2 -
S emantik
Perkataan MedanLingkungan maknanya
Universiti • pengajar • pensyarah • Naib Canselor • kuliah • buku •
kampus • akta Perpustakaan
• buku • akhbar • buletin • rak buku • majalah Jalan raya
• lampu isyarat • selekoh • papan tanda
3. PERUBAHAN MAKNA Makna perkataan boleh berubah kerana bahasa Melayu bersifat dinamik.
Perubahan makna terjadi kerana sebab-sebab linguistik, sejarah, sosial, psikologi, pengaruh luar, keperluan kepada perkataan baharu atau perkembangan dalam
bahasa, dan sebagainya.
Contoh:
Perkataan tangan
, asalnya ialah “anggota badan”, tetapi maknanya berubah apabila digandingkan dengan imbuhan, seperti menangani,
yang bermaksud “mengendalikan” atau “menyelesaikan”.
Makna boleh berubah menjadi luas atau sempit. a
Peluasan Makna
Peluasan makna dikaitkan dengan penambahan makna bagi sesuatu perkataan.
Perkataan Makna asal
Penambahan makna Taman
Kebun bunga atau taman bunga
1. Kawasan perumahan 2. Kawasan perindustrian
3. Kawasan alam semula jadi =
taman negara
Datuk Bapa kepada ayah atau ibu
1. Kurniaan
raja kepada
seseorang
Tuan
Panggilan kepada orang Eropah, Arab, dan guru
agama 1.
Ketua jabatan 2.
Penerima surat rasmi 3.
Dif jemputan
b
Penyempitan Makna
Penyempitan makna dikaitkan dengan:
perkataan yang asalnya mempunyai makna yang luas berubah menjadi terbatas
perkataan yang asalnya mempunyai makna yang umum berubah menjadi lebih khusus
Kebanyakan istilah pinjaman disempitkan maknanya dalam bahasa Melayu.
Perkataan Makna asal
Pengurangan makna 1. Daging
Isi pada manusia atau binatang
Merujuk kepada daging lembu sahaja.
2. Kitab Semua jenis buku
Buku agama.
3. Ustaz Semua kategori guru cikgu
Guru agama sahaja
3 -
S emantik
4. JENIS MAKNA a Makna Leksikal
Makna leksikal = makna yang nyata bagi sesuatu perkataan, iaitu makna perkataan itu sendiri.
Contoh:
Buaya = sejenis binatang buas di dalam air, dan boleh juga di darat. Contohnya dalam ayat: Buaya di sungai itu belum
ditangkap.
b Makna Gramatikal Makna gramatikal ialah makna yang terhasil daripada proses
gramatikal pengimbuhan, penggandaan, dan pemajmukan, termasuk kata tugas.
Contoh:
• berasap pengimbuhan = mengeluarkan asap • sekolah-sekolah penggandaan = banyak sekolah
kerusi malas pemajmukan = kerusi yang boleh dilunjurkan
c
Makna Denotatif
Makna denotatif dikenali juga sebagai makna kamus, makna dasar, makna asli, makna kognitif, makna rujukan, makna konseptual, dan makna ideasional.
Maksud makna-makna tersebut ialah makna yang sebenar, yang bersifat tersurat, atau tiada maksud lain di sebaliknya.
Contoh:
Perkataan cantik bermaksud “lawa”, sebagaimana yang wujud atau
kelihatan pada mata orang yang memandang.
Ibu ayam bermaksud “ibu kepada ayam”
d
Makna Konotatif Makna konotatif ialah makna yang bersifat tersirat.
Makna ini makna tambahan, iaitu makna lain selain yang tersurat.
Makna ini merujuk kepada konteks penggunaan. Contoh:
Perkataan cantik dalam ayat “Banyak cantik kerja kamu” tidak
bermaksud “lawa” atau “indah”, tetapi “teruk”, “tidak tersusun”, atau seumpamanya. Ujaran itu satu perlian, atau memulangkan
paku buah keras kerana sesuatu hal yang sebelumnya.
Ibu ayam simpulan bahasa bermaksud “perempuan yang
memperdagangkan perempuan menjadikannya pelacur ”.
Makna jenis ini juga dikaitkan dengan “nilai rasa”. Contoh:
Antara perkataan perempuan dengan wanita, mempunyai
makna leksikal yang sama, iaitu “orang dewasa yang bukan lelaki”. Namun, dari makna konotatif, wanita membawa nilai rasa yang
lebih tinggi atau positif, berbanding dengan perempuan yang boleh membawa nilai rasa agak negatif bagi konteks tertentu.
4 -
S emantik
5. PERKAITAN MAKNA
