Formulasi dan Evaluasi Emulgel Tabir Surya dari Oksibenzon dan Oktilmetoksisinamat Menggunakan Kombinasi Tween 80 dan Span 80
Lampiran 1 Sertifikat HPMC
97
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 2 Sertifikat Oksibenzon
98
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 3 Sertifikat Oktilmetoksisinamat (OMC)
99
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 4 Oksibenzon, Oktilmetoksisinamat (OMC), HPMC, Tween 80 dan
Span 80
Oksibenzon
Oktilmetoksisinamat
HPMC
Tween 80 dan Span 80
100
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 5 Neraca analitik, Viskometer Brookfield, pH meter, Mikroskopdan
Spektrofotometer UV-Vis
Neraca Analitik
Mikroskop
Viskometer Brookfield
pH meter
Spektrofotometer UV-Vis
101
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 6 Contoh surat pernyataan sukarelawan
102
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 7 Gambar homogenitas sediaan
Gambar homogenitas emulgelHLB 6(Tween 80 : Span 80 = 0,64% : 3,36%);
HLB 7 (Tween 80 : Span 80 = 1% : 3%);
HLB 8 (Tween 80 : Span 80 = 1,4% : 2,6%);
HLB 9 (Tween 80 : Span 80 = 1,76% : 2,24%);
HLB 10 (Tween 80 : Span 80 = 2,12% : 1,88%)
103
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 8 Gambar stabilitas sediaan
Sediaan emulgel setelah pembuatan
Sediaan emulgel setelah penyimpanan 12 minggu
104
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 9 Gambar tipe emulsi sediaan
Tipe emulsi m/a
Mikroskopik tipe emulsi m/a (F1)
Mikroskopik tipe emulsi m/a (F2)
Mikroskopik tipe emulsi m/a (F3)
Mikroskopik tipe emulsi m/a (F4)
Mikroskopik tipe emulsi m/a (F5)
105
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 10 Perhitungan HLB (ICI Americas, 1976)
Rumus :
A
100 -H ሺ ሻ
ሺAሻ-H
H
100-
Ket
A
: X = HLB yang dibutuhkan
Diketahui : HLB Tween 80 = 15; HLB Span 80 = 4,3
1.
F1 = HLB 6
A
100
H
-H ሺ ሻ
ሺAሻ-H
Tween 80
100 6-4,3
Tween 80
100 1,7
15-4,3
10,7
Tween 80 16
Span 80
sehingga,
100-16
Span 80
2.
84
F2 = HLB 7
A
sehingga,
100
H
-H ሺ ሻ
ሺAሻ-H
Tween 80
100 7-4,3
Tween 80
100 2,7
Tween 80
25
Span 80
15-4,3
10,7
100-25
Span 80
75
58
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 10 (Lanjutan)
3.
F3 = HLB 8
A
100
H
-H ሺ ሻ
ሺAሻ-H
Tween 80
100 8-4,3
Tween 80
100 3,7
Tween 80
35
sehingga,
4.
10,7
Span 80
100-35
Span 80
65
F4 = HLB 9
A
100
H
-H ሺ ሻ
ሺAሻ-H
Tween 80
100 9-4,3
Tween 80
100 4,7
Tween 80
44
sehingga,
5.
15-4,3
15-4,3
10,7
Span 80
100-44
Span 80
56
F5 = HLB 10
A
100
H
-H ሺ ሻ
ሺAሻ-H
Tween 80
100 10-4,3
Tween 80
100 5,7
Tween 80
53
15-4,3
10,7
59
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 10 (Lanjutan)
sehingga,
Span 80
100-53
Span 80
47
60
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 11 Perhitungan persentase Tween 80 dan Span 80
Jumlah emulgator yang digunakan dalam bahan emulsi adalah 4%, sehingga :
umlah emulgator
1.
4
x 100g
4g dalam bahan emulsi
F1 = HLB 6
Berdasarkan perhitungan HLB, perbandingan konsentrasi Tween 80 dan Span 80
adalah 16% : 84%, sehingga dalam bahan emulsi Tween 80 dan Span 80 yang
digunakan adalah :
Tween 80
Span 80
16
84
x4g
x4g
maka, % Tween 80 dalam bahan emulsi adalah
dan, % Span 80 dalam bahan emulsi adalah
2.
0,64 g
3,36 g
0,64 g
100 g
3,36 g
x 100
x 100
100 g
0,64
3,36
F2 = HLB 7
Berdasarkan perhitungan HLB, perbandingan konsentrasi Tween 80 dan Span 80
adalah 25% : 75%, sehingga dalam bahan emulsi Tween 80 dan Span 80 yang
digunakan adalah :
Tween 80
Span 80
25
x4g
75
x4g
maka, % Tween 80 dalam bahan emulsi adalah
dan, % Span 80 dalam bahan emulsi adalah
3.
1g
3g
1g
100 g
3g
100 g
x 100
x 100
1
3
F3 = HLB 8
Berdasarkan perhitungan HLB, perbandingan konsentrasi Tween 80 dan Span 80
adalah 35% : 65%, sehingga dalam bahan emulsi Tween 80 dan Span 80 yang
digunakan adalah :
Tween 80
Span 80
35
65
x4g
x4g
maka, % Tween 80 dalam bahan emulsi adalah
dan, % Span 80 dalam bahan emulsi adalah
1,4 g
2,6 g
1,4 g
100 g
2,6 g
100 g
x 100
x 100
1,4
2,6
61
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 11 (Lanjutan)
4.
F4 = HLB 9
Berdasarkan perhitungan HLB, perbandingan konsentrasi Tween 80 dan Span 80
adalah 44% : 56%, sehingga dalam bahan emulsi Tween 80 dan Span 80 yang
digunakan adalah :
Tween 80
Span 80
44
56
x4g
x4g
maka, % Tween 80 dalam bahan emulsi adalah
dan, % Span 80 dalam bahan emulsi adalah
5.
1,76 g
2,24 g
1,76 g
100 g
2,24 g
100 g
x 100
x 100
1,76
2,24
F5 = HLB 10
Berdasarkan perhitungan HLB, perbandingan konsentrasi Tween 80 dan Span 80
adalah 53% : 47%, sehingga dalam bahan emulsi Tween 80 dan Span 80 yang
digunakan adalah :
Tween 80
Span 80
53
47
x4g
x4g
maka, % Tween 80 dalam bahan emulsi adalah
dan, % Span 80 dalam bahan emulsi adalah
2,12 g
1,88 g
2,12 g
100 g
1,88 g
100 g
x 100
x 100
2,12
1,88
62
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 Perhitungan mikroskopik ukuran partikel
Konversi satuan pixel menjadi mikrometer (µm)
1 pixel = 0,026458334 cm
= 0,026458334 x 104 µm
Contoh perhitungan ukuran partikel :
Ukuran partikel adalah 2 pixel pada perbesaran 40 kali
Maka
: 2 x 0,026458334 x 104
40
= 13,25 µm.
Formula
Minggu
Ukuran
Partikel
(pixel)
Ukuran
partikel
(µm)
Jumlah
partikel
F1
M0
2
4
8
12
13,23
26,46
52,92
79,38
M1
2
4
8
10
16
13,23
26,46
52,92
66,15
105,83
M2
2
4
8
14
13,23
26,46
52,92
92,60
M3
2
4
6
8
12
13,23
26,46
39,69
52,92
79,38
M4
2
4
8
13,23
26,46
52,92
132
109
4
3
248
130
108
5
3
2
248
131
106
7
4
248
130
101
6
7
4
248
128
99
10
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Ukuran
Ukuran
partikel
partikel
(µm)
x rata-rata
jumlah
partikel
1746,25
20,48
2883,96
211,67
238,13
5080,00
1719,79
21,18
2857,50
264,58
198,44
211,67
5251,98
1733,02
21,28
2804,58
370,42
370,42
5278,44
1719,79
21,44
2672,29
238,13
370,42
317,50
5318,13
1693,33
21,52
2619,38
529,17
63
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 (Lanjutan)
12
16
79,38
105,83
M5
2
4
8
12
16
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
M6
2
4
6
10
14
13,23
26,46
39,69
66,15
92,60
M7
2
4
6
8
10
16
13,23
26,46
39,69
52,92
66,15
105,83
M8
2
4
6
8
10
12
16
20
13,23
26,46
39,69
52,92
66,15
79,38
105,83
132,29
M9
2
4
8
10
16
18
20
13,23
26,46
52,92
66,15
105,83
119,06
132,29
M10
2
4
8
12
16
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
3
1
241
126
99
11
5
2
243
125
97
12
11
3
248
123
98
16
15
12
3
267
121
97
18
17
14
9
4
2
282
124
95
20
17
5
3
3
267
115
87
23
18
5
238,13
105,83
5185,83
1666,88
2619,38
582,08
396,88
211,67
5476,88
1653,65
2566,46
476,25
727,60
277,81
5701,77
1627,19
2592,92
635,00
793,75
793,75
317,50
6760,10
1600,73
2566,46
714,38
899,58
926,04
714,38
423,33
264,58
8109,48
1640,42
2513,54
1058,33
1124,48
529,17
357,19
396,88
7620,00
1521,35
2301,88
1217,08
1428,75
529,17
22,54
22,99
25,32
28,76
28,54
31,56
64
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 (Lanjutan)
20
28
38
132,29
185,21
251,35
M11
2
4
8
12
16
23
37
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
152,14
244,74
M12
2
4
8
12
16
21
28
33
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
138,91
185,21
218,28
M0
2
4
6
8
13,23
26,46
39,69
52,92
M1
2
4
8
12
16
20
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
M2
2
4
8
10
16
20
13,23
26,46
52,92
66,15
105,83
132,29
M3
2
4
13,23
26,46
Jumlah
Jumlah
Jumlah
F2
Jumlah
Jumlah
Jumlah
3
2
1
254
117
86
25
20
11
9
3
271
115
87
27
20
10
8
5
3
275
396,88
370,42
251,35
8016,88
1547,81
2275,42
1322,92
1587,50
1164,17
1369,22
734,22
10001,25
1521,35
2301,88
1428,75
1587,50
1058,33
1111,25
926,04
654,84
10589,95
135
118
6
4
263
128
102
5
4
2
1
242
129
101
6
4
3
1
244
130
99
1785,94
3122,08
238,13
211,67
5357,81
1693,33
2698,75
264,58
317,50
211,67
132,29
5318,13
1706,56
2672,29
317,50
264,58
317,50
132,29
5410,73
1719,79
2619,38
36,90
38,51
20,37
21,98
22,18
22,25
65
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 (Lanjutan)
8
12
18
52,92
79,38
119,06
M4
2
4
8
12
18
13,23
26,46
52,92
79,38
119,06
M5
2
4
8
12
16
20
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
M6
2
4
8
16
20
28
13,23
26,46
52,92
105,83
132,29
185,21
M7
2
4
8
12
16
20
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
M8
2
4
8
12
16
22
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
145,52
M9
2
4
6
10
12
16
13,23
26,46
39,69
66,15
79,38
105,83
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
9
5
2
245
128
98
9
6
3
244
127
97
9
7
4
2
246
129
95
11
6
3
1
245
125
94
14
11
9
4
257
121
90
16
13
10
5
255
115
88
18
15
14
10
476,25
396,88
238,13
5450,42
1693,33
2592,92
476,25
476,25
357,19
5595,94
1680,10
2566,46
476,25
555,63
423,33
264,58
5966,35
1706,56
2513,54
582,08
635,00
396,88
185,21
6019,27
1653,65
2487,08
740,83
873,13
952,50
529,17
7236,35
1600,73
2381,25
846,67
1031,88
1058,33
727,60
7646,46
1521,35
2328,33
714,38
992,19
1111,25
1058,33
22,93
24,25
24,57
28,16
29,99
31,52
66
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 (Lanjutan)
20
30
132,29
198,44
M10
2
4
9
17
25
13,23
26,46
59,53
112,45
165,36
M11
2
4
8
12
17
13,23
26,46
52,92
79,38
112,45
M12
2
4
8
12
16
20
27
32
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
178,59
211,67
M0
2
4
8
12
13,23
26,46
52,92
79,38
M1
2
4
8
12
13,23
26,46
52,92
79,38
M2
2
4
8
10
16
13,23
26,46
52,92
66,15
105,83
M3
2
4
13,23
26,46
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
F3
Jumlah
Jumlah
Jumlah
3
1
264
118
88
19
13
8
246
109
88
25
21
15
258
111
86
24
18
12
10
5
3
269
396,88
198,44
8321,15
1561,04
2328,33
1131,09
1461,82
1322,92
7805,21
1441,98
2328,33
1322,92
1666,88
1686,72
8446,82
1468,44
2275,42
1270,00
1428,75
1270,00
1322,92
892,97
635,00
10563,49
130
112
3
2
247
129
101
7
5
242
128
99
5
4
3
239
127
97
1719,79
2963,33
158,75
158,75
5000,63
1706,56
2672,29
370,42
396,88
5146,15
1693,33
2619,38
264,58
264,58
317,50
5159,38
1680,10
2566,46
31,73
32,74
39,27
20,25
21,27
21,59
21,59
67
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 (Lanjutan)
6
10
14
39,69
66,15
92,60
M4
2
4
8
12
16
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
M5
2
4
8
10
16
20
13,23
26,46
52,92
66,15
105,83
132,29
M6
2
4
8
12
16
20
26
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
171,98
M7
2
4
6
8
12
16
20
13,23
26,46
39,69
52,92
79,38
105,83
132,29
M8
2
4
8
10
14
18
25
13,23
26,46
52,92
66,15
92,60
119,06
165,36
M9
2
4
8
13,23
26,46
52,92
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
6
6
3
239
128
100
7
4
2
241
124
95
10
7
2
1
239
122
90
12
6
4
3
1
238
121
92
17
15
7
5
3
260
120
93
17
9
5
3
2
249
115
89
20
238,13
396,88
277,81
5159,38
1693,33
2645,83
370,42
317,50
211,67
5238,75
1640,42
2513,54
529,17
463,02
211,67
132,29
5490,10
1613,96
2381,25
635,00
476,25
423,33
396,88
171,98
6098,65
1600,73
2434,17
674,69
793,75
555,63
529,17
396,88
6985,00
1587,50
2460,63
899,58
595,31
463,02
357,19
330,73
6693,96
1521,35
2354,79
1058,33
21,74
22,97
25,62
26,87
26,88
28,78
68
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 (Lanjutan)
12
16
20
79,38
105,83
132,29
M10
2
4
8
12
15
13,23
26,46
52,92
79,38
99,22
M11
2
4
8
12
16
20
26
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
171,98
M12
2
4
8
12
16
20
27
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
178,59
M0
2
4
6
8
10
13,23
26,46
39,69
52,92
66,15
M1
2
4
8
10
16
13,23
26,46
52,92
66,15
105,83
M2
2
4
6
8
13,23
26,46
39,69
52,92
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
F4
Jumlah
Jumlah
9
7
5
245
116
87
18
18
12
251
115
89
21
16
9
7
2
259
116
86
20
19
13
12
10
276
714,38
740,83
661,46
7051,15
1534,58
2301,88
952,50
1428,75
1190,63
7408,33
1521,35
2354,79
1111,25
1270,00
952,50
926,04
343,96
8479,90
1534,58
2275,42
1058,33
1508,13
1375,83
1587,50
1785,94
11125,73
124
105
3
2
1
235
122
97
4
3
2
228
121
95
7
5
1640,42
2778,13
119,06
105,83
66,15
4709,58
1613,96
2566,46
211,67
198,44
211,67
4802,19
1600,73
2513,54
277,81
264,58
29,52
32,74
40,31
20,04
21,06
23,32
69
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 (Lanjutan)
12
16
24
79,38
105,83
158,75
M3
2
4
8
10
20
28
13,23
26,46
52,92
66,15
132,29
185,21
M4
2
4
8
12
16
20
28
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
185,21
M5
2
4
8
12
16
20
25
32
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
165,36
211,67
M6
2
4
8
12
16
20
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
M7
2
4
8
10
14
18
24
26
13,23
26,46
52,92
66,15
92,60
119,06
158,75
171,98
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
4
2
2
236
119
92
6
8
3
1
229
115
93
10
5
4
3
1
231
110
90
11
7
5
3
2
1
229
111
88
12
9
8
7
235
108
88
12
11
7
5
2
2
235
317,50
211,67
317,50
5503,33
1574,27
2434,17
317,50
529,17
396,88
185,21
5437,19
1521,35
2460,63
529,17
396,88
423,33
396,88
185,21
5913,44
1455,21
2381,25
582,08
555,63
529,17
396,88
330,73
211,67
6442,60
1468,44
2328,33
635,00
714,38
846,67
926,04
6918,85
1428,75
2328,33
635,00
727,60
648,23
595,31
317,50
343,96
7024,69
23,74
25,60
28,13
29,44
29,89
70
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 (Lanjutan)
M8
2
4
8
12
16
20
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
M9
2
4
8
12
16
20
30
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
198,44
M10
2
4
8
12
16
20
24
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
158,75
M11
2
4
8
12
16
20
24
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
158,75
M12
2
4
8
12
16
20
24
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
158,75
M0
2
4
8
13,23
26,46
52,92
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
F5
107
87
15
11
7
7
234
102
86
15
13
8
6
1
231
100
86
17
14
9
6
4
236
110
87
16
15
10
5
5
248
120
86
20
16
11
5
4
262
1415,52
2301,88
793,75
873,13
740,83
926,04
7051,15
1349,38
2275,42
793,75
1031,88
846,67
793,75
198,44
7289,27
1322,92
2275,42
899,58
1111,25
952,50
793,75
635,00
7990,42
1455,21
2301,88
846,67
1190,63
1058,33
661,46
793,75
8307,92
1587,50
2275,42
1058,33
1270,00
1164,17
661,46
635,00
8651,88
30,13
126
96
2
1666,88
2540,00
105,83
19,96
31,56
33,86
33,50
33,02
71
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 (Lanjutan)
10
20
66,15
132,29
M1
2
4
8
10
16
13,23
26,46
52,92
66,15
105,83
M2
2
4
6
8
12
16
13,23
26,46
39,69
52,92
79,38
105,83
M3
2
4
8
10
16
13,23
26,46
52,92
66,15
105,83
M4
2
4
8
12
16
20
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
M5
2
4
8
12
16
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
M6
2
4
8
12
16
20
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
M7
2
4
13,23
26,46
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
1
1
226
124
98
7
3
1
233
120
86
15
7
5
1
234
107
95
11
8
2
223
102
86
15
9
5
2
219
100
87
16
10
8
221
98
85
16
11
9
2
221
100
83
66,15
132,29
4511,15
1640,42
2592,92
370,42
198,44
105,83
4908,02
1587,50
2275,42
595,31
370,42
396,88
105,83
5331,35
1415,52
2513,54
582,08
529,17
211,67
5251,98
1349,38
2275,42
793,75
714,38
529,17
264,58
5926,67
1322,92
2301,88
846,67
793,75
846,67
6111,88
1296,46
2248,96
846,67
873,13
952,50
264,58
6482,29
1322,92
2196,04
21,06
22,78
23,55
27,06
27,66
29,33
30,67
72
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 (Lanjutan)
8
12
16
24
52,92
79,38
105,83
158,75
M8
2
4
8
12
16
20
32
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
211,67
M9
2
4
8
10
16
20
24
32
13,23
26,46
52,92
66,15
105,83
132,29
158,75
211,67
M10
2
4
8
12
16
20
26
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
171,98
M11
2
4
8
12
18
13,23
26,46
52,92
79,38
119,06
M12
2
4
8
12
16
20
28
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
185,21
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
17
13
11
2
226
97
84
20
15
13
5
1
235
95
82
20
17
14
5
3
2
238
96
81
21
20
10
6
3
237
90
82
30
20
17
239
88
79
35
20
9
4
3
238
899,58
1031,88
1164,17
317,50
6932,08
1283,23
2222,50
1058,33
1190,63
1375,83
661,46
211,67
8003,65
1256,77
2169,58
1058,33
1124,48
1481,67
661,46
476,25
423,33
8651,88
1270
2143,125
1111,25
1587,5
1058,333
793,75
515,9375
8479,896
1190,63
2169,58
1587,50
1587,50
2024,06
8559,27
1164,17
2090,21
1852,08
1587,50
952,50
529,17
555,63
8731,25
34,06
36,35
35,78
35,81
36,69
73
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 13 Gambar mikroskopik sediaan emulgel
Awal
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Ukuran partikel F1 (HLB 6; Tween 80 : Span 80 = 0,64% : 3,36%) pada
perbesaran 40x selama 12 minggu
74
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 13 (Lanjutan)
Awal
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Ukuran partikel F2 (HLB 7; Tween 80 : Span 80 = 1% : 3%) pada perbesaran 40x
selama 12 minggu
75
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 13 (Lanjutan)
Awal
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Ukuran partikel F3 (HLB 8; Tween 80 : Span 80 = 1,4% : 2,6%) pada perbesaran
40x selama 12 minggu
76
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 13 (Lanjutan)
Awal
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Ukuran partikel F4 (HLB 9; Tween 80 : Span 80 = 1,76% : 2,24%) pada
perbesaran 40x selama 12 minggu
77
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 13 (Lanjutan)
Awal
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Ukuran partikel F5 (HLB 10; Tween 80 : Span 80 = 2,12% : 1,88%) pada
perbesaran 40x selama 12 minggu
78
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 14 Tabel distribusi partikel terhadap penyimpanan
Formula
F1
M0
ɸ (µm)
13,23
26,46
52,92
79,38
M7
ɸ (µm)
13,23
26,46
39,69
52,92
66,15
105,83
n
132
109
4
3
n
123
98
16
15
12
3
M1
ɸ (µm)
n
13,23
130
26,46
108
52,92
5
66,15
3
105,83 2
M2
ɸ (µm)
n
13,23
131
26,46
106
52,92
7
92,60
4
M3
ɸ (µm)
n
13,23
130
26,46
101
39,69
6
52,92
7
79,38
4
M4
ɸ (µm)
n
13,23
128
26,46
99
52,92
10
79,38
3
105,83 1
M5
ɸ (µm)
n
13,23
126
26,46
99
52,92
11
79,38
5
105,83 2
M8
ɸ (µm)
n
13,23
121
26,46
97
39,69
18
52,92
17
66,15
14
79,38
9
105,83 4
132,29 2
M9
ɸ (µm)
n
13,23
124
26,46
95
52,92
20
66,15
17
105,83 5
119,06 3
132,29 3
M10
ɸ (µm)
n
13,23
115
26,46
87
52,92
23
79,38
18
105,83 5
132,29 3
185,21 2
251,35 1
M11
ɸ (µm)
n
13,23
117
26,46
86
52,92
25
79,38
20
105,83 11
152,14 9
244,74 3
M12
ɸ (µm)
n
13,23
115
26,46
87
52,92
27
79,38
20
105,83 10
138,91 8
185,21 5
218,28 3
M6
ɸ (µm)
n
13,23
125
26,46
97
39,69
12
66,15
11
92,60
3
F1 = HLB 6 (Tween 80 : Span 80 = 0,64% : 3,36%); M= Minggu; ɸ = Ukuran partikel; n = Jumlah Partikel
79
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 14 (Lanjutan)
Formula
F2
M0
ɸ (µm)
13,23
26,46
39,69
52,92
M7
ɸ (µm)
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
n
135
118
6
4
n
125
94
14
11
9
4
M1
ɸ (µm)
n
13,23
128
26,46
102
52,92
5
79,38
4
105,83 2
132,29 1
M2
ɸ (µm)
n
13,23
129
26,46
101
52,92
6
66,15
4
105,83 3
132,29 1
M3
ɸ (µm)
n
13,23
130
26,46
99
52,92
9
79,38
5
119,06 2
M4
ɸ (µm)
n
13,23
128
26,46
98
52,92
9
79,38
6
119,06 3
M5
ɸ (µm)
n
13,23
127
26,46
97
52,92
9
79,38
7
105,83 4
132,29 2
M8
ɸ (µm)
n
13,23
121
26,46
90
52,92
16
79,38
13
105,83 10
145,52 5
M9
ɸ (µm)
n
13,23
115
26,46
88
39,69
18
66,15
15
79,38
14
105,83 10
132,29 3
198,44 1
M10
ɸ (µm)
n
13,23
118
26,46
88
59,53
19
112,45 13
165,36 8
M11
ɸ (µm)
n
13,23
109
26,46
88
52,92
25
79,38
21
112,45 15
M12
ɸ (µm)
n
13,23
111
26,46
86
52,92
24
79,38
18
105,83 12
132,29 10
178,59 5
211,67 3
M6
ɸ (µm)
n
13,23
129
26,46
95
52,92
11
105,83 6
132,29 3
185,21 1
F2 =HLB 7 (Tween 80 : Span 80 = 1% : 3%); M= Minggu; ɸ = Ukuran partikel; n = Jumlah Partikel
80
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 14 (Lanjutan)
Formula
F3
M0
ɸ (µm)
13,23
26,46
52,92
79,38
M7
ɸ (µm)
13,23
26,46
39,69
52,92
79,38
105,83
132,29
n
130
112
3
2
M1
ɸ (µm)
n
13,23
129
26,46
101
52,92
7
79,38
5
M2
ɸ (µm)
n
13,23
128
26,46
99
52,92
5
66,15
4
105,83 3
M3
ɸ (µm)
n
13,23
127
26,46
97
39,69
6
66,15
6
92,60
3
M4
ɸ (µm)
n
13,23
128
26,46
100
52,92
7
79,38
4
105,83 2
M5
ɸ (µm)
n
13,23
124
26,46
95
52,92
10
66,15
7
105,83 2
132,29 1
n
121
92
17
15
7
5
3
M8
ɸ (µm)
n
13,23
120
26,46
93
52,92
17
66,15
9
92,60
5
119,06 3
165,36 2
M9
ɸ (µm)
n
13,23
115
26,46
89
52,92
20
79,38
9
105,83 7
132,29 5
M10
ɸ (µm)
n
13,23
116
26,46
87
52,92
18
79,38
18
99,22
12
M11
ɸ (µm)
n
13,23
115
26,46
89
52,92
21
79,38
16
105,83 9
132,29 7
171,98 2
M12
ɸ (µm)
n
13,23
116
26,46
86
52,92
20
79,38
19
105,83 13
132,29 12
178,59 10
M6
ɸ (µm)
n
13,23
122
26,46
90
52,92
12
79,38
6
105,83 4
132,29 3
171,98 1
F3 = HLB 8 (Tween 80 : Span 80 = 1,4% : 2,6%); M= Minggu; ɸ = Ukuran partikel; n = Jumlah Partikel
81
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 14 (Lanjutan)
Formula
F4
M0
ɸ (µm)
13,23
26,46
39,69
52,92
66,15
M7
ɸ (µm)
13,23
26,46
52,92
66,15
92,60
119,06
158,75
171,98
n
124
105
3
2
1
n
108
88
12
11
7
5
2
2
M1
ɸ (µm)
n
13,23
122
26,46
97
52,92
4
66,15
3
105,83 2
M2
ɸ (µm)
n
13,23
121
26,46
95
39,69
7
52,92
5
79,38
4
105,83 2
158,75 2
M3
ɸ (µm)
n
13,23
119
26,46
92
52,92
6
66,15
8
132,29 3
185,21 1
M4
ɸ (µm)
n
13,23
115
26,46
93
52,92
10
79,38
5
105,83 4
132,29 3
185,21 1
M5
ɸ (µm)
n
13,23
110
26,46
90
52,92
11
79,38
7
105,83 5
132,29 3
165,36 2
211,67 1
M8
ɸ (µm)
n
13,23
107
26,46
87
52,92
15
79,38
11
105,83 7
132,29 7
M9
ɸ (µm)
n
13,23
102
26,46
86
52,92
15
79,38
13
105,83 8
132,29 6
198,44 1
M10
ɸ (µm)
n
13,23
100
26,46
86
52,92
17
79,38
14
105,83 9
132,29 6
158,75 4
M11
ɸ (µm)
n
13,23
110
26,46
87
52,92
16
79,38
15
105,83 10
132,29 5
158,75 5
M12
ɸ (µm)
n
13,23
120
26,46
86
52,92
20
79,38
16
105,83 11
132,29 5
158,75 4
M6
ɸ (µm)
n
13,23
111
26,46
88
52,92
12
79,38
9
105,83 8
132,29 7
F4 = HLB 9 (Tween 80 : Span 80 = 1,76% : 2,24%); M= Minggu; ɸ = Ukuran partikel; n = Jumlah Partikel
82
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 14 (Lanjutan)
Formula
F5
M0
ɸ (µm)
13,23
26,46
52,92
66,15
132,29
M7
ɸ (µm)
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
158,75
n
126
96
2
1
1
n
100
83
17
13
11
2
M1
ɸ (µm)
n
13,23
124
26,46
98
52,92
7
66,15
3
105,83 1
M2
ɸ (µm)
n
13,23
120
26,46
86
39,69
15
52,92
7
79,38
5
105,83 1
M3
ɸ (µm)
n
13,23
107
26,46
95
52,92
11
66,15
8
105,83 2
M4
ɸ (µm)
n
13,23
102
26,46
86
52,92
15
79,38
9
105,83 5
132,29 2
M5
ɸ (µm)
n
13,23
100
26,46
87
52,92
16
79,38
10
105,83 8
M8
ɸ (µm)
n
13,23
97
26,46
84
52,92
20
79,38
15
105,83 13
132,29 5
211,67 1
M9
ɸ (µm)
n
13,23
95
26,46
82
52,92
20
66,15
17
105,83 14
132,29 5
158,75 3
211,67 2
M10
ɸ (µm)
n
13,23
96
26,46
81
52,92
21
79,38
20
105,83 10
132,29 6
171,98 3
M11
ɸ (µm)
n
13,23
90
26,46
82
52,92
30
79,38
20
119,06 17
M12
ɸ (µm)
n
13,23
88
26,46
79
52,92
35
79,38
20
105,83 9
132,29 4
185,21 3
M6
ɸ (µm)
n
13,23
98
26,46
85
52,92
16
79,38
11
105,83 9
132,29 2
F5 = HLB 10(Tween 80 : Span 80 = 2,12% : 1,88%); M= Minggu; ɸ = Ukuran partikel; n = Jumlah Partikel
83
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 15 Hasil pengukuran SPF menggunakan Spektrofotometer UV-Vis
Blanko
Formula 1 (F1)
Pengulangan 1x
84
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 15 (Lanjutan)
Pengulangan 2x
Pengulangan 3x
85
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 15 (Lanjutan)
Formula 2 (F2)
Pengulangan 1x
Pengulangan 2x
86
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 15 (Lanjutan)
Pengulangan 3x
Formula 3 (F3)
Pengulangan 1x
87
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 15 (Lanjutan)
Pengulangan 2x
Pengulangan 3x
88
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 15 (Lanjutan)
Formula 4 (F4)
Pengulangan 1x
Pengulangan 2x
89
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 15 (Lanjutan)
Pengulangan 3x
Formula 5 (F5)
Pengulangan 1x
90
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 15 (Lanjutan)
Pengulangan 2x
Pengulangan 3x
91
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 16 Tabel penentuan nilai SPF sediaan
Formula
Blanko
Panjang
Gelombang
290
295
300
305
310
315
320
Absorbansi
EEx1
EEx1xAbs
0,013
0,013
0,013
0,013
0,013
0,013
0,011
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
0,0002
0,0011
0,0037
0,0043
0,0024
0,0011
0,0002
Ʃ 0,0130
0,0142
0,0770
0,2664
0,3035
0,1760
0,0763
0,0147
Ʃ 0,9281
0,0144
0,0786
0,2722
0,3091
0,1791
0,0776
0,0149
Ʃ 0,9460
0,0144
0,0782
0,2713
0,3078
0,1780
0,0771
0,0149
Ʃ 0,9417
0,0143
0,0778
0,2696
0,3068
0,1778
F1
(Pengulangan
1x)
290
295
300
305
310
315
320
0,946
0,943
0,927
0,926
0,944
0,909
0,816
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F1
(Pengulangan
2x)
290
295
300
305
310
315
320
0,962
0,962
0,947
0,943
0,961
0,925
0,830
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F1
(Pengulangan
3x)
290
295
300
305
310
315
320
0,960
0,957
0,944
0,939
0,955
0,919
0,828
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F2
(Pengulangan
1x)
290
295
300
305
310
0,950
0,952
0,938
0,936
0,954
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
Nilai
SPF
0,13
9,28
9,46
9,42
9,38
92
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 16 (Lanjutan)
315
320
0,920
0,825
0,0839
0,0180
F2
(Pengulangan
2x)
290
295
300
305
310
315
320
0,952
0,952
0,938
0,937
0,957
0,917
0,825
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F2
(Pengulangan
3x)
290
295
300
305
310
315
320
0,943
0,944
0,932
0,927
0,946
0,910
0,818
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F3
(Pengulangan
1x)
290
295
300
305
310
315
320
0,992
0,992
0,978
0,975
0,989
0,949
0,848
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F3
(Pengulangan
2x)
290
295
300
305
310
315
320
0,996
0,996
0,981
0,978
0,993
0,952
0,850
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F3
(Pengulangan
3x)
290
295
300
305
0,993
0,994
0,980
0,975
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,0772
0,0149
Ʃ 0,9383
0,0143
0,0778
0,2696
0,3071
0,1784
0,0769
0,0149
Ʃ 0,9390
0,0141
0,0771
0,2679
0,3039
0,1763
0,0763
0,0147
Ʃ 0,9304
0,0149
0,0810
0,2811
0,3196
0,1843
0,0796
0,0153
Ʃ 0,9758
0,0149
0,0814
0,2819
0,3206
0,1851
0,0799
0,0153
Ʃ 0,9791
0,0149
0,0812
0,2817
0,3196
9,39
9,30
9,76
9,79
9,77
93
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 16 (Lanjutan)
310
315
320
0,990
0,949
0,848
0,1864
0,0839
0,0180
F4
(Pengulangan
1x)
290
295
300
305
310
315
320
1,006
1,008
0,998
0,997
1,020
0,981
0,881
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F4
(Pengulangan
2x)
290
295
300
305
310
315
320
1,005
1,009
0,998
0,996
1,020
0,979
0,880
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F4
(Pengulangan
3x)
290
295
300
305
310
315
320
1,003
1,008
0,997
0,994
1,018
0,979
0,881
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F5
(Pengulangan
1x)
290
295
300
305
310
315
320
0,856
0,871
0,871
0,878
0,900
0,864
0,767
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F5
(Pengulangan
2x)
290
295
300
0,959
0,974
0,976
0,0150
0,0817
0,2874
0,1845
0,0796
0,0153
Ʃ 0,9768
0,0151
0,0824
0,2868
0,3268
0,1901
0,0823
0,0159
Ʃ 0,9994
0,0151
0,0824
0,2868
0,3265
0,1901
0,0821
0,0158
Ʃ 0,9989
0,0150
0,0824
0,2865
0,3258
0,1898
0,0821
0,0159
Ʃ 0,9975
0,0128
0,0712
0,2503
0,2878
0,1678
0,0725
0,0138
Ʃ 0,8762
0,0144
0,0796
0,2805
9,99
9,99
9,98
8,76
9,81
94
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 16 (Lanjutan)
F5
(Pengulangan
3x)
305
310
315
320
0,983
1,006
0,968
0,858
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
290
295
300
305
310
315
320
0,885
0,900
0,902
0,908
0,933
0,893
0,795
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
0,3222
0,1875
0,0812
0,0154
Ʃ 0,9809
0,0133
0,0735
0,2592
0,2976
0,1739
0,0749
0,0143
Ʃ 0,9068
9,07
95
Universitas Sumatera Utara
97
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 2 Sertifikat Oksibenzon
98
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 3 Sertifikat Oktilmetoksisinamat (OMC)
99
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 4 Oksibenzon, Oktilmetoksisinamat (OMC), HPMC, Tween 80 dan
Span 80
Oksibenzon
Oktilmetoksisinamat
HPMC
Tween 80 dan Span 80
100
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 5 Neraca analitik, Viskometer Brookfield, pH meter, Mikroskopdan
Spektrofotometer UV-Vis
Neraca Analitik
Mikroskop
Viskometer Brookfield
pH meter
Spektrofotometer UV-Vis
101
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 6 Contoh surat pernyataan sukarelawan
102
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 7 Gambar homogenitas sediaan
Gambar homogenitas emulgelHLB 6(Tween 80 : Span 80 = 0,64% : 3,36%);
HLB 7 (Tween 80 : Span 80 = 1% : 3%);
HLB 8 (Tween 80 : Span 80 = 1,4% : 2,6%);
HLB 9 (Tween 80 : Span 80 = 1,76% : 2,24%);
HLB 10 (Tween 80 : Span 80 = 2,12% : 1,88%)
103
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 8 Gambar stabilitas sediaan
Sediaan emulgel setelah pembuatan
Sediaan emulgel setelah penyimpanan 12 minggu
104
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 9 Gambar tipe emulsi sediaan
Tipe emulsi m/a
Mikroskopik tipe emulsi m/a (F1)
Mikroskopik tipe emulsi m/a (F2)
Mikroskopik tipe emulsi m/a (F3)
Mikroskopik tipe emulsi m/a (F4)
Mikroskopik tipe emulsi m/a (F5)
105
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 10 Perhitungan HLB (ICI Americas, 1976)
Rumus :
A
100 -H ሺ ሻ
ሺAሻ-H
H
100-
Ket
A
: X = HLB yang dibutuhkan
Diketahui : HLB Tween 80 = 15; HLB Span 80 = 4,3
1.
F1 = HLB 6
A
100
H
-H ሺ ሻ
ሺAሻ-H
Tween 80
100 6-4,3
Tween 80
100 1,7
15-4,3
10,7
Tween 80 16
Span 80
sehingga,
100-16
Span 80
2.
84
F2 = HLB 7
A
sehingga,
100
H
-H ሺ ሻ
ሺAሻ-H
Tween 80
100 7-4,3
Tween 80
100 2,7
Tween 80
25
Span 80
15-4,3
10,7
100-25
Span 80
75
58
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 10 (Lanjutan)
3.
F3 = HLB 8
A
100
H
-H ሺ ሻ
ሺAሻ-H
Tween 80
100 8-4,3
Tween 80
100 3,7
Tween 80
35
sehingga,
4.
10,7
Span 80
100-35
Span 80
65
F4 = HLB 9
A
100
H
-H ሺ ሻ
ሺAሻ-H
Tween 80
100 9-4,3
Tween 80
100 4,7
Tween 80
44
sehingga,
5.
15-4,3
15-4,3
10,7
Span 80
100-44
Span 80
56
F5 = HLB 10
A
100
H
-H ሺ ሻ
ሺAሻ-H
Tween 80
100 10-4,3
Tween 80
100 5,7
Tween 80
53
15-4,3
10,7
59
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 10 (Lanjutan)
sehingga,
Span 80
100-53
Span 80
47
60
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 11 Perhitungan persentase Tween 80 dan Span 80
Jumlah emulgator yang digunakan dalam bahan emulsi adalah 4%, sehingga :
umlah emulgator
1.
4
x 100g
4g dalam bahan emulsi
F1 = HLB 6
Berdasarkan perhitungan HLB, perbandingan konsentrasi Tween 80 dan Span 80
adalah 16% : 84%, sehingga dalam bahan emulsi Tween 80 dan Span 80 yang
digunakan adalah :
Tween 80
Span 80
16
84
x4g
x4g
maka, % Tween 80 dalam bahan emulsi adalah
dan, % Span 80 dalam bahan emulsi adalah
2.
0,64 g
3,36 g
0,64 g
100 g
3,36 g
x 100
x 100
100 g
0,64
3,36
F2 = HLB 7
Berdasarkan perhitungan HLB, perbandingan konsentrasi Tween 80 dan Span 80
adalah 25% : 75%, sehingga dalam bahan emulsi Tween 80 dan Span 80 yang
digunakan adalah :
Tween 80
Span 80
25
x4g
75
x4g
maka, % Tween 80 dalam bahan emulsi adalah
dan, % Span 80 dalam bahan emulsi adalah
3.
1g
3g
1g
100 g
3g
100 g
x 100
x 100
1
3
F3 = HLB 8
Berdasarkan perhitungan HLB, perbandingan konsentrasi Tween 80 dan Span 80
adalah 35% : 65%, sehingga dalam bahan emulsi Tween 80 dan Span 80 yang
digunakan adalah :
Tween 80
Span 80
35
65
x4g
x4g
maka, % Tween 80 dalam bahan emulsi adalah
dan, % Span 80 dalam bahan emulsi adalah
1,4 g
2,6 g
1,4 g
100 g
2,6 g
100 g
x 100
x 100
1,4
2,6
61
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 11 (Lanjutan)
4.
F4 = HLB 9
Berdasarkan perhitungan HLB, perbandingan konsentrasi Tween 80 dan Span 80
adalah 44% : 56%, sehingga dalam bahan emulsi Tween 80 dan Span 80 yang
digunakan adalah :
Tween 80
Span 80
44
56
x4g
x4g
maka, % Tween 80 dalam bahan emulsi adalah
dan, % Span 80 dalam bahan emulsi adalah
5.
1,76 g
2,24 g
1,76 g
100 g
2,24 g
100 g
x 100
x 100
1,76
2,24
F5 = HLB 10
Berdasarkan perhitungan HLB, perbandingan konsentrasi Tween 80 dan Span 80
adalah 53% : 47%, sehingga dalam bahan emulsi Tween 80 dan Span 80 yang
digunakan adalah :
Tween 80
Span 80
53
47
x4g
x4g
maka, % Tween 80 dalam bahan emulsi adalah
dan, % Span 80 dalam bahan emulsi adalah
2,12 g
1,88 g
2,12 g
100 g
1,88 g
100 g
x 100
x 100
2,12
1,88
62
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 Perhitungan mikroskopik ukuran partikel
Konversi satuan pixel menjadi mikrometer (µm)
1 pixel = 0,026458334 cm
= 0,026458334 x 104 µm
Contoh perhitungan ukuran partikel :
Ukuran partikel adalah 2 pixel pada perbesaran 40 kali
Maka
: 2 x 0,026458334 x 104
40
= 13,25 µm.
Formula
Minggu
Ukuran
Partikel
(pixel)
Ukuran
partikel
(µm)
Jumlah
partikel
F1
M0
2
4
8
12
13,23
26,46
52,92
79,38
M1
2
4
8
10
16
13,23
26,46
52,92
66,15
105,83
M2
2
4
8
14
13,23
26,46
52,92
92,60
M3
2
4
6
8
12
13,23
26,46
39,69
52,92
79,38
M4
2
4
8
13,23
26,46
52,92
132
109
4
3
248
130
108
5
3
2
248
131
106
7
4
248
130
101
6
7
4
248
128
99
10
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Ukuran
Ukuran
partikel
partikel
(µm)
x rata-rata
jumlah
partikel
1746,25
20,48
2883,96
211,67
238,13
5080,00
1719,79
21,18
2857,50
264,58
198,44
211,67
5251,98
1733,02
21,28
2804,58
370,42
370,42
5278,44
1719,79
21,44
2672,29
238,13
370,42
317,50
5318,13
1693,33
21,52
2619,38
529,17
63
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 (Lanjutan)
12
16
79,38
105,83
M5
2
4
8
12
16
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
M6
2
4
6
10
14
13,23
26,46
39,69
66,15
92,60
M7
2
4
6
8
10
16
13,23
26,46
39,69
52,92
66,15
105,83
M8
2
4
6
8
10
12
16
20
13,23
26,46
39,69
52,92
66,15
79,38
105,83
132,29
M9
2
4
8
10
16
18
20
13,23
26,46
52,92
66,15
105,83
119,06
132,29
M10
2
4
8
12
16
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
3
1
241
126
99
11
5
2
243
125
97
12
11
3
248
123
98
16
15
12
3
267
121
97
18
17
14
9
4
2
282
124
95
20
17
5
3
3
267
115
87
23
18
5
238,13
105,83
5185,83
1666,88
2619,38
582,08
396,88
211,67
5476,88
1653,65
2566,46
476,25
727,60
277,81
5701,77
1627,19
2592,92
635,00
793,75
793,75
317,50
6760,10
1600,73
2566,46
714,38
899,58
926,04
714,38
423,33
264,58
8109,48
1640,42
2513,54
1058,33
1124,48
529,17
357,19
396,88
7620,00
1521,35
2301,88
1217,08
1428,75
529,17
22,54
22,99
25,32
28,76
28,54
31,56
64
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 (Lanjutan)
20
28
38
132,29
185,21
251,35
M11
2
4
8
12
16
23
37
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
152,14
244,74
M12
2
4
8
12
16
21
28
33
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
138,91
185,21
218,28
M0
2
4
6
8
13,23
26,46
39,69
52,92
M1
2
4
8
12
16
20
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
M2
2
4
8
10
16
20
13,23
26,46
52,92
66,15
105,83
132,29
M3
2
4
13,23
26,46
Jumlah
Jumlah
Jumlah
F2
Jumlah
Jumlah
Jumlah
3
2
1
254
117
86
25
20
11
9
3
271
115
87
27
20
10
8
5
3
275
396,88
370,42
251,35
8016,88
1547,81
2275,42
1322,92
1587,50
1164,17
1369,22
734,22
10001,25
1521,35
2301,88
1428,75
1587,50
1058,33
1111,25
926,04
654,84
10589,95
135
118
6
4
263
128
102
5
4
2
1
242
129
101
6
4
3
1
244
130
99
1785,94
3122,08
238,13
211,67
5357,81
1693,33
2698,75
264,58
317,50
211,67
132,29
5318,13
1706,56
2672,29
317,50
264,58
317,50
132,29
5410,73
1719,79
2619,38
36,90
38,51
20,37
21,98
22,18
22,25
65
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 (Lanjutan)
8
12
18
52,92
79,38
119,06
M4
2
4
8
12
18
13,23
26,46
52,92
79,38
119,06
M5
2
4
8
12
16
20
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
M6
2
4
8
16
20
28
13,23
26,46
52,92
105,83
132,29
185,21
M7
2
4
8
12
16
20
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
M8
2
4
8
12
16
22
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
145,52
M9
2
4
6
10
12
16
13,23
26,46
39,69
66,15
79,38
105,83
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
9
5
2
245
128
98
9
6
3
244
127
97
9
7
4
2
246
129
95
11
6
3
1
245
125
94
14
11
9
4
257
121
90
16
13
10
5
255
115
88
18
15
14
10
476,25
396,88
238,13
5450,42
1693,33
2592,92
476,25
476,25
357,19
5595,94
1680,10
2566,46
476,25
555,63
423,33
264,58
5966,35
1706,56
2513,54
582,08
635,00
396,88
185,21
6019,27
1653,65
2487,08
740,83
873,13
952,50
529,17
7236,35
1600,73
2381,25
846,67
1031,88
1058,33
727,60
7646,46
1521,35
2328,33
714,38
992,19
1111,25
1058,33
22,93
24,25
24,57
28,16
29,99
31,52
66
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 (Lanjutan)
20
30
132,29
198,44
M10
2
4
9
17
25
13,23
26,46
59,53
112,45
165,36
M11
2
4
8
12
17
13,23
26,46
52,92
79,38
112,45
M12
2
4
8
12
16
20
27
32
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
178,59
211,67
M0
2
4
8
12
13,23
26,46
52,92
79,38
M1
2
4
8
12
13,23
26,46
52,92
79,38
M2
2
4
8
10
16
13,23
26,46
52,92
66,15
105,83
M3
2
4
13,23
26,46
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
F3
Jumlah
Jumlah
Jumlah
3
1
264
118
88
19
13
8
246
109
88
25
21
15
258
111
86
24
18
12
10
5
3
269
396,88
198,44
8321,15
1561,04
2328,33
1131,09
1461,82
1322,92
7805,21
1441,98
2328,33
1322,92
1666,88
1686,72
8446,82
1468,44
2275,42
1270,00
1428,75
1270,00
1322,92
892,97
635,00
10563,49
130
112
3
2
247
129
101
7
5
242
128
99
5
4
3
239
127
97
1719,79
2963,33
158,75
158,75
5000,63
1706,56
2672,29
370,42
396,88
5146,15
1693,33
2619,38
264,58
264,58
317,50
5159,38
1680,10
2566,46
31,73
32,74
39,27
20,25
21,27
21,59
21,59
67
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 (Lanjutan)
6
10
14
39,69
66,15
92,60
M4
2
4
8
12
16
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
M5
2
4
8
10
16
20
13,23
26,46
52,92
66,15
105,83
132,29
M6
2
4
8
12
16
20
26
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
171,98
M7
2
4
6
8
12
16
20
13,23
26,46
39,69
52,92
79,38
105,83
132,29
M8
2
4
8
10
14
18
25
13,23
26,46
52,92
66,15
92,60
119,06
165,36
M9
2
4
8
13,23
26,46
52,92
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
6
6
3
239
128
100
7
4
2
241
124
95
10
7
2
1
239
122
90
12
6
4
3
1
238
121
92
17
15
7
5
3
260
120
93
17
9
5
3
2
249
115
89
20
238,13
396,88
277,81
5159,38
1693,33
2645,83
370,42
317,50
211,67
5238,75
1640,42
2513,54
529,17
463,02
211,67
132,29
5490,10
1613,96
2381,25
635,00
476,25
423,33
396,88
171,98
6098,65
1600,73
2434,17
674,69
793,75
555,63
529,17
396,88
6985,00
1587,50
2460,63
899,58
595,31
463,02
357,19
330,73
6693,96
1521,35
2354,79
1058,33
21,74
22,97
25,62
26,87
26,88
28,78
68
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 (Lanjutan)
12
16
20
79,38
105,83
132,29
M10
2
4
8
12
15
13,23
26,46
52,92
79,38
99,22
M11
2
4
8
12
16
20
26
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
171,98
M12
2
4
8
12
16
20
27
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
178,59
M0
2
4
6
8
10
13,23
26,46
39,69
52,92
66,15
M1
2
4
8
10
16
13,23
26,46
52,92
66,15
105,83
M2
2
4
6
8
13,23
26,46
39,69
52,92
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
F4
Jumlah
Jumlah
9
7
5
245
116
87
18
18
12
251
115
89
21
16
9
7
2
259
116
86
20
19
13
12
10
276
714,38
740,83
661,46
7051,15
1534,58
2301,88
952,50
1428,75
1190,63
7408,33
1521,35
2354,79
1111,25
1270,00
952,50
926,04
343,96
8479,90
1534,58
2275,42
1058,33
1508,13
1375,83
1587,50
1785,94
11125,73
124
105
3
2
1
235
122
97
4
3
2
228
121
95
7
5
1640,42
2778,13
119,06
105,83
66,15
4709,58
1613,96
2566,46
211,67
198,44
211,67
4802,19
1600,73
2513,54
277,81
264,58
29,52
32,74
40,31
20,04
21,06
23,32
69
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 (Lanjutan)
12
16
24
79,38
105,83
158,75
M3
2
4
8
10
20
28
13,23
26,46
52,92
66,15
132,29
185,21
M4
2
4
8
12
16
20
28
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
185,21
M5
2
4
8
12
16
20
25
32
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
165,36
211,67
M6
2
4
8
12
16
20
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
M7
2
4
8
10
14
18
24
26
13,23
26,46
52,92
66,15
92,60
119,06
158,75
171,98
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
4
2
2
236
119
92
6
8
3
1
229
115
93
10
5
4
3
1
231
110
90
11
7
5
3
2
1
229
111
88
12
9
8
7
235
108
88
12
11
7
5
2
2
235
317,50
211,67
317,50
5503,33
1574,27
2434,17
317,50
529,17
396,88
185,21
5437,19
1521,35
2460,63
529,17
396,88
423,33
396,88
185,21
5913,44
1455,21
2381,25
582,08
555,63
529,17
396,88
330,73
211,67
6442,60
1468,44
2328,33
635,00
714,38
846,67
926,04
6918,85
1428,75
2328,33
635,00
727,60
648,23
595,31
317,50
343,96
7024,69
23,74
25,60
28,13
29,44
29,89
70
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 (Lanjutan)
M8
2
4
8
12
16
20
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
M9
2
4
8
12
16
20
30
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
198,44
M10
2
4
8
12
16
20
24
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
158,75
M11
2
4
8
12
16
20
24
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
158,75
M12
2
4
8
12
16
20
24
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
158,75
M0
2
4
8
13,23
26,46
52,92
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
F5
107
87
15
11
7
7
234
102
86
15
13
8
6
1
231
100
86
17
14
9
6
4
236
110
87
16
15
10
5
5
248
120
86
20
16
11
5
4
262
1415,52
2301,88
793,75
873,13
740,83
926,04
7051,15
1349,38
2275,42
793,75
1031,88
846,67
793,75
198,44
7289,27
1322,92
2275,42
899,58
1111,25
952,50
793,75
635,00
7990,42
1455,21
2301,88
846,67
1190,63
1058,33
661,46
793,75
8307,92
1587,50
2275,42
1058,33
1270,00
1164,17
661,46
635,00
8651,88
30,13
126
96
2
1666,88
2540,00
105,83
19,96
31,56
33,86
33,50
33,02
71
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 (Lanjutan)
10
20
66,15
132,29
M1
2
4
8
10
16
13,23
26,46
52,92
66,15
105,83
M2
2
4
6
8
12
16
13,23
26,46
39,69
52,92
79,38
105,83
M3
2
4
8
10
16
13,23
26,46
52,92
66,15
105,83
M4
2
4
8
12
16
20
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
M5
2
4
8
12
16
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
M6
2
4
8
12
16
20
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
M7
2
4
13,23
26,46
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
1
1
226
124
98
7
3
1
233
120
86
15
7
5
1
234
107
95
11
8
2
223
102
86
15
9
5
2
219
100
87
16
10
8
221
98
85
16
11
9
2
221
100
83
66,15
132,29
4511,15
1640,42
2592,92
370,42
198,44
105,83
4908,02
1587,50
2275,42
595,31
370,42
396,88
105,83
5331,35
1415,52
2513,54
582,08
529,17
211,67
5251,98
1349,38
2275,42
793,75
714,38
529,17
264,58
5926,67
1322,92
2301,88
846,67
793,75
846,67
6111,88
1296,46
2248,96
846,67
873,13
952,50
264,58
6482,29
1322,92
2196,04
21,06
22,78
23,55
27,06
27,66
29,33
30,67
72
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12 (Lanjutan)
8
12
16
24
52,92
79,38
105,83
158,75
M8
2
4
8
12
16
20
32
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
211,67
M9
2
4
8
10
16
20
24
32
13,23
26,46
52,92
66,15
105,83
132,29
158,75
211,67
M10
2
4
8
12
16
20
26
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
171,98
M11
2
4
8
12
18
13,23
26,46
52,92
79,38
119,06
M12
2
4
8
12
16
20
28
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
185,21
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
Jumlah
17
13
11
2
226
97
84
20
15
13
5
1
235
95
82
20
17
14
5
3
2
238
96
81
21
20
10
6
3
237
90
82
30
20
17
239
88
79
35
20
9
4
3
238
899,58
1031,88
1164,17
317,50
6932,08
1283,23
2222,50
1058,33
1190,63
1375,83
661,46
211,67
8003,65
1256,77
2169,58
1058,33
1124,48
1481,67
661,46
476,25
423,33
8651,88
1270
2143,125
1111,25
1587,5
1058,333
793,75
515,9375
8479,896
1190,63
2169,58
1587,50
1587,50
2024,06
8559,27
1164,17
2090,21
1852,08
1587,50
952,50
529,17
555,63
8731,25
34,06
36,35
35,78
35,81
36,69
73
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 13 Gambar mikroskopik sediaan emulgel
Awal
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Ukuran partikel F1 (HLB 6; Tween 80 : Span 80 = 0,64% : 3,36%) pada
perbesaran 40x selama 12 minggu
74
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 13 (Lanjutan)
Awal
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Ukuran partikel F2 (HLB 7; Tween 80 : Span 80 = 1% : 3%) pada perbesaran 40x
selama 12 minggu
75
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 13 (Lanjutan)
Awal
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Ukuran partikel F3 (HLB 8; Tween 80 : Span 80 = 1,4% : 2,6%) pada perbesaran
40x selama 12 minggu
76
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 13 (Lanjutan)
Awal
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Ukuran partikel F4 (HLB 9; Tween 80 : Span 80 = 1,76% : 2,24%) pada
perbesaran 40x selama 12 minggu
77
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 13 (Lanjutan)
Awal
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Ukuran partikel F5 (HLB 10; Tween 80 : Span 80 = 2,12% : 1,88%) pada
perbesaran 40x selama 12 minggu
78
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 14 Tabel distribusi partikel terhadap penyimpanan
Formula
F1
M0
ɸ (µm)
13,23
26,46
52,92
79,38
M7
ɸ (µm)
13,23
26,46
39,69
52,92
66,15
105,83
n
132
109
4
3
n
123
98
16
15
12
3
M1
ɸ (µm)
n
13,23
130
26,46
108
52,92
5
66,15
3
105,83 2
M2
ɸ (µm)
n
13,23
131
26,46
106
52,92
7
92,60
4
M3
ɸ (µm)
n
13,23
130
26,46
101
39,69
6
52,92
7
79,38
4
M4
ɸ (µm)
n
13,23
128
26,46
99
52,92
10
79,38
3
105,83 1
M5
ɸ (µm)
n
13,23
126
26,46
99
52,92
11
79,38
5
105,83 2
M8
ɸ (µm)
n
13,23
121
26,46
97
39,69
18
52,92
17
66,15
14
79,38
9
105,83 4
132,29 2
M9
ɸ (µm)
n
13,23
124
26,46
95
52,92
20
66,15
17
105,83 5
119,06 3
132,29 3
M10
ɸ (µm)
n
13,23
115
26,46
87
52,92
23
79,38
18
105,83 5
132,29 3
185,21 2
251,35 1
M11
ɸ (µm)
n
13,23
117
26,46
86
52,92
25
79,38
20
105,83 11
152,14 9
244,74 3
M12
ɸ (µm)
n
13,23
115
26,46
87
52,92
27
79,38
20
105,83 10
138,91 8
185,21 5
218,28 3
M6
ɸ (µm)
n
13,23
125
26,46
97
39,69
12
66,15
11
92,60
3
F1 = HLB 6 (Tween 80 : Span 80 = 0,64% : 3,36%); M= Minggu; ɸ = Ukuran partikel; n = Jumlah Partikel
79
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 14 (Lanjutan)
Formula
F2
M0
ɸ (µm)
13,23
26,46
39,69
52,92
M7
ɸ (µm)
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
132,29
n
135
118
6
4
n
125
94
14
11
9
4
M1
ɸ (µm)
n
13,23
128
26,46
102
52,92
5
79,38
4
105,83 2
132,29 1
M2
ɸ (µm)
n
13,23
129
26,46
101
52,92
6
66,15
4
105,83 3
132,29 1
M3
ɸ (µm)
n
13,23
130
26,46
99
52,92
9
79,38
5
119,06 2
M4
ɸ (µm)
n
13,23
128
26,46
98
52,92
9
79,38
6
119,06 3
M5
ɸ (µm)
n
13,23
127
26,46
97
52,92
9
79,38
7
105,83 4
132,29 2
M8
ɸ (µm)
n
13,23
121
26,46
90
52,92
16
79,38
13
105,83 10
145,52 5
M9
ɸ (µm)
n
13,23
115
26,46
88
39,69
18
66,15
15
79,38
14
105,83 10
132,29 3
198,44 1
M10
ɸ (µm)
n
13,23
118
26,46
88
59,53
19
112,45 13
165,36 8
M11
ɸ (µm)
n
13,23
109
26,46
88
52,92
25
79,38
21
112,45 15
M12
ɸ (µm)
n
13,23
111
26,46
86
52,92
24
79,38
18
105,83 12
132,29 10
178,59 5
211,67 3
M6
ɸ (µm)
n
13,23
129
26,46
95
52,92
11
105,83 6
132,29 3
185,21 1
F2 =HLB 7 (Tween 80 : Span 80 = 1% : 3%); M= Minggu; ɸ = Ukuran partikel; n = Jumlah Partikel
80
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 14 (Lanjutan)
Formula
F3
M0
ɸ (µm)
13,23
26,46
52,92
79,38
M7
ɸ (µm)
13,23
26,46
39,69
52,92
79,38
105,83
132,29
n
130
112
3
2
M1
ɸ (µm)
n
13,23
129
26,46
101
52,92
7
79,38
5
M2
ɸ (µm)
n
13,23
128
26,46
99
52,92
5
66,15
4
105,83 3
M3
ɸ (µm)
n
13,23
127
26,46
97
39,69
6
66,15
6
92,60
3
M4
ɸ (µm)
n
13,23
128
26,46
100
52,92
7
79,38
4
105,83 2
M5
ɸ (µm)
n
13,23
124
26,46
95
52,92
10
66,15
7
105,83 2
132,29 1
n
121
92
17
15
7
5
3
M8
ɸ (µm)
n
13,23
120
26,46
93
52,92
17
66,15
9
92,60
5
119,06 3
165,36 2
M9
ɸ (µm)
n
13,23
115
26,46
89
52,92
20
79,38
9
105,83 7
132,29 5
M10
ɸ (µm)
n
13,23
116
26,46
87
52,92
18
79,38
18
99,22
12
M11
ɸ (µm)
n
13,23
115
26,46
89
52,92
21
79,38
16
105,83 9
132,29 7
171,98 2
M12
ɸ (µm)
n
13,23
116
26,46
86
52,92
20
79,38
19
105,83 13
132,29 12
178,59 10
M6
ɸ (µm)
n
13,23
122
26,46
90
52,92
12
79,38
6
105,83 4
132,29 3
171,98 1
F3 = HLB 8 (Tween 80 : Span 80 = 1,4% : 2,6%); M= Minggu; ɸ = Ukuran partikel; n = Jumlah Partikel
81
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 14 (Lanjutan)
Formula
F4
M0
ɸ (µm)
13,23
26,46
39,69
52,92
66,15
M7
ɸ (µm)
13,23
26,46
52,92
66,15
92,60
119,06
158,75
171,98
n
124
105
3
2
1
n
108
88
12
11
7
5
2
2
M1
ɸ (µm)
n
13,23
122
26,46
97
52,92
4
66,15
3
105,83 2
M2
ɸ (µm)
n
13,23
121
26,46
95
39,69
7
52,92
5
79,38
4
105,83 2
158,75 2
M3
ɸ (µm)
n
13,23
119
26,46
92
52,92
6
66,15
8
132,29 3
185,21 1
M4
ɸ (µm)
n
13,23
115
26,46
93
52,92
10
79,38
5
105,83 4
132,29 3
185,21 1
M5
ɸ (µm)
n
13,23
110
26,46
90
52,92
11
79,38
7
105,83 5
132,29 3
165,36 2
211,67 1
M8
ɸ (µm)
n
13,23
107
26,46
87
52,92
15
79,38
11
105,83 7
132,29 7
M9
ɸ (µm)
n
13,23
102
26,46
86
52,92
15
79,38
13
105,83 8
132,29 6
198,44 1
M10
ɸ (µm)
n
13,23
100
26,46
86
52,92
17
79,38
14
105,83 9
132,29 6
158,75 4
M11
ɸ (µm)
n
13,23
110
26,46
87
52,92
16
79,38
15
105,83 10
132,29 5
158,75 5
M12
ɸ (µm)
n
13,23
120
26,46
86
52,92
20
79,38
16
105,83 11
132,29 5
158,75 4
M6
ɸ (µm)
n
13,23
111
26,46
88
52,92
12
79,38
9
105,83 8
132,29 7
F4 = HLB 9 (Tween 80 : Span 80 = 1,76% : 2,24%); M= Minggu; ɸ = Ukuran partikel; n = Jumlah Partikel
82
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 14 (Lanjutan)
Formula
F5
M0
ɸ (µm)
13,23
26,46
52,92
66,15
132,29
M7
ɸ (µm)
13,23
26,46
52,92
79,38
105,83
158,75
n
126
96
2
1
1
n
100
83
17
13
11
2
M1
ɸ (µm)
n
13,23
124
26,46
98
52,92
7
66,15
3
105,83 1
M2
ɸ (µm)
n
13,23
120
26,46
86
39,69
15
52,92
7
79,38
5
105,83 1
M3
ɸ (µm)
n
13,23
107
26,46
95
52,92
11
66,15
8
105,83 2
M4
ɸ (µm)
n
13,23
102
26,46
86
52,92
15
79,38
9
105,83 5
132,29 2
M5
ɸ (µm)
n
13,23
100
26,46
87
52,92
16
79,38
10
105,83 8
M8
ɸ (µm)
n
13,23
97
26,46
84
52,92
20
79,38
15
105,83 13
132,29 5
211,67 1
M9
ɸ (µm)
n
13,23
95
26,46
82
52,92
20
66,15
17
105,83 14
132,29 5
158,75 3
211,67 2
M10
ɸ (µm)
n
13,23
96
26,46
81
52,92
21
79,38
20
105,83 10
132,29 6
171,98 3
M11
ɸ (µm)
n
13,23
90
26,46
82
52,92
30
79,38
20
119,06 17
M12
ɸ (µm)
n
13,23
88
26,46
79
52,92
35
79,38
20
105,83 9
132,29 4
185,21 3
M6
ɸ (µm)
n
13,23
98
26,46
85
52,92
16
79,38
11
105,83 9
132,29 2
F5 = HLB 10(Tween 80 : Span 80 = 2,12% : 1,88%); M= Minggu; ɸ = Ukuran partikel; n = Jumlah Partikel
83
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 15 Hasil pengukuran SPF menggunakan Spektrofotometer UV-Vis
Blanko
Formula 1 (F1)
Pengulangan 1x
84
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 15 (Lanjutan)
Pengulangan 2x
Pengulangan 3x
85
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 15 (Lanjutan)
Formula 2 (F2)
Pengulangan 1x
Pengulangan 2x
86
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 15 (Lanjutan)
Pengulangan 3x
Formula 3 (F3)
Pengulangan 1x
87
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 15 (Lanjutan)
Pengulangan 2x
Pengulangan 3x
88
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 15 (Lanjutan)
Formula 4 (F4)
Pengulangan 1x
Pengulangan 2x
89
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 15 (Lanjutan)
Pengulangan 3x
Formula 5 (F5)
Pengulangan 1x
90
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 15 (Lanjutan)
Pengulangan 2x
Pengulangan 3x
91
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 16 Tabel penentuan nilai SPF sediaan
Formula
Blanko
Panjang
Gelombang
290
295
300
305
310
315
320
Absorbansi
EEx1
EEx1xAbs
0,013
0,013
0,013
0,013
0,013
0,013
0,011
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
0,0002
0,0011
0,0037
0,0043
0,0024
0,0011
0,0002
Ʃ 0,0130
0,0142
0,0770
0,2664
0,3035
0,1760
0,0763
0,0147
Ʃ 0,9281
0,0144
0,0786
0,2722
0,3091
0,1791
0,0776
0,0149
Ʃ 0,9460
0,0144
0,0782
0,2713
0,3078
0,1780
0,0771
0,0149
Ʃ 0,9417
0,0143
0,0778
0,2696
0,3068
0,1778
F1
(Pengulangan
1x)
290
295
300
305
310
315
320
0,946
0,943
0,927
0,926
0,944
0,909
0,816
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F1
(Pengulangan
2x)
290
295
300
305
310
315
320
0,962
0,962
0,947
0,943
0,961
0,925
0,830
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F1
(Pengulangan
3x)
290
295
300
305
310
315
320
0,960
0,957
0,944
0,939
0,955
0,919
0,828
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F2
(Pengulangan
1x)
290
295
300
305
310
0,950
0,952
0,938
0,936
0,954
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
Nilai
SPF
0,13
9,28
9,46
9,42
9,38
92
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 16 (Lanjutan)
315
320
0,920
0,825
0,0839
0,0180
F2
(Pengulangan
2x)
290
295
300
305
310
315
320
0,952
0,952
0,938
0,937
0,957
0,917
0,825
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F2
(Pengulangan
3x)
290
295
300
305
310
315
320
0,943
0,944
0,932
0,927
0,946
0,910
0,818
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F3
(Pengulangan
1x)
290
295
300
305
310
315
320
0,992
0,992
0,978
0,975
0,989
0,949
0,848
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F3
(Pengulangan
2x)
290
295
300
305
310
315
320
0,996
0,996
0,981
0,978
0,993
0,952
0,850
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F3
(Pengulangan
3x)
290
295
300
305
0,993
0,994
0,980
0,975
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,0772
0,0149
Ʃ 0,9383
0,0143
0,0778
0,2696
0,3071
0,1784
0,0769
0,0149
Ʃ 0,9390
0,0141
0,0771
0,2679
0,3039
0,1763
0,0763
0,0147
Ʃ 0,9304
0,0149
0,0810
0,2811
0,3196
0,1843
0,0796
0,0153
Ʃ 0,9758
0,0149
0,0814
0,2819
0,3206
0,1851
0,0799
0,0153
Ʃ 0,9791
0,0149
0,0812
0,2817
0,3196
9,39
9,30
9,76
9,79
9,77
93
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 16 (Lanjutan)
310
315
320
0,990
0,949
0,848
0,1864
0,0839
0,0180
F4
(Pengulangan
1x)
290
295
300
305
310
315
320
1,006
1,008
0,998
0,997
1,020
0,981
0,881
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F4
(Pengulangan
2x)
290
295
300
305
310
315
320
1,005
1,009
0,998
0,996
1,020
0,979
0,880
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F4
(Pengulangan
3x)
290
295
300
305
310
315
320
1,003
1,008
0,997
0,994
1,018
0,979
0,881
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F5
(Pengulangan
1x)
290
295
300
305
310
315
320
0,856
0,871
0,871
0,878
0,900
0,864
0,767
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
F5
(Pengulangan
2x)
290
295
300
0,959
0,974
0,976
0,0150
0,0817
0,2874
0,1845
0,0796
0,0153
Ʃ 0,9768
0,0151
0,0824
0,2868
0,3268
0,1901
0,0823
0,0159
Ʃ 0,9994
0,0151
0,0824
0,2868
0,3265
0,1901
0,0821
0,0158
Ʃ 0,9989
0,0150
0,0824
0,2865
0,3258
0,1898
0,0821
0,0159
Ʃ 0,9975
0,0128
0,0712
0,2503
0,2878
0,1678
0,0725
0,0138
Ʃ 0,8762
0,0144
0,0796
0,2805
9,99
9,99
9,98
8,76
9,81
94
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 16 (Lanjutan)
F5
(Pengulangan
3x)
305
310
315
320
0,983
1,006
0,968
0,858
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
290
295
300
305
310
315
320
0,885
0,900
0,902
0,908
0,933
0,893
0,795
0,0150
0,0817
0,2874
0,3278
0,1864
0,0839
0,0180
0,3222
0,1875
0,0812
0,0154
Ʃ 0,9809
0,0133
0,0735
0,2592
0,2976
0,1739
0,0749
0,0143
Ʃ 0,9068
9,07
95
Universitas Sumatera Utara