Bab 1. Sejarah dan Perkembangan Islam di

Bab 1. Sejarah dan Perkembangan
Islam di Malaysia

Sejarah Kedatangan Islam ke Malaysia
Kedatangan Islam

Persinggahan
Pertapakan
Penyebaran

Pengaruh Kedatangan Islam

Kelantan
Kedah

Sejarah
Kedatangan
Islam ke
Malaysia

Peranan Pendidikan

terhadap perkembangan
Islam

Terengganu
Perak
Melaka

Islam dan Perlembagaan
Persekutuan
JAKIM
Kesan Kepesatan
Perkembangan Islam di
Malaysia

TABUNG HAJI
BANK ISLAM
IKIM

PERBANKAN ISLAM

Persinggahan - Pedagang dari Arab,
India, Parsi berdagang dngn China,
singgah di TM.

Tahap
Kedatangan
Islam

Pertapakan – Bukti pertapakan di
Sumatera dan Jawa (718M), di Kedah
– Pedagang Islam dari China (878M),
di Perak –Penemuan batu Nesan
Aceh (abad ke-16)

Penyebaran secara besar-besaran –
Selepas kejatuhan Baghdad (1258M),
Sumbangan dakwah Pedagang Arab,
India, Penduduk tempatan yang
mendapat pendidikan di Tanah Arab.

Pengaruh Kedatangan Islam di Negeri-negeri Melayu

Penemuan Dinar
Emas bertulis alMutawakkil (gelaran
Raja) (577H/1181M)

Sumber sejarah China –
Kelantan diperintah oleh
Maharaja Kumar (Engku
Umar) , ada hubungan
diplomatik dengan
China (1412M)

KELANTAN
Raja Champa pernha
belajar ilmu Islam
(1577-1637)
diKelantan, berkehawin
dgn Puteri Sultan
K’tan.

Pengaruh Kedatangan Islam di Negeri-negeri Melayu

K’jaan T’ganiu ada hubungan diplomatik dgn
Champa dan Kemboja, kegiatan p’dgn melalui
pelabuhan Fo-lo-an (K.Berang) menerima
pedagang Arab, bukti penemuan tembaga
purba tertulis ayat Quran tarikh 652H/1254M

Perkembangan pesat Institusi
pondok, peranan ulama spt
Tok Pulau Manis, ulama luar
dari Patani Tok Syeikh Kdi, Tok
Syeikh Duyung.

T’GANU

Peranan Ulama berketurunan
Arab, spt Sayid Muhammad
Zainal Abidin dan anaknya Tok

Ku Paloh, menggubal Itqan alMuluk bi Ta’dil al-Suluk

Pengaruh Kedatangan Islam di Negeri-negeri Melayu
Islam seawal abad
ke-9M, Catatan Arab
– Qaddah/Kheddah
Catatan Akhbar AalSin wa al-Hind
(850M) Kedah
dikenali sebg. Kalah.

Kitab al-Masalik wa
al-Mamalik (980M) –
Kedah adalah bandar
makmur yang
diduduki org Islam,
Parsi dan India.

KEDAH
Penemuan inskripsi
papan batu di G.Jerai

tertulis Ibn Sardan
214H (829M), Ibnu
Sardan ialah seorang
Islam.

Penemuan batu
Nesan bercatat
nama Syed Abdul
Qadir bertarikh
291H/903M di
Tanjung Inggeris,
Langgar.

Pengaruh Kedatangan Islam di Negeri-negeri Melayu
Islam berpunca dari Aceh, bukti penemuan
batu nesan jenis Aceh di Beruas, Perak.
Dipercayai Perak sudah menerima Islam
sekitar abd ke-15.

PERAK

Kewujudan Kerajaan Islam selepas runtuhnya
Kerajaan Gangga Negara (1025-1026M)

Pengaruh Kedatangan Islam di Negeri-negeri Melayu

Dikisahkan Parameswara (Sultan
Iskandar Syah) mula memeluk Islam
sekitar tahun 1414H,

Perkembangan pesat
Institusi pondok, peranan
ulama spt Tok Pulau Manis,
ulama luar dari Patani Tok
Syeikh Kdi, Tok Syeikh
Duyung.

MELAKA

Islam tersebar luas dan

mudah diterima rakyat,
kerana Sultannya lebih
dahulu Islam.

Peranan Pendidikan dalam P’kmbgn Islam di T/Melayu
Negeri

Terengganu

Kelantan

Tokoh

Sy. Abd. Malik Abdullah (Tok Pulau
Manis), Sy. Daud al-Fatoni (P.Duyung),
Sy. Abd Qadir (Bkt Bayas), Hj. Wan
Abdullah (Sg. Duyung), Ulama ArabSayid Muhammad Zainal Abidin dan
anaknya Tok Ku Paloh.
Sy. Hj. Abdul Halim (anak angkat
Sultan Long Yunus) (1762-1794), Hj.

Abd Samad b. Faqih Hj. Abdullah (Tok
Pulai Chondong -1792-1873)

Institusi

Dibangunkan Pondok
Pengajian Islam., menjadi
asas perkembangan Islam

Tumbuhnya Pusat
Pengajian Islam, Di Gelar
Serambi Mekah kerana
banyaknya usaha
pendidikan Islam.

Peranan Pendidikan dalam P’kmbgn Islam di T/Melayu
Negeri

Tokoh

Institusi

Kedah

Sy. Abd Jalil b. Abd Wahab ulama
Palembang menjadi Mufti Kedah, Sy. Abd
Qadir (anaknya), Sy. Abd Samad alFalimbangi (cucunya).
Pondok Pengajian Islam
Ulama dari Banjarmasin – Hj. Mas’ud cucu
(Abad ke-18/19)
Sy. Arsyad al-Banjari (1710 -1812M).
Ulama Patani – Hj. Wan Ishak.
Tuan Hussain Nasir, Hj. Wan Sulaiman
Sidek.

Perak

Zaman S.Muzaffar Syah 1 - Sy. Ibrahim
Mahmud dari Kampar, Sumatera
mendirikan Surau di Bota Kanan melalui

perkenan sultan.
Pondok Pengajian,.
Zaman S. Muzaffar Syah XI (1636-1653M)
–Ulama Aceh asaskan Pondok Pengajian di
Teluk Bakong

Islam Menurut Perlembagaan di Malaysia
Perkara 3(1) yang menyebut:
“Agama Islam ialah agama bagi Persekutuan, tetapi agama-agama lain boleh
diamalkan dengan aman dan damai di mana-mana bahagian Persekutuan.”


Peruntukan lain berkenaan Islam
- hak kebebasan beragama (Perkara 11)
- kebenaran menggunakan wang awam untuk tujuan-tujuan Islam (Perkara
12(2) )
- kedudukan mahkamah syariah di dalam sistem perundangan (Perkara
121(1A) )
- pengecualian undang-undang Islam daripada undang-undang darurat
(Perkara 150 (6A) )
- penetapan hal ehwal Islam sebagai sesuatu yang terletak di dalam bidang
kuasa negeri (Jadual Ke 9, Senarai 2-Senarai negeri, seksyen 1)


Islam Menurut Perlembagaan di Malaysia


Penafsiran lanjut berkenaan peruntukan Perkara 3 antaranya:

-

Perkara 160 mendefinisi ‘Melayu’ sebagai beragama Islam, bercakap bahasa
Melayu dan menurut adat istiadat Melayu. Menurut Tun Salleh Abas
‘Melayu’ dan ‘Islam’ adalah unsur yang bercantum dan tidak boleh
dipisahkan untuk tujuan undang-undang dan Perlembagaan
YDPA dilantik daripada kalangan raja-raja di negeri-negeri Melayu dan di
dalam setiap perlembagaan negeri menghendaki rajanya seorang
berbangsa Melayu beragama Islam dan dari keturunan diraja.
Sumpah memegang jawatan YDPA, lafaz ‘Wallahi, wabillahi, watallahi’ yang
merupakan lafaz sumpah yang dikehendaki dalam agama Islam (Perkara 37
dan jadual keempat Perlembagaan Persekutuan)





SAMB. (Penafsiran lanjut berkenaan peruntukan Perkara 3)
-

-

-

Yang di Pertuan Agong mengikut peruntukan Perkara 3(3) adalah ketua
agama Islam di negeri-negeri Melaka, Pulau Pinang, Sabah, Sarawak danjuga
Wilayah Persekutuan yang tidak mempunyai raja.
Raja dan sultan di negeri-negeri yang beraja ialah ketua agama Islam bagi
negeri masing-masing. Dalam menjalankan tugas sebagai ketua agama
Islam, mereka mempunyai budi bicara dan tidak terikat dengan nasihat
Majlis Mesyuarat Negeri (EXCO).
Adalah menjadi tanggungjawab Yang di Pertuan Agong untuk melindungi
hak istimewa orang-orang Melayu seperti yang termaktub di dalam
Perkara 153 Perlembagaan Persekutuan. Oleh kerana ‘Melayu’ dan ‘Islam’
ialah dua entiti yang tidak boleh dipisahkan maka tugas menjaga hak-hak
istimewa orang-orang Melayu juga termasuk menjaga dan melindungi
agama Islam.

Kesan Kepesatan Perkembangan Islam di Malaysia

Penubuhan Jakim bermula dengan Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Agama Islam Malaysia
(MKI) pada tahun 1968 yang mana penubuhannya telah dipersetujui oleh Majlis Raja-Raja.
Pada tahun 1974 pula, Urus Setia MKI telah dinaikkan tarafnya kepada sebuah Bahagian
Agama di Jabatan Perdana Menteri dan diberi nama Bahagian Hal Ehwal Islam (BAHEIS).
Selaras dengan perkembangan negara dan keperluan masyarakat Islam semasa, Bahagian Hal
Ehwal Islam ( BAHEIS ) ini telah disusun semula. Maka pada 2 Oktober 1996, Mesyuarat
Jemaah Menteri telah bersetuju dengan perakuan supaya BAHEIS, Jabatan Perdana Menteri
dinaikkan taraf menjadi sebuah Jabatan berkuatkuasa 1 Januari 1997 dengan nama Jabatan
Kemajuan Islam Malaysia (Jakim).
Penubuhan Jakim dilihat sebagai salah satu platform di dalam memenuhi keperluan
masyarakat Islam seiring dengan perkembangan dan pembangunan negara yang menjadikan
Islam sebagai agama rasmi.
http://www.islam.gov.my/

Fungsi JAKIM :
1. Bertanggungjawab seperti perancang yang menentukan pembangunan dan kemajuan Hal
Ehwal Islam di negara ini;
2. Merangka dasar bagi pembangunan Hal Ehwal Islam di negara ini dan menjaga kesucian
akidah dan ajaran Islam
3. Membantu menggubal dan menyeragam undang-undang dan peraturan yang diperlukan
serta menilai dan menyelaras pelaksanaan undang-undang dan pentadbiran yang sedia ada
dari masa ke semasa dalam usaha untuk menyelesaikan masalah-masalah umat Islam;
4. Melaksanakan program-program pembangunan ummah dan penghayatan Islam dalam
pengurusan negara;
5. Menyelaras mekanisma penguatkuasaan undang-undang serta peraturan-peraturan
pentadbiran Hal Ehwal Islam di seluruh negara;
6. Membuat penilaian program-program Hal Ehwal Islam yang dilaksanakan di negara ini;
7. Bertindak sebagai pengumpul, penyebar dan pusat rujukan maklumat mengenai hal ehwal
Islam; dan
8. Melaksanakan usaha-usaha pembangunan ummah melalui kerjasama di peringkat serantau
dan antarabangsa

Kesan Kepesatan
Perkembangan Islam di
Malaysia
Lembaga Tabung Haji (TH) adalah sebuah Institusi Kewangan Islam unggul di Malaysia.
Ditubuhkan pada tahun 1963, TH mempunyai lebih 50 tahun pengalaman dalam
Deposit, Perkhidmatan & Operasi Haji dan Pelaburan. Pengurus Dana Islam
terbesar negara dengan dana melebihi RM62 bilion.
TH mempunyai lebih daripada 9 juta pendeposit dan 124 cawangan, dengan lebih daripada
6,000 ‘touch-points’ di seluruh negara. TH juga mempunyai satu pejabat yang beroperasi di
Jeddah, Arab Saudi.
Tujuan Penubuhan TH :
1. Membolehkan orang-orang Islam menyimpan secara beransur-ansur bagi memenuhi
perbelanjaan menunaikan fardhu haji atau lain-lain perbelanjaan bermanfaat;
2. Membolehkan orang-orang Islam melalui wang simpanan mereka mengambil bahagian
yang lebih berkesan di bidang penanaman modal melalui cara yang halal di sisi Islam;
dan
3. Memberi perlindungan, pengawalan dan kebajikan kepada jemaah haji yang menunaikan
fardhu haji dengan mengadakan pelbagai kemudahan dan perkhidmatan.

Kesan Kepesatan Perkembangan Islam di Malaysia
- Bank Islam/Perbankan Islam
Ditubuhkan pada 1 Julai 1983.
- Menawarkan produk dan perkhidmatan perbankan berasaskan
Syariah.
- 1993- SPTF ditawarkan oleh bank konvensional – kaunter syariah
di bank konvensional.
- 1997 – Penubuhan Majlis Penasihat Kebangsaan Perbankan Islam
dan Takaful oleh Bank Negara Malaysia

- 1999 –

Ditubuhkan.

- 2000 – Sistem Perbankan Islam (SPI) - Penubuhan bank-bank Islam
oleh bank konvensional
- 2004 – Kerajaan benarkan bank luar negara untuk menubuhkan
perbankan Islam di Malaysia .

Kesan Kepesatan Perkembangan Islam di Malaysia

UIAM






10 Mei 1983 - UIAM ditubuhkan dengan rasmi.
Penubuhan UIAM pada peringkat permulaannya adalah sebagai
memenuhi salah satu resolusi Persidangan Dunia mengenai
Pendidikan Islam kali Pertama yang diadakan di Mekah pada tahun
1977. UIAM ditubuhkan dengan membawa empat misi utama, iaitu
Islamisasi, Integrasi, Internasionalisasi dan Kecemerlangan Secara
Menyeluruh (IIICE).
UIAM memberi penekanan secara berterusan sejak dari awal
penubuhannya lagi terhadap integrasi nilai-nilai Islam dengan bidangbidang ilmu moden.

Kesan Kepesatan Perkembangan Islam di Malaysia

IKIM
Institut
Kefahaman
Islam
Malaysia (IKIM) ditubuhkan pada
18 Februari 1992 di bawah Akta
Syarikat 1965 dengan bertujuan
untuk memberi kefahaman Islam
yang tepat melalui pelbagai
program dan aktiviti seperti
penyelidikan, seminar, bengkel,
forum, perundingan, latihan dan
penerbitan.

Fungsi-fungsi IKIM







Menjalankan penyelidikan yang melibatkan kajian
menyeluruh dan bersepadu tentang peranan Islam dan
umat Islam bagi menghadapi cabaran semasa yang timbul
akibat daripada keadaan dunia yang kian berubah.
Menghasilkan bahan penerbitan,termasuk buku, majalah
dan jurnal untuk bacaan umum dan golongan sasar.
Menganjurkan persidangan, seminar dan forum,
perbincangan dalam mempelbagaikan percambahan fikiran
bagi mencari penyelesaian perkara-perkara tertentu.
Bekerjasama dengan pertubuhan tempatan dan luar
Negara dalam menjalankan program-program bagi
manfaat bersama.

Indeks Syariah Malaysia



ISM - Model Tadbir Urus Berteraskan Maqasid Syariah



Maqasid Syariah – Segala hukum Islam (Syariah) bertujuan
membawa kebaikan dan kemaslahatan kepada umat manusia.
ISM – KAYU UKUR untuk menilai tahap keseriusan
pemerintah dalam melaksanakan amanah dan tanggungjawab
mengikut landasan Syariah Islam di samping mengukur sejauh
mana komitmen negara dalam pelaksanaannya berdasarkan
matlamat Maqasid Syariah.



Indeks Syariah Malaysia


(8) bidang utama yang dijadikan ukuran pematuhan ISM :
1)
2)

3)
4)
5)

6)
7)
8)

Perundangan Islam
Politik
Ekonomi
Pendidikan
Kesihatan
Budaya
Prasarana dan Persekitaran
Sosial