Uji ANOVA Satu Arah

Ho : Data homogen Ha : Data tidak homogen Tingkat kepercayaan 95 sehingga nilai signifikansinya 1-α = 5 atau α = 0.05 Jika sig. 0.05, maka Ho diterima data homogen Jika sig. 0.05, maka Ho ditolak data tidak homogen Berdasarkan hipotesis di atas, dari hasil uji homogenitas yang dilakukan didapatkan output sebagai berikut: Tabel 4.3 Hasil Uji Homogenitas Test of Homogeneity of Variance Levene Statistic df1 df2 Sig. Jumlah_Resisto r Based on Mean 2,414 15 464 ,002 Based on Median 2,107 15 464 ,009 Based on Median and with adjusted df 2,107 15 428,130 ,009 Based on trimmed mean 2,411 15 464 ,002 Berdasarkan hasil output SPSS yang didapat dari uji homogenitas atau keseragaman yang dilakukan, diketahui nilai signifikansi untuk Based on Mean sebesar 0.002 yang berarti nilai signifikansi 0.05 sehingga H o ditolak dan data dinyatakan tidak homogen atau seragam. Penjelasan lebih lanut mengenai uji homogenitas yang dilakukan akan dibahas pada sub bab analisa uji homogenitas nanti.

4.3.4 Uji ANOVA Satu Arah

ANOVA satu arah one way ANOVA digunakan apabila data yang akan dianalisis terdiri dari satu variabel terikat dan satu variabel bebas. Uji ANOVA satu arah ini dilakukan untuk mengetahui adakah hubungan antara jumlah resistor yang dapat dipasang kondisi lingkungan kerja fisik yang berbeda-beda kondisi normal dan ekstrim. Pada praktikum ini yang menjadi independent variable atau variabel bebas adalah kondisi lingkungan kerja fisik sedangkan yang menjadi dependent variablenya atau variabel terikat adalah jumlah resistor yang dapat dikerjakan. Maksud dari variabel bebas adalah variabel yang mempengaruhi sedangkan variabel terikat adalah variabel yang dipengaruhi. Jadi jumlah resistor yang dapat dikerjakan dipengaruhi oleh kondisi lingkungan kerja fisiknya. Uji Anova satu arah dapat dilakukan menggunakan hipotesis sebagai berikut: Ho : µ 1 = µ 2 = µ 3 = µ 4 = µ 5 Ho : Tidak ada perbedaan rata-rata antar kelompok sampel Ha : Tidak semua µ sama Ha : Ada perbedaan antar kelompok sampel Tingkat kepercayaan 95 sehingga nilai signifikansinya 1-α = 5 atau α= 0.05. Jika signifikansi 0.05, maka H diterima Jika signifikansi 0.05, maka H ditolak Berdasarkan hipotesis di atas, didapatkan hasil pengujian dalam output berikut: Tabel 4.4 Hasil Uji ANOVA Satu Arah ANOVA Jumlah_Resistor Sum of Squares Df Mean Square F Sig. Between Groups 471,925 15 31,462 3,092 ,000 Within Groups 4721,667 464 10,176 Total 5193,592 479 Dari hasil output uji ANOVA satu arah yang dilakukan didapatkan nilai signifikansi sebesar 0 atau 0.05 yang berarti H o ditolak sehingga Ha diterima Ada perbedaan antar kelompok sampel. Dikarenakan terdapat perbedaan antar kelompok sampel data, maka dapat disimpulkan terdapat hubungan antara kedua variabel. Setelah uji ANOVA satu arah dilakukan, langkah selanjutnya adalah melakukan uji Post-Hoc karena nilai signifikansi 0.05 dan didapatkan output seperti berikut. Tabel 4.5 Post-Hoc Tests ANOVA Satu Arah Multiple Comparisons Jumlah_Resistor LSD I Faktor J Faktor Mean Difference I-J Std. Error Sig. 95 Confidence Interval Lower Bound Upper Bound SR VR PR KR SR VR PR KT -,20000 ,82365 ,808 -1,8185 1,4185 SR VR PT KR -2,63333 ,82365 ,001 -4,2519 -1,0148 SR VR PT KT ,86667 ,82365 ,293 -,7519 2,4852 SR VT PR KR ,13333 ,82365 ,871 -1,4852 1,7519 SR VT PR KT 1,53333 ,82365 ,063 -,0852 3,1519 SR VT PT KR 1,33333 ,82365 ,106 -,2852 2,9519 SR VT PT KT ,40000 ,82365 ,627 -1,2185 2,0185 ST VR PR KR ,06667 ,82365 ,936 -1,5519 1,6852 ST VR PR KT -,96667 ,82365 ,241 -2,5852 ,6519 ST VR PT KR ,43333 ,82365 ,599 -1,1852 2,0519 ST VR PT KT -,06667 ,82365 ,936 -1,6852 1,5519 ST VT PR KR -,56667 ,82365 ,492 -2,1852 1,0519 ST VT PR KT 1,26667 ,82365 ,125 -,3519 2,8852 ST VT PT KR ,96667 ,82365 ,241 -,6519 2,5852 ST VT PT KT ,56667 ,82365 ,492 -1,0519 2,1852 SR VR PR KT SR VR PR KR ,20000 ,82365 ,808 -1,4185 1,8185 SR VR PT KR -2,43333 ,82365 ,003 -4,0519 -,8148 SR VR PT KT 1,06667 ,82365 ,196 -,5519 2,6852 SR VT PR KR ,33333 ,82365 ,686 -1,2852 1,9519 SR VT PR KT 1,73333 ,82365 ,036 ,1148 3,3519 SR VT PT KR 1,53333 ,82365 ,063 -,0852 3,1519 SR VT PT KT ,60000 ,82365 ,467 -1,0185 2,2185 ST VR PR KR ,26667 ,82365 ,746 -1,3519 1,8852 ST VR PR KT -,76667 ,82365 ,352 -2,3852 ,8519 ST VR PT KR ,63333 ,82365 ,442 -,9852 2,2519 ST VR PT KT ,13333 ,82365 ,871 -1,4852 1,7519 ST VT PR KR -,36667 ,82365 ,656 -1,9852 1,2519 ST VT PR KT 1,46667 ,82365 ,076 -,1519 3,0852 ST VT PT KR 1,16667 ,82365 ,157 -,4519 2,7852 ST VT PT KT ,76667 ,82365 ,352 -,8519 2,3852 SR VR PT KR SR VR PR KR 2,63333 ,82365 ,001 1,0148 4,2519 SR VR PR KT 2,43333 ,82365 ,003 ,8148 4,0519 SR VR PT KT 3,50000 ,82365 ,000 1,8815 5,1185 SR VT PR KR 2,76667 ,82365 ,001 1,1481 4,3852 SR VT PR KT 4,16667 ,82365 ,000 2,5481 5,7852 SR VT PT KR 3,96667 ,82365 ,000 2,3481 5,5852 SR VT PT KT 3,03333 ,82365 ,000 1,4148 4,6519 ST VR PR KR 2,70000 ,82365 ,001 1,0815 4,3185 ST VR PR KT 1,66667 ,82365 ,044 ,0481 3,2852 ST VR PT KR 3,06667 ,82365 ,000 1,4481 4,6852 ST VR PT KT 2,56667 ,82365 ,002 ,9481 4,1852 ST VT PR KR 2,06667 ,82365 ,012 ,4481 3,6852 ST VT PR KT 3,90000 ,82365 ,000 2,2815 5,5185 ST VT PT KR 3,60000 ,82365 ,000 1,9815 5,2185 ST VT PT KT 3,20000 ,82365 ,000 1,5815 4,8185 SR VR PT KT SR VR PR KR -,86667 ,82365 ,293 -2,4852 ,7519 SR VR PR KT -1,06667 ,82365 ,196 -2,6852 ,5519 SR VR PT KR -3,50000 ,82365 ,000 -5,1185 -1,8815 SR VT PR KR -,73333 ,82365 ,374 -2,3519 ,8852 SR VT PR KT ,66667 ,82365 ,419 -,9519 2,2852 SR VT PT KR ,46667 ,82365 ,571 -1,1519 2,0852 Multiple Comparisons Jumlah_Resistor LSD I Faktor J Faktor Mean Difference I-J Std. Error Sig. 95 Confidence Interval Lower Bound Upper Bound SR VT PT KT -,46667 ,82365 ,571 -2,0852 1,1519 ST VR PR KR -,80000 ,82365 ,332 -2,4185 ,8185 ST VR PR KT -1,83333 ,82365 ,027 -3,4519 -,2148 ST VR PT KR -,43333 ,82365 ,599 -2,0519 1,1852 ST VR PT KT -,93333 ,82365 ,258 -2,5519 ,6852 ST VT PR KR -1,43333 ,82365 ,082 -3,0519 ,1852 ST VT PR KT ,40000 ,82365 ,627 -1,2185 2,0185 ST VT PT KR ,10000 ,82365 ,903 -1,5185 1,7185 ST VT PT KT -,30000 ,82365 ,716 -1,9185 1,3185 SR VT PR KR SR VR PR KR -,13333 ,82365 ,871 -1,7519 1,4852 SR VR PR KT -,33333 ,82365 ,686 -1,9519 1,2852 SR VR PT KR -2,76667 ,82365 ,001 -4,3852 -1,1481 SR VR PT KT ,73333 ,82365 ,374 -,8852 2,3519 SR VT PR KT 1,40000 ,82365 ,090 -,2185 3,0185 SR VT PT KR 1,20000 ,82365 ,146 -,4185 2,8185 SR VT PT KT ,26667 ,82365 ,746 -1,3519 1,8852 ST VR PR KR -,06667 ,82365 ,936 -1,6852 1,5519 ST VR PR KT -1,10000 ,82365 ,182 -2,7185 ,5185 ST VR PT KR ,30000 ,82365 ,716 -1,3185 1,9185 ST VR PT KT -,20000 ,82365 ,808 -1,8185 1,4185 ST VT PR KR -,70000 ,82365 ,396 -2,3185 ,9185 ST VT PR KT 1,13333 ,82365 ,169 -,4852 2,7519 ST VT PT KR ,83333 ,82365 ,312 -,7852 2,4519 ST VT PT KT ,43333 ,82365 ,599 -1,1852 2,0519 SR VT PR KT SR VR PR KR -1,53333 ,82365 ,063 -3,1519 ,0852 SR VR PR KT -1,73333 ,82365 ,036 -3,3519 -,1148 SR VR PT KR -4,16667 ,82365 ,000 -5,7852 -2,5481 SR VR PT KT -,66667 ,82365 ,419 -2,2852 ,9519 SR VT PR KR -1,40000 ,82365 ,090 -3,0185 ,2185 SR VT PT KR -,20000 ,82365 ,808 -1,8185 1,4185 SR VT PT KT -1,13333 ,82365 ,169 -2,7519 ,4852 ST VR PR KR -1,46667 ,82365 ,076 -3,0852 ,1519 ST VR PR KT -2,50000 ,82365 ,003 -4,1185 -,8815 ST VR PT KR -1,10000 ,82365 ,182 -2,7185 ,5185 ST VR PT KT -1,60000 ,82365 ,053 -3,2185 ,0185 ST VT PR KR -2,10000 ,82365 ,011 -3,7185 -,4815 ST VT PR KT -,26667 ,82365 ,746 -1,8852 1,3519 ST VT PT KR -,56667 ,82365 ,492 -2,1852 1,0519 ST VT PT KT -,96667 ,82365 ,241 -2,5852 ,6519 SR VT PT KR SR VR PR KR -1,33333 ,82365 ,106 -2,9519 ,2852 SR VR PR KT -1,53333 ,82365 ,063 -3,1519 ,0852 SR VR PT KR -3,96667 ,82365 ,000 -5,5852 -2,3481 SR VR PT KT -,46667 ,82365 ,571 -2,0852 1,1519 SR VT PR KR -1,20000 ,82365 ,146 -2,8185 ,4185 SR VT PR KT ,20000 ,82365 ,808 -1,4185 1,8185 SR VT PT KT -,93333 ,82365 ,258 -2,5519 ,6852 ST VR PR KR -1,26667 ,82365 ,125 -2,8852 ,3519 ST VR PR KT -2,30000 ,82365 ,005 -3,9185 -,6815 ST VR PT KR -,90000 ,82365 ,275 -2,5185 ,7185 ST VR PT KT -1,40000 ,82365 ,090 -3,0185 ,2185 ST VT PR KR -1,90000 ,82365 ,022 -3,5185 -,2815 ST VT PR KT -,06667 ,82365 ,936 -1,6852 1,5519 ST VT PT KR -,36667 ,82365 ,656 -1,9852 1,2519 ST VT PT KT -,76667 ,82365 ,352 -2,3852 ,8519 Multiple Comparisons Jumlah_Resistor LSD I Faktor J Faktor Mean Difference I-J Std. Error Sig. 95 Confidence Interval Lower Bound Upper Bound SR VT PT KT SR VR PR KR -,40000 ,82365 ,627 -2,0185 1,2185 SR VR PR KT -,60000 ,82365 ,467 -2,2185 1,0185 SR VR PT KR -3,03333 ,82365 ,000 -4,6519 -1,4148 SR VR PT KT ,46667 ,82365 ,571 -1,1519 2,0852 SR VT PR KR -,26667 ,82365 ,746 -1,8852 1,3519 SR VT PR KT 1,13333 ,82365 ,169 -,4852 2,7519 SR VT PT KR ,93333 ,82365 ,258 -,6852 2,5519 ST VR PR KR -,33333 ,82365 ,686 -1,9519 1,2852 ST VR PR KT -1,36667 ,82365 ,098 -2,9852 ,2519 ST VR PT KR ,03333 ,82365 ,968 -1,5852 1,6519 ST VR PT KT -,46667 ,82365 ,571 -2,0852 1,1519 ST VT PR KR -,96667 ,82365 ,241 -2,5852 ,6519 ST VT PR KT ,86667 ,82365 ,293 -,7519 2,4852 ST VT PT KR ,56667 ,82365 ,492 -1,0519 2,1852 ST VT PT KT ,16667 ,82365 ,840 -1,4519 1,7852 ST VR PR KR SR VR PR KR -,06667 ,82365 ,936 -1,6852 1,5519 SR VR PR KT -,26667 ,82365 ,746 -1,8852 1,3519 SR VR PT KR -2,70000 ,82365 ,001 -4,3185 -1,0815 SR VR PT KT ,80000 ,82365 ,332 -,8185 2,4185 SR VT PR KR ,06667 ,82365 ,936 -1,5519 1,6852 SR VT PR KT 1,46667 ,82365 ,076 -,1519 3,0852 SR VT PT KR 1,26667 ,82365 ,125 -,3519 2,8852 SR VT PT KT ,33333 ,82365 ,686 -1,2852 1,9519 ST VR PR KT -1,03333 ,82365 ,210 -2,6519 ,5852 ST VR PT KR ,36667 ,82365 ,656 -1,2519 1,9852 ST VR PT KT -,13333 ,82365 ,871 -1,7519 1,4852 ST VT PR KR -,63333 ,82365 ,442 -2,2519 ,9852 ST VT PR KT 1,20000 ,82365 ,146 -,4185 2,8185 ST VT PT KR ,90000 ,82365 ,275 -,7185 2,5185 ST VT PT KT ,50000 ,82365 ,544 -1,1185 2,1185 ST VR PR KT SR VR PR KR ,96667 ,82365 ,241 -,6519 2,5852 SR VR PR KT ,76667 ,82365 ,352 -,8519 2,3852 SR VR PT KR -1,66667 ,82365 ,044 -3,2852 -,0481 SR VR PT KT 1,83333 ,82365 ,027 ,2148 3,4519 SR VT PR KR 1,10000 ,82365 ,182 -,5185 2,7185 SR VT PR KT 2,50000 ,82365 ,003 ,8815 4,1185 SR VT PT KR 2,30000 ,82365 ,005 ,6815 3,9185 SR VT PT KT 1,36667 ,82365 ,098 -,2519 2,9852 ST VR PR KR 1,03333 ,82365 ,210 -,5852 2,6519 ST VR PT KR 1,40000 ,82365 ,090 -,2185 3,0185 ST VR PT KT ,90000 ,82365 ,275 -,7185 2,5185 ST VT PR KR ,40000 ,82365 ,627 -1,2185 2,0185 ST VT PR KT 2,23333 ,82365 ,007 ,6148 3,8519 ST VT PT KR 1,93333 ,82365 ,019 ,3148 3,5519 ST VT PT KT 1,53333 ,82365 ,063 -,0852 3,1519 ST VR PT KR SR VR PR KR -,43333 ,82365 ,599 -2,0519 1,1852 SR VR PR KT -,63333 ,82365 ,442 -2,2519 ,9852 SR VR PT KR -3,06667 ,82365 ,000 -4,6852 -1,4481 SR VR PT KT ,43333 ,82365 ,599 -1,1852 2,0519 SR VT PR KR -,30000 ,82365 ,716 -1,9185 1,3185 SR VT PR KT 1,10000 ,82365 ,182 -,5185 2,7185 SR VT PT KR ,90000 ,82365 ,275 -,7185 2,5185 SR VT PT KT -,03333 ,82365 ,968 -1,6519 1,5852 ST VR PR KR -,36667 ,82365 ,656 -1,9852 1,2519 Multiple Comparisons Jumlah_Resistor LSD I Faktor J Faktor Mean Difference I-J Std. Error Sig. 95 Confidence Interval Lower Bound Upper Bound ST VR PR KT -1,40000 ,82365 ,090 -3,0185 ,2185 ST VR PT KT -,50000 ,82365 ,544 -2,1185 1,1185 ST VT PR KR -1,00000 ,82365 ,225 -2,6185 ,6185 ST VT PR KT ,83333 ,82365 ,312 -,7852 2,4519 ST VT PT KR ,53333 ,82365 ,518 -1,0852 2,1519 ST VT PT KT ,13333 ,82365 ,871 -1,4852 1,7519 ST VR PT KT SR VR PR KR ,06667 ,82365 ,936 -1,5519 1,6852 SR VR PR KT -,13333 ,82365 ,871 -1,7519 1,4852 SR VR PT KR -2,56667 ,82365 ,002 -4,1852 -,9481 SR VR PT KT ,93333 ,82365 ,258 -,6852 2,5519 SR VT PR KR ,20000 ,82365 ,808 -1,4185 1,8185 SR VT PR KT 1,60000 ,82365 ,053 -,0185 3,2185 SR VT PT KR 1,40000 ,82365 ,090 -,2185 3,0185 SR VT PT KT ,46667 ,82365 ,571 -1,1519 2,0852 ST VR PR KR ,13333 ,82365 ,871 -1,4852 1,7519 ST VR PR KT -,90000 ,82365 ,275 -2,5185 ,7185 ST VR PT KR ,50000 ,82365 ,544 -1,1185 2,1185 ST VT PR KR -,50000 ,82365 ,544 -2,1185 1,1185 ST VT PR KT 1,33333 ,82365 ,106 -,2852 2,9519 ST VT PT KR 1,03333 ,82365 ,210 -,5852 2,6519 ST VT PT KT ,63333 ,82365 ,442 -,9852 2,2519 ST VT PR KR SR VR PR KR ,56667 ,82365 ,492 -1,0519 2,1852 SR VR PR KT ,36667 ,82365 ,656 -1,2519 1,9852 SR VR PT KR -2,06667 ,82365 ,012 -3,6852 -,4481 SR VR PT KT 1,43333 ,82365 ,082 -,1852 3,0519 SR VT PR KR ,70000 ,82365 ,396 -,9185 2,3185 SR VT PR KT 2,10000 ,82365 ,011 ,4815 3,7185 SR VT PT KR 1,90000 ,82365 ,022 ,2815 3,5185 SR VT PT KT ,96667 ,82365 ,241 -,6519 2,5852 ST VR PR KR ,63333 ,82365 ,442 -,9852 2,2519 ST VR PR KT -,40000 ,82365 ,627 -2,0185 1,2185 ST VR PT KR 1,00000 ,82365 ,225 -,6185 2,6185 ST VR PT KT ,50000 ,82365 ,544 -1,1185 2,1185 ST VT PR KT 1,83333 ,82365 ,027 ,2148 3,4519 ST VT PT KR 1,53333 ,82365 ,063 -,0852 3,1519 ST VT PT KT 1,13333 ,82365 ,169 -,4852 2,7519 ST VT PR KT SR VR PR KR -1,26667 ,82365 ,125 -2,8852 ,3519 SR VR PR KT -1,46667 ,82365 ,076 -3,0852 ,1519 SR VR PT KR -3,90000 ,82365 ,000 -5,5185 -2,2815 SR VR PT KT -,40000 ,82365 ,627 -2,0185 1,2185 SR VT PR KR -1,13333 ,82365 ,169 -2,7519 ,4852 SR VT PR KT ,26667 ,82365 ,746 -1,3519 1,8852 SR VT PT KR ,06667 ,82365 ,936 -1,5519 1,6852 SR VT PT KT -,86667 ,82365 ,293 -2,4852 ,7519 ST VR PR KR -1,20000 ,82365 ,146 -2,8185 ,4185 ST VR PR KT -2,23333 ,82365 ,007 -3,8519 -,6148 ST VR PT KR -,83333 ,82365 ,312 -2,4519 ,7852 ST VR PT KT -1,33333 ,82365 ,106 -2,9519 ,2852 ST VT PR KR -1,83333 ,82365 ,027 -3,4519 -,2148 ST VT PT KR -,30000 ,82365 ,716 -1,9185 1,3185 ST VT PT KT -,70000 ,82365 ,396 -2,3185 ,9185 ST VT PT KR SR VR PR KR -,96667 ,82365 ,241 -2,5852 ,6519 SR VR PR KT -1,16667 ,82365 ,157 -2,7852 ,4519 SR VR PT KR -3,60000 ,82365 ,000 -5,2185 -1,9815 Multiple Comparisons Jumlah_Resistor LSD I Faktor J Faktor Mean Difference I-J Std. Error Sig. 95 Confidence Interval Lower Bound Upper Bound SR VR PT KT -,10000 ,82365 ,903 -1,7185 1,5185 SR VT PR KR -,83333 ,82365 ,312 -2,4519 ,7852 SR VT PR KT ,56667 ,82365 ,492 -1,0519 2,1852 SR VT PT KR ,36667 ,82365 ,656 -1,2519 1,9852 SR VT PT KT -,56667 ,82365 ,492 -2,1852 1,0519 ST VR PR KR -,90000 ,82365 ,275 -2,5185 ,7185 ST VR PR KT -1,93333 ,82365 ,019 -3,5519 -,3148 ST VR PT KR -,53333 ,82365 ,518 -2,1519 1,0852 ST VR PT KT -1,03333 ,82365 ,210 -2,6519 ,5852 ST VT PR KR -1,53333 ,82365 ,063 -3,1519 ,0852 ST VT PR KT ,30000 ,82365 ,716 -1,3185 1,9185 ST VT PT KT -,40000 ,82365 ,627 -2,0185 1,2185 ST VT PT KT SR VR PR KR -,56667 ,82365 ,492 -2,1852 1,0519 SR VR PR KT -,76667 ,82365 ,352 -2,3852 ,8519 SR VR PT KR -3,20000 ,82365 ,000 -4,8185 -1,5815 SR VR PT KT ,30000 ,82365 ,716 -1,3185 1,9185 SR VT PR KR -,43333 ,82365 ,599 -2,0519 1,1852 SR VT PR KT ,96667 ,82365 ,241 -,6519 2,5852 SR VT PT KR ,76667 ,82365 ,352 -,8519 2,3852 SR VT PT KT -,16667 ,82365 ,840 -1,7852 1,4519 ST VR PR KR -,50000 ,82365 ,544 -2,1185 1,1185 ST VR PR KT -1,53333 ,82365 ,063 -3,1519 ,0852 ST VR PT KR -,13333 ,82365 ,871 -1,7519 1,4852 ST VR PT KT -,63333 ,82365 ,442 -2,2519 ,9852 ST VT PR KR -1,13333 ,82365 ,169 -2,7519 ,4852 ST VT PR KT ,70000 ,82365 ,396 -,9185 2,3185 ST VT PT KR ,40000 ,82365 ,627 -1,2185 2,0185 . The mean difference is significant at the 0.05 level. Dari hasil uji Post-Hoc yang dilakukan didapatkna output seperti pada tabel di atas. Bagian outputyang ditandai dengan warna adalah data data yang berpengaruh terhadap banyaknya jumlah resistor yang dapat dipasang oleh operator. Pada data yang ditandai, diketahui nilai mean paling besar adalah -4,16667 pada kondisi SR VR PT KR atau pada kondisi 3. Untuk lebih jelasnya akan dijelaskan pada sub bab analisa uji ANOVA selanjutnya. 4.3.5 Analisis Normalitas dan Homogenitas 4.3.5.1 Uji Normalitas