ENGARUH EKSTRAK RIMPANG KUNYIT (Curcuma domestica Val.) DENGAN PELARUT n-HEKSAN DAN ETANOL TERHADAP DEMAM TYPHOID PADA TIKUS PUTIH (Rattus norvegicus L.)

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://


j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l

://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e

n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:

p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n

u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p

htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.

n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:

p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n

u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

://d
htthpttp:

d

ili

/dig

:/

http

d

ili

/dig

:/
http

ej.
b.un

d

ili

/dig


:/
http

ej.
b.un

d

ili

/dig

:/
http

ej.
b.un

d

ac.i

ac.i

ac.i

ac.i

ac.i

ej.
b.un

gili

://di

http

ej.
b.un

:

http

PENGARUH EKSTRAK RIMPANG KUNYIT (Curcuma domestica
Val.) DENGAN PELARUT n-HEKSAN DAN ETANOL
TERHADAP DEMAM TYPHOID PADA TIKUS
PUTIH (Rattus norvegicus L.)

SKRIPSI
.id
j.acac.id

.id
j.acac.id

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

e ej. dan memenuhi salah
ne ej.
ne ej.
ne ej.
diajukan
bl.iubn.unakhir
litugas
libil.iub.un guna melengkapi
libil.iub.un
libil.iub.un satu syarat
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
i
://d digProgram Studi Pendidikan
://d dig untuk menyelesaikan
://d dig
://d digBiologi (S1)
httpttp://
htthpttp://
htthpttp://
htthpttp://
danhmencapai
gelar Sarjana Pendidikan

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.acac.id

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.acac.id

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

.id
c.id id
c.id id
c.id.id
STUDInePENDIDIKAN
BIOLOGI
j.eajc.ac.id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaPROGRAM
j.ac
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
n
.u
JURUSAN
MIPA
giliblib.u
giliblib.u
giliblibPENDIDIKAN
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h htt PENDIDIKAN h htt
h htt
FAKULTAShKEGURUAN
DAN ILMU
htt

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

j a
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajic.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

Oleh

Ika Lia Novenda
NIM 060210193160

UNIVERSITAS JEMBER
id
2010
.ac. c.id

PERSEMBAHAN

Dengan menyebut nama Allah yang Maha Pengasih dan Maha Penyayang
serta Nabi Muhammad SAW, saya persembahkan skripsi ini dengan segala cinta dan
kasih kepada.
1.

Ayahanda Supeno, S.Pd dan Ibunda Sumarni, S.Pd tercinta, yang telah
memberiku kasih sayang dengan segenap hati, dukungan moril dan materil tanpa
henti serta tanpa balas jasa. Segala pengorbanan dan doa yang telah diberikan,
mengobarkan api semangat untuk jalan kesuksesanku;

2.

Kakek dan nenek yang selalu menyayangi dan memberikan perhatian;

3.

Bapak dan Ibu guru yang telah menyirami hatiku dengan ilmu yang menjadi
penerang serta mendewasakan setiap langkah hidupku;

4.

Almamater Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember.

ii

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
giliblib.u
gilgibilib.u
giliblib.u
giliblib.u
“Pergunakanlah
lima perkara
lagi, hidupmu
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/diperkara
:/p/d:/i/digisebelum datangttplima
:/p/d:/i/digi
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h htt
h htt
h htt
h htt

://d
htthpttp:

MOTTO

sebelum matimu, masa sehatmu sebelum masa sakitmu, masa kosongmu

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

u e
ilgibil.ib.un
g
i
d
:// di
htthpttp://

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
.id
.id
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
n
n
n
n
u
u
u
u
. n
b. un
lib. .un
lib. .un
giilgibilib.u
igdiilgi ilib.
d/i/gdiigilib suatu kaump://d/i/gdiigilib
d/tidak
d/i/“Sesungguhnya
/
/
/
/
/
/
:
:
:
d
/
Allah
akan
merubah
keadaan
p
p
p
htthttp:
htthttp:
htthttp:
htthttp:

://d
htthpttp:

d

d

d
e
u e
u
ilgibil.ib.un
ilgibil.ib.un
g
g
i
i
d
d
/ di
kayamu
datang masa
:/fakirmu”
://sebelum
di
htthpttp://
htthpttp://

.id
ac.i .iddan masa
ac.i .idsebelum masa tuamu,
ac.isibukmu,
sebelum masa
masa mudamu
nej. j.ac
nej. j.ac
nej. j.ac

(HR. Achmad)

sehingga mereka merubah keadaan yang ada
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

.id
c.id id
c.id id
j.eajc.ac.id sendiri”
pada diri
enj.eaj.ac.
emereka
enj.eaj.ac.
n
n
n
u
u
u
.
.
.
n
ilgibilib.u
ilib b.u
ilib b.u
/d:/i/gdi11)
/d:/i/gdigili Surat Ra Ra’dtpAyat
/d:/i/gdigili
/
/
/
:
:
:
p
p
(Terjemahan
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

://d
htthpttp:

c.id id

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

giliblib.u
:/p/d:/i/digi (Anonim)
p
t
t
h htt

giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

ca.icd.id
j.eaiii
e
.
j
n
u
ilgibil.ib.un
g
i
d
i
/
:/ d
htthpttp://

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id

c.id id

j.a ac.
enj.eaj.ac. bohong”
enj.eaj.ac.doa adalah sombong,
“Usaha
.unadalah
.unenej. doa tanpa usaha
.untanpa

PERNYATAAN

Saya yang bertanda tangan di bawah ini:
Nama

: Ika Lia Novenda

NIM

: 060210193160

Menyatakan dengan sesungguhnya bahwa skripsi yang berjudul “Pengaruh Ekstrak
Rimpang Kunyit (Curcuma domestica Val.) dengan Pelarut n-Heksan dan Etanol
Terhadap Demam Typhoid pada Tikus Putih (Rattus norvegicus L.)” adalah benarbenar hasil karya sendiri, kecuali jika dalam pengutipan substansi disebutkan
sumbernya dan belum pernah diajukan pada institusi manapun, serta bukan karya
jiplakan. Saya bertanggung jawab atas keabsahan dan kebenaran isinya sesuai dengan
ilmiah yang harus dijunjung tinggi.
Demikian pernyataan ini saya buat dengan sebenarnya, tanpa adanya tekanan
dan paksaan dari pihak manapun serta bersedia mendapat sangsi akademik jika terjadi
dikemudian hari pernyataan ini tidak benar.

Jember, 29 Juni 2010
Yang menyatakan,

Ika Lia Novenda
NIM 060210193160

iv

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
c.id.id
c.icd.id
c.id.id
PENGARUH
RIMPANG
(Curcuma
Val.)
enj.eaj.ac.
enj.eadomestica
enj.eaj.aKUNYIT
enj.eaEKSTRAK
j.ac
j.ac
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
DENGAN
PELARUTdn-HEKSAN
DAN ETANOL
ilib ib.uTERHADAP digilgibilib.u
gilgibilib.u
giliblib.u
//d:/i/gdigil
:// di
:TIKUS
:/p/:/i/diTYPHOID
:/p/d:/i/digi
p
p
p
t
t
t
t
t
t
DEMAM
PADA
htthpttp://
h http
h htt
h htt
PUTIH (Rattus norvegicus L.)

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

SKRIPSI
d
ac.i .id

ej. j.ac
bl.iubn.une
i
l
i
g
://di digi
htthpttp://

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

Diajukan untuk Dipertahankan di Depan Tim Penguji guna Menyelesaikan
Pendidikan Program
Sarjana Strata Satu,id Program Studi Pendidikan
Biologi,
. c.id
c.id id
ca.icd.id pada
ca.icd.id
aAlam
ajcdan
aPendidikan
.
.
.
j
j
j
Jurusan
Matematika
Ilmu
Pengetahuan
a
enj.eaj.ac.
e
e
e
.
.
.
j
j
n
n
n
n
e
e
e
u
u
u
u
.
.
.
.
n
n
n
b u
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
igdiilgi ilib.
Fakultas
dan Ilmu Pendidikan
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:Keguruan
/d:/i/gdigili
/
/
/
/
:
:
:
:
/
p
p
p
p
/
t
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp Universitas Jember
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
.id d
.id.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac:.iIka
j.eajc.acNama
e
e
e
n
n
n
Mahasiswa
Lia
Novenda
b.u un
b.u un
b.u un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
d
d
d
/
/
/
NIM
:
060210193160
/
/
/
:
:
:
/
/
/
httptp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
Tahun Angkatan
: 2006 ht

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

j.ac cI.id
Pembimbing
une ej.a

. n
giilgibilib.u
i
d
/
/
: d
htthpttp://

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
u
u
.
.
liblib.u
lib ib.u H. Joko Waluyo,igiM.Si
d/i/gdiigilDr.
:/p/d://digi
:/p/Prof.
p
p
t
t
:
t
t
h htt
h htt NIP 195710281985031001

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
Oleh
t
h htt

://d
htthpttp:

Tempat / Tanggal Lahir : Probolinggo, 10 November 1988

.id

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

://d
htthpttp:

c.id id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
u
u
.
.
b u
b b.u
igdiilgi iliSupriyanto,
M.Si://di/gdiilgi ilib.
:/p/d:Drs.
/
p
p
/
/
t
t
:
t
t
h http
h htt NIP 195704081987021001

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

.id
j.eajvc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilibDisetujui,
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

id
j.ac c.II
Pembimbing
une ej.a

.id

. n
giilgibilib.u
i
d
/
/
: d
htthpttp://

PENGESAHAN

Skripsi berjudul “Pengaruh Ekstrak Rimpang Kunyit (Curcuma domestica Val.)
dengan Pelarut n-Heksan dan Etanol Terhadap Demam Typhoid pada Tikus Putih
(Rattus norvegicus L.)” telah diuji dan disahkan oleh Fakultas Keguruan dan Ilmu
Pendidikan Universitas Jember pada:
Hari

: Selasa

Tanggal

: 29 Juni 2010

Tempat

: Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember
Tim Penguji:

Ketua

Sekretaris

Dr. Hj. Dwi Wahyuni, M.Kes
NIP 196003091987022002

Drs. Supriyanto, M.Si
NIP 195704081987021001

Anggota I

Anggota II

Prof. Dr. H. Joko Waluyo, M.Si
NIP 195710281985031001

Dr. Suratno, M.Si
NIP 196706251992031003

Mengesahkan
Dekan Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan
Universitas Jember

Drs. H. Imam Muchtar, SH., M.Hum
NIP 195407121980031005

vi

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

.id

g

://di

http

.id

g

://di

http

une
ilib.

.id

g

://di

http

une
ilib.

RINGKASAN

.id

g

://di

http

une
ilib.

g

://di

http

une
ilib.

Ika Lia Novenda, 060210193160, Juni 2010. Pengaruh Ekstrak Rimpang Kunyit
(Curcuma domestica Val.) dengan Pelarut n-Heksan dan Etanol Terhadap
Demam Typhoid pada Tikus Putih (Rattus norvegicus L.). Skripsi, Program Studi
Pendidikan Biologi, Jurusan Pendidikan MIPA, FKIP, Universitas Jember.

Hasil survei tahun 2003 menunjukkan kebutuhan rimpang kunyit berdasarkan
jumlahnya yang diserap oleh industri obat tradisional di Jawa Timur menduduki
peringkat pertama dan di Jawa Tengah termasuk lima besar bersama-sama dengan
bahan baku obat lainnya. Rimpang kunyit sangat bermanfaat sebagai antikoagulan,
menurunkan tekanan darah, obat cacing, obat asma, penambah darah, demam
typhoid, mengobati sakit perut, penyakit hati, karminatif, stimulan, gatal-gatal,
gigitan serangga, diare, dan rematik. Sebagai obat luar digunakan sebagai lulur
kecantikan dan kosmetik (Sinaga, 2002).
Tujuan dari penelitian ini adalah untuk menguji apakah ekstrak rimpang
kunyit dengan pelarut n-heksana dan etanol mampu menurunkan demam typhoid dan
untuk menguji berapakah dosis ekstrak rimpang kunyit yang harus diinduksikan ke
dalam tubuh tikus agar efektif dalam menurunkan demam typhoid.
Penelitian ini menggunakan rancangan acak lengkap dengan menggunakan 8
kelompok yaitu kelompok perlakuan induksi ekstrak rimpang kunyit dengan pelarut
n-heksan dosis 1000 mg/ kg BB; 500 mg/kg BB; 250 mg/kg BB, induksi ekstrak
rimpang kunyit dengan pelarut etanol dosis 1000 mg/ kg BB; 500 mg/kg BB; 250
mg/kg BB, induksi kloramfenikol, dan induksi akuades. Hasil perolehan data
dianalisis dengan analisis Anova, BNT, dan uji T dari program SPSS for window.
Hasil penelitian menunjukkan adanya perubahan suhu tubuh dan titer antibodi
dalam darah tikus tiap masing-masing tahap. Pada perlakuan induksi ekstrak rimpang
kunyit dengan pelarut n-heksana dosis 1000 mg/kg BB adalah 37,2oC, dosis 500
mg/kg BB adalah 37,5oC, dosis 250 mg/kg BB adalah 37,7oC. Perlakuan induksi

vii

.id

j.ac

j.ac

j.ac

j.ac

j.ac

une
ilib.

:

http

ekstrak rimpang kunyit dengan etanol dosis 1000 mg/kg BB adalah 36,87oC, dosis
500 mg/kg BB adalah 37,37oC, dosis 250 mg/kg BB adalah 37,47oC. Pada kelompok
kloramfenikol, rata-rata suhu adalah 37,03oC. Kelompok kontrol negatif negatif, ratarata suhu adalah 39,13oC.
Titer antibodi O, pada tahap aklimatisasi seluruh sampel menunjukkan
negatif. Pada tahap infeksi S. typhi, terjadi kenaikan titer yaitu P3, P7, dan P8
memiliki nilai titer antibodi sebesar 1/20, sedangkan P1, P2, dan P6 memiliki nilai
titer antibodi sebesar 1/40. P4 dan P5 memiliki nilai titer antibodi sebesar 1/80. Pada
uji widal 3, titer antibodi mengalami penurunan manjadi negatif pada semua
perlakuan, kecuali pada P8 meningkat menjadi 1/40. Antibodi aglutinin yang ada
dalam serum penderita muncul karena adanya rangsangan antigen bakteri (baik
antigen O, maupun antigen H).
Kesimpulan dari penelitian ini adalah ekstrak rimpang kunyit dengan pelarut
n-heksana dan etanol mampu menurunkan demam typhoid berupa penurunan suhu
dan penurunan titer antibodi dalam darah. Dosis efektif yang mampu menurunkan
gejala demam typhoid baik pada ekstrak rimpang kunyit dengan pelarut n-heksana
maupun etanol yaitu 250 mg/kg BB. Berdasarkan hasil penelitian yang telah
dilakukan, peneliti berharap diadakan penelitian lebih lanjut mengenai tanaman
kunyit sebagai obat alternatif penyakit lainnya, serta dilakukan pelestarian dan
budidaya tanaman kunyit.

viii

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
lib .u
giilgibilib.u
gilibilib.u SWT, karena
giliblib.u
d/i/gdiigilib puji syukur ppenulis
:/p/d:/i/datas
:/p/d:/i/digAllah
:/p/d:/i/digi ucapkan kehadirat
:/p/Segala
p
p
p
t
t
t
t
:
t
t
t
t
h htt
h htt
h htt
h htt

://d
htthpttp:

.id
.id
.icd.id
.id
.id
(Curcuma domestica
j.eajc.ac.id Val.) dengan nej.eajc.ac.id
j.eajc.aKunyit
j.eajc.ac.id Ekstrak Rimpang
j.eajc.ac.id dengan judul “nPengaruh
e
e
e
e
n
n
n
b.u un
bl.iub.un
b.u un
b.u un
b.u un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ipada
igdiilgi ilib. Demam Typhoid
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
Pelarut
n-Heksan
dan
Etanol
Terhadap
Tikus
Putih
(Rattus
:
:
:
:
:
/
/
/
/
/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

PRAKATA

limpahan Rahmat dan Hidayah-Nya sehingga penulis dapat menyelesaikan skripsi

norvegicus L.)” tanpa halangan yang berarti. Skripsi ini disusun untuk memenuhi
d
.id
ca.icd.id pada Program j.aca.icd.id
ca.icd.id menyelesaikan j.pendidikan
ajc.a.ic.id
Strata Satu
j.ea(S1)
j.eajdalam
j.eajc.ac.id salah satu syarat
e j.
e
e
e
e
.
.
j
n
n
n
n
e
u
u
u
u
bl.iubn.une
bl.ib.un
bl.ib.un
bl.ib.un
bl.ib.un
i
i
i
i
i
l
l
l
l
l
i
i
i
i
i
g
g
g
g
g
i igi
i digi
/di igi
//di digi
://dFakultas
:Pendidikan
://di digi
Studi
Biologi,hJurusan
Keguruanhttdan
p://d://dIlmu
tthpt:t/p://d Pendidikan MIPA,
htthpttp://
htthpttp://
htthpttp://
http

://d
htthpttp:

Pendidikan, Universitas Jember.
c.id id
c.id.id
c.id id
c.id.id
c.id id
Penulisan
ini dapat terselesaikan
berkat bantuan
enj.eaj.ac.
enj.eadan
enj.eaj.ac.
enj.easkripsi
enj.eaj.ac.
j.ac bimbingan dari
j.ac
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
b u
lib .u
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
igdiilgi ilib.
d/i/gdiigilib
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili menyampaikan
/d:pada
/pihak,
/d:/i/gdigili
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
/
p
p
p
p
p
/
semua
oleh
karena
itu
kesempatan
ini
penulis
ucapan
t
t
t
t
t
:
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp

://d
htthpttp:

terima kasih kepada.
c.id id
ca.icd.id
ca.icd.id
ca.icd.id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eajKeguruan
enj.eajselaku
enj.eaj.Muchtar,
enj.eaj.ac. 1. Drs. H. Imam
.
.
SH, M.Hum,
Dekan Fakultas
dan Ilmu
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
giliblib.u
giliblib.u
giliblib.u
giliblib.u
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
Pendidikan
Universitas
Jember;
t
t
t
t
t
h htt
h htt
h htt
h htt
h htt

2.

://d
htthpttp:

Ir. Imam Mudakir, M.Si, selaku Ketua Jurusan Pendidikan MIPA FKIP

.id
.id
.id
.id
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
e
n
n
n
n
n
Universitas
Jember;
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
/
/
/
/
/
pttp:/ Supriyanto, M.Si,
3. htthDrs.
Ketua Program
htthpttp:/FKIP
htthpStudi
htthpselaku
htthpttp:/
ttp:/ Pendidikan Biologi
ttp:/

://d
htthpttp:

Universitas Jember dan merangkap Dosen Pembimbing II, yang telah banyak

.id
.id
.id
.id
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
e
n
n
n
n
n
membimbing
dan
menutun
dalam
penyusunan
skripsi
ini;
u
u
u
u
u
lib. .un
lib. .un
lib. .un
lib. .un
lib. .un
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
p
p
p
p
p
tthttp: telah
htthttp: Pembimbing I, hyang
htthttp: M.Si, selaku Dosen
htthttp:
4. htthProf.
ttp: Dr. H. Joko Waluyo,

://d
htthpttp:

membimbing dan memberi motivasi demi kesempurnaan skripsi ini;

c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
5.
Drs.
Slamet
Hariyadi,
M.Si,
selaku
Dosen
Pembimbing
Akademik
yang
telah
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
thttp bimbingan selamahtpenulis
hthttp Prodi
hth
hthttp
ttp
memberikan
tuntunan hserta
menjadi mahasiswa
http

://d
htthpttp:

Pendidikan Biologi
FKIP Universitas Jember.
.id
.id
c.id id
c.id id
c.id id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
e
e
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
n
n
6. Seluruh
Program Studi
Biologi FKIP
Jember,igatas
blib.u
.u
iliblib.u
ib.u
giliblibUniversitas
giliPendidikan
giliblDosen
giliblib.u
:/p/d://digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h htt
h htt
hh
h htt
tt
htt yang telah diberikan;
segala
bimbingan dan hilmu

://d
htthpttp:

setiap
.id
.id
.id mendukung dan.acmendoakan
.id keluarga yang selalu
.id 7. Semua anggota
j.eajc.ac.id
j ej.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
e
n
n
n
n
n
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
langkahku;
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
/
/
/
/
/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

ca.icd.id
j.eaix
e
.
j
n
u
ilgibil.ib.un
g
i
d
i
/
:/ d
htthpttp://

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

8.

Bapak Tamyis selaku teknisi Laboratorium Biologi FKIP Universitas Jember
yang telah banyak membantu dan membimbing selama penelitian;

9.

Ibu Nur Aini H, Amd, SP selaku analis uji widal di Laboratorium SMK Analis
Kesehatan yang banyak membantu dalam penelitian ini;

10. Mas Agus selaku analis Laboratorium Farmakologi FKG yang telah membantu
dalam pemeliharaan dan pengambilan darah tikus;
11. Mas Andi yang selalu sabar menghadapiku, selalu mendoakan dan memberikan
motivasi;
12. Mas Anggra yang tidak pernah lelah memberikan semangat;
13. Winda, Aynin, Tya, Dian, Dwi Rahma, Herlin, Hendra, Candra, Munir, Agyl,
Hendrik, Agun, mbak Dian, mbak Rini, mbak Devi, Ratih, mbak Yana, teman
kosan yang telah banyak memotivasi dan memberikan masukan;
14. Teman-teman seperjuangan di Program Studi Pendidikan Biologi Angkatan
2006, yang telah banyak memberiku semangat dan kenangan, serta
15. Semua pihak yang telah membantu demi kelancaran dalam penelesaian
penyusunan skripsi ini.
Semoga skripsi ini dapat bermanfaat bagi semua pihak dan semoga amal
kebaikan yang telah diberikan mendapat ganti serta pahala dari Allah SWT, Amin.

Jember, Juni 2010
Penulis

x

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
Halaman
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

://d
htthpttp:

.id
.id
.id
.id
.........................................................................
ii nej.ajc.a.icd.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id HALAMAN PERSEMBAHAN
e
e
e
e
n
n
n
n
u e
u
u
u
u
ilgibil.ib.un
ilgibil.ib.un
ilgibil.ib.un
ilgibil.ib.un
ilgibil.ib.un
g
g
g
g
g
i
i
i
i
i
d
d
d
d
d
HALAMAN
:// di iii
:// di
:// di
:// di MOTTO .........................................................................................
:// di
htthpttp://
htthpttp://
htthpttp://
htthpttp://
htthpttp://

://d
htthpttp:

DAFTAR ISI

HALAMAN JUDUL ...........................................................................................

HALAMAN PERNYATAAN.............................................................................

i

iv

id
.id
.id
.id
.id
................................................................................
v nej.eajc.a. c.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id HALAMAN PENGAJUAN
e
e
e
e
n
n
n
n
u
u
u
u
u
libil.ib.un
lib. .un
lib. .un
lib. .un
lib. .un
d/i/gdiigvi
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilibPENGESAHAN.............................................................................
d/i/gdiigilib
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
HALAMAN
p
p
p
p
p
htthttp:
htthttp:
htthttp:
htthttp:
htthttp:

RINGKASAN ......................................................................................................

vii

.id
c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
ix.unenj.eajc.ac.id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac. PRAKATA ...........................................................................................................
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
ilibilib.u
ilib b.u
ilib b.u
ilibilib.u
ilib b.u
/d:/i/gdigxi
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigISI........................................................................................................
/d:/i/gdigili
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
p
p
p
p
p
DAFTAR
t
t
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp

DAFTAR TABEL ...............................................................................................

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

BAB 1.

PENDAHULUAN ...............................................................................

TINJAUAN
PUSTAKA .....................................................................
d
d
d

://d
htthpttp:

3

.id
.id
.id
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
n
n
n
n
1.4
Tujuan
Penelitian
........................................................................
4
u
u
u
u
lib. .un
lib. .un
lib. .un
lib. .un
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
htthttp:
htthttp:
htthttp:
htthttp: 1.5 Manfaat Penelitian
......................................................................
4

BAB 2.

://d
htthpttp:

1

.id
.id
.id
.id.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.acBelakang
e
e
e
e
n
n
n
n
1.1
Latar
............................................................................
1
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
/
/
/
/
3
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/ .......................................................................
htthpttp:/ 1.2 Rumusan Masalah

1.3 Batasan Masalah..........................................................................

://d
htthpttp:

xv

c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac. DAFTAR GAMBAR...........................................................................................
xvi.unenj.eaj.ac.
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
giilgibilib.u
giliblib.u
giliblib.u
gilibilib.u
giliblib.u
:/p/d:/i/dxvii
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digLAMPIRAN
:/p/d:/i/digi
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
DAFTAR
.......................................................................................
t
t
t
t
t
h htt
h htt
h htt
h htt
h htt
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

://d
htthpttp:

5

c.id id
c.i id
c.i id
c.i id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
2.1
Umum Rimpang
Kunyit (Curcuma
u
ilib b.u
ilib b.udomestica
ilib b.u
ilib b.Tinjauan
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
t
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp
Val.)...............................................................................................
6

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

2.1.1 id Taksonomi dan Daerahid Asal..............................................
6
.id
.
.
c.id id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
enj.eaj.ac.
e
e
e
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
n
n
n
Morfologi iCurcuma
u
gilib7
giliblib.u
giliblib.u domestica..........................................
giliblib.2.1.2
lib.u
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d://digi
:/p/d:/i/digi
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h htt
h htt Curcuma
h htt
h htt
2.1.3 Kandungan
Zat dalam Rimpang

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

7
.id
.id
.id
.id Domestica ..........................................................................
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
n
n
n
n
u un
bl.iub.un
b.u un
bl.iub.un .............................................................
Salmonella
ilgibil.ib.Bakteri
igdiilgi i8
igdiilgi ilib.
igdiilgi typhi
igd2.2
i
d
d
d
d
/
/
/
/
i
/
/
/
/
:
:
:
:
/
/
/
/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

ca.icd.id
j.eaxi
e
.
j
n
u
ilgibil.ib.un
g
i
d
i
/
:/ d
htthpttp://

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

BAB 3.

BAB 4.

2.3 Demam Typhoid ..........................................................................

11

2.3.1 Patogenesis ...........................................................................

12

2.3.2 Gejala Klinik ........................................................................

12

2.3.3 Diagnostik.............................................................................

12

2.4 Tikus Putih (Rattus norvegicus L.) .............................................

14

2.5 Ekstraksi ......................................................................................

16

2.6 Kromatografi Lapis Tipis (KLT) ...............................................

17

2.7 Hipotesis .......................................................................................

18

METODE PENELITIAN ..................................................................

19

3.1 Jenis Penelitian ............................................................................

19

3.2 Tempat dan Waktu Penelitian ...................................................

19

3.3 Identifikasi Variabel Penelitian..................................................

19

3.3.1 Variabel Bebas...................................................................

19

3.3.2 Variabel Terikat .................................................................

19

3.3.3 Variabel Kendali................................................................

19

3.4 Definisi Operasional ....................................................................

20

3.5 Jumlah dan Kriteria Sampel ......................................................

20

3.5.1 Jumlah Sampel...................................................................

20

3.6 Alat dan Bahan Penelitian ..........................................................

21

3.6.1 Alat Penelitian ...................................................................

21

3.6.2 Bahan Penelitian ................................................................

22

3.7 Prosedur Penelitian .....................................................................

22

3.7.1 Pembuatan Simplisia .........................................................

22

3.7.2 Ekstraksi ............................................................................

23

3.7.3 Pengujian Tubuh Tikus Putih ............................................

23

3.8 Analisis Data ................................................................................

28

3.9 Skema Kerja.................................................................................

29

Hasil dan Pembahasan .......................................................................

30

4.1 Hasil Penelitian ............................................................................

30

xii

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

d Etanol ..........................................................................
c.id id
c.id id
c.id idan
30 ej.ac.a.icd.id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n ej
n
n
n
u
u
u
.
.
.
libil.iub.un
libilib.u
libilib.u
libilib.u
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
Lapis Tipis (KLT).................................
://d dig32
://d dig
://d dig
://d dig 4.1.2 Uji Kromatografi
htthpttp://
htthpttp://
htthpttp://
htthpttp://

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
.id
.icd.id
.id d
4.1.4
Induksi Ekstrak
Kunyit dengan
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.aRimpang
j.eajc.ac.iHasil
e
e
e
e
n
n
n
n
b.u un
b.u un
b.u un
ibil.iub.un
igdiilg35
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib. dan Etanol............................................
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
Pelarut
n-Heksana
:
:
:
:
/
/
/
/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

4.1.1 Ekstrak Rimpang Kunyit dengan Pelarut n-Heksana

4.1.3 Infeksi Salmonella typhi pada Tikus Putih ........................

4.1.5 Uji Feses ............................................................................

33

43

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

id
.id
.id
.id.id
4.2 nHasil
Data ......................................................................
44 nej.eajc.a. c.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.acAnalisis
e
e
e
n
n
u
u
u
u
b. un
lib. .un
lib. .un
lib. .un
igdiilgi ilib.
d/i/gdiigilib
dEkstrak
d/i/gdiigilibPengaruh Induksi
d/i/gdiigilib 4.2.1 Uji Normalitas
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
Rimpang
/
p
p
p
p
/
htthttp:
htthttp:
htthttp:
htthttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

d
.id
c.id id
c.id id
ajc.a.ic.id
44.unenj.eajc.ac.id
enj.eaj.ac.
enj.e.............................................................
enj.eaj.ac. Tubuh Tikus Putih
n
n
n
u
u
u
.
.
.
ilib b.u
ilibilib.u
ilgibilib.u
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigRimpang
/d:/i/g
/d:/i/gdigili 4.2.2 Uji Anova
i
/
/
/
/
:
:
:
:
d
p
p
p
p
Pengaruh
Induksi
Ekstrak
t
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

d
c.id id
c.id id
c.id id
ajc.a.ic.id
enj.eaj.ac.
enj.e.............................................................
enj.eaj.ac. Tubuh Tikus Putih
44.unenj.eaj.ac.
n
n
n
u
u
u
.
.
.
lib .u
giliblib.u
giilgibilib.u
giliblib.u
d/i/gdiigilib
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/dRimpang
:/p/Pengaruh
:/p/d:/i/digi 4.2.3 Uji BNT
p
p
p
p
t
t
t
t
:
Induksi
Ekstrak
t
t
t
t
h htt
h htt
h htt
h htt

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

d
.id
.id
.id d
ajc.a.ic.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.e.............................................................
j.eajc.ac.iTubuh
e
e
e
e
n
n
n
n
Tikus
Putih
45
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
/
/
/
/
/
4.2.4 Uji Normalitas
Pengaruh Induksi
Rimpang htthpttp:/
htthpttp:Ekstrak
htthpttp:/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
.id
.id
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
n
n
n
n
Tubuh
Tikus
Putih
.............................................................
46
u
u
u
u
lib. .un
lib. .un
lib. .un
lib. .un
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
tthttp:
htthttp:
htthttp: Pengaruh InduksihEkstrak
htthttp:
4.2.5 Uji Anova
Rimpang

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
Tubuh
Tikus
Putih
.............................................................
47
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
t
t
t
t
hthttp
hthttp Rimpang
hthttpPengaruh Induksi Ekstrak
hthttp
4.2.6 Uji BNT

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

Kunyit dengan PelarutidEtanol terhadap Suhu id
.id
c.id id
c. id
c. id
j.eajc.ac.id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
e
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
n
Tubuh Tikus
blib.u .............................................................
iblib.u
gil48
giliblib.u
giliPutih
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h htt Rimpang Kunyit h htt
h htt
htt
4.2.7 Uji Th Perbedaan
Pengaruh Ekstrak

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
.idSuhu
.id dan Etanol terhadap
.id dengan Pelarut n-heksana
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
n
n
n
n
b.u un
bl.iub.un .............................................................
b.u un
ibil.iub.un
Tubuh Tikus
igdiilg49
igdiilgi ilib.
igdiilgiPutih
igdiilgi ilib.
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
/
/
/
/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

d
ajc.a.ic.id
j.exiii
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

://d
htthpttp:

Kunyit dengan Pelarut n-Heksana terhadap Suhu

://d
htthpttp:

Kunyit dengan Pelarut n-Heksana terhadap Suhu

://d
htthpttp:

Kunyit dengan Pelarut n-Heksana terhadap Suhu

://d
htthpttp:

Kunyit dengan Pelarut Etanol terhadap Suhu

://d
htthpttp:

Kunyit dengan Pelarut Etanol terhadap Suhu

4.3 Pembahasan .................................................................................

49

Kesimpulan dan Saran.......................................................................

57

5.1 Kesimpulan ..................................................................................

57

5.2 Saran.............................................................................................

58

DAFTAR PUSTAKA ..........................................................................................

59

LAMPIRAN-LAMPIRAN .................................................................................

62

BAB 5.

xiv

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
Halaman
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

://d
htthpttp:

.id
.icd.id
.icd.id tahap aklimatisasi,
.id
.id
Laju perubahan
pada
dan
j.eajc.ac.id
j.eajc.ainfeksi,
j.eajc.a
j.eajc.ac.idrata-rata suhu tikus
j.eajc.ac.id 4.1
e
e
e
e
e
n
n
n
n
n
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
ibil.iub.un
igdiilg36
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib..................................................................
igdiilgi ilib. ekstrak rimpang
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
induksi
kunyit
:
:
:
:
:
/
/
/
/
/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

3.1

4.2

DAFTAR TABEL

Percobaan uji induksi ekstrak rimpang kunyit pada tikus putih................

21

Perubahan titer antibodi dalam darah tikus pada tahap aklimatisasi,

id
.id
.icd.id
.icd.id
.id
infeksi,ndan
ekstrak rimpang
.............................................
41 nej.eajc.a. c.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.akunyit
j.eajc.ainduksi
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
n
n
n
u
u
u
u
u
lib. .un
libil.ib.un
libl.ib.un
lib. .un
lib. .un
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigaklimatisasi,
d/i/gdiigibadan
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
4.3
Perbandingan
rata-rata
berat
tikus
pada
tahap
infeksi,
p
p
p
p
p
htthttp:
htthttp:
htthttp:
htthttp:
htthttp:

dan induksi ekstrak rimpang kunyit ..........................................................

42

id
id
c.id id
c.id id
c.id id
.ajc.a. c.id pelarut
.ajc.a. c.id rimpang kunyit
Uji Normalitas
enj.eaj.ac.
enjdengan
enjekstrak
enj.eaj.ac. pengaruh induksi
enj.eaj.ac. 4.4
n
n
n
n
n
e
e
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
b u
lib .u
ilibilib.u
ilib b.u
ilib b.u
igdiilgi ilib.
d/i/gdiigilib
/d:/i/gdig44
/d:/i/gdigili
/d:/tubuh
/n-heksana
/d:/i/gdigili
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
/
p
p
p
p
p
terhadap
suhu
tikus
........................................................
t
t
t
t
t
:
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp

4.5

://d
htthpttp:

Uji Anova pengaruh induksi ekstrak rimpang kunyit dengan pelarut

c.id id
c.id id
c.icd.id
c.id.id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.a........................................................
enj.eaterhadap
enj.eaj.ac.
n-heksana
suhu tubuh
tikus
45.unenj.eaj.ac.
j.ac
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
lib .u
giliblib.u
gilgibilib.u
gilgibilib.u
giliblib.u
d/i/gdiigilib
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/didengan
:/p/d:/i/diekstrak
:/p/Uji
:/p/d:/i/digi
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
:
4.6
BNT
pengaruh
induksi
rimpang
kunyit
pelarut
t
t
t
t
t
h htt
h htt
h htt
h htt
h htt

n-heksana terhadap suhu tubuh tikus ................................................