Rahmalia Ulfah, 2015 Kalimah impositif dina novel baruang ka nu ngarora karangan D.K. Ardiwinata
Universitas Pendidikan Indonesia
| repository.upi.edu
| perpustakaan.upi.edu
BAB I BUBUKA
1.1 Kasang Tukang Masalah
Manusa salaku mahluk sosial jeung mahluk individu salawasna ngayakeun interaksi enggoning campur gaul di masarakat. Interaksi nu lumangsung téh bisa
antara individu jeung individu, antara individu jeung kelompok, atawa kelompok jeung kelompok.
Prosés interaksi hakékatna mah mangrupa prosés komunikasi. Makéna basa mangrupa kagiatan tumuluy anu dilakukeun ku manusa unggal waktu. Maké basa
dina komunikasi lain kagiatan anu hésé, unggal manusa mampuh maké basa pikeun alat komunikasi. Ari komunikasi dina enas-enasna mah nepikeun amanat
ka nu lian maké basa. Ku kituna, basa minangka alat komunikasi anu dipaké dina rupa-rupa fungsi jeung naon anu hayang ditepikeun ku panyatur. Sangkan amanat
nepi ka pamiarsa luyu jeung pamaksudan panyatur sarta teu matak pasalia paham, basa nu dipaké kudu bener tur merenah. Basa anu bener nya éta basa anu dipakéna
kukuh kana aturan atawa kaédah basa. Ari basa anu merenah nya éta basa anu keuna larapna atawa luyu kana kontéks situasi makéna.
Basa nya éta sistem lambang omongan anu dihasilkeun ku pakakas ucap manusa kalawan puguh éntép seureuhna sistematis tur ragem konvénsional
antar anggota masarakat pikeun tujuan patali marga atawa komunikasi Sudaryat, 2004, kc. 6.
Basa mibanda adegan jeung cara makéna. Adegan basa dipatalikeun kana makéna basa, boh lisan nyarita jeung ngaregepkeun boh tulisan nulis jeung
maca, ku kaédah husus anu disebut pragmatik Sudaryat spk., 2011, kc. 10. Pragmatik mangrupa dahan linguistik anu maluruh ngeunaan kumaha basa
digunakeun dina komunikasi ogé salaku ulikan ngeunaan ma’na dina hubungana
jeung situasi-situasi ucapan atawa omongan speech situation Leech dina Nadar, 2009, kc. 5.
2
Rahmalia Ulfah, 2015 Kalimah impositif dina novel baruang ka nu ngarora karangan D.K. Ardiwinata
Universitas Pendidikan Indonesia
| repository.upi.edu
| perpustakaan.upi.edu
Kaédah pragmatik dipaké geusan nangtukeun luyu henteuna adegan basa jeung makéna basa dina hiji kontéks situasi, nangtukeun bener jeung merenah
henteuna komunikasi basa. Pragmatik ngalibetkeun unsur basa pangjembarna nu disebut wacana. Ku kituna, sistem basa ogé ngawengku pragmatik atawa tata
wacana Sudaryat spk., 2011, kc. 10. Dumasar wanda kalimah dina wacana, aya opat rupa kalimah atawa omongan
dina wacana, nya éta kalimah komisif, kalimah impositif, kalimah éksprésif, jeung kalimah asértif. Sangkan leuwih museur ieu panalungtikan ngeunaan kalimah
impositif dina wacana. Kalimah impositif nya éta kalimah anu fungsina pikeun ngedalkeun paréntah Sudaryat spk., 2011, kc. 291.
Mekarna basa hususna basa Sunda tumuwuh saluyu jeung mekarna kahirupan kabudayaan masarakatna. Mekarna basa Sunda ébréh pangpangna tina kandaga
kecapna. Jaba tina kandaga kecapna, mekar jeung robahna basa Sunda jeung adegan basana gumantung panyaturna Sudaryat spk., 2011, kc. 7. Kalimah
dipaké pikeun alat komunikasi, pikeun ngébréhkeun naon-naon anu aya dina pikiran atawa rasa. Ku lantaran kitu, kalimah téh ngandung naon-naon anu
ditétélakeun, diébréhkeun, dituduhkeun, jeung dipikahayang ku panyaturna sangkan aya réspon ti pamiarsa. Ku sabab omongan ti panyatur ka pamiarsa
nangtukeun pesen anu ditepikeun, sangkan jadi amanat tur ayana timbal balik ti pamiarsa ka panyatur.
Teu saeutik panyatur basa Sunda anu hésé maham kana maksud bacaan atawa omongan nalika komunikasi. Ku kituna, ieu panalungtikan salasahiji tarékah
ngungkulan pasualan di lapangan sarta pikeun nambahan pangaweruh katatabasaan, ieu panalungtikan ngeunaan kalimah impositif paréntah dina novél
“Baruang ka nu Ngarora” anu loba ngawengku kalimah miharep jeung ngawawadian,
anu kaasup kana salasahiji ma’na kalimah impositif. Panalungtikan anu patali jeung pragmatis kalimah impositif paréntah kungsi
dilaksanakeun saméméhna, di antarana waé, “ Kalimah Paréntah dina Kumpulan
Carita Pondok Djurig Karangan Tini Kartini “ ku N Ati Rahmawati, 2002.
“Adegan Pragmatis Kalimah Paréntah dina Kumpulan Carpon Dukun Lepus Karangan Ahmad Bakri” ku Aryani Purbasari, 2008. “Adegan Pragmatis
3
Rahmalia Ulfah, 2015 Kalimah impositif dina novel baruang ka nu ngarora karangan D.K. Ardiwinata
Universitas Pendidikan Indonesia
| repository.upi.edu
| perpustakaan.upi.edu
Kalimah Paréntah dina Karangan Paguneman Persuasif Siswa Kelas X SMA Pasundan 8 Bandung Taun Ajaran 20102011
” ku Dian Cesar Maharani, 2011. “Analisis Kalimah Pragmatis dina Naskah Drama Budah Si Narko Karya Dadan
Sutisna pikeun Bahan Pangajaran Maca di SMP ” ku Septiadi Angga Yuda, 2012.
Panalungtikan di luhur miboga sasaruaan nya éta medar ngeunaan ma ’na
jeung adegan kalimah pragmatis. Bédana jeung panalungtikan anu baris dilaksanakeun nya éta ieu panalungtikan henteu saukur ngulik adegan jeung
ma’nana wungkul, tapi ogé jeung maksim kasopanan dina wacanaomongan sacara husus dina objék anu béda nya éta novél Baruang ka nu Ngarora.
Dumasar masalah di luhur, yén panalungtikan ngeunaan kalimah impositif anu sacara husus can kungsi aya. Ku kituna, ieu panalungtikan kalayan judul
“Kalimah Impositif dina Novél Baruang ka nu Ngarora Karangan D.K. Ardiwinata Tilikan Adegan, Ma’na, jeung Maksim Kasopanan”.
1.2 Rumusan Masalah
