Nazaruddin Menantang Penegakan Hukum.
Pikiran Rakyat
-'i'~
o Selasa
0 RabuUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
._ - 4
5
6
20
OMar
7
21
22
OApr
OMei
Analisis
N
azaruddin Menantang
A K TA hukum
F
s tiw a h u k u m
ja d ik a ri s lo g a n b a h w a n e g a ra
la h ir d a ri p e ri-
(rechtsfeit),
.
b e rp rin s ip s u p re m a s i h u k u m . P a d a h a l
b u k a n d a ri fa k ta p o litik .
s e s u n g g u h n y a k e k u a s a a n le b ih d o m in a n d i a ta s h u k u m .
D e m ik ia n p u la d e n g a n fa k ta h u k u m ,
h a ru s d ite ra n g k a n
H
Penegakan
B a g a im a n a m u n g k in n y a n y ia n
d e n g a n fa k ta
hukum
b u k a n fa k ta p o litik . P e ris tiw a
N a z a ru d d in , y a n g s e ta h a p d e m i s e ta -
hukum
a d a la h p e ris tiw a y a n g o le h
h a p s e o la h -o la h m e n ja d i s e b u a h fa k ta
k a id a h h u k u m
b e ru p a tim b u ln y a
te rte n tu
n y a p e ris tiw a h u k u m
bagi
a p a y a n g te rja d i.
C o n to h n y a a d a n y a p e n y u a p a n , g ra ti-
y a n g te rk a it
p a d a p e ris tiw a te rs e b u t (M o c h ta r
K u s u m a a tm a d ja
u n tu k d ib a w a k e
p e n g a d ila n ta n p a d ik e ta h u i s e b e lu m -
a ta u h a p u s n y a h a k
d a n / a ta u k e w a jib a n te rte n tu
s u b je k h u k u m
h u k u m , d ip a k s a k a n
d ib e ri a k ib a t h u k u m ,
fik a s i, a ta u
d a n A rie f S id h a rta ,
money politics
d a la m
p e m ilih a n K e tu a U m u m P a rta i
2 0 0 0 ).
T e n tu s a ja , p e ris tiw a h u k u m
b e rb e -
d a d e n g a n p e ris tiw a p o litik k a re n a b e -
,
D e m o k ra t.
P e ris tiw a -p e ris tiw a
itu h a ru s b e -
ra n g k a t d a ri g e ja la s o s ia l y a n g b e rb e -
n a r-b e n a r d ib u k tik a n s e b a g a i p e ris ti-
d a d a la m k e h id u p a n m a n u s ia . A p a
w a h u k u m y a n g m e n g a k ib a tk a n
y a n g k ita s im a k d a ri a rg u m e n ta s i
p e la n g g a ra n h u k u m .
hukum
d ib u k tik a n , n y a n y ia n itu a k a n te ta p
y a n g d ig u n a k a n p e tin g g i P a r-
J ik a tid a k d a p a t
ta i D e m o k ra t u n tu k m e n a n g k is
tin g g a l s e b a g a i fa k ta p o litik y a n g tid a k
n y a n y ia n N a z a ru d in , d a s a rn y a a d a la h
b e rn ila i a p a -a p a b ila d ib a n d in g k a n
d e n g a n k e te ra n g a n R o s a lin a d i d e p a n
fa k ta p o litik y a n g d ip ~ a k a n
sebagai
fa k ta h u k u m . Itu la h s e b a b n y a
n y a n y ia n N a z a ru d in , y a n g s e s u n g g u h n y a m e ru p a k a n fa k ta p o litik , ta m p a k
k e d o d o ra n k a re n a d ip a k s a k a n m e n ja d i fa k ta h u k u m .
N a z a ru d in te rh a d a p
penegakan hukum
d i In d o n e s ia .
F a k ta p o litik s e rin g k a li m e n in a b o b o k a n p a ra p e n c a ri k e a d ila n , s e o la h -o la h k e a d ila n s u d a h d a p a t d ira ih
D i p e ra d ila n , a p a y a n g d ik a ta k a n
te rd a k w a d a la m k o n te k s
tice system
m a je lis h a k im . Itu la h s e b e n a rn y a in ti
d a ri ta n ta n g a n
criminaljus-
s a m a n ila in y a d e n g a n is i
d e n g a n k e te ra n g a n y a n g ta m p a k n y a ta , te ta p i s e b e n a rn y a fa ta m o rg a n a .
G a m b a ra n n y a d a p a t k ita lih a t s e p e rti
s u ra t d a k w a a n . J a d i, p e rlu d ite g a s k a n ,
k e b a d ira n N a z a ru d d in d i la y a r k a c a ,
s e m u a fa k ta d a n a rg u m e n y a n g d ia ju k a n p a ra p ih a k h a m s d itim b a n g -
te ta p i k ita tid a k m a m p u m e ra ih n y a
tim b a n g y a n g s a tu te rh a d a p y a n g la in -
u n tu k d ija d ik a n " fa k ta h u k u m " .
n y a o le h h a k im s e b e lu rn m e m u tu s k a n
b e rd a sa rk a n
k e a d ila n .
T a n ta n g a n N a z a ru d d in d a ri lu a r
p e ra d ila n te rh a d a p
s is te m h u k u m d i
In d o n e s ia m e ru p a k a n
A p a k a h in i b e rp a n g k a l p a d a le m a h n y a k in e Ija a p a ra t p e n e g a k h u k u m
ta n ta n g a n te r-
a ta u ju s tru m e ru p a k a n
p e n g e ja w a n -
ta h a n d a ri m a k s u d -m a k s u d
yang
te rs e m b u n y i d a ri p a rta i y a n g b e rk u a s a
h a d a p h a k im y a n g te n g a h m e n g a d ili
u n tu k tid a k m e n ja d ik a n a p a y a n g
kasus penyuapan
d ik a ta k a n o le h N a z a ru d in s e b a g a i fa k -
R o s a lin a te rh a d a p
p e tin g g i D e m o k ra t y a n g m e n ja d i
ta h u k u m ? D e n g a n ju rn a w a
b iro k ra t p e m e rin ta h . U n tu k itu ,
d is a m p a ik a n o le h N a z a ru d d in b a h w a
fa k ta h u k u m
h a k im h a ru s a d il d a n m a m p u
m e m is a h k a n fa k ta h u k u m
dengan
fa k ta p o litik y a n g b e rs a n d a r p a d a
k e k u a s a a n y a n g m a s if d a n tid a k te rb a ta s . H a l itu p e rlu d ila k u k a n a g a r
h u k u m tid a k m e n ja d i to p e n g
N y a n y ia n N a z a ru d d in ta n ta n g a n
k e tik a h u k u m
kekuasa
d i In d o n e s ia ,
d ita n d in g k a n
k e tik a h u k u m
K lip J n g
b a h w a d e n g a n s o m b o n g n y a n y a n y ia n
N a z a ru d d in m e n a n ta n g
penegakan
hukum .
P e rlu d is a d a ri, p e n e g a k h u k u m
dengan
J a d i, ja w a b a n te g a s te rh a d a p ta n ta n g a n N a z a ru d d in a d a la h d e n g a n m e nangkapnya!
h a n y a d i-
H um as
itu tid a k b o le h " k a ta n y a ,
k a ta n y a ... k a ta n y a " . I n i m e m b u k tik a n
a d a la h a la t n e g a ra b u k a n a la t p o litik .
kekuasaan.
bagi penegakan hukum
p e rn a h
U npad
2011
***
kum
-'i'~
o Selasa
0 RabuUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
._ - 4
5
6
20
OMar
7
21
22
OApr
OMei
Analisis
N
azaruddin Menantang
A K TA hukum
F
s tiw a h u k u m
ja d ik a ri s lo g a n b a h w a n e g a ra
la h ir d a ri p e ri-
(rechtsfeit),
.
b e rp rin s ip s u p re m a s i h u k u m . P a d a h a l
b u k a n d a ri fa k ta p o litik .
s e s u n g g u h n y a k e k u a s a a n le b ih d o m in a n d i a ta s h u k u m .
D e m ik ia n p u la d e n g a n fa k ta h u k u m ,
h a ru s d ite ra n g k a n
H
Penegakan
B a g a im a n a m u n g k in n y a n y ia n
d e n g a n fa k ta
hukum
b u k a n fa k ta p o litik . P e ris tiw a
N a z a ru d d in , y a n g s e ta h a p d e m i s e ta -
hukum
a d a la h p e ris tiw a y a n g o le h
h a p s e o la h -o la h m e n ja d i s e b u a h fa k ta
k a id a h h u k u m
b e ru p a tim b u ln y a
te rte n tu
n y a p e ris tiw a h u k u m
bagi
a p a y a n g te rja d i.
C o n to h n y a a d a n y a p e n y u a p a n , g ra ti-
y a n g te rk a it
p a d a p e ris tiw a te rs e b u t (M o c h ta r
K u s u m a a tm a d ja
u n tu k d ib a w a k e
p e n g a d ila n ta n p a d ik e ta h u i s e b e lu m -
a ta u h a p u s n y a h a k
d a n / a ta u k e w a jib a n te rte n tu
s u b je k h u k u m
h u k u m , d ip a k s a k a n
d ib e ri a k ib a t h u k u m ,
fik a s i, a ta u
d a n A rie f S id h a rta ,
money politics
d a la m
p e m ilih a n K e tu a U m u m P a rta i
2 0 0 0 ).
T e n tu s a ja , p e ris tiw a h u k u m
b e rb e -
d a d e n g a n p e ris tiw a p o litik k a re n a b e -
,
D e m o k ra t.
P e ris tiw a -p e ris tiw a
itu h a ru s b e -
ra n g k a t d a ri g e ja la s o s ia l y a n g b e rb e -
n a r-b e n a r d ib u k tik a n s e b a g a i p e ris ti-
d a d a la m k e h id u p a n m a n u s ia . A p a
w a h u k u m y a n g m e n g a k ib a tk a n
y a n g k ita s im a k d a ri a rg u m e n ta s i
p e la n g g a ra n h u k u m .
hukum
d ib u k tik a n , n y a n y ia n itu a k a n te ta p
y a n g d ig u n a k a n p e tin g g i P a r-
J ik a tid a k d a p a t
ta i D e m o k ra t u n tu k m e n a n g k is
tin g g a l s e b a g a i fa k ta p o litik y a n g tid a k
n y a n y ia n N a z a ru d in , d a s a rn y a a d a la h
b e rn ila i a p a -a p a b ila d ib a n d in g k a n
d e n g a n k e te ra n g a n R o s a lin a d i d e p a n
fa k ta p o litik y a n g d ip ~ a k a n
sebagai
fa k ta h u k u m . Itu la h s e b a b n y a
n y a n y ia n N a z a ru d in , y a n g s e s u n g g u h n y a m e ru p a k a n fa k ta p o litik , ta m p a k
k e d o d o ra n k a re n a d ip a k s a k a n m e n ja d i fa k ta h u k u m .
N a z a ru d in te rh a d a p
penegakan hukum
d i In d o n e s ia .
F a k ta p o litik s e rin g k a li m e n in a b o b o k a n p a ra p e n c a ri k e a d ila n , s e o la h -o la h k e a d ila n s u d a h d a p a t d ira ih
D i p e ra d ila n , a p a y a n g d ik a ta k a n
te rd a k w a d a la m k o n te k s
tice system
m a je lis h a k im . Itu la h s e b e n a rn y a in ti
d a ri ta n ta n g a n
criminaljus-
s a m a n ila in y a d e n g a n is i
d e n g a n k e te ra n g a n y a n g ta m p a k n y a ta , te ta p i s e b e n a rn y a fa ta m o rg a n a .
G a m b a ra n n y a d a p a t k ita lih a t s e p e rti
s u ra t d a k w a a n . J a d i, p e rlu d ite g a s k a n ,
k e b a d ira n N a z a ru d d in d i la y a r k a c a ,
s e m u a fa k ta d a n a rg u m e n y a n g d ia ju k a n p a ra p ih a k h a m s d itim b a n g -
te ta p i k ita tid a k m a m p u m e ra ih n y a
tim b a n g y a n g s a tu te rh a d a p y a n g la in -
u n tu k d ija d ik a n " fa k ta h u k u m " .
n y a o le h h a k im s e b e lu rn m e m u tu s k a n
b e rd a sa rk a n
k e a d ila n .
T a n ta n g a n N a z a ru d d in d a ri lu a r
p e ra d ila n te rh a d a p
s is te m h u k u m d i
In d o n e s ia m e ru p a k a n
A p a k a h in i b e rp a n g k a l p a d a le m a h n y a k in e Ija a p a ra t p e n e g a k h u k u m
ta n ta n g a n te r-
a ta u ju s tru m e ru p a k a n
p e n g e ja w a n -
ta h a n d a ri m a k s u d -m a k s u d
yang
te rs e m b u n y i d a ri p a rta i y a n g b e rk u a s a
h a d a p h a k im y a n g te n g a h m e n g a d ili
u n tu k tid a k m e n ja d ik a n a p a y a n g
kasus penyuapan
d ik a ta k a n o le h N a z a ru d in s e b a g a i fa k -
R o s a lin a te rh a d a p
p e tin g g i D e m o k ra t y a n g m e n ja d i
ta h u k u m ? D e n g a n ju rn a w a
b iro k ra t p e m e rin ta h . U n tu k itu ,
d is a m p a ik a n o le h N a z a ru d d in b a h w a
fa k ta h u k u m
h a k im h a ru s a d il d a n m a m p u
m e m is a h k a n fa k ta h u k u m
dengan
fa k ta p o litik y a n g b e rs a n d a r p a d a
k e k u a s a a n y a n g m a s if d a n tid a k te rb a ta s . H a l itu p e rlu d ila k u k a n a g a r
h u k u m tid a k m e n ja d i to p e n g
N y a n y ia n N a z a ru d d in ta n ta n g a n
k e tik a h u k u m
kekuasa
d i In d o n e s ia ,
d ita n d in g k a n
k e tik a h u k u m
K lip J n g
b a h w a d e n g a n s o m b o n g n y a n y a n y ia n
N a z a ru d d in m e n a n ta n g
penegakan
hukum .
P e rlu d is a d a ri, p e n e g a k h u k u m
dengan
J a d i, ja w a b a n te g a s te rh a d a p ta n ta n g a n N a z a ru d d in a d a la h d e n g a n m e nangkapnya!
h a n y a d i-
H um as
itu tid a k b o le h " k a ta n y a ,
k a ta n y a ... k a ta n y a " . I n i m e m b u k tik a n
a d a la h a la t n e g a ra b u k a n a la t p o litik .
kekuasaan.
bagi penegakan hukum
p e rn a h
U npad
2011
***
kum