GREENonEquity Issue1 Lao

GREENon

Equity
■

ຘະຍຍ຋ 1

■

ເນຖ໇ຓ຋ 1

■

ເຈືບຌ ຓິຊຸຌາ 2013

ທາຖະຘາຌຂບຄແຏຌຄາຌຘໟາຄໂບກາຈ
ແຖະ ເ຃ືບຂໞາງ຋ໆເຂ໇ຓແຂຄດູ່ຂ໇ຌປາກຊາຌ
ໃຌເຂຈແຓ່ຌ໇າຂບຄ
຋ໞາຌຏູບ
້ າໞ ຌ຋ປ
ໆ ກແຑຄ

ຂໟາຑະເ຅຺໇າຓ຃ທາຓງິຌຈເຎຌດ່າຄງິໆຄ຋ໆໄຈ້຅ຈຑິຓເຏງແຏ່ທາຖະຘາຌຘະຍຍ
຋າບິຈຂບຄແຏຌຄາຌຘໟາຄໂບກາຈ ແຖະ ເ຃ືບຂໞາງ຋ໆເຂ໇ຓແຂຄ ດູ່ຂ໇ຌປາກ
ຊາຌ ໃຌເຂຈແຓ່ຌ໇າຂບຄ (ແຏຌຄາຌກຕຌແຓ່ຌ໇າຂບຄ), ເບ໇ຌທໞາ “ແຏຌ
ຄາຌກຕຌ ຈໟາຌຘິຈຘະເໝຑາຍ”, ເຎຌທາຖະຘາຌ ຋ໆໄຈ້ບຸ຋ິຈ຋ຄໝ຺ຈໃນ້
ແກ່ກາຌແກ້ໄຂຍຌນາຈໟາຌກາຌຘໟາຄໂບກາຈ ເຑືໆບໃນ້ຓ ຘິຈຘະເໝຑາຍໃຌ
ກາຌຏໞບຌເຍ຺າກາຌຎ່ຽຌແຎຄຈິຌຒ້າບາກາຈ຅າກຎ່າໄຓ້.
ແຏຌຄາຌກຕຌແຓ່ຌ໇າຂບຄ ເຎ ຌແຏຌຄາຌ ຑາກຑື໇ຌ ຋ ກາຌ຺ຈເຎ຺໇າໝາງດູ
ຎະເ຋ຈໃຌຖຸ່ຓແຓ່ຌ ໇າຂບຄ ຆ ໆຄຖທຓຓ ຎະເ຋ຈກ າຎູເ຅ງ, ຘຎຎ ຖາທ,
ຓຽຌຓາ, ໄ຋ ແຖະ ນທຽຈຌາຓ. ແຏຌຄາຌ຅ະຈ າເຌ ຌກາຌຘໟາຄ຃ທາຓ
ບາຈຘາຓາຈໃນ້ຂ໇ຌຏູ້ທາຄຌະໂງຍາງ, ບ຺ຄກາຌ຅ຈຉ ໇ຄຘຄ຃຺ຓ ແຖະ ຑາກ
ຘໞທຌກໞຽທຂໟບຄດູ່ຂ ໇ຌປາກຊາຌ ເຑືໆບໃນ້ ເຂ຺໇າປໞທຓຂະຍທຌກາຌ຋ຓ ຘໞທຌ
ປໞທຓຂບຄນຖາງຑາກຘໞທຌໃຌທຽກຄາຌຎ່າໄຓ້ ແຖະ ກາຌຎ່ຽຌແຎຄຈິຌຒ້າ
ບາກາຈດ່າຄຓຎະຘິຈ຋ິຏ຺ຌ , ໂຈງກາຌເຘ ຓຘໟາຄກາຌປໞທຓຓື ແຖະ ກາຌ
ຘ຺ໆຄເຘຓກາຌແຖກຎ່ຽຌຂໞາທຘາຌ ແຖະ ຘໟາຄຉ໇ຄເ຃ືບຂໞາງ.
ແຏຌຄາຌກຕຌແຓ່ຌາ໇ ຂບຄ ຅ະໃນ້ກາຌຘະໜຍຘະໜູຌແກ່ກຸ່ຓປຽຌປູ້ກໞຽທ
ກຍຘິຈຘະເໝຑາຍ ດູ່ໃຌ຋ິຈ຋ໆທໞາ ຏູ້ຓຘໞທຌປໞທຓຂ໇ຌປາກຊາຌ຅ະໄຈ້ຓ
ຘິຈບບກຘຽຄ. ນຖກຘູຈກາຌຐກບ຺ຍປ຺ຓ຋ໆຎະຈິຈຘໟາຄ ຅ະໄຈ້ປຍກາຌຑຈ
຋ະຌາຂ໇ຌ, ຆໆຄ຅ະເປຈໃນ້ຏູ້ຓຘໞທຌປໞທຓ ແຖະ ຉ຺ທແ຋ຌຂບຄເຂ຺າເ຅຺໇າດູ່
ຂ໇ຌປາກຊາຌ ຓ຃ທາຓກໟານາຌຂ໇ຌໃຌກາຌຑຈ຋ະຌາ ແຖະ ຉິຈຉໆຘືໆຘາຌ

຋ຈຘະຌະຂບຄຉ຺ຌກໞຽທກຍຎ່າໄຓ້ ແຖະ ກາຌຎ່ຽຌແຎຄຈິຌຒ້າບາກາຈ ໄຎ
ນາຂ ໇ຌຉ ຈຘິຌໃ຅. ແຌທ຃ທາຓ຃ິຈຖ ໇ເຖ ໇ຓບ ຌໃໝ່ ໅ຌ ໇຅ະຎະກບຍຈໟທງ
ເ຃ືໆບຄຓື຃຺ຍຆຸຈຈໟາຌກາຌຘືໆຘາຌ ແຖະ ກາຌແຖກຎ່ຽຌຂໞາທຘາຌຸ ຖທຓ຋ຄ
ທາຖະຘາຌຘະຍຍຌ,໇ ຆໆຄ຅ະໃນ້ໂບກາຈຘາຖຍກາຌຉິຈຉໆຑ຺ທຑຌ ແຖະ ຘໟາຄ
ເ຃ືໆບຂໞາງຖະນທໞາຄກຌ.
ທາຖະຘາຌແຏຌຄາຌກຕ ຌຈໟາຌຘິຈຘະເໝຑາຍ ຅ະໄຈ້ຑິຓບບກຓາແຖກ
ຎ່ຽຌກຌ ໃຌ຋ຸກ໅ນ຺ກເຈືບຌ, ເຖ໇ຓແຉ່ເຈືບຌຌ໇ໄຎ. ຆໆຄ຅ະຖທຓເບ຺າຂໞາທ
຃າທ ແຖະ ຂ໇ຓູຌຂໞາທຘາຌ຅າກ຋ິຓຄາຌຂບຄຑທກເປ຺າ ກໞຽທກຍເນຈກາຌ
ຉ຺ທ຅ິຄ ແຖະຏ຺ຌຘ າເຖ ຈນຖໟາຘຸຈ຋ ໆຑ຺ທຑ ຌເຊິຄບ຺ຄຎະກບຍຂບຄແຏຌຄາຌ
ຈໟາຌຌະໂງຍາງ, ຘໟາຄ຃ທາຓບາຈຘາຓາຈ ແຖະ ຂໞາທຘາຌບໆຌ໅.

ໃຌທາຖະຘາຌຘະຍຍຌ໇ ຎະກບຍຓ:

■ ຍ຺ຈຘະເໜກໞຽທກຍ຅ຸຈຎະຘ຺ຄຂບຄ
ແຏຌຄາຌ, ຖທຓຓເນຈກາຌຉ຺ທ຅ິຄ
ແຖະຉ຺ທເຖກ, ແຖະ ຍ຺ຈຘະນຖຸຍ
ຘຄຖທຓຂບຍຘິຈຘະເໝຑາຍດູ່ໜໟາ 2
&3
■

ຘະຍຍ຋ 1

■

■ ຆຍຑະງາກບຌ ແຖະຂໞາທ
຃າທກໞຽທກຍຘິຈຘະເໝຑາຍ
ໃຌກາຌຏໞບຌເຍ຺າກາຌຎ່ຽຌ
ແຎຄຈິຌຒ້າບາກາຈດູ່ ໜໟາ 2
&4

ເນຖ໇ຓ຋ 1 ■ ເຈືບຌ ຓິຊຸຌາ 2013

■

ທາຖະຘາຌ ຅ະເທ຺໇າເຊິຄ຃ທາຓເຎຌ຅ິຄຉໞາຄ໅, ຉ຺ທເຖກ ແຖະຆຍຑະງາກບຌ
ເຑືໆບເຑ ໇ຓ຋ະທ ຃ທາຓເຂ຺໇າໃ຅ຉ ໆຘິຈຘະເໝ ຑາຍໃຌແຄ່ຓູຓຂບຄກາຌຏໞບຌ
ເຍ຺າກາຌຎ່ຽຌແຎຄຈໟາຌຑູຓບາກາຈໂຈງບິຄໃຘ່ຎ່າໄຓ້ . ຖ ກຘະຌະນຖ ກ໅
ຂບຄທາຖະຘາຌແຓ່ ຌ ຍ຺ ຈ ຃ທາຓ຋ ໆ ກ ໞ ຽ ທຂໟ ບ ຄກ ຍຘິ ຈ ຘະເໝ ຑາຍຈໟ າ ຌ
ຍ຺ຈຍາຈງິຄຆາງ, ຆໆຄປໟບຄທໞາ “ແກ້ທຆໞບຄຈໟາຌຍ຺ຈຍາຈງິຄຆາງ”.
ຑທກເປ຺ າຓ ຃ທາຓຑູຓ ໃ຅຋ ໆ ຑທກ຋ໞາ ຌໄຈ້ ເຂ຺໇ າ ຓາປໞ ທຓກ ຍຑທກເປ຺າ ໃຌ

ກາຌເຈຌ຋າຄ຋ໆຉໆຌເຉ໇ຌຌ໇ ເຑືໆບຆບກປຽຌປູ້ ແຖະຘ຺ໆຄເຘຓຘິຈຘະເໝຑາຍ
ແຖະ ກາຌເຂ຺໇າປໞ ທຓຂບຄຘ ຄ຃຺ຓໃຌກາຌໂຉ້ເທ຋ ກໞຽທກ ຍຎ່າໄຓ້ ແຖະ
ກາຌຎ່ຽຌແຎຄຑູຓບາກາຈ. ຑທກເປ຺າ ຅ະຘືຍຉໆຂກາຌຘະໜຍຘະໜູຌ຅າກ
຋ໞາຌຉ ໆແຏຌຄາຌຖະຈຍຑາກຑື໇ຌຌ໇ ຆໆຄ຅ະເຎ ຌກາຌຎະກບຍຘໞທຌໃຌກາຌ
ຘ຺ໆຄເຘຓກາຌເຂ຺໇າປໞທຓຂບຄນຖາງຑາກຘໞທຌດ່າຄ຅ິຄ຅ຄ ໃຌກາຌຑຈ຋ະຌາ
ກ຺ຌໄກກາຌຏໞບຌເຍ຺າກາຌຎ່ຽຌແຎຄຈິຌຒ້າບາກາຈໂຈງບິຄໃຘ່ຎ່າໄຓ້ ຖທຓ
຋ຄກາຌກຽຓ຃ທາຓຑໟບຓຈໟາຌ ເຕຈ (REDD+).
ຑທກເປ຺າຈໃ຅ນຖາງ຋ໆໄຈ້ຌາເບ຺າທາຖະຘາຌຂບຄແຏຌຄາຌກຕຌ ຈໟາຌກາຌ
ຘໟາຄໂບກາຈເຎ ຌນໟາຑາຘາ ແນ່ຄຆາຈຂບຄຑາກຑື໇ຌແຓ່ຌ ໇າຂບຄ (ຑາຘາ
ຂະເຓຌ, ຖາທ, ຑະຓໟາ, ໄ຋ ແຖະ ນທຽຈຌາຓ) ຌບກ຅າກຘະຍຍ ຋ໆເຎຌ
ຑາຘາບຄກິຈດູ່ແຖ້ທ.
ແຏຌຄາຌກຕຌແຓ່ຌ໇າຂບຄ ຅ະຓ຃ທາຓຈໃ຅ ຋ໆໄຈ້ຊືທໞາ຋ໞາຌເຎຌຘະຓາ
ຆິກຏູ້ໜໆຄຂບຄຆຸຓຆ຺ຌໃໝ່ກໞຽທກຍຘິຈຘະເໝຑາຍຂບຄຑທກເປ຺າ ໃຌເຂຈ
ແຓ່ຌ໇າຂບຄ. ຂໟາຑະເ຅຺໇າ ຂປຽຌເຆຌຈໟທງໄຓຉ຅ິຈຓາງຄ຋ໞາຌ ເຑືໆບຘະໝກ
ເຎຌຘະຓາຆິກຂບຄທາຖະຘາຌໃຌເທຍໄຆຂບຄ RECOFTC. ກະຖຸຌາ
ຘ຺ໆຄ຃າຉິຆ຺ຓຂບຄ຋ໞາຌ ໂຈງຏໞາຌບແຓທຈໆຄຌ໇:

green.mekong@recoftc.org
ງິຌຈຉໟບຌປຍ຋ໞາຌ,

Etienne Delattre

ນ຺ທໜໟາໜໞທງຄາຌ,
ແຏຌຄາຌກຕຌ ແຓ່ຌາ໇ ຂບຄ

■ ແກ້ທຆໞບຄຍ຺ຈຍາຈງິຄຆາງ: ໜໟາ

ໜໆຄເທ຺໇າເຊິຄຂໞາທຘາຌ ແຖະ ຆຍຑະງາ
ກບຌຘະເຑາະ຋ໆກໞຽທຂໟບຄກຍຘິຈຘະ
ເໝຑາຍຖະນທໞາຄແຓ່ງິຄ ແຖະ ຏູ້ຆາງ
, ດູ່ໜໟາ 5

ໜໟາ 1 ຅າກ 6

ແຓ່ ຌ ນງ ຄ຃ື ຘິ ຈ ຘະເໝ ຑາຍໃຌກາຌຏໞ ບ ຌເຍ຺ າ ກາຌຎ່ ຽ ຌແຎຄຑູ ຓ ບາກາຈໂຈງບິ ຄ ໃຘ່ ຎ່ າ ໄຓ້ ?

ຘິຈ຋ິ
຋ໆ຅ະແ຅້ຄ ແຖະ
ຓຎະຘິຈ຋ິຏຌ
຺

ຘິຈ຋ິ ຋຅
ໆ ະແ຅້ຄ ແຖະ
ຓຎະຘິຈ຋ິຏຌ
຺ ຆໆຄເບື໇ບບາ
ຌທງໃນ້ຏູ້ຓຘໞທຌປໞທຓ຋ຸກ
ຑາກຘໞທຌໄຈ້ເຂ຺໇າປໞທຓດ່າຄ
຅ິຄໃ຅ ແຖະ ໄຈ້ປຍຏ຺ຌຎະ
ໂນງຈ຅າກກາຌຎະຉິຍຈ
ກິຈ຅ະກາກາຌຏໞບຌເຍ຺າກາຌ
ຎ່ຽຌແຎຄຈິຌຒ້າບາກາຈ
ແຖະ ກາຌ຃ຸ້ຓ຃ບຄຎ່າໄຓ້.

ກາຌ຃ຸຓ
້ ຃ບຄ
ຍຖິນາຌ຋ຈ
ໆ

ກາຌແຍ່ຄຎຌ
ຏ຺ຌຎະໂນງຈ
຋ໆເຎຌ຋າ

ກາຌ຃ຸຓ
້ ຃ບຄຍຖິນາຌ຋ຈ
ໆ ຆຄໆ
ຘ຺ໆຄເຘຓຖະຍຽຍຂບຄກ຺ຈໝາງ,
ຌຍຊືຘິຈ຋ິ, ຃ທາຓໂຎ່ຄໃຘ,
ກາຌເຂ຺໇າເຊິຄ ຂໞາທຘາຌ ແຖະ
ກາຌຓຘໞທຌປໞທຓດ່າຄ຅ິຄ຅ຄ
ຂບຄຏູຓ
້ ຘໞທຌປໞທຓ຋ຸກຑາກ
ຘໞທຌ ໃຌຂະຍທຌກາຌຉຈຘິຌ
ໃ຅.

ກາຌແຍ່ຄຎຌຏ຺ຌຎະໂນງຈ຋ໆ
ເຎຌ຋າ ຅າກກາຌກິຈ຅ະກາ
ກາຌຏໞບຌເຍ຺າກາຌຎ່ຽຌແຎຄ
ຈິຌຒ້າບາກາຈ ແຖະ ກາຌ
຃ຸ້ຓ຃ບຄຎ່າໄຓ້ຂບຄຏູ້ຓຘໞທຌ
ປໞທຓ຋ຸກຑາກຘໞທຌ, ຍ຺ຌຑື໇ຌ
ຊາຌຘິຈ຋ິ຋ໆ຅ະແ຅້ຄ ແຖະ

ເຂ໇ຓແຂຄ

⇛

ຘິຈຘະເໝຑາຍ
຃ທາຓເຎຌ຋າໃຌກາຌຎະຉິຍຈກຍຏູ້
ຓຘໞທຌປໞທຓ຋ຸກຑາກຘໞທຌໃຌຂຌ
໇
ຉບຌຂບຄກາຌທາຄ ແຖະ ຅ຈຉຄ໇
ຎະຉິຍຈຌະໂງຍາງ ແຖະ ໃຌ
ກາຌແ຅ກດາງຆຍຑະງາກບຌ ແຖະ
຃ໞາຘິຌ
໇ ເຎືບຄ, ຍ຺ຌຑືຌ
໇ ຊາຌຍຌຈາ
ນຖກກາຌ຋ໄໆ ຈ້ຉກ
຺ ຖ຺ຄຌາກຌ.

ເຎຌນງຄຘິຈຘະເໝຑາຍ ຅ຄໆ ຓ຃ທາຓຘາ຃ຌ?

ຘິຈຘະເໝ ຑາ ຍແຓ່ຌເຎຌເຖືໆບຄ຋ໆໂຖກຓ຃ທາຓເຎຌນໞທຄນຖາງຂ໇ຌ ດູ່ໃຌກາຌໂຉ້ທາ຋ ໃຌເທ຋

ຘາກ຺ຌກໞຽທກຍກາຌຏໞບຌເຍ຺າກາຌຎ່ຽຌແຎຄຈິຌຒ້າບາກາຈໂຈງບິຄໃຘ່ຎ່າໄຓ້ . ຃ທາຓກຄທ຺ຌນຖກ໅
ແຓ່ຌທໞາກາຌຏໞບຌເຍ຺າກາຌຎ່ຽຌແຎຄຑູຓບາກາຈໂຈງບິຄໃຘ່ຎ່າໄຓ້ ບາຈເປຈໃນ້ເກຈຓ຃ທາຓຍໆເຎຌ
຋າ ແຖະ ຃ທາຓຍໆຆືໆຘຈຉໆກຍຎະຆາຆ຺ຌ຋ໟບຄຊິໆຌເຑ໇ຓ຋ະທຂ໇ຌ , ຑິເຘຈແຓ່ຌໃຌແຄ່ຓູຓຈໟາຌກາຌ຃ຸ້ຓ
຃ບຄຆຍຑະງາກບຌຎ່າໄຓ້. ແຌທໃຈກຉາຓ, ກາຌຏໞບຌເຍ຺າກາຌຎ່ ຽຌແຎຄຈິຌຒ້າບາກາຈໂຈງບິຄໃຘ່
ຎ່າໄຓ້ ແຓ່ຌຓ຋ໞາແປຄເຆ່ຌກຌໃຌກາຌຎຍຎຸຄ ແຖະ ເບື໇ບບາຌທງ຃ທາຓເຎຌ຋າ ແຖະ ຃ທາຓຆືໆຘຈ
ເຆໆຌກຌ. ແຏຌຄາຌ ກຕຌແຓ່ຌາ໇ ຂບຄ ຓຂບຄ຃ທາຓປຍປູ້ຑື໇ຌຊາຌທໞາ ກາຌແກ້ໄຂຘິຈຘະເໝຑາຍແຓ່ຌ
ຓ຃ທາຓຘາ຃ຌ ເຎຌຉາງຉໆກຍຆຍຑະງາກບຌຎ່າໄຓ້ຂບຄຂ຺ຄເຂຈແຓ່ຌ໇າຂບຄ ແຖະ ຆຸຓຆ຺ຌຏູ້຋ໆບາໄຘ
ຎ່າໄຓ້ໃຌກາຌຈາຖ຺ຄຆທິຈ.

຃ທາຓຉໟບຄກາຌຆຍຑະງາກບຌເຑ໇ຓເຉຓ ຉກ
ໆ ຍຘິຈຘະເໝຑາຍ
ເ຃ືບຂໞາງ ເຕຈ (REDD-net) ເຎຌຘູຌກາຄຘາຖຍກາຌແຖກຎ່ຽຌ຃ທາຓປູ້ ແຖະ ຆຍຑະງາກບຌ
ຈໟາຌກາຌນຖຸຈຏໞບຌກາຌຎ່ບງບາງຑິຈ຅າກກາຌ຋າຖາງຎ່າໄຓ້ ແຖະ ກາຌເປຈໃນ້ຎ່າໄຓ້ເຘືໆບຓ
ໂຆຓ (REDD). ທາຖະຘາຌນຖາງຘະຍຍ຋ໆແກ້ໄຂຍຌນາຘິຈຘະເໝຑາຍໃຌ ເຕຈ+ ກຘາຓາຈ
ເຂ຺໇ານາໄຈ້ໃຌເທຍໄຆ: http://www.redd-net.org
RECOFTC ແຖະ ທາຖະຘາຌ East-West Center Publication, ໃຘ່ນ຺ທຂ ໇ທໞາ “ ງ ຄ
ແຂທຌດູ່ໃຌກາຌຆ ໆຄຆາ: ຘິຈຘະເໝ ຑາຍໃຌກາຌ຃ຸ ້ຓ຃ບຄຆ ຍຑະກບຌ຋ າຓະຆາຈໂຈງຆຸຓຆ຺ ຌ
ໃຌເບເຆງ” ໄຈ້ທິເ຃າະຍຌນາຂບຄຘິຈຘະເໝຑາຍໃຌແຄ່ຓູຓຂບຄກາຌ຃ຸ້ຓ຃ບຄຆຍຑະກບຌ຋າຓະ
ຆາຈໂຈງຆຸຓຆ຺ຌ. http://www.recoftc.org/site/
ກບຄຎະຆຸຓຘາກ຺ຌ຃໇ຄ຋ຌໆຄກໞຽທກຍຘິຈຘະເໝຑາຍໃຌກາຌຏໞບຌເຍ຺າກາຌຎ່ຽຌແຎຄຈິຌຒ້າບາກາຈ

ໂຈງບິຄໃຘ່ຎ່າໄຓ້ , ຆ ໆຄເບ໇ຌທໞາ “ຌບກເໜືບ຅າກກບຄຎະຆຸຓກາກຍບຌ”, ໄຈ້຅ຈຂ໇ຌໃຌຎະເ຋ຈ
ບ ຄກິຈ ເຈືບ ຌ ຓິຌາ 2012. ກບຄຎະຆຸ ຓ຃ ໇ຄຌ ໇ໄຈ້ ກທຈກາເຍິໆຄ ກາຌຑ ຈ຋ະຌາໃຌຍ຺ຈຍາຈຂບຄ
຃ທາຓງຸຉິ຋າ ແຖະ ຃ທາຓຘະເໝຑາຍ຋ໆກາຖຄໂຉ້ທາ຋ກຌດູ່ກໞຽທກຍ ເຕຈ; ຅ຸຈຎະຘ຺ຄຘະເຑາະ
ຂບຄຓຌ ແຓ່ຌເຑືໆບຎກຘານາຖືຈໟາຌ຃ທາຓ຅ າກ ຈ ແຖະໂບກາຈໃຌກາຌຆບກນາຏ຺ຌຎະໂນງຈ
ປໞທຓ຅າກ ເຕຈ. ກບຄຎະຆຸຓຘບຄທຌ ໄຈ້ຓຏູ້ແ຋ຌເຂ຺໇າປໞທຓນຖາງກທໞາ 100 ຃຺ຌ ຅າກຆຸຓຆ຺ຌ
ທິ຋ະງາຘາຈ, ຖຈຊະຍາຌ, ບ຺ຄກາຌຍໆຘຄກຈຖຈ ແຖະຑາກເບກະຆ຺ຌ. ກບຄຎະຆຸຓ ໄຈ້ຓໝາກຏ຺ຌ
ແຖະ ຆຍຑະງາກບຌຈໟາຌຘິຈຘະເໝຑາຍນຖາງ໅ດ່າຄ ຋ໆເຂ຺໇ານາໄຈ້ໃຌເທໄຆຌ໇,
http://www.eci.ox.ac.uk/redd/
■

ຘະຍຍ຋ 1

■

ເນຖ໇ຓ຋ 1 ■ ເຈືບຌ ຓິຊຸຌາ 2013

■

ໜໟາ 2 ຅າກ 6

ແຏຌຄາຌກຕຌແຓ່ຌາ໇ ຂບຄ ຅ະຎະກບຍຘໞທຌເຑືບ
ໆ ຍຌຖຸ
ຘິຈຘະເໝຑາຍໄຈ້ແຌທໃຈ?
ຘໟາຄ຃ທາຓເຂຓ
໇ ແຂຄໃນ້ກາຌຏໞບຌເຍ຺າກາຌຎ່ຽຌແຎຄຈິຌຒ້າບາກາຈໂຈງບິຄໃຘ່ຎາ່ ໄຓ້ ຆຄໆ
ກໞຽທຂໟບຄກຍຂະຍທຌກາຌທາຄຌະໂງຍາງ
ກາຌຘືໆຘາຌ຋ໆຓຎະຘິຈ຋ິຏ຺ຌໃຌ຋ຈຘະຌະຂບຄຏູ້ຓຘໞທຌປໞທຓດູຂ
່ ຌ
໇ ປາກຊາຌກຍຏູ້ທາຄຌະໂງຍາງ
ໃຌປູຍແຍຍກາຌປຽຌປູ້, ກາຌຍບກແ຅້ຄ ແຖະ ກາຌຎກຘານາຖື ໂຈງຏໞາຌຖະຍ຺ຍແນ່ຄຆາຈ ແຖະ
ຑາກຑ໇ຌ, ແຓ່ຌ຅ະປຍຎະກຌທໞາຏູ້ທາຄຌະໂງຍາງ ຘາຓາຈເບ຺າ຋ຈຘະຌະເນຖ຺ໆາຌ໇ ໄຎຑິ຅າຖະຌາ,
ເຑືໆບໃຌ຋ໆຘຸຈກຎະກບຍຘໞທຌດ່າຄຓຎະຘິຈ຋ິຏ຺ຌ ເຂ຺໇າໃຌກາຌຘ຺ໆຄເຘຓຘິຈຘະເໝຑາຍໃຌກາຌຏໞບຌ
ເຍ຺າກາຌຎ່ຽຌແຎຄຈິຌຒ້າບາກາຈໂຈງບິຄໃຘ່ຎ່າໄຓ້.

ງ຺ກ​ຘູຄ​຃ທາຓ​ຘາຓາຈ​ຂບຄ​ບ຺ຄກາຌ​຅ຈ​ຉ໇ຄ​ຘຄ຃຺ຓ​ເຑືບ
ໆ ​ຘ຺ໆຄ​ເຘຓຘິຈຘະເໝຑາຍ
ໃຌກາຌຏໞບຌເຍ຺າກາຌຎ່ຽຌແຎຄຈິຌຒ້າບາກາຈໂຈງບິຄໃຘ່ຎ່າໄຓ້.
ບ຺ຄ​ຎະກບຍ​ຈໟາຌ​ກາຌ​ຘໟາຄ​຃ທາຓ​ຘາຓາຈ​ໃນ້​ແກ່​ຍຌຈາ​ບ຺ຄກາຌ​຅ຈ​ຉ໇ຄ​ຘຄ຃຺ຓ຅ະ​ເຎຌ​ກາຌ​ຘໟາຄ​຃ທາຓ​
ຘາ​ຓາຈ​ໃນ້​ແກ່ຍຌຈາ​ຏ​຋
ູ້ ຓ
ໆ ​ຘທ
ໞ ຌ​ປທ
ໞ ຓ​ດ​ຂ
ູ່ ຌ
໇ ​ປາກ​ຊາຌເຑືໆບ​ໃນ້​ເຂ຺໇າ​ໃ຅​ກໞຽທ​ກຍ​ແຌທ​຃ທາຓ​຃ຈ
ິ ຂບຄ
ກາຌຏໞບຌເຍ຺າກາຌຎ່ຽຌແຎຄຈິຌຒ້າບາກາຈໂຈງບິຄໃຘ່ຎາ່ ໄຓ້ ​ແຖະ ຘິຈຘະ​ເໝ​ຑາຍ​​ໄຈ້ຊືກ​ຈາ​ເຌຌ​​
ໄຎ​ແຌທ​ໃຈ​ ດູ່​ໃຌ​ຂະ​ຍທຌກາຌຖະຈຍ​ຆາຈ, ຋ໟບຄ​ຊິໆຌ ​ແຖະ ຂຌ
໇ ​ປາກ​ຊາຌ, ຉະນຖບຈ​ເຊິຄ​ກາຌ
ທາຄແຏຌ ​ແຖະ​ ຅ຈ​ຉ໇ຄ​ຎະຉິຍຈ​ຍຌຈາ​ໂ຃ຄກາຌ​຋​ກ
ໆ ໞຽທຂໟບຄ. ​ໄຈ້​ຓ​຃ທາຓ​຃າຈ​ນທຄ​ໄທ້​ທາໞ ຏໞາຌ
ກາຌ​ເຑ໇​ຓ຋ະທ​຃ທາຓ​ຘາຓາຈຌ໇ ຆຸຓ​ຆຌ
຺ ​຅ະ​ຓ​ເຄືໆບຌ​ໄຂ​ຈ​ຂຌ
໇ ​ໃຌ​ກາຌ​ເຂ຺໇າ​ຎະກບຍຘໞທຌ​ຆບກ​ນາ​
ຆໞບຄ​຋າຄ​ແກ້​ໄຂຘິໆຄ​຋ໟາ​຋າງ​ ແ
​ ຖະ ​຃ທາຓ​ຘຽໞ ຄ​ຉໞາຄ໅​ໃຌ​ກາຌ຅ຈ​ຉ໇ຄ​ຎະຉິຍຈກາຌຏໞບຌເຍ຺າກາຌຎ່ຽຌ
ແຎຄຈິຌຒ້າບາກາຈໂຈງບິຄໃຘ່ຎ່າໄຓ້​ໃຌ​ຖະຈຍ​ຉໞາຄ໅.

ເນຈກາຌຉ຺ທ຅ິຄ຋ປ
ໆ ຍຈໞທຌ
 ບາງຸຂບຄແຏຌຄາຌ: 3 ຎ (ເຖ໇ຓແຉ່ເຈືບຌຉຸຖາ

2012 ເຊິຄ ເຈືບຌ ກຌງາ 2015)
 ຏູໃ້ ນ້຋ຌ: ບ຺ຄກາຌຆໞທງເນຖືບເຑືບ
ໆ ກາຌ
ຑຈ຋ະຌາຂບຄຘະນະຖຈບາເຓຖິກາຎະ຅າຑາກ
ຑືຌ
໇ ເບເຆງ
 ຎະເ຋ຈເຎ຺໇າໝາງ: ກາຎູເ຅ງ, ຘຎຎ ຖາທ,
ຓຽຌຓາ, ໄ຋ ແຖະ ນທຽຈຌາຓ

຃ທາຓເຂ຺າ໇ ໃ຅ຂບຄຏູ້ຈາເຌຌກາຌ຅າກນຖາງຂະແໜຄກາຌໄຈ້ເຑຓ
໇ ຂຌ
໇ ຉກ
ໆ ຍຘິຈຘະເໝ
ຑາຍໃຌກາຌຏໞບຌເຍ຺າກາຌຎ່ຽຌແຎຄຈິຌຒ້າບາກາຈ
ໝາກຏ຺ຌຈໟາຌກາຌຑ຺ທຑຌຘືໆຘາຌ຋ໆໄຈ້ປຍກາຌຑຈ຋ະຌາຂ໇ຌຑາງໃຉ້ແຏຌຄາຌ຅ະໄຈ້ປຍກາຌງ຺ກ
ຘູຄຂ໇ຌຉໆຓ ຈໟາຌ຅ິຈຘາຌກຂບຄຏູ້ຈາເຌຌກາຌ຅າກນຖາງຂະແໜຄກາຌ ຉໆກຍຘິຈຘະເໝຑາຍໃຌ
ກາຌຏໞບຌເຍ຺າກາຌຎ່ຽຌແຎຄຈິຌຒ້າບາກາຈ. ຘິໆຄຌ໇຅ະຎະກບຍຘໞທຌໃຌກາຌຎຍຎຸຄຂະຍທຌກາຌ
ແຖະ ກາຌຎະຉິຍຈຄາຌຈໟາຌຌະໂງຍາງ, ກາຌຘໟາຄ຃ທາຓຘາຓາຈ ແຖະກາຌແຖກຎ່ຽຌຂໞາທຘາຌ.
ຏູ້ຈ າເຌ ຌກາຌ຅າກນຖາງຂະແໜຄກາຌ ຖທຓຓ ບ຺ຄກາຌ຅ ຈຉ ໇ຄຂບຄຖຈຊະຍາຌ, ຂບຄຘ ຄ຃຺ຓ ,
຅າກຘະຊາຍຌກາຌຘກຘາ, ຋ໟບຄຊິໆຌ, ແນ່ຄຆາຈ ແຖະ ບ຺ຄກາຌ຅ຈຉ໇ຄຍໆຘຄກຈຖຈແນ່ ຄຆາຈ ແຖະ
ຘາກ຺ຌ, ແຖະ ຑາກເບກະຆ຺ຌ
ເທຍໄຆຂບຄແຏຌຄາຌກຕຌແຓ່ຌາ໇ ຂບຄ
຅ະເຎຌເ຅຺າ໇ ຑາຍເຏງແຏ່຋າຄບິຌເຉິ
ແຌຈຘາຖຍຘິຈຘະເໝຑາຍໃຌກາຌ
ຏໞບຌເຍ຺າກາຌຎ່ຽຌແຎຄຈິຌຒ້າບາກາຈ
ໂຈງບິຄໃຘ່ຎາ່ ໄຓ້. ຆບກປູ້ເຑຓ
໇ ເຉຓໄຈ້
ກໞຽທກຍແຏຌຄາຌກຕຌ ແຓ່ຌາ໇ ຂບຄດູ່
ໃຌເທຍໄຆຂບຄຑທກເປ຺າ:
http://www.recoftc.org/site/
about-green-mekong

ແຏ່ຌຑຍ຃ທາຓເຎຌ຅ິຄ
ຂບຄແຏຌຄາຌກຕຌ
ແຓ່ຌາ໇ ຂບຄ ຘາຓາຈເຂ຺າ໇
ນາໄຈ້ໃຌເທຍໄຆ
ເຆ່ຌກຌ.

ຘິຈຘະເໝຑາຍໃຌກາຌຏໞບຌເຍ຺າກາຌຎ່ຽຌແຎຄຈິຌຒ້າບາກາຈໂຈງບິຄໃຘ່ຎາ່ ໄຓ້ ແຓ່ຌນງຄ?

ແຖກຎ່ຽຌ຃າຉບຍຂບຄ຋ໞາຌ ນຖື ໃນ້຃າຉິຆ຺ຓຉໆກຍຌິງາຓຂບຄແຏຌຄາຌກຕຌແຓ່ຌາ໇ ຂບຄ ແຖະ ຑທກ
ເປ຺າ ຅ະເບ຺າ຃າຉບຍຂບຄ຋ໞາຌບບກດູ່ເທຍໄຆ. ກາຌຎະກບຍຘໞທຌ຋ໆຈເຖຈ ຅ະໄຈ້ງ຺ກໃນ້ເຎຌເຖືໆບຄ
ເຈໆຌໃຌທາຖະຘາຌຘະຍຍຉໆໄຎ. ຘ຺ຄໆ ບແຓທນາຑທກເປ຺າຉາຓ຋ໆດູ່ຌ໇:
green.mekong@recoftc.org.

■

ຘະຍຍ຋ 1

■

ເນຖ໇ຓ຋ 1 ■ ເຈືບຌ ຓິຊຸຌາ 2013

■

ໜໟາ 3 ຅າກ 6

ຏ຺ຌໄຈ້ປຍຂບຄແຏຌຄາຌ

 ໄຈ້ຓຂ໇ຘະເໜແຌະຈໟາຌຌະໂງຍາງດ່າຄຌໟບງ

2 ຆຸຈ ເຑືໆບແກ້ໄຂຍຌນາຈໟາຌກາຌຎ່ຽຌແຎຄຈິຌ
ຒ້າບາກາຈ ຋ໆຉິຈຑຌກຍຎ່າໄຓ້ ແຖະ ໄຈ້ຘືໆຘາ
ຑຌໄຎນາຘະຑາຌະໂງຍາງຂບຄບາຆຽຌ ແຖະ
ເ຃ືບຂໞາງ.
 ບ຺ຄກາຌ຅ຈຉ໇ຄຘຄ຃຺ຓໃຌ຅າຌທຌເຊິຄ 20
ບ຺ຄກາຌ ຅ະໄຈ້ປຍກາຌຐກບ຺ຍປ຺ຓກໞຽທກຍຘິຈ
ຘະເໝຑາຍ ໃຌກາຌຏໞບຌເຍ຺າກາຌຎ່ຽຌແຎຄຈິຌ
ຒ້າບາກາຈ ແຖະ ກາຌເບື໇ບບາຌທງຈໟາຌກາຌ
ຎກຘານາຖືຂບຄຏູ້຋ໆຓຘໞທຌປໞທຓຂ໇ຌປາກຊາຌ.
 ບ຺ຄກາຌ຅ຈຉຄ໇ ຘຄ຃຺ຓເຊິຄ 10 ບ຺ຄກາຌ ຅ະໄຈ້
ປຍກາຌຘະໜຍຘະໜູຌໃຌກາຌເກຍກາ ຖທຍ
ຖທຓ, ກາຌ຺ຈ ແຖະ ຘືໆຘາຌ຋ຈຘະຌະຂບຄຏູ້ຓ
ຘໞທຌປໞທຓຂຌ
໇ ປາກຊາຌ ໄຎນາຏູ້ທາຄຌະໂງຍາງ
ດູ່ໃຌເຂຈຑູຓຓຑາກຂບຄເຂ຺າເ຅຺໇າ.

ຂໞາທຘາຌ ແຖະ ຂຓ
໇ ຌ
ູ ນຖໟາຘຸຈກໞຽທກຍຘິຈຘະເໝຑາຍ
ຎຍຎຸຄຘິຈຘະເໝຑາຍໃຌເທຖາທາຄແຏຌຈໟາຌ ເຕຈ+ແນ່ຄຆາຈ: ຋ຈຘະຌະຂບຄບ຺ຄກາຌຘຄ຃຺ຓຂບຄ
ຎະເ຋ຈໄ຋
ໃຌທຌ຋ 6 ຓຌາ, ແຏຌຄາຌກຕຌແຓ່ຌ໇າຂບຄ ແຖະ ໂ຃ຄກາຌ ຖຍ
(LEAF) ໄຈ້຅ຈກບຄຎະຆຸຓຎກຘານາຖື ຂບຄບ຺ຄກາຌຘຄ຃຺ຓຂ໇ຌກໞຽທ
ກຍ“ ກາຌຎຍຎຸຄຘິຈຘະເໝຑາຍໃຌເທຖາທາຄແຏຌຈໟາຌ ເຕຈ+ ແນ່ຄ
ຆາຈ: ຉາຓ຋ ຈຘະຌະຂບຄບ຺ຄກາຌຘ ຄ຃຺ຓຂບຄໄ຋”. ຆ ໆຄໄຈ້ຖິ໇ເຖ ໇ ຓ
ຂະຍທຌກາຌຎກຘານາຖື ແຖະ ກາຌຐກບ຺ຍປ຺ຓດູ່ໃຌຎະເ຋ຈໄ຋, ຆໆຄ
ເຎຌຎະເ຋ຈ຋າບິຈໃຌກາຌຖິ໇ເຖ໇ຓແຏຌຄາຌກຕຌແຓ່ຌາ໇ ຂບຄ.

ຘະຑາຍ ແຖະ ໝາກຏ຺ຌ຋ ໆງ຺ກຂ ໇ຌດູ່ໃຌກາຌຎ ກຘານາຖື຃ ໇ຄ຋ າບິຈຌ ໇ ,
ແຓ່ຌຓເຌື໇ບໃຌນຖາກນຖາງ ຆໆຄຉິຈຑຌກຍກາຌຘໟາຄ຃ທາຓຘ຺ຓຍູຌໃນ້
ຍ຺ຈຘະເໜກາຌຘໟາຄ຃ທາຓຑໟບຓຈໟາຌ ເຕຈ+ ຂບຄຎະເ຋ຈໄ຋. ບ຺ຄກາຌ
ຘຄ຃຺ຓຂບຄໄ຋ໄຈ້ນງິຍງ຺ກຂ໇ຌ ຈໟາຌ຃ທາຓກຄທ຺ຌ຋ໆຓຏ຺ຌກະ຋຺ຍນຖາງ
ດ່າຄ ຆໆຄຉໟບຄກາຌໃນ້ຓກາຌແກ້ໄຂກໞບຌ຋ໆ ເຕຈ+ ຅ະໄຈ້ປຍກາຌຘະ
ໜຍຘະໜູຌ຅າກບ຺ຄກາຌຘຄ຃຺ຓ. ຆໆຄໄຈ້ເກຈຂ໇ຌໄຎ ຑໟບຓ໅ກຍກາຌຘະ
ເໜ ກາຌກຽຓ຃ທາຓຑໟບຓຂບຄໄ຋ ຉ ໆກ ຍແຏຌຄາຌ຃ູ່ປໞທຓກາກຍບຌ

ຎ່າໄຓ້ຂບຄ຋ະຌາ຃າຌໂຖກ. ກາຌຘະເໜແຌະ຅າຌທຌຌໆຄ຋ໆໄຈ້ຊືກຘໟາຄ
ຂ໇ຌຏໞາຌຂະຍທຌກາຌຎກຘານາຖືຂບຄບ຺ຄກາຌຘຄ຃຺ຓ ໄຈ້ຘ຺ໆຄຘະເໜໄຎ
ນາ຋ະຌາ຃າຌໂຖກດ່າຄເຎຌ຋າຄກາຌ.

ໃຌຂະຌະ຋ໆຍ຺ຈຘະເໜກາຌຘໟາຄ຃ທາຓຑໟບຓຂບຄໄ຋ໄຈ້ປຍກາຌເນຌ
ຈ, ຓເຄືໆບຌໄຂ຅າຌທຌຌໆຄ ຅ະຉໟບຄໄຈ້ຎະຉິຍຈ ຆໆຄຖທຓ຋ຄຂະຍທຌ
ກາຌຎກຘານາຖື຋ໆຖ຺ຄເຖິກໄຎຉໆຓ . ຂ໇ຓູຌເຑ໇ຓເຉຓກໞຽທກ ຍເຖືໆບຄຌ໇
ແຖະ ກາຌຎກຘານາຖືໃຌຉໆໜໟາຘາຓາຈເຂ຺໇າເຍິໆຄໄຈ້ດູ່ເທຍໄຆຂບຄຑທກ
ເປ຺າ.
ກາຌຎກຘານາຖື຃໇ຄຉໆໄຎ ຅ະ຅ຈຂ໇ຌດູ່຋ໆ ຘຎຎ ຖາທ ແຖະ ນທຽຈຌາຓ
ໃຌຘບຄເຈື ບ ຌຂໟ າ ຄໜໟ າ .
ກະຖຸ ຌ າ ຉິ ຈ ຉ ໆ ຑ ຺ ທ ຑ ຌກ ຍຑທກເປ຺ າ ໃຌ
green.mekong@recoftc.org ເຑືໆບນາຂ໇ຓູຌເຑ໇ຓເຉຓ.

ກບຄຎະຆຸຓຘາຓະຌາຖະຈຍຆາຈ຋ໄໆ ຈ້຅ຈຂຌ
໇ ດູ່ ຘຎຎ ຖາທ ແຖະ ນທຽຈຌາຓ
RECOFTC - ຘູຌຘາຖຍຎະຆາຆ຺ຌ ແຖະ ຎ່າໄຓ້ ໄຈ້ເບື໇ບບາຌທງ
ກາຌ຅ຈກບຄຎະຆຸຓຘາຓະຌາຖະຈຍຆາຈກໞຽທກຍຍ຺ຈຍາຈງິຄຆາງດູ່ໃຌ
຋຺ໆທຑາກຑື໇ຌ. ຘບຄ຃໇ຄ຋າບິຈ ແຓ່ຌໄຈ້຅ຈຂ໇ຌດູ່ ຘຎຎ ຖາທ ແຖະ
ນທຽຈຌາຓ, ໃຌໄຖງະຉ຺໇ຌຂບຄຎຌ໇ , ແຖະ ງຄຓແຏຌຘາຖຍຎະເ຋ຈ
ບໆຌ໅ດູ່ໃຌຑາກຑື໇ຌບກ. ຅ຸຈຎະຘ຺ຄຂບຄກບຄຎະຆຸຓຘາຓະຌາຖະຈຍຆາຈ
ຂບຄຆຽທຆາຌຈໟາຌຍ຺ຈຍາຈງິຄຆາງ, ທຽກຄາຌຎ່າໄຓ້, ກາຌຎ່ຽຌແຎຄຈິຌ
ຒ້າບາກາຈ ແຖະ ເຕຈ+ ແຓ່ຌເຑືໆບຈຄຈູຈ຃ທາຓຘ຺ຌໃ຅ໄຎນາກາຌຖທຓ
ເບ຺າ຋ຈຘະຌະຂບຄຍ຺ຈຍາຈງິຄຆາງ ເຂ຺໇າໃຌຌະໂງຍາງ ແຖະ ກາຌຖ຺ຄ
຋ຌຈໟາຌທຽກຄາຌຎ່າໄຓ້, ກາຌຎ່ຽຌແຎຄຈິຌຒ້າບາກາຈ ແຖະ ເຕຈ+.
ໃຌ ຘຎຎ ຖາທ, ກບຄຎະຆຸຓຘາຓະຌາ ແຓ່ຌໄຈ້ຈາເຌຌໄຎໂຈງກາຌ
ປໞທຓກຌ ຖະນທໞາຄ RECOFTC ແຖະ ກ຺ຓຎ່າໄຓ້, ກະຆທຄກະຘິກາ
ແຖະ ຎ່າໄຓ້. ຓຏູ້ເຂ຺໇າປໞທຓເກືບຍ 45 ຃຺ຌ຋ໆເຎຌຉ຺ທແ຋ຌຓາ຅າກບ຺ຄ
ກາຌ຅ຈຉ໇ຄຂບຄຖ ຈຊະຍາຌ, ບ຺ຄກາຌຍໆຘຄກຈຖຈຘາກ຺ຌຈໟາຌຘິຄແທຈ
ຖໟບຓ, ຖທຓ຋ຄຍຌຈາກ຺ຓກບຄຂບຄກະຆທຄຆຍຑະງາກບຌ຋າຓະຆາຈ
ແຖະ ຘິໆຄແທຈຖໟບຓ, ນໟບຄກາຌເຕຈ+, ຘະຓາ຃຺ຓປກ຋າຓະຆາຈ ແຖະ
ຘະຓາ຃຺ຓຑຈ຋ະຌາຍ຺ຈຍາຈງິຄຆາງ.

ໃຌຎະເ຋ຈນທຽຈຌາຓ, ກບຄຎະຆຸຓຘ າຓະຌາແຓ່ຌກາຌຈ າເຌ ຌຄາຌ
ປໞທຓກຌຖະນທໞາຄ RECOFTC ແຖະ ບ຺ຄກາຌຎ່າໄຓ້ຂບຄນທຽຈ
ຌາຓ. ຓຏູ້ແ຋ຌ຋ຄໝ຺ຈ 48 ຃຺ຌ຋ໆເຎຌຏູ້ຉາຄໜໟາຂບຄບ຺ຄກາຌ຅ຈຉ໇ຄ
ຂບຄ ຖຈຊະຍາຌ, ບ຺ຄກາຌຍໆຘຄກຈຖຈຑາງໃຌ ແຖະ ຘາກ຺ຌ ແຖະ ບ຺ຄ
ກາຌ຅ຈຉ໇ຄຘຄ຃຺ຓ ແຖະ ບຌ
ໆ ໅, ໄຈ້ເຂ຺໇າປໞທຓຘາຓະຌາຌໆຄທຌ.
ໃຌກບຄຎະຆຸຓ຋ຄຘບຄ຃໇ຄຏູ້ຉາຄໜໟາ຅າກໜໞທງຄາຌຉໞາຄ໅, ຖທຓຓ ຘູຌ
຃຺໇ຌ຃ທໟາ & ຑຈ຋ະຌາໃຌເຂຈເຌຌຘູຄ , ຂະຍທຌກາຌປໞທຓຓືຈໟາຌເຕຈ
ຂບຄຘະນະຎະຆາຆາຈ ກໞຽທກຍກາຌນຖຸຈຏໞບຌກາຌຎ່ບງບາງຑິຈ຅າກ
຋າຖາງຎ່າໄຓ້ ແຖະກາຌເປຈໃນ້ຎ່າໄຓ້ເຘືໆບຓໂຆຓ, (UN-REDD),
ແຖະ ແຏຌຄາຌນຖຸຈ ຏໞບຌກາຌຎ່ບງບາງຑິ ຈໃຌຎ່າໄຓ້ຂບຄເບເຆງ
(LEAF) ດູ່ນທຽຈຌາຓ, ໄຈ້ແຖກຎ່ຽຌຍ຺ຈປຽຌຈໟາຌກາຌຖທຓເບ຺າ
ຍ຺ຈຍາຈງິຄຆາງເຆືໆບຓເຂ຺໇າໃຌທຽກຄາຌ. ກາຌຘະເໜເບກະຘາຌ ແຖະ
ກາຌຎ ກຘານາຖືເຎຌກຸ່ຓງໞບງ໅ ຅ະເກຈຏ຺ຌໃຌຍ຺ຈຖາງຄາຌນງ ໇ຈໟາຌ
ຌະໂງຍາງຘາຖຍແຉ່ຖະຎະເ຋ຈ. ຍ຺ຈຖາງຄາຌນງ໇ຈໟາຌຌະໂງຍາງ ຅າກ
ກບຄຎະຆຸ ຓ ຘ າຓະຌາ ແຓ່ ຌ ຘາຓາຈເຂ຺ ໇ າ ເຍິ ໆ ຄ ໄຈ້ ດ ູ ່ ໃ ຌເທຍໄຆຂບຄ
RECOFTC.

ກາຌຘໟາຄ຃ທາຓຘາຓາຈ ເຑືໆບຖທຓເບ຺າຖກຘະຌະຈໟາຌຘຄ຃຺ຓ ເຂ຺໇າໃຌ຃ທາຓຑໟບຓຈໟາຌເຕຈ+

■

ແຏຌຄາຌ຃ູ່ປໞທຓຈໟາຌກາກຍບຌຎ່າໄຓ້ ໄຈ້຅ຈກບຄຎະຆຸຓຖະຈຍຑາກ
ຑື໇ຌຂ໇ຌ ຆໆຄຓນ຺ທຂ໇ທໞາຈໟທງ “ກາຌຘໟາຄ຃ທາຓຘາຓາຈ ເຑືໆບຖທຓເບ຺າຖກ
ຘະຌະຈໟາຌຘ ຄ຃຺ຓເຂ຺໇າໃຌ຃ທາຓຑໟບຓຈໟາຌເຕຈ+”, ແຉ່ທ ຌ຋ 30
ເຈືບຌ ເຓຘາ ເຊິຄທຌ຋ 3 ເຈືບຌຑຈຘະຑາ, ຋ໆຍາຄກບກ. ຏູ້ເຂ຺໇າປໞທຓ
ຓາ຅າກຍຌຈາຎະເ຋ຈ ໃຌເບເຆງ຋ໆໄຈ້຃ຈເຖືບກໄທ້ , ເຆໆຌ ຎະເ຋ຈ
ກາຎູເ຅ງ, ຘຎຎ ຖາທ, ບິຌໂຈເຌເຆງ, ເຌຎາຌ, ຎາຎ຺ທ ຌິທກຌ, ໄ຋,
ທາຌ຺ທຉູ ແຖະ ນທຽຈຌາຓ.

1] ກາຌຘກຘາຎະເຓຌງຸຈ຋ະຘາຈຈໟາຌຘິໆຄແທຈຖໟບຓ ແຖະ ຘຄ຃຺ຓ [2]
ຂະຍທຌກາຌຎກຘານາຖື ແຖະ ກາຌເຂ຺໇າປໞທຓ ແຖະ [3] ກ຺ຌໄກຂບຄ
ກາຌຉາຌິຘ຺ໆຄຂໞາທ ແຖະ ກາຌແກ້ໄຂ຃ທາຓປໟບຄ຋ຸກ. ຏູ້ແ຋ຌ຋ໆເປຈທຽກ
ກ ຍ຃ທາຓຑໟບຓຈໟາຌ ເຕຈ+ ຅າກຍ ຌຈາຎະເ຋ຈໃຌເບເຆງ ໄຈ້ຓ
ໂບກາຈກທຈກາ, ທິເ຃າະ ແຖະ ແຖກຎ່ຽຌ຃ທາຓ຃ືຍໜໟາ ແຖະ ຘິໆຄ຋ໟາ
຋າງ ຋ໆກໞຽທຑຌກຍກາຌເບ຺າຖກຘະຌະຈໟາຌຘຄ຃຺ຓເຂ຺໇າໃຌ຃ທາຓຑໟບຓ
ຈໟາຌເຕຈ+.

ເນຈກາຌບຌຌ໇ໄຈ້ຘໟາຄໂບກາຈໃນ້ຓຏູ້ເຂ຺໇າ ປໞທຓ຋ໆນຖາກນຖາງຓາ຅າກ
ນຖາງຎະເ຋ຈ຋ໆຈາເຌຌເຕຈ+ ດູ່ໃຌຑາກຑື໇ຌເບເຆງຎາຆຒິກ ເຑືໆບຓາ
ເຂ຺໇ າປໞທ ຓໃຌກາຌປຽຌປູ ້ ຋ ໆກ ໟາ ທໜໟ າກໞຽ ທກ ຍຘາຓນ຺ ທເຖື ໇ ບຄ຋ ໆ ຓ ກາຌ
ຑ຺ທຑຌ ຆໆຄກຌ ແຖະກຌ ຆໆຄເຎຌໃ຅ກາຄຂບຄກາຌກຽຓ຃ທາຓຑໟບຓ,
ໂຈງໄຈ້ປຍກາຌຘະໜຍຘະໜູຌ຅າກແຏຌຄາຌ຃ູ່ປໞທຓກາກຍບຌຎ່າໄຓ້ .

ເບກະຘາຌ຋ຄໝ຺ຈ຅າກກບຄຎະຆຸຓແຓ່ຌຘາຓາຈເຂ຺໇າເຍິໆຄໄຈ້ດູ່ໃຌເທຍໄຆ
ຂບຄ FCPF.
https://www.forestcarbonpartnership.org/SHANGRILAND

ຘະຍຍ຋ 1

■

ເນຖ໇ຓ຋ 1 ■ ເຈືບຌ ຓິຊຸຌາ 2013

■

ໜໟາ 4 ຅າກ 6

ແກ້ທຆໞບຄຍ຺ຈຍາຈງິຄຆາງ
ເບກະຘາຌກໞຽທກຍແກ້ທຆໞບຄຍ຺ຈຍາຈງິຄຆາງແຓ່ຌເທ຺໇າເຊິຄເບກະຘາຌ, ຆຍຑະງາກບຌ ແຖະ ກາຌຎກຘານາ
ຖືກໞຽທກຍຘິຈຘະເໝຑາຍຂບຄຍ຺ຈກຍາຈງິຄຆາງ ຆໆຄໄຈ້ຓກາຌຑຈ຋ະຌາເຂ຺໇າໃຌແຏຌຄາຌກຕຌແຓ່ຌ໇າຂບຄ. ຃ື
ກຍຘໞທຌ຋ໆເນຖືບຂບຄທາຖະຘາຌຘະຍຍຌ,໇ ຑາກຌ໇ເຎຌຑາກ຋ໆຓກາຌແຖກຎ່ຽຌຆໆຄກຌ ແຖະກຌ, ເຎຌຍໞບຌ຋ໆ
ຑທກເປ຺າ຅ະໄຈ້ເຌ໇ຌໜກໃຘ່ກາຌແກ້ໄຂ຋ໆຎະຉິຍຈໄຈ້ຉໆກຍຍຌນາຘິຈຘະເໝຑາຍຂບຄຍ຺ຈຍາຈງິຄຆາງ ຑໟບຓ
຋ຄໂບກາຈ຋ໆເກຈຓາ຅າກຘະຑາຍເຄືໆບຌໄຂ຋ໆ຃ໟາງ຃ືກຌ. ຈໆຄຌ໇ຌແກ້ທຆໞບຄຍ຺ຈຍາຈງິຄຆາງ຅ໆຄເຎຈກທໟາຄປຍເບ຺າ
຃າ຃ິຈ຃ າເນ ຌ຋ ໆຓ ຃ຸຌ຃ໞາຂບຄ຋ໞາຌ. ໃຌຘະຍ ຍເຎ ຈຎະຊ຺ຓຓະເຖກຌ ໇ຑທກເປ຺າຂ ຊືໂບກາຈຂະນງາງ຃ທາຓ
ໝາງຂບຄຘິຈຘະເໝຑາຍ ແຖະ ຍ ຌຖະງາງກໞຽທກ ຍ຃ທາຓຉໟບຄກາຌຈໟາຌຘິຈຘະເໝຑາຍຂບຄຍ຺ຈຍາຈງິຄ
ຆາງ.

ແຓ່ ຌ ນງ ຄ຃ື ຘິ ຈ ຘະເໝ ຑາຍຂບຄຍ຺ ຈ ຍາຈງິ ຄ ຆາງ?

ຍ຺ຈຍາຈງິຄຆາງແຓ່ຌຂະຍທຌກາຌຈາເຌຌຄາຌ, ຋ຈຘະຌະ຃ະຉິ, ແຖະ ກາຌຘ຺ຓຓຸຈຊາຌ ຋ໆໃນ້ໂບກາຈ
ແຖະ ຘໟາຄ຃ທາຓ຃າຈນທຄຂບຄຍຸກ຃຺ຌຉາຓເຑຈຂບຄຉ຺ຌ . ຆໆຄເຎຌໜໆຄໃຌຖກຘະຌະ຋ໆຓບິຈ຋ິຑ຺ຌຉໆຘິຈ
ຘະເໝ ຑາຍຈ ໆຄ຋ ໆໄຈ້ບະ຋ິຍາງຓາກໞບຌໜໟາຌ ໇ . ໃຌຌິງາຓຂບຄຑທກເປ຺າກໞຽທກ ຍຘິຈຘະເໝ ຑາຍຂບຄ
ຍ຺ຈຍາຈງິຄຆາງ, ຍ຺ຈຍາຈງິຄຆາງ ແຓ່ຌຍໆເ຃ງແງກບບກຈໟາຌເຆື໇ບຆາຈ, ເຏ຺ໆາຑຌ, ຑາຘາ, ກາຌເຘງບ຺ຄ
຃ະ, ຖາງປຍ, ນຖື ຘິໆຄນຖາກນຖາງບໆຌ໅຋ໆຌິງາຓຑທກເປ຺າທໞາເຎຌຓະຌຸຈ.

ຆໟາຄ ແຖະ ຅ຕາຍ - ຌິ຋າຌເຖືບ
ໆ ຄຘບຄຘໞຽທ
ໃຌກາຖະ຃໇ຄຌຄໆ ຈ຺ຌຌາຌຓາແຖ້ທ, ຋ໆເກຈຓຘະຑາຍແນ້ຄແຖ້ຄຓາເຎຌເທຖາຌໆຄ຋຺ຈຘະທຈ,
ຆໟາຄ ແຖະ ເຑືໆບຌ຅ຕາຍ ໄຈ້ຑາກຌໄຎຆບກນາຌ໇າ. ນຖຄ຅າກ຋ໆໄຈ້ງໞາຄຓາເຎຌເທຖາ
ນຖາງທຌ, ຑທກເຂ຺າໄຈ້ຍຄເບຌໄຈ້ຓາຑ຺ຍກຍໂຊໜໞທງຌໆຄ຋ໆຓຌ໇າເຉຓ. ຋ຌໃຈຌ໇ຌ ຆໟາຄ
ກແງ່ຄທຄຂບຄຉ຺ຌຖ຺ຄໃຌຎາກບຌແ຃ຍ໅ຂບຄໂຊຌ໇າ ແຖະ ຈູຈຈືໆຓກິຌຌ໇າຆໆຄເຎຌ຃໇ຄ຋າບິຈ
ໃຌຆໞທຄນຖາງ໅ຎ. ຆໟາຄນຖຽທໄຎນາເຑືໆບຌຂບຄຉ຺ຌດ່າຄຓ຃ທາຓຘຸກ ໂຈງຓ຃ທາຓ຃າຈ
ນທຄດາກເນຌເຑືໆບຌຂບຄຉ຺ຌ ປໞທຓຓ຃ທາຓຘະຍາງໃ຅຃ືກຍຉ຺ຌເບຄປູ້ຘກ ແຉ່຅ຕາຍ
ເກຈຓ຃ທາຓຘຍຘ຺ຌ ແຖະ ກະທ຺ຌກະທາງ!

“ຍ຺ຈຍາຈງິຄຆາງແຓ່ຌຖກຘະຌະ຋ໆ
ຘາ຃ຌບຌຌໆຄ, ຆຄໆ ຍຘ
ໆ າຓາຈ຅ະເຍິຄໆ
ຂໟາຓໄຈ້, ໂຈງຘະເຑາະ ແຓ່ຌໃຌກ
ຖະຌກາຌຈາເຌຌກາຌຏໞບຌເຍ຺າກາຌ
ຎ່ຽຌແຎຄຈິຌຒ້າບາກາຈໂຈງຏໞາຌ
ຂະຍທຌກາຌຂບຄ ເຕຈ+; ຊໟາຑທກ
ເປາຍຖ
ໆ ທຓເບ຺າ ຋ຄແຓ່ງຄິ ແຖະ ຏູ້
ຆາງ [ຘະຓາຆິກຂບຄຆຸຓຆ຺ຌ] ເຂ຺າ໇ ໃຌ
ຂະຍທຌກາຌທາຄແຏຌ ແຖະ
ກາຌ຅ຈຉ໇ຄຎະຉິຍຈ, ໂບກາຈຂບຄ
຃ທາຓຘາເຖຈຏ຺ຌ ແຓ່ຌຓືຈຓ຺ຌ
ນຖາງ”.
຋ໞາຌຈຕ. Nguyen Ba Ngai, ປບຄ
ບ າຌທງກາຌບ຺ ຄ ກາຌຎ່ າ ໄຓ້ ນ ທຽຈຌາຓ
(VNFOREST), ໃຌຂະຌະ຋ ໆເຌ ໇ຌໃຘ່
຃ທາຓຘ າ຃ ຌຂບຄກບຄຎະຆຸຓຖະຈ ຍຆາຈ
ກໞຽທກ ຍຍ຺ຈຍາຈງິຄຆາງ ຋ ໆຌະ຃ບຌປາ
ໂຌງ, ນທຽຈຌາຓ ໃຌເຈືບຌເຓຘາ
2013.

຅ຕາຍໃຆ້຃ທາຓຑະງາງາຓນຖາງ຋ໆຘຸຈ ຋ໆ຅ະຈືໆຓຌ໇າ຅າກຎາກແ຃ຍ໅ຂບຄໂຊຌ໇າ. ໂຉ຅ຕຍກ຺ໆຄ຃ຖ຺ຄຉໆາ຋ໆຘຸຈເກືບຍ຅ະເປຈຘາເຖຈ຅຺ຌ
ທໞາເກບຍ຅ະ຃ໟທຓໂຊຌ໇າຖ຺ຄ ແຉ່ກຍຘາຓາຈ຅ະຈືໆຓຌ໇າໄຈ້. ໃຌ຋ຌໃຈຌ໇ຌ ຋ຄຘບຄຘໞຽທກເຖ໇ຓປູ້ໄຈ້ທໞາ ຅ຕຍ ຍຘາຓາຈຈືໆຓຌ໇າໄຈ້຅າກ
ໂຊຌ໇າໜໞທງຌ໇ “ແຉ່ງໟບຌນງຄ” ຑທກເຂ຺າຉ຺ກຉະຖຄດູ່ທໞາ, “ເຎຌນງຄ຅ຕາຍ ຍຘາຓາຈຈືໆຓຌ໇າໄຈ້຃ືກຍຆໟາຄ?”
຋ໞາຌ Maridel Alberto, ຑະຌກຄາຌ຋ໆເຍິໆຄແງຄທຽກຄາຌຈໟາຌຍ຺ຈຍາຈງິຄຆາງຂບຄ RECOFTC ບະ຋ິຍາງທໞາ “຃ທາຓຘະເໝ
ຑາຍຘາຓາຈຍຌຖຸໄຈ້ ຊໟາຓຏ຺ຌກະ຋຺ຍ຋ໆເ຋຺ໆາ຋ຽຓກຌເ຋຺ໆາຌ໇ຌ, ເທ຺໇າບກດ່າຄໜໆຄໄຈ້ທໞາ - ໝາກຏ຺ຌຘຸຈ຋ໟາງ຋ໆຎາຈຊະໜາ ແຓ່ຌ຃ທາຓ
ຘະເໝຑາຍ຋ໆຘາຓາຈຍຌຖຸໄຈ້ໂຈງຏໞາຌຘິຈຘະເໝຑາຍ. ດູ່ໃຌຌິ຋າຌຘ໇ຌ໅ຂບຄຑທກເປ຺າກໞຽທກຍຆໟາຄ ແຖະ ຅ຕາຍຌ໇ຌ, ໂຊໃຘ່ຌ໇າ຋ໆຓ
຃ທາຓກທໟາຄຑຽຄຑ຋ໆ຅ະນຖທຓຎາກຂບຄ຅ຕາຍ ກ຅ະໄຈ້ເກຈຓ຃ທາຓຘະເໝຑາຍໃຌກາຌເຂ຺໇າເຊິຄຌ໇າ”.
຋ໞາຌ Maridel Alberto ງຄບະ຋ິຍາງເຑ໇ຓຉໆຓທໞາ ຘິໆຄຌ໇ກໞຽທຑຌກຍແຏຌຄາຌກຕຌແຓ່ຌ໇າຂບຄຈໟາຌຂບຍຂບຄຘິຈຘະເໝຑາຍ: “ຘິຈ
ຘະເໝຑາຍຂບຄຍ຺ຈຍາຈງິຄຆາງ ແຓ່ຌປຍປູ້ທໞາ ຍແຓ່ຌ຅ະເທ຺໇າເຊິຄຘະເຑາະແຉ່຃຺ຌ ຏູ້ຆາງ ແຖະ ແຓ່ງິຄ, ແຉ່ ແຓ່ຌກາຌຎຍຖະຈຍ
“ຘະໜາຓກິຖາ” ໂຈງກາຌງໟາງຘິໆຄກຈຂທາຄຉໞາຄ໅ ນຖື ເຑ໇ຓຑູຌ຃ທາຓບາຈຘາຓາຈ຋ໆເປຈໃນ້຋ຸກ຃຺ຌຌາໃຆ້ຘິຈ຋ິຂບຄຉ຺ຌເບຄໄຈ້ . ຊໟາ
ນາກກາຌ຺ຈໝາງຈໟາຌຘຄ຃຺ຓ຋ໆເກຈຂ໇ຌ຅າກຍ຺ຈຍາຈງິຄຆາງ, ຆ຺ຌຆຌ
໇ , ຘຌຆາຈ, ຃ທາຓຍໆຘາຓາຈ ແຖະ ຎຈໄ຅ບໆຌ໅, ກຈກຌ຃຺ຌ຅າກ
ກາຌຆ຺ຓໃຆ້ຘິຈ຋ິຂບຄຉ຺ຌ, ແຖ້ທແຓ່ຌ຅ະຍໆຘາຓາຈຓ຃ທາຓຘະເໝຑາຍໄຈ້ . ບຌຌ໇຅ໆຄເຎຌຍໞບຌ຋ໆທໞາຓ຃ທາຓຉໟບຄກາຌກາຌ຃ຸ້ຓ຃ບຄ
ຍຖິນາຌຈ ເຑືໆບຎ້ບຄກຌຘິຈ຋ິຓະຌຸຈ ແຖະ ປຍຎະກຌກາຌເຂ຺໇າປໞທຓ຋ໆຓ຃ທາຓໝາງຂບຄຏູ້຋ໆຓຘໞທຌປໞທຓ, ຓແຉ່ຘະຑາຍແຍຍຌ໇ເ຋຺ໆາ
ຌຌ
໇ ຅ຄໆ ຅ະຘາຓາຈຓກາຌແຍ່ຄຎຌຏ຺ຌຎະໂນງຈ ຋ງ
ໆ ຉ
ຸ ິ຋າກທໞາ”.
“ກາຌ຃຺໇ຌ຃ທໟາໄຈ້ຘະເໜແຌະທໞາ
ຉ຺໇ຌໄຓ້ ແຖະຎ່າໄຓ້ຓ຃ທາຓຘາ
຃ຌ ຉໆກຍຆທິຈກາຌເຎຌດູ່ຂບຄ
ແຓ່ງິຄໃຌຆ຺ຌຌະຍ຺ຈນຖາງກທໞາ
ຂບຄຏູ້ຆາງ”
ຘະຊາຍຌຖະນທໞາຄຆາຈຈໟາຌ
ກາຌຑຈ຋ະຌາແຍຍງືຌງ຺ຄ
ບ຺ຄກາຌບານາຌ ແຖະກາຌກະເຘຈຂບຄຘະນະຎະຆາຆາຈ
“ແຓ່ງິຄ ແຖະ ຏູ້ຆາງໃຌຆ຺ຌຌະ
ກາຌຑຈ຋ະຌາແຍຍງືຌງ຺ຄ ຘາຓາຈຍຌຖຸໄຈ້ ຓແຉ່ເທຖາ
ຍ຺ຈຘໞທຌນຖາງຓ຃ທາຓປູ້ແຉກ
຋ໆຏູ້ຆາງ ແຖະ ແຓ່ງິຄຓໂບກາຈຎະຘ຺ຍຏ຺ຌຘາເຖຈໃຌ
ບ຺ຄກາຌFAO ຓເບກະຘາຌດ່າຄນຖາກນຖາງກໞຽທ
ຉໞາຄກຌຉໆກຍຆຍຑະງາກບຌຎ່າ
ຆິທິຈ຋ໆເຂ຺າເ຅຺໇າເຖືບກເບ຺າເ຋຺ໆາຌ໇ຌ. ໂບກາຈຘາຖຍຆທິຈ
ກຍຍ຺ຈຍາຈງິຄຆາງໃຌທຽກຎ່າໄຓ້. ກະຖຸຌາປຽຌປູ້
ໄຓ້ ແຖະ ຍ຺ຈຍາຈຉໞາຄ໅ໃຌກາຌ
ແຓ່ຌໄຈ້ປຍກາຌ຃໇າໜູຌຈໟທງຘະຑາຍແທຈຖໟບຓ ແຖະ
຃ຸ້ຓ຃ບຄຉ຺໇ຌໄຓ້ ແຖະ ຎ່າໄຓ້”.
ຉືໆຓດູ່ໃຌ
ຖະຍ຺ຍຘຄ຃຺ຓ຋ໆເບືບ
໇ ບາຌທງ. ກະຖຸຌາບໞາຌຉືໆຓດູ່ໃຌ
http://www.fao.org/gender/gender-

ແນຖໞຄຂບຄຂຓ
໇ ຌ
ູ ຂໞາທຘາຌກໞຽທກຍຍ຺ຈຍາຈງິຄຊາຍ

http://www.iisd.org/gender/

■

ຘະຍຍ຋ 1

■

ເນຖ໇ຓ຋ 1 ■ ເຈືບຌ ຓິຊຸຌາ 2013

home/gender-programme/genderforests/en/

■

ໜໟາ 5 ຅າກ 6

ກໞຽທກຍ RECOFTC
RECOFTC ແຓ່ຌບ຺ຄກາຌ຅ ຈຉ ໇ຄຘາກ຺ຌ ຋ ຍ ໆນທ ຄຏ຺ຌກ າໄຖ ຆ ໆຄຓ ຃ທາຓ
ຆໞຽທຆາຌ຋າຄຈໟາຌກາຌຘໟາຄ຃ທາຓບາຈຘາຓາຈຘ າຖຍຎ່າໄຓ້ຆຸຓຆ຺ຌ ແຖະ ກາຌ
຃ຸ້ຓ຃ບຄ຅ຈຘຌຎ່າໄຓ້ດູ່ຂ໇ຌປາກຊາຌ ໃຌຑາກຑື໇ຌເບເຆງ-ຎາຆຒິກ . ໂຈງເຖ໇ຓ
຅າກກາຌເຎຌຘູຌກາຄ຃ທາຓປູ້ໃຌຎ 1987, RECOFTC ໄຈ້ໃນ້ກາຌຘະໜຍ
ຘະໜູຌດ່າຄແຂຄຂ ຌ ຉ ໆກາຌຑ ຈ຋ະຌາຘະຊາຍ ຌ຅ ຈຉ ໇ຄ຃ຸ້ຓ຃ບຄ, ຌະໂງຍາງ
ແຖະ ແຏຌຄາຌໃຌຑາກຑື໇ຌຈໟາຌຎ່າໄຓ້ຆຸຓຆ຺ຌ

ທາຖະຘາຌຘະຍຍຌ໇຅ຈຑິຓບບກໂຈງ:
RECOFTC – ຘູຌຘາຖຍຎະຆາຆ຺ຌ ແຖະຎ່າໄຓ້ (The
Center for People and Forests)
ຉູ້ໄຎຘະຌ 1111
ນໟບຄກາຌໄຎຘະຌກະເຘຈຘາຈ
ຍາຄກບກ 10903, ຎະເ຋ຈໄ຋

ຍຌຌາ຋ິກາຌທາຖະຘາຌ: Ann Jyothis, RECOFTC
ປູຍຑາງໂຈງ: All images by Etienne Delattre, RECOFTC
ກະຖຸຌາຆບກປູ້ຉືໆຓກໞຽທກຍແຏຌຄາຌກຕຌ ແຓ່ຌ໇າຂບຄໃຌເທຍໄຆຂບຄຑທກເປ຺າ:
http://www.recoftc.org/site/about-green-mekong

ຖິຂະຘິຈຉໆເບກະຘາຌ © 2011 RECOFTC - ຘູຌຘາຖຍຎະຆາຆ຺ຌ ແຖະ ຎ່າໄຓ້ ບະຌຸງາຈໃນ້ບຈຘາເຌ຺າແຍຍຈ຅ຉບຌ ນຖື ແຍຍເຎຌເບກະຘາຌເຎຌເ຅້ງ ຍາຄຘໞທຌ
ນຖື ຋ຄໝ຺ຈຂບຄທາຖະຘາຌຌ໇ ເຑືໆບ຅ຸຈຎະຘ຺ຄກາຌຘກຘາ ນຖື ຍໆແຓ່ຌເຑືໆບກາຌ຃ໟາໂຈງຍຓ຃ໞາ຋�