M0

P0M2

P1M3

P1M1

P0M2

P1M2


P0M1

P0M3

P1M0

P1M2

P0M0

P1M0

P0M3

P0M0

P1M1

P1M3


P0M1

P1M1

P0M2

 

 
 
Universitas Sumatera Utara

76
 

Lampiran 2. Bagan Plot Penelitian

280 cm
35 cm


70 cm
12,5 cm

X

X

X

X

X

X

X

X

X


X

X

X

X

X

X

X

X

X

X


X

X

X

X

X

X

X

X

X

X


X

X

X

25cm

200 cm

Keterangan :
X = Tanaman Sorgum

 
 
Universitas Sumatera Utara

77
 


Lampiran 3. Deskripsi Tanaman Sorgum Varietas Kawali
Umur
Tinggi tanaman
Panjang malai
Warna biji
Hasil biji
Bobot 1000 biji
Kadar protein
Kadar lemak
Kadar karbohidrat
Ketahanan
Daerah sebaran

: 100-110 hari
: 135 cm
: 28-29 cm
: Krem
: 2,96 ton/ha
: 30 g

: 8,81%
: 1,97%
: 87,87%
: Tahan penyakit karat, bercak daun, dan agak tahan hama
aphis
: dapat ditanam di lahan sawah dan tegalan

(Rahmi, Syuryawati, Zubachtirodin, 2007)

 
 
Universitas Sumatera Utara

78
 

Lampiran 4. Data Pengamatan Tinggi Tanaman 3 MST (cm)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa

M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

I
42.70
52.14
49.78
43.98
188.60

57.26
39.96
34.74
41.70
173.66
362.26

Blok
II
66.06
73.50
52.04
40.62
232.22
65.20
60.90
56.54
65.78
248.42
480.64

III
47.96
64.92
52.38
51.50
216.76
56.44
45.10
48.26
50.34
200.14
416.90

Total

Rataan

156.72
190.56
154.20
136.10
637.58
178.90
145.96
139.54
157.82
622.22
1259.80

52.24
63.52
51.40
45.37
59.63
48.65
46.51
52.61
52.49

Lampiran 5. Sidik Ragam Tinggi Tanaman 3 MST
SK
Ulangan
Olah Tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total
KK (a)
KK (b)
Ket :

=
=

db
2
1
2
3
3
12
23

JK
KT
877.59 438.795
9.830
9.830
85.40
42.702
297.440 99.147
518.13 172.711
459.286 38.274
2247.68

F.hit
10.28
0.23

F.05
6.94
18.51

Ket.
*
tn

2.59
4.51

3.49
3.49

tn
*

12%
12%

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

79
 

Lampiran 6. Data Pengamatan Tinggi Tanaman 4 MST (cm)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

I
57.30
66.66
68.78
68.28
261.02
86.60
67.72
58.66
68.16
281.14
542.16

Blok
II
85.70
95.02
82.12
73.26
336.10
102.78
93.24
89.46
78.82
364.30
700.40

Total

Rataan

216.72
257.14
219.62
217.64
911.12
269.18
232.02
224.06
224.66
949.92
1861.04

72.24
85.71
73.21
72.55

F.hit
15.88
1.27

F.05
6.94
18.51

Ket.
*
tn

2.05
3.17

3.49
3.49

tn
tn

III
73.72
95.46
68.72
76.10
314.00
79.80
71.06
75.94
77.68
304.48
618.48

89.73
77.34
74.69
74.89
77.54

Lampiran 7. Sidik Ragam Tinggi Tanaman 4 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total
KK(a)
KK(b)
Ket :

db
2
1
2
3
3
12
23

=
=

JK
1565.65
62.727
98.61
331.680
512.62
646.159
3217.44

KT
782.823
62.727
49.304
110.560
170.872
53.847

9%
9%

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

80
 

Lampiran 8. Data Pengamatan Tinggi Tanaman 5 MST (cm)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

I
77.42
97.70
96.60
94.30
366.02
116.34
90.90
86.30
93.18
386.72
752.74

Blok
II
115.88
126.70
115.38
106.84
464.80
118.16
119.84
116.64
104.82
459.46
924.26

Total

Rataan

298.04
354.72
312.44
307.52
1272.72
357.26
312.18
308.86
310.32
1288.62
2561.34

99.35
118.24
104.15
102.51

F.hit
43.19
0.45

F.05
6.94
18.51

Ket.
*
tn

1.56
4.56

3.49
3.49

tn
*

III
104.74
130.32
100.46
106.38
441.90
122.76
101.44
105.92
112.32
442.44
884.34

119.09
104.06
102.95
103.44
106.72

Lampiran 9. Sidik Ragam Tinggi Tanaman 5 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total
KK(a)
KK(b)
Ket :

db
2
1
2
3
3
12
23

=
=

JK
KT
2013.80 1006.902
10.534
10.534
46.63
23.314
299.668 99.889
879.02 293.006
770.478 64.206
4020.13
5%
8%

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

81
 

Lampiran 10. Data Pengamatan Tinggi Tanaman 6 MST (cm)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

Blok
Total
I
II
III
104.18 156.02 139.40 399.60
133.32 163.04 157.86 454.22
134.86 159.42 134.32 428.60
130.64 140.94 138.00 409.58
503.00 619.42 569.58 1692.00
134.82 141.48 140.18 416.48
126.80 151.12 137.38 415.30
121.18 145.22 121.72 388.12
327.76 142.56 140.82 611.14
710.56 580.38 540.10 1831.04
1213.56 1199.80 1109.68 3523.04

Rataan
133.20
151.41
142.87
136.53
138.83
138.43
129.37
203.71
146.79

Lampiran 11. Sidik Ragam Tinggi Tanaman 6 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total
KK(a)
KK(b)
Ket :

db
2
1
2
3
3
12
23

=
=

JK
795.92
805.505
4878.79
4666.627
6538.62
20480.240
38165.70

KT
397.958
805.505
2439.394
1555.542
2179.541
1706.687

F.hit
0.16
0.33

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
tn

0.91
1.28

3.49
3.49

tn
tn

34%
28%

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

82
 

Lampiran 12. Data Pengamatan Tinggi Tanaman 7 MST (cm)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

Blok
Total
I
II
III
137.96 167.40 153.38 458.74
145.56 169.34 174.60 489.50
159.10 169.80 138.16 467.06
155.90 154.68 169.56 480.14
598.52 661.22 635.70 1895.44
158.98 151.52 178.92 489.42
153.18 172.56 147.82 473.56
147.90 164.28 142.62 454.80
153.42 150.74 156.10 460.26
613.48 639.10 625.46 1878.04
1212.00 1300.32 1261.16 3773.48

Rataan
152.91
163.17
155.69
160.05
163.14
157.85
151.60
153.42
157.23

Lampiran 13. Sidik Ragam Tinggi Tanaman 7 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total

db
2
1
2
3
3
12
23

KK(a) =
KK(b) =
Ket :

JK
KT
489.61 244.805
12.615
12.615
89.63
44.815
147.024 49.008
277.53
92.510
1997.401 166.450
3013.81

F.hit
5.46
0.28

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
tn

0.29
0.56

3.49
3.49

tn
tn

4%
8%

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

83
 

Lampiran 14. Data Pengamatan Tinggi Tanaman 8 MST (cm)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

Blok
Total
I
II
III
164.20 189.12 158.36 511.68
178.50 194.06 165.06 537.62
183.66 189.20 175.94 548.80
179.06 164.16 175.94 519.16
705.42 736.54 675.30 2117.26
184.04 161.68 175.52 521.24
178.06 189.80 160.12 527.98
172.38 170.26 155.84 498.48
174.02 182.20 169.38 525.60
708.50 703.94 660.86 2073.30
1413.92 1440.48 1336.16 4190.56

Rataan
170.56
179.21
182.93
173.05
173.75
175.99
166.16
175.20
174.61

Lampiran 15. Sidik Ragam Tinggi Tanaman 8 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total

db
2
1
2
3
3
12
23

KK(a) =
KK(b) =
Ket :

JK
KT
734.78 367.390
80.520
80.520
79.57
39.787
91.277
30.426
379.13 126.377
1300.693 108.391
2665.97

F.hit
9.23
2.02

F.05
6.94
18.51

Ket.
*
tn

0.28
1.17

3.49
3.49

tn
tn

4%
6%

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

84
 

Lampiran 16. Data Pengamatan Tinggi Tanaman 9 MST (cm)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

Blok
Total
I
II
III
196.36 190.06 161.66 548.08
179.22 194.92 175.40 549.54
187.14 189.20 169.26 545.60
190.36 162.32 176.58 529.26
753.08 736.50 682.90 2172.48
189.06 169.12 175.52 533.70
191.64 189.80 167.50 548.94
180.56 170.76 160.22 511.54
191.50 183.08 182.96 557.54
752.76 712.76 686.20 2151.72
1505.84 1449.26 1369.10 4324.20

Rataan
182.69
183.18
181.87
176.42
177.90
182.98
170.51
185.85
717.24
180.18

Lampiran 17. Sidik Ragam Tinggi Tanaman 9 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total
KK(a)
KK(b)
Ket :

db
2
1
2
3
3
12
23

=
=

JK
1180.20
17.957
53.87
151.515
343.21
1120.428
2867.17

KT
590.099
17.957
26.933
50.505
114.402
93.369

F.hit
21.91
0.67

F.05
6.94
18.51

Ket.
*
tn

0.54
1.23

3.49
3.49

tn
tn

3%
5%

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

85
 

Lampiran 18. Data Pengamatan Tinggi Tanaman 10 MST (cm)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

Blok
Total
I
II
III
197.64 190.38 165.00 553.02
180.48 195.54 175.40 551.42
187.14 189.20 169.26 545.60
190.36 162.38 177.06 529.80
755.62 737.50 686.72 2179.84
182.76 168.30 175.52 526.58
189.40 189.80 169.04 548.24
183.16 170.40 163.36 516.92
190.94 182.63 187.78 561.35
746.26 711.13 695.70 2153.09
1501.88 1448.63 1382.42 4332.93

Rataan
184.34
183.81
181.87
176.60
175.53
182.75
172.31
187.12
180.54

Lampiran 19. Sidik Ragam Tinggi Tanaman 10 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total
KK(a)
KK(b)
Ket :

db
2
1
2
3
3
12
23

=
=

JK
KT
895.41 447.706
29.826
29.826
78.16
39.080
129.112 43.037
391.31 130.437
1088.657 90.721
2612.48

F.hit
11.46
0.76

F.05
6.94
18.51

Ket.
*
tn

0.47
1.44

3.49
3.49

tn
tn

3%
5%

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

86
 

Lampiran 20. Data Pengamatan Jumlah Daun 3 MST (helai)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

I
5.00
3.60
5.00
4.60
18.20
4.40
4.40
4.20
4.60
17.60
35.80

Blok
II
4.60
4.80
4.20
3.40
17.00
4.40
3.60
5.00
4.40
17.40
34.40

III
4.00
3.60
4.00
4.20
15.80
5.40
4.20
4.20
4.40
18.20
34.00

Total

Rataan

13.60
12.00
13.20
12.20
51.00
14.20
12.20
13.40
13.40
53.20
104.20

4.53
4.00
4.40
4.07

F.hit
0.38
0.69

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
tn

1.36
0.13

3.49
3.49

tn
tn

4.73
4.07
4.47
4.47
4.34

Lampiran 21. Sidik Ragam Jumlah Daun 3 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total

db
2
1
2
3
3
12
23

KK(a) =
KK(b) =

12%
12%

Ket :

JK
0.22
0.202
0.58
1.165
0.11
3.433
5.72

KT
0.112
0.202
0.292
0.388
0.037
0.286

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

87
 

Lampiran 22. Data Pengamatan Jumlah Daun 4 MST (helai)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

I
5.80
5.60
6.00
6.20
23.60
5.60
6.80
6.00
5.80
24.20
47.80

Blok
II
5.40
5.20
6.00
4.20
20.80
6.00
5.80
5.80
5.60
23.20
44.00

Total

Rataan

16.80
17.00
17.20
16.40
67.40
18.20
18.20
15.80
17.60
69.80
137.20

5.60
5.67
5.73
5.47
6.07
6.07
5.27
5.87
23.27
5.72

F.hit
1.62
0.84

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
tn

0.35
0.61

3.49
3.49

tn
tn

III
5.60
6.20
5.20
6.00
23.00
6.60
5.60
4.00
6.20
22.40
45.40

Lampiran 23. Sidik Ragam Jumlah Daun 4 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total

db
2
1
2
3
3
12
23

KK(a) =
KK(b) =

9%
12%

Ket :

JK
0.92
0.240
0.57
0.513
0.89
5.893
9.03

KT
0.462
0.240
0.285
0.171
0.298
0.491

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

88
 

Lampiran 24. Data Pengamatan Jumlah Daun 5 MST (helai)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

I
6.20
6.60
7.60
6.60
27.00
7.20
7.20
6.80
6.80
28.00
55.00

Blok
II
7.00
6.40
7.60
7.00
28.00
8.40
8.00
8.20
7.20
31.80
59.80

III
7.20
7.60
6.20
7.40
28.40
7.80
7.00
6.00
7.20
28.00
56.40

Total

Rataan

20.40
20.60
21.40
21.00
83.40
23.40
22.20
21.00
21.20
87.80
171.20

6.80
6.87
7.13
7.00

F.hit
1.33
1.41

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
tn

0.24
1.09

3.49
3.49

tn
tn

7.80
7.40
7.00
7.07
7.13

Lampiran 25. Sidik Ragam Jumlah Daun 5 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total
KK(a)
KK(b)
Ket :

=
=

db
2
1
2
3
3
12
23

JK
1.52
0.807
1.14
0.253
1.15
4.213
9.09

KT
0.762
0.807
0.572
0.084
0.384
0.351

11%
8%

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

89
 

Lampiran 26. Data Pengamatan Jumlah Daun 6 MST (helai)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

I
6.20
8.80
8.40
7.00
30.40
8.60
7.80
7.40
7.60
31.40
61.80

Blok
II
9.00
8.80
9.60
8.40
35.80
10.20
10.00
10.20
9.80
40.20
76.00

III
8.40
9.00
10.20
8.40
36.00
9.40
8.20
7.40
8.60
33.60
69.60

Total

Rataan

23.60
26.60
28.20
23.80
102.20
28.20
26.00
25.00
26.00
105.20
207.40

7.87
8.87
9.40
7.93

F.hit
4.37
0.26

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
tn

1.25
6.53

3.49
3.49

tn
*

9.40
8.67
8.33
8.67
8.64

Lampiran 27. Sidik Ragam Jumlah Daun 6 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total

db
2
1
2
3
3
12
23

KK(a) =
KK(b) =

14%
6%

Ket :

JK
12.64
0.375
2.89
1.098
5.72
3.507
26.24

KT
6.322
0.375
1.445
0.366
1.908
0.292

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

90
 

Lampiran 28. Data Pengamatan Jumlah Daun 7 MST (helai)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

I
8.80
9.60
10.20
9.40
38.00
10.60
10.20
9.60
10.20
40.60
78.60

Blok
II
9.60
9.60
11.80
10.00
41.00
12.20
12.20
11.80
10.60
46.80
87.80

III
10.00
12.20
10.20
11.20
43.60
11.60
10.20
9.00
11.20
42.00
85.60

Total

Rataan

28.40
31.40
32.20
30.60
122.60
34.40
32.60
30.40
32.00
129.40
252.00

9.47
10.47
10.73
10.20
11.47
10.87
10.13
10.67
10.50

Lampiran 29. Sidik Ragam Jumlah Daun 7 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total

db
2
1
2
3
3
12
23

KK(a) =
KK(b) =

12%
8%

Ket :

JK
5.77
1.927
3.44
0.227
5.18
8.253
24.80

KT
2.885
1.927
1.722
0.076
1.727
0.688

F.hit
1.68
1.12

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
tn

0.11
2.51

3.49
3.49

tn
tn

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

91
 

Lampiran 30. Data Pengamatan Jumlah Daun 8 MST (helai)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

I
10.20
12.80
13.00
12.20
48.20
14.00
12.60
12.00
13.40
52.00
100.20

Blok
II
12.80
13.20
15.00
12.80
53.80
15.20
15.40
13.60
15.00
59.20
113.00

III
12.00
14.00
13.20
13.60
52.80
13.80
12.40
11.80
12.80
50.80
103.60

Total

Rataan

35.00
40.00
41.20
38.60
154.80
43.00
40.40
37.40
41.20
162.00
316.80

11.67
13.33
13.73
12.87
14.33
13.47
12.47
13.73
13.20

Lampiran 31. Sidik Ragam Jumlah Daun 8 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total
KK(a)
KK(b)
Ket :

=
=

db
2
1
2
3
3
12
23

JK
10.99
2.160
3.79
0.600
12.07
4.233
33.84

KT
5.495
2.160
1.895
0.200
4.022
0.353

F.hit
2.90
1.14

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
tn

0.57
11.40

3.49
3.49

tn
*

10%
4%

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

92
 

Lampiran 32. Data Pengamatan Jumlah Daun 9 MST (helai)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

I
12.20
14.20
14.20
14.20
54.80
14.60
14.80
13.40
14.20
57.00
111.80

Blok
II
13.80
13.80
15.00
13.20
55.80
15.00
15.40
14.20
15.60
60.20
116.00

III
12.60
14.00
14.00
14.20
54.80
13.80
13.20
12.80
14.20
54.00
108.80

Total

Rataan

38.60
42.00
43.20
41.60
165.40
43.40
43.40
40.40
44.00
171.20
336.60

12.87
14.00
14.40
13.87
14.47
14.47
13.47
14.67
14.03

Lampiran 33. Sidik Ragam Jumlah Daun 9 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total
KK(a) =
KK(b) =
Ket :

db
2
1
2
3
3
12
23

JK
3.27
1.402
1.70
1.432
5.03
3.347
16.19

KT
1.635
1.402
0.852
0.477
1.677
0.279

F.hit
1.92
1.65

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
tn

1.71
6.01

3.49
3.49

tn
*

7%
4%

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

93
 

Lampiran 34. Data Pengamatan Jumlah Daun 10 MST (helai)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

I
13.60
14.00
14.20
14.20
56.00
14.80
15.80
13.20
15.20
59.00
115.00

Blok
II
14.20
14.20
15.00
13.20
56.60
15.80
15.40
14.80
15.60
61.60
118.20

III
13.40
14.00
14.40
14.20
56.00
13.80
14.20
13.40
13.40
54.80
110.80

Total

Rataan

41.20
42.20
43.60
41.60
168.60
44.40
45.40
41.40
44.20
175.40
344.00

13.73
14.07
14.53
13.87
14.80
15.13
13.80
14.73
14.33

Lampiran 35. Sidik Ragam Jumlah Daun 10 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total

db
2
1
2
3
3
12
23

KK(a) =
KK(b) =
Ket :

JK
3.44
1.927
2.50
0.627
3.42
3.093
15.01

KT
1.722
1.927
1.252
0.209
1.140
0.258

F.hit
1.38
1.54

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
tn

0.81
4.42

3.49
3.49

tn
*

8%
4%

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

94
 

Lampiran 36. Data Pengamatan Diameter Batang 3 MST (mm)
Perlakuan
Olah tanah Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

I
4.54
4.94
7.16
4.98
21.63
5.41
5.54
4.89
5.60
21.45
43.08

Blok
II
5.07
5.14
6.37
4.52
21.10
11.47
10.25
9.91
8.62
40.25
61.35

III
7.33
11.70
6.68
7.05
32.75
6.78
9.00
5.99
7.35
29.12
61.87

Total

Rataan

16.94
21.79
20.20
16.55
75.48
23.66
24.80
20.79
21.57
90.82
166.30

5.65
7.26
6.73
5.52
7.89
8.27
6.93
7.19
6.93

Lampiran 37. Sidik Ragam Diameter Batang 3 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total

db
2
1
2
3
3
12
23

KK(a) =
KK(b) =

28%
9%

Ket :

JK
28.63
9.804
37.72
6.380
3.49
22.125
108.15

KT
14.314
9.804
18.862
2.127
1.165
1.844

F.hit
0.76
0.52

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
tn

1.15
0.63

3.49
3.49

tn
tn

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

95
 

Lampiran 38. Data Pengamatan Diameter Batang 4 MST (mm)
Perlakuan
Olah tanah Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

I
7.70
10.71
11.37
9.67
39.44
5.11
12.51
8.60
11.37
37.58
77.02

Blok
II
11.84
11.79
18.63
13.53
55.79
22.37
20.79
19.40
15.16
77.72
133.51

III
14.41
22.62
11.28
15.69
63.99
17.77
14.60
3.85
15.25
51.47
115.46

Total

Rataan

33.94
45.12
41.28
38.89
159.23
45.24
47.90
31.84
41.78
166.76
325.98

11.31
15.04
13.76
12.96
15.08
15.97
10.61
13.93
13.58

Lampiran 39. Sidik Ragam Diameter Batang 4 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total

db
2
1
2
3
3
12
23

KK(a) =
KK(b) =

46%
31%

Ket :

JK
KT
208.10 104.051
2.365
2.365
77.75
38.873
34.811 11.604
36.47
12.156
211.762 17.647
571.25

F.hit
2.68
0.06

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
tn

0.66
0.69

3.49
3.49

tn
tn

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

96
 

Lampiran 40. Data Pengamatan Diameter Batang 5 MST (mm)
Perlakuan
Olah tanah Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

I
16.07
21.53
19.78
17.17
74.55
17.68
21.55
16.95
20.55
76.73
151.28

Blok
II
20.14
19.36
23.69
19.47
82.66
25.33
25.34
23.07
26.27
100.01
182.67

III
19.10
22.03
21.51
23.10
85.74
22.65
22.28
14.10
23.15
82.18
167.91

Total

Rataan

55.31
62.91
64.98
59.75
242.95
65.65
69.17
54.12
69.97
258.92
501.87

18.44
20.97
21.66
19.92
21.88
23.06
18.04
23.32
20.91

Lampiran 41. Sidik Ragam Diameter Batang 5 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total
KK(a)
=
KK(b)
=
Ket :

db
2
1
2
3
3
12
23

JK
61.65
10.619
29.17
20.441
50.80
44.310
216.99

KT
30.825
10.619
14.586
6.814
16.934
3.692

F.hit
2.11
0.73

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
tn

1.85
4.59

3.49
3.49

tn
*

18%
9%
tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

97
 

Lampiran 42. Data Pengamatan Diameter Batang 6 MST (mm)
Perlakuan
Olah tanah Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

I
23.80
21.43
24.93
22.24
92.40
25.98
27.68
23.12
25.75
102.54
194.93

Blok
II
17.73
19.08
32.07
29.59
98.48
32.69
29.21
33.52
26.31
121.72
220.20

III
29.60
29.09
26.65
30.00
115.34
27.22
29.81
24.29
31.44
112.76
228.11

Total

Rataan

71.13
69.61
83.65
81.83
306.22
85.89
86.70
80.93
83.50
337.02
643.24

23.71
23.20
27.88
27.28
28.63
28.90
26.98
27.83
26.80

Lampiran 43. Sidik Ragam Diameter Batang 6 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total

db
2
1
2
3
3
12
23

KK(a) =
KK(b) =

17%
15%

Ket :

JK
75.07
39.534
41.68
11.550
47.13
186.870
401.83

KT
37.533
39.534
20.841
3.850
15.709
15.572

F.hit
1.80
1.90

F.05 Ket.
6.94
tn
18.51 tn

0.25
1.01

3.49
3.49

tn
tn

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

98
 

Lampiran 44. Data Pengamatan Diameter Batang 7 MST (mm)
Perlakuan
Blok
Total
Rataan
Olah tanah Mulsa
I
II
III
M0
20.83
20.06
30.24
71.14
23.71
M1
23.15
19.00
26.44
68.59
22.86
P0
M2
25.44
28.51
28.42
82.37
27.46
M3
24.81
30.62
31.63
87.06
29.02
Total
94.23
98.20
116.72 309.15
M0
28.34
32.03
27.83
88.20
29.40
M1
29.70
26.37
31.33
87.40
29.13
P1
M2
28.13
31.07
26.75
85.95
28.65
M3
29.37
27.84
33.45
90.66
30.22
Total
115.53 117.31 119.36 352.21
Total blok
209.76 215.52 236.08 661.36
27.56
Lampiran 45. Sidik Ragam Diameter Batang 7 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total

db
2
1
2
3
3
12
23

KK(a) =
KK(b) =

13%
11%

Ket :

JK
47.87
77.239
26.01
47.632
34.53
101.158
334.44

KT
23.936
77.239
13.005
15.877
11.511
8.430

F.hit
1.84
5.94

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
tn

1.88
1.37

3.49
3.49

tn
tn

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

99
 

Lampiran 46. Data Pengamatan Diameter Batang 8 MST (mm)
Perlakuan
Blok
Total
Rataan
Olah tanah Mulsa
I
II
III
M0
26.52
21.54
29.11
77.18
25.73
M1
24.17
20.52
25.42
70.10
23.37
P0
M2
25.96
31.53
24.34
81.82
27.27
M3
25.35
30.51
25.54
81.39
27.13
Total
102.00 104.09 104.40 310.49
M0
29.62
32.14
29.99
91.75
30.58
M1
31.74
28.74
32.65
93.12
31.04
P1
M2
29.27
31.18
29.34
89.79
29.93
M3
31.00
29.43
34.09
94.52
31.51
Total
121.62 121.49 126.06 369.17
Total blok
223.62 225.58 230.47 679.67
28.32
Lampiran 47. Sidik Ragam Diameter Batang 8 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total

db
2
1
2
3
3
12
23

KK(a) =
KK(b) =

3%
11%

Ket :

JK
KT
3.11
1.554
143.479 143.479
1.14
0.569
14.123
4.708
19.51
6.502
109.509 9.126
290.86

F.hit
2.73
252.29

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
*

0.52
0.71

3.49
3.49

tn
tn

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

100
 

Lampiran 48. Data Pengamatan Diameter Batang 9 MST (mm)
Perlakuan
Olah tanah Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

I
28.12
26.00
28.00
28.24
110.36
31.79
31.22
30.46
31.38
124.85
235.21

Blok
II
23.79
22.79
31.15
32.21
109.94
34.24
28.13
32.93
31.02
126.32
236.27

III
32.16
27.89
30.51
32.04
122.60
30.03
33.96
30.67
34.86
129.52
252.12

Total

Rataan

84.07
76.68
89.66
92.49
342.90
96.06
93.31
94.06
97.26
380.69
723.60

28.02
25.56
29.89
30.83
32.02
31.10
31.35
32.42
30.15

Lampiran 49. Sidik Ragam Diameter Batang 9 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total
KK(a)
=
KK(b)
=
Ket :

db
2
1
2
3
3
12
23

JK
22.44
59.507
6.26
34.332
17.56
74.030
214.13

KT
11.221
59.507
3.131
11.444
5.853
6.169

F.hit
3.58
19.00

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
*

1.85
0.95

3.49
3.49

tn
tn

6%
8%
tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

101
 

Lampiran 50. Data Pengamatan Diameter Batang 10 MST (mm)
Perlakuan
Olah tanah Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

I
27.36
26.00
28.00
28.24
109.60
31.79
31.49
30.67
31.12
125.07
234.66

Blok
II
23.79
22.79
31.15
30.39
108.12
32.62
28.13
33.03
31.02
124.80
232.92

III
30.32
27.89
30.51
31.56
120.29
30.03
31.86
30.67
34.60
127.16
247.45

Total

Rataan

81.47
76.68
89.66
90.19
338.00
94.44
91.48
94.37
96.74
377.02
715.03

27.16
25.56
29.89
30.06
31.48
30.49
31.46
32.25
29.79

Lampiran 51. Sidik Ragam Diameter Batang 10 MST
SK
Ulangan
Olah tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total
KK(a) =
KK(b) =
Ket :

db
2
1
2
3
3
12
23

JK
15.73
63.437
7.15
35.834
11.94
47.041
181.13

KT
7.863
63.437
3.573
11.945
3.980
3.920

F.hit
2.20
17.75

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
tn

3.05
1.02

3.49
3.49

tn
tn

6%
7%

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

102
 

Lampiran 52. Data Pengamatan Bobot Basah Tajuk (g)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

Blok
I
II
582.00 848.00
668.00 808.00
516.00 732.00
578.00 794.00
2344.00 3182.00
630.00 580.00
862.00 656.00
864.00 752.00
790.00 864.00
3146.00 2852.00
5490.00 6034.00

Total
Rataan
III
714.00 2144.00 714.67
588.00 2064.00 688.00
810.00 2058.00 686.00
690.00 2062.00 687.33
2802.00 8328.00
648.00 1858.00 619.33
714.00 2232.00 744.00
476.00 2092.00 697.33
1060.00 2714.00 904.67
2898.00 8896.00 2965.33
5700.00 17224.00 717.67

Lampiran 53. Sidik Ragam Bobot Basah Tajuk
SK
Ulangan
Olah Tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total
KK(a) =
KK(b) =
Ket :

db
2
1
2
3
3
12
23

JK
18816.33
13442.667
81722.33
56292.000
75937.33
173106.667
419317.33

KT
9408.167
13442.667
40861.167
18764.000
25312.444
14425.556

F.hit
0.23
0.33

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
tn

1.30
1.75

3.49
3.49

tn
tn

28%
17%

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

103
 

Lampiran 54. Data Pengamatan Bobot Basah Akar (g)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

Blok
Total
I
II
III
252.00 276.00 158.00 686.00
194.00 246.00 232.00 672.00
174.00 152.00 256.00 582.00
152.00 276.00 246.00 674.00
772.00 950.00 892.00 2614.00
174.00 190.00 286.00 650.00
312.00 274.00 336.00 922.00
180.00 112.00 254.00 546.00
172.00 224.00 160.00 556.00
838.00 800.00 1036.00 2674.00
1610.00 1750.00 1928.00 5288.00

Rataan
228.67
224.00
194.00
224.67
216.67
307.33
182.00
185.33
891.33
220.33

Lampiran 55. Sidik Ragam Bobot Basah Akar
SK
Ulangan
Olah Tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total

dB
2
1
2
3
3
12
23

KK(a) =
KK(b) =
Ket :

JK
6350.33
150.000
5799.00
20046.667
13019.33
33152.000
78517.33

KT
3175.167
150.000
2899.500
6682.222
4339.778
2762.667

F.hit
1.10
0.05

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
tn

2.42
1.57

3.49
3.49

tn
tn

24%
24%

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

104
 

Lampiran 56. Data Pengamatan Bobot Kering Tajuk (g)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

Blok
Total
Rataan
I
II
III
110.00 348.00 268.00 726.00 242.00
122.00 332.00 156.00 610.00 203.33
68.00 280.00 348.00 696.00 232.00
126.00 416.00 244.00 786.00 262.00
426.00 1376.00 1016.00 2818.00
88.00
34.00 224.00 346.00 115.33
356.00 330.00 206.00 892.00 297.33
358.00 162.00
80.00 600.00 200.00
328.00 396.00 604.00 1328.00 442.67
1130.00 922.00 1114.00 3166.00 1055.33
1556.00 2298.00 2130.00 5984.00 249.33

Lampiran 57. Sidik Ragam Bobot Kering Tajuk
SK
Ulangan
Olah Tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total
KK(a) =
KK(b) =
Ket :

db
2
1
2
3
3
12
23

JK
37844.33
5046.000
83871.00
100289.333
82771.33
132407.333
442229.33

KT
18922.167
5046.000
41935.500
33429.778
27590.444
11033.944

F.hit
0.45
0.12

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
tn

3.03
2.50

3.49
3.49

tn
tn

49%
23%

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

105
 

Lampiran 58. Data Pengamatan Bobot Kering Akar (g)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

I
74.00
44.00
38.00
30.00
186.00
22.00
140.00
20.00
24.00
206.00
392.00

Blok
II
122.00
88.00
14.00
96.00
320.00
50.00
108.00
28.00
48.00
234.00
554.00

Total
III
22.00 218.00
68.00 200.00
74.00 126.00
78.00 204.00
242.00 748.00
116.00 188.00
150.00 398.00
116.00 164.00
26.00
98.00
408.00 848.00
650.00 1596.00

Rataan
72.67
66.67
42.00
68.00
62.67
132.67
54.67
32.67
282.67
66.50

Lampiran 59. Sidik Ragam Bobot Kering Akar
SK
Ulangan
Olah Tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total
KK(a) =
KK(b) =
Ket :

db
2
1
2
3
3
12
23

JK
4251.00
416.667
4002.33
10156.667
8380.67
13522.667
40730.00

KT
2125.500
416.667
2001.167
3385.556
2793.556
1126.889

F.hit
1.06
0.21

F.05 Ket.
6.94
tn
18.51 tn

3.00
2.48

3.49
3.49

tn
tn

30%
30%

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

106
 

Lampiran 60. Data Pengamatan Produksi Biji per Tanaman (g)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

I
59.21
68.99
69.35
94.36
291.91
60.77
117.81
115.81
80.74
375.13
667.04

Blok
II
86.18
100.48
101.02
91.73
379.40
65.42
80.07
66.07
109.50
321.06
700.46

III
85.59
71.13
97.77
56.02
310.51
87.09
92.44
58.44
109.35
347.32
657.84

Total

Rataan

230.97
240.59
268.14
242.12
981.83
213.28
290.32
240.32
299.59
1043.51
2025.34

76.99
80.20
89.38
80.71
71.09
96.77
80.11
99.86
84.39

Lampiran 61. Sidik Ragam Produksi Biji per Tanaman
SK
Ulangan
Olah Tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total
KK(a) =
KK(b) =
Ket :

db
2
1
2
3
3
12
23

JK
125.78
158.538
1301.94
952.404
985.47
4815.132
8339.27

KT
62.892
158.538
650.972
317.468
328.489
401.261

F.hit
0.10
0.24

F.05 Ket.
6.94
tn
18.51 tn

0.79
0.82

3.49
3.49

tn
tn

30%
24%

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

107
 

Lampiran 62. Data Pengamatan Produksi 1000 biji (g)
Perlakuan
Olah tanah
Mulsa
M0
M1
P0
M2
M3
Total
M0
M1
P1
M2
M3
Total
Total blok

I
20.52
26.55
17.42
22.80
87.29
25.84
23.66
26.28
22.14
97.91
185.20

Blok
II
23.50
27.75
28.21
26.18
105.64
24.25
26.49
25.27
27.82
103.83
209.47

III
26.50
32.25
27.19
24.59
110.54
24.59
25.38
16.64
25.09
91.69
202.23

Total

Rataan

70.52
86.55
72.82
73.57
303.46
74.68
75.53
68.18
75.04
293.43
596.89

23.51
28.85
24.27
24.52
24.89
25.18
22.73
25.01
97.81
24.87

Lampiran 63. Sidik Ragam Produksi 1000 biji
SK
Ulangan
Olah Tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total
KK(a) =
KK(b) =
Ket :

db
2
1
2
3
3
12
23

JK
38.80
4.188
54.73
41.530
22.89
96.969
259.11

KT
19.400
4.188
27.364
13.843
7.631
8.081

F.hit
0.71
0.15

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
tn

1.71
0.94

3.49
3.49

tn
tn

21%
11%

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

108
 

Lampiran 64. Data Pengamatan Produksi Biji per 5,6 m2 (g)
Perlakuan
Blok
Total
Olah tanah Mulsa
I
II
III
M0
1894.66 2757.63 2738.88 7391.17
M1
2207.68 3215.23 2276.10 7699.01
P0
M2
2219.20 3232.64 3128.70 8580.54
M3
3019.58 2935.36 1792.77 7747.71
Total
9341.12 12140.86 9936.45 31418.43
M0
1944.51 2093.57 2786.82 6824.90
M1
3770.05 2562.18 2958.08 9290.30
P1
M2
3705.86 2114.11 1870.14 7690.11
M3
2583.68 3504.06 3499.26 9587.01
Total
12004.10 10273.92 11114.30 33392.32
Total blok
21345.22 22414.78 21050.75 64810.75

Rataan
2463.72
2566.34
2860.18
2582.57
2274.97
3096.77
2563.37
3195.67
2700.45

Lampiran 65. Sidik Ragam Produksi Biji per 5,6 m2
SK
Ulangan
Olah Tanah
Galat a
Mulsa
Interaksi
Galat b
Total
KK(a) =
KK(b) =
Ket :

db
2
1
2
3
3
12
23

JK
128802.84
162343.077
1333190.15
975261.389
1009117.90
4930695.373
8539410.73

KT
64401.418
162343.077
666595.076
325087.130
336372.633
410891.281

F.hit
0.10
0.24

F.05
6.94
18.51

Ket.
tn
tn

0.79
0.82

3.49
3.49

tn
tn

30%
24%

tn = tidak nyata
* = Nyata

 
 
Universitas Sumatera Utara

109
 

Lampiran 68. Data Curah Hujan

 
 
Universitas Sumatera Utara

110
 

Lampiran 69. Foto Penelitian

 
 
Universitas Sumatera Utara