HAK PENGUSAHAAN HUTAN, CARA MEMPER0LEH DAN MASALAHNYA Repository - UNAIR REPOSITORY

  S KRI P S I

  SUM IRATSIH SRI W ULAN DARI

H AK PEN GUSAHAAN HUTAN , CARA M EM PEROLEH DAN M ASALAHN YA

  FAKULTAS HUKUM UNIVERS1TAS AIRLANGGA

  1986 HAK PENGUSAHAAN HUTAN, CARA MH1MPER0LEH DAN MASALAHNYA S K R I P S I

  Ol e h : Su mi r a t s i h Sr i V. ' ul andar i

  FAKULTAS HUKUM UNI VERSI TAS AI RLANGGA S U R A B A Y A 1986

  • *■

  i j u w M ASf / ' r j A

  HAK PENGUSAHAAN HUTAN,

  p ,

  CARA MEMPEROLEH DAN MASALAHNYA

  / t i f . & t o / 8 & t

  S K R I P S I Di a j u k a n unt uk me l e n g k a p i t uga s da n me me n u h i s y a r a t - s y a r a t unt uk me n c a p a i ge l a r s a r j a na hukum

  Ol e h : Su mi r a t s i h Sr i Wu l a n d a r i

  FAKULTAS HUKUM UNI VERSI TAS AI RLANGGA S U R A B A Y A

  1986 KATA PENGANTAR Pe r t a ma - t a ma s a ya p a n j a t k a n puj i da n s yukur ke ha - di r a t Tu h a n Ya ng Ha h a e s a y a n g t e l a h me mb e r ! r a hma t Nya , s e h i n g g a s a ya da pa t me n y e l e s a i k a n t uga s p e n u l i s a n s k r i p ­ s i i ni , s e ba ga i s a l a h s a t u s ya r a t u n t u k me n y e l e s a i k a n s t udi di Fa k u l t a s Huk u m Un i v e r s i t a s Ai r l a ngga .

  Da l a m p e n u l i s a n s k r i p s i i ni , me s k i p u n s a ya t e l a h b e r u s a h a d e nga n s e g e n a p k e ma mp u a n y a n g a da , s a ya me r a s a ma s i h b a n y a k k e k u r a n g a n n y a . Na mu n de mi ki a n, s a ya be r ha - r a p mu d a h - mu d a h a n s kr i ps i i ni da pa t me n a mb a h ma n f a a t da n p e r b e n d a h a r a a n p e n g e t a h u a n ba gi p a r a p e mb a c a t e r ut a ma r e ka n ma ha s i s wa .

  Se l a ma me n y e l e s a i k a n s kr i ps i i ni s a ya me r a s a t e l a h me n e r i ma ba nt ua n be r upa p e t u n j u k - p e t u n j u k da n bi mbi nga n- b i mb i n g a n da r i be r ba g a i pi ha k. Sa ya me n g a k u i da n me n g h a r - ga i ha l i ni s e b a g a i j a s a y a n g t i da k da pa t s a ya l upa ka n. Ol e h k a r e n a i t u, pa da k e s e mp a t a n i ni s a ya i ngi n me n g u c a p - ka n t e r i ma k a s i h k e p a d a :

  1, y a n g t e r h o r ma t Ba p a k Soe da l ha r , S. H, s e ba ga i dos e n p e mb i mb i n g s e k a l i g u s pe nguj i , y a n g t e l a h ba nya k me l u a n g k a n wa k t u n y a u n t u k me r a be r i ka n p e n g a r a h a n da n s a r a n - s a r a n d e nga n pe nuh ke e a ba r a n;

  ?.

  y a n g t e r hor ma t Ba p a k Wi s n o e Soe s a nt o, S. H. da n 3a - na k Ema n Emma Ra me l a n, S. H. s e ba ga i dos e n pe nguj i , y a n g t e l a h s udi me l u a n g k a n wa k t u n y a unt u k me n g u j i h i ngga s a l e s a i s kr i ps i i ni ; i i i

  3. y a n g t e r h o r ma t p a r a gur u be s a r , pa r a dos e n, da n pa r a a s i s t e n dos e n y a n g t e l a h me mb e k a l i s a ya d e ­ nga n pe nge t a hua n; t\.. y a n g t e r h o r ma t s e l u r u h kar yav/ an Fa k u l t a s Huk u m U- n i v e r s i t a s Ai r l a n g g a y a n g t e l a h me mb e r i k a n ba nt u- ann. ya ba i k s e c a r a l a n g s u n g ma u p u n t i da k l a ngs ung;

  5* y a n g t e r hor ma t Ba pa k Ta l i m S R, , Aj un Ad mi n i s t r a t u r Pe r h u t a n i Tu b a n y a n g t e l a h s udi me l u a n g k a n v/ akt u- n ya unt uk me mb e r i k a n k c t e r a n g a n - k e t e r a n g a n y a n g s a ya pe r l uka n;

  6. y a n g t e r hor ma t Ba p a k Ka md i y a Ad i s oe s a nt o, S. H. , Ke p a l a Bi r o Huk u m De p a r t e me n Ke h u t a n a n J a k a r t a y a n g b e r s e d i a me mb e r i k a n k e t e r a n g a n - k e t e r a n g a n h i n g g a s kr i ps i i ni da pa t s e l e s a i ;

  7. y a n g t e r hor ma t Ba pa k Soe na r t o da n Ba pa k I r . Ha r - yono dar d PT. Dwi ma j a y a Ut a ma J a k a r t a y a n g t e l a h b a n y a k me mb e r i k a n ba nt ua n, da t a , p e t u n j u k - p e t u n j u k s e r t a n a s i h a t - n a s i h a t ;

  8. a ya h da n i bu t e r c i nt a s e r t a k a k a k - k a k a k da n a di k- a d i k t e r s a y a n g y a n g s e l a l u me mb e r i k a n d o ' a da n r e s t u s e r t a dor onga n;

  9. t e ma n - t e ma n t e r c i n t a y a n g d e n g a n t ul us da n t a npa pai pr i h me mb e r i k a n b a n t u a n h i n g g a s a ya da pa t me - n y e l e s a i k a n s k r i p s i i ni . Ak h i r ka t a s e moga Tu h a n Ya ng Ma h a e s a me mb e r i k a n ba l a s a n y a n g be r l i pa t g a n d a k e pa da s e mua p i h a k y a n g t e l a h i v me mb a n t u s a ya da n s e ka l i l a gi s a ya me n g u c a p k a n t e r i ma ka s i h.

  Sur a ba ya , Fe br u a r i 1986 Pe nyus un. v DAFTAR I SI Ha l a ma n

  KATA PENGANTAP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . l i i DAFTAR I SI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vi BAB J : PENDAI i ULUAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

  BAB I I : PENGERTI AN DAN ARTI PENTI NG HUTAN . . . . . . . . . . U A, Pe n g e r t i a n Hut a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I k b. Ma n f a a t Hu t a n Ba gi Ke h i d u p a n Ma n u s i a . . . 19

  33 BAB I V : CARA f ! EMPERCLEH HAK PENGUSAHAAN HUTAN SERTA

  ? 7 C. Subye k Hukum Ha k Pe n g u s a h a a n Hut a n . . . . . .

  BAB I I I : TI NJ AOAN HAK PENGUSAHAAN HUTAN . . . . . . . . . . . . . . e } A. Pe n g e r t i a n Ha k Pe n g u s a h a a n Hu t a n . . . . . . . . ^3 B. Ke t e n t u a n - k e t e n t u a n Hukum Ha k Pe ngu<3a ha- a n Hut a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  2 1

  Ma n f a a t Ti da k La n g s u n g . . . . . . . . . . . . . . . . .

  1. Ma n f a a t La n g s u n g da r i Hut a n . . . . . . . . . . . 19 2.

  F. Pe r t a n g g u n g j a wa b a n Si s t e ma t i k a . . . . . . . . . . 11

  A. Pe r ma s a l a h a n : La t a r Be l a k a n g da n Pe r u- mu s a n n y a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 B. Pe n j e l a s a n J u d u l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . k

  3. An a l i s a da t a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

  2. Su mb e r da t a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

  1. Pe n d e k a t a n ma s a l a h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

  E. Me t o d o l o g i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

  D. Tu j u a n Pe n u l i s a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

  C. Al a c a n Pe mi l i h a n J ud u l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

  HAK I’AK KEV' AJ I BANNYA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 vi

  A. Pr o s e d u r Me n d a p a t k a n Ha k Pe n g u s a h a a n Hu ­ t a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  40 B. Ha k da n Ke wa j i b a n da r i Pe me g a n g Ha k Pe n g ­ u s a h a a n Hut a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  C. Ar t i Pe n t i n g Ad a n y a Ha k Pe n g u s a h a a n Hut a n Ba gi Ma s y a r a k a t Se ki t a r Hut a n . . . . . . . . . .

  59 D. Ha p u s n y a Ha k Pe n g u s a h a a n Hut a n . . . . . . . . .

  60 DAB V : PERMASALAHAN YANG TI MBUL DAN CAPA PENYELE- SAI ANNYA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  63 BAB VI : PENUTUP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  69 A. Ke s i mp u l a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  69 B. Sa r a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  70 DAFTAR BACAAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  72

  7 h LAMPI RAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  vi i B A B

  I P ENDAH ULUAN

  A. Po r ma s a l a h a n : La t a r Be l a k a n g da n Pe r umus a nn. ya Ne ga r a Re p u b l i k I n d o n e s i a y a n g t e r di r i da r i be r i - bu- r i bu pul a u be s a r ke c i l , t e r s e b a r di s e ki t a r ga r i s ka - t ul i s t i wa , me mp u n y a i s uku b a n g s a da n b a h a s a y a n g be r be - d a - b e d a , Ol e h k a r e n a i t u, s ud a h s e wa j a r n y a k a l a u r a kya t

  I n d o n e s i a me mp u n y a i t a t a c a r a p e r g a u l a n hi d u p s e r t a k e ­ k a y a a n a l a m y a n g b e r a n e k a r a ga m.

  Hut a n y a n g me r u p a k a n k a r u n i a Tu h a n Ya ng Ma h a e s a s e ba ga i s a l a h s a t u s umbe r k e k a y a a n a l a m y a n g t u mb u h di a t a s t a na h s e b a g i a n be s a r wi l a y a h I n d o n e s i a me mp u n y a i k c k h u s u s a n t or s e ndi r i , k a r e n a me mb e r ! ma n f a a t y a n g s e r ba guna da n mu t l a k d i b u t u h k a n ol e h uma t ma n u s i a s e p a n j a n g ma s a .

  Sa mpa i s a a t i ni , p e mb a n g u n a n k e h u t a n a n d i a r a h k a n k e p a d a u s a h a - u s a h a me n i n g k a t k a n p r o d u k s i k a y u da n ha s i l hu t a n l a i n n y a u n t u k me me n u h i k e b u t u h a n da l a m n e g e r i ma u- pun e ks por t , j uga me n g u s a h a k a n a ga r e k s p o r t k a y u o l a ha n s e ma ki n me ni n g k a t , s e h i n g g a da p a t me n i n g k a t k a n ba gi a n p e n d a p a t a n y a n g da p a t me n j a d i s umbe r r i evi s a ne ga r a . Ol e h k a r e n a i t u, p e n g g a l i a n k e k a y a a n a l a m y a n g b e r upa hut a n i - t u por l u d i l a k a a n a k a n s e c a r a i n t e n s i f da n e f e kt i f . Le bi h d i t e g a c k a n l a gi di da l a m Ke t e t a p a n MPR No. I V/ MPR/ 1 9 7 3 t e nt a ng Ga r i s - ^ a r l s He s a r Ha l ua n Ne ga r a , ba hwa p e mb a n g u n -

  1

  2 a n di b i d a n g k e h u t a n a n me n c a k u p u s a h a - u s a h a p e ma n f a a t a n ha s i l hu t a n da n p e mb i n a a n s u mb e r - s u mb e r a l a m da r i hut a n.

  Pe n g g a l i a n k e k a y a a n a l a m y a n g b e r u p a hut a n s e c a r a ma k s i ma l ha r u s d i l a k s a n a k a n d e nga n p e n g u s a h a a n hu t a n s e ­ c a r a mo d e r n di s e l ur uh wi l a y a h I ndi ne s i a . De nga n i kut s e r t a n y a mo d a l s wa s t a , ma k a d i mu n g k i n k a n l a h p e n g u s a h a a n h ut a n s ecar a. i n t e n s i f da n mo d e r n d e nga n me ma n f a a t k a n u e n g a l a ma n da n k e a h l i a n da r i n e g a r a y a n g l e bi h ma j u di b i d a n g ke hut a na n. De n g a n d i b u k a n y a k c s e mp a t a n ba gi p e r u ­ s a ha a n s wa s t a u n t u k me n a n a mk a n mo d a l n y a di b i d a n g k e h u ­ t a na n, ma k a p e n g u s a h a a n hut a n di I n d o n e s i a me n g a l a mi pe r - k e mb a n g a n y a n g pe s a t . Ha l y a n g d e mi k i a n di s a t u p i h a k me - ma n g b a n y a k me mb a wa k e u n t u n g a n ba gi d e v i s a ne ga r a , me mbu- ka k e s o mp a t a n k e r j a da n l a i n- l a i n. Na mun, di l a i n pi h a k de nga n a d a n y a p e mb a b a t a n hu t a n s e c a r a b e s a r - b e s a r a n da pa t me n i mb u l k a n k e r u g i a n y a n g s a nga t be s a r ba gi k e l e s t a r i a n l i ng k u n g a n da n me mb u k a t i mb u l n y a b a h a y a e r os i , ba nj i r , da n s e b a g a i n y a .

  Te l a h ki t a k e t a h u i be r s a ma , ba hwa s a mpa i s a a t i ni k e s a d a r a n ma s y a r a k a t a ka n a r t i p e n t i n g da n f u n g s i n y a h u ­ t a n ba gi k e h i d u p a n ma n u s i a d i r a s a k a n ma s i h kur a ng. Ha l i ni t e r bukt i m^ i h b a n y a k n y a ga nggua n k e a ma n a n hut a n, mi s a l n y a s a j a ma s i h s e r i ng t e r dc nga r a da nya b e r i t a me nge - na i p e n c u r i a n ka yu, k e b a k a r a n hut a n, a d a n y a p e r l a d a n g a n l i a r d e n g a n c a r a b e r p i n d a h - p i n d a h s e h i n g g a me r u s a k k a n t a - naJ i - t a/ i ah di k a wa s a n hut a n, a d a n y a p e n g g e mb a l a a n l i a r

  3 da n s e ba ga i nya . Me n g i n g a t h a l t e r s e b u t k e s a d a r a n ma s y a r a ­ ka t a ka n ma n f a a t hut a n s e l a l u di ha r a pka n, s e h i n g g a k e l e s - t a r l a n s umbe r da ya a l a m k h u s u s n y a h u t a n da pa t d i c a p a i s e - b e s a r - b e s a r n y a u n t u k k e s e j a h t e r a a n r a kya t . I t u l a h s e ba b - nya , ba hwa hut a n p e r l u d i k e l o l a s e c a r a ma n t a p da n t e r a r a h a ga r t e t a p da pa t b e r p e r a n s e s ua i d e nga n f ungs i nya .

  Un t u k me n g h a d a p i k e mu n g k i n a n g a n g g u a n k e a ma n a n da n k e l e s t a r i a n hut a n, t e l a h d i t e t a p k a n Un d a n g - u n d a n g No . . 5 Ta h u n 1? 67 t e n t a n g Ke t e n t u a n - k e t e n t u a n Pok o k Ke h u t a n a n da n p e r a t u r a n - p e r a t u r a n l a i n n y a me n g e n a i p e n g u s a h a a n h u ­ t an. Da l a m h u b u n g a n i ni s a ya b e r ma k s u d me mb a h a s b a g a i ma n a c a r a me mp e r o l e h ha k p e n g u s a h a a n hut a n da n p e r ma s ^ l a h a n - p e r ma s a l a h a n a pa y a n g k e mu d i a n t i mbul s e r t a b a g a i ma n a pe - n y e l e s a i a nnya .

  De mi k i a n l a h l a t a r b e l a k a n g da n ga r i s be s a r pe r ma - Ga l a ha n y a n g a ka n s a ya ba h a s di d a l a m p e n u l i s a n i ni da n s a ya r u mu s k a n s e b a g a i be r i kut :

  1. a pa ka h hut a n i t u? ; 2. a p a k a h ma n f a a t hut a n ba gi k e h i d u p a n ma nus i a ? ; 3. a p a k a h y a n g di ma k s u d d e n g a n Ha k Pe n g u s a h a a n Hut a n

  ( HPH) i t u? ; p e r a t u r a n - p e r a t u r a n a p a k a h y a n g me n g a t u r t e n t a n g Ha k Pe n g u s a h a a n Hut a n ( HPH) ? ;

  5. s i a pa k a h y a n g be r ha k me n j a d i s u b y e k hu k u m Ha k Pe n g u s a h a a n Hu t a n ( HPH) ? ; 6. b a g a i ma n a k a h p r o s e d u r u n t u k me n d a p a t k a n Ha k Pe ng- u s a h a a n Hu t a n ( HPH) ? ; 7. a p a k a h ha k da n k e wa j i b a n p e me g a n g Ha k Pe n g u s a h a a n

  Hut a n ( HPH) me n u r u t p e r s y a r a t a n y a n g be r l a ku? ; 8. a p a k a h a r t i p e n t i n g da r i a d a n y a Ha k Pe n g u s a h a a n

  Hut a n ( HPH) ba gi ma s y a r a k a t s e k i t a r hut a n? ; 9. b a g a i ma n a k a h h a p u s n y a Ha k Pe n g u s a h a a n Hut a n ( HPH) i t u ? ;

  10. a pa s a j a ka h y a n g me n j a d i ma s a l a h y a n g b e r h u b u n g a n d e n g a n Ha k Pe n g u s a h a a n Hut a n ( HPH) ?; 11. b a g a i ma n a k a h p e n y e l e s a i a n n y a ma s a l a h - ma s a l a h t e r ­ s e but ? .

  B. Pe n. j Ql a s a n J ud u l Sk r i p s i i ni b e r j u d u l " Ha k Pe n g u s a h a a n Hut a n, Ca r a

  Me mp e r o l e h Da n Ma s a l a hnya " . Ag a r t i d a k me n i mb u l k a n i nt e r - p r e t a s i l a i n da r i y a n g s a ya ma ks ud, ma ka a ka n s a ya j e l a s - ka n t e r l e b i h d a hul u me n g e n a i j udul t e r s e but .

  " Ha k"

  d i

  da l a m Ka mu s Umum Ba ha s a I n d o n e s i a y a n g d i s u s u n ol e h W. J . S. Po e r wa d a r mi n t a a d a l a h k e k u a s a a n un t u k be r bua t s e s ua t u k a r e n a t e l a h d i t e n t u k a n ol e h a t u r a n / u n - d a n g - u n d a n g da n s e ba ga i nya , s e d a n g k a n ' ' pe ngus a ha a n" me m­

  p u n y a i Ar t i

  p e r b u a t a n me ngus a ha ka n. Se l a n j u t n y a y a n g d i ­ ma k s u d " hut a n" munur ut ; Po e r wa d a r mi n t a a da l a h t a na h l ua s , yan^ d i - u mb u h i p o h o n - p o h o n a n , s e d a n g k a n di da l a m " nda ng- u n d a n g No. Ta hun 19&7 pa s a l 1 a ya t ( 1) y a n g d i ma k s u d h ut a n a d a l a h s ua t u l a p a n g a n b e r t u mb u h a n p o h o n - p o h o n ya ng s e c a r a k e s e l u r u h a n me r u p a k a n p e r s e k u t u a n hi dup a l a m ha ya - t i be s e r t a a l a m l i n g k u n g a n n y a da n y a n g d i t e t a p k a n ol e h Pe me r i n t a h s e ba ga i hut a n. Po n g e r t i a n Ha k Pe n g u s a h a a n Hu ­ t a n ( HPH) s e ndi r i me n u r u t k e t e n t u a n Pe r a t u r a n Pe me r i n t a h

  No. 21 Ta h u n 1970 p a s a l 1 a ya t ( 1) a d a l a h ha k u n t u k r aeng- u s a h a k a n hu t a n di d a l a m s ua t u k a wa s a n hut a n y a n g me l i p u t i k e g i a t a n - k e g i a t a n p e n e b a n g a n ka yu, p e r mu d a a n da n pe me l i - h a r a a n hut a n, p e n g o l a h a n da n p e ma s a r a n ha s i l h u t a n s e s u ­ a i d e n g a n r e n c a n a k a r y a p e n g u s a h a a n hu t a n me n u r u t ke t e n- t u a n - k e t e n t u a n y a n g b e r l a k u s e r t a b e r d a s a r k a n a s a s ke l e s - t a r i a n hut a n da n a s a s pe r us a ha a n. Ke mu d i a n a p a k a h ya ng d i ma k s u d d e nga n " c a r a " ? , Ca r a da pa t b e r a r t i j a l a n me l a ku- ka n s e s ua t u, s e d a n g k a n " me mp e r o l e h ” me mp u n y a i a r t i me nda - p a t ka n s e s ua t u d e nga n us a ha . " Ma s a l a h 1' p e n g e r t i a n n y a a d a ­ l a h s e s u a t u ha l y a n g ha r u s di pe c a hka n.

  Pe n g e r t i a n s e c a r a k e s e l u r u h a n da r i j udul MHa k Pe n g u s a h a a n Hut a n, Ca r a Me mp e r o l e h Da n Ma s a l a h n y a " a d a ­ l a h j a l a n a t a u c a r a u n t u k me n d a p a t k a n h a k p e n g u s a h a a n h u ­ t a n, y a i t u mul a i da r i me n g a j u k a n p e r mo h o n a n k e p a d a Me n t e ­ r i Ke h u t a n a n s a mpa i d i t e r b i t k a n n y a s ur a t k e p u t u s a n p e mb e ­ r i a n ha k p e n g u s a h a a n hut a n s e r t a ma s a l a h - ma s a l a h a pa s a- j a y a n g t i mb u l s e l a ma me n g a j u k a n p e r mo h o n a n ha k p e n g u s a ­ ha a n h u t a n s a mpa i p e l a k s a n a a n p e n g u s a h a a n hut a n.

  De nga n i c mi ki a n da l a m p c n u l i s a n s kr i ps i i ni a ka n da pa t di ket ahui . bc ga i ma na c a r a a t a u p r o s e d u r me n d a p a t k a n ha k p e n g u s a h a a n hut a n s e r t a ma s a l a h - ma s a l a h y a n g t i mbul y a n g a da h u b u n g a n n y a d e nga n h a k n o n g u s a h a a n hut a n ya ng me r u p a k a n h a mb a t a n ba gi p e l a k s a n a a n ha k p e n g u s a h a a n h u ­ t an, s e h i n g g a da p a t d i c a r i pe nye l e s a i a n n y a .

  C. Al a s a n Pe mi l i h a n J u d u l Ke a d a a n p e r e k o n o mi a n d u n i a y a n g s e ma ki n t a k me ne n- t u d e wa s a i ni , mo n d o r o n g p e me r i n t a h I n done s i a u n t u k l e bi h me n i n g k a t k a n p r o d u k s i - p r o d u k s i non mi nya k.

  Hut a n s e ba ga i s a l a h s a t u s e k t o r y a n g me me g a n g po- r a n a n c u k u p p e n t i n g dal ar a r a n g k a me n u n j a n g p e r e k o n o mi a n ne ga r a , j uga t a k l uput da r i p e r h a t i a n Pe me r i nt a h. Ha l i - ni t i d a k l e p a s p u l a da r i p e r h a t i a n p a r a p e mi l i k mod a l u n t u k me n g i n v e s t a s i k a n mo d a l n y a di b i d a n g p e n g u s a h a a n h u ­ t an. Di t u n j a n g p u l a d e nga n s e ma k i n me n i n g k a t n y a ke but u h - a n a ka n k a y u da r i ma s y a r a ka t , s e h u b u n g a n d e nga n ;

  1. s e ma k i n b e r t a mb a h n y a k e p e r l u a n ma s y a r a k a t a ka n p e r a l a t a n r uma h t a ngga , s e hi n g g a k e b u t u h a n k a y u s e ma k i n me ni ngka t ;

  2. b a n y a k d i g u n a k a n n y a ha s i l hu t a n u n t u k ba ha n ba ngu- na n a t a u s e ba ga i ba h a n ba ku k a y u l a pi s , ke r t a s , da n s e b s g a i n y a . ^ Di l a i n pi ha k, d i t i n j a u da r i s ogi hukum a gr a r i a , h a k p e n g u s a h a a n hu t a n s a nga t p e n t i n g di da l a m ha l :

  1. y a n g b e r h u b u n g a n d e nga n ha k a gr a r i a .

  6 ^- Unda ng- unda ng No. 5 Ta hun 1967* ba gi a n p e n j e l a e - a n umum. Se pe r t i k i t a ke t a hui , ba hwa ha k p e n g u s a h a a n hut a n me r u p a k a n ha k a g r a r i a y a n g t i d a k me mb e r ! we we n a n g u n t u k me mp e r g u n a k a n t a n a h dal ar a a r e a l hut a n y a n g d i u s a h a ka nnya . Devvas a i ni y a n g b a n y a k d i p e r h a t i - k a n a da l a h ma s a l a h ha k a t a s t a na h, p a d a h a l ha k a- g r a r i a pun t i da k k a l a h pe nt i ngnya . Di da l a m ha l p e n g u s a h a a n hut a n, ka yu s a nga t b e r g u n a ba gi ma s ya - r a k a t da n p e n t i n g d a l a m b e r b a g a i b i d a n g p e mb a n g u ­ na n, s e p e r t i y a n g t e l a h s a ya u r a i k a n di a t a s , Te n- t u s a j a k a y u - k a y u t e r s e b u t mu t u n y a h a r u s b a i k da n u n t u k me n d a p a t k a n mu t u y a n g b a i k p e r l u a d a n y a pe - n g e l o l a a n s e r t a p e me l i h a r a a n y a n g b a i k pul a . Di s i ni l a h l e t a k p e n t i n g n y a ha k a g r a r i a y a n g s a ya ma ks ud, s e b a b un t u k da p a t me n g e l o l a hut a n guna me n d a p a t k a n ka yu y a n g b e r mu t u h a r u s me mp u n y a i ha k p e n g u s a h a a n hut a n; ba hwa ha k p e n g u s a h a a n hu t a n me r u p a k a n r e a l i s a s i da r i pa da k e t e n t u a n da l a m pa s a l 33 a ya t (

  3 ) UUD

  1 9 y a n g b e r b u n y i : " bumi , a i r da n k e k a y a a n a- l a m y a n g t e r k a n d u n g di d a l a mn y a di kua s a i ol e h n e ­ ga r a da n d i p e r g u n a k a n unt uk 6 e b e s a r - b e s a r n y a ke - ma k mu r a n r a kya t " .

  Ha l i ni t e r bukt i da r i k e t e n t u a n - k e t e n t u a n :

  a. pa s a l 13 a ya t ( 1) Un d a n g - u n d a n g No. 5 Ta h u n 1967, y a n g b e r b u n y i : " p e n g u s a h a a n hut a n be r t u- j ua n u n t u k me mp e r o l e h da n me n i n g g i k a n p r o d u k s i ha s i l h u t a n g u n a p e mb a n g u n a n e konomi n a s i o n a l da n k e ma k mu r a n r a kya t " ; b. pa s a l l i t a ya t ( 1) y a n g b e r b u n y i : " pa da da s a r - n y a p e n g u s a h a a n h u t a n n e g a r a d i l a k u k a n ol e h n e g a r a da n d i l a k s a n a k a n o l e h Pe me r i nt a h, ba i k pus a t ma u p u n d a e r a h b e r d a s a r k a n u n d a n g - u n d a n g y a n g be r l a ku" ;

  c. p a s a l 5 a ya t ( 1) , ya i t u : " s e mu a hut a n da l a m wi l a y a h Re p u b l i k I n d o n e s i a t e r ma s u k k e k a y a a n a l a m y a n g t e r k a n d u n g di da l a mnya , d i k u a s a i o- l e h ne ga r a " . p e n g u s a h a a n hut a n s a nga t b e r h u b u n g a n e r a t d e nga n ma s a l a h t a t a guna t a na h, ya i t u da l a m ha l a s a s ke - l e s t a r i a n, a s a s k e s e i mb a n g a n , a s a s p e ma n f a a t a n y a n g opt i ma l . Da l a m ha l a s a s k e l e s t a r i a n di ha r a p - ka n da pa t t e r j a mi n k e l a n g s u n g a n k e h i d u p a n hut a n, s e d a n g k a n a s a s k e s e i mb a n g a n a n t a r a hu t a n de nga n l i ngkunga nnya . s a nga t p e n t i n g s e b a b 6e t e l a h di t e - b a n g ha r u s d i l a k u k a n p e r mu d a a n da n p e me l i h a r a a n hut a n a ga r t i da k t e r j a d i k e t i d a k s e i mb a n g a n l i ng- k u n g a n y a n g da pa t me n i mb u l k a n b e n c a n a b a n j i r a t a u e r os i . As a s p e ma n f a a t a n y a n g opt i ma l , ya i t u de - nga n p e ma n f a a t a n hut a n t e r s e but di da pa t ha s i l y a n g o p t i mu m d e n g a n me n g i n g a t p o t e n s i y a n g a da s e r t a me mp e r h i t u n g k a n k e n y a t a a n l i ngkunga n. Ol e h k a r e n a i t u, da l a m o p e r a s i o n i l n y a ha k p e n g u s a h a a n h ut a n h a r u s me n g i n d a h k a n a s a s ke l e s t a r i a n , a s a s k e s e i mb a n g a n , da n a s a s p e ma n f a a t a n y a n g opt i ma l ; if. b a h wa ha k p e n g u s a h a a n h u t a n me r u p a k a n r e a l i s a s i p u l a da r i k e t e n t u a n p a s a l 12 UUPA, y a n g b e r b u n y i s e b a g a i b e r i k u t : ( 1) s e ga l a u s a h a u s a h a b e r e a ma d a l a m l a p a n g a n a- g r a r i a d i d a s a r k a n a t a s k e p e n t i n g a n b e r s a ma da l a m r a n g k a k e p e n t i n g a n n a s i o n a l d a l a m b e n­ t uk k o p e r a s i da n b e n t u k - b e n t u k g o t o n g r o y o n g l a i nnya ;

  ( 2) n e g a r a da pa t b e r s a ma - s a ma d e n g a n p i h a k l a i n me n y e l e n g g a r a k a n u s a h a b e r s a ma da l a m l a p a n g a n a gr a r i a . Ha l i ni t e r l i h a t di da l a m k e t e n t u a n p a s a l 1^ a ya t

  ( 2 ) y a n g me n g a t a k a n : " p e me r i n t a h da pa t b e r s a ma -

  s a ma d e nga n p i h a k l a i n me l a k s a n a k a n u s a h a b e r s a ­ ma da l a m b i d a n g ke hut a na n" , Da r i u r a i a n i n i l a h s a y a c e n d e r u n g me mi l i h j udul p e n u l i s a n s kr i ps i t e r s e but , Sa y a h a r a p k a n p e n u l i s a n d a ­ r i s k r i p s i d e n g a n j udul di a t a s da pa t me n a mb a h p e n g e r t i ­ a n b e t a p a b a n y a k n y a ma n f a a t da n p e n t i n g n y a hut a n ba gi k e h i d u p a n ki t a .

  D. Tu j u a n Pe n u l i s a n Ma s a l a h hut a n k u r a n g me n d a p a t p e r h a t i a n da r i ma ­ s ya r a ka t , pa da ha l hut a n b a n y a k me mbe r i ma n f a a t ba gi k e ­ h i d u p a n ma n u s i a da n da pa t d i u s a h a k a n u n t u k me n a mb a h s um-

  10 be r p e n d a p a t a n ba gi ma s y a r a k a t s e k i t a r hut a n ma u p u n ba gi ne ga r a . Ol e h k a r e n a i t u, s a y a me n c o b a u n t u k me n g e t e n g a h - k a n a pa ma n f a a t hu t a n da n b a g a i ma n a c a r a me n d a p a t k a n ha k p e n g u s a h a a n hut ' an t e r s e b u t s e hi n g g a da p a t me l a k s a n a k a n p e n g u s a h a a n hut a n. Di s a mp i n g i t u, me n c o b a me n c a r i ma s a ­ l a h - ma s a l a h y a n g t i mbul da n b a g a i ma n a p e n y e l e s e a i a n n y a .

  Se l a i n i t u, t uj ua n p e n u l i s a n s k r i p s i i ni di ma k - s udka n u n t u k me me n u h i s e b a g i a n p e r s y a r a t a n da l a m r a ngka me mp e r o l e h ge l a r s a r j a n a h u k u m p a d a Fa k u l t a s Hu k u m Uni - v e r s i t a s Ai r l a ngga .

  E. Me t o d o l o g i 1. Pe n d e k a t a n ma s a l a h.

  Pe mb a h a s a n y a n g l e b i h me n d a l a m t e r h a d a p ma s a l a h i ni , s a ya me n g g u n a k a n p e n d e k a t a n da r i s e gi y u r i d i s f or - mi l ya i t u s e c a r a s t udi k e p u s t a k a a n da n da r i s e gi p r a k t e k s a ya r a e l a kuka n p e n i n j a u a n s e c a r a l a n g s u n g p a d a p e r u s a h a ­ a n p e me g a n g ha k p e n g u s a h a a n hut a n.

  2. Sumbe r da t a .

  Ba ha n p e n u l i s a n s a ya p e r o l e h da r i l i t e r a t u r - l i t e - r a t u r y a n g a da h u b u n g a n n y a d e nga n ma s a l a h y a n g s a ya ba- ha s , di s a mp i n g i t u wa wa n c a r a d e n g a n p i h a k - p i h a k y a n g b e r h u b u n g a n d e n g a n ma s a l a h t e r s e but .

  3 . An a l i s a da t a.

  Da t a y a n g t e l a h t e r k u mp u l d i a n a l i s a b e r d a s a r k a n me t o d e kompa r a t i f , ya i t u me mb a n d i n g k a n d a t a y a n g di pe r o- l e h da r i s e gi t e o r i t i s d e n g a n da t a da r i ha s i l wa wa nc a r a .

  11 F. Per t anf t gunf f . i awaban s i s t e ma t i k a Ag a r t e r a r a h da l a m me mb a h a s pe r r a a s a l a ha n i ni , ma ­ ka p e n u l i s a n i ni s a ya ba gi da l a m VI BAB, y a i t u :

  Se ba ga i p e n g a n t a r d a l a m p e n u l i s a n i ni da n s e be l um me ma s u k i b a b - b a b p e mb a ha s a n, ma k a s a ya a ka n me l e t a k k a n Pe n d a h u l u a n pa da BAB I . De n g a n me mb e r i k a n p e r t a n g g u n g j a - wa b a n s i s t e ma t i k a ke da l a m ba b i ni , a ga r p e mb a c a me n g e - t a hui a ka n a d a n y a u r u t a n ma t e r i y a n g a k a n s a ya ba ha s , s e h i n g g a a k a n l e bi h me nge na .

  Pe n g e r t i a n da n Ar t i Pe n t i n g Hut a n s a ya l e t a k k a n p a d a BAB I I , a ga r p e mb a c a da pa t me ma h a mi a pa s e b e n a r n y a y a n g d i ma k s u d d e n g a n " hut a n" . Di s i ni s a ya a ka n me n j e - l a s ka n j uga ma n f a a t hut a n ba gi k e h i d u p a n ma nus i a , s e - h i n g g a a ka n j e l a s ba gi p e mb a c a u n t u k me n g i k u t i u r a i a n p a d a b a b - b a b s e l a nj ut nya .

  Se s ua i d e nga n p e r ma s a l a h a n y a n g di ba ha s , y a i t u mc n g e n a i ha k p e n g u s a h a a n hut a n, ma ka s a ya a ka n me n g u r a i - ka n t e n t a n g p e n g e r t i a n ha k p e n g u s a h a a n hut a n s e r t a pe r a - t u r a n - p e r a t u r a n y a n g me r u p a k a n l a n d a s a n ke r j a da n l a nda - s a n h u k u m y a n g da p a t me n a mp u n g s e ga l a s e gi p e r s o a l a n s e ­ c a r a me n y e l ur uh, Ol e h k a r e n a i t u, p a d a BAB I I I s a ya l e - t a kka n me n g e n a i Ti n j a u a n Ha k Pe n g u s a h a a n Hut a n, a ga r s e ­ b e l um me n g i n j a k b a b - b a b b e r i k u t n y a p e mb a c a da pa t me n g e - t a hui da n me ma h a mi a pa y a n g d i ma k s u d d e n g a n ha k p e n g u s a ­ ha a n hut a n. Pa da ba b i ni j uga s a ya u r a i k a n me n g e n a i s u - bye k huk u m ma n a s a j a y a n g b e r h a k me n d a p a t k a n ha k pe n g u -

  12 s a ha a n hut a n.

  Se t e l a h me n g e t a h u i a pa ma k s u d h a k p e n g u s a h a a n h u ­ t a n y a n g d i u r a i k a n pa da ba b s e be l umnya , ma k a p a d a BAB I V s a ya l e t a k k a n Ca r a Me mp e r o l e h Ha k Pe n g u s a h a a n Hut a n Se r t a Ha k da n Ke wa j i b a n n y a , a ga r p e mb a c a da pa t me n g e t a h u i ba - g a i ma n a c a r a me mp e r o l e h h a k p e n g u s a h a a n hut a n da n a pa s y a r a t - s y a r a t n y a s e r t a a pa s a j a h a k da n k e wa j i b a n da r i p a r a p e me g a n g ha k p e n g u s a h a a n hut a n. Di s a mp i n g i t u, s a ya j uga me ma s u k k a n ma n f a a t a pa y a n g d i p e r o l e h ma s y a r a k a t s e- ki t a r h u t a n s e t e l a h a d a n y a ha k p e n g u s a h a a n hut a n. Apa y a n g me n y e b a b k a n h a p u s n y a ha k p e n g u s a h a a n hut a n j uga di - b a h a s di d a l a m ba b i ni , a ga r d i k e t a h u i ba h wa h a k pe ngu - s a ha a n hut a n t e r s e b u t t i da k s e k e d a r h a k u n t u k me n e b a n g hut a n s a j a , me l a i n k a n j uga a da t a n g g u n g j a wa b y a n g di be - b a n k a n k e p a d a pa r a p e me g a n g ha k t e r s e b u t u n t u k i kut me n ­ j a ga l i n g k u n g a n da n k e l e s t a r i a n hut a n,

  Pe r ma e a l a h a n Ya ng Ti mb u l Da n Ca r a Pe n y e l e s a i a n n y a s a ya l e t r k k a n p a d a BAB V, k a r e n a di s i ni d i j e l a s k a n ma - s a l a h y a n g t i mbul y a n g b e r h u b u n g a n d e n g a n ha k p e n g u s a h a ­ a n hut a n, ba i k y a n g a da h u b u n g a n n y a de nga n p e r mo h o n a n h a k p e n g u s a h a a n hu t a n ma u p u n ma s a l a h - ma s a l a h y a n g t i mbul di l a p a n g a n p e n g u s a h a a n hut a n.

  BAB VI s e b a g a i ba b p e n u t u p a d a l a h me r u p a k a n ke - s i mp u l a n da r i s e mua ba b da n p e r ma s a l a h a n y a n g t i mbul , ke - mu d i a n da r i k e s i mp u l a n y a n g a da a ka n da pa t me mb a n t u me - me c a h k a n p e r ma s a l a h a n t e r s e but . Ak h i r n y a da pa t di ke muka -

  M I L I K ~

  P ERP U STAKAAN

  • UM 1VERS1TAS A IR LA N G O A '

  13 ka n s a r a n - s a r a n y a n g b e r ma n f a a t ba gi k e ma j u a n p e n g u s a h a - a n hut a n.

  i

  B A B I I PENGERTI AN DAN ARTI PENTI NG HUTAN

  A. Pe n g e r t i a n Hut a n Ha mp i r s e t i a p o r a n g s uda h p e r n a h me n d e n g a r ba hka n j uga me l i h a t hut a n. Apa y a n g d i g a mb a r k a n ol e h ma s y a r a k a t t e n t a n g h u t a n a da l a h k u mp u l a n p e p o h o n a n y a n g b e s a r - b e s a r da n r i mbun, di b a wa h n y a t e r da pa t s e ma k - s e ma k l i a r , j uga t e r da pa t b e r b a g a i ma c a m bi na t a ng. Ga mba r a n h u t a n s e pe r t i di a t a s t i da k h a n y a t e r da pa t di k a l a n g a n o r a n g - o r a n g a- wa m s a j a , t e t a pi t e r da pa t j uga di k a l a n g a n me r e k a y a ng

  2 s uda h be r pe ndi di ka n. Se c a r a k l a s i k s e r i n g d i l u k i s k a n p e n g e r t i a n hut a n y a n g d i b e d a - b e d a k a n s e s ua i de nga n s i a pa ya n g me mb e r i a r ­ t i t e n t a n g hut a n t e r s e but . Ba gi s e o r a n g pe mbur u, hut a n a d a l a h a r e a l ya n g t e r t ut up ol e h b e r b a g a i ma c a m t e t umbuh- a n da n di d a l a mn y a t e r da pa t be r ba g a i ma c a m j e ni s b i n a ­ t a ng y a n g da pa t di bur u. Ba gi s e o r a n g t u ka ng ka yu, hut a n me r u p a k a n ka wa s a n t u mb u h - t u mb u h a n y a n g da pa t me n g h a s i l - ka n ka yu, s e hi ngga da pa t d i g u n a k a n s e ba ga i p e r k a k a s ya n g ba gus da r i b e r b a g a i ma c a m ukur a n. Na mun, t e r l e pa s da r i s i a pa y a n g me n g a r t i k a n hut a n, p a da u mu mn y a hut a n s e l a l u d i p a n d a n g s e ba ga i k e h i d u p a n pe p o h o n a n ( f l or a ) ma u p u n bi - p

  H. Si mon, Pe n ^ a n t a r I l mu Ke h u t a n a n , Ya ya s a n Pe m­ bi na Fa k u l t a s Ke h u t a n a n UGM, Yogya ka r t a , 1977, h. 1 n a t a n g - b i n a t a n g ( f a una ) , da r i t i ngka t s e d e r h a n a s a mpa i t i ngka t y a n g p a l i n g t i nggi . Pa d a u mu mn y a a s o s i a s i ke hi - dupa n i t u d i d o mi n i r ol e h t u mb u h - t u mb u h a n be r ka yu.

  Pe n g e r t i a n r e s mi hut a n s e c a r a u mu m di a t ur di da - l a m p a s a l 1 s ub 1 Un d a n g - u n d a n g No. 5 Ta h u n 1967 : " Hu­ t a n a d a l a h s ua t u l a p a n g a n b e r t u mb u h a n p o h o n - p o h o n ya n g s e c a r a k e s e l u r u h a n me r u p a k a n p e r s e k u t u a n hi dup a l a m ha - ya t i b e s e r t a a l a m l i n g k u n g a n n y a da n y a n g d i t e t a p k a n ol e h

  Pe me r i n t a h s e ba ga i h u t a n

  " . ^

  Di d a l a m p e n j e l a s a n u n d a n g - u n d a n g t e r s e but , s e l a n j u t n y a d i s e b u t k a n : Hut a n da l a m u n d a n g - u n d a n g i ni d i a r t i k a n s ua t u l a p a n g ­ a n y a n g c ukup l ua s , b e r t u mb u h a n ka yu, ba mbu da n/ a t a u p a l e m y a ng b e r s a ma - s a ma d e nga n t a na hnya , b e s e r t a s e - ga l a i s i n y a b a i k be r upa

  a l a m

  n a b a t i ma u p u n a l a m he wa - ni , s e c a r a k e s e l u r u h a n me r u p a k a n p e r s e k u t u a n hi dup y a n g me mp u n y a i k e ma mp u a n u n t u k me mb e r i k a n ma nf a a t - ma n f a a t pr oduks i , p e r l i n d u n g a n da n ma n f a a t - ma n f a a t l a i n n y a s e c a r a l e s t a r i . ^

  Un d a n g - u n d a n g No. 5 Ta h u n 1967 t e n t a n g Ke t e n t u a n Po k o k Ke h u t a n a n me mb a g i hut a n di I n d o n e s i a b e r d a s a r k a n f ungs i , pe mi l i ka n, da n pe r unt uka nnya . Be r d a s a r k a n f ungs i - n y a h u t a n da pa t di ba g i :

  1

  . h u t a n l i n d u n g i a l a h k a wa s a n h u t a n y a n g k a r e n a ke -

  15

  • ^ Abdur r a hma n, Ke t e n t u a n - k e t e n t u a n Po k o k t e n t a n g Ma s a l a h Agr a r i a , Ke hut a na n, Pe r t a mba nga n. Tr a n s mi g r a s i Da r Tp e n g a i r a n , Al umni , Ba ndung. 1979« h. 68.

  , n. 78. a d a a n s i f a t a l a mn y a d i p e r u n t u k k a n guna me n g a t u r t a t a ai r , p e n c e g a h a n b e n c a n a b a n j i r da n e r os i s e r t a p e me l i h a r a a n k e s u b u r a n t a na h;

  2. h u t a n s ua ka a l a m i a l a h k a wa s a n hut a n y a n g k a r e n a s i f a t n y a k h a s d i p e r u n t u k k a n s e c a r a k h u s u s u n t u k p e r l i n d u n g a n a l a m h a y a t i d a n / a t a u ma n f a a t - ma n f a a t l a i nnya , y a i t u : a. h u t a n s ua ka a l a m y a n g b e r h u b u n g de ng a n ke - a d a a n a l a mn y a y a n g k h a s t e r ma s u k a l a m he - wa ni da n a l a m na ba t i , p e r l u d i l i n d u n g i u n ­ t uk k e p e n t i n g a n i l mu p e n g e t a h u a n da n ke bu- da ya a n, di s e b u t " c a ga r a l a m11;

  b, h u t a n s ua ka a l a m y a n g d i t e t a p k a n s e ba ga i s ua t u t e mpa t h i d u p ma r g a e a t wa y a n g me mpu- nya i ni l a i k h a s ba gi i l mu p e n g e t a h u a n da n k e b u d a y a a n s e r t a me r u p a k a n k e k a y a a n da n ke - b a n g g a a n na s i ona l , di s e but " s ua ka ma r g a s a t - wa ' \

  3. hut a n wi s a t a i a l a h k a wa s a n hut a n y a n g d i p e r l u k a n s e c a r a k h u s u s u n t u k di bi na da n d i p e l i h a r a guna k e p e n t i n g a n p a r i wi s a t a da n/ a t a u wi s a t a bur u, y a i ­ t u : a, hut a n wi s a t a y a n g me mi l i ki k e i n d a h a n a l a m, ba i k k e i n d a h a n na ba t i , k e i n d a h a n he wa ni ma u p u n k e i n d a h a n a l a mn y a s e ndi r i me mp u n y a i c o r a k k ha s u n t u k d i ma n f a a t k a n ba gi k e p e n -

  17 t i nga n r e k r e a s i da n ke buda ya a n, di s e but " t a ma n wi s a t a " ;

  b. h u t a n wi s a t a y a n g di d a l a mn y a t e r da pa t s a t - wa bur u y a n g me mu n g k i n k a n d i s e l e n g g a r a k a n p e r b u r u a n y a n g t e r a t ur ba gi k e p e n t i n g a n r e kr e a s i , d i s e b u t " t a ma n b u r u M, hut a n p r o d u k s i ya i t u k a wa s a n h u t a n y a n g di pe r un- t ukka n gun a p r o d u k s i ha s i l hut a n u n t u k r aer aenuhi k e p e r l u a n ma s y a r a k a t p a d a u mu mn y a da n khu s u s n y a u n t u k p e mb a n g u n a n i n d us t r i da n e ks por t .

  Be r d a s a r k a n p e r u n t uka nnya , hut a n di ba gi me n j a d i t i ga j e ni s , y a i t u : a. hut a n t e t a p a d a l a h hut a n, ba i k y a n g s uda h a da ma - u p u n y a n g a ka n di t a n a m a t a u t umbuh s e c a r a al ar ai di da l a m k a wa s a n hut a n;

  b. hut a n c a d a n g a n ya i t u h u t a n y a n g b e r a da di l ua r k a wa s a n hut a n, y a n g p e r u n t u k a n n y a bel ur a di t e t a p- k a n da n t i d a k d i b e ba ni ha k. Ap a b i l a di pe r l uka n, h u t a n c a d a n g a n i ni da pa t d i j a d i k a n hut a n t e t a p; c. h u t a n l a i n n y a a d a l a h h u t a n y a n g a da di l ua r k a wa ­ s a n hut a n t e t a p da n di l ua r hut a n c a da nga n, mi - s a l nya hut a n y a n g t e r da pa t pa da t a na h mi l i k a t a u t a na h y a ng d i b e ba ni h a k - h a k l a i nnya .

  Hut a n n e g a r a a d a l a h k a wa s a n hut a n da n hut a n ya ng t umbuh di a t a s t a na h y a ng t i da k di be ba ni ha k mi l i k, s e- da n g hut a n mi l i k a d a l a h hut a n y a ng t umbuh di a t a s t a na h

  18 y a n g di be b a n i ha k mi l i k. Ke d u a p e mb e d a a n i t u di l i h a t be r - da s a r k a n pe r a i l i ka nnya .

  Ka wa s a n hut a n da l a m wi l a y a h n e g a r a Re p u b l i k I nd o ­ ne s i a t e r ma s u k k e k a y a a n a l a m y a n g t e r k a n d u n g di d a l a mn y a d i k ua s a i ol e h ne ga r a da n d i g u n a k a n s e p e n u h n y a u n t u k s e - b e s a r - b e s a r n y a k e ma k mu r a n r a kya t . Ka l a u r ael i hat k e t e n t u -

  3

  a n p a s a l a ya t ( 1) Un d a n g - u n d a n g No. 5 Ta h u n 1 967 t e r - s e but , a ka n nar apak b e r t e n t a n g a n d e nga n k e t e n t u a n y a n g a- da di d a l a m p a s a l 3 Un d a n g - u n d a n g No. 5 Ta hun I 960, y a ng l e b i h d i k e n a l de ng a n s e but a n UUPA, y a n g b e r bunyi :

  De n g a n me n g i n g a t k e t e n t u a n - k e t e n t u a n da l a m p a s a l 1 da n p a s a l 2 p e l a k s a n a a n h a k ul a y a t da n h a k - h a k y a ng s e r u p a i t u da r i ma s y a r a k a t - ma s y a r a k a t hukum a da t , s e p a n j a n g me n u r u t k e n y a t a a n n y a ma s i h a da h a r u s s e de - mi k i a n r up a s e h i n g g a s e s ua i d e nga n k e p e n t i n g a n na s i - o n a l da n n e g a r a y a n g b e r d a s a r k a n a t a s p e r s a t u a n b a n g s a s e r t a t i da k bol e h b e r t e n t a n g a n de ng a n unda ng- u n d a n g da n p e r a t u r a n - p e r a t u r a n l a i n y a n g l e b i h t i ng* Ci . Na mun, di s i ni k i t a ha r us me n g i n g a t k e t e n t u a n p a s a l 33 CJUD 19^ 5 d e nga n k l a u s u l a n y a y a n g be r bu n y i : ,!. . . . pa da t i ngka t t e r t i nggi d i k u a s a i o l e h ne ga r a " , Pe n g e r t i a n di - k u a s a i b u k a n l a h be r a r t i di mi l i ki , me l a i n k a n s ua t u pe - n g e r t i a n y a n g r a e nga ndung b e r ba ga i k e wa j i b a n da n wdwe na ng, y a n g me l i p u t i we we n a n g u n t u k :

  1. me n e t a p k a n da n me n g a t u r pe r e nc a na a n, pe r unt uka n, p e n y e d i a a n da n p e n g g u n a a n hut a n s e s ua i de nga n f ungs i nya da l a m me mb e r i k a n ma n f a a t k e p a d a r a kya t da n ne ga r a ;

  2. me n g a t u r p e n g u r u e a n h u t a n d a l a m a r t i y a n g l ua s ;

  19

  3*