PENGENDALIAN PROSES KIMIA serta sif

PROSES INDUSTRI KIMIA

PENGENDALIAN PROSES KIMIA
disusun oleh : Supranto Supranto
Departemen Teknik Kimia
FT UGM Yogyakarta

`

Apabila perbandingan mol H2O/CH4 diubah menjadi 2,3,4,5, 6,7 dan 8, berapa konversi
CH4 dan konversi H2O pada suhu 800, 900, 1000, 1100 dan 1200.
SUHU
1000 K
Perhitungan K, konstanta kesetimbangan
Perbandingan Pereaksi 1:1, tekanan 3 atm, konversi 56%
CH4
H2O
CO
H2
Total
mula-mula,mol

1
1
0
0
2
Bereaksi, mol
0,56
0,56
0,56
1,68
Akhir, mol 0,44
0,44
0,56
1,68
3,12
y, fraksi 0,1410 0,1410 0,1795 0,5385
1
x=
0,56
P=

3,00
K= 12,6807
CH4
H2O
CO
H2
Total
mula-mula,mol
a
b
0
0
a+b
Bereaksi, mol
x
x
3x
Akhir, mol
a-x
b-x

x
3x
a+b-2x

supranto@ugm.ac.id

PROSES INDUSTRI KIMIA
y, fraksi(a-x)/(a+b+2x)
(b-x)/(a+b+2x)
x/(a+b+2x)
3x/(a+b+2x)
a+b+2x)/(a+b+2x)

x
3x




.


a  b  2x   a  b  2x 

K (T ) 
.c ^ 2
a  x
b  x



.


 a  b  2x   a  b  2x 
3

CH4
a
1
1

1
H2O
b
1
2
3
tekanan
c
1
2
3
goal seek- what if analysis
K =c^2*(x*((3*x)^3))/(((a+b+2*x)^2)*((a-x)*(b-x)))
SUHU

H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O

CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O

1000 K
P=

1
1
1
2

2
1
3
3
1
4
4
1
5
5
1
6
6

x
0,7604
0,7604
0,7604
0,9354
0,4677

0,9354
0,9733
0,3244
0,9733
0,9863
0,2466
0,9863
0,9919
0,1984
0,9919
0,9948
0,1658

K=
P=
2
K
0,0000

0,0000


0,0000

0,0000

0,0000

0,0000

x
0,6377
0,6377
0,6377
0,8361
0,4181
0,8361
0,9156
0,3052
0,9156
0,9519

0,2380
0,9519
0,9703
0,1941
0,9703
0,9805
0,1634

K
12,6802

12,6805

12,6803

12,6807

12,6798

12,6808


12,6807
P=
3
x
0,5600
0,5600
0,5600
0,7546
0,3773
0,7546
0,8541
0,2847
0,8541
0,9090
0,2272
0,9090
0,9405
0,1881
0,9405
0,9595
0,1599

1
4
4

1
5
5

1
6
6

1
7
7

P=
4
K
12,6807

12,6807

12,6805

12,6806

12,6804

12,6807

x
0,5052
0,5052
0,5052
0,6910
0,3455
0,6910
0,7988
0,2663
0,7988
0,8654
0,2164
0,8654
0,9075
0,1815
0,9075
0,9347
0,1558

1
8
8

P=
5
K
12,6807

12,6805

12,6807

12,6807

12,6807

12,6817

x
0,4638
0,4638
0,4638
0,6405
0,3202
0,6405
0,7511
0,2504
0,7511
0,8247
0,2062
0,8247
0,8744
0,1749
0,8744
0,9084
0,1514

P=
6
K
12,6805

12,6807

12,6807

12,6807

12,6807

12,6806

supranto@ugm.ac.id

x
0,4312
0,4312
0,4312
0,5994
0,2997
0,5994
0,7102
0,2367
0,7102
0,7876
0,1969
0,7876
0,8426
0,1685
0,8426
0,8820
0,1470

P

P=
7
K
12,6806

12,6807

12,6804

12,6807

12,6801

12,6804

x
0,4047
0,4047
0,4047
0,5652
0,2826
0,5652
0,6748
0,2249
0,6748
0,7543
0,1886
0,7543
0,8129
0,1626
0,8129
0,8563
0,1427

8
K
12,6807

12,6804

12,6807

12,6807

12,6807

12,6806

x
0,3825
0,3825
0,3825
0,5362
0,2681
0,5362
0,6441
0,2147
0,6441
0,7244
0,1811
0,7244
0,7854
0,1571
0,7854
0,8318
0,1386

K
12,6807

12,6806

12,6807

12,6800

12,6807

12,6798

PROSES INDUSTRI KIMIA
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4

1
7
7
1
8
8
1

0,9948
0,9965
0,1424
0,9965
0,9975
0,1247
0,9975

KONVERSI CH4

0,0000

P, atm
1
76,04
93,54
97,33
98,63
99,19
99,48
99,65
99,75

rasio H2O/CH 1
2
3
4
5
6
7
8

KONVERSI H2O
rasio H2O/CH4

0,0000

0,9805
0,9865 12,6807
0,1409
0,9865
0,9903 12,6799
0,1238
0,9903

2
63,77
83,61
91,56
95,19
97,03
98,05
98,65
99,03

3
56,00
75,46
85,41
90,90
94,05
95,95
97,14
97,91

0,9595
0,9714 12,6807
0,1388
0,9714
0,9791 12,6807
0,1224
0,9791

4
50,52
69,10
79,88
86,54
90,75
93,47
95,27
96,49

5
46,38
64,05
75,11
82,47
87,44
90,84
93,20
94,85

0,9347
0,9527 12,6801
0,1361
0,9527
0,9649 12,6807
0,1206
0,9649

6
43,12
59,94
71,02
78,76
84,26
88,20
91,04
93,10

7
40,47
56,52
67,48
75,43
81,29
85,63
88,86
91,28

0,9084
0,9320 12,6805
0,1331
0,9320
0,9485 12,6808
0,1186
0,9485

8
38,25
53,62
64,41
72,44
78,54
83,18
86,73
89,45

0,8820
0,9104 12,6798
0,1301
0,9104
0,9310 12,6807
0,1164
0,9310

1
76,04
46,77
32,44
24,66
19,84
16,58
14,24
12,47

0,8318
0,8673 12,6807
0,1239
0,8673
0,8945 12,6810
0,1118
0,8945

konversi CH4, %

8
7
6

5

4

100
90
80
70
60
50
40
30
20
3

2

1
20-301
60-70

6

7

3
2
30-40

4 5
40-50

50-60

70-80

80-90

90-100

8

konversi H2O, %

P, atm
1
2
3
4
5
6
7
8

0,8563
0,8886 12,6807
0,1269
0,8886
0,9128 12,6807
0,1141
0,9128

2
63,77
41,81
30,52
23,80
19,41
16,34
14,09
12,38

3
56,00
37,73
28,47
22,72
18,81
15,99
13,88
12,24

4
50,52
34,55
26,63
21,64
18,15
15,58
13,61
12,06

5
46,38
32,02
25,04
20,62
17,49
15,14
13,31
11,86

6
43,12
29,97
23,67
19,69
16,85
14,70
13,01
11,64

7
40,47
28,26
22,49
18,86
16,26
14,27
12,69
11,41

8
38,25
26,81
21,47
18,11
15,71
13,86
12,39
11,18

supranto@ugm.ac.id

8
76
5

4

80
70
60
50
40
30
20
10
0

3

2

1
1

2

3

4

5

6

7 8

0-10

10-20

20-30

30-40

40-50

50-60

60-70

70-80

PROSES INDUSTRI KIMIA

NILAI K PADA BEERBAGAI SUHU
SUHU, K
K

800
0,7021

900
1000
1100
1200
3,5041 12,6807 36,3203 87,2946

ln K/K1 = - H/R (1/T-1/T1)
H = 23000
R = 1,987
K1= K/e^(-H/R(1/T-1/T1)
Akhir, mol a-x
b-x
x
3x
a+b-2x
y, fraksi(a-x)/(a+b+2x)
(b-x)/(a+b+2x)
x/(a+b+2x)
3x/(a+b+2x)
a+b+2x)/(a+b+2x)

x
3x

 


 .

a  b  2x   a  b  2x 

K 
.c ^ 2
a  x
b  x

 


 .

 a  b  2x   a  b  2x 
3

CH4
a
1
1
1
H2O
b
1
2
3
tekanan
c
1
2
3
goal seek- what if analy
K =c^2*(x*((3*x)^3))/(((a+b+2*x)^2)*((a-x)*(b-x)))
SUHU

H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O

800 K
P=
1
1
1
1
2
2

x
0,4938
0,4938
0,4938
0,6773
0,3386

K
0,7019

0,7018

K = 0,70207
P=
2
x
K
0,3727 0,7023
0,3727
0,3727
0,5234 0,7030
0,2617

1
4
4

P=
3
x
0,3116
0,3116
0,3116
0,4413
0,2207

1
5
5

1
6
6

1
7
7

P=
4
K
0,7021

0,7023

x
0,2731
0,2731
0,2731
0,3888
0,1944

1
8
8

P=
5
K
0,7011

0,7021

x
0,2461
0,2461
0,2461
0,3514
0,1757

P=
6
K
0,7018

0,7021

supranto@ugm.ac.id

x
0,2258
0,2258
0,2258
0,3230
0,1615

P

P=
7
K
0,7018

0,7011

x
0,2099
0,2099
0,2099
0,3007
0,1503

8
K
0,7019

0,7014

x
0,1969
0,1969
0,1969
0,2824
0,1412

K
0,7021

0,7021

PROSES INDUSTRI KIMIA
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4

1
3
3
1
4
4
1
5
5
1
6
6
1
7
7
1
8
8
1

0,6773
0,7862
0,2621
0,7862
0,8548
0,2137
0,8548
0,8991
0,1798
0,8991
0,9282
0,1547
0,9282
0,9476
0,1354
0,9476
0,9609
0,1201
0,9609

KONVERSI CH4
rasio H2O/CH 1
2
3
4
5
6
7
8

0,7020

0,7015

0,7014

0,7018

0,7017

0,7017

P, atm
1
49,38
67,73
78,62
85,48
89,91
92,82
94,76
96,09

0,5234
0,6301
0,2100
0,6301
0,7107
0,1777
0,7107
0,7724
0,1545
0,7724
0,8201
0,1367
0,8201
0,8569
0,1224
0,8569
0,8855
0,1107
0,8855

2
37,27
52,34
63,01
71,07
77,24
82,01
85,69
88,55

0,7019

0,7020

0,7020

0,7020

0,7018

0,7022

3
31,16
44,13
53,92
61,74
68,13
73,40
77,74
81,33

0,4413
0,5392
0,1797
0,5392
0,6174
0,1544
0,6174
0,6813
0,1363
0,6813
0,7340
0,1223
0,7340
0,7774
0,1111
0,7774
0,8133
0,1017
0,8133

4
27,31
38,88
47,87
55,28
61,53
66,84
71,39
75,28

0,7021

0,7020

0,7015

0,7020

0,7020

0,7020

5
24,61
35,14
43,49
50,50
56,51
61,73
66,29
70,29

0,3888
0,4787
0,1596
0,4787
0,5528
0,1382
0,5528
0,6153
0,1231
0,6153
0,6684
0,1114
0,6684
0,7139
0,1020
0,7139
0,7528
0,0941
0,7528

6
22,58
32,30
40,13
46,77
52,56
57,63
62,13
66,13

0,7024

0,7021

0,7020

0,7016

0,7020

0,7020

7
20,99
30,07
37,44
43,77
49,33
54,25
58,66
62,62

0,3514
0,4349
0,1450
0,4349
0,5050
0,1263
0,5050
0,5651
0,1130
0,5651
0,6173
0,1029
0,6173
0,6629
0,0947
0,6629
0,7029
0,0879
0,7029

0,7022

0,7026

0,7020

0,7020

0,7017

0,7020

8
19,69
28,24
35,24
41,28
46,62
51,40
55,71
59,61

supranto@ugm.ac.id

0,3230
0,4013
0,1338
0,4013
0,4677
0,1169
0,4677
0,5256
0,1051
0,5256
0,5763
0,0961
0,5763
0,6213
0,0888
0,6213
0,6613
0,0827
0,6613

0,7022

0,7024

0,7029

0,7020

0,7019

0,7017

0,3007
0,3744
0,1248
0,3744
0,4377
0,1094
0,4377
0,4933
0,0987
0,4933
0,5425
0,0904
0,5425
0,5866
0,0838
0,5866
0,6262
0,0783
0,6262

0,2824
0,3524
0,1175
0,3524
0,4128
0,1032
0,4128
0,4662
0,0932
0,4662
0,5140
0,0857
0,5140
0,5571
0,0796
0,5571
0,5961
0,0745
0,5961

0,7021

0,7023

0,7026

0,7021

0,7020

0,7019

Chart Title

8
76

5

4

100
90
80
70
60
50
40
30
20
3

2

1
20-301
60-70

7

6

2 3
30-40

4 5
40-50

70-80

80-90

90-100

50-60

8

0,7021

0,7021

0,7021

0,7021

0,7021

0,7021

PROSES INDUSTRI KIMIA
P, atm

KONVERSI H2O

rasio H2O/CH

SUHU

H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4

1
2
3
4
5
6
7
8

1
49,38
33,86
26,21
21,37
17,98
15,47
13,54
12,01

900 K
P=
1
1
1
1
2
2
1
3
3
1
4
4
1
5
5
1
6

x
0,6471
0,6471
0,6471
0,8452
0,4226
0,8452
0,9217
0,3072
0,9217
0,9558
0,2389
0,9558
0,9728
0,1946
0,9728
0,9822

K
3,5032

3,5040

3,5041

3,5039

3,5034

3,5041

2
37,27
26,17
21,00
17,77
15,45
13,67
12,24
11,07

3
31,16
22,07
17,97
15,44
13,63
12,23
11,11
10,17

K = 3,50414
P=
2
x
K
0,5146 3,5035
0,5146
0,5146
0,7022 3,5033
0,3511
0,7022
0,8090 3,5042
0,2697
0,8090
0,8738 3,5033
0,2184
0,8738
0,9141 3,5041
0,1828
0,9141
0,9397 3,5037

4
27,31
19,44
15,96
13,82
12,31
11,14
10,20
9,41

5
24,61
17,57
14,50
12,63
11,30
10,29
9,47
8,79

P=
3
x
0,4401
0,4401
0,4401
0,6106
0,3053
0,6106
0,7216
0,2405
0,7216
0,7981
0,1995
0,7981
0,8517
0,1703
0,8517
0,8897

6
22,58
16,15
13,38
11,69
10,51
9,61
8,88
8,27

7
20,99
15,03
12,48
10,94
9,87
9,04
8,38
7,83

P=
4
K
3,5039

3,5041

3,5044

3,5040

3,5042

3,5041

x
0,3907
0,3907
0,3907
0,5469
0,2735
0,5469
0,6556
0,2185
0,6556
0,7358
0,1839
0,7358
0,7959
0,1592
0,7959
0,8412

8
19,69
14,12
11,75
10,32
9,32
8,57
7,96
7,45

KONVERSI H2O

5
1

P=
5
K
3,5041

3,5037

3,5039

3,5045

3,5044

3,5042

x
0,3549
0,3549
0,3549
0,4997
0,2498
0,4997
0,6044
0,2015
0,6044
0,6849
0,1712
0,6849
0,7478
0,1496
0,7478
0,7974

80
70
60
50
40
30
20
10
0

3,5041

3,5041

3,5041

3,5038

3,5042

supranto@ugm.ac.id

x
0,3274
0,3274
0,3274
0,4628
0,2314
0,4628
0,5634
0,1878
0,5634
0,6428
0,1607
0,6428
0,7067
0,1413
0,7067
0,7585

5

8
6 7

0-101

2 3
10-20

20-30

30-40

40-50

50-60

60-70

70-80

P=
6
K
3,5041

4

P

P=
7
K
3,5045

3,5041

3,5036

3,5040

3,5042

3,5036

x
0,3055
0,3055
0,3055
0,4331
0,2165
0,4331
0,5297
0,1766
0,5297
0,6075
0,1519
0,6075
0,6713
0,1343
0,6713
0,7242

8
K
3,5043

3,5041

3,5039

3,5041

3,5034

3,5045

x
0,2874
0,2874
0,2874
0,4084
0,2042
0,4084
0,5014
0,1671
0,5014
0,5774
0,1443
0,5774
0,6406
0,1281
0,6406
0,6938

K
3,5043

3,5043

3,5043

3,5043

3,5043

3,5043

PROSES INDUSTRI KIMIA
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4

6
1
7
7
1
8
8
1

0,1637
0,9822
0,9877
0,1411
0,9877
0,9912
0,1239
0,9912

KONVERSI CH4
rasio H2O/CH4

3,5039

P, atm
1
64,71
84,52
92,17
95,58
97,28
98,22
98,77
99,12

1
2
3
4
5
6
7
8

KONVERSI H2O
rasio H2O/CH4

3,5041

0,1566
0,9397
0,9565
0,1366
0,9565
0,9678
0,1210
0,9678

2
51,46
70,22
80,90
87,38
91,41
93,97
95,65
96,78

3,5034

3,5043

3
44,01
61,06
72,16
79,81
85,17
88,97
91,67
93,62

0,1483
0,8897
0,9167
0,1310
0,9167
0,9362
0,1170
0,9362

4
39,07
54,69
65,56
73,58
79,59
84,12
87,56
90,16

3,5035

3,5037

5
35,49
49,97
60,44
68,49
74,78
79,74
83,65
86,73

0,1402
0,8412
0,8756
0,1251
0,8756
0,9016
0,1127
0,9016

6
32,74
46,28
56,34
64,28
70,67
75,85
80,06
83,48

3,5038

3,5041

7
30,55
43,31
52,97
60,75
67,13
72,42
76,81
80,46

0,1329
0,7974
0,8365
0,1195
0,8365
0,8673
0,1084
0,8673

3,5042

3,5035

8
28,74
40,84
50,14
57,74
64,06
69,38
73,88
77,68

0,1264
0,7585
0,8006
0,1144
0,8006
0,8348
0,1044
0,8348

3,5041

3,5042

1
2
3
4
5
6
7
8

2
51,46
35,11
26,97
21,84
18,28
15,66
13,66
12,10

3
44,01
30,53
24,05
19,95
17,03
14,83
13,10
11,70

4
39,07
27,35
21,85
18,39
15,92
14,02
12,51
11,27

5
35,49
24,98
20,15
17,12
14,96
13,29
11,95
10,84

6
32,74
23,14
18,78
16,07
14,13
12,64
11,44
10,44

7
30,55
21,65
17,66
15,19
13,43
12,07
10,97
10,06

8
28,74
20,42
16,71
14,43
12,81
11,56
10,55
9,71

supranto@ugm.ac.id

0,1156
0,6938
0,7388
0,1055
0,7388
0,7768
0,0971
0,7768

3,5043

3,5041

Chart Title

8
76
5

4

100
90
80
70
60
50
40
30
20
3

2

1
1

2

3

4

7 8
5 6

20-30

30-40

40-50

50-60

60-70

70-80

80-90

90-100

P, atm
1
64,71
42,26
30,72
23,89
19,46
16,37
14,11
12,39

0,1207
0,7242
0,7681
0,1097
0,7681
0,8046
0,1006
0,8046

Chart Title

8
76
54

80
70
60
50
40
30
20
10
0

3

2

1
1

2

3

8
6 7
4 5

0-10

10-20

20-30

30-40

40-50

50-60

60-70

70-80

3,5042

3,5042

PROSES INDUSTRI KIMIA

SUHU

H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4

1
1
1
2
2
1
3
3
1
4
4
1
5
5
1
6
6
1
7
7
1
8
8
1

1100
P=
1
x
0,8359
0,8359
0,8359
0,9734
0,4867
0,9734
0,9901
0,3300
0,9901
0,9950
0,2488
0,9950
0,9971
0,1994
0,9971
0,9982
0,1664
0,9982
0,9988
0,1427
0,9988
0,9991
0,1249
0,9991

K

K=
P=
2

K
36,3202

36,3194

36,3202

36,3203

36,3211

36,3204

36,3194

36,3203

x
0,7328
0,7328
0,7328
0,9169
0,4585
0,9169
0,9641
0,3214
0,9641
0,9812
0,2453
0,9812
0,9889
0,1978
0,9889
0,9929
0,1655
0,9929
0,9951
0,1422
0,9951
0,9965
0,1246
0,9965

K
36,3203

36,3203

36,3202

36,3203

36,3200

36,3203

36,3204

36,3202

36
P=
3
x
0,6603
0,6603
0,6603
0,8575
0,4288
0,8575
0,9297
0,3099
0,9297
0,9608
0,2402
0,9608
0,9761
0,1952
0,9761
0,9844
0,1641
0,9844
0,9893
0,1413
0,9893
0,9923
0,1240
0,9923

P=
4
K
36,3203

36,3203

36,3203

36,3202

36,3203

36,3203

36,3201

36,3203

x
0,6058
0,6058
0,6058
0,8041
0,4021
0,8041
0,8928
0,2976
0,8928
0,9367
0,2342
0,9367
0,9601
0,1920
0,9601
0,9735
0,1622
0,9735
0,9815
0,1402
0,9815
0,9867
0,1233
0,9867

P=
5
K
36,3202

36,3202

36,3203

36,3205

36,3203

36,3203

36,3203

36,3203

x
0,5629
0,5629
0,5629
0,7579
0,3790
0,7579
0,8568
0,2856
0,8568
0,9110
0,2277
0,9110
0,9420
0,1884
0,9420
0,9606
0,1601
0,9606
0,9722
0,1389
0,9722
0,9797
0,1225
0,9797

P=
6
K
36,3202

36,3202

36,3203

36,3203

36,3203

36,3203

36,3203

36,3203

supranto@ugm.ac.id

x
0,5280
0,5280
0,5280
0,7180
0,3590
0,7180
0,8230
0,2743
0,8230
0,8850
0,2213
0,8850
0,9227
0,1845
0,9227
0,9463
0,1577
0,9463
0,9615
0,1374
0,9615
0,9717
0,1215
0,9717

P

P=
7
K
36,3202

36,3202

36,3202

36,3206

36,3203

36,3203

36,3200

36,3203

x
0,4989
0,4989
0,4989
0,6834
0,3417
0,6834
0,7919
0,2640
0,7919
0,8597
0,2149
0,8597
0,9030
0,1806
0,9030
0,9312
0,1552
0,9312
0,9500
0,1357
0,9500
0,9627
0,1203
0,9627

K
36,3202

36,3202

36,3202

36,3203

36,3203

36,3203

36,3210

36,3203

8
x
0,4741
0,4741
0,4741
0,6532
0,3266
0,6532
0,7634
0,2545
0,7634
0,8354
0,2089
0,8354
0,8833
0,1767
0,8833
0,9157
0,1526
0,9157
0,9378
0,1340
0,9378
0,9532
0,1191
0,9532

K
36,3203

36,3202

36,3201

36,3202

36,3207

36,3200

36,3208

36,3209

PROSES INDUSTRI KIMIA

KONVERSI CH4
rasio H2O/CH4

P, atm
1
83,59
97,34
99,01
99,50
99,71
99,82
99,88
99,91

1
2
3
4
5
6
7
8

KONVERSI H2O
rasio H2O/CH4

SUHU

H2O/CH4
H2O
CH4

1
1
1

2
73,28
91,69
96,41
98,12
98,89
99,29
99,51
99,65

3
66,03
85,75
92,97
96,08
97,61
98,44
98,93
99,23

4
60,58
80,41
89,28
93,67
96,01
97,35
98,15
98,67

5
56,29
75,79
85,68
91,10
94,20
96,06
97,22
97,97

6
52,80
71,80
82,30
88,50
92,27
94,63
96,15
97,17

7
49,89
68,34
79,19
85,97
90,30
93,12
95,00
96,27

8
47,41
65,32
76,34
83,54
88,33
91,57
93,78
95,32

KONVERSI CH4
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
70
4

0-10

10-20

20-30

30-40

1
40-50

50-60

60-70

70-80

80-90

90-100

P, atm
1
2
3
4
5
6
7
8

1
83,59
48,67
33,00
24,88
19,94
16,64
14,27
12,49

1200 K
P=
1
x
K
0,8845 87,2947
0,8845
0,8845

2
73,28
45,85
32,14
24,53
19,78
16,55
14,22
12,46

3
66,03
42,88
30,99
24,02
19,52
16,41
14,13
12,40

4
60,58
40,21
29,76
23,42
19,20
16,22
14,02
12,33

5
56,29
37,90
28,56
22,77
18,84
16,01
13,89
12,25

87,2946
P=
P=
2
3
x
K
x
K
0,8016 87,2944 0,7384 87,2946
0,8016
0,7384
0,8016
0,7384

6
52,80
35,90
27,43
22,13
18,45
15,77
13,74
12,15

7
49,89
34,17
26,40
21,49
18,06
15,52
13,57
12,03

8
47,41
32,66
25,45
20,89
17,67
15,26
13,40
11,91

KONVERSI H2O
100
90
80
70
60
50
40
30
20
010

7
4
1
1

2

3

4

5

6

7

8

0-10

10-20

20-30

30-40

40-50

50-60

60-70

70-80

80-90

90-100

K=

P=
4

P=
5

x
K
0,6881 87,2948
0,6881
0,6881

x
K
0,6468 87,2953
0,6468
0,6468

supranto@ugm.ac.id

P=
6
x
K
0,6122 87,2946
0,6122
0,6122

P=
7
x
K
0,5826 87,2946
0,5826
0,5826

P
8
x
K
0,5569 87,2944
0,5569
0,5569

PROSES INDUSTRI KIMIA
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4
H2O/CH4
H2O
CH4

2
2
1
3
3
1
4
4
1
5
5
1
6
6
1
7
7
1
8
8
1

0,9882
0,4941
0,9882
0,9958
0,3319
0,9958
0,9979
0,2495
0,9979
0,9988
0,1998
0,9988
0,9992
0,1665
0,9992
0,9995
0,1428
0,9995
0,9996
0,1250
0,9996

KONVERSI CH4
rasio H2O/CH 1
2
3
4
5
6
7
8

87,2947

87,2939

87,2940

87,2946

87,2947

87,2940

87,2946

P, atm
1
88,45
98,82
99,58
99,79
99,88
99,92
99,95
99,96

0,9585
0,4793
0,9585
0,9839
0,3280
0,9839
0,9918
0,2480
0,9918
0,9953
0,1991
0,9953
0,9970
0,1662
0,9970
0,9980
0,1426
0,9980
0,9985
0,1248
0,9985

87,2944

2
80,16
95,85
98,39
99,18
99,53
99,70
99,80
99,85

3
73,84
92,09
96,61
98,23
98,95
99,33
99,54
99,68

87,2950

87,2946

87,2946

87,2947

87,2944

87,2947

0,9209
0,4604
0,9209
0,9661
0,3220
0,9661
0,9823
0,2456
0,9823
0,9895
0,1979
0,9895
0,9933
0,1655
0,9933
0,9954
0,1422
0,9954
0,9968
0,1246
0,9968

87,2947

4
68,81
88,20
94,47
97,00
98,19
98,83
99,20
99,43

5
64,68
84,49
92,14
95,56
97,28
98,22
98,77
99,12

87,2949

87,2946

87,2938

87,2946

87,2945

87,2943

0,8820
0,4410
0,8820
0,9447
0,3149
0,9447
0,9700
0,2425
0,9700
0,9819
0,1964
0,9819
0,9883
0,1647
0,9883
0,9920
0,1417
0,9920
0,9943
0,1243
0,9943

87,2943

6
61,22
81,07
89,76
94,00
96,23
97,50
98,26
98,75

7
58,26
77,95
87,41
92,36
95,10
96,70
97,69
98,32

87,2946

87,2946

87,2946

87,2947

87,2954

87,2947

0,8449
0,4224
0,8449
0,9214
0,3071
0,9214
0,9556
0,2389
0,9556
0,9728
0,1946
0,9728
0,9822
0,1637
0,9822
0,9877
0,1411
0,9877
0,9912
0,1239
0,9912

87,2937

87,2947

87,2946

87,2946

87,2946

87,2949

87,2942

8
55,69
75,11
85,12
90,68
93,90
95,83
97,05
97,85

supranto@ugm.ac.id

0,8107
0,4053
0,8107
0,8976
0,2992
0,8976
0,9400
0,2350
0,9400
0,9623
0,1925
0,9623
0,9750
0,1625
0,9750
0,9826
0,1404
0,9826
0,9875
0,1234
0,9875

87,2948

0,7795
0,3897
0,7795
0,8741
0,2914
0,8741
0,9236
0,2309
0,9236
0,9510
0,1902
0,9510
0,9670
0,1612
0,9670
0,9769
0,1396
0,9769
0,9832
0,1229
0,9832

87,2946

87,2947

87,2947

87,2946

87,2946

87,2946

87,2952

87,2946

87,2947

87,2945

87,2946

87,2949

87,2946

0,7511
0,3756
0,7511
0,8512
0,2837
0,8512
0,9068
0,2267
0,9068
0,9390
0,1878
0,9390
0,9583
0,1597
0,9583
0,9705
0,1386
0,9705
0,9785
0,1223
0,9785

KONVERSI CH4
100
90
80
70
60
50
40
30
20
010

5
1
1

2

3

4

5

8
6 7

0-10

10-20

20-30

30-40

40-50

50-60

60-70

70-80

80-90

90-100

87,2946

87,2946

87,2945

87,2942

87,2950

87,2946

87,2947

PROSES INDUSTRI KIMIA

KONVERSI H2O
rasio H2O/CH4

P, atm
1
2
3
4
5
6
7
8

1
88,45
49,41
33,19
24,95
19,98
16,65
14,28
12,50

2
80,16
47,93
32,80
24,80
19,91
16,62
14,26
12,48

3
73,84
46,04
32,20
24,56
19,79
16,55
14,22
12,46

4
68,81
44,10
31,49
24,25
19,64
16,47
14,17
12,43

5
64,68
42,24
30,71
23,89
19,46
16,37
14,11
12,39

6
61,22
40,53
29,92
23,50
19,25
16,25
14,04
12,34

7
58,26
38,97
29,14
23,09
19,02
16,12
13,96
12,29

KONVERSI H2O

8
55,69
37,56
28,37
22,67
18,78
15,97
13,86
12,23

100
90
80
70
60
50
40
30
20
010

5
1
1

2

3

4

6

5

7 8

0-10

10-20

20-30

30-40

40-50

50-60

60-70

70-80

80-90

90-100

konversi CH4
Tekanan
rasio H2O/CH4

7 atm
1
2
3
4
5
6
7
8

800
20,99
30,07
37,44
43,77
49,33
54,25
58,66
62,62

900
30,55
43,31
52,97
60,75
67,13
72,42
76,81
80,46

suhu
1000
40,47
56,52
67,48
75,43
81,29
85,63
88,86
91,28

1100
49,89
68,34
79,19
85,97
90,30
93,12
95,00
96,27

1200
58,26
77,95
87,41
92,36
95,10
96,70
97,69
98,32

konversi CH4 pada P=7 atm
100
90
80
70
60
50
40
30
20
8010
7
6
5
4
3
1200

0-10

10-20

supranto@ugm.ac.id

20-30

2
1100

30-40

1000
40-50

900
50-60

1
800
60-70

70-80

80-90

90-100

PROSES INDUSTRI KIMIA
konversi CH4
tekanan
rasio H2O/CH4

5 atm
1
2
3
4
5
6
7
8

800
24,61
35,14
43,49
50,50
56,51
61,73
66,29
70,29

suhu
900
35,49
49,97
60,44
68,49
74,78
79,74
83,65
86,73

1000
46,38
64,05
75,11
82,47
87,44
90,84
93,20
94,85

1100
56,29
75,79
85,68
91,10
94,20
96,06
97,22
97,97

konversi CH4 pada P=5 atm

1200
64,68
84,49
92,14
95,56
97,28
98,22
98,77
99,12

100
90
80
70
60
50
40
30
20
8010
7
6
5
4
3
1200

0-10

10-20

20-30

2
1100

30-40

1000

40-50

900

50-60

1
800
60-70

70-80

80-90

90-100

konversi CH4

konversi CH4 pada P=3 atm
tekanan
rasio H2O/CH4

3 atm
1
2
3
4
5
6
7
8

800
31,16
44,13
53,92
61,74
68,13
73,40
77,74
81,33

suhu
900
44,01
61,06
72,16
79,81
85,17
88,97
91,67
93,62

1000
56,00
75,46
85,41
90,90
94,05
95,95
97,14
97,91

1100
66,03
85,75
92,97
96,08
97,61
98,44
98,93
99,23

1200
73,84
92,09
96,61
98,23
98,95
99,33
99,54
99,68

5

100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
80
7
6

4
3
1200

0-10

10-20

supranto@ugm.ac.id

20-30

2
1100

30-40

1000

40-50

900

50-60

1
800

60-70

70-80

80-90

90-100