ALIH KREDITUR (SUBROGASI) DALAM PERJANJIAN SEWA MENYEWA RUMAH SECARA TERTULIS TANPA BATAS WAKTU DAN AKIBAT HUKUMNYA JIKA PENYEWA MENINGGAL DUNIA (Kajian Putusan Mahkamah Agung Republik Indonesia Nomor : 266 PK/Pdt/2009)
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
SKRIPSI
ALIH KREDITUR (SUBROGASI) DALAM PERJANJIAN
SEWA MENYEWA RUMAH SECARA TERTULIS TANPA
BATAS WAKTU DAN AKIBAT HUKUMNYA JIKA
PENYEWA MENINGGAL DUNIA
(Kajian Putusan Mahkamah Agung Republik Indonesia
Nomor : 266 PK/Pdt/2009)
SHIFT CREDITOR (SUBROGATION) IN THE HOUSE RENTING
UNLIMITED TIME AGREEMENT AND LEGAL CONSEQUENCE
IF THE TENANT PASSED AWAY
(Verdict Study Supreme Court Republic of Indonesia
Number : 266 PK/Pdt/2009)
FIRLY MUTIA
NIM.070710101113
KEMENTERIAN PENDIDIKAN NASIONAL
UNIVERSITAS JEMBER
did
ca.cid.id
aj.ca.ci .FAKULTAS
.
HUKUM ej.a
j
.
e
ne
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
2011
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
SKRIPSI
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
li
ALIH
(SUBROGASI)
PERJANJIAN
idgKREDITUR
idgigiDALAM
idgigili
igili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp MENYEWA RUMAH
thttp
hSEWA
hthttpSECARA TERTULIShTANPA
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
BATAS WAKTU DAN AKIBAT HUKUMNYA JIKA
d
d
d
PENYEWA
aj.ca.ci .id MENINGGAL DUNIA
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
ne Mahkamah Agung
ne
ne
.bu.n
.buRepublik
.bu.n
u
u
u
(Kajian
Putusan
Indonesia
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
:p//:d
:pPK/Pdt/2009)
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
Nomor
:
266
t
t
t
t
t
t
h tt
h tt
h tt
h
h
h
IN THE HOUSE
id.id SHIFT CREDITORa(SUBROGATION)
id.id
id.id RENTING
.
.
.
c
c
c
ca.cid.id
a
a
a
c
c
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
e
e
e
e
UNLIMITED.TIME
u.n
u.n
nej.
nej. AGREEMENT AND
nej. CONSEQUENCEilib.bu.n
nej.
.bu.n
.bLEGAL
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
ig ili
idgigili IF THE TENANT://PASSED
idgigili AWAY
idgigili
d
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
tp Republic of Indonesia
hthttp (Verdict Study Supreme
hthtCourt
hthttp
Number : 266 PK/Pdt/2009)
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttpMUTIA
FIRLY
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
UNIVERSITAS
JEMBER d
d.id
i
i
.
c
aj.aFAKULTAS
HUKUMej.aj.ca.c.id
c
.
j
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
2011
i
i
l
l
i
i
i
i
ig il
ig il
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
NIM. 070710101113
://d/dig
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
://d/dig
hthtp
ttp:/
ii
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
MOTTO :
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
li
yang Baik adalah Dasar
yang Baik*
idgPerilaku
idgigiHukum
idgigili
igili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
Sabar dalam Mengatasi Kesulitan dan Bertindak Bijaksana dalam
.idid
.idid
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ac c. adalah Sesuatu yangejUtama*
ac c.
Mengatasinya
nej. j.a
n . j.a
.bu.une
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
.bu.une
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
*) http://ancreative.blogspot.com/2009
d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
iii
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
PERSEMBAHAN
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.persembahkan
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
Skripsi
ini
penulis
untuk
:
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
thttp dan Ibunda Amalia Savitri
1. hAyahanda
Saiful Bahri, S.P., h
M.Si.
hthyang
ttp telah
sabar memberikan kasih sayang, motivasi dan doa yang tiada hentinya ;
d
d.id membimbing,
d
ca.cid.id Hukum yang telah
aj.Fakultas
aj.ca.ci .id 2. Bapak/Ibu Dosen
aj.ca.citulus
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
e
u.n
nmembekali
ne
ne tak kenal lelah ;
ne
.bdan
.bu.n
.bu.yang
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
mengajarkan,
ilmu
pengetahuan
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
3. hAlma
Jember tercinta.
hhtt
hhtt
htt Mater Fakultas Hukum Universitas
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
iv
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Saya yangdbertanda
ig ili
idgigili
/:d
/://idgigili tangan dibawah ini:
/:d
/
/
:
:
/
//dig
/
p
p
t
t
hthttpNAMA
hthttp
: FIRLY MUTIA
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
PERNYATAAN
NIM
: 070710101113
d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
Menyatakan dengan
bahwa karya
ilmiah
e
nsesungguhnya
ne
ne dengan judul ALIH
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
il
idgig(SUBROGASI)
ig il
idgigil
idgigil
/:d
KREDITUR
DALAM
PERJANJIAN
SEWA MENYEWA
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
RUMAH
SECARA TERTULIS TANPA
BATAS WAKTU DAN
AKIBAT
MENINGGAL DUNIA
(KAJIAN
id.id HUKUMNYA JIKA acPENYEWA
id.id
id.id
.
.
.
c
c
ca.cid.id
a
a
a
c
c
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
e
e
e
e
PUTUSAN MAHKAMAH
AGUNG NOMOR
266
nej.
nej.
nej.PK/PDT/2009) adalah
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ili
ig ili
idgihasil
idgigdisebutkan
idgigili
gili karya sendiri, kecuali://jika
d
/:d
/:d
/:d
benar-benar
sumbernya dan
belum
/
/
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
pernah
diajukan pada institusi manapun,
serta bukan karya jiplakan.
Saya
dan kebenaran isinya .isesuai
d.id dengan sikap
.cid.id bertanggung jawab atas.ackeabsahan
.cid.id
ca.cid.id
c
c
a
a
a
c
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
n
ilmiah yang harus.udijunjung
nej
nej
nej tinggi.
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
Pernyataan
ini
saya
buat
dengan
sebenar-benarnya
tanpa
tekanan
dan
paksaan
dari
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
pihak manapun serta bersedia mendapat sanksi akademik jika ternyata di
.cid.itidak
d benar.
caitu
ca.cid.id
ca.cid.id kemudian hari pernyataan
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
//dig
p
p
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
Jember, 3 Mei 2011
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
FIRLY
ca.cid.id
ca.cid.id MUTIA
a
a
.
.
j
j
070710101113
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
v
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
PERSYARATAN GELAR
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e j.
e
e
nej. PERJANJIAN ilib.bu.n
nej.
.bu.n
une (SUBROGASI)
u
u
ALIH gKREDITUR
DALAM
bli.bu.n
b
i
i
l
l
i
i
idigi
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
SEWA
MENYEWA
RUMAH
SECARA
TERTULIS
TANPA
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
BATAS WAKTU DAN AKIBAT HUKUMNYA JIKA
PENYEWA
.cid.id MENINGGAL DUNIA
c
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
.
.
.
e
e
e
(KAJIAN PUTUSAN
MAHKAMAH .AGUNG
u.n
nej
nej NOMOR 266 ilib.bu.n
nej
.bu.n
u
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
b
i
i
i
g il
g il
g il
PK/PDT/2009)
://d/idig
://d/idig
://d/idig
hthtp
ttp:/
hthtp
ttp:/
hthtp
ttp:/
SHIFT CREDITOR (SUBROGATION) IN THE HOUSE RENTING
.cid.id
.cid.id
ca.cid.id UNLIMITED TIME
caAGREEMENT
caCONSEQUENCE
ca.cid.id
AND
LEGAL
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
nej.
nIFejTHE
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
TENANT
PASSED
AWAY
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
tp Republic of Indonesia
hthttp (Verdict Study Supreme
hthtCourt
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
Number : 266 PK/Pdt/2009)
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
SKRIPSI
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Untuk memperoleh
Studi Ilmu Hukumdipada
li
idgigili gelar Sarjana Hukum://dalam
idgigiProgram
ig ili
d
/:d
/://dgigili
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
//dig
p
p
p
:
Fakultas
Hukum
Universitas
Jember
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
/:d
FIRLY
:p//:d
:p/MUTIA
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
070710101113
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
://d/dig
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
KEMENTERIAN PENDIDIKAN NASIONAL
UNIVERSITAS
JEMBER .id
.cid.id
c
a
.
jej.aFAKULTAS HUKUM
je.aj.cac.id
e
e
n
n
u
b.uun
2011 igiliibli.b.un
igiliilib.
://d/dig
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
vi
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
je.aj.ac.
e
n
u
igliibli.b.un
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
je.aj.ac.
e
n
u
igliibli.b.un
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
Oleh : ilib.u.n
u
u
b
i
l
i
b
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
Pembimbing
t
t
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
SKRIPSI INI TELAH DISETUJUI
8 Juni 2011 c.idid
.idid
cTANGGAL
KOPONG PARON PIUS S.H,S.U
NIP. 1948 0903 198002 1001
Pembantu Pembimbing
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
id.id
.cid.id
FIRMAN
ADONARA, S.H.,
aj.caFLORANTA
aj.ca.cM.H.
.
.
j
j
e
e
n
une NIP. 1980 0921 200801
b.u.n
b.u1009
.une
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
giigliilib
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
vii
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
PENGESAHAN
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Skripsi dengan
li
ig ili
idgigijudul:
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
hthALIH
hthttp DALAM PERJANJIANhSEWA
ttp KREDITUR (SUBROGASI)
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
MENYEWA RUMAH SECARA TERTULIS TANPA BATAS WAKTU
d JIKA PENYEWA MENINGGAL
d
DAN AKIBAT HUKUMNYA
DUNIA
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
(KAJIAN PUTUSAN
unne 266 PK/PDT/2009)
.unneMAHKAMAH AGUNG.NOMOR
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
b
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
SHIFT
hhtt CREDITOR (SUBROGATION)
hhttIN THE HOUSE RENTING UNLIMITED
hhtt
TIME AGREEMENT AND LEGAL CONSEQUENCE IF THE TENANT PASSED
AWAY(Verdict Study
Supreme Court Republic of.Indonesia
ca.cid.id
cacid.id
a
a
.
.
j
j
neej. Number : 266 PK/Pdt/2009)
neej.
liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
p
t
t
t
hht
liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
p
t
t
t
hhOleh:
t
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id FIRLY MUTIA ej.aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
070710101113
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Pembantu Pembimbing
Pembimbing
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
ADONARA,
S.H., M.H
KOPONG
thttp
hthttp PARON PIUS, S.H., S.U.
ht ttp FIRMAN FLORANTA h
NIP. 1948 0903 198002 1001 h
NIP. 1980 0921 200801
1009
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
Mengesahkan
idgigil
idgigil
idgigil :
/:d
:p//:d
:p//:d
:p/PENDIDIKAN
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
KEMENTERIAN
NASIONAL
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
UNIVERSITAS NEGERI JEMBER
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
FAKULTAS HUKUM
id
DEKAN,
.ac.c.id
jej.a
e
n
u
n
.
u
b
idgiigliilib.
d
/
/
:
/
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
.cid.iM.
d ARIEF AMRULLAHj.aS.H.,
d
ca.cid.iM.Hum.
Prof.
aj.caDr.
.
j
.
e
e
j
n
n
e
e
NIP. 196001011988021001
b.u.un
b.u.un
giigliilib
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
giigliilib
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
viii
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
u.n
nej.
nej. Panitia Penguji pada:ilib.bu.n
nej.
.bu.n
.bhadapan
Dipertahankanilidi
u
u
u
b
b
i
l
i
ig ili
idgigili
digigili
/:d
/:d
/
:
/
//dig
/
Harittpt:p//://d : Rabu
p
t
hht
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
PENETAPAN PANITIA PENGUJI
Tanggal
: 22
d
d Bulan
d
d
: Juni
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
Tahun
:b2011
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Diterima oleh Panitia Penguji Fakultas Hukum Universitas Jember
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
Panitia Penguji :.une
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
Ketua,
Sekretaris, hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
hhM.H.
hhtMardi
tt
Handono, S.H., M.H.hhtt
Ikarini Dani W., S.H.,
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
NIP. 1963 1201 198902 1001
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
NIP. 1973 0627 199702 2001
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
.cid.idAnggota Penguji :
.cid.id
c
c
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
nej
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
1. hKOPONG
PARON PIUS S.H,S.U.
: .................................
htt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
NIP. 1948 0903 198002 1001
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
2. FIRMAN FLORANTA ADONARA, S.H., M.H.
NIP. 1980 0921 200801 i1009
d
aj.ca.c.id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
: .................................
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ix
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
KATA PENGANTAR
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
Puji syukur
penulis
nej.
nej. panjatkan kepada Allah
nej.atas segala rahmat serta
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.SWT
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
gigili
ili
ig ili
idgigsehingga
idgigili
idserta
/:d
/:d
/:d
/:d
hidayah-Nya,
penulis diberi
kemudahan,
kesabaran, kekuatan
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
hikmah
yang terbaik dalam menyelesaikan
skripsi dengan judul
: ALIH
SEWA
.cid.id DALAM PERJANJIAN
.cid.id KREDITUR (SUBROGASI)
.cid.id MENYEWA
c
c
c
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
ej
ej
RUMAH SECARA
TANPA BATAS
DAN AKIBAT .un
nTERTULIS
nej
nWAKTU
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
idgigil JIKA PENYEWA ://MENINGGAL
ig il
idgigil
idgigil
d
/:d
//:d
HUKUMNYA
DUNIA tp
(KAJIAN
:p//:d
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
:
t
t
t
t
t
hhtt
hhttp
hhttp
PUTUSAN MAHKAMAH AGUNG NOMOR 266 PK/PDT/2009) yang
studi ilmu
.cid.id satu syarat menyelesaikan
id
ca.cid.id disusun guna memenuhi
casalah
ca.cidprogram
ca.cid.id
.
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j. Sarjana Hukum pada.unFakultas
hukum dan mencapai
nej.
negelar
nej. Hukum Universitas
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
Jember.
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
Penyusunan skripsi ini tidak lepas dari bantuan berbagai pihak, oleh
ucapan terima kasih .kepada
:
d
d karena itu penulis ingin menyampaikan
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.caci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
1. Bapak Kopong
Paron
Skripsi yang telahb.u.n
u.n
ne
ne
ne Pius, S.H., S.U., selaku
ne
.bu.n
.bu.n
.bPembimbing
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
banyak
meluangkan waktu untukttmendidik,
memberikan ilmu, dorongan
dan
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
pengarahan dengan penuh kesabaran kepada penulis dalam menyelesaikan
skripsi ini ;
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
n
2. Bapak Firman
nej. Adonara, S.H., M.H.,
nej.
nej.Pembantu Pembimbing
nej.
.bu.Floranta
.bu.n
.buselaku
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
ig ili
d
/:d
/:d
/:untuk
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
Skripsi
banyak
meluangkan
waktu
memberikan
ilmu,
nasehat
dan
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
pengarahan dengan penuh kesabaran kepada penulis hingga terselesaikannya
d
d
d
d
skripsi ini ;
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
u.n
ne S.H., M.H., selaku iKetua
ne
ne
ne Penguji ;
3. Bapak Mardi
Panitia
.bHandono,
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
diggil
/:d
//:d
:pIkarini
:p//:d
/
/
4. Ibu
Dani W, S.H., M.H., selaku
Sekretaris
Panitia Penguji ;ttp:p//://di
/
//dig
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
5. Bapak Prof. Dr. M. Arief Amrullah, S.H., M.Hum., Dekan Fakultas Hukum
Universitas Jember ; c.id
id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
.
a
a
a
a
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
e
e
e
e
nej. S.H., M.H., selakuilibPembantu
nej.
nej.
nej. Dekan I, Bapak Mardi
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
6. Bapak Echwan
Iriyanto,
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
Handono,
S.H.,
M.H.,
selaku
Pembantu
Dekan
II,
serta
Bapak
Eddy
Mulyono,
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
S.H., M.H., selaku Pembantu Dekan III Fakultas Hukum Universitas Jember ;
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
x
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
7. Bapak Drs. H. Supardi, M.Pd., Dosen Pembimbing Akademik (DPA) yang
selalu memberikan bimbingan
kuliah di
ca.cid.id
ca.cid.id dan masukan selamaj.amelaksanakan
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Fakultas Hukum
Universitas
Jember ;
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
8. hAyahanda
Saiful
Bahri,
S.P.,
M.Si.
dan
Ibunda
Amalia
Savitri
tercinta
t
t
t
thttp
hthttp
hthttp atas
seluruh cinta kasih, kesabaran, bimbingan, motivasi dan nasehat akan arti
d
hidup yang diberikanakepada
ca.cid.id penulis ;
ca.cid.id
ca.cid.id
aj.ca.ci .id
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
.
.
e
e
e
e
ej Siti Mahmudah atasb.u.n
nejMaulana Lutfi, S.E. beserta
ne
nmbak
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
9. Kakakku itersayang
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
b
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
nasehat
dan
pengalaman
yang
dicontohkan
kepada
penulis
;
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
10. Mbah Uti Aliyah dan Siti Sundari yang senantiasa mendoakan cucu-cucunya ;
d.id terima kasih untuk kasih
waktu dan
d
ca.cid.id 11. Graha Ananda Zugusti
ca.ciLubis,
ca.cid.isayang,
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej. ini dan semoga seterusnya
ej. doa kita dikabulkanb.u.n
nej.
nsaat
nhingga
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
segalanya
hingga
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
oleh
Allah
SWT,
Amien
;
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
12. Sahabat-sahabatku terkasih Puri Damayani, Diza Nuretha, Devi Oktaviani,
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
nej
nej kasih atas semangat,
nej dan telah menceriakan
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
Olivia S.S.A.W,
terima
bantuan,
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hari-hari
penulis
;
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
id.id
Dedy Prasetiya, Galuh
Yusfrin Yaniar,.aHertina
c.cid.id Dinda Permata,
.ac.cPramuditya,
13. Sahabat-sahabat kost yang selalu menemani setiap saat, Om Adi Tjahyono,
d.id yang tidak bisa
id.id Rizki Azizah, dan yang
Nur Muhlishoh Armi,
ca.cYunita
ca.cid.id
ca.cilain
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej;.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
disebut
satu
per
satu
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
thttp Is Hariyanto I.S., S.H.,hthNotaris/PPAT,
thttp Kerja
14.hBapak
pembimbing h
Kuliah
ttp
Magang, terima kasih atas ilmu dan pengalaman yang diberikan kepada
d
d
d
did N. ;
penulis serta teman-teman
aj.ca.ci .idKKM Yuni Indah R. danejFinna
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .Henny
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne Fakultas Hukum Angkatan
ne
ne
ne2007, semoga kita dapat
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
15.
Semua
teman-teman
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hbertemu
hhttp
hhttpkita ;
http kembali dengan kesuksesan
Semoga
segala
ketulusan
yang
telah
diberikan
kepada
penulis
id.id SWT. Penulis mengharapkan
ca.cAllah
ca.cid.id mendapatkan balasan jdari
ca.cid.id
ca.cid.id karya ilmiah ini
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
ej.
u.n
npembaca
nej.
nej.
nej.
.bbagi
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
dapat
bermanfaat
dan
masyarakat
pada
umumnya.
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
Jember, Juni 2011
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
xi
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
Penulis
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
lib
i
/dig
lib
lib
igi
d
/
/
:
ttp
igi
d
/
/
:
ttp
h
h
lib
igi
d
/
/
:
ttp
h
RINGKASAN
Bertitik tolak dari kasus antara Welly Poedjianto dan Issoemariati yang
diperiksa
dan
diputus
oleh
Pengadilan
Negeri
Surabaya
Nomor
:
232/Pdt.G/2004/PN.Sby, kemudian pada tingkat banding di Pengadilan Tinggi
Surabaya Nomor : 479/Pdt/2005/PT.Sby, lalu pada tingkat Kasasi pada
Mahkamah Agung Republik Indonesia Nomor : 839 K/Pdt/2007 dan terakhir pada
tingkat Peninjauan Kembali oleh Mahkamah Agung Republik Indonesia Nomor :
266 PK/Pdt/2009. Setelah membaca dan mengkaji setiap putusan tersebut diatas
ditemukan beberapa masalah yang perlu untuk dikaji, diantaranya mengenai
pembatalan perjanjian sewa menyewa rumah tanpa batas waktu, akibat hukum
alih kreditur (subrogasi) jika penyewa meninggal dunia dalam perjanjian sewa
menyewa tanpa batas waktu, serta Ratio Decidendi Mahkamah Agung Republik
Indonesia Nomor : 266 PK/Pdt/2009 dalam hukum positif.
Tujuan yang ingin dicapai secara umum adalah guna memenuhi dan
melengkapi tugas sebagai salah satu persyaratan yang telah ditentukan dalam
memperoleh gelar Sarjana Hukum pada Fakultas Hukum Universitas Jember.
Adapun tujuan khusus dalam penelitian ini adalah untuk mengkaji dan
menganalisa tentang pembatalan sewa menyewa secara tertulis tanpa batas waktu
dan akibat hukum alih kreditur (subrogasi) dalam perjanjian sewa menyewa
secara tertulis tanpa batas waktu jika penyewa meninggal dunia. Selain itu juga
untuk mengkaji dan menganalisa ratio decidendi Putusan Mahkamah Agung
Republik Indonesia Nomor : 266 PK/Pdt/2009 terhadap hukum positif.
Metodologi dalam penelitian ini menggunakan tipe penelitian yuridis
normatif, maka bahan hukum yang digunakan adalah bahan hukum primer dan
sekunder yang terkait dengan judul dan permasalah yang diajukan. Pendekatan
dalam penelitian ini menngunakan pendekatan undang-undang (statute approach),
pendekatan kasus (case approach), dan pendekatan konseptual (conceptual
approach).
Pengakhiran perjanjian sewa menyewa tanpa batas waktu dilakukan atas
kesepakatan pihak yang menyewakan dan pihak penyewa, namun apabila salah
xii
satu pihak tidak sepakat maka pihak lainnya dapat meminta penghentian
perjanjian sewa menyewa melalui putusan pengadilan. Hal tersebut diatur dalam
Pasal 10 ayat (3) Peraturan Pemerintah Nomor 55 Tahun 1981 Tentang Hubungan
Sewa Menyewa Perumahan. Akibat hukum alih kreditur (subrogasi) jika pihak
penyewa meninggal dunia dalam perjanjian sewa menyewa ini ialah ahli waris
dari penyewa tersebut tetap melaksanakan hak dan kewajiban dari pihak penyewa
sebelumnya dan perjanjian sewa menyewa tersebut tidak berakhir karena
meninggalnya salah satu pihak seperti tercantum dalam pasal 1575 KUH Perdata.
Ratio Decidendi MARI dalam Peninjauan Kembali memperkuat putusan
Pengadilan Negeri Surabaya.
Pihak-pihak yang akan melakukan perikatan atau persetujuan sewa
menyewa rumah dengan menggunakan perjanjian tertulis dengan mencantumkan
secara jelas dalam klausula perjanjian mengenai batas waktu sewa, serta lembaga
peradilan, hendaknya dalam memberikan uang pesangon dalam hubungan sewa
menyewa berpedoman peraturan perundang-undangan yang berlaku yaitu
Keputusan Menteri Sosial Republik Indonesia No. 11 Tahun 1977 tentang Rumah
Pengganti bahwa pemberian tempat pengganti jika dalam bentuk uang harus
senilai 40% dari nilai harga rumah.
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
xiii
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
DAFTAR ISI
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
Halaman
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Halaman
hthttp Sampul .........................................................................................
hthttp
hthttp i
Halaman Judul .............................................................................................
ii
d
d
d
d
iii
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Halaman Motto ............................................................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne ................................................................................
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
Halaman
Persembahan
iv
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Halaman
v
hhtt Pernyataan ...................................................................................
hhtt
hhtt
Halaman Persyaratan Gelar .......................................................................
vi
ca.cid.id Halaman Persetujuanj.a..................................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
vii
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
j.
nej.
ne...................................................................................
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
Halaman
Pengesahan
viii
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
tp
Halaman
hthttp Penetapan Panitia Penguji
htht..........................................................
hthttp ix
Kata Pengantar ............................................................................................
x
BAB 1 PENDAHULUAN ............................................................................
1
1.3.1 Tujuan Umum .....................................................................
5
1.4.2 Pendekatan Masalah ............................................................
6
2.1 Perjanjian ......................................................................................
9
d
d
d
d
xii
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Ringkasan .....................................................................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Daftar
Isi
.......................................................................................................
xiv
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt Lampiran ..........................................................................................
hhtt
Daftar
xvi
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
id.id
ca.c.............................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
1.1 Latar Belakang
1
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
u.n
u.n
u.n
nej.
nej.
nej.
.
.
.
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
b
b
1.2 Rumusan
5 ili
idgigili Masalah .........................................................................
idg
idgigili
ig
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp1.3 Tujuan Penulisan ..........................................................................
hthttp 5
hthttp
d
d
ca.cid.id ....................................................................
ajKhusus
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
1.3.2 Tujuan
5
.
.
.
j
j
j
.
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
1.4dMetode
Penelitian
.........................................................................
6
g il
idgigil
idgigil
:p//://idig
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt 1.4.1 Tipe Penelitian ....................................................................
hhtt 6
hhtt
ca.cid.id Hukum ........................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
1.4.3 Sumber
Bahan
7
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
1.4.4
8igili
idgigili Analisis Bahan Hukum:/......................................................
idg
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
htht2tpTINJAUAN PUSTAKA ...................................................................
hthttp 9
hthttp
BAB
d
d
id.id
aj.ca.cPerjanjian
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
2.1.1 Pengertian
..........................................................
9
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
2.1.2
10
idgigil Unsur-Unsur Perjanjian:........................................................
idg
idgigil
igil
//:d
//:d
:p//:d
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhttp
hhttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
xiv
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
2.1.3 Syarat Sah Perjanjian ..........................................................
11
id.id Perjanjian ..............................................
2.1.4 Asas-Asas
c.Hukum
c.id.id
15
ca.cid.id
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
e
e
e
nejPerjanjian
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
2.1.5
Bentuk
................................................................
16ilib.u.n
u
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
b
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
2.2
Sewa
Menyewa
............................................................................
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp 17
2.2.1 Pengertian Sewa Menyewa .................................................
17
d
id.id Menyewa Rumah ......................................
2.2.2 Perjanjian
ac.Sewa
ac.i .id
18
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n j
nejdan Obyek Sewa Menyewa
nej
.bu.n
.bu.n
2.2.3
Subyek
....................................
19ilib.bu.une
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
d
:p//:d
:p//:Pihak
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
2.2.4
Hak
dan
Kewajiban
Para
...........................................
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt 20
2.2.5 Jual Beli Tidak Memutus Sewa Menyewa ..........................
22
did Menyewa ...............................................
d
2.2.6 Berakhirnya
ac.i .Sewa
ac.i .id
22
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
ej.
n......................................................................................
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
2.3 Subrogasi
23
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
2.3.1
Pengertian
Subrogasi
...........................................................
hthttp
hthttp
hthttp 23
2.3.2 Terjadinya Subrogasi ..........................................................
24
d
d
dSubrogasi .......................................................
d
2.3.3 Unsur-Unsur
25
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n e
ne
neSubrogasi .................................................................
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
2.3.4
Akibat
25ilibi.bu.un
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
:p//:d
:pPEMBAHASAN
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
BAB
3
........................................................................
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
SKRIPSI
ALIH KREDITUR (SUBROGASI) DALAM PERJANJIAN
SEWA MENYEWA RUMAH SECARA TERTULIS TANPA
BATAS WAKTU DAN AKIBAT HUKUMNYA JIKA
PENYEWA MENINGGAL DUNIA
(Kajian Putusan Mahkamah Agung Republik Indonesia
Nomor : 266 PK/Pdt/2009)
SHIFT CREDITOR (SUBROGATION) IN THE HOUSE RENTING
UNLIMITED TIME AGREEMENT AND LEGAL CONSEQUENCE
IF THE TENANT PASSED AWAY
(Verdict Study Supreme Court Republic of Indonesia
Number : 266 PK/Pdt/2009)
FIRLY MUTIA
NIM.070710101113
KEMENTERIAN PENDIDIKAN NASIONAL
UNIVERSITAS JEMBER
did
ca.cid.id
aj.ca.ci .FAKULTAS
.
HUKUM ej.a
j
.
e
ne
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
2011
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
SKRIPSI
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
li
ALIH
(SUBROGASI)
PERJANJIAN
idgKREDITUR
idgigiDALAM
idgigili
igili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp MENYEWA RUMAH
thttp
hSEWA
hthttpSECARA TERTULIShTANPA
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
BATAS WAKTU DAN AKIBAT HUKUMNYA JIKA
d
d
d
PENYEWA
aj.ca.ci .id MENINGGAL DUNIA
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
ne Mahkamah Agung
ne
ne
.bu.n
.buRepublik
.bu.n
u
u
u
(Kajian
Putusan
Indonesia
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
:p//:d
:pPK/Pdt/2009)
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
Nomor
:
266
t
t
t
t
t
t
h tt
h tt
h tt
h
h
h
IN THE HOUSE
id.id SHIFT CREDITORa(SUBROGATION)
id.id
id.id RENTING
.
.
.
c
c
c
ca.cid.id
a
a
a
c
c
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
e
e
e
e
UNLIMITED.TIME
u.n
u.n
nej.
nej. AGREEMENT AND
nej. CONSEQUENCEilib.bu.n
nej.
.bu.n
.bLEGAL
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
ig ili
idgigili IF THE TENANT://PASSED
idgigili AWAY
idgigili
d
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
tp Republic of Indonesia
hthttp (Verdict Study Supreme
hthtCourt
hthttp
Number : 266 PK/Pdt/2009)
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttpMUTIA
FIRLY
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
UNIVERSITAS
JEMBER d
d.id
i
i
.
c
aj.aFAKULTAS
HUKUMej.aj.ca.c.id
c
.
j
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
2011
i
i
l
l
i
i
i
i
ig il
ig il
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
NIM. 070710101113
://d/dig
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
://d/dig
hthtp
ttp:/
ii
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
MOTTO :
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
li
yang Baik adalah Dasar
yang Baik*
idgPerilaku
idgigiHukum
idgigili
igili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
Sabar dalam Mengatasi Kesulitan dan Bertindak Bijaksana dalam
.idid
.idid
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ac c. adalah Sesuatu yangejUtama*
ac c.
Mengatasinya
nej. j.a
n . j.a
.bu.une
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
.bu.une
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
*) http://ancreative.blogspot.com/2009
d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
iii
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
PERSEMBAHAN
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.persembahkan
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
Skripsi
ini
penulis
untuk
:
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
thttp dan Ibunda Amalia Savitri
1. hAyahanda
Saiful Bahri, S.P., h
M.Si.
hthyang
ttp telah
sabar memberikan kasih sayang, motivasi dan doa yang tiada hentinya ;
d
d.id membimbing,
d
ca.cid.id Hukum yang telah
aj.Fakultas
aj.ca.ci .id 2. Bapak/Ibu Dosen
aj.ca.citulus
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
e
u.n
nmembekali
ne
ne tak kenal lelah ;
ne
.bdan
.bu.n
.bu.yang
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
mengajarkan,
ilmu
pengetahuan
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
3. hAlma
Jember tercinta.
hhtt
hhtt
htt Mater Fakultas Hukum Universitas
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
iv
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Saya yangdbertanda
ig ili
idgigili
/:d
/://idgigili tangan dibawah ini:
/:d
/
/
:
:
/
//dig
/
p
p
t
t
hthttpNAMA
hthttp
: FIRLY MUTIA
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
PERNYATAAN
NIM
: 070710101113
d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
Menyatakan dengan
bahwa karya
ilmiah
e
nsesungguhnya
ne
ne dengan judul ALIH
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
il
idgig(SUBROGASI)
ig il
idgigil
idgigil
/:d
KREDITUR
DALAM
PERJANJIAN
SEWA MENYEWA
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
RUMAH
SECARA TERTULIS TANPA
BATAS WAKTU DAN
AKIBAT
MENINGGAL DUNIA
(KAJIAN
id.id HUKUMNYA JIKA acPENYEWA
id.id
id.id
.
.
.
c
c
ca.cid.id
a
a
a
c
c
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
e
e
e
e
PUTUSAN MAHKAMAH
AGUNG NOMOR
266
nej.
nej.
nej.PK/PDT/2009) adalah
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ili
ig ili
idgihasil
idgigdisebutkan
idgigili
gili karya sendiri, kecuali://jika
d
/:d
/:d
/:d
benar-benar
sumbernya dan
belum
/
/
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
pernah
diajukan pada institusi manapun,
serta bukan karya jiplakan.
Saya
dan kebenaran isinya .isesuai
d.id dengan sikap
.cid.id bertanggung jawab atas.ackeabsahan
.cid.id
ca.cid.id
c
c
a
a
a
c
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
n
ilmiah yang harus.udijunjung
nej
nej
nej tinggi.
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
Pernyataan
ini
saya
buat
dengan
sebenar-benarnya
tanpa
tekanan
dan
paksaan
dari
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
pihak manapun serta bersedia mendapat sanksi akademik jika ternyata di
.cid.itidak
d benar.
caitu
ca.cid.id
ca.cid.id kemudian hari pernyataan
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
//dig
p
p
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
Jember, 3 Mei 2011
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
FIRLY
ca.cid.id
ca.cid.id MUTIA
a
a
.
.
j
j
070710101113
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
v
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
PERSYARATAN GELAR
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e j.
e
e
nej. PERJANJIAN ilib.bu.n
nej.
.bu.n
une (SUBROGASI)
u
u
ALIH gKREDITUR
DALAM
bli.bu.n
b
i
i
l
l
i
i
idigi
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
SEWA
MENYEWA
RUMAH
SECARA
TERTULIS
TANPA
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
BATAS WAKTU DAN AKIBAT HUKUMNYA JIKA
PENYEWA
.cid.id MENINGGAL DUNIA
c
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
.
.
.
e
e
e
(KAJIAN PUTUSAN
MAHKAMAH .AGUNG
u.n
nej
nej NOMOR 266 ilib.bu.n
nej
.bu.n
u
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
b
i
i
i
g il
g il
g il
PK/PDT/2009)
://d/idig
://d/idig
://d/idig
hthtp
ttp:/
hthtp
ttp:/
hthtp
ttp:/
SHIFT CREDITOR (SUBROGATION) IN THE HOUSE RENTING
.cid.id
.cid.id
ca.cid.id UNLIMITED TIME
caAGREEMENT
caCONSEQUENCE
ca.cid.id
AND
LEGAL
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
nej.
nIFejTHE
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
TENANT
PASSED
AWAY
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
tp Republic of Indonesia
hthttp (Verdict Study Supreme
hthtCourt
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
Number : 266 PK/Pdt/2009)
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
SKRIPSI
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Untuk memperoleh
Studi Ilmu Hukumdipada
li
idgigili gelar Sarjana Hukum://dalam
idgigiProgram
ig ili
d
/:d
/://dgigili
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
//dig
p
p
p
:
Fakultas
Hukum
Universitas
Jember
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
/:d
FIRLY
:p//:d
:p/MUTIA
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
070710101113
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
://d/dig
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
KEMENTERIAN PENDIDIKAN NASIONAL
UNIVERSITAS
JEMBER .id
.cid.id
c
a
.
jej.aFAKULTAS HUKUM
je.aj.cac.id
e
e
n
n
u
b.uun
2011 igiliibli.b.un
igiliilib.
://d/dig
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
vi
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
je.aj.ac.
e
n
u
igliibli.b.un
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
je.aj.ac.
e
n
u
igliibli.b.un
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
Oleh : ilib.u.n
u
u
b
i
l
i
b
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
Pembimbing
t
t
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
SKRIPSI INI TELAH DISETUJUI
8 Juni 2011 c.idid
.idid
cTANGGAL
KOPONG PARON PIUS S.H,S.U
NIP. 1948 0903 198002 1001
Pembantu Pembimbing
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
id.id
.cid.id
FIRMAN
ADONARA, S.H.,
aj.caFLORANTA
aj.ca.cM.H.
.
.
j
j
e
e
n
une NIP. 1980 0921 200801
b.u.n
b.u1009
.une
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
giigliilib
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
vii
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
PENGESAHAN
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Skripsi dengan
li
ig ili
idgigijudul:
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
hthALIH
hthttp DALAM PERJANJIANhSEWA
ttp KREDITUR (SUBROGASI)
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
MENYEWA RUMAH SECARA TERTULIS TANPA BATAS WAKTU
d JIKA PENYEWA MENINGGAL
d
DAN AKIBAT HUKUMNYA
DUNIA
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
(KAJIAN PUTUSAN
unne 266 PK/PDT/2009)
.unneMAHKAMAH AGUNG.NOMOR
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
b
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
SHIFT
hhtt CREDITOR (SUBROGATION)
hhttIN THE HOUSE RENTING UNLIMITED
hhtt
TIME AGREEMENT AND LEGAL CONSEQUENCE IF THE TENANT PASSED
AWAY(Verdict Study
Supreme Court Republic of.Indonesia
ca.cid.id
cacid.id
a
a
.
.
j
j
neej. Number : 266 PK/Pdt/2009)
neej.
liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
p
t
t
t
hht
liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
p
t
t
t
hhOleh:
t
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id FIRLY MUTIA ej.aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
070710101113
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Pembantu Pembimbing
Pembimbing
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
ADONARA,
S.H., M.H
KOPONG
thttp
hthttp PARON PIUS, S.H., S.U.
ht ttp FIRMAN FLORANTA h
NIP. 1948 0903 198002 1001 h
NIP. 1980 0921 200801
1009
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
Mengesahkan
idgigil
idgigil
idgigil :
/:d
:p//:d
:p//:d
:p/PENDIDIKAN
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
KEMENTERIAN
NASIONAL
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
UNIVERSITAS NEGERI JEMBER
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
FAKULTAS HUKUM
id
DEKAN,
.ac.c.id
jej.a
e
n
u
n
.
u
b
idgiigliilib.
d
/
/
:
/
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
.cid.iM.
d ARIEF AMRULLAHj.aS.H.,
d
ca.cid.iM.Hum.
Prof.
aj.caDr.
.
j
.
e
e
j
n
n
e
e
NIP. 196001011988021001
b.u.un
b.u.un
giigliilib
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
giigliilib
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
viii
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
u.n
nej.
nej. Panitia Penguji pada:ilib.bu.n
nej.
.bu.n
.bhadapan
Dipertahankanilidi
u
u
u
b
b
i
l
i
ig ili
idgigili
digigili
/:d
/:d
/
:
/
//dig
/
Harittpt:p//://d : Rabu
p
t
hht
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
PENETAPAN PANITIA PENGUJI
Tanggal
: 22
d
d Bulan
d
d
: Juni
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
Tahun
:b2011
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Diterima oleh Panitia Penguji Fakultas Hukum Universitas Jember
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
Panitia Penguji :.une
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
Ketua,
Sekretaris, hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
hhM.H.
hhtMardi
tt
Handono, S.H., M.H.hhtt
Ikarini Dani W., S.H.,
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
NIP. 1963 1201 198902 1001
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
NIP. 1973 0627 199702 2001
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
.cid.idAnggota Penguji :
.cid.id
c
c
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
nej
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
1. hKOPONG
PARON PIUS S.H,S.U.
: .................................
htt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
NIP. 1948 0903 198002 1001
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
2. FIRMAN FLORANTA ADONARA, S.H., M.H.
NIP. 1980 0921 200801 i1009
d
aj.ca.c.id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
: .................................
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ix
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
KATA PENGANTAR
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
Puji syukur
penulis
nej.
nej. panjatkan kepada Allah
nej.atas segala rahmat serta
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.SWT
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
gigili
ili
ig ili
idgigsehingga
idgigili
idserta
/:d
/:d
/:d
/:d
hidayah-Nya,
penulis diberi
kemudahan,
kesabaran, kekuatan
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
hikmah
yang terbaik dalam menyelesaikan
skripsi dengan judul
: ALIH
SEWA
.cid.id DALAM PERJANJIAN
.cid.id KREDITUR (SUBROGASI)
.cid.id MENYEWA
c
c
c
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
ej
ej
RUMAH SECARA
TANPA BATAS
DAN AKIBAT .un
nTERTULIS
nej
nWAKTU
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
idgigil JIKA PENYEWA ://MENINGGAL
ig il
idgigil
idgigil
d
/:d
//:d
HUKUMNYA
DUNIA tp
(KAJIAN
:p//:d
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
:
t
t
t
t
t
hhtt
hhttp
hhttp
PUTUSAN MAHKAMAH AGUNG NOMOR 266 PK/PDT/2009) yang
studi ilmu
.cid.id satu syarat menyelesaikan
id
ca.cid.id disusun guna memenuhi
casalah
ca.cidprogram
ca.cid.id
.
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j. Sarjana Hukum pada.unFakultas
hukum dan mencapai
nej.
negelar
nej. Hukum Universitas
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
Jember.
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
Penyusunan skripsi ini tidak lepas dari bantuan berbagai pihak, oleh
ucapan terima kasih .kepada
:
d
d karena itu penulis ingin menyampaikan
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.caci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
1. Bapak Kopong
Paron
Skripsi yang telahb.u.n
u.n
ne
ne
ne Pius, S.H., S.U., selaku
ne
.bu.n
.bu.n
.bPembimbing
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
banyak
meluangkan waktu untukttmendidik,
memberikan ilmu, dorongan
dan
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
pengarahan dengan penuh kesabaran kepada penulis dalam menyelesaikan
skripsi ini ;
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
n
2. Bapak Firman
nej. Adonara, S.H., M.H.,
nej.
nej.Pembantu Pembimbing
nej.
.bu.Floranta
.bu.n
.buselaku
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
ig ili
d
/:d
/:d
/:untuk
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
Skripsi
banyak
meluangkan
waktu
memberikan
ilmu,
nasehat
dan
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
pengarahan dengan penuh kesabaran kepada penulis hingga terselesaikannya
d
d
d
d
skripsi ini ;
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
u.n
ne S.H., M.H., selaku iKetua
ne
ne
ne Penguji ;
3. Bapak Mardi
Panitia
.bHandono,
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
diggil
/:d
//:d
:pIkarini
:p//:d
/
/
4. Ibu
Dani W, S.H., M.H., selaku
Sekretaris
Panitia Penguji ;ttp:p//://di
/
//dig
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
5. Bapak Prof. Dr. M. Arief Amrullah, S.H., M.Hum., Dekan Fakultas Hukum
Universitas Jember ; c.id
id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
.
a
a
a
a
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
e
e
e
e
nej. S.H., M.H., selakuilibPembantu
nej.
nej.
nej. Dekan I, Bapak Mardi
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
6. Bapak Echwan
Iriyanto,
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
Handono,
S.H.,
M.H.,
selaku
Pembantu
Dekan
II,
serta
Bapak
Eddy
Mulyono,
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
S.H., M.H., selaku Pembantu Dekan III Fakultas Hukum Universitas Jember ;
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
x
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
7. Bapak Drs. H. Supardi, M.Pd., Dosen Pembimbing Akademik (DPA) yang
selalu memberikan bimbingan
kuliah di
ca.cid.id
ca.cid.id dan masukan selamaj.amelaksanakan
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Fakultas Hukum
Universitas
Jember ;
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
8. hAyahanda
Saiful
Bahri,
S.P.,
M.Si.
dan
Ibunda
Amalia
Savitri
tercinta
t
t
t
thttp
hthttp
hthttp atas
seluruh cinta kasih, kesabaran, bimbingan, motivasi dan nasehat akan arti
d
hidup yang diberikanakepada
ca.cid.id penulis ;
ca.cid.id
ca.cid.id
aj.ca.ci .id
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
.
.
e
e
e
e
ej Siti Mahmudah atasb.u.n
nejMaulana Lutfi, S.E. beserta
ne
nmbak
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
9. Kakakku itersayang
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
b
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
nasehat
dan
pengalaman
yang
dicontohkan
kepada
penulis
;
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
10. Mbah Uti Aliyah dan Siti Sundari yang senantiasa mendoakan cucu-cucunya ;
d.id terima kasih untuk kasih
waktu dan
d
ca.cid.id 11. Graha Ananda Zugusti
ca.ciLubis,
ca.cid.isayang,
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej. ini dan semoga seterusnya
ej. doa kita dikabulkanb.u.n
nej.
nsaat
nhingga
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
segalanya
hingga
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
oleh
Allah
SWT,
Amien
;
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
12. Sahabat-sahabatku terkasih Puri Damayani, Diza Nuretha, Devi Oktaviani,
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
nej
nej kasih atas semangat,
nej dan telah menceriakan
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
Olivia S.S.A.W,
terima
bantuan,
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hari-hari
penulis
;
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
id.id
Dedy Prasetiya, Galuh
Yusfrin Yaniar,.aHertina
c.cid.id Dinda Permata,
.ac.cPramuditya,
13. Sahabat-sahabat kost yang selalu menemani setiap saat, Om Adi Tjahyono,
d.id yang tidak bisa
id.id Rizki Azizah, dan yang
Nur Muhlishoh Armi,
ca.cYunita
ca.cid.id
ca.cilain
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej;.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
disebut
satu
per
satu
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
thttp Is Hariyanto I.S., S.H.,hthNotaris/PPAT,
thttp Kerja
14.hBapak
pembimbing h
Kuliah
ttp
Magang, terima kasih atas ilmu dan pengalaman yang diberikan kepada
d
d
d
did N. ;
penulis serta teman-teman
aj.ca.ci .idKKM Yuni Indah R. danejFinna
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .Henny
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne Fakultas Hukum Angkatan
ne
ne
ne2007, semoga kita dapat
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
15.
Semua
teman-teman
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hbertemu
hhttp
hhttpkita ;
http kembali dengan kesuksesan
Semoga
segala
ketulusan
yang
telah
diberikan
kepada
penulis
id.id SWT. Penulis mengharapkan
ca.cAllah
ca.cid.id mendapatkan balasan jdari
ca.cid.id
ca.cid.id karya ilmiah ini
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
ej.
u.n
npembaca
nej.
nej.
nej.
.bbagi
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
dapat
bermanfaat
dan
masyarakat
pada
umumnya.
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
Jember, Juni 2011
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
xi
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
Penulis
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
lib
i
/dig
lib
lib
igi
d
/
/
:
ttp
igi
d
/
/
:
ttp
h
h
lib
igi
d
/
/
:
ttp
h
RINGKASAN
Bertitik tolak dari kasus antara Welly Poedjianto dan Issoemariati yang
diperiksa
dan
diputus
oleh
Pengadilan
Negeri
Surabaya
Nomor
:
232/Pdt.G/2004/PN.Sby, kemudian pada tingkat banding di Pengadilan Tinggi
Surabaya Nomor : 479/Pdt/2005/PT.Sby, lalu pada tingkat Kasasi pada
Mahkamah Agung Republik Indonesia Nomor : 839 K/Pdt/2007 dan terakhir pada
tingkat Peninjauan Kembali oleh Mahkamah Agung Republik Indonesia Nomor :
266 PK/Pdt/2009. Setelah membaca dan mengkaji setiap putusan tersebut diatas
ditemukan beberapa masalah yang perlu untuk dikaji, diantaranya mengenai
pembatalan perjanjian sewa menyewa rumah tanpa batas waktu, akibat hukum
alih kreditur (subrogasi) jika penyewa meninggal dunia dalam perjanjian sewa
menyewa tanpa batas waktu, serta Ratio Decidendi Mahkamah Agung Republik
Indonesia Nomor : 266 PK/Pdt/2009 dalam hukum positif.
Tujuan yang ingin dicapai secara umum adalah guna memenuhi dan
melengkapi tugas sebagai salah satu persyaratan yang telah ditentukan dalam
memperoleh gelar Sarjana Hukum pada Fakultas Hukum Universitas Jember.
Adapun tujuan khusus dalam penelitian ini adalah untuk mengkaji dan
menganalisa tentang pembatalan sewa menyewa secara tertulis tanpa batas waktu
dan akibat hukum alih kreditur (subrogasi) dalam perjanjian sewa menyewa
secara tertulis tanpa batas waktu jika penyewa meninggal dunia. Selain itu juga
untuk mengkaji dan menganalisa ratio decidendi Putusan Mahkamah Agung
Republik Indonesia Nomor : 266 PK/Pdt/2009 terhadap hukum positif.
Metodologi dalam penelitian ini menggunakan tipe penelitian yuridis
normatif, maka bahan hukum yang digunakan adalah bahan hukum primer dan
sekunder yang terkait dengan judul dan permasalah yang diajukan. Pendekatan
dalam penelitian ini menngunakan pendekatan undang-undang (statute approach),
pendekatan kasus (case approach), dan pendekatan konseptual (conceptual
approach).
Pengakhiran perjanjian sewa menyewa tanpa batas waktu dilakukan atas
kesepakatan pihak yang menyewakan dan pihak penyewa, namun apabila salah
xii
satu pihak tidak sepakat maka pihak lainnya dapat meminta penghentian
perjanjian sewa menyewa melalui putusan pengadilan. Hal tersebut diatur dalam
Pasal 10 ayat (3) Peraturan Pemerintah Nomor 55 Tahun 1981 Tentang Hubungan
Sewa Menyewa Perumahan. Akibat hukum alih kreditur (subrogasi) jika pihak
penyewa meninggal dunia dalam perjanjian sewa menyewa ini ialah ahli waris
dari penyewa tersebut tetap melaksanakan hak dan kewajiban dari pihak penyewa
sebelumnya dan perjanjian sewa menyewa tersebut tidak berakhir karena
meninggalnya salah satu pihak seperti tercantum dalam pasal 1575 KUH Perdata.
Ratio Decidendi MARI dalam Peninjauan Kembali memperkuat putusan
Pengadilan Negeri Surabaya.
Pihak-pihak yang akan melakukan perikatan atau persetujuan sewa
menyewa rumah dengan menggunakan perjanjian tertulis dengan mencantumkan
secara jelas dalam klausula perjanjian mengenai batas waktu sewa, serta lembaga
peradilan, hendaknya dalam memberikan uang pesangon dalam hubungan sewa
menyewa berpedoman peraturan perundang-undangan yang berlaku yaitu
Keputusan Menteri Sosial Republik Indonesia No. 11 Tahun 1977 tentang Rumah
Pengganti bahwa pemberian tempat pengganti jika dalam bentuk uang harus
senilai 40% dari nilai harga rumah.
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
xiii
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
DAFTAR ISI
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
Halaman
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Halaman
hthttp Sampul .........................................................................................
hthttp
hthttp i
Halaman Judul .............................................................................................
ii
d
d
d
d
iii
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Halaman Motto ............................................................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne ................................................................................
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
Halaman
Persembahan
iv
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Halaman
v
hhtt Pernyataan ...................................................................................
hhtt
hhtt
Halaman Persyaratan Gelar .......................................................................
vi
ca.cid.id Halaman Persetujuanj.a..................................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
vii
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
j.
nej.
ne...................................................................................
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
Halaman
Pengesahan
viii
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
tp
Halaman
hthttp Penetapan Panitia Penguji
htht..........................................................
hthttp ix
Kata Pengantar ............................................................................................
x
BAB 1 PENDAHULUAN ............................................................................
1
1.3.1 Tujuan Umum .....................................................................
5
1.4.2 Pendekatan Masalah ............................................................
6
2.1 Perjanjian ......................................................................................
9
d
d
d
d
xii
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Ringkasan .....................................................................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Daftar
Isi
.......................................................................................................
xiv
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt Lampiran ..........................................................................................
hhtt
Daftar
xvi
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
id.id
ca.c.............................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
1.1 Latar Belakang
1
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
u.n
u.n
u.n
nej.
nej.
nej.
.
.
.
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
b
b
1.2 Rumusan
5 ili
idgigili Masalah .........................................................................
idg
idgigili
ig
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp1.3 Tujuan Penulisan ..........................................................................
hthttp 5
hthttp
d
d
ca.cid.id ....................................................................
ajKhusus
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
1.3.2 Tujuan
5
.
.
.
j
j
j
.
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
1.4dMetode
Penelitian
.........................................................................
6
g il
idgigil
idgigil
:p//://idig
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt 1.4.1 Tipe Penelitian ....................................................................
hhtt 6
hhtt
ca.cid.id Hukum ........................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
1.4.3 Sumber
Bahan
7
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
1.4.4
8igili
idgigili Analisis Bahan Hukum:/......................................................
idg
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
htht2tpTINJAUAN PUSTAKA ...................................................................
hthttp 9
hthttp
BAB
d
d
id.id
aj.ca.cPerjanjian
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
2.1.1 Pengertian
..........................................................
9
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
2.1.2
10
idgigil Unsur-Unsur Perjanjian:........................................................
idg
idgigil
igil
//:d
//:d
:p//:d
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhttp
hhttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
xiv
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
2.1.3 Syarat Sah Perjanjian ..........................................................
11
id.id Perjanjian ..............................................
2.1.4 Asas-Asas
c.Hukum
c.id.id
15
ca.cid.id
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
e
e
e
nejPerjanjian
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
2.1.5
Bentuk
................................................................
16ilib.u.n
u
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
b
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
2.2
Sewa
Menyewa
............................................................................
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp 17
2.2.1 Pengertian Sewa Menyewa .................................................
17
d
id.id Menyewa Rumah ......................................
2.2.2 Perjanjian
ac.Sewa
ac.i .id
18
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n j
nejdan Obyek Sewa Menyewa
nej
.bu.n
.bu.n
2.2.3
Subyek
....................................
19ilib.bu.une
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
d
:p//:d
:p//:Pihak
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
2.2.4
Hak
dan
Kewajiban
Para
...........................................
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt 20
2.2.5 Jual Beli Tidak Memutus Sewa Menyewa ..........................
22
did Menyewa ...............................................
d
2.2.6 Berakhirnya
ac.i .Sewa
ac.i .id
22
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
ej.
n......................................................................................
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
2.3 Subrogasi
23
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
2.3.1
Pengertian
Subrogasi
...........................................................
hthttp
hthttp
hthttp 23
2.3.2 Terjadinya Subrogasi ..........................................................
24
d
d
dSubrogasi .......................................................
d
2.3.3 Unsur-Unsur
25
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n e
ne
neSubrogasi .................................................................
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
2.3.4
Akibat
25ilibi.bu.un
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
:p//:d
:pPEMBAHASAN
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
BAB
3
........................................................................