T PBBS 1201458 Chapter1

BAB I BUBUKA

1.1 Kasang Tukang Masalah

Basa téh salasahiji pakakas anu dipaké ku manusa dina hirup kumbuhna. Basa diulik ku paélmuan nu husus nu disebut élmuning basa atawa lingusitik. Jadi, basa téh mangrupa obyék linguistik. Ieu téh nuduhkeun yén disawang tina jihat filsafat, linguistik diaku minangka hiji paélmuan lantaran miboga sipat ontologis atawa mibanda obyék ulikan nya éta basa.

Basa mangrupa alat komunikasi nu éféktif, nu dilengkepan ku unsur-unsur nu aya di jerona, nu ngawengku aspék-aspék basa sarta aturan-aturan ngeunaan basa nu dipikawanoh ku panyaturna. Wardhaugh dina Sudaryat (2004:6) nyebutkeun yén “Language is a system of arbitrary vocal symbols used for human

communication”, basa téh nya éta sistem lambang sora nu arbitrér nu dipaké ku manusa pikeun komunikasi.

Basa perlu pisan ditalungtik jeung diajarkeun. Hartina pikeun negeskeun

basa ku cara nyaritakeun pangalaman manusa dina beungkeutan nu miboga ma’na

katut ngagunakeun kabébasan robahna basa.

Basa miboga harti nu lega, nya éta salaku alat komunikasi. Manusa moal leupas tina basa, sabab euweuh kagiatan manusa nu teu maké basa. Aya sawatara hal nu perlu diperhatikeun dina komunikasi, nya éta 1) tempat lumangsungna paguneman, 2) saha panyaturna, 3) maksud nu rék ditepikeun, 4) eusina ngeunaan naon, 5) kumaha carana, 6) alatna lisan atawa tulisan, 7) norma atawa aturan, katut 8) ragam basa nu digunakeun.

Basa Sunda mangrupa basa indung, basa panganteur di masarakat, sarta basa nu ngarojong kana kabudayaan Sunda, saperti nu geus diunikeun dina Penjelasan Pasal 36 Undang-Undang Dasar 1945, yén basa daérah kaasup kana basa anu dipiara jeung dimumulé ku rahayatna kalawan bener-bener. Ku kituna, basa kudu dipiara ku nagara, nurutkeuun anggapan yén basa daérah ogé mangrupa bagian tina kabudayaan Indonésia nu hirup. Basa Sunda kaasup kana salasahiji basa daérah di Indonésia anu nepi ka ayeuna pungsi basa Sunda masih kénéh tetep kuat.

Basa Sunda téh basa nu miboga ma’na nu leubeut, produktip, unik, dinamis, dialékna loba, sarta manusiawi nu luyu jeung hakékat basa. Salasahiji pungsi basa Sunda dina komunikasi nya éta pungsi fatis (phatic function) dina harti mangrupa pungsi basa nu nerangkeun ngeunaan bubuka, nandeskeun, sarta mairan. Éta pungsi basa téh sok digunakeun ku masarakat dina gunem catur pikeun ngaraketkeun hubungan sosial.

Basa Sunda ngalaman kamekaran sarta parobahan ti jaman ka jaman, sarta bisa leungit lamun teu digunakeun kalawan bener jeung teu dipiara ku urang Sundana sorangan. Salian tina kamekaran basana, basa Sunda ogé miboga kecap nu ngalaman prosés nalika dina ngagunakeunnana, boh dina basa tinulis boh dina basa lisan. Dumasar prosés dipakéna basa, basa lisan ngalaman parobahan leuwih gancang tibatan basa tinulis. Sanajan ngalaman parobahan dina kalimah ku cara ngaleungitkeun unsur-unsur atawa bagéan-bagéan kalimah, ieu hal teu mangaruhan kana harti prosés komunikasina. Unsur atawa bagian anu henteu dikedalkeun bisa mangrupa unsur anu sarua wujudna, bisa mangrupa anu wenang

ayana dina hiji struktur, atawa nurutkeun kontéks situasina éta unsur téh geus dipikaharti ku nu marakéna basa.

Nurutkeun Sudaryat, spk. (2007:4) ragam basa nurutkeun atikan formal ngabédakeun ayana ragam basa nyakola jeung ragam basa teu nyakola. Ragam basa ti panyatur anu nyakola ilaharna ébréh lebah ucapan foném-foném tina basa kosta, ngukuhan kaédah basa, boh tata basana boh undak-usuk basana.

Ragam basa nurutkeun sikep panyatur raket patalina jeung kakawasaan, kalungguhan, sarta lomana antara panyatur, pamiarsa, jeung jalma anu dicaritakeun, disebut usuk basa atawa tatakrama basa. Ku kituna, undak-usuk basa sok dipasing-pasing jadi ragam basa lemes (hormat) jeung ragam basa kasar (loma, atawa teu hormat). Ragam basa lemes aya dua rupa, nya éta lemes ka batur jeung lemes keur sorangan, anu bisa katitén wujudna dina lisan atawa kecap, pasemon, rengkuh jeung peta, sarta lentong anu merenah.

Ragam basa nurutkeun warna makéna basa disawang tina jihat jejer omongan, medium atawa sarana, jeung sipat pasosokna. Disawang tina jejer omongan aya ragam basa urang réa (balaréa) anu ilahar dipaké sapopoé jeung ragam basa urang aré anu dipaké husus dina widang jurnalistik, paélmuan, sastra, jeung agama. Disawang tina medium makéna aya ragam basa lisan anu dipaké dina paguneman atawa biantara, aya ragam basa tulis nu dipaké dina surat, koran, majalah, jeung buku. Ragam basa nu rék diguar dina ieu panalungtikan nya éta ragam basa nurutkeun sikep panyatur sarta warna makéna basa.

Salian ti éta, hirup kumbuh di masarakat tangtu moal leupas tina ragam basa lisan, ragam basa lisan ieu nya éta ragam basa nu diungkapkeun ngaliwatan

média lisan sarta kawatesanan ku waktu jeung tempat. Salian ti éta, situasi atawa kaayaan ogé bisa mantuan ngungkabkeun hal nu dimaksud sarta unsur gramatikalna loba nu teu diécéskeun sacara lengkep jeung dipangaruhan ku luhur handapna sora atawa lentong.

Ragam basa lisan miboga kaunggulan sarta kahéngkéran. Kaunggulan nu nyampak dina basa lisan nya éta bisa disaluyukeun jeung situasi, faktor éfisiénsi, faktor pangjéntré dina harti panyatur bisa nambahan unsur séjén nu mangrupa tekenan jeung gerak awak supaya nu diajak nyarita ngarti kana naon anu dicaritakeun. Salian tina kaunggulanana, ragam basa lisan miboga kahéngkéran di antarana basa lisan diwangun ku sababaraha kalimah nu teu lengkep, malah diwangun ku frasa-frasa basajan, kaidah-kaidah basa nu digunakeun remen ngagunakeun ragam basa formal. Basa lisan nu wangunna paguneman dina situasi formal bakal béda kaédah-kaédah kabakuanana dina paguneman dina situasi teu formal atawa dina waktu rinéh.

Hal ieu katitén dina ungkara kalimah, “Mangga atuh dileueut [kopina, lalawuhna, opakna]!. Dina ungkara kalimah di luhur, nu di jero kurung tara dikedalkeun, tapi hal ieu teu mangaruhan kana kontéks kalimahna, alatan hal ieu dirojong ku situasi kondisina. Ungkara kalimah di luhur, remen kajadian dina basa lisan. Conto séjénna nalika interaksi nu aya di lingkungan pasar, antara nu meuli jeung nu ngajual sok tara lengkep unsur kalimahna, dina harti sok aya nu

dileungitkeun. Contona “Néng, gula jeung tipung sadayana janten dua belas lima”. Dina ungkara kalimah nu bieu, jéntré pisan aya kecap nu ngalaman sirna nya éta kecap harga nu teu disebutkeun, sarta kecap bilangan nu ngan ukur disebut

dua belas lima, padahal kalimah nu sakuduna mah nya éta “Néng, pangaos gula jeung tipung téh sadayana janten dua belas réwu lima ratus”.

Tina katerangan di luhur ébréh yén dina kahirupan sapopoé kapanggih réa kalimah-kalimah nu sok dileungitkeun unsur-unsurna. Unsur-unsur kalimah nu dileungitkeun téh umumna unsur-unsur fungsional. Nurutkeun Sudaryat, spk. (2007: 181), unsur-unsur fungsional dina kalimah basa Sunda téh ngawengku jejer, caritaan, udagan, panglengkep, jeung katerangan.

Nganalisis unsur-unsur nu sirna dina kalimah, bisa digunakeun rupa-rupa pamarekan di antarana waé pamarekan struktural jeung pamarekan transformasi. Ieu panalungtikan ngagunakeun pamarekan transformasi dina nganalisis unsur sirnaan kalimah. Tiori transformasi méré wangenan yén transformasi téh salaku parobahan wangun kalimah tina wangun kalimah anu disebut kalimah dasar. Ciri-ciri kalimah transformasi téh nya éta mangrupa kalimah rangkepan (ngantét, sumélér), tanlengkep (tansampurna), pananya (interogatif), panitah (imperatif), pamungkir (négatif), jeung dipigawé (pasif). Konsép transformasi miboga sasaruaan jeung konsép strukturalisme, nya éta struktur basa anu alami mangrupa struktur, anu nétélakeun yén basa alami téh bisa ditepikeun ngaliwatan sistem anu logis anu miboga maksud ngaleungitkeun rasa samar, istilah anu kurang merenah, sarta méréskeun pasualan-pasualan basa sacara umum. Inti tina ieu tiori nya éta maluruh hubungan antara hiji kalimah jeung kalimah lianna dumasar kana tingkatan kacukupan, dina harti hiji basa nyumponan tingkatan kacukupan téh lamun ngaliwatan kacukupan observasi, kacukupan déskripsi, jeung kacukupan éksplanasi.

Sudaryat, spk.(2007: 273) nétélakeun yén konsép transformasi kalimah didadasaran ku anggapan yén kalimah-kalimah anu dipaké dina komunikasi, anu rupa-rupa wangunna téh, lolobana mangrupa rékaan tina hiji wangun kalimah anu disebut kalimah dasar. Ditilik tina jihat transformasi, kalimah-kalimah nu aya dina hiji basa bisa diklasifikasikeun jadi dua rupa nya éta kalimah dasar (inti) jeung kalimah transformasi (rékaan). Kalimah inti miboga ciri nya éta salancar tur sampurna, aktif, afirmatif, jeung déklaratif. Sabalikna tina kalimah salancar tur sampurna, aktif, afirmatif, jeung déklaratif disebut kalimah transformasi. Transformasi téh loba rupana, anu ngawujud dina prosés parobahan-parobahan tina kalimah dasar kana kalimah transformasi, saperti parobahan tina kalimah salancar kana kalimah rangkepan, tina kalimah wawaran kana kalimah pananya, jeung saterusna, anu patali jeung parobahan tina cirri-ciri kalimah dasar téa. Ieu parobahan téh lumangsung nurutkeun kaédah anu aya dina sistem basana, anu disebut kaédah transformasi. Anapon rupa kalimah transformasi nya éta pérmutasi/ paselup (prosés parobahan susunan unsur-unsur kalimah), topikalisasi (parobahan salasahiji unsur kalimah topik), négasi/pamungkir (prosés ngarobah kalimah positif jadi kalimah negatif atawa kalimah ingkar), délisi/ elipsis (kalimah sirnaan). Ieu panalungtikan leuwih nyoko kana prosés kalimah transformasi délisi/élipsis.

Transformasi kalimah saacanna geus aya nu nalungtik nya éta “Kalimah Transformasi Basa Sunda dina Média Citak Patalina jeung Adegan Batin katut Adegan Lahir” (Widyastuti, 2012), tapi bédana kalimah transformasi di dieu mah saukur dipaké pamarekanana. Sugono (1995:218) kungsi nalungtik sirnaan

ngeunaan jejer (Pelesapan Subjek dalam Bahasa Indonesia) dina ragam basa tulis, sarta tina pangalaman nganalisis sirnaan jejer dina ambahan wacana katitén yén gejala sirnaan jejer leuwih alus dina ragam basa lisan alatan lain ukur kaédah basana wungkul nu mangaruhan téh tapi ngeunaan sababaraha paktor di antarana paktor budaya atawa pola pikir panyatur basa nu teu ngungkabkeun hiji hal kalawan écés pikeun panyatur jeung nu ngaregepkeun. Nepi ka ayeuna, can aya panalungtikan ngeunaan unsur sirnaan dina kalimah basa Sunda, komo deui dina basa Sunda lisan.

Ku kituna, panalungtikan ngeunaan “Wangunan Sirnaan dina Kalimah Basa Sunda Lisan di Pasar Padayungan Tasikmalaya (Tilikan Tata Basa Transformasi)” perlu diayakeun.

1.2 Identifikasi Masalah

Pasualan ngeunaan sirnaan remen kapanggih dina ragam basa tulis jeung ragam basa lisan. Dina ragam basa lisan utamana dina paguneman nu digunakeun dina kahirupan sapopoé, kalimah atawa kontéks basa nu ngalaman sirnaan leuwih loba, alatan dirojong ku sababaraha paktor. Sedengkeun pikeun nganalisis éta sirnaan téh ngagunakeun pamarekan transformasi kalimah. Dina harti pamarekan ngeunaan parobahan kalimah tina kalimah dasar ka kalimah transformasi.

Sangkan panalungtikan leuwih museur kana masalah nu ditalungtik, nu nyusun ngawatesanan ieu panalungtikan kana ungkara kalimah nu ngalaman prosés transformasi kalimah nu museur kana unsur-unsur sirnaan dina ragam basa lisan.

1.3 Rumusan Masalah

Aya sababaraha masalah anu dirumuskeun dina wangun patalékan, nya éta:

a. Kumaha wangun kalimah anu ngalaman parobahan sirnaan dina komunikasi masarakat Pasar Padayungan Tasikmalaya?

b. Unsur-unsur naon waé anu ngalaman parobahan sirnaan dina kalimah nu dipaké ku masarakat Pasar Padayungan Tasikmalaya?

1.4 Tujuan Panalungtikan

Luyu jeung kasang tukang sarta rumusan masalah nu geus diébréhkeun, ieu panalungtikan sacara umum miboga tujuan pikeun ngadéskripsikeun

“Wangunan Sirnaan dina Kalimah Basa Sunda Lisan di Masarakat Pasar Padayungan Tasikmalaya (Tilikan Tata Basa Transformasi)”.

Tujuan ieu panalungtikan nya éta pikeun mikanyaho jeung ngadéskripsikeun Wangunan Sirnaan dina Kalimah Basa Sunda Lisan di Masarakat Pasar Padayungan Tasikmalaya (Tilikan Tata Basa Transformasi )”. Ari déskripsina ngawengku opat hal ieu di handap, nya éta:

a. Wangun kalimah anu ngalaman parobahan sirnaan dina komunikasi masarakat Pasar Padayungan Tasikmalaya;

b. Unsur-unsur anu ngalaman parobahan sirnaan dina kalimah nu dipaké ku masarakat Pasar Padayungan Tasikmalaya;

1.5 Mangpaat Panalungtikan a. Mangpaat Tioritis

Ieu panalungtikan dipiharep pikeun nambahan référénsi utamana dina tata basa ngeunaan wangun kalimah nu asalna kalimah dasar jadi sirna atawa leungit bagian-bagian kalimahna. Sacara umum, ieu panalungtikan dipiharep méré mangpaat pikeun ngungkab sacara tuluy tumuluy ngeunaan basa Sunda dina rupaning widang utamana dina basana. Salian ti éta, panalungtikan dipiharep miboga mangpaat pikeun kamekaran basa Sunda.

b. Mangpaat Praktis

Mangpaat praktis dina ieu panalungtikan nya éta panalungtik bisa weruh kana tata basa transformasi kalimah sarta prosés dina transformasi kalimah utamana prosés sirnaan, ogé panalungtik bisa weruh kana unsur-unsur naon waé nu sirna dina ragam basa lisan utamana dina paguneman sapopoé nu nyampak di masarakat.

1.6 Srtuktur Organisasi Tulisan

Ieu panalungtikan diébréhkeun sacara écés di antarana nya éta bab hiji nu mangrupa bubuka ngawengku (1) kasang tukang masalah ngeunaan basa lisan nu mangrupa paguneman sapopoé nu ngalaman sirnaan, (2) idéntifikasi masalah, (3) rumusan masalah, (4) tujuan panalungtikan, jeung (5) mangpaat panalungtikan tioritis sarta mangpaat panalungtikan praktis. Bab dua diwengku ku ulikan tiori ngeunaan (1) hakékat kalimah, (2) tata basa transformasi, jeung (3) transformasi kalimah. Bab tilu ngadadarkeun métodologi panalungtikan nu dipaké dina

nalungtik wangunan sirnaan. Bab opat nya éta nganalisis hasil panalungtikan dumasar tiori anu geus dijelaskeun dina bab dua. Bab lima ngawengku kacindekan jeung saran.

dua belas lima, padahal kalimah nu sakuduna mah nya éta “Néng, pangaos gula jeung tipung téh sadayana janten dua belas réwu lima ratus”.

Tina katerangan di luhur ébréh yén dina kahirupan sapopoé kapanggih réa kalimah-kalimah nu sok dileungitkeun unsur-unsurna. Unsur-unsur kalimah nu dileungitkeun téh umumna unsur-unsur fungsional. Nurutkeun Sudaryat, spk. (2007: 181), unsur-unsur fungsional dina kalimah basa Sunda téh ngawengku jejer, caritaan, udagan, panglengkep, jeung katerangan.

Nganalisis unsur-unsur nu sirna dina kalimah, bisa digunakeun rupa-rupa pamarekan di antarana waé pamarekan struktural jeung pamarekan transformasi. Ieu panalungtikan ngagunakeun pamarekan transformasi dina nganalisis unsur sirnaan kalimah. Tiori transformasi méré wangenan yén transformasi téh salaku parobahan wangun kalimah tina wangun kalimah anu disebut kalimah dasar. Ciri-ciri kalimah transformasi téh nya éta mangrupa kalimah rangkepan (ngantét, sumélér), tanlengkep (tansampurna), pananya (interogatif), panitah (imperatif), pamungkir (négatif), jeung dipigawé (pasif). Konsép transformasi miboga sasaruaan jeung konsép strukturalisme, nya éta struktur basa anu alami mangrupa struktur, anu nétélakeun yén basa alami téh bisa ditepikeun ngaliwatan sistem anu logis anu miboga maksud ngaleungitkeun rasa samar, istilah anu kurang merenah, sarta méréskeun pasualan-pasualan basa sacara umum. Inti tina ieu tiori nya éta maluruh hubungan antara hiji kalimah jeung kalimah lianna dumasar kana tingkatan kacukupan, dina harti hiji basa nyumponan tingkatan kacukupan téh lamun ngaliwatan kacukupan observasi, kacukupan déskripsi, jeung kacukupan éksplanasi.

Sudaryat, spk.(2007: 273) nétélakeun yén konsép transformasi kalimah didadasaran ku anggapan yén kalimah-kalimah anu dipaké dina komunikasi, anu rupa-rupa wangunna téh, lolobana mangrupa rékaan tina hiji wangun kalimah anu disebut kalimah dasar. Ditilik tina jihat transformasi, kalimah-kalimah nu aya dina hiji basa bisa diklasifikasikeun jadi dua rupa nya éta kalimah dasar (inti) jeung kalimah transformasi (rékaan). Kalimah inti miboga ciri nya éta salancar tur sampurna, aktif, afirmatif, jeung déklaratif. Sabalikna tina kalimah salancar tur

sampurna, aktif, afirmatif, jeung déklaratif disebut kalimah transformasi.

Transformasi téh loba rupana, anu ngawujud dina prosés parobahan-parobahan tina kalimah dasar kana kalimah transformasi, saperti parobahan tina kalimah salancar kana kalimah rangkepan, tina kalimah wawaran kana kalimah pananya, jeung saterusna, anu patali jeung parobahan tina cirri-ciri kalimah dasar téa. Ieu parobahan téh lumangsung nurutkeun kaédah anu aya dina sistem basana, anu disebut kaédah transformasi. Anapon rupa kalimah transformasi nya éta pérmutasi/ paselup (prosés parobahan susunan unsur-unsur kalimah), topikalisasi (parobahan salasahiji unsur kalimah topik), négasi/pamungkir (prosés ngarobah kalimah positif jadi kalimah negatif atawa kalimah ingkar), délisi/ elipsis (kalimah sirnaan). Ieu panalungtikan leuwih nyoko kana prosés kalimah transformasi délisi/élipsis.

Transformasi kalimah saacanna geus aya nu nalungtik nya éta “Kalimah Transformasi Basa Sunda dina Média Citak Patalina jeung Adegan Batin katut Adegan Lahir” (Widyastuti, 2012), tapi bédana kalimah transformasi di dieu mah saukur dipaké pamarekanana. Sugono (1995:218) kungsi nalungtik sirnaan

ngeunaan jejer (Pelesapan Subjek dalam Bahasa Indonesia) dina ragam basa tulis, sarta tina pangalaman nganalisis sirnaan jejer dina ambahan wacana katitén yén gejala sirnaan jejer leuwih alus dina ragam basa lisan alatan lain ukur kaédah basana wungkul nu mangaruhan téh tapi ngeunaan sababaraha paktor di antarana paktor budaya atawa pola pikir panyatur basa nu teu ngungkabkeun hiji hal kalawan écés pikeun panyatur jeung nu ngaregepkeun. Nepi ka ayeuna, can aya panalungtikan ngeunaan unsur sirnaan dina kalimah basa Sunda, komo deui dina basa Sunda lisan.

Ku kituna, panalungtikan ngeunaan “Wangunan Sirnaan dina Kalimah

Basa Sunda Lisan di Pasar Padayungan Tasikmalaya (Tilikan Tata Basa Transformasi)” perlu diayakeun.

1.2 Identifikasi Masalah

Pasualan ngeunaan sirnaan remen kapanggih dina ragam basa tulis jeung ragam basa lisan. Dina ragam basa lisan utamana dina paguneman nu digunakeun dina kahirupan sapopoé, kalimah atawa kontéks basa nu ngalaman sirnaan leuwih loba, alatan dirojong ku sababaraha paktor. Sedengkeun pikeun nganalisis éta sirnaan téh ngagunakeun pamarekan transformasi kalimah. Dina harti pamarekan ngeunaan parobahan kalimah tina kalimah dasar ka kalimah transformasi.

Sangkan panalungtikan leuwih museur kana masalah nu ditalungtik, nu nyusun ngawatesanan ieu panalungtikan kana ungkara kalimah nu ngalaman prosés transformasi kalimah nu museur kana unsur-unsur sirnaan dina ragam basa lisan.

1.3 Rumusan Masalah

Aya sababaraha masalah anu dirumuskeun dina wangun patalékan, nya éta:

a. Kumaha wangun kalimah anu ngalaman parobahan sirnaan dina komunikasi

masarakat Pasar Padayungan Tasikmalaya?

b. Unsur-unsur naon waé anu ngalaman parobahan sirnaan dina kalimah nu

dipaké ku masarakat Pasar Padayungan Tasikmalaya?

1.4 Tujuan Panalungtikan

Luyu jeung kasang tukang sarta rumusan masalah nu geus diébréhkeun,

ieu panalungtikan sacara umum miboga tujuan pikeun ngadéskripsikeun

“Wangunan Sirnaan dina Kalimah Basa Sunda Lisan di Masarakat Pasar

Padayungan Tasikmalaya (Tilikan Tata Basa Transformasi)”.

Tujuan ieu panalungtikan nya éta pikeun mikanyaho jeung

ngadéskripsikeun Wangunan Sirnaan dina Kalimah Basa Sunda Lisan di

Masarakat Pasar Padayungan Tasikmalaya (Tilikan Tata Basa Transformasi )”.

Ari déskripsina ngawengku opat hal ieu di handap, nya éta:

a. Wangun kalimah anu ngalaman parobahan sirnaan dina komunikasi masarakat

Pasar Padayungan Tasikmalaya;

b. Unsur-unsur anu ngalaman parobahan sirnaan dina kalimah nu dipaké ku

1.5 Mangpaat Panalungtikan

a. Mangpaat Tioritis

Ieu panalungtikan dipiharep pikeun nambahan référénsi utamana dina tata basa ngeunaan wangun kalimah nu asalna kalimah dasar jadi sirna atawa leungit bagian-bagian kalimahna. Sacara umum, ieu panalungtikan dipiharep méré mangpaat pikeun ngungkab sacara tuluy tumuluy ngeunaan basa Sunda dina rupaning widang utamana dina basana. Salian ti éta, panalungtikan dipiharep miboga mangpaat pikeun kamekaran basa Sunda.

b. Mangpaat Praktis

Mangpaat praktis dina ieu panalungtikan nya éta panalungtik bisa weruh kana tata basa transformasi kalimah sarta prosés dina transformasi kalimah utamana prosés sirnaan, ogé panalungtik bisa weruh kana unsur-unsur naon waé nu sirna dina ragam basa lisan utamana dina paguneman sapopoé nu nyampak di masarakat.

1.6 Srtuktur Organisasi Tulisan

Ieu panalungtikan diébréhkeun sacara écés di antarana nya éta bab hiji nu mangrupa bubuka ngawengku (1) kasang tukang masalah ngeunaan basa lisan nu mangrupa paguneman sapopoé nu ngalaman sirnaan, (2) idéntifikasi masalah, (3) rumusan masalah, (4) tujuan panalungtikan, jeung (5) mangpaat panalungtikan tioritis sarta mangpaat panalungtikan praktis. Bab dua diwengku ku ulikan tiori ngeunaan (1) hakékat kalimah, (2) tata basa transformasi, jeung (3) transformasi kalimah. Bab tilu ngadadarkeun métodologi panalungtikan nu dipaké dina

nalungtik wangunan sirnaan. Bab opat nya éta nganalisis hasil panalungtikan dumasar tiori anu geus dijelaskeun dina bab dua. Bab lima ngawengku kacindekan jeung saran.