ANALISIS KADAR PROTEIN DAN IDENTIFIKASI ASAM AMINO PADA IKAN PATIN (Pangasius djambal )

ANALISIS KADAR PROTEIN DAN IDENTIFIKASI
ASAM AMINO PADA IKAN PATIN (Pangasius djambal)

SKRIPSI

Oleh:
Meirinda Hermiastuti
NIM 081810301047

JURUSAN KIMIA
FAKULTAS MATEMATIKA DAN ILMU PENGETAHUAN ALAM
UNIVERSITAS JEMBER
2013

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

/

rary

lib
tp://

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

rary

://lib
http

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h
.id/

ac
nej.

.id/

.u

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

rary

y

rar
Oleh:
//lib

ac
nej.

ry.u

h

://l

://l

http

.id/

http

.id/

ac
nej.

y.u

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

/

c.id

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht ii
a
nej.

h

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
/

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

://l

c.id

.id/

ac
nej.

JURUSAN KIMIA
FAKULTAS MATEMATIKA DAN ILMU PENGETAHUAN ALAM
/
/
.id/
cUNIVERSITAS
c.id
c.id
JEMBER
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
y
y
y
2013
r
r
r
a
a
a
ibr
ibr
ibr

http

a
nej.

h

.id/

ry.u

h

ry.u

rary

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

://lib
http

Meirinda Hermiastuti
NIM 081810301047

libra
/
/
:
p
tt

.id/

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

:
http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ht

c.id

j.a
.une

://lib
http

ac
nej.

h
.id/

ac
nej.

ht

c.id

rary

ac
nej.

untuk menyelesaikan Program Studi Kimia (S1)
dan .mencapai
gelar Sarjana Sains .id/
id/

d/
ac.i

h
.id/

ac
nej.

l
tp:// dan memenuhi salah satuhsyarat
hdiajukan guna melengkapi tugashtakhir

j.a
.une

r
ibra
l
/
/
:
tp

rary

://lib
http
.id/

ry
SKRIPSI
ibra

ht

libra
/
/
:
p
t

/

c.id

j.a
.une

ac
nej.

.id/

nej.

libra
/
/
:
p
t

/

ry.u KADAR PROTEINbDAN
ry.uIDENTIFIKASI
ry.u
ANALISIS
a
a
a
r
r
r
b
b
i
i
i
://l
://l
://l
http ASAM AMINO PADA IKAN
http PATIN (Pangasius djambal)
http

ry.u

y.u

h

c.id

.id/

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

ac
nej.

ht

c.id

j.a
.une

://lib
http

ac
nej.

lib
tp://

y.u

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

.u

y.u

ht

j.a
.une

h

.id

rary

://lib
http

h

Kurniawan;

ac
nej.

ry.u
ry.u
a
a
r
r
b
b
i
i
2. Nenekku
://l Sumiati dan Kakekku Sunandar;
://l
http
http

tp

.id/

.id

ac
nej.

/

c.id

j.a
.une

1. Ibunda Padmiasih Sri Mulyani,
/ Ayahanda Heru Aguston, dan
/ Adikku Sasongko

id/
.ac.

nej

rary
b
i
l
/
/
:

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

/
d/
c.id PERSEMBAHAN
ac.i
.
j
e
y
y.un
r
r
a
a
r
r
lib
lib
tp://
tp://
t
t
h
h
Skripsi ini saya persembahkan untuk:

rary

.id/

ac
nej.

ht

c.id

j.a
.une

h

.id/

ac
nej.

ht

lib
tp://

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

h

3. guru-guruku di TK Kemala Bhayangkari, SD Negeri Citrodiwangsan 02, SMP

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

Negeri 1 Sukodono, dan SMF
.id/ Jember;

libra

ibra

y.u

y.u

/

rary

/

rary

://lib
http
.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht iii
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h
ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

://l
http

.id/

y.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

ibra

://l
http

:// Jember.
Universitas
http

.id/

lib
tp://

.id/

ac
nej.

4. Almamater Jurusan
ry.u Kimia Fakultas Matematika
ry.u dan Ilmu Pengetahuan Alam
ry.u

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

/

rary

lib
tp://

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht

h

/

c.id

j.a
.une

MOTTO

rary

://lib
http

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

h

Tuntutlah ilmu, sesungguhnya menuntut ilmu adalah pendekatan diri kepada Allah

id/
.ac.

nej

ry.u

libra
/
/
:
p
t

Azza wajalla, dan mengajarkannya
adalah
/ kepada orang yang tidak mengetahuinya
/

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
sodaqoh. Sesungguhnya
ilmu pengetahuan menempatkan
orangnya, dalam
y.un
y.un
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
ib
kedudukan
dan mulia (tinggi).pIlmu
://lterhormat
://libpengetahuan adalah keindahan
://libbagi
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
1)
ahlinya di dunia dan di akhirat. (HR. Ar-Rabii')

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

y.u

y.u

/

rary

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h M. F. 2005. 1100 Hadits Terpilihh(Sinar Ajaran Muhammad). Gema Insani
h Press: 206.
Almath,
[serial
on
line].
http://books.google.co.id/books?id=Gb1exn_1YJoC&dq=tahun+terbit+1100+Hadits+Terpilih&hl=id
/
/
/
d
.id
.id
ac.i 2013].
j.ac &source=gbs_navlinks_s. [21j.Januari
j.ac
1)

une

ry.
libra

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h
ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

une

tp://

une

ry.
libra

/

c.id

a
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

://
httpiv
/

c.id

a
nej.

h
.id/

ac
nej.

y.u

ry.
libra

://

http

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

h
.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
j.a
.une

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

h

.id/

y.u

lib
tp://

ry.u

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

/

c.id

rary

lib
tp://

y.u

ry.u

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ht

/
d/
c.id PERNYATAAN
ac.i
.
j
e
y
y.un
r
r
a
a
r
r
/lib
://lib
ttp:/ yang bertanda tangan di bawah
hSaya
http ini:
j.a
.une

h
/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

h

Nama : Meirinda Hermiastuti
/

id/
.ac.

/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
NIM : 081810301047
y.un
y.un
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
lib
menyatakan
sesungguhnya bahwa pkarya
://dengan
://lib ilmiah yang berjudul “Analisis
://libKadar
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

h

/
/
/
hasil karya sendiri,
id/ saya sebutkan
.idbenar-benar
c.id kecuali kutipan yang
c.sudah
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne pun, dan bukan karya
une diajukan pada institusi
sumbernya, belumry.pernah
.umana
.une
y
y
r
r
a
a
a
r
r
ibr
://libbertanggung jawab atas keabsahan
://lib dan kebenaran isinya sesuai
://ldengan
p
p
p
jiplakan.
Saya
t
t
t
t
t
t
h
h
h

h

nej

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

Protein dan Identifikasi Asam Amino pada Ikan Patin (Pangasius djambal)” adalah

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

sikap ilmiah yang harus dijunjung tinggi.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

nej

u

/

c.id

rary

u

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http
.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h
.id/

ry.u

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht v
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ac
nej.

h

.id/

y.u

.id/

ac
nej.

h

.id/

h

/
/
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
e
e
y.un Meirinda Hermiastuti rary.un
r
a
r
NIM 081810301047
://lib
://lib
p
p
t
t
t
t
h
h

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

a
nej.

u

h

ac
nej.

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

/
d/
c.id Mei 2013
aJember,
ac.i
.
.
j
j
e
e
y.un
y.un
r
r
a
a
r
r
Yang menyatakan,
://lib
://lib
http
http

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

nej

.
.
.
paksaan dari pihak
rarymana pun serta bersedia /mendapat
rary sanksi akademik jika /ternyata
rary
b
b
b
i
i
i
l
l
l
/
:/
:/
:/
http hari pernyataan ini tidak benar.
http
http
di kemudian

j.a
.une

lib
tp://

/

id
.idsaya buat dengan sebenarnya,
Demikian pernyataan
.acini
.ac.tanpa ada tekanan dan

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

/

rary

lib
tp://

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ry.u

h
ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

y.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
/

ry.u
a
r
b
://li
Meirindattp
h Hermiastuti
Oleh:

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http
.id/

y.u

ht

rary

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

/

h

c.id

.id/

ry.u

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

://lib
http

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

NIM 081810301047

c.id

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

ry.u

.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

rary

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

lib
tp://

.id/

ry.u

.

ry.u

j.a
.une

h

ANALISIS KADAR PROTEIN DAN IDENTIFIKASI
ASAM AMINO PADA
/
id/ IKAN PATIN (Pangasiusiddjambal)

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

h

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

.id/

ry.u

h

c.id

j.a
.une

SKRIPSI

.id/

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

ac
nej.

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

h

.id/

.id/

ac
nej.

Pembimbing ry.u
ra

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

/lib
ttp:/

h Dosen Pembimbing Utama h : Ika Oktavianawati, S.Si, M.Sc.
h
.id/

Dosen Pembimbing Anggota
: I Nyoman Adi Winata,
.id/
.id/ S.Si, M. Si

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht vi
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
c.id

ry.u

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

a
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

h

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

/

rary

lib
tp://

.id/

ry.u

ry.u

y.u

/

rary

lib
tp://

y.u

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht vii
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h
ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h

libra
/
/
:
p
t

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ry.u

ac
nej.

/

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

c.id

j.a
.une

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

ac
nej.

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

RINGKASAN

Analisis Kadar Protein dan Identifikasi Asam Amino pada Ikan Patin
(Pangasius djambal); Meirinda Hermiastuti, 081810301047; 2013: 32 halaman;
Jurusan Kimia Fakultas Matematika dan Ilmu Pengetahuan Alam Universitas Jember.

Perikanan merupakan salah satu sektor yang potensial sebagai sumber protein
bagi masyarakat Indonesia. Sumbangan perikanan Indonesia tidak dapat dipisahkan
dari perkembangan perikanan budidaya. Pada tahun 2000 hingga 2008 perikanan
budidaya mengalami pelonjakan produksi hampir mencapai 400%. Salah satu
komoditas perikanan budidaya yang berprospek cerah adalah ikan patin (Pangasius
djambal). Ikan Patin (P. djambal) merupakan salah satu spesies ikan air tawar dari
jenis Pangasidae yang memiliki kadar protein tinggi (14,53%). Tingginya kadar
protein dipengaruhi oleh asupan pakan yang dikonsumsi ikan. Azolla pinnata dan
probiotik, umum ditambahkan bersama pakan ikan. A. Pinnata (matalele) merupakan
tumbuhan dari jenis paku air yang memiliki kandungan asam amino esensial yang
lengkap, sedangkan probiotik merupakan mikroba yang memiliki pengaruh
menguntungkan bagi kesehatan dan kehidupan inang. Pemberian probiotik dalam
pakan, berpengaruh terhadap kecepatan fermentasi pakan dalam saluran pencernaan,
sehingga akan sangat membantu proses penyerapan makanan dalam pencernaan ikan.
Berdasarkan keterangan diatas, timbul pemikiran bahwa asupan pakan ikan
berupa A. pinnata dan probiotik akan memberikan perbedaan kandungan protein dan
asam amino dalam daging ikan patin. Penelitian ini dirancang untuk menganalisis
kandungan kadar protein menggunakan metode Kjeldahl dan identifikasi jenis asam
amino menggunakan alat LC-MS.
Pada penelitian ini sampel ikan yang diperoleh dari tim PMW Universitas
Jember 2012, merupakan ikan patin yang telah diberi perlakuan variasi pakan.
Terdapat tiga variasi pakan yang telah dilakukan, antara lain: pellet; pellet dan
tambahan pakan A. Pinnata; serta pellet dicampur probiotik. Variasi pakan ini
viii

memberikan perbedaan kadar protein kasar pada dagingnya berturut-turut adalah
14,62%; 13,35%; 15,74%. Perbedaan kadar protein pada daging ikan, menunjukkan
bahwa jenis pakan berpengaruh dalam produksi protein pada ikan.
Isolasi protein dilakukan dengan metode alkali-aided protein extraction pada
kecepatan 12000 rpm dan pH 10,5. Isolat protein yang diperoleh dihirolisis dengan
HCl 6 N dan hasilnya dianalisis dengan LC-MS (Liquid Chromatography-Mass
Spectrofotometer). Untuk konfirmasi proses hidrolisis protein digunakan metode
Bradford. Hasil analisis LC-MS menunjukkan bahwa jenis asam amino penyusun
protein ikan patin yang diberi perlakuan variasi pakan hampir sama. Terdapat 13
asam amino penyusun protein pada ikan patin yang diberi pakan pellet dengan asam
amino dominannya triptofan. Ikan patin yang diberi pakan pellet dan tambahan
A. pinnata mengandung 14 jenis asam amino dan kandungan asam amino yang
dominan adalah asparagin. Sementara itu ikan patin yang diberi pakan pellet
dicampur probiotik mengandung 13 jenis asam amino dan asam glutamat adalah
asam amino yang dominan.

ix

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

PRAKATA
ht

ht

d/

c.id

h

.id/

ac
nej.

ht

h

d/

d/

c.i dan karunia-Nya
Puji syukur ke ehadirat
ac.i Allah SWT atas segala
arahmat
ac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
.un
y.unmenyelesaikan skripsi yang
yberjudul
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
sehingga penulis
dapat
“Analisis
Kadar
Protein
lib
lib
lib

j.a
.une

rary

lib
tp://

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

://

://

://

http
http Patin (Pangasius djambal)”.
httpSkripsi ini
dan Identifikasi
Asam Amino pada Ikan

disusun untuk memenuhi salah satu
/ syarat menyelesaikan pendidikan
/ strata satu (S1)
/
d
d
i
i
.
.
c
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
pada Jurusan Kimia u
Fakultas
Matematika dan Ilmu uPengetahuan
Alam Universitas une
ne
ne

id/
.ac.

nej

y.u
brar

h

ry.

ry.

a
Jember. p://libr
htt

li
tp://

ry.

libra
/
/
:
p
tt

libra
/
/
:
p
tt

h

h

h

Penyusun skripsi ini tidak lepas dari bantuan berbagai pihak. Oleh karena itu,

/
/
/
/
mengucapkan terima kasih
.idpenulis
c.id kepada:
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
1. Ika Oktavianawati,
Utama dan Dosen
.uneS.Si., M.Sc., selaku Dosen
.Pembimbing
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
r
://lib Akademik, I NyomanttpAdi
://libWinata, S.Si, M. Si., selaku
://libDosen
p
p
Pembimbing
t
t
t
t
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

h

Pembimbing Anggota yang telah meluangkan waktu, pikiran, dan perhatian

d/
ac.i

nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

.id/

dalam penulisan skripsi
c.id
.aini;

nej

.id/

ac
nej.

u

u

ac
nej.

u

y.
y.
y.
2. Drs. Achmad
brarSjaifullah, M.Sc, Ph.D., selaku
brar Dosen Penguji I, dan Asnawati,
brar
i

i

p://l

i

p://l

p://l

tt
htt M.Si, selaku Dosen Penguji
htt II yang telah meluangkanhwaktu
S.Si.,
untuk

d/
ac.i

memberikan koreksi, kritik dan saran dalam penulisan skripsi ini;

.id/

.id/

.id/

3. bapak/ibu dosen nJurusan
j.ac Kimia FMIPA Universitas
j.ac Jember yang telah nej.ac
e
e
n
u
u
ry.uyang sangat bermanfaat bdalam
ailmu
ary.penyusunan skripsi ini; library.
r
r
b
memberikan
i
i
l
l
//
//
//

j.
.une

rary

lib
tp://

h

ttp:
ttp:
ttp:
h
h
h
4. keluarga besarku yang telah memberikan motivasi, doa dan perhatian dalam
d/

penulisan skripsi ini;

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
ne pengambilan sampel; y.une
5. tim PMW Ikan Patin
y.un yang telah memberikanraizin
y.udalam
r
r
a
r
rar
b
b
b
i
i
i
l
l
l
/
/
/
/
/
/
6. Prof.
Bambang
Sugiharto,
D.Agr,
Sc,
M.Agr,
Sc
yang
telah
memberikan
izin
:
:
:
http
http
http

c.i
ej.a

.un

rary
b
i
l
/
/
:

h

tp

h

dalam peminjaman alat;

/
d/
Jurusan Kimia dan
Laboratorium
id/
.id/7. bapak/ibu teknisi seluruh
c.laboratorium
c.iTeknisi
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
.uJurusan
.une
.une
Biologi Dasar
Biologi FMIPA arUniversitas
Jember yang telah
y
y
y
r
r
a
a
r
r
r
://lib dalam proses penelitian;
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
mendampingi
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

8. rekan kerjaku Laskar Patin (Alviona Noer Isnani, Dodik Andinata, dan Novita

nej.

u

ry.
libra

d/
ac.i

tp://

d/

une

ry.
libra

/

c.id

une

ry.
libra

://

http
a
nej.

d/

.i
c.i
Rahmawati) yang telah
memberikan perhatian,
j.amembantu,
j.ac semangat dan doa;

/

c.id

a
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

://
httpx

ht
/

c.id

a
nej.

h

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

ry.u

h

.id/

y.u

h

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

t
9. sahabat-sahabatku
Devy Jayanti hKartikasari
dan Nine Crew (Fendra
Nicola,
ht
ht
d/
ac.i

rary

id/
.ac.

ry.u

d/

d/

d/

teman wongkim 08, BS group,
memberikan
/ dan anak tante yang telah membantu,
/

c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
edan doa;
e
perhatian, semangat
y.un
y.un
r
r
a
a
r
r
ib persatu.
11. semua
//lib yang tidak dapat disebutkan
:pihak
://lsatu
p
p
t
t
t
t
h
h

nej

libra
/
/
:
p
t

Alfisa Surya Primaswara, Nurul Azizah, Muhammad Ali Mas’ud, Johan

.i
.i
Prasetyo, Yanuard Arie
yang telah membantu,
perhatian, ej.ac.i
acBungsu)
acmemberikan
.
.
j
j
e
e
y.un
y.un
y.un
r
r
ardoa;
a
a
r
r
r
semangatlib
dan
lib
lib
tp://
tp://
tp://
t
t
t
h
h
h
10. teman-temanku tercinta Agustin Retnosari, Ucik Gita Parasmita, seluruh teman-

j.
.une

lib
tp://

h

h

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

h

Penulis juga menerima segala kritik dan saran dari semua pihak demi

/
/
/
/
skripsi ini. Akhirnya
penulis berharap, semoga
.idkesempurnaan
c.id
c.id skripsi ini dapat
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
bermanfaat.
.une
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
r
://lib
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

Jember, Mei 2013

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

Penulis

d/
ac.i

nej.

y.u

/

j.a
.une

rary

://lib
http
.id/

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht xi
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h

libra
/
/
:
p
t

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ry.u

ac
nej.

/

h

c.id

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

.id/

ry.u

.id/

ac
nej.

ht

c.id

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

y.u

ht

/

rary

d/
ac.i

nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
c.id

lib
tp://

d/
ac.i

nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

h

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

rary

lib
tp://

.id/

y.u

y.u

/

ht

c.id

j.a
.une

/

c.id

j.a
.une

y

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

DAFTAR
ISI
ht

c.id

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
j.a
.une

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

y

h

r
ar
HALAMAN/lSAMPUL
...........................................................................
ibra
/libr

y
i rar

HALAMAN JUDUL ..............................................................................

ii

:/
http

://lib
http

:/
http

/

c.id

j.a
.une

Halaman

h

HALAMAN PERSEMBAHAN/.............................................................
iii
/
id/
id
id/
.
.
.
c
c
c
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
HALAMAN MOTOu...............................................................................
iv
y.un
y. n
y.un
y.un
r
r
r
r
a
a
a
a
r
r
r
r
ib
lib
HALAMAN
................................................................
://lPERNYATAAN
://lib
://lvib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
h
h

h

/
/
/
/
PENGESAHAN.i................................................................
vii
.idHALAMAN
c d
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
RINGKASAN .........................................................................................
viii ry.un
.une
.une
y
y
r
r
a
a
a
r
r
libr
://.............................................................................................
://lib
://lxib
p
p
p
PRAKATA
t
t
t
t
t
t
h
h
h

h

HALAMAN PEMBIMBING SKRIPSI.................................................

vi

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

DAFTAR ISI ..........................................................................................

xii

/
/
/
/
xv
c.idDAFTAR TABEL ..................................................................................
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
.une
.u..............................................................................
.une
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
DAFTAR
GAMBAR
xvi
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h LAMPIRAN ..........................................................................
h
h xvii
DAFTAR
BAB 1.

d/
ac.i

j.
.une

rary

lib
tp://

d/

.un

tp

ry.u

d/
ac.i

lib

/

c.id

a
nej.

http1.3 Batasan Masalah .............................................................
http

3

1.4 Tujuan Penelitian
d/ ............................................................
d/

4

c.i
ej.a

c.i
ej.a

/

c.id

j.a
.une

rary

h
.id/

ac
nej.

2.1 Ikan Patin ........................................................................

5

/
/
2.2 Pakan ...............................................................................
c.id
c.id

6

a
nej.

a
nej.

h
.id/

ac
nej.

2.2.1
7 ary.u
ry.uAzolla pinnata (matalele)b.......................................
ry.u
a
a
r
r
r
b
i
i
://l 2.2.2 Probiotik ................................................................
://l
://l8ib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

ej.

tp://

1

4
y
y
r
r
ry.u
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
BAB 2. ttpTINJAUAN
PUSTAKA .........................................................
://l
://l
://l5
h
http
http

ac
nej.

.un
rary

1.1 Latar Belakang
ej. ................................................................
ej.
n
n
u
u
.
.
rary
rary
1.2
://libRumusan Masalah ...........................................................
://lib

d/
ac.i

1.5 Manfaat
.unPenelitian ..........................................................
.un

.id/

libra
/
/
:
p
t

1

d/
ac.i

://l3ib
http

c.i
ej.a

rary
b
i
l
/
/
:

PENDAHULUAN ..................................................................

2.3 Protein .............................................................................

h

9

/
/
.id/ ........................................................
cprotein
c.id
c.id
2.3.1 Isolasi
10
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
r
://lib
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
xii
h
h
h
/

c.id

a
nej.

/

c.id

a
nej.

h

/

c.id

a
nej.

h

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
d/
ac.i

libr

d/

c.i
ej.a

.un

rary
b
i
l
/
/
:

tp

ry.u

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

2.3.2 Analisis Kuantitatif
ht Protein ....................................
ht

11

2.4 Asam Amino ....................................................................

13

3.2 Alat dan Bahan ................................................................
/
/

17

3.3 Diagram Alir Penelitian ..................................................

18

/
3.4 Prosedur Kerja.idPenelitian
..............................................
.id/

19

ac
nej.

ac
nej.

h

h

.id/

ac
nej.

h

20

/
/
/
3.4.4 Penentuan
c.idprotein terlarut metode Bradford
c.id ........... 20
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
.uHidrolisis
.une
.une
y
y
y
r
r
r
3.4.5
protein
...................................................
21
a
a
a
r
r
r
://lib
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h HASIL DAN PEMBAHASAN
h ..............................................
h 22
BAB 4.

lib

d/
ac.i

j.
.une

ry

c.i
ej.a

.un

4.1.1 Rendemen
isolat ....................................................
nej.
nej.

22

4.2.1 Rendemend/isolat ....................................................
/
c.i
c.id
a
a
.
.
j
j
ne protein kasar pada isolat...............................
4.2.2 .uKadar
une

25

4.2.4 Kadar protein terlarut pada isolat ...........................

28

/
4.2.5 Analisac.kualitatif
dan kuantitatif asam amino
id/
c.id .........

30

a
nej.

a
nej.

/

h
.id/

ac
nej.

u
u
PENUTUP
ary. ..............................................................................
ary.

h
.id/

ac
nej.

32 ary.u
/libr
:/32
p
t
t
5.1
Kesimpulan
......................................................................
h
h
h

BAB 5.

/libr
ttp:/

/libr
ttp:/

5.2 Saran ................................................................................

h

32

/
/
/
/
c.idDAFTAR PUSTAKA .............................................................................
c.id
c.id
c.id
33
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
xiii
h
h
h
/

c.id

a
nej.

/

c.id

a
nej.

/

c.id

a
nej.

h

c.id

j.a
.une

u
u
ry
ary. Kadar protein kasar pada
ary............................... 23
r
r
b
b
4.1.2
isolat
i
i
ibra
l
l
l
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http4.2 Pengaruh pakan terhadap
httpkadar protein pada ikan .....
http 24

.id/

ry.u

22

d/
ac.i

25
y
y
r
r
ry.u
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
/l
://l 4.2.3 Hidrolisis protein ...................................................
://l
:/27
http
http
http

tp

ac
nej.

4.1 Optimasi pH pada isolasi protein ...................................

d/
ac.i

d/

libra
/
/
:
p
t

h

3.4.1
19 ry.u
ry.uPreparasi sampel ....................................................
ry.u
a
a
r
r
b
b
i
i
l 3.4.2 Penentuan N-Total cara
l Kjeldahl ........................... p:/19
libra
/
/
/
/
/
:
:
p
p
htt
htt
htt

ej.

rary
b
i
l
/
/
:

ac
nej.

d/
ac.i

.un
rary

libra
tp://

.id/

ac
nej.

3.4.3 Isolasi protein ........................................................

tp://

h

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
3.2.1 uAlat........................................................................
17
y. n
y.un
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
/lib
://lib3.2.2 Bahan ....................................................................
://lib
:/17
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

/
d/
id/
c.id ........ 16
2.4.1 Analisis
dan kuantitatif asam
ac.kualitatif
aamino
ac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
y.un
y.un
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
BAB 3. METODOLOGI
PENELITIAN
............................................
17
://lib
://lib
://lib
http3.1 Waktu dan Tempat Penelitian
http ........................................
http 17

j.

une
.
y
r
a

ac
nej.

ac
nej.

h

.id/

y.u

tp://

ry.u

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

/

c.id

a
nej.

h

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

/

rary

lib
tp://

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

rary

://lib
http
.id/

y.u

ry.u

ry.u

y.u

y.u

/

rary

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht xiv
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h
ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h
ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

h

.id/

ry.u

h
.id/

ry.u

h

.id/

libra
/
/
:
p
t

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ry.u

ac
nej.

/

rary

://lib
http

h

h

37

c.id

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

/

c.id

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

LAMPIRAN
...........................................................................................
ht
ht
ht

c.id

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

lib
tp://

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

/

rary

lib
tp://

y.u

ht

/
d/
c.id DAFTAR TABEL
ac.i
.
j
e
y.un
r
a
r
://lib
http

j.a
.une

rary

://lib
http

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h
/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

h

Halaman

Komposisi daging ikan patin
6
/
/
id2.1
id/ segar ..................................................
id/
.
.
.
c
c
c
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e pinnata .........
e
2.2 Jenis asam amino
esensial
yang terkandung dalam
A.
8
y.un
y.un
y.un
y.un
r
r
r
r
a
a
a
a
r
r
r
r
lib
lib
2.3 Faktor
...............................................................................
/lib
://konversi
://lib
:/11
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
h
h

h

Jenis dan jumlah asam amino
31
/
/ dalam isolat daging ikan patin...........
/
/
.id4.1
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
r
://lib
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

h

2.4

Jenis-jenis asam amino ...................................................................

14

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

/

rary

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht xv
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h
ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
j.a
.une

lib
tp://

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

/

rary

lib
tp://

2.1

ry.u

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

h

Halaman

Ikan patin (P. djambal) ...................................................................
/
/

id
.ac.

h

5

id
.ac.

.id/

c
ej ......................................................................
ej
ej.a
2.2 Matalele (A. pinnata)
7
n
n
n
u
u
u
.
.
.
y
ary menghasilkan asam amino
rprotein
rarbebas
rary
b
b
b
i
i
i
2.3 Hidrolisis
.........................
10
l
l
l
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http 12
2.4 Skema reaksi analisa protein menggunakan metode Bradford .........

nej

libra
/
/
:
p
t

ht

/
/
c.idDAFTAR GAMBAR j.ac.id
e
y.un
r
a
r
://lib
http

rary

id/
.ac.

y.u

j.a
.une

://lib
http

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h

2.5 Struktur umum asam amino/ ............................................................
13
/
d/
d
d/
i
i
i
.
.
.
c
c
c
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
4.1
Rendemen
isolat
ikan
patin
pada
optimasi
pH
.................................
23
.une
.une
.une
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
a
a
a
a
r
4.2 Kadar//protein
br ................................... :/24
libr
/libr
: lib kasar isolat pada optimasi
://lipH
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
h variasi pakan .......................
h 25
4.3 Rendemen
isolat pada masing-masing
4.4

Kadar protein kasar isolat pada masing-masing variasi pakan..........

26

/
/
/
/
c.id4.5 Kadar protein kasar jdaging
c.id ikan patin pada masing-masing
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
a
a
a
a
r ...................................................................................
r
variasi/pakan
26 r
libr
:/ lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
h setelah proses hidrolisis
h
4.6 Kadar
protein terlarut sebelum dan
d/
ac.i

j.
.une

rary

lib
tp://

pada masing-masing variasi pakan ..................................................

d/
ac.i

j.
.une

rary

://lib
http
.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

rary

://lib
http
.id/

ac
nej.

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht xvi
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

h
.id/

ry.u

h

/

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

29

d/
ac.i

j.
.une

h

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

/

rary

lib
tp://

y.u

ht

id/
LAMPIRAN .ac.id/
c.DAFTAR
j
une
.
y
r
a
/libr
/
:
p
t
ht

j.a
.une

rary

://lib
http
.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry
ibra
l
/
/
:
http Halaman

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

h

37

.id/

37

a
nej.

u
A.2 Kadaraprotein
ry.u kasar pada isolat ............................................
ary.

38

B.1 Rendemen isolat .....................................................................

39

/
/
B.2 Kadar protein kasar
c.idpada isolat ............................................
c.id

40

ac
nej.

.u

r
r
rary
b
b
b
i
i
i
l
l
l
/
/
/
/
/
/
: pakan terhadap kadar protein
: pada ikan .....................ttp: 39
B. Pengaruh
http
http
h

ac
nej.

a
nej.

/

c.id

/
/
A.1 Rendemen Isolat .....................................................................
c.id
c.id
a
nej.

h
j.a
.une

A. Optimasi pH pada isolasi protein ...................................................

ac
nej.

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

a
nej.

h
.id/

ac
nej.

B.3 Kadar protein
41 ry.u
y.u
ry.u kasar pada daging ikan
r.................................
a
a
r
r
b
b
i
i
l ................................... p:/42
libra
/
/
/
://l
:
B.4ttpStandar
BSA (Bovine serum talbumin)
p
t
tt

h

h

h

B.5 Kadar protein terlarut pada isolat ........................................

h

43

/ Analisa asam amino menggunakan
/
/
/
LC-MS...................................
45
.idC.
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne UPLC-QTOF-MS/MS System
C.1 Informasi
alat
.u
.une (Waters) ....... 45 ary.une
y
y
r
r
a
a
r
r
r
C.2ttpJenis
dalam
://lib dan jumlah asam amino
://lib isolat daging
://lib
p
p
t
t
t
t
h
h
h

h

47
/ Pembuatan Larutan ........................................................................
d/
idD.
.id/
.id/
c
c
a
a
ac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
D.1 Larutan HCl
47
y.un 6 N ....................................................................
y.un
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
/lib
D.2 pLarutan
://lib HCl 2 N ....................................................................
://lib
:/47
htt
http
http

h

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ikan patin................................................................................

46

ac.
nej.

ry.u

libra
tp://

D.3 Larutan HCl 0,1 N .................................................................

d/

c.i
ej.a

.un

rary
b
i
l
/
/
:

tp

/

.id
j.ac

une

ry.
a
r
b
i
://l

tp

/

.id
j.ac

D.4 Larutan HCl 0,02 Nd...............................................................
/
d/

49
/
i
i
.
.
c
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e0,01 N ...............................................................
e
e
D.5 Larutan HCl
50
y.un
y.un
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
D.6 Larutan
/lib
://lib NaOH 40 % (w/w) ...................................................
://lib
:/50
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h 51
D.7 Larutan NaOH 2 N ................................................................
D.8 Larutan NaOH 0,5 N /.............................................................
/

51

D.11 Larutan indikator metil orange .............................................

53

D.12 Larutan indikator brom cressol green ...................................

53

.id
.id
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
D.9 Larutan NaOH
0,01 N............................................................
52
.une
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
D.10 Larutan
(PP).......................................
/libr
://lib indikator fenolftalein
://lib
:/53
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
/

une

ry.
libra

tp://

ry.
libra

://

/

c.id

/

.id
j.ac

une

http
a
nej.

48

.id
j.ac

une

ry.
libra

/

c.id

a
nej.

ac
nej.

y.u

ht
/

c.id

a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

tp://
htxvii

h

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

ry.u

h

.id/

y.u

h

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

t
D.13
ht Larutan indikator metil redh...................................................
ht

53

D.14 Larutan H3BO3 1% (w/v).......................................................

54

h

/
d/
d/
d/
55
c.idE. Sertifikat ..........................................................................................
ac.i
ac.i
ac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
y.un
y.un
E.1 Suratra
Keterangan
Identifikasi Ikan rPatin.............................
55 rary.u
r
r
a
://lib
://lib
://lib
E.2
httpSurat Keterangan Identifikasi
httpAzolla pinnata .......................
http 56

j.a
.une

rary

lib
tp://

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

E.3 Sertifikat Hasil Uji LC-MS Sampel Pellet ............................

57

/
d/
E.4 Sertifikat Hasil Uji
Sampel A. pinnata .....................
c.iLC-MS
c.id

58

a
nej.

u
u ......................
E.5 Sertifikat
ary.Hasil Uji LC-MS Sampel Probiotik
ary.
libr
/
/
:
p
tt

libr
/
/
:
p
tt

h

.id/

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

/

rary

lib
tp://

y.u

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

htxviii
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h
ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

h
.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

59 ary.u
ibr

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

://l

http

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

a
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h

h
/

c.id

a
nej.