Pengaruh Beberapa Insektisida Terhadap Hama Lamprosema indicata F. (Lepidoptera: Pyralidae) dan Spodoptera litura F. (Lepidoptera: Noctuidea) pada Tanaman Kedelai (Glycine max (L) Merril.) di Lapangan
Lampiran 1. Deskripsi Kedelai Varietas Grobogan
Dilepas tahun : 2008 SK Mentan : 238/Kpts/SR.120/3/2008 Asal : Pemurnian populasi Lokal Malabar Grobogan Tipe pertumbuhan : determinit Warna hipokotil : ungu Warna epikotil : ungu Warna daun : hijau agak tua Warna bulu batang : coklat Warna bunga : ungu Warna kulit biji : kuning muda Warna polong tua : coklat Warna hilum biji : coklat Bentuk daun : lanceolate Percabangan : - Umur berbunga : 30-32 hari Umur polong masak : ± 76 hari Tinggi tanaman : 50–60 cm Bobot biji : ± 18 g/100 biji Rata-rata hasil : 2,77 ton/ha Potensi hasil : 3,40 ton/ha Kandungan protein : 43,9% Kandungan lemak : 18,4% Daerah sebaran : Beradaptasi baik pada beberapa kondisi lingkungan tumbuh yang berbeda cukup besar, pada musim hujan dan daerah beririgasi baik. Sifat lain : Polong masak tidak mudah pecah, dan pada saat panen daun luruh 95–100%, saat panen > 95 % daunnya telah luruh. Pemulia : Suhartina, M. Muclish Adie Peneliti : T. Adisarwanto, Sumarsono,
Sunardi, Tjandramukti, Ali Muchtar, Sihono, SB. Purwanto, Siti Khawariyah, Murbantoro, Alrodi, Tino Vihara, Farid Mufhti, dan Suharno. Pengusul : Pemerintah Daerah Kabupaten Grobogan, BPSB JawaTengah, Pemerintah Daerah Prov Jawa Tengah.
Lampiran 2. Bagan Plot Sampel Penelitian
X X
X X
X X
X X
X X
X X
X X
X X
X X
X X
X X
X Keterangan : X = Sampel Minggu 1 X = Sampel Minggu 2 X = Sampel Minggu 3
5 cm 25 cm 20cm
12,5 cm
U
X X
X X
X X
X X
X X
X X
X X
X X
X X
X X
X X
X X
X X
X X
X X
X X
X X
X X
X X
X X
Lampiran 3. Bagan Penelitian
75 cm 50 cm Jarak Tanam 20 x 25 cm
20 m
20 m 50 cm 2 m2 m 75 cm 50 cm U S
Blok I Blok II 20 m 50 cm
Lampiran 4. Data Persentase Serangan L. indicata F. pada Pengamatan 23 HST Persentase Serangan (%)
57.69 45.00 159.84
38.98 P1
42.13
61.88 45.00 149.01
49.67 P2
64.75
68.59 38.58 171.92
57.31 P3
53.73
45.00 41.81 140.54
46.85 P4
52.24
52.63 48.59 153.46
51.15 P5
57.15
53.28 P6
45.00
48.19
43.31 28.47 119.98
39.99 Total 363.20 366.86 281.64 1011.70 Rataan
51.89
52.41
40.23
48.18 ANOVA SK db JK KT F hitung
0.05
0.01 Blok 2 663.1187 331.559 3.25673639 tn
3.88
6.93 Perlakuan 6 821.21 136.87 1.34 tn
3.00
4.82 Galat 12 1221.69 101.81 Total 20 2042.90
FK 48739.78 KK
37.76 34.19 116.95
III P0
Perlakuan Ulangan
63.16 56.25 181.91
Total Rataan P0
50
37.5 31.58 119.08
39.69 P1
45
77.78 50 172.78
57.59 P2
81.81
86.67 38.89 207.37
69.12 P3
65
50 44.44 159.44
53.15 P4
62.5
60.64 P5
I II
70.58
71.43 50 192.01
64.00 P6
55.56
47.06 22.73 125.35
41.78 Total 430.45 433.60 293.89 1157.94
Rataan
61.49
61.94
41.98
55.14 Transformasi Arcsin
√X
Perlakuan Ulangan
Total Rataan
1.45
Lampiran 5. Data Persentase Serangan L. indicata F. pada Pengamatan 33 HST Persentase Serangan (%)
16.96
33.48 37.96 102.22
30.78
36.44 P4
33.59 33.59 109.31
42.13
30.40 P3
91.21
35.26
39.92
38.99
29.07 P2
87.21
26.86
34.34
26.01
38.07 P1
37.76 30.72 114.21
34.07 P5
39.48 26.21 105.62
III P0
0.05
57.41 Total 20 1255.46 FK 21682.71 KK
4.82 Galat 12 688.93
3.00
94.42 1.64 tn
6.93 Perlakuan 6 566.53
3.88
0.01 Blok 2 189.162066 94.58103315 1.6474495 tn
32.13 ANOVA SK db JK KT F hitung
35.21 P6
28.19
32.75
35.46
21.67 Total 248.21 229.28 197.30 674.79 Rataan
65.01
25.00
15.36
24.65
45.73
I II
Perlakuan Ulangan
71.46
45
27.14 P3
81.42
8.51
33.33
39.58
23.82 P2
20.41
35.41 P4
31.82
19.23
38.29 P1
37.5 26.09 114.87
51.28
III P0
I II
Total Rataan
30.61 30.61 106.22
26.19
Total Rataan
42.27
Perlakuan Ulangan
√X
29.13 Transformasi Arcsin
22.98
30.16
34.26
14.09 Total 239.85 211.14 160.83 611.82 Rataan
17.86
30.43
7.02
17.39
33.71 P6
40.43 19.51 101.12
41.18
31.49 P5
94.46
37.84
1.34
Lampiran 6. Data Persentase Serangan L. indicata F. pada Pengamatan 43 HST Persentase Serangan (%)
Ulangan Perlakuan Total Rataan
P0
27.55
16.28
32.31
76.14
25.38 P1
16.12
17.44
13.75
47.31
15.77 P2
29.06
13.92
12.24
55.22
18.41 P3
26.83
21.95
25
73.78
24.59 P4
22.72
20
21.98
64.70
21.57 P5
32.84
14.67
14.1
61.61
20.54 P6
3.03
3.03
10.48
16.54
5.51 Total 158.15 107.29 129.86 395.30
Rataan
22.59
15.33
18.55
18.82 Transformasi Arcsin
√X
Ulangan Perlakuan Total Rataan
I II
III P0
31.66
23.80
34.64
90.10
30.03 P1
23.67
24.68
21.77
70.12
23.37 P2
32.62
21.91
20.48
75.01
25.00 P3
31.20
27.94
30.00
89.13
29.71 P4
28.47
26.57
27.96
82.99
27.66 P5
34.96
22.52
22.06
79.54
26.51 P6
10.02
10.02
18.89
38.94
12.98 Total 192.60 157.43 175.79 525.83 Rataan
27.51
22.49
25.11
25.04 ANOVA SK db JK KT F hitung
0.05
0.01 Blok 2 88.41093 44.20546 1.646206 tn
3.88
6.93 Perlakuan
6
3.80 * 612.11 102.02
3.00
4.82 Galat 12 322.24
26.85 Total 20 934.35 FK 13166.31 KK
1.04
Uji Jarak Duncan
SY
0.86
10.32
20.58
22.12
23.61
24.72
26.76
27.06
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00
8.00 I SSR 0.05
2.66
2.79
2.88
2.90
2.94
2.95
2.97 LSR 0.05 P6 P1 P2 P5 P4 P3 P0
Perlakuan Rataan
12.98
23.37
25.00
26.51
27.66
29.71
30.03
30.03 a
24.71 29.71 ab 24.39 rp SD RP 27.66 abc
22.34 3.08 1.72732721 5.320168
26.51 abcd
21.19
3.23
25.00 abcd
19.68
3.33 23.37 d
18.05
3.36 12.98 e
7.66
3.40
3.42
3.44 Lampiran 7. Data Persentase Serangan S. litura F. pada Pengamatan 23 HST
Persentase Serangan (%)
Ulangan Perlakuan Total Rataan
I II
III P0
25
23.08
47.37
95.45
31.82 P1
5
26.67
31.67
10.56 P2
9.09
6.67
33.33
49.09
16.36 P3
15.38
26.67
20
62.05
20.68 P4
25
15.79
6.25
47.04
15.68 P5
17.65
21.43
25
64.08
21.36 P6
5.56
11.76
31.82
49.14
16.38 Total 102.68 105.40 190.44 398.52 Rataan
14.67
15.06
27.21
18.98 Transformasi Arcsin
√X
Ulangan Perlakuan Total Rataan
I II
III P0
30.00
28.71 43.49 102.21
34.07 P1
12.92
0.00
31.09
44.01
14.67 P2
17.55
14.97
35.26
67.78
22.59 P3
23.09
31.09
26.57
80.75
26.92 P4
30.00
23.41
14.48
67.89
22.63 P5
24.84
27.58
30.00
82.42
27.47 P6
13.64
20.06
34.34
68.03
22.68 Total 152.04 145.82 215.23 513.09 Rataan
21.72
32.69
30.78
27.15
38.86 P2
37.08 37.30 116.59
42.21
32.35 P1
97.06
37.44
26.93
94.91
III P0
I II
Total Rataan
Perlakuan Ulangan
√X
29.73 Transformasi Arcsin
34.73
28.72
25.75
36.97
31.64 P3
93.01
28.93
36.08
32.35
30.24
33.82 Total 211.66 226.47 252.55 690.68 Rataan
35.26 34.54 101.45
31.65
30.33 P6
90.98
37.21
24.84
26.57
31.45 P5
94.35
31.33
30.72
32.31
31.78 P4
95.33
37.76
31.00
31.00 Total 180.23 201.07 243.10 624.40 Rataan
32.14
20.83
Persentase Serangan (%)
28.88 P1
86.64
36.96
29.17
20.51
III P0
I II
Total Rataan
Perlakuan Ulangan
2.07 Lampiran 8. Data Persentase Serangan S. litura F. pada Pengamatan 33 HST
36.36 36.73 118.22
FK 12536.08 KK
4.82 Galat 12 1257.66 104.80 Total 20 1897.42
3.00
6.93 Perlakuan 6 639.76 106.63 1.02 tn
3.88
0.01 Blok 2 421.4184 210.7092 2.010493 tn
0.05
24.43 ANOVA SK db JK KT F hitung
30.75
45.13
39.41 P2
33.33
26.09
27.54
25.87 P6
77.62
36.57
23.4
17.65
27.23 P5
81.69
27.03
28.57
20.83
28.01 P4
84.03
37.5
26.53
20
27.73 P3
83.19
36.17
26.19
32.89
ANOVA
SK db JK KT F hitung
0.05
0.01 Perlakuan 6 144.90
24.15 1.06 tn
3.00
4.82 Galat 12 273.03
22.75 Total 20 417.93 FK 22715.88 KK
0.83 Lampiran 9. Data Persentase Serangan S. litura F. pada Pengamatan 43 HST
Persentase Serangan (%)
Ulangan Perlakuan Total Rataan
I II
III P0
15.31
22.09
15.38
52.78
17.59 P1
27.96
26.74
27.5
82.20
27.40 P2
23.25
36.71
23.47
83.43
27.81 P3
20.83
30.49
21.43
72.75
24.25 P4
26.92
30.77
19.78
77.47
25.82 P5
25.37
26.67
28.21
80.25
26.75 P6
43.02
40.4 29.52 112.94
37.65 Total 182.66 213.87 165.29 561.82 Rataan
26.09
30.55
23.61
26.75 Transformasi Arcsin
√X
Ulangan Perlakuan Total Rataan
I II
III P0
23.03
28.03
23.09
74.16
24.72 P1
31.92
31.14
31.63
94.69
31.56 P2
28.83
37.29
28.98
95.10
31.70 P3
27.15
33.52
27.58
88.25
29.42 P4
31.25
33.69
26.41
91.35
30.45 P5
30.24
31.09
32.08
93.42
31.14 P6
40.99
39.47 32.91 113.36
37.79 Total 213.43 234.23 202.67 650.33 Rataan
30.49
33.46
28.95
30.97
ANOVA
Ulangan Total Rataan
3.63
1.2
1.12 P1 1.2 1.225
3.36
1.08
1.08
1.2
III P0
I II
3.44 Lampiran 10. Data Produksi Kedelai (Ton/Ha) Perlakuan
1.2
3.42
3.40
21.03
24.72 d
3.36
25.73
29.42 bcd
3.33
26.76
30.45 bcd
1.21 P2
1
27.45
1.42 P6
1.26
1.23
1.32
26.62 Rataan
8.81
8.59
9.23
1.71 Total
5.13
1.75 1.75 1.625
4.25
1.2
1.29 P5 1.575 1.3 1.375
3.88
1.3 1.25 1.325
0.99 P4
2.98
1
0.98
1
1.13 P3
3.40
3.23
31.14 bcd
SK db JK KT F hitung
27.48
6.00
5.00
4.00
3.00
2.00
35.73 I
29.65
29.52
29.13
28.45
22.87
8.00 SSR 0.05
0.60
0.65 Uji Jarak Duncan SY
12.92 Total 20 422.52 FK 20139.32 KK
4.82 Galat 12 155.08
3.00
44.57 3.45 *
6.93 Perlakuan 6 267.44
3.88
0.01 Blok 2 73.55226 36.77613 2.8456933 tn
0.05
7.00
3.08
27.87 3.08 1.198306
2.06 Perlakuan P0 P3 P4 P5 P1 P2 P6 Rataan
31.70 b 28.01 rp SD 3.690782 31.56 bc
34.10 RP
37.79 a
37.79
31.70
31.56
31.14
30.45
29.42
24.72
2.05
3.23
2.04
2.01
2.00
1.94
1.85
3.44 LSR 0.05
3.42
3.40
3.36
3.33
1.27
Transformasi √X + 0,5
1.20
4.00
3.00
2.00
1.47 I
1.36
1.32
1.29
1.26
1.25
0.01
6.00
0.03 Uji Jarak Duncan SY
36.97 KK
0.15 FK
20
0.00 Total
0.01
12
4.82 Galat
3.00
0.02 21.74 **
5.00
7.00
6
0.02
1.49 a b c d e
1.38
1.34
1.31
1.28
1.27
1.22
0.02 Perlakuan P3 P0 P2 P1 P4 P5 P6 Rataan
0.02
0.02
8.00 SSR 0.05
0.02
0.02
0.02
3.44 LSR 0.05
3.42
3.40
3.36
3.33
3.23
3.08
0.14
Perlakuan Ulangan
Total Rataan
1.31 P2
3.67
1.22
1.22
1.22
1.28 P3
3.83
1.30
1.22
1.30
3.92
1.34
1.30
1.31
1.30
1.27 P1
3.82
1.26
1.26
1.30
III P0
I II
1.22 P4
1.32
3.88
1.49 Total
0.01 Blok 2 0.0042755 0.0021377 2.045679 tn
0.05
1.33 ANOVA SK db JK KT F hitung
1.32
1.31
1.35
27.86 Rataan
9.27
9.18
9.42
4.46
1.35
1.46
1.50
1.50
1.38 P6
4.15
1.37
1.34
1.44
1.34 P5
4.02
6.93 Perlakuan
Lampiran 11. Foto Penelitian Gambar. Gejala serangan L. indicata F. Gambar. Larva L. indicata F
Gambar. Larva S. litura F. Gambar. Gejala serangan S. litura F.
Gambar. Ngengat L. indicata F. Gambar. Foto Lahan