Penetapan Kadar Minyak Atsiri Bunga Cengkeh dan Daun Cengkeh (Eugenia caryophyllata Tumberg) Menggunakan Alat Stahl

Lampiran 1.
a. Penetapan Kadar Minyak Atsiri Bunga Cengkeh
Tabel 1. Hasil Penetapan Kadar Minyak Atsiri Bunga Cengkeh
No.

Berat sampel

Volume yang terbaca

Volume xilena

Volume minyak atsiri

1.

20,0228 g

3,5 ml

0,2 ml

3,3 ml

2.

20,0624 g

3,5 ml

0,2 ml

3,3 ml

Volume rata-rata

3,3 ml

Perhitungan :

Kadar minyak atsiri I =

3,3
x100%  16,4812%
20,0228

Kadar minyak atsiri 2 =

3,3
x100%  16,4487%
20,0624

Kadar Minyak Atsiri rata-rata

16,4812%  16,4487%
 16,4649%
2

Hasil kadar minyak atsiri = 16,46 %

Universitas Sumatera Utara

b. Penetapan Kadar Minyak Atsiri Daun Cengkeh
Tabel 2. Hasil Penetapan Kadar Minyak Atsiri Daun Cengkeh
Berat

Volume yang

sampel

terbaca

1.

20,0477 g

2.

20,0843 g

No.

Volume xilena

Volume minyak atsiri

0,9 ml

0,2 ml

0,7 ml

0,9 ml

0,2 ml

0,7 ml

Volume rata-rata

0,7 ml

Perhitungan :

Kadar minyak atsiri I =

0,7
x100%  3,4917%
20,0477

Kadar minyak atsiri 2 =

0,7
x100%  3,4853%
20,0843

Kadar Minyak Atsiri rata-rata

3,4917%  3,4853%
 3,4885%
2

Hasil minyak atsiri = 3,49 %

Universitas Sumatera Utara

Lampiran 2.
Penentuan Indeks Bias Minyak Bunga dan Daun Cengkeh
Tabel 3. Hasil Penentuan Indeks Bias Minyak Bunga dan Daun Cengkeh
No.

Nama Sampel

Indeks Bias Yang Diperoleh

Persyaratan

1.

Minyak Bunga Cengkeh

1,529

1,529-1,537

2.

Minyak Daun Cengkeh

1,534

1,527-1,547

Universitas Sumatera Utara

Lampiran 3.
Penentuan Bobot Jenis Minyak Bunga dan Daun Cengkeh
1) Hasil Penentuan Bobot Jenis Minyak Bunga Cengkeh
Dimana :
m

: massa dalam gram piknometer kosong

m1

: massa dalam gram piknometer berisi air pada 15°C

m2

: massa dalam gram piknometer berisi minyak bunga
cengkeh 15°C

Data :
m

: 26,8200

m1

: 36,0022

m2

: 36,3561

Perhitungan :
Cara menyatakan hasil :
Bobot Jenis :

15
d15






m2  m
m1  m
36,3561,26,8200
36,0022  26,8200

9,5361
9,1822

 1,03854

 1,04

Universitas Sumatera Utara

2) Hasil Penentuan Bobot Jenis Minyak Daun Cengkeh
Data :
m

: 26,8222

m1

: 36,3230

m2

: 36,6700

Perhitungan :
Cara menyatakan hasil :
Bobot Jenis :

20
d 20


m2  m
m1  m





36,6700  26,8222
36,3230  26,8222

9,8478
9,5008

 1,0365
 1,037

Universitas Sumatera Utara

Lampiran 4.
Penentuan Kelarutan Minyak Bunga dan Daun Cengkeh dalam Etanol 70%
Tabel 4. Hasil Penentuan Kelarutan Minyak Bunga dan Daun Cengkeh dalam
Etanol 70%
No.

Sampel

Etanol 70%

1.

Minyak Bunga cengkeh

1 : 2 jernih

2.

Minyak Daun cengkeh

1 : 2 jernih

Universitas Sumatera Utara