Contoh Perhitungan Awal Bulan Muharram

Contoh Perhitungan Awal Bulan Muharram
Disusun Guna Memenuhi Tugas
Mata Kuliah: Ilmu Falak
Dosen Pengampu: Bapak Basthoni

Disusun Oleh:
Khumaedi

(1602036155)

PRODI HUKUM EKONOMI ISLAM
FAKULTAS SYARI’AH DAN HUKUM
UNIVERSITAS ISLAM NEGERI WALISONGO SEMARANG

2018

Penentuan Awal Bulan Hijriah
Awal Bulan Muharram 1442 Hijriah (1 Muharram 1442)
Diketahui:
1. Tanggal
: 1 Muharram 1442 H

2. Lokasi
: Jl. Walisongo No. 3-5, Tambakaji, Ngaliyan, Kota Semarang, Jawa
Tengah 50185, Indonesia
lintang tempat
Bujur tempat
tinggi tempat

: -06’09’87”
: 110’03’59”
: 27 meters

Jawab :
3. Konversi Tanggal (Tanggal dan Bulan Sebelumnya):
29 dzulhijjah1441/29-12 1441
Waktu yang telah dilalui: 1440 Tahun 11 bulan 29 hari
1440thn : 30thn

= 48 Daur

48 Daur = 48 ×10631


=510288 Hari

11 bulan

=325

29 Hari

= 29 Hari +

jumlah

Hari

= 510.642 Hari

Selisih Hijriah-Masehi =227.016 Hari
Koreksi Georgius
Jumlah


=13

Hari +

=737.671 Hari

510.288:7

=72948.

Lebih 6 (Rabu)

510288:5

=102128.

Lebih 3 (Pahing0

Konversi Hijriah-Masehi

737.317 : 1.461 hari

=504 Siklus, Lebih 1327 Hari

504 Siklus *4

=2016 Tahun

1327 Hari :365

=3 Tahun, Lebih 232 Hari

232 Hari

=7 Bulan,Lebih 19 Hari

Jadi, Waktu yang Telah dilalu(2016+3) =2019 Tahun, 7 bulan, 31 hari.
Maka dari itu tanggal 29 Dzulhijjah 1441 H bertepatan dengan 19 Agustus 2020 M.
4. Data Astronomis Tanggal
5. FIB Terkecil Tanggal

6. ELM Jam 2
ELM Jam 3
Selisi (B1)

=19 Agustus 2020
=0.00145(jam: 02) GMT
=146° 34’ 03”
=146° 36’27”_
=0 2’22”
=146° 09’03”
=146° 45’15”_

7. ALB Jam 2
ALB Jam 3
Selisi (B2)

=0° 36’ 12”
=146° 34’ 03”

8. ELM Jam 2


=146° 09’03”+

ALB Jam 2

Selisih (MB) =0° 25’ 0”
9. B2
B1
Selisih (SB)
10. Titik Ijtima’(MB:SB)
MB
SB

11. Waktu FIB Terkecil
Titik Ijtima’
Ijtima
Koreksi WIB
Ijtima

=0° 36’ 12”

=0° 2’22”_
=0° 33’ 50”

=0° 25’ 0”
=0° 33’ 50”:
=0° 44’ 20,1”
=02° 00’00.00”
=00° 44’ 20,1”+
=02° 44’ 20.1” GMT
=07° 00’00.00”+
=09° 44’20.1” WIB

12. Perkiraan Matehari Terbenam Di Tambakaji, Ngaliyan, Tambakaji, Ngaliyan, Kota
Semarang, Jawa Tengah 50185, Indonesia pada Tanggal 19 Agustus 2020 M.
Lintang Tempat
Bujur Tempat
Deklinasi
Equation of Time
Dip
h


=-06° 09’87”
=110° 03’59”
=12° 39’43”
=-0° 03’37”
=0°.0293° × √27 =0° 9’8.09”
=-(Sdo+0° 34’ 30”+Dip)

=-(15° 48’19”+0° 34’ 30”+0° 9’8.09”)
=0° 59’ 26.28”
=-tan ∅ tan 𝜕+sin h: cos ∅ : cos 𝜕
=-tan- 06° 09’87”× tan 12° 39’43”+sin 0° 59’ 26.28”: cos
- 06° 09’87”: cos 12° 39’43”
=0° 02’31.60”

H
Cos t

T


=87° 35’ 8.13”

12-e

=12° 3’ 37”

T:15

=5° 50’ 20.54”

12-e+t :15

=17° 53’57.54”

π: 15

=7° 20’ 15.39”

matahari terbenam


=10° 33’41.61” GMT (Perkiraan)

13. Dara dari Emphemeris pada jam 10:33:41.61 (GMT)
a) Deklinasi Matahari 𝜕
𝜕 jam 2
=12° 39’ 43”
12° 39’ 43”
𝜕 Jam3
=12° 38’ 53”_
=0° 0’ 50”
00° 33’41.61”×
00° 00’ 28.08”
00° 00’28.08”_
𝜕o jam 10:33:41.61
=12° 39’ 14.92”

b) Semi Diameter Matahari (SDo)
SDo jam 2
=0° 15’ 48.19”
0° 15’ 48.19”

SDo jam3
=0° 15’ 48.19”_
0° 00’00.00”
0° 33’41.61”×
0° 00’ 00.00”
0° 00’ 00.00”_
SDo jam 10:33:41.61
= 0° 15’48.19”
c) Equation of Time (e)
E jam 2
=-00° 03’ 37”
-00° 03’ 37.”
E jam 3
=-00° 03’ 37”_
00° 00’ 00.00”
00° 33’ 41.61”×
00° 00’00.00”
00° 00’00.00”_
E jam 10:33:41.61
=00° 03’ 37”
14. ho

=-(SDo + 00° 34’30” + Dip)
=-(0° 15’48.19” + 00° 34’30”+ 0° 9’8.09”)
=0° 59’ 26.28”

15. cos to =-tan∅ tan 𝜕 + sin ho : cos ∅ :cos 𝜕o

-tan- 06° 09’87”× tan 12° 39’ 14.92”+ sin 0° 59’ 26.28” :cos - 06° 09’87” : cos 12° 39’
14.92”
T

=87° 35’ 11.44”

16. Ghurub

=12-e + t:15
12-e =11° 56’23”
t: 15 =5° 50’ 20.76”+

12-e + t:15

=17° 46’ 43.17”

π: 15

=7° 20’ 15.93”_

ghurub

=10° 26’ 27.83” GMT (sebenarnya)

koreksi WIB

=07° 00’ 11.65”+
17° 26’ 27.83” WIB

=148° 47’ 09”
=148° 49’28”_
-0° 2’ 19.00”
0° 26’27.83”×
0° 1’ 1.31”
ARo jam 10:33:41.61 =148 48’ 10.31”
18. AR• ajm 2
=149° 55’ 40”

148° 47’ 09”

17. ARo jam 2
ARo jam 3

AR• Jam 3

-0° 1’1.31”_

=150° 31’ 37” _

149° 55° 40”

-0° 35′ 57.00" Type equation here.
0° 26 27.83" ×

-0° 15’ 51,37”
AR•
19. 𝛿 • jam 2
δ• jam 3

-0 15’ 51,37” _

= 150° 11’31.37”
=16° 52’ 31”
= 16° 41’ 34”

16° 52’ 31”
_

00° 10’ 57.00”

δ•
20. SD• jam 2
SD• jam 3

00° 26’ 27.83” ×

0° 4’ 49,78”

= 16° 47’ 41,72”

= 00° 16’ 15,52”
= 00° 16’ 15,99”

00° 16’ 15,62”

SD •
21. Hp• jam 2
Hp• jam 3

00° 0 0 ,37”
00° 26’ 27,83” ×
= 0° 16’ 27.83”
= 0° 59’ 40”
= 0° 59’ 42”

0° 0’ 0.16”

_

00° 59’ 40”

_

0° 0’ 2”
0° 26’ 27,83”

0° 0’ 0,88”

= 0° 59’ 39,12”

HPo

22. t• = AR - AR•+t•
=148° 48’10,31”-150° 11’31,37”+87° 35’ 11,44”
t• = 86° 11’ 50,38”
23. Sin h• = sin 𝜑 sin 𝞭• + cos 𝜑 cos 𝞭• cos t•

Sin -06° 09’ 87” × 16° 47’ 41,22” + cos – 06° 09’ 87” ×

Cos 16° 47’ 41,22” × cos 86° 11’ 50,38”
=1.83647218401
h• = 1° 50’ 11,3”
24. p• = cos h• HP•
cos 1° 50’ 11,3” × 0° 59’ 39,12”
p•= 0° 59’ 37,28”
25. h° = h•-P• + SD•
h•=1° 50’ 11,3”
p•= 0° 59’ 37,28” _
= 0° 50’34,02”
SD• = 0° 16’ 15,46” +
h•= 1° 6’ 15,48”
26. Reft = 0.1695 : tan (h° + 10.3 : (h° + 5.1255))
0.1695 : tan ( 1° 6’ 49.48” + 10 : 3 ( 1° 6’ 49,48” + 5.1255))
Reft = 3° 30’ 36,52”
27. h•

= h° + reft + Dip

_



= 1° 6’ 49,48”

Reft = 3° 30’ 36,52”
Dip = 0° 9’ 8.09”
h•

= 4° 46’ 36,52”

28. sin NF•

=(sin 𝜑 sin 𝞭•) : (cos 𝜑 cos 𝞭•)

sin - 06° 09’ 87” × sin (6° 47’ 42,22” : cos
-06° 09’ 87” × cos 16° 47’ 41,22” -1.71479518616

NF• = -1° 42’ 53,26”
29. PNF

= cos NF• HP•
Cos 1° 42’ 53,26” × 0° 59’ 39,12”

PNF
30. SBSH

= 0° 59’ 51,81”
= 90 + NF•
90 + 1° 42’ 53,26”

SBSH
31. SBS•

= 91°42’ 53,26”
=90 + NF• - PNF + ( SD• + 0.575 + Dip)
90° + -1° 42’ 53,26” - 0° 59’ 51,81” + (0° 16’ 15,46” + 0,575 + 0° 9’ 8,09”)

SBS•
32. Lm•

= 88° 17’ 7.03”
= (SBS• -t•) : 15
( 88° 17’ 7.03” - 86° 11’ 50,38” ) : 15

Lm
33. Terb•

= 00° 8’ 21,11”
= Ghurub + Lm•
17° 26’ 27,83” + 00° 8’ 21,11”
= 17° 34’ 48,94”

34. Tan Ao = sin 𝜑 : tan to + cos 𝜑 tan 𝞭o : sin to

-sin-06° 09’ 87” : tan 87° 35’ 11,44” +
Cos - 06° 09’ 87” × tan 12° 39’ 14,92” : sin
87° 35’ 11,44”

= 12° 50’ 27,76”

Ao

= -sin 𝜑 : tan t• + cos 𝜑 tan 𝞭 • : sin t•
-sin -06° 09’ 87” × tan 16° 47’ 41,22” :
Sin 86° 11’ 50,38”
Tan A• = 17° 33’ 33.56”
36. PH = A• - Ao

35. Tan A•

= 17° 33’ 33,56” - 12° 50’ 27,76”
PH = 4° 43’ 5,8”
37. Tan AT•

= - sin 𝜑 : tan SBS + cos 𝜑 tan ä • : sin SBS•

-sin - 06° 09’ 87” : tan 88° 17’ 7,03” + cos -06° 09’ 87” × tan 16° 47’ 41,22”
: sin 88° 17’ 7,03”
= 16. 8789458019

AT•
38. FI• jam 2
FI• jam 3

FI•
39. NH

= 16° 52’ 44,2”
= 0,00,145
0.00145 oo
= 0,00146 _
-0,00001
00° 31’ 41,61” ×
-0,000016725
0,000016725 _
jam 10 : 33 : 41 :61 = 0,001466725 bagian
= (√[𝑃𝐻² + h•’² ] ) : 15
(√ [ 4° 43’ 5,8”² + 22° 46’ 34,09”² ]) :15
(√ [ 22° 15’ 43,72” + 22° 48’ 41,31”]) :15

(√45° 4,25,03”) : 15
6° 42’ 49,28” : 15
NH
= 0,44757 jari
40. Tan MRG = [PH : h•’]
[4° 43’ 5,8” : 4° 46’ 34.09”]
0,98788595384
MRG
= 5° 21’ 13,17”
Dari perhitungan di atas dapat diketahui bahwa ijtima’menjelang bulan Muharram 1442 H.terjadi
pada hari Rabu Pahing tanggal 19 Agustus 2020 M. Jam 02° 44’ 20.1” GMT atau jam 09°

44’20.1” WIB

Untuk lokasi , Tambakaji, Ngaliyan, Kota Semarang :
Matahari terbenam

= 17° 26’ 27.83” WIB

Tinggi hilal

= 12° 50’ 27,76”

(selatan titik barat)

Arah hilal

= 4° 46’ 36,52”

(di atas ufuk mar’i)

Posisi hilal

= 17° 33’ 33.56

(selatan titik barat)

Keadaan hilal

= Hilal terlentang

Lama hilal

= 00° 8’ 21,11”

Hilal terbenam

= 17° 34’ 48,94” WIB

Arah terb. Hilal

= 16° 52’ 44,2”

(selatan titik barat)

Illuminasi Hilal

= 0,001466725

bagian

Nurul hilal

= 0,44757

jari