Analisis Kelayakan Usaha Pembuatan Batu Bata Dengan Tandan Kosong Kelapa Sawit Sebagai Bahan Bakar (Studi Kasus: Desa Jentera Barat, Kecamatan Wampu, Kabupaten Langkat)
Lampiran 1. Karakteristik Responden (Pemilik Usaha Pembuatan Batu Bata Dengan Tandan Kosong Kelapa Sawit Sebagai Bahan Bakar)
No. Nama Umur Tingkat Jumlah Tanggungan Lama Berusaha Luas Lokasi Status Kepemilikan Status Kepemilikan
(Tahun) Pendidikan (Jiwa) (Tahun) Usaha (m2) Modal Usaha Lahan Usaha
1 Pak Rusli J. 56 9 2 4 1600 Modal Sendiri Milik Sendiri
2 Mbah Marwan 75 9 1 25 5200 Modal Sendiri Milik Sendiri
3 Suwardi 35 12 2 5 2000 Modal Sendiri Milik Sendiri
4 Sartono 50 9 3 7 800 Modal Sendiri Milik Sendiri
5 Kasiman 57 9 2 6 1200 Modal Sendiri Milik Sendiri
6 Sihud 32 9 2 8 1200 Modal Sendiri Milik Sendiri
7 Warto 61 9 2 10 2400 Modal Sendiri Milik Sendiri
8 Daud 62 12 3 15 2000 Modal Sendiri Milik Sendiri
9 Salik 35 9 2 4 1200 Modal Sendiri Milik Sendiri
10 Sulino 49 6 3 8 400 Modal Sendiri Milik Sendiri
11 Cipto 48 12 3 7 3200 Modal Sendiri Milik Sendiri
12 Mariono 52 12 2 25 8000 Modal Sendiri Milik Sendiri
13 Legiono 40 6 3 10 8000 Modal Sendiri Milik Sendiri
14 Tugik 55 9 2 9 2800 Modal Sendiri Milik Sendiri
15 Marno 42 6 2 3 800 Modal Sendiri Milik Sendiri
16 Debi 32 9 4 6 800 Modal Sendiri Milik Sendiri
17 Ronijan 52 12 3 4 1600 Modal Sendiri Milik Sendiri
18 Gitok 53 9 2 7 2000 Modal Sendiri Milik Sendiri
19 Giseh 64 6 2 20 4000 Modal Sendiri Milik Sendiri
20 Sujit 44 12 2 13 6000 Modal Sendiri Milik Sendiri
Total 994 186 47 196 55200
(2)
Lampiran 2. Jumlah Peralatan Produksi Usaha Pembuatan Batu Bata
No. Nama Tungku
Mesin Press
Batu Bata Parang Sekop Cangkul Angkong Gancu Tojok Barak Dapur Becak Papan Kuas Plastik (Unit) (Unit) (Unit) (Unit) (Unit) (Unit) (Unit) (Unit) (Unit) (Unit) (Unit) (Unit) (Unit) (Kg)
1 Pak Rusli J. 6 1 2 2 5 2 2 2 3 1 1 50 1 10
2 Mbah Marwan 12 1 2 2 5 4 3 2 6 1 1 60 1 15
3 Suwardi 10 1 1 1 8 2 3 2 5 1 1 50 1 10
4 Sartono 4 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 30 1 5
5 Kasiman 6 1 1 1 4 2 2 2 3 1 1 40 1 10
6 Sihud 4 1 1 1 6 1 2 1 2 1 1 30 1 5
7 Warto 6 1 1 1 5 2 2 2 3 1 1 50 1 10
8 Daud 8 1 1 1 5 2 2 2 4 1 1 50 1 10
9 Salik 6 1 1 1 5 1 2 1 3 1 1 50 1 10
10 Sulino 6 1 2 1 4 1 1 1 4 1 1 40 1 10
11 Cipto 6 1 1 1 5 2 2 1 3 1 1 40 1 10
12 Mariono 12 1 2 2 5 2 2 2 5 1 1 60 1 15
13 Legiono 12 1 3 3 10 2 4 3 6 1 1 60 1 15
14 Tugik 6 1 1 2 5 2 2 2 4 1 1 50 1 10
15 Marno 6 1 1 2 5 2 2 2 3 1 1 50 1 10
16 Debi 4 1 2 2 3 2 1 1 2 1 1 30 1 5
17 Ronijan 6 1 2 2 5 2 2 2 3 1 1 40 1 10
18 Gitok 8 1 1 2 5 2 2 2 5 1 1 50 1 10
19 Giseh 10 1 2 3 10 4 4 2 5 1 1 50 1 10
20 Sujit 12 1 2 3 10 3 4 2 5 1 1 50 1 15
Total 150 20 30 34 111 41 45 35 75 20 20 930 20 205
(3)
Lampiran 3. Biaya Penyusutan: Tungku
Sampel Jumlah Harga Beli Total Nilai Akhir Umur Ekonomis Biaya Penyusutan
(unit) (Rp/unit) (Rp) (Rp) (tahun) Per Bulan (Rp)
1 6 250,000 1,500,000 0 10 12,500
2 12 200,000 2,400,000 0 10 20,000
3 6 250,000 1,500,000 0 10 12,500
4 6 220,000 1,320,000 0 10 11,000
5 6 250,000 1,500,000 0 10 12,500
6 6 250,000 1,500,000 0 10 12,500
7 6 250,000 1,500,000 0 10 12,500
8 6 250,000 1,500,000 0 10 12,500
9 6 250,000 1,500,000 0 10 12,500
10 6 230,000 1,380,000 0 10 11,500
11 6 250,000 1,500,000 0 10 12,500
12 12 200,000 2,400,000 0 10 20,000
13 12 200,000 2,400,000 0 10 20,000
14 6 250,000 1,500,000 0 10 12,500
15 6 250,000 1,500,000 0 10 12,500
16 6 220,000 1,320,000 0 10 11,000
17 6 250,000 1,500,000 0 10 12,500
18 6 250,000 1,500,000 0 10 12,500
19 12 200,000 2,400,000 0 10 20,000
20 12 200,000 2,400,000 0 10 20,000
Total 150 4,670,000 34,020,000 0 200 283,500
(4)
Lanjutan Lampiran 3. Biaya Penyusutan: Mesin Press Batu Bata
Sampel Jumlah Harga Beli Total Nilai Akhir Umur Ekonomis Biaya Penyusutan
(unit) (Rp/unit) (Rp) (Rp) (tahun) Per Bulan (Rp)
1 2 30,000,000 30,000,000 0 10 250,000
2 4 25,000,000 25,000,000 0 10 208,333
3 1 25,000,000 25,000,000 0 10 208,333
4 1 30,000,000 30,000,000 0 10 250,000
5 1 30,000,000 30,000,000 0 10 250,000
6 1 30,000,000 30,000,000 0 10 250,000
7 1 30,000,000 30,000,000 0 10 250,000
8 2 25,000,000 25,000,000 0 10 208,333
9 1 30,000,000 30,000,000 0 10 250,000
10 2 30,000,000 30,000,000 0 10 250,000
11 1 25,000,000 25,000,000 0 10 208,333
12 2 30,000,000 30,000,000 0 10 250,000
13 3 30,000,000 30,000,000 0 10 250,000
14 1 25,000,000 25,000,000 0 10 208,333
15 1 25,000,000 25,000,000 0 10 208,333
16 2 30,000,000 30,000,000 0 10 250,000
17 2 30,000,000 30,000,000 0 10 250,000
18 2 28,000,000 28,000,000 0 10 233,333
19 3 30,000,000 30,000,000 0 10 250,000
20 3 25,000,000 25,000,000 0 10 208,333
Total 36 563,000,000 563,000,000 0 200 4,691,667
(5)
Lanjutan Lampran 3. Biaya Penyusutan: Parang
Sampel Jumlah Harga Beli Total Nilai Akhir Umur Ekonomis Biaya Penyusutan
(unit) (Rp/unit) (Rp) (Rp) (tahun) Per Bulan (Rp)
1 2 50,000 100,000 0 3 2,778
2 2 50,000 100,000 0 3 2,778
3 1 70,000 70,000 0 3 1,944
4 1 65,000 65,000 0 3 1,806
5 1 50,000 50,000 0 3 1,389
6 1 58,000 58,000 0 3 1,611
7 1 55,000 55,000 0 3 1,528
8 1 70,000 70,000 0 3 1,944
9 1 60,000 60,000 0 3 1,667
10 2 58,000 116,000 0 3 3,222
11 1 70,000 70,000 0 3 1,944
12 2 50,000 100,000 0 3 2,778
13 3 50,000 150,000 0 3 4,167
14 1 60,000 60,000 0 2 2,500
15 1 57,000 57,000 0 3 1,583
16 2 55,000 110,000 0 3 3,056
17 2 50,000 100,000 0 3 2,778
18 1 65,000 65,000 0 3 1,806
19 2 50,000 100,000 0 3 2,778
20 2 55,000 110,000 0 2 4,583
Total 30 1,148,000 1,666,000 0 58 48,639
(6)
Lanjutan Lampiran 3. Biaya Penyusutan: Sekop
Sampel Jumlah Harga Beli Total Nilai Akhir Umur Ekonomis Biaya Penyusutan
(unit) (Rp/unit) (Rp) (Rp) (tahun) Per Bulan (Rp)
1 2 50,000 100,000 0 5 1,667
2 2 60,000 120,000 0 5 2,000
3 1 58,000 58,000 0 5 967
4 1 65,000 65,000 0 5 1,083
5 1 55,000 55,000 0 5 917
6 1 55,000 55,000 0 5 917
7 1 60,000 60,000 0 5 1,000
8 1 80,000 80,000 0 5 1,333
9 1 60,000 60,000 0 5 1,000
10 1 65,000 65,000 0 5 1,083
11 1 40,000 40,000 0 5 667
12 2 55,000 110,000 0 5 1,833
13 3 50,000 150,000 0 5 2,500
14 2 72,000 144,000 0 5 2,400
15 2 60,000 120,000 0 5 2,000
16 2 55,000 110,000 0 5 1,833
17 2 50,000 100,000 0 5 1,667
18 2 75,000 150,000 0 5 2,500
19 3 55,000 165,000 0 5 2,750
20 3 50,000 150,000 0 5 2,500
Total 34 1,170,000 1,957,000 0 100 32,617
(7)
Lanjutan Lampiran 3. Biaya Penyusutan: Cangkul
Sampel Jumlah Harga Beli Total Nilai Akhir Umur Ekonomis Biaya Penyusutan
(unit) (Rp/unit) (Rp) (Rp) (tahun) Per Bulan (Rp)
1 5 80,000 400,000 0 5 6,667
2 5 75,000 375,000 0 5 6,250
3 8 75,000 375,000 0 5 6,250
4 1 82,000 82,000 0 5 1,367
5 4 80,000 320,000 0 4 6,667
6 6 75,000 450,000 0 5 7,500
7 5 88,000 440,000 0 4 9,167
8 5 80,000 400,000 0 5 6,667
9 5 80,000 400,000 0 5 6,667
10 4 82,000 328,000 0 5 5,467
11 5 90,000 450,000 0 5 7,500
12 5 80,000 400,000 0 5 6,667
13 10 75,000 750,000 0 3 20,833
14 5 72,000 360,000 0 5 6,000
15 5 85,000 425,000 0 5 7,083
16 3 85,000 255,000 0 5 4,250
17 5 85,000 425,000 0 4 8,854
18 5 80,000 400,000 0 5 6,667
19 10 80,000 800,000 0 5 13,333
20 10 85,000 850,000 0 5 14,167
Total 111 1,614,000 8,685,000 0 95 158,021
(8)
Lanjutan Lampiran 3. Biaya Penyusutan: Angkong
Sampel Jumlah Harga Beli Total Nilai Akhir Umur Ekonomis Biaya Penyusutan
(unit) (Rp/unit) (Rp) (Rp) (tahun) Per Bulan (Rp)
1 2 400,000 800,000 0 5 13,333
2 4 450,000 1,800,000 0 5 30,000
3 2 450,000 900,000 0 5 15,000
4 1 500,000 1,000,000 0 5 16,667
5 2 475,000 950,000 0 5 15,833
6 1 500,000 500,000 0 5 8,333
7 2 390,000 780,000 0 5 13,000
8 2 400,000 800,000 0 5 13,333
9 1 400,000 400,000 0 5 6,667
10 1 450,000 450,000 0 5 7,500
11 2 550,000 1,100,000 0 5 18,333
12 2 400,000 800,000 0 5 13,333
13 2 450,000 900,000 0 5 15,000
14 2 450,000 900,000 0 5 15,000
15 2 480,000 960,000 0 5 16,000
16 2 400,000 800,000 0 5 13,333
17 2 400,000 800,000 0 5 13,333
18 2 400,000 800,000 0 5 13,333
19 4 430,000 1,720,000 0 5 28,667
20 3 450,000 1,350,000 0 5 22,500
Total 41 8,825,000 18,510,000 0 100 308,500
(9)
Lanjutan Lampiran 3. Biaya Penyusutan: Gancu
Sampel Jumlah Harga Beli Total Nilai Akhir Umur Ekonomis Biaya Penyusutan
(unit) (Rp/unit) (Rp) (Rp) (tahun) Per Bulan Rp)
1 2 40,000 80,000 0 8 833
2 3 35,000 105,000 0 8 1,094 3 3 40,000 120,000 0 8 1,250 4 1 50,000 50,000 0 8 521
5 2 40,000 80,000 0 8 833
6 2 40,000 80,000 0 8 833
7 2 45,000 90,000 0 7 1,071 8 2 40,000 80,000 0 8 833
9 2 50,000 100,000 0 8 1,042 10 1 40,000 40,000 0 8 417
11 2 45,000 90,000 0 8 938
12 2 35,000 70,000 0 7 833
13 4 40,000 160,000 0 9 1,481 14 2 50,000 100,000 0 9 926
15 2 40,000 80,000 0 9 741
16 1 40,000 40,000 0 9 370
17 2 45,000 90,000 0 9 833
18 2 40,000 80,000 0 9 741
19 4 40,000 160,000 0 9 1,481 20 4 35,000 140,000 0 8 1,458 Total 45 830,000 1,835,000 0 165 18,531 Rata-rata 2.25 41,500 91,750 0 8.25 927
(10)
Lanjutan Lampiran 3. Biaya Penyusutan: Tojok
Sampel Jumlah Harga Beli Total Nilai Akhir Umur Ekonomis Biaya Penyusutan
(unit) (Rp/unit) (Rp) (Rp) (tahun) Per Bulan (Rp)
1 2 40,000 80,000 0 5 1,333
2 2 50,000 100,000 0 5 1,667
3 2 40,000 80,000 0 5 1,333
4 1 65,000 65,000 0 5 1,083
5 2 50,000 100,000 0 5 1,667
6 1 40,000 40,000 0 5 667
7 2 40,000 80,000 0 5 1,333
8 2 45,000 90,000 0 5 1,500
9 1 50,000 50,000 0 5 833
10 1 40,000 40,000 0 5 667
11 1 45,000 45,000 0 5 750
12 2 40,000 80,000 0 5 1,333
13 3 35,000 105,000 0 5 1,750
14 2 40,000 80,000 0 5 1,333
15 2 50,000 100,000 0 5 1,667
16 1 40,000 40,000 0 5 667
17 2 40,000 80,000 0 5 1,333
18 2 40,000 80,000 0 5 1,333
19 2 45,000 90,000 0 5 1,500
20 2 40,000 80,000 0 5 1,333
Total 35 875,000 1,505,000 0 100 25,083
(11)
Lanjutan Lampiran 3. Biaya Penyusutan: Barak
Sampel Jumlah Harga Beli Total Nilai Akhir Umur Ekonomis Biaya Penyusutan
(unit) (Rp/unit) (Rp) (Rp) (tahun) Per Bulan (Rp)
1 3 6,500,000 19,500,000 0 5 325,000
2 6 6,000,000 36,000,000 0 5 600,000
3 5 6,500,000 32,500,000 0 5 541,667
4 1 6,500,000 6,500,000 0 5 108,333
5 3 5,000,000 15,000,000 0 5 250,000
6 2 6,000,000 12,000,000 0 5 200,000
7 3 6,500,000 19,500,000 0 5 325,000
8 4 6,000,000 24,000,000 0 5 400,000
9 3 7,000,000 21,000,000 0 5 350,000
10 4 6,500,000 26,000,000 0 5 433,333
11 3 6,500,000 19,500,000 0 5 325,000
12 5 6,500,000 32,500,000 0 5 541,667
13 6 6,000,000 36,000,000 0 5 600,000
14 4 7,000,000 28,000,000 0 5 466,667
15 3 6,500,000 19,500,000 0 5 325,000
16 2 7,000,000 14,000,000 0 5 233,333
17 3 6,500,000 19,500,000 0 5 325,000
18 5 6,500,000 32,500,000 0 5 541,667
19 5 6,000,000 30,000,000 0 5 500,000
20 5 6,500,000 32,500,000 0 5 541,667
Total 75 127,500,000 476,000,000 0 100 7,933,333
(12)
Lanjutan Lampiran 3. Biaya Penyusutan: Dapur
Sampel Jumlah Harga Beli Total Nilai Akhir Umur Ekonomis Biaya Penyusutan
(unit) (Rp/unit) (Rp) (Rp) (tahun) Per Bulan (Rp)
1 1 1,500,000 1,500,000 0 5 25,000
2 1 1,500,000 1,500,000 0 5 25,000
3 1 1,300,000 1,300,000 0 5 21,667
4 1 1,400,000 1,400,000 0 5 23,333
5 1 1,400,000 1,400,000 0 5 23,333
6 1 1,500,000 1,500,000 0 5 25,000
7 1 1,500,000 1,500,000 0 5 25,000
8 1 1,600,000 1,600,000 0 5 26,667
9 1 1,800,000 1,800,000 0 5 30,000
10 1 1,200,000 1,200,000 0 5 20,000
11 1 1,500,000 1,500,000 0 5 25,000
12 1 1,200,000 1,200,000 0 5 20,000
13 1 1,200,000 1,200,000 0 5 20,000
14 1 1,200,000 1,200,000 0 5 20,000
15 1 1,500,000 1,500,000 0 5 25,000
16 1 1,500,000 1,500,000 0 5 25,000
17 1 1,500,000 1,500,000 0 5 25,000
18 1 1,600,000 1,600,000 0 5 26,667
19 1 1,400,000 1,400,000 0 5 23,333
20 1 1,600,000 1,600,000 0 5 26,667
Total 20 28,900,000 28,900,000 0 100 481,667
(13)
Lanjutan Lampiran 3. Biaya Penyusutan: Becak
Sampel Jumlah Harga Beli Total Nilai Akhir Umur Ekonomis Biaya Penyusutan
(unit) (Rp/unit) (Rp) (Rp) (tahun) Per Bulan (Rp)
1 1 950,000 950,000 0 10 7,917
2 1 800,000 800,000 0 10 6,667
3 1 900,000 900,000 0 10 7,500
4 1 750,000 750,000 0 10 6,250
5 1 800,000 800,000 0 10 6,667
6 1 800,000 800,000 0 10 6,667
7 1 950,000 950,000 0 10 7,917
8 1 900,000 900,000 0 10 7,500
9 1 850,000 850,000 0 10 7,083
10 1 900,000 900,000 0 10 7,500
11 1 900,000 900,000 0 10 7,500
12 1 900,000 900,000 0 10 7,500
13 1 950,000 950,000 0 10 7,917
14 1 950,000 950,000 0 10 7,917
15 1 950,000 950,000 0 10 7,917
16 1 750,000 750,000 0 10 6,250
17 1 850,000 850,000 0 10 7,083
18 1 950,000 950,000 0 10 7,917
19 1 800,000 800,000 0 10 6,667
20 1 800,000 800,000 0 10 6,667
Total 20 17,400,000 17,400,000 0 200 145,000
(14)
Lanjutan Lampiran 3. Biaya Penyusutan: Papan
Sampel Jumlah Harga Beli Total Nilai Akhir Umur Ekonomis Biaya Penyusutan
(unit) (Rp/unit) (Rp) (Rp) (tahun) Per Bulan (Rp)
1 50 25,000 1,250,000 0 5 20,833
2 60 20,000 1,200,000 0 5 20,000
3 50 20,000 1,000,000 0 5 16,667
4 30 25,000 750,000 0 5 12,500
5 40 30,000 1,200,000 0 5 20,000
6 30 25,000 750,000 0 5 12,500
7 50 20,000 1,000,000 0 5 16,667
8 50 20,000 1,000,000 0 5 16,667
9 50 20,000 1,000,000 0 5 16,667
10 40 25,000 1,000,000 0 5 16,667
11 40 30,000 1,200,000 0 5 20,000
12 60 25,000 1,500,000 0 5 25,000
13 60 25,000 1,500,000 0 5 25,000
14 50 20,000 1,000,000 0 5 16,667
15 50 30,000 1,500,000 0 5 25,000
16 30 20,000 600,000 0 5 10,000
17 40 20,000 800,000 0 5 13,333
18 50 20,000 1,000,000 0 5 16,667
19 50 25,000 1,250,000 0 5 20,833
20 50 25,000 1,250,000 0 5 20,833
Total 930 470,000 21,750,000 0 100 362,500
(15)
Lanjutan Lampiran 3. Biaya Penyusutan: Kuas
Sampel Jumlah Harga Beli Total Nilai Akhir Umur Ekonomis Biaya Penyusutan
(unit) (Rp/unit) (Rp) (Rp) (tahun) Per Bulan (Rp)
1 1 20,000 20,000 0 3 556
2 1 20,000 20,000 0 3 556
3 1 20,000 20,000 0 3 556
4 1 25,000 25,000 0 3 694
5 1 15,000 15,000 0 3 417
6 1 25,000 25,000 0 3 694
7 1 20,000 20,000 0 3 556
8 1 20,000 20,000 0 3 556
9 1 20,000 20,000 0 3 556
10 1 25,000 25,000 0 3 694
11 1 15,000 15,000 0 3 417
12 1 25,000 25,000 0 3 694
13 1 25,000 25,000 0 3 694
14 1 20,000 20,000 0 3 556
15 1 25,000 25,000 0 3 694
16 1 20,000 20,000 0 3 556
17 1 20,000 20,000 0 3 556
18 1 20,000 20,000 0 3 556
19 1 15,000 15,000 0 3 417
20 1 25,000 25,000 0 3 694
Total 20 420,000 420,000 0 60 11,667 Rata-rata 1 21,000 21,000 0 3 583
(16)
Lanjutan Lampiran 3. Biaya Penyusutan: Plastik
Sampel Jumlah Harga Beli Total Nilai Akhir Umur Ekonomis Biaya Penyusutan
(Kg) (Rp/Kg) (Rp) (Rp) (tahun) Per Bulan (Rp)
1 10 16,000 160,000 0 2 6,667
2 15 15,000 225,000 0 2 9,375
3 10 16,000 160,000 0 2 6,667
4 5 18,000 90,000 0 2 3,750
5 10 16,000 160,000 0 2 6,667
6 5 16,000 80,000 0 2 3,333
7 10 20,000 200,000 0 2 8,333
8 10 15,000 150,000 0 2 6,250
9 10 15,000 150,000 0 2 6,250
10 10 18,000 180,000 0 2 7,500
11 10 16,000 160,000 0 2 6,667
12 15 20,000 300,000 0 2 12,500
13 15 16,000 240,000 0 2 10,000
14 10 16,000 160,000 0 2 6,667
15 10 15,000 150,000 0 2 6,250
16 5 17,000 85,000 0 2 3,542
17 10 16,000 160,000 0 2 6,667
18 10 16,000 160,000 0 2 6,667
19 10 15,000 150,000 0 2 6,250
20 15 16,000 240,000 0 2 10,000
Total 205 328,000 3,360,000 0 40 140,000
(17)
Lampiran 4. Biaya Pajak Bumi dan Bangunan (PBB)
Sampel Luas Lahan Biaya PBB (Rp)
(m2) Per Tahun Per Bulan
1 1,600 25,000 2,083 2 5,200 75,000 6,250 3 2,000 28,000 2,333 4 800 11,000 917 5 1,200 16,000 1,333 6 1,200 16,000 1,333 7 2,400 33,000 2,750 8 2,000 28,000 2,333 9 1,200 16,000 1,333 10 400 6,000 500 11 3,200 45,000 3,750 12 8,000 112,000 9,333 13 8,000 112,000 9,333 14 2,800 78,000 6,500 15 800 11,000 917 16 800 11,000 917 17 1,600 25,000 2,083 18 2,000 28,000 2,333 19 4,000 112,000 9,333 20 6,000 84,000 7,000 Total 55,200 872,000 72,664 Rata-rata 2,760 43,600 3,633
(18)
Lampiran 7. Biaya Bahan Baku (Tanah Sawah dan Tanah Bukit)
Sampel Frekuensi Pembuatan Batu Kebutuhan Bahan Baku (Truk) Total Harga Beli (Rp) Total Harga Beli Bata Per Bulan (kali) Tanah Sawah Tanah Bukit Tanah Sawah Tanah Bukit Bahan Baku (Rp)
1 1 1 2 400000 800.000 1.200.000
2 1 5 5 2000000 2.000.000 4.000.000
3 1 3 5 1200000 2.000.000 3.200.000
4 1 2 2 800000 800.000 1.600.000
5 1 1 2 400000 800.000 1.200.000
6 1 1 1 400000 400.000 800.000
7 1 2 2 800000 800.000 1.600.000
8 1 3 3 1200000 1.200.000 2.400.000
9 1 2 2 800000 800.000 1.600.000
10 1 1 2 400000 800.000 1.200.000
11 1 2 2 800000 800.000 1.600.000
12 1 4 6 1600000 2.400.000 4.000.000
13 1 5 5 2000000 2.000.000 4.000.000
14 1 2 2 800000 800.000 1.600.000
15 1 1 2 400000 800.000 1.200.000
16 1 1 2 400000 800.000 1.200.000
17 1 2 2 800000 800.000 1.600.000
18 1 2 3 800000 1.200.000 2.000.000
19 1 4 4 1600000 1.600.000 3.200.000
20 1 5 5 2000000 2.000.000 4.000.000
Total 20 49 59 19.600.000 23.600.000 43.200.000
Rata-rata 1 2,45 2,95 980.000 1.180.000 2.160.000
(19)
Lampiran 5. Penggunaan Tenaga Kerja Usaha Pembuatan Batu Bata
Sampel
Pencampuran dan Pencetakan Penjemuran Penyusunan di Dapur Pembakaran
TKDK TKLK TKDK TKLK TKDK TKLK TKDK TKLK
Pria Wanita Pria Wanita Pria Wanita Pria Wanita Pria Wanita Pria Wanita Pria Wanita Pria Wanita
1 0 0 5 0 0 0 2 0 0 0 2 0 0 0 1 0
2 0 0 8 0 0 0 5 0 0 0 5 0 0 0 1 0
3 0 0 6 0 4 0 0 0 0 0 4 0 1 0 0 0
4 0 0 4 0 2 0 0 0 2 0 0 0 1 0 0 0
5 0 0 5 0 1 0 1 0 0 0 2 0 1 0 0 0
6 0 0 5 0 2 0 0 0 2 0 0 0 1 0 0 0
7 0 0 5 0 2 0 1 0 1 0 1 0 0 0 1 0
8 0 0 5 0 2 0 0 0 0 0 4 0 1 0 0 0
9 0 0 4 0 2 0 0 0 0 0 2 0 1 0 0 0
10 0 0 5 0 2 0 0 0 0 0 2 0 1 0 0 0
11 0 0 5 0 1 0 1 0 0 0 2 0 1 0 0 0
12 0 0 7 0 2 0 2 0 1 0 4 0 1 0 0 0
13 0 0 8 0 3 0 1 0 0 0 4 0 0 0 1 0
14 0 0 5 0 2 0 0 0 1 0 1 0 1 0 0 0
15 0 0 4 0 3 0 0 0 1 0 2 0 1 0 0 0
16 0 0 4 0 2 0 0 0 2 0 0 0 1 0 0 0
17 0 0 5 0 0 0 2 0 0 0 2 0 0 0 1 0
18 0 0 6 0 3 0 1 0 0 0 4 0 0 0 1 0
19 0 0 6 0 2 0 2 0 2 0 3 0 1 0 0 0
20 0 0 8 0 2 0 2 0 0 0 5 0 1 0 0 0
(20)
Lanjutan Lampiran 6. Biaya Tenaga Kerja: Penjemuran
Sampel Lama Bekerja Jumlah TKDK Jumlah TKLK Total Upah
(Jam) Pria Wanita Pria Wanita (Rp)
1 4 0 0 2 0 450,000
2 7 0 0 5 0 960,000
3 6 4 0 0 0 800,000
4 3 2 0 0 0 280,000
5 4 1 0 1 0 480,000
6 3 2 0 0 0 300,000
7 4 2 0 1 0 420,000
8 6 2 0 0 0 600,000
9 4 2 0 0 0 450,000
10 4 2 0 0 0 480,000
11 3 1 0 1 0 450,000
12 7 2 0 2 0 900,000
13 6 3 0 1 0 960,000
14 3 2 0 0 0 420,000
15 5 3 0 0 0 450,000
16 3 2 0 0 0 320,000
17 4 0 0 2 0 450,000
18 6 3 0 1 0 640,000
19 8 2 0 2 0 800,000
20 8 2 0 2 0 900,000
Total 98 37 0 20 0 11,510,000
(21)
Lanjutan Lampiran 6. Biaya Tenaga Kerja: Penyusunan di Dapur
Sampel Lama Bekerja Jumlah TKDK Jumlah TKLK Total Upah
(Jam) Pria Wanita Pria Wanita (Rp)
1 4 0 0 2 0 495,000
2 7 0 0 5 0 1,056,000
3 6 0 0 4 0 880,000
4 3 2 0 0 0 308,000
5 4 0 0 2 0 528,000
6 3 2 0 0 0 330,000
7 4 1 0 1 0 462,000
8 6 0 0 4 0 660,000
9 4 0 0 2 0 495,000
10 4 0 0 2 0 528,000
11 3 0 0 2 0 495,000
12 7 1 0 4 0 990,000
13 6 0 0 4 0 1,056,000
14 3 1 0 1 0 462,000
15 5 1 0 2 0 495,000
16 3 2 0 0 0 352,000
17 4 0 0 2 0 495,000
18 6 0 0 4 0 704,000
19 8 2 0 3 0 880,000
20 8 0 0 5 0 990,000
Total 98 12 0 49 0 12,661,000
(22)
Lanjutan Lampiran 6. Biaya Tenaga Kerja: Pembakaran
Sampel Lama Bekerja Jumlah TKDK Jumlah TKDK Total Upah
(Jam) Pria Wanita Pria Wanita (Rp)
1 4 0 0 1 0 585,000
2 7 0 0 1 0 1,248,000
3 6 1 0 0 0 1,040,000
4 3 1 0 0 0 364,000
5 4 1 0 0 0 624,000
6 3 1 0 0 0 390,000
7 4 0 0 1 0 546,000
8 6 1 0 0 0 780,000
9 4 1 0 0 0 585,000
10 4 1 0 0 0 624,000
11 3 1 0 0 0 585,000
12 7 1 0 0 0 1,170,000
13 6 0 0 1 0 1,248,000
14 3 1 0 0 0 546,000
15 5 1 0 0 0 585,000
16 3 1 0 0 0 416,000
17 4 0 0 1 0 585,000
18 6 0 0 1 0 832,000
19 8 1 0 0 0 1,040,000
20 8 1 0 0 0 1,170,000
Total 98 14 0 6 0 14,963,000
(23)
Lampiran 6. Biaya Tenaga Kerja: Pencampuran dan Pencetakan
Sampel Lama Bekerja Jumlah TKLK Total Upah
(Jam) Pria Wanita (Rp)
1 9 5 0 1,800,000
2 12 8 0 3,840,000
3 10 6 0 3,200,000
4 8 4 0 1,120,000
5 8 5 0 1,920,000
6 7 5 0 1,200,000
7 9 5 0 1,680,000
8 10 5 0 2,400,000
9 10 4 0 1,800,000
10 8 5 0 1,920,000
11 8 5 0 1,800,000
12 10 7 0 3,600,000
13 9 8 0 3,840,000
14 8 5 0 1,680,000
15 9 4 0 1,800,000
16 9 4 0 1,280,000
17 9 5 0 1,800,000
18 10 6 0 2,560,000
19 10 6 0 3,200,000
20 11 8 0 3,600,000
Total 184 110 0 46,040,000
Rata-rata 9.2 5.5 0 2,302,000
(24)
Lampiran 8. Biaya Bahan Penunjang
Sampel
Tandan Kosong Kelapa Sawit Sekam Solar CPO Total Biaya Bahan
Kebutuhan (Truk)
Total Harga Beli (Rp)
Kebutuhan
(Goni) Total Harga Beli (Rp)
Kebutuhan (Liter)
Total Harga Beli (Rp)
Kebutuhan (Kg)
Total Harga Beli
(Rp) Penunjang (Rp)
1 1 430,000 5 50,000 4.5 31,050 2 14,000 525,050
2 2 860,000 10 100,000 9.6 66,240 5 35,000 1,061,240
3 2 860,000 8 80,000 8 55,200 4 28,000 1,023,200
4 1 430,000 3 30,000 2.8 19,320 2 14,000 493,320
5 1 430,000 6 60,000 4.8 33,120 3 21,000 544,120
6 1 430,000 6 60,000 3 20,700 2 14,000 524,700
7 1 430,000 4 40,000 4.2 28,980 2 14,000 512,980
8 2 860,000 6 60,000 6 41,400 4 28,000 989,400
9 1 430,000 5 50,000 4.5 31,050 3 21,000 532,050
10 1 430,000 5 50,000 4.8 33,120 3 21,000 534,120
11 1 430,000 6 60,000 4.5 31,050 2 14,000 535,050
12 2 860,000 9 90,000 9 62,100 4 28,000 1,040,100
13 2 860,000 8 80,000 9.6 66,240 5 35,000 1,041,240
14 1 430,000 4 40,000 4.2 28,980 2 14,000 512,980
15 1 430,000 6 60,000 4.5 31,050 2 14,000 535,050
16 1 430,000 5 50,000 3.2 22,080 2 14,000 516,080
17 1 430,000 5 50,000 4.5 31,050 2 14,000 525,050
18 2 860,000 7 70,000 6.4 44,160 4 28,000 1,002,160
19 2 860,000 8 80,000 8 55,200 5 35,000 1,030,200
20 2 860,000 10 100,000 9 62,100 5 35,000 1,057,100
Total 28 12,040,000 12,040,000
126 1,260,000 1,260,0001,260,000
115.1 794,190 63 441,000 441,000
14,535,190 Rata-rata 1.4 602,000 6.3 63,000 5.755 39,710 3.15 22,050 726,760
(25)
Lampiran 9. Total Biaya Tetap Usaha Pembuatan Batu Bata
Sampel Penyusutan Penyusutan Mesin Press Penyusutan Penyusutan Penyusutan Penyusutan Penyusutan Penyusutan Tungku (Rp) Batu Bata (Rp) Parang (Rp) Sekop (Rp) Cangkul (Rp) Angkong (Rp) Gancu (Rp) Tojok (Rp)
1 12,500 250,000 2,778 1,667 6,667 13,333 833 1,333
2 20,000 208,333 2,778 2,000 6,250 30,000 1,094 1,667
3 12,500 208,333 1,944 967 6,250 15,000 1,250 1,333
4 11,000 250,000 1,806 1,083 1,367 16,667 521 1,083
5 12,500 250,000 1,389 917 6,667 15,833 833 1,667
6 12,500 250,000 1,611 917 7,500 8,333 833 667
7 12,500 250,000 1,528 1,000 9,167 13,000 1,071 1,333
8 12,500 208,333 1,944 1,333 6,667 13,333 833 1,500
9 12,500 250,000 1,667 1,000 6,667 6,667 1,042 833
10 11,500 250,000 3,222 1,083 5,467 7,500 417 667
11 12,500 208,333 1,944 667 7,500 18,333 938 750
12 20,000 250,000 2,778 1,833 6,667 13,333 833 1,333
13 20,000 250,000 4,167 2,500 20,833 15,000 1,481 1,750
14 12,500 208,333 2,500 2,400 6,000 15,000 926 1,333
15 12,500 208,333 1,583 2,000 7,083 16,000 741 1,667
16 11,000 250,000 3,056 1,833 4,250 13,333 370 667
17 12,500 250,000 2,778 1,667 8,854 13,333 833 1,333
18 12,500 233,333 1,806 2,500 6,667 13,333 741 1,333
19 20,000 250,000 2,778 2,750 13,333 28,667 1,481 1,500
20 20,000 208,333 4,583 2,500 14,167 22,500 1,458 1,333
Total 283,500 4,691,664 48,640 32,617 158,023 308,498 18,529 25,082 Rata-rata 14,175 234,583 2,432 1,631 7,901 15,425 926 1,254
(26)
Lanjutan Lampiran 9. Total Biaya Tetap Usaha Pembuatan Batu Bata Per Periode Produksi (1 Bulan)
Sampel Penyusutan Penyusutan Penyusutan Penyusutan Penyusutan Penyusutan Biaya PBB Total Biaya Tetap Barak (Rp) Dapur (Rp) Becak (Rp) Papan (Rp) Kuas (Rp) Plastik (Rp) (Rp) (Rp)
1 325,000 25,000 7,917 20,833 556 6,667 2,083 677,167
2 600,000 25,000 6,667 20,000 556 9,375 6,250 939,970
3 541,667 21,667 7,500 16,667 556 6,667 2,333 844,634
4 108,333 23,333 6,250 12,500 694 3,750 917 439,304
5 250,000 23,333 6,667 20,000 417 6,667 1,333 598,223
6 200,000 25,000 6,667 12,500 694 3,333 1,333 531,888
7 325,000 25,000 7,917 16,667 556 8,333 2,750 675,822
8 400,000 26,667 7,500 16,667 556 6,250 2,333 706,416
9 350,000 30,000 7,083 16,667 556 6,250 1,333 692,265
10 433,333 20,000 7,500 16,667 694 7,500 500 766,050
11 325,000 25,000 7,500 20,000 417 6,667 3,750 639,299
12 541,667 20,000 7,500 25,000 694 12,500 9,333 913,471
13 600,000 20,000 7,917 25,000 694 10,000 9,333 988,675
14 466,667 20,000 7,917 16,667 556 6,667 6,500 773,966
15 325,000 25,000 7,917 25,000 694 6,250 917 640,685
16 233,333 25,000 6,250 10,000 556 3,542 917 564,107
17 325,000 25,000 7,083 13,333 556 6,667 2,083 671,020
18 541,667 26,667 7,917 16,667 556 6,667 2,333 874,687
19 500,000 23,333 6,667 20,833 417 6,250 9,333 887,342
20 541,667 26,667 6,667 20,833 694 10,000 7,000 888,402
Total 7,933,334 481,667 145,003 362,501 11,669 140,002 72,664 14,713,393
(27)
Lampiran 10. Total Biaya Variabel Usaha Pembuatan Batu Bata Per periode Produksi (1 Bulan)
Sampel Biaya Bahan Baku Biaya Bahan Penunjang Biaya Tenaga Kerja Total Biaya Variabel
(Rp) (Rp) (Rp) (Rp)
1 1,200,000 525,050 3,330,000 5,055,050
2 4,000,000 1,061,240 7,104,000 12,165,240
3 3,200,000 1,023,200 5,920,000 10,143,200
4 1,600,000 493,320 2,072,000 4,165,320
5 1,200,000 544,120 3,552,000 5,296,120
6 800,000 524,700 2,220,000 3,544,700
7 1,600,000 512,980 3,108,000 5,220,980
8 2,400,000 989,400 4,440,000 7,829,400
9 1,600,000 532,050 3,330,000 5,462,050
10 1,200,000 534,120 3,552,000 5,286,120
11 1,600,000 535,050 3,330,000 5,465,050
12 4,000,000 1,040,100 6,660,000 11,700,100
13 4,000,000 1,041,240 7,104,000 12,145,240
14 1,600,000 512,980 3,108,000 5,220,980
15 1,200,000 535,050 3,330,000 5,065,050
16 1,200,000 516,080 2,368,000 4,084,080
17 1,600,000 525,050 3,330,000 5,455,050
18 2,000,000 1,002,160 4,736,000 7,738,160
19 3,200,000 1,030,200 5,920,000 10,150,200
20 4,000,000 1,057,100 6,660,000 11,717,100
Total 43,200,000 14,535,190 85,174,000 142,909,190
(28)
Lampiran 11. Total Biaya Produksi Usaha Pembuatan Batu Bata Per Periode Produksi (1 Bulan)
Sampel Total Biaya Tetap Total Biaya Variabel Total Biaya
(Rp) (Rp) (Rp)
1 677,167 5,055,050 5,732,217
2 939,970 12,165,240 13,105,210
3 844,634 10,143,200 10,987,834
4 439,304 4,165,320 4,604,624
5 598,223 5,296,120 5,894,343
6 531,888 3,544,700 4,076,588
7 675,822 5,220,980 5,896,802
8 706,416 7,829,400 8,535,816
9 692,265 5,462,050 6,154,315
10 766,050 5,286,120 6,052,170
11 639,299 5,465,050 6,104,349
12 913,471 11,700,100 12,613,571
13 988,675 12,145,240 13,133,915
14 773,966 5,220,980 5,994,946
15 640,685 5,065,050 5,705,735
16 564,107 4,084,080 4,648,187
17 671,020 5,455,050 6,126,070
18 874,687 7,738,160 8,612,847
19 887,342 10,150,200 11,037,542
20 888,402 11,717,100 12,605,502
Total 14,713,393 142,909,190 157,622,583
(29)
Lampiran 12. Total Penerimaan Usaha Pembuatan Batu Bata Per periode Produksi (1 Bulan)
Sampel Produksi Batu Bata Penerimaan Batu Produksi Abu Penerimaan Abu Total Penerimaan
(Buah) Bata (Rp) TKKS Kg) TKKS (Rp) (Rp)
1 45,000 9,000,000 550 77,000 9,077,000
2 96,000 19,200,000 1,250 175,000 19,375,000
3 80,000 16,000,000 400 56,000 16,056,000
4 28,000 5,600,000 550 77,000 5,677,000
5 48,000 9,600,000 550 77,000 9,677,000
6 30,000 6,000,000 700 98,000 6,098,000
7 42,000 8,400,000 400 56,000 8,456,000
8 60,000 12,000,000 550 77,000 12,077,000
9 45,000 9,000,000 550 77,000 9,077,000
10 48,000 9,600,000 650 91,000 9,691,000
11 45,000 9,000,000 550 77,000 9,077,000
12 90,000 18,000,000 1,100 154,000 18,154,000
13 96,000 19,200,000 1,000 140,000 19,340,000
14 42,000 8,400,000 550 77,000 8,477,000
15 45,000 9,000,000 450 63,000 9,063,000
16 32,000 6,400,000 550 77,000 6,477,000
17 45,000 9,000,000 550 77,000 9,077,000
18 64,000 12,800,000 400 56,000 12,856,000
19 80,000 16,000,000 1,100 154,000 16,154,000
20 90,000 18,000,000 950 133,000 18,133,000
Total 1,151,000 230,200,000 13350 1,869,000 232,069,000 Rata-rata 57,550 11,510,000 667.5 93,450 11,603,450
(30)
Lampiran 13. Pendapatan Usaha Pembuatan Batu Bata Per Periode Produksi (1 Bulan)
Sampel Total Penerimaan Total Biaya Pendapatan
(Rp) (Rp) (Rp)
1 9,077,000 5,732,217 3,344,783
2 19,375,000 13,105,210 6,269,790
3 16,056,000 10,987,834 5,068,166
4 5,677,000 4,604,624 1,072,376
5 9,677,000 5,894,343 3,782,657
6 6,098,000 4,076,588 2,021,412
7 8,456,000 5,896,802 2,559,198
8 12,077,000 8,535,816 3,541,184
9 9,077,000 6,154,315 2,922,685
10 9,691,000 6,052,170 3,638,830
11 9,077,000 6,104,349 2,972,651
12 18,154,000 12,613,571 5,540,429
13 19,340,000 13,133,915 6,206,085
14 8,477,000 5,994,946 2,482,054
15 9,063,000 5,705,735 3,357,265
16 6,477,000 4,648,187 1,828,813
17 9,077,000 6,126,070 2,950,930
18 12,856,000 8,612,847 4,243,153
19 16,154,000 11,037,542 5,116,458
20 18,133,000 12,605,502 5,527,498
Total 232,069,000 157,622,583 74,446,417
(31)
Lampiran 14. Perhitungan R/C Ratio Usaha Pembuatan Batu Bata Per Periode Produksi (1 Bulan)
Sampel Total Penerimaan Total Biaya R/C
(Rp) (Rp)
1 9,077,000 5,732,217 1.58
2 19,375,000 13,105,210 1.48
3 16,056,000 10,987,834 1.46
4 5,677,000 4,604,624 1.23
5 9,677,000 5,894,343 1.64
6 6,098,000 4,076,588 1.50
7 8,456,000 5,896,802 1.43
8 12,077,000 8,535,816 1.41
9 9,077,000 6,154,315 1.47
10 9,691,000 6,052,170 1.60
11 9,077,000 6,104,349 1.49
12 18,154,000 12,613,571 1.44
13 19,340,000 13,133,915 1.47
14 8,477,000 5,994,946 1.41
15 9,063,000 5,705,735 1.59
16 6,477,000 4,648,187 1.39
17 9,077,000 6,126,070 1.48
18 12,856,000 8,612,847 1.49
19 16,154,000 11,037,542 1.46
20 18,133,000 12,605,502 1.44
Total 232,069,000 157,622,583 29.49 Rata-rata 11,603,450 7,881,129 1.47
(32)
Lampiran 15. Perhitungan Break Event Point (BEP) Usaha Pembuatan Batu Bata Per Periode Produksi (1Bulan)
Sampel Total Biaya Harga Jual Total Produksi BEP Volume Produksi BEP Harga
(Rp) (Rp/buah) (Buah)
1 5,732,217 200 45,000 28661.09 127.38
2 13,105,210 200 96,000 65526.05 136.51
3 10,987,834 200 80,000 54939.17 137.35
4 4,604,624 200 28,000 23023.12 164.45
5 5,894,343 200 48,000 29471.72 122.80
6 4,076,588 200 30,000 20382.94 135.89
7 5,896,802 200 42,000 29484.01 140.40
8 8,535,816 200 60,000 42679.08 142.26
9 6,154,315 200 45,000 30771.58 136.76
10 6,052,170 200 48,000 30260.85 126.09
11 6,104,349 200 45,000 30521.75 135.65
12 12,613,571 200 90,000 63067.86 140.15
13 13,133,915 200 96,000 65669.58 136.81
14 5,994,946 200 42,000 29974.73 142.74
15 5,705,735 200 45,000 28528.68 126.79
16 4,648,187 200 32,000 23240.94 145.26
17 6,126,070 200 45,000 30630.35 136.13
18 8,612,847 200 64,000 43064.24 134.58
19 11,037,542 200 80,000 55187.71 137.97
20 12,605,502 200 90,000 63027.51 140.06
Total 157,622,583 4,000 1,151,000 788112.92 2746.03 Rata-rata 7,881,129 200 57,550 39405.65 137.30
(33)
Lampiran 16. Biaya Bahan Baku Per 10.000 Batu Bata
Sampel Frekuensi Pembuatan Batu Kebutuhan Bahan Baku (Truk) Total Harga Beli (Rp) Total Harga Beli Bata Per Bulan (kali) Tanah Sawah Tanah Bukit Tanah Sawah Tanah Bukit Bahan Baku (Rp)
1 1 0.22 0.44 88,888.89 177,777.78 266,666.67
2 1 0.52 0.52 208,333.33 208,333.33 416,666.67
3 1 0.38 0.63 150,000.00 250,000.00 400,000.00
4 1 0.71 0.71 285,714.29 285,714.29 571,428.57
5 1 0.21 0.42 83,333.33 166,666.67 250,000.00
6 1 0.33 0.33 133,333.33 133,333.33 266,666.67
7 1 0.48 0.48 190,476.19 190,476.19 380,952.38
8 1 0.50 0.50 200,000.00 200,000.00 400,000.00
9 1 0.44 0.44 177,777.78 177,777.78 355,555.56
10 1 0.21 0.42 83,333.33 166,666.67 250,000.00
11 1 0.44 0.44 177,777.78 177,777.78 355,555.56
12 1 0.44 0.67 177,777.78 266,666.67 444,444.44
13 1 0.52 0.52 208,333.33 208,333.33 416,666.67
14 1 0.48 0.48 190,476.19 190,476.19 380,952.38
15 1 0.22 0.44 88,888.89 177,777.78 266,666.67
16 1 0.31 0.63 125,000.00 250,000.00 375,000.00
17 1 0.44 0.44 177,777.78 177,777.78 355,555.56
18 1 0.31 0.47 125,000.00 187,500.00 312,500.00
19 1 0.50 0.50 200,000.00 200,000.00 400,000.00
20 1 0.56 0.56 222,222.22 222,222.22 444,444.44
Total 20 8 10 3,294,444.44 4,015,277.78 7,309,722
Rata-rata 1 0.41 0.50 164,722.22 200,763.89 365,486
(34)
Lampiran 17. Total Biaya Tetap Per 10.000 Batu Bata
Sampel Penyusutan Penyusutan Mesin Press Penyusutan Penyusutan Penyusutan Penyusutan Penyusutan Penyusutan Tungku (Rp) Batu Bata (Rp) Parang (Rp) Sekop (Rp) Cangkul (Rp) Angkong (Rp) Gancu (Rp) Tojok (Rp)
1 2,778 55,556 617 370 1,482 2,963 185.111 296
2 2,083 21,701 289 208 651 3,125 113.958 174
3 1,563 26,042 243 121 781 1,875 156.25 167
4 3,929 89,286 645 387 488 5,953 186.071 387
5 2,604 52,083 289 191 1,389 3,299 173.542 347
6 4,167 83,333 537 306 2,500 2,778 277.667 222
7 2,976 59,524 364 238 2,183 3,095 255 317
8 2,083 34,722 324 222 1,111 2,222 138.833 250
9 2,778 55,556 370 222 1,482 1,482 231.556 185
10 2,396 52,083 671 226 1,139 1,563 86.875 139
11 2,778 46,296 432 148 1,667 4,074 208.444 167
12 2,222 27,778 309 204 741 1,481 92.5556 148
13 2,083 26,042 434 260 2,170 1,563 154.271 182
14 2,976 49,603 595 571 1,429 3,571 220.476 317
15 2,778 46,296 352 444 1,574 3,556 164.667 370
16 3,438 78,125 955 573 1,328 4,167 115.625 208
17 2,778 55,556 617 370 1,968 2,963 185.111 296
18 1,953 36,458 282 391 1,042 2,083 115.781 208
19 2,500 31,250 347 344 1,667 3,583 185.125 188
20 2,222 23,148 509 278 1,574 2,500 162 148
Total 53,084 950,438 9,183 6,075 28,364 57,894 3,409 4,718 Rata-rata 2,654 47,522 459 304 1,418 2,895 170 236
(35)
Lanjutan Lampiran 17. Total Biaya Tetap Per 10.000 Batu Bata
Sampel Penyusutan Penyusutan Penyusutan Penyusutan Penyusutan Penyusutan Biaya PBB Total Biaya Tetap Barak (Rp) Dapur (Rp) Becak (Rp) Papan (Rp) Kuas (Rp) Plastik (Rp) (Rp) (Rp)
1 72,222 5,556 1,759 4,630 123.55556 1,482 463 150,482
2 62,500 2,604 694 2,083 57.916667 977 651 97,914
3 67,708 2,708 938 2,083 69.5 833 292 105,579
4 38,690 8,333 2,232 4,464 247.85714 1,339 328 156,894
5 52,083 4,861 1,389 4,167 86.875 1,389 278 124,630
6 66,667 8,333 2,222 4,167 231.33333 1,111 444 177,296
7 77,381 5,952 1,885 3,968 132.38095 1,984 655 160,910
8 66,667 4,445 1,250 2,778 92.666667 1,042 389 117,736
9 77,778 6,667 1,574 3,704 123.55556 1,389 296 153,837
10 90,278 4,167 1,563 3,472 144.58333 1,563 104 159,594
11 72,222 5,556 1,667 4,444 92.666667 1,482 833 142,066
12 60,185 2,222 833 2,778 77.111111 1,389 1,037 101,497
13 62,500 2,083 825 2,604 72.291667 1,042 972 102,987
14 111,111 4,762 1,885 3,968 132.38095 1,587 1,548 184,278
15 72,222 5,556 1,759 5,556 154.22222 1,389 204 142,374
16 72,917 7,813 1,953 3,125 173.75 1,107 287 176,283
17 72,222 5,556 1,574 2,963 123.55556 1,482 463 149,116
18 84,635 4,167 1,237 2,604 86.875 1,042 365 136,670
19 62,500 2,917 833 2,604 52.125 781 1,167 110,918
20 60,185 2,963 741 2,315 77.111111 1,111 778 98,711
Total 1,402,674 97,219 28,814 68,477 2,352 25,519 11,551 2,749,771
(36)
Lampiran 18. Total Biaya Variabel Per 10.000 Batu Bata
Sampel Biaya Bahan Baku Biaya Bahan Penunjang Biaya Tenaga Kerja Total Biaya Variabel
(Rp) (Rp) (Rp) (Rp)
1 266,667 116,678 740,000 1,123,345
2 416,667 110,546 740,000 1,267,213
3 400,000 127,900 740,000 1,267,900
4 571,429 176,186 740,000 1,487,615
5 250,000 113,358 740,000 1,103,358
6 266,667 174,900 740,000 1,181,567
7 380,952 122,138 740,000 1,243,090
8 400,000 164,900 740,000 1,304,900
9 355,556 118,233 740,000 1,213,789
10 250,000 111,275 740,000 1,101,275
11 355,556 118,900 740,000 1,214,456
12 444,444 115,567 740,000 1,300,011
13 416,667 108,463 740,000 1,265,130
14 380,952 122,138 740,000 1,243,090
15 266,667 118,900 740,000 1,125,567
16 375,000 161,275 740,000 1,276,275
17 355,556 116,678 740,000 1,212,234
18 312,500 156,588 740,000 1,209,088
19 400,000 128,775 740,000 1,268,775
20 444,444 117,456 740,000 1,301,900
Total 7,309,722 2,600,852 14,800,000 24,710,576
(37)
Lampiran 19. Total Biaya Produksi Per 10.000 Batu Bata
Sampel Total Biaya Tetap Total Biaya Variabel Total Biaya
(Rp) (Rp) (Rp)
1 150,482 1,123,344 1,273,826
2 97,914 1,267,213 1,365,126
3 105,579 1,267,900 1,373,479
4 156,894 1,487,614 1,644,509
5 124,630 1,103,358 1,227,988
6 177,296 1,181,567 1,358,863
7 160,910 1,243,090 1,404,000
8 117,736 1,304,900 1,422,636
9 153,837 1,213,789 1,367,626
10 159,594 1,101,275 1,260,869
11 142,066 1,214,456 1,356,522
12 101,497 1,300,011 1,401,508
13 102,987 1,265,129 1,368,116
14 184,278 1,243,090 1,427,368
15 142,374 1,125,567 1,267,941
16 176,283 1,276,275 1,452,558
17 149,116 1,212,233 1,361,349
18 136,670 1,209,088 1,345,757
19 110,918 1,268,775 1,379,693
20 98,711 1,301,900 1,400,611
Total 2,749,771 24,710,574 27,460,345
(38)
Lampiran 20. Total Penerimaan Per 10.000 Batu Bata
Sampel Produksi Batu Bata Penerimaan Batu Bata Produksi Abu Tandan Penerimaan Abu TKKS Total Penerimaan
(Buah) (Rp) Kosong (Kg) (Rp) (Rp)
1 10,000 2,000,000 122.22 17,111 2,017,111
2 10,000 2,000,000 130.21 18,229 2,018,229
3 10,000 2,000,000 50 7,000 2,007,000
4 10,000 2,000,000 196.43 27,500 2,027,500
5 10,000 2,000,000 114.58 16,041 2,016,041
6 10,000 2,000,000 233.33 32,666 2,032,666
7 10,000 2,000,000 95.24 13,334 2,013,334
8 10,000 2,000,000 91.67 12,834 2,012,834
9 10,000 2,000,000 122.22 17,111 2,017,111
10 10,000 2,000,000 135.42 18,959 2,018,959
11 10,000 2,000,000 122.22 17,111 2,017,111
12 10,000 2,000,000 122.22 17,111 2,017,111
13 10,000 2,000,000 104.17 14,584 2,014,584
14 10,000 2,000,000 130.95 18,333 2,018,333
15 10,000 2,000,000 100 14,000 2,014,000
16 10,000 2,000,000 171.88 24,063 2,024,063
17 10,000 2,000,000 122.22 17,111 2,017,111
18 10,000 2,000,000 62.5 8,750 2,008,750
19 10,000 2,000,000 137.5 19,250 2,019,250
20 10,000 2,000,000 105.56 14,778 2,014,778
Total 200,000 40,000,000 2470.54 345,876 40,345,876 Rata-rata 10,000 2,000,000 123.53 17,294 2,017,294 Note: Harga Jual Batu Bata :Rp 200/buah
(39)
Lampiran 21. Pendapatan Per 10.000 Batu Bata
Sampel Total Penerimaan Total Biaya Pendapatan
(Rp) (Rp) (Rp)
1 2,017,111 1,273,826 743,285
2 2,018,229 1,365,126 653,103
3 2,007,000 1,373,479 633,521
4 2,027,500 1,644,509 382,991
5 2,016,041 1,227,988 788,053
6 2,032,666 1,358,863 673,803
7 2,013,334 1,404,000 609,334
8 2,012,834 1,422,636 590,198
9 2,017,111 1,367,626 649,485
10 2,018,959 1,260,869 758,090
11 2,017,111 1,356,522 660,589
12 2,017,111 1,401,508 615,603
13 2,014,584 1,368,116 646,468
14 2,018,333 1,427,368 590,965
15 2,014,000 1,267,941 746,059
16 2,024,063 1,452,558 571,505
17 2,017,111 1,361,349 655,762
18 2,008,750 1,345,757 662,993
19 2,019,250 1,379,693 639,557
20 2,014,778 1,400,611 614,167
Total 40,345,876 27,460,345 12,885,531
(40)
Lampiran 22. Perhitungan R/C Ratio Per 10.000 Batu Bata
Sampel Total Penerimaan Total Biaya R/C
(Rp) (Rp)
1 2,070,000 1,273,826 1.63
2 2,070,000 1,365,126 1.52
3 2,070,000 1,373,479 1.51
4 2,070,000 1,644,509 1.26
5 2,070,000 1,227,988 1.69
6 2,070,000 1,358,863 1.52
7 2,070,000 1,404,000 1.47
8 2,070,000 1,422,636 1.46
9 2,070,000 1,367,626 1.51
10 2,070,000 1,260,869 1.64
11 2,070,000 1,356,522 1.53
12 2,070,000 1,401,508 1.48
13 2,070,000 1,368,116 1.51
14 2,070,000 1,427,368 1.45
15 2,070,000 1,267,941 1.63
16 2,070,000 1,452,558 1.43
17 2,070,000 1,361,349 1.52
18 2,070,000 1,345,757 1.54
19 2,070,000 1,379,693 1.50
20 2,070,000 1,400,611 1.48
Total 41,400,000 27,460,345 30.26 Rata-rata 2,070,000 1,373,017 1.51
(41)
Lampiran 23. Perhitungan Break Event Point (BEP) Per 10.000 Batu Bata
Sampel Total Biaya Harga Jual Total Produksi BEP Volume
Produksi BEP Harga
(Rp) (Rp/buah) (Buah)
1 1,273,826 200 10,000 6369.13 127.38
2 1,365,126 200 10,000 6825.63 136.51
3 1,373,479 200 10,000 6867.40 137.35
4 1,644,509 200 10,000 8222.55 164.45
5 1,227,988 200 10,000 6139.94 122.80
6 1,358,863 200 10,000 6794.32 135.89
7 1,404,000 200 10,000 7020.00 140.40
8 1,422,636 200 10,000 7113.18 142.26
9 1,367,626 200 10,000 6838.13 136.76
10 1,260,869 200 10,000 6304.35 126.09
11 1,356,522 200 10,000 6782.61 135.65
12 1,401,508 200 10,000 7007.54 140.15
13 1,368,116 200 10,000 6840.58 136.81
14 1,427,368 200 10,000 7136.84 142.74
15 1,267,941 200 10,000 6339.71 126.79
16 1,452,558 200 10,000 7262.79 145.26
17 1,361,349 200 10,000 6806.75 136.13
18 1,345,757 200 10,000 6728.79 134.58
19 1,379,693 200 10,000 6898.47 137.97
20 1,400,611 200 10,000 7003.06 140.06
Total 27,460,345 4,000 200,000 137301.73 2746.03
(1)
Lampiran 18. Total Biaya Variabel Per 10.000 Batu Bata
Sampel Biaya Bahan Baku Biaya Bahan Penunjang Biaya Tenaga Kerja Total Biaya Variabel
(Rp) (Rp) (Rp) (Rp)
1 266,667 116,678 740,000 1,123,345
2 416,667 110,546 740,000 1,267,213
3 400,000 127,900 740,000 1,267,900
4 571,429 176,186 740,000 1,487,615
5 250,000 113,358 740,000 1,103,358
6 266,667 174,900 740,000 1,181,567
7 380,952 122,138 740,000 1,243,090
8 400,000 164,900 740,000 1,304,900
9 355,556 118,233 740,000 1,213,789
10 250,000 111,275 740,000 1,101,275
11 355,556 118,900 740,000 1,214,456
12 444,444 115,567 740,000 1,300,011
13 416,667 108,463 740,000 1,265,130
14 380,952 122,138 740,000 1,243,090
15 266,667 118,900 740,000 1,125,567
16 375,000 161,275 740,000 1,276,275
17 355,556 116,678 740,000 1,212,234
18 312,500 156,588 740,000 1,209,088
19 400,000 128,775 740,000 1,268,775
20 444,444 117,456 740,000 1,301,900
Total 7,309,722 2,600,852 14,800,000 24,710,576
(2)
Lampiran 19. Total Biaya Produksi Per 10.000 Batu Bata
Sampel Total Biaya Tetap Total Biaya Variabel Total Biaya
(Rp) (Rp) (Rp)
1 150,482 1,123,344 1,273,826
2 97,914 1,267,213 1,365,126
3 105,579 1,267,900 1,373,479
4 156,894 1,487,614 1,644,509
5 124,630 1,103,358 1,227,988
6 177,296 1,181,567 1,358,863
7 160,910 1,243,090 1,404,000
8 117,736 1,304,900 1,422,636
9 153,837 1,213,789 1,367,626
10 159,594 1,101,275 1,260,869
11 142,066 1,214,456 1,356,522
12 101,497 1,300,011 1,401,508
13 102,987 1,265,129 1,368,116
14 184,278 1,243,090 1,427,368
15 142,374 1,125,567 1,267,941
16 176,283 1,276,275 1,452,558
17 149,116 1,212,233 1,361,349
18 136,670 1,209,088 1,345,757
19 110,918 1,268,775 1,379,693
20 98,711 1,301,900 1,400,611
Total 2,749,771 24,710,574 27,460,345
(3)
Lampiran 20. Total Penerimaan Per 10.000 Batu Bata
Sampel Produksi Batu Bata Penerimaan Batu Bata Produksi Abu Tandan Penerimaan Abu TKKS Total Penerimaan
(Buah) (Rp) Kosong (Kg) (Rp) (Rp)
1 10,000 2,000,000 122.22 17,111 2,017,111
2 10,000 2,000,000 130.21 18,229 2,018,229
3 10,000 2,000,000 50 7,000 2,007,000
4 10,000 2,000,000 196.43 27,500 2,027,500
5 10,000 2,000,000 114.58 16,041 2,016,041
6 10,000 2,000,000 233.33 32,666 2,032,666
7 10,000 2,000,000 95.24 13,334 2,013,334
8 10,000 2,000,000 91.67 12,834 2,012,834
9 10,000 2,000,000 122.22 17,111 2,017,111
10 10,000 2,000,000 135.42 18,959 2,018,959
11 10,000 2,000,000 122.22 17,111 2,017,111
12 10,000 2,000,000 122.22 17,111 2,017,111
13 10,000 2,000,000 104.17 14,584 2,014,584
14 10,000 2,000,000 130.95 18,333 2,018,333
15 10,000 2,000,000 100 14,000 2,014,000
16 10,000 2,000,000 171.88 24,063 2,024,063
17 10,000 2,000,000 122.22 17,111 2,017,111
18 10,000 2,000,000 62.5 8,750 2,008,750
19 10,000 2,000,000 137.5 19,250 2,019,250
20 10,000 2,000,000 105.56 14,778 2,014,778
Total 200,000 40,000,000 2470.54 345,876 40,345,876 Rata-rata 10,000 2,000,000 123.53 17,294 2,017,294 Note: Harga Jual Batu Bata :Rp 200/buah
(4)
Lampiran 21. Pendapatan Per 10.000 Batu Bata
Sampel Total Penerimaan Total Biaya Pendapatan
(Rp) (Rp) (Rp)
1 2,017,111 1,273,826 743,285
2 2,018,229 1,365,126 653,103
3 2,007,000 1,373,479 633,521
4 2,027,500 1,644,509 382,991
5 2,016,041 1,227,988 788,053
6 2,032,666 1,358,863 673,803
7 2,013,334 1,404,000 609,334
8 2,012,834 1,422,636 590,198
9 2,017,111 1,367,626 649,485
10 2,018,959 1,260,869 758,090
11 2,017,111 1,356,522 660,589
12 2,017,111 1,401,508 615,603
13 2,014,584 1,368,116 646,468
14 2,018,333 1,427,368 590,965
15 2,014,000 1,267,941 746,059
16 2,024,063 1,452,558 571,505
17 2,017,111 1,361,349 655,762
18 2,008,750 1,345,757 662,993
19 2,019,250 1,379,693 639,557
20 2,014,778 1,400,611 614,167
Total 40,345,876 27,460,345 12,885,531
(5)
Lampiran 22. Perhitungan R/C Ratio Per 10.000 Batu Bata
Sampel Total Penerimaan Total Biaya R/C
(Rp) (Rp)
1 2,070,000 1,273,826 1.63
2 2,070,000 1,365,126 1.52
3 2,070,000 1,373,479 1.51
4 2,070,000 1,644,509 1.26
5 2,070,000 1,227,988 1.69
6 2,070,000 1,358,863 1.52
7 2,070,000 1,404,000 1.47
8 2,070,000 1,422,636 1.46
9 2,070,000 1,367,626 1.51
10 2,070,000 1,260,869 1.64
11 2,070,000 1,356,522 1.53
12 2,070,000 1,401,508 1.48
13 2,070,000 1,368,116 1.51
14 2,070,000 1,427,368 1.45
15 2,070,000 1,267,941 1.63
16 2,070,000 1,452,558 1.43
17 2,070,000 1,361,349 1.52
18 2,070,000 1,345,757 1.54
19 2,070,000 1,379,693 1.50
20 2,070,000 1,400,611 1.48
Total 41,400,000 27,460,345 30.26 Rata-rata 2,070,000 1,373,017 1.51
(6)
Lampiran 23. Perhitungan Break Event Point (BEP) Per 10.000 Batu Bata
Sampel Total Biaya Harga Jual Total Produksi BEP Volume
Produksi BEP Harga
(Rp) (Rp/buah) (Buah)
1 1,273,826 200 10,000 6369.13 127.38
2 1,365,126 200 10,000 6825.63 136.51
3 1,373,479 200 10,000 6867.40 137.35
4 1,644,509 200 10,000 8222.55 164.45
5 1,227,988 200 10,000 6139.94 122.80
6 1,358,863 200 10,000 6794.32 135.89
7 1,404,000 200 10,000 7020.00 140.40
8 1,422,636 200 10,000 7113.18 142.26
9 1,367,626 200 10,000 6838.13 136.76
10 1,260,869 200 10,000 6304.35 126.09
11 1,356,522 200 10,000 6782.61 135.65
12 1,401,508 200 10,000 7007.54 140.15
13 1,368,116 200 10,000 6840.58 136.81
14 1,427,368 200 10,000 7136.84 142.74
15 1,267,941 200 10,000 6339.71 126.79
16 1,452,558 200 10,000 7262.79 145.26
17 1,361,349 200 10,000 6806.75 136.13
18 1,345,757 200 10,000 6728.79 134.58
19 1,379,693 200 10,000 6898.47 137.97
20 1,400,611 200 10,000 7003.06 140.06
Total 27,460,345 4,000 200,000 137301.73 2746.03