EVALUASI CITARASA KOPI BIJI ROBUSTA HASIL OLAHAN BASAH DAN OLAHAN KERING SELAMA PENYIMPANAN DALAM PENGEMAS GONI DAN PLASTIK

EVALUASI CITARASA KOPI BIJI ROBUSTA HASIL OLAHAN
BASAH DAN OLAHAN KERING SELAMA PENYIMPANAN DALAM
PENGEMAS GONI DAN PLASTIK

SKRIPSI

Oleh
Aphrodhyte Ayu Wandhira
NIM 081710101043

JURUSAN TEKNOLOGI HASIL PERTANIAN
FAKULTAS TEKNOLOGI PERTANIAN
UNIVERSITAS JEMBER
2012
/
/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

igilib

.u

ac
nej.

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id

.id

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/

/
:

ej.

://

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

ib.u
lib.u PERTANIAN igilib.u
lJURUSAN
TEKNOLOGI
HASIL
i
i
g

g
i
i
://d
://d
://d
FAKULTAS TEKNOLOGI
PERTANIAN
http
http
http

.u

http

d/
ac.i

nej.

UNIVERSITAS JEMBER
/
/
2012
c.id
c.id

.u

igilib

.u

ac
nej.

.u

.id/

.id/

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/d

:/
http

http
ac
nej.

ii ilib.u
ig

/dig

:/
http
.id/

a
nej.

a
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

/dig

:/
http

http

http

.id/

igilib

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
NIM 081710101043
nej.

ac
nej.

/dig

:/
http

http

.id/

nej.

.u

.u

Aphrodhyte Ayu Wandhira

d/
ac.i

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http Oleh

http

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.u

http

/dig

:/
http

http

SKRIPSI

.id/

.u

.u

/
/
/
diajukan guna melengkapi
c.id
c.idsalah satu syarat
c.id tugas akhir dan memenuhi
a
a
a
.
.
.
j
j
j
untuk menyelesaikan
.une
.une Teknologi Hasil Pertanian
.une Program Strata SatuiliJurusan
b
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g Universitas Jember //dig
g Fakultas Tekonologi Pertanian
://di
:
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

ac
nej.

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

n
lib.u
i
g
i
d

ac
nej.

.u

.u

d/
ac.i

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

OLAHAN
/
/
/ EVALUASI CITARASA
dHASIL
d/ KOPI BIJI ROBUSTA
i
i
.
.
c.id
c
c
a
a
a
BASAH DANeOLAHAN
KERING SELAMA
PENYIMPANAN
.
.
.
j
j
j
.uneDAN PLASTIK ilib.une
.un
b
b
i
i
DALAM
PENGEMAS
GONI
l
l
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

une

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.id
j.ac

.
gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

http

gilib
i
d
/
/
:

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

lib
Skripsi ini saya
digipersembahkan untuk:
/

:/
http

http

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

d/
ac.i

nej.

u

.
gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

lib.u
i
g
i
d

/

.id/

ac
nej.

.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
selalu
memberi
semangat serta membantuku
dalam segala hal; /dig
g
g
://di
://di
p
p
t
t
ttp:/
t
t
h
h
h Penghuni hatiku Taufiq Rahman
H yang selalu memberikan semangat;

nej.
nej.
nej.
u
u
u
.
.
.
b
b
b
Putri) iyang
i
li
lduka;
li selalu ada di saat suka dan
digi
digi
d gi
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
t
htt
htRekan-rekan
seperjuangan “Arek-arek
THP „08” bisa!!; htt
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

igilib

ac
nej.

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

iii ilib.u
ig

/d

:/
http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
.id/

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

http

.id/

.u

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

/dig

:/
http

http
.u

.u

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.u

.id/

ac
nej.

http

.id/

/dig

:/
http

.id/

.u

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

http

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

ac
nej.

/dig

:/
http
.id/

Almamater Fakultas Teknologi
Pertanian Universitas
.id/Jember.
.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

/
/
/
Sahabat-sahabatkua“For‟z”
c.id Bungani‟mah, dan Dianac.id
c.id (Frestisia Vidayanti,aDias

.id/

http

d/

d/

d/

.i
.i
.i Pradityo, Dewi Kamtiko
Kakak-kakakku Prasakti
j.ac
j.ac S.A.S, Agus Dwi S yang
j.ac

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

menyayangiku, dan mendoakanku;

.u

http

gilib
i
d
/
/
:

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
penyemangat bagiku
dalam menjalani hidupne
ini;
.une
.u
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
digsampingku,
Mamaku
yang selalu ada://di
://di
://di
://di tercinta Dra. Sri tMulyaningsih
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

http

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

Almarhum Bapakku tercinta Ir. Sigit Susanto, MS yang menjadi motivasi dan

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

PERSEMBAHAN
http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

:/
http

gilib
i
d
/
/
:

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http
.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
://d
p://d
p://dtidak mendapatkan
Jika
yang kita inginkan,
http ingatlah
httsesuatu
httkita

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

httpMOTTO

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

http

/dig

:/
http

/
/
bahwa Allah SWTc.pasti
id/ akan menggantinya
c.id dengan sesuatu j.ac.id
a
a
.
.
j
j
e
.une
.unhal
.une yang lebih baikildari
(1)
b
b
b
i
i
i
l
l
itu
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
.u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
Sesungguhnya
Allah tidak akan
suatu
://di
://di kaum
://dimengubah keadaan
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
sehingga mereka mengubah keadaan diri mereka sendiri(2)
/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

(2)

http

.u

igilib

ac
nej.

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

iv ilib.u
ig

/d

:/
http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

lib.u
lib.u
i
i
g
g
i
i
Bakry,pO.
1981. Tafsir Rahmat. Jakarta:
://dMutiara
://d
http
htt

.u

.id/

ac
nej.

ac
nej.

/dig

:/
http

.id/

.id/

.id/

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
id/
c.(1)
a
.
j
Penulis
ne

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

PERNYATAAN
http

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Saya yang bertandatangan
.une
.une
.une di bawah ini:
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di : Aphrodhyte Ayu tWandhira
://di
Nama
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
NIM

.u

.id/

.id/

.id/

j.ac
j.ac yang berjudul: ”Evaluasi
j.ac
menyatakan dengan nsesungguhnya
bahwa karya nilmiah
e
e
e
n
u
u
u
.
.
ib.
gilib selama
gilibBasah dan Olahan /Kering
gilBiji
i
i
i
Citarasa Kopi
Robusta
Hasil
Olahan
d
d
d
/
/
/
/
/
:
:
:

nej.

gilib
i
d
/
/
:

: 081710101043

d/
ac.i

/dig

:/
http

http

http

http

http

Penyimpanan dalam Pengemas Goni dan Plastik” adalah benar-benar hasil karya

/
/
/
id/
kecuali dalam j.pengutipan
substansi disebutkan
c.id
c.idsumbernya, dan belum
c.id
c.sendiri,
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
une
.unSaya
.une bukan karya jiplakan.
.pada
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
pernah
diajukan
institusi
manapun,
serta
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
bertanggung
jawab atas keabsahanhdan kebenaran isinya sesuaihdengan sikap ilmiah

/
/
id/ dijunjung tinggi. ac.id/
.yang
c.id
c.id
a
a
.
.
.
j
j
j
e
une
Demikian ilpernyataan
tanpa
.adanya
.unsebenar-benarnya,
.une ini saya buat dengan
b
b
b
i
i
i
l
l
i
i
g
g
ig
//dig akademik
://di
:sanksi
://diserta bersedia mendapat
://dpaksaan
p
p
p
p
t
t
t
t
tekanan
dan
dari
pihak
manapun
t
t
t
t
h
h
h
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

jika
ini tidak benar.
/
/ ternyata di kemudian hari pernyataan

.id

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

nej.

.u

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.u

http
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

ac
nej.

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

v ilib.u
ig

/d

:/
http

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/
id/
Ayu W.
.Aphrodhyte
c.id
a
.
j
.une
b
NIM 081710101043
i
l
i
g
g
://di
://di
p
p
t
t
t
t
h
h

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

/
/
c.id
c.idYang menyatakan,
a
a
.
.
j
j
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

Jember, 02 November 2012

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

http

http

d/
ac.i

.id/

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

http

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

une

une

.
gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

:
http

http

d/
ac.i

.u

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

NIP 195306261980022001

NIP 196607181993031013

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

vi ilib.u
ig

/d

:/
http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

nej.

.u

ac
nej.

.u

.u

d/
ac.i

/dig

:/
http
.id/

httpM.Sc.
Ir. Giyarto,

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.id/

ac
nej.

p
http
httYhulia
Ir.
Praptiningsih, S., M.S.
gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

nej.

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

lib.u
lib.uDosen Pembimbing Anggota
i
i
g
g
i
i
://d
://d
http
http

ib.u

.id/

ac
nej.

.u

.id/

il
Dosen
//digPembimbing Utama

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
Pembimbing:.unej.
gilib
i
d
/
/
:
http

.id/

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

lib.u
i
g
i
d
Aphrodhyte
tp:// Ayu Wandhira
t
h
NIM 081710101043

http

http

gilib
i
d
/
/
:

http

Oleh

/

.id
j.ac

ac
nej.

.u

.u

http

/

.id
j.ac

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

/dig

:/
http
.id/

.id/

.id/

une

.
gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

PENGEMAS GONI DAN PLASTIK

/

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.id
j.ac

.
gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
EVALUASI
://d BASAH
://dROBUSTA HASIL OLAHAN
://d CITARASA KOPI tBIJI
http DALAM
h tpSELAMA PENYIMPANAN
httpDAN OLAHAN KERING

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

PEMBIMBING
http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

ac
nej.

.id/

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http
.id/

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

PENGESAHAN
http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

Skripsittp
berjudul “Evaluasi CitarasattpKopi Biji Robusta Hasil tOlahan
Basah dan
h tp
h
h
Olahan Kering Selama Penyimpanan dalam Pengemas Goni dan Plastik” oleh

http

/
/
id/
.id/
c.iddan disahkan pada: j.ac.id
cNIM
c.Aphrodhyte
a
a
a
.
.
.
Ayu
Wandhira,
081710101043
telah
diuji
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di : Jumat
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
hari
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
tanggal
/

: 02 November/ 2012

/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
tempat
: Fakultas
Jember
une
.une
.Universitas
.une Teknologi Pertanian
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

Ketua, ib.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

http

/ Sekretaris

/

/

.id
j.ac

.
gilib
i
d
/
/
:

.id
j.ac

.
gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

http

http

Anggota

une

une

une

http

ac
nej.

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Dr. Sih Yuwanti, M.P.
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
NIP 196507081994032002
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

.id
j.ac

.
gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

gil
://di

http

http

Tim Penguji:

Ir. Sukatiningsih, M.S.

Ir. Djumarti

id/ 195012121980102001ac.id/
.id/ 194904101980032002.ac.id/
cNIP
c.NIP
a
a
.
.
.
j
j
j
nej
ne
ne
ne
u
u
u
u
.
.
.
.
b
b
b
b
li
li
li
li
g
digi
digi
digi
digi
/
/
/
/
/
/
/
/
://di
:
:
:
:
Mengesahkan,
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

Dekan Fakultas Teknologi Pertanian
id/ Universitas Jember ac.id/
.
.ac.

nej

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

Dr. Ir. Iwan Taruna, M.Eng.
/ 196910051994021001 .id/
NIP
c
c.id

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

igilib

.u

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http
.id/

.id/

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

http

http

.id/

.id/

ac
nej.

vii ilib.u
ig

/d

:/
http

http

http

gilib
i
d
/
/
:

a
nej.

a
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.id/

nej

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

RINGKASAN

Evaluasi Citarasa Kopi Biji Robusta Hasil Olahan Basah dan Olahan Kering
selama Penyimpanan dalam Pengemas Goni dan Plastik: Aphrodhyte Ayu
Wandhira, 081710101043, 2012, 71 halaman; Jurusan Teknologi Hasil Pertanian
Fakultas Teknologi Pertanian Universitas Jember;
Kopi sebagai minuman non alkoholik mempunyai aroma dan citarasa yang
khas. Kopi diminati oleh konsumen di seluruh dunia karena mempunyai citarasa
yang khas serta adanya pengaruh fisiologis kesegaran setelah mengkonsumsinya.
Kopi dikonsumsi bukan karena nilai gizinya, melainkan karena citarasa dan pengaruh
fisiologisnya tersebut.
Mutu kopi biji yang dihasilkan dipengaruhi oleh beberapa faktor, diantaranya
jenis kopi (varietas), proses pengolahan menjadi kopi biji dan kopi bubuk yang siap
di konsumsi, serta pengemasan dan penyimpanan. Pengemasan yang kurang tepat
dapat menyebabkan kerusakan pada kopi biji, sehingga akan menurunkan kualitas
citarasanya.
Mutu aroma dan rasa kopi dapat diketahui dengan uji citarasa. Uji citarasa
merupakan rangkaian kegiatan pengujian mutu kopi yang tidak terpisahkan dalam
sistem produksi. Tata cara uji citarasa yang dilakukan yaitu pertama-tama, panelis
mengamati kopi bubuk meliputi ukuran dan fragarance, setelah itu 100 gram kopi
diseduh dengan air mendidih sebanyak 230 ml ke dalam mangkuk dan dibiarkan
selama 5 menit untuk ekstraksi. Kemudian “sungkup” kopi yang menutupi
dipecahkan (breaking), diaduk perlahan sambil dihirup

permukaan seduhan

aromanya. Partikel kopi yang mengambang dibuang dan ditunggu hingga agak
dingin (50º C). Setelah itu, panelis mengambil satu sendok seduhan lalu di sruput
(slurp) kuat-kuat hingga uap seduhan dapat memasuki rongga hidung dan panelis
dapat menilai citarasa dari kopi yang diuji.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

igilib

igilib

.u

ac
nej.

ac
nej.

.u

viii ilib.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

g
://di

http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http
.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

tp
ttp
ini bertujuan untuk
perubahan citarasa
http kopi biji robusta
htmengetahui
hPenelitian

http

selama
penyimpanan denganid/adanya perbedaan prosesidpengolahan
(basah dan id/
/
/
.
c.
c.
c.id
a
a
a
.
.
.
j.ac
j
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
kering),
serta
perbedaan
jenis
pengemas
(goni
dan
plastik).
u
u
u
u
.
.
.
.
g
gilib
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
://di
: Uji Citarasa
: Pengolahan serta Laboratorium
:
:
Penelitian
ini dilaksanakan di tUnit
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
Pusat Penelitian Kopi dan Kakao Indonesia di Jember, pada bulan Juli 2011-Oktober

/
/
d/
id/
c.id
c.id secara kering dikemas
c.iolahan
c.2011.
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Kopi
biji
robusta
hasil
secara
basah
dan
olahan
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
dalam kemasan
dalam suhu ruang :selama
//dig 3 bulan.
//dig
://di
:disimpan
://di goni dan plastik serta
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
Selama penyimpanan dilakukan pengamatan kondisi lingkungan (suhu dan RH).

/
/
/
id/
tersebut dilakukan
c.id
c.3idbulan pada pukul 07.00c.id setiap hari kerja selama
c.Pengamatan
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
ne
une
.panelis
.ukopi
.u15.00-16.00
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
08.00;
12.00-13.00;
WIB.
Citarasa
biji
robusta
diuji
oleh
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h dengan parameter
h
h awal dan akhir penyimpanan
h
ahli pada
(bulan ke-0 dan ke-3)

/
citarasa, meliputi:
aroma (kualitas .id/
id/
.id/
.karakteristik
cintensitas),
c.id fragrance (kualitas dan
a
a
.
.
j.ac
j
j
e
e
e
n
n
n
u
u
u
dan intensitas),ilib
flavor
(kualitas dan intensitas),
. dan
. body, aftertaste (kualitas
.
g
gilib
gilib
g
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
://di
:
: cups, balance, preference,
: astringency, bitterness, clean
p
p
p
p
t
t
t
t
intensitas),
taints/defect,
dan
t
t
t
t
h
h
h
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

komentar
rasa yang didapat selama
pengujian (comments).
Disamping itu, juga
/
/
d/
d/
i
i
.
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
dilakukan pengamatan
ne pada bulan ke-0, ke-1,
.unke-2,
.unepenunjang yaitu kadar air.usampel

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

ht

ilib

ilib

gilib

/dig
ttp:/

/dig
ttp:/

di
dan ke-3.
tp://

h

h

/dig

:/
http

Hasil penelitian menunjukkan bahwa perbedaan cara pengolahan cenderung

/
/
/
id/
c.id
c.id selama penyimpanan.
c.idperubahan citarasa kopij.arobusta
c.mengakibatkan
perbedaan
dan
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g fragrance,
g peningkatan skor kualitas
g hasil olahan kering mengalami
g
Kopi biji robusta
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h flavor, body, aftertaste, balance,
h
aroma,
dan preference, sedangkan
atribut-atribut

/
d/ olahan basah selama c.id/
id/
mengalami penurunan
.tersebut
c.ihasil
c.idskor pada kopi biji robusta
a
a
a
.
.
j
j
nej.
ne
ne
u
u
u
.
.
.
b
b
b
penyimpanan. gKopi
biji
robusta
olahan
kering
dan
basah
mengalami
penurunan
skor
li
li
li
g
digi
digi
di i
/
/
/
/
/
/
://di
:
:
:
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
bitterness,
dan kenaikan skor hastringency. Perbedaan jenis
h
h pengemas dapat
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

menyebabkan
perubahan citarasa
yang berbeda selama
/ penyimpanan. Secara .id/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j.ac
j
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
keseluruhan,
kopi
biji
robusta
baik
hasil
pengolahan
secara
basah
maupun
kering
u
u
u
u
.
.
.
.
g
gilib
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
://di
: lebih tinggi
:
:
:
yang disimpan
di dalam goni mempunyai
skor kualitas tyang
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
dibandingkan dengan yang disimpan dalam pengemas plastik.

gilib
i
d
/
/
:

.u

ac
nej.

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

ix ilib.u
ig

/d

:/
http

http

http

igilib

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

tp
htPRAKATA

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Puji syukur bkehadirat
.unedan
.unemelimpahkan rahmat, iltaufik
.une Allah SWT yangilitelah
b
b
i
i
l
i
g
g
g
ig
://di
://di Kopi Biji
://dyang
://disehingga penulisan skripsi
hidayah-Nya,
berjudul ”EvaluasittCitarasa
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

Robusta Hasil Olahan Basah dan Olahan Kering Selama Penyimpanan dalam

/
/
id/
id/
c.id
c.id
c.dapat
c.Pengemas
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Goni
dan
Plastik”
terselesaikan
dengan
baik.
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
Skripsi
salah satu syarat://menyelesaikan
dig
://di
://di
://di ini disusun untuk ttmemenuhi
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
pendidikan strata satu (S1) pada Jurusan Teknologi Hasil Pertanian Fakultas

/
/
id/
.id/ ini tidak lepas dari
Pertanian Universitas
c.id
cskripsi
c.id Jember. Penyusunan
c.Teknologi
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
une
.un
.une menyampaikan terima
.pihak.
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
bantuan
berbagai
Oleh
karena
itu,
penulis
kasih
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
kepada:
.u

gilib
i
d
/
/
:

1.

ac
nej.

u
Rektor Universitas
ilib. Jember;
g
://di

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
Dr.
Pertanian
ttp
http
httpselaku Dekan Fakultas hTeknologi
httpIr. Iwan Taruna, M.Eng.
Universitas Jember;
/
/
/
d/
i
.
c.id
c.id
c.id
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
3. Ir. Mukhammad
M.Si selaku Ketua.uJurusan
Teknologi Hasil Pertanian
ne
.une
.unFauzi,
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
Universitas
://di
://di
://di
://di Jember;
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
4. Dr. Ir. Jayus selaku Dosen Pembimbing Akademik yang telah banyak

http

2.

/
/
id/ penulis menjadi mahasiswa;
.id/ memberikan bimbingan
c.id
c.id
c.selama
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g dan Ir.
g Dosen Pembimbing /Utama,
g Praptiningsih, S., M.S /selaku
5. Ir. Yhulia
://di
: /di
: /di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h telah meluangkan
h
Giyarto,
M.Sc selaku Dosenh Pembimbing Anggota yang

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

/
/
id/
.id/ waktu, pikiran, dan perhatian
c.id
c.ini;
c.id dalam penulisan skripsi
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.uneyang telah mendanaiilpenelitian
.uIr.neYhulia Praptiningsih,ilS.,M.S
b
b
b
6. Ir. Setiadjigidan
i
i
i
l
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
ini;
h
h
h
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

Ir./ Sukatiningsih, M.S, danidIr.
/ Djumarti selaku tim .id/
id/ Dr. Sih Yuwanti, M.P,
.7.
c.
c.id
a
a
.
.
j.ac
j
j
e
e
e
n
n
n
penguji skripsi;
u
u
u
.
.
.
g
gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
://di
: Indonesia yang
:
: pihak dari Balai PusatttpPenelitian
8. seluruh
Kopi dan Kakao
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

d/
ac.i

memberikan sarana dan prasarana penelitian;

.id/

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

ac
nej.

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

x ilib.u
ig

/d

:/
http

http

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

tp turut membantu
9. Wim
http Mistar, S.P yang selamahtini
http Ambawati, S.T dan Akhmad

http

/
/
/
/ dan memberikan semangat;
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
10. sahabat terbaikku
.unDias
.une Frestisia Vidayanti ilidan
.unesekaligus tim penelitianku,
.une
b
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
ig
://di
://ddan
://di
://di
://di
Bungani‟mah
yang selalu saling
memberi
dukungan, kerjasama,
semangat
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
d/
ac.i

.u

.id/

.id/

.id/

ac secara langsung maupun
j.ac
j.ac tidak langsung yang ntelah
j.yang
11. seluruh pihak baik
u e
une
une

nej.

gilib
i
d
/
/
:

dari awal sampai terselesainya skripsi ini, kalian tim yang “istimewa”;

ilib.

lib.

lib.

gi
gi
membantu
://di ini.
://di kelancaran penulisan skripsi
http

http

http

/dig

/dig
ttp:/

:/
http

h

Penulis menyadari bahwa penyusunan Karya Ilmiah Tertulis ini masih banyak

/
/
id/
.id/ itu, setiap kritik .dan
kekurangan. Oleh
saran yang berguna bagi
c.id
c.id
ckarena
c.terdapat
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
j
.unedan
.unedengan hati yang terbuka
.une ini akan penulis terima
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
penyempurnaan
skripsi
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h pihak.
h dapat bermanfaat bagi semua
h
berharap
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

ac
nej.

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

xi ilib.u
ig

/d

:/
http

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http Penulis

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

Jember,
http02 November 2012

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

Halaman c.id/
j.a

ac
nej.

ac
nej.

/dig

:/
http

http

.une
.u
.u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
HALAMANdiJUDUL
....................................................................................
g ii
g
g
://di
://di
://
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

u

.
gilib
i
d
/
/
:

.u

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ttp
ISI
hDAFTAR

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

http

/dig

:/
http

HALAMAN PERSEMBAHAN................................................................... iii

/
/
/
id/
c.id
c.id
c.id
c.HALAMAN
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
MOTTO
.
................................................................................
iv
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di v
://di
://diPERNYATAAN ......................................................................
://di
HALAMAN
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
HALAMAN
PEMBIMBING.......................................................................
vi
/
/
/

une

.
gilib
i
d
/
/
:

.id

.id

.id
j.ac

ac
nej.

ac
nej.

.id/

ac
nej.

u
u
u
HALAMAN PENGESAHAN
......................................................................
ilibvii.
ilib.
ilib.

g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
RINGKASAN
...............................................................................................
viii
/
/
/
id/
....................................................................................................
x
c.id
c.id
c.id
c.PRAKATA
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
DAFTAR:/ISI
/dig.................................................................................................
://di
://di xi
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h

http

DAFTAR TABEL......................................................................................... xv

/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
DAFTAR GAMBAR
xvi
.une
.une
.un....................................................................................
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
/dig
://di
://di xviii
://di
:/LAMPIRAN
://di
p
p
p
p
p
DAFTAR
................................................................................
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h

...........................................................................
1
/
/
/
id/ 1. PENDAHULUAN
.BAB
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
1.1 Latar
Belakang..............................................................................
1
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h Rumusan Masalah..........................................................................
1.2
3

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

/
/
/
.id/ 1.3 Tujuan............................................................................................
c.id
c.id
c.id
3
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g ..........................................................................................
1.4pManfaat
://di
://di 3
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA .................................................................. 4

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
2.1 Kopi ...............................................................................................
4 .une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
dig
//dig
://di
://di 9
://......................................................
:Proses
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
2.2
Pengolahan
Kopi
Biji
h
h
h
h
a
nej.

a
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

igilib

.u

ac
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

ac
nej.

xii ilib.u
ig

/d

:/
http

http

http

.id/

/
2.2.1 PengolahancKopi
9
.id/ Biji Secara Basah .....................................
c.id

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

12
http
httpSecara Kering ....................................
http 2.2.2 Pengolahan Kopi Biji

http

.id/

ac
nej.

a
nej.

a
nej.

lib
lib
lib
2.4 Pengemasan
Kopi Biji .................................................................
digi 14
digi
digi

/dig

/

/

/

:/
http

:/
http

:/
http

:/
http

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

/
/
2.3 Standar Mutu Kopi
13
c.id
c.id Biji ..............................................................

2.4.1 Karung Goni ........................................................................ 15

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

j.ac
j.ac
2.4.2 Plastik
..................................................................................
15 nej.ac
e
e
n
n
u
u
.u
.
.

gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
2.5: Penyimpanan Kopi Bijit..............................................................
17
http
h tp
http

http

/

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

d/
ac.i

2.6 Citarasa Kopi ..............................................................................
18
/
/

.id

.id

ac
nej.

ac
nej.

/dig

:/
http
.id/

ac
nej.

u
u
u
2.7 Penilaian
ilib23.
ilib.
ilib. Citarasa Kopi .............................................................

g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
2.7.1 Penilaian Secara Sederhana
................................................
23
/
/
/
/
2.7.2 Penilaian
Secara
24
c.id
c.id
c.id Kompleks ................................................
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
2.8:/Evaluasi
Citarasa Kopi ..............................................................
/dig
://di
://di 26
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h

http

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

2.9 Hipotesis ...................................................................................... 28

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
BAB 3. METODE.u
PENELITIAN
...............................................................
29.une
ne
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
/dig dan Alat Penelitian
//dig
://di
://di 29
:.........................................................
:/Bahan
p
p
p
p
3.1
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

d/
ac.i

http

3.1.1 Bahan Penelitian
29
.id/
.id/ ................................................................

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

.u
.u
b.u Penelitian ....................................................................
3.1.2
igilib29
igilib
igiliAlat

/dig

/d

/d

/d

:/
http

http

.id/

ac
nej.

:/
http

:/
http

:/
http

3.2 Tempat dan Waktu Penelitian .................................................. 29

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
3.3.3 Analisis
33.une
.une
.une Data ......................................................................
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
dig
://di
://di 33
://di
://3.3.4
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
Pengamatan
........................................................................
h
h
h
h
/
3.3.5 PenyiapancSampel
34
.id/ untuk Uji Citarasa ................................
c.id
a
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

igilib

.u

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

xiii ilib.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

igilib

a
nej.

g
://di

http
ac
nej.

/dig

:/
http

3.3.2 Rancangan Percobaan ........................................................ 32

.id/

http

.id/

ac
nej.

n
n
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
d Tahap Penelitian .................................................................
://d 29
://d
://3.3.1
http
http
http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

d/

d/

.i
c.i
3.3 RancanganePenelitian
................................................................
29
j.ac
ej.a

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

ttp .........................................................
35
http
http 3.3.6 Uji Citarasa (cup htest)

http

/
/
/
36
id/ 4. PEMBAHASANa..............................................................................
.BAB
c.id
c.id
c.id
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
4.1 Fragrance
....................................................................................
g
g 34
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

4.2 Aroma........................................................................................... 38

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
4.4: Body..............................................................................................
43
http
http
http

http

/

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

j.ac
j.ac
4.3 Flavor ...........................................................................................
41 nej.ac
e
e
n
n
u
u
.u
.
.
4.5 Aftertaste ......................................................................................
44
/
/

.id

.id

ac
nej.

ac
nej.

/dig

:/
http
.id/

ac
nej.

u
u
u
4.6 Bitterness......................................................................................
ilib47.
ilib.
ilib.

g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h 4.7 Astringency ..................................................................................
48
/
/
/
/ 4.8 Clean Cups ...................................................................................
49
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
4.9:/Balance
/dig ........................................................................................
://di
://di 51
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h

http

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
4.11 Taints/Defects
53.une
.une
.une ............................................................................
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
ig
://di
://di 54
://di
://dKomentar
p
p
p
p
4.12
Uji
Citarasa
............................................................
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
BAB 5. PENUTUP ............................................................................
56
.id/
.id/

ac
nej.

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u
.u
.u .................................................................................
5.1 Kesimpulan
igilib56
igilib
igilib

.u

gilib
i
d
/
/
:

4.10 Preference .................................................................................. 52

/dig

/d

/d

/d

:/
http

:/
http

:/
http

:/
http

http

5.2 Saran ............................................................................................ 56

/
/
/
id/
c.id
c.id
c.id
c.DAFTAR
PUSTAKA
...................................................................................
57
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
LAMPIRAN
://di
://di 60
://di
://di..................................................................................................
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

ac
nej.

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

xiv ilib.u
ig

/d

:/
http

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

Tabel

ac
nej.

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

igilib
dHalaman

/dig

/

:/
http

http

http

http

.u

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

DAFTAR
TABEL
http

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

:/
http

2.1 Komposisi daging buah (pulp) kopi ......................................................... 6

/
/
/
id/
c.id
c.id
c.id .....................................................................
c.2.2
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Komposisi
lendir
buah
kopi
6
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di 7
://di
://di kimia biji kopi ........................................................................
://di
2.3 Komposisi
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
2.4/ Komposisi kimia kopi biji ........................................................................
13
/
/

une

.
gilib
i
d
/
/
:

.id

.id

.id
j.ac

ac
nej.

ac
nej.

.id/

ac
nej.

u
2.5 Syarat mutuilumum
............................ilib
13.u
ib.u kopi biji (SNI No. 01-2907-2008)
ilib.
/dig

g
g
://di
://di
p
p
t
t
t
t
h
h mutu khusus kopi robusta pengolahan
2.6 Syarat
kering

http

14
/
/ (SNI No. 01-2907-2008)..........................................................................
d/
d/
i
i
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e robusta pengolahan basah
2.7 Syarat mutu khusus
.une
.une
.unkopi
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
(SNIp:No.
01-2907-2008) .........................................................................
//dig
://di
://di 14
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

2.8/ Komposisi kopi bubuk (kopi/ robusta) ......................................................
19
/

une

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

ac
nej.

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

xv ilib.u
ig

/d

:/
http

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http

http

.id/

.u

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

http

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.id

.id

.id
j.ac

.
gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

:/
http

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

Gambar

ac
nej.

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

igilib
dHalaman

/dig

/

:/
http

http

http

http

.u

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

DAFTAR
http GAMBAR

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

:/
http

2.1 Penampang Melintang Buah Kopi ........................................................... 6

/
d/
id/
id/
c.id
c............................
c.iKopi
c.3.1
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Diagram
Alir
Pengolahan
Robusta
Secara
Basah
30
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
ig
://di
://di 31
://di Secara Kering ..........................
://dAlir
://di
3.2 Diagram
Pengolahan Kopi Robusta
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h

3.3/ Diagram Alir Proses Pengemasan
dan Penyimpanan Kopi/ Biji
/
d/
d
i
i
.
.
c.id
c.id
c
c
a
a
a
a
Hasil
Olahan
.............................................................................................
32
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
4.1 Skor
quality
hasil
://di
://di
://di olahan secara kering dan
://di of fragrance kopi biji
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h dan plastik yang disimpanh
h basah terkemas dalam goni
h
secara

.id/

ac
nej.

.i

.i

ac
nej.

ac
nej.

.id/

ac
nej.

4.2 Skor intensity
olahan
lib.u secara kering dan igilib.u
libof.ufragrance kopi biji hasil
i
i
g
g
i
i
//d terkemas dalam goni
://d plastik yang disimpan ttp://d
secara
ttpdan
ttp:basah
h
h
h
selama 3 bulan ......................................................................................... 37

.u

gilib
i
d
/
/
:

selama 3 bulan ..........................................................................................
36
d/
d/

http

/dig

:/
http

/
/
/
id/ Skor quality of aroma akopi
c.id
c.id dan secara
c.idbiji hasil olahan secaraj.kering
c.4.3
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une goni dan plastik yang
.une
.une
.dalam
.une
basah terkemas
disimpan
selama
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
/dig
3 bulan
://di
://di 39
://di
:/......................................................................................................
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h

4.4/ Skor intensity of aroma kopi/ biji hasil olahan secara kering
/
d/ dan
d goni dan plastik yang disimpan
d secara basah terkemas dalam
i
i
i
.
.
.
c.id
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
selama 3 bulan
..........................................................................................
39
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h quality of flavor kopi biji hhasil olahan secara kering danhsecara
h
4.5 Skor

/
/
/ plastik yang disimpan .selama
ddan
d/ basah terkemas dalam goni
i
i
.
.
c.id
c id
c
c
a
a
a
a
3
bulan
......................................................................................................
41
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
ig secara kering dan ://dig
4.6 Skor intensity
://di
://dolahan
://di of flavor kopi biji thasil
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h dan plastik yang disimpanh
h basah terkemas dalam goni
h
secara

42
/
/
/
.id/ selama 3 bulan ..........................................................................................
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
4.7 Skor body
kering
dan secara basah /dig
g
g
gkopi biji hasil olahan secara
://di
:/
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
terkemas
dalam goni dan plastik
44
h
h
h yang disimpan selama 3 bulan.............
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

.u

ac
nej.

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

xvi ilib.u
ig

/d

:/
http

http

http

igilib

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

ttp
4.8 Skor
httphasil olahan secara keringhdan
httpquality of aftertaste kopi biji

http

secara basah terkemas dalam goni dan plastik yang disimpan
/
/
/
d/ selama 3 bulan ..........................................................................................
i
.
c.id
c.id
c.id
c
45
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
//digolahan secara keringtdan
://di
://di
:hasil
://di of aftertaste kopi biji
://di
p
p
p
p
p
4.9
Skor
intensity
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
secara basah terkemas dalam goni dan plastik yang disimpan

/
/
/
/
45
c.id
c.