Efek Ekstrak Etanol Buah Inggir-Inggir (Solanum Sanitwongsei Craib.) Terhadap Parameter Biokimia Pada Tikus Jantan Yang Diinduksi Nacl 2,5% Dan Metilprednisolon
Lampiran 1. Rekomendasi persetujuan etik penelitian kesehatan
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 2. Hasil identifikasi tumbuhan
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 3. Tumbuhan inggir-inggir
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 4. Simplisia buah inggir-inggir
a
b
Keterangan:
a. simplisia buah inggir-inggir
b. serbuk simplisia buah inggir-inggir
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 5. Gambar mikroskopik serbuk simplisia buah inggir-inggir (Solanum
sanitwongsei Craib.)
Keterangan:
1.
2.
3.
4.
5.
Parenkim sekat lokuli
Epidermis kulit biji
Serabut sklerenkim
Epikarpium
Endosperm
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 6. Gambar hewan percobaan
Keterangan
1. Tikus jantan saat penimbangan BB
2. Tikus jantan saat pengambilan darah dari jantung
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 7. Bagan alur penelitian
24 ekor tikus jantan
Kontrol :
Na CMC 0,5%
(6 ekor)
EEBI :
• Dosis 50
mg/kg BB
(6 ekor)
EEBI :
• Dosis 100
mg/kg BB
(6 ekor)
EEBI :
• Dosis 150
mg/kg BB
(6 ekor)
diberikan induksi NaCl 2,5% dan
metilprednisolon selama 14 hari secara
per oral
diberikan Na CMC 0,5%, EEBI dosis 50
mg/kg BB, 100 mg/kg BB dan 150
mg/kg BB selama 7 hari secara per oral
didislokasi leher tikus pada hari ke 22
diambil darah tikus jantan melalui
jantung, dan diambil organ hati, ginjal
dan jantung
Darah
disentrifuge
Serum
diukur
ALT,AST,Ureum,Kreatinin
,Total
kolesterol,Trigliserida,HDL
,LDL,VLDL dan Glukosa
Hati
Ginjal
jantung
dilakukan
pengamatan
makroskopik
Hasil
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 8. Perhitungan kadar air serbuk simplisia buah inggir-inggir
% Kadar Air =
x 100%
No
Berat Sampel (g)
Volume Air (ml)
1.
5,002
0,4
2.
5,002
0,2
3.
5,001
0,2
1. % Kadar Air =
x100% = 7,99 %
2. % Kadar Air =
x100% = 3,99 %
3. % Kadar Air =
x100% = 3,99 %
% Kadar Air Rata-Rata =
= 5,32 %
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 9. Perhitungan penetapan kadar sari larut dalam air serbuk simplisia
buah inggir-inggir
% Kadar sari larut air =
100%
No
Berat sampel (g)
Berat sari (g)
1.
5,0030
0,2257
2.
5,0002
0,2307
3.
5,0004
0,2174
1. % Kadar sari larut air =
x
x100% = 22,55%
2. % Kadar sari larut air =
x
x100% = 23,06%
3. % Kadar sari larut air =
x
x100% = 21,73%
% Kadar sari larut air rata-rata = 22,44%
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 10. Perhitungan penetapan kadar sari larut dalam etanol serbuk
simplisia buah inggir-inggir
% Kadar sari larut etanol =
100%
No.
Berat sampel (g)
Berat sari (g)
1.
5,0008
0,167
2.
5,0091
0,1666
3.
5,0019
0,1625
1. % Kadar sari larut dalam etanol =
100% = 16,63 %
2. % Kadar sari larut dalam etanol =
100% = 16,62 %
3. % Kadar sari larut dalam etanol =
100% = 16,24 %
% Kadar rata-rata = 16,49%
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 11. Perhitungan penetapan kadar abu total serbuk simplisia buah
inggir- inggir
% Kadar abu total =
100%
No.
Berat sampel (g)
Berat abu (g)
1.
2,0022
0,0572
2.
2,0103
0,0821
3.
2,0031
0,0894
1. % Kadar abu total =
100% = 2,85%
2. % Kadar abu total =
100% = 4,08%
3. % Kadar abu total =
100% = 4,46%
% Kadar rata-rata =
100% = 3,79%
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12. Perhitungan penetapan kadar abu tidak larut dalam asam simplisia
buah inggir-inggir
% Kadar abu tidak larut dalam asam =
x 100%
No.
Berat sampel (g)
Berat abu (g)
1.
2,0022
0,0132
2.
2,0103
0,0236
3.
2,0031
0,0124
1. % Kadar abu tidak larut dalam asam =
100% = 0,65%
2. % Kadar abu tidak larut dalam asam =
100% = 1,17%
3. % Kadar abu tidak larut dalam asam =
100% = 0,61%
% Kadar rata-rata=
= 0,81%
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 13. Volume maksimum sesuai jalur pemberian dan konversi dosis
1. Tabel volume maksimum larutan sediaan uji yang dapat diberikan pada hewan
uji (Ritschel, 1974)
Mencit (20-30 g)
Volume maksimal (ml) sesuai jalur
pemberian
i.v
i.m
i.p
s.c
p.o
0,5
0,05
1
0,5-1
1
Tikus (100 g)
0,1
0,1
2-5
2-5
5,0
Hamster (50 g)
-
0,1
1-2
2,5
2,5
Marmut (250 g)
-
0,25
2-5
5
10
Merpati (300 g)
2
0,5
2
2
10
Kelinci (2,5 kg)
5-10,
0,5
10-20
5-10
20
1
10-20
5-10
50
5
20-30
10
100
Jenis hewan uji
Kucing (3 kg)
Anjing (5 kg)
5-10
10-20
2. Tabel konversi dosis antara jenis hewan dengan manusia (Laurence, dkk.,
2008)
Mencit
20g
Tikus
200g
Marmut
400 g
Kelinci
1,2 kg
Kera
4 kg
Anjing
12 kg
Manusia
70 kg
Mencit
20 g
Tikus
200 g
Marmut
400 g
Kelinci
1,2 kg
Kera
4 kg
Anjing
12 kg
Manusia
70 kg
1,0
7,0
12,25
27,8
64,1
124,2
387,9
0,14
1,0
1,74
3,9
9,2
17,8
56,0
0,08
0,57
1,0
2,25
5,2
10,2
31,5
0,04
0,25
0,44
1,0
2,4
4,5
14,2
0,016
0,11
0,19
0,42
1,0
1,9
6,1
0,008
0,06
0,10
0,22
0,52
1,0
3,1
0,0026
0,018
0,031
0,07
0,16
0,32
1,0
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 14. Contoh perhitungan dosis kontrol CMC Na 0,5%
- Pembuatan CMC 0,5%
= 500 mg/ 100 ml
= 5 mg/ml
- Perhitungan CMC Na 0.5% pada tikus 150 g
=
x 150 g
Volume yang diberikan
= 0.75 ml
Lampiran 15. Contoh perhitungan dosis metilprednisolon 1,5 mg/kg bb
bb tikus = 150 gram
Konsentrasi metilprednisolon = 0,1% = 1 mg/ml
Untuk bb 150 g =
x 1,5 mg/kg bb
= 0,225 mg
metilprednisolon yang diberikan = 0,225 ml
Volume yang diberikan (dalam unit) = 0,225/0,01 = 22,5 unit
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 16. Contoh perhitungan dosis NaCl 2,5% bb
- Pembuatan NaCl 2,5%
= 2500 mg/ 100 ml
= 25 mg/ml
- Perhitungan NaCl 2,5% pada tikus 150 g
=
x 150 g
Volume yang diberikan
= 3,75
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 17. Perhitungan volume pemberian EEBI dosis 50 mg/kg bb, 100
mg/kg bb dan 150 mg/kg bb
1. EEBI dosis 50 mg/kg bb
Mis: Berat badan tikus
= 182,9 g
Dosis pemberian
=
Konsentrasi ekstrak
= 9,14 mg/ml
Volume pemberian
=
= 9,14 mg
x 10 ml = 1,8 ml.
2. EEBI dosis 100 mg/kg bb
Mis: Berat badan tikus
= 179,3 g
Dosis pemberian
=
Konsentrasi ekstrak
= 17,93 mg/ml
Volume pemberian
=
= 17,93 mg
x 10 ml = 1,7 ml.
3. EEBI dosis 150 mg/kg bb
Mis: berat badan tikus
= 189,2 g
Dosis pemberian
=
Konsentrasi ekstrak
= 28,38 mg/ml
Volume pemberian
=
= 28,38 mg
x 10 ml = 1,8 ml.
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 18. Data pengukuran parameter profil hati
Perlakuan
CMC Na 0,5 (Kontrol)
Nomor
Tikus
14
16
18
21
22
23
AST
U/L
217
387
319
168
376
411
313±99,32
ALT
U/L
106
344
105
122
470
113
210±157.83
2
3
5
8
9
10
624
327
661
342
505
502
493.5±138.54
623
241
633
351
587
1443
646.33±422.01
275
120
161
394
625
419
332.33±186.92
338
175
362
470
429
367
356.83±101.55
186
149
2331
333
245
404
258.33±94.66
83
61
19
379
131
340
168.33±152.54
Rata-rata ± SD
EEBI 50 mg/kg BB
Rata-rata ± SD
EEBI 100 mg/kg BB
1
7
11
12
13
17
Rata-rata ± SD
EEBI 150 mg/kg BB
Rata-rata±SD
4
6
15
19
20
24
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 19. Data pengukuran parameter profil ginjal
Perlakuan
CMC Na 0,5 (Kontrol)
Nomor
Tikus
14
16
18
21
22
23
Ureum
mg/dL
33.8
36.6
37.0
40.0
37.4
33.6
36.4±2.41
Kreatinin
mg/dL
0.39
0.53
0.44
0.49
0.46
0.57
0,48±0.06
2
3
5
8
9
10
40.7
39.6
38.2
34.5
34.9
39.6
37.92±2.62
35.4
35.4
34.0
38.6
36.1
37.7
36.2±1.68
35.4
35.1
28.2
39.8
35.0
33.2
35.45±3.76
0.55
0.38
0.49
0.53
0.50
0.66
0.52±0.09
0.45
0.46
0.58
0.88
0.68
0.65
0.62±0.16
0.59
0.94
0.65
0.39
0.66
0.59
0.64±0.17
Rata-rata ± SD
EEBI 50 mg/kg BB
Rata-rata ± SD
EEBI 100 mg/kg BB
1
7
11
12
13
17
Rata-rata ± SD
EEBI 150 mg/kg BB
Rata-rata±SD
4
6
15
19
20
24
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 20. Data pengukuran parameter profil lipid
Perlakuan
CMC Na 0,5
(Kontrol)
Nomor
Tikus
Total
Kolesterol
mg/dL
221
383
Trigliserida
mg/dL
HDL
mg/dL
LDL mg/dL
VLDL
mg/dL.
63
165
37
66
145.40
284
12.6
33
18
21
22
23
233
311
280
299
287.83±58.7
4
115.0
135.5
92.8
84.0
109.22±37.09
43
62
51
59
53±11.36
167
221.90
210.44
223.20
208.66±48.5
9
23
27.1
18.56
16.8
21.84±7.42
2
3
5
8
9
10
188
220
211
215
215
220
211.5±12.01
79.6
108.3
106.5
58.4
114.4
176.6
107.3±40.03
176
169
184
169
186
171
175.83±7.57
104.1
38.9
195.3
117.5
81.6
85.9
103.88±52.13
124.08
119.34
136.70
144.92
131.12
78.68
122.47±23.2
9
82.18
100.22
62.40
98.50
65.68
91.82
83.47±16.36
15.92
21.66
21.3
11.68
22.88
35.32
21.46±8.01
1
7
11
12
13
17
20.82
7.78
39.6
23.5
16.32
17.18
20.87±10.62
4
6
15
19
20
24
141
169
129
129
146
150
144±14.99
113.3
118.2
21.1
66.3
74.1
102.7
82.62±36.70
48
79
53
57
61
106
67.33±21.
71
73
61
82
47
104
62
71.5±19.8
5
71
143
57
43
73
115
83.66±37.
79
47.34
2.36
67.78
72.74
58.18
14.46
43.81±29.02
22.66
23,64
4.22
13.26
14.82
20.54
16.52±7.34
14
16
Rata-rata ±
SD
EEBI 50
mg/kg BB
Rata-rata ±
SD
EEBI 100
mg/kg BB
Rata-rata ±
SD
EEBI 150
mg/kg BB
Rata-rata±SD
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 21. Data pengukuran parameter profil gula darah
Perlakuan
CMC Na 0,5 (Kontrol)
Nomor
Tikus
14
16
18
21
22
23
Glukosa
mg/dL
147
169
151
166
158
160
158.50±8.45
2
3
5
8
9
10
140
147
140
144
144
147
143.67±3.14
137
135
137
134
137
136
136±1.26
124
134
116
110
124
130
124,67±9.93
Rata-rata ± SD
EEBI 50 mg/kg BB
Rata-rata ± SD
EEBI 100 mg/kg BB
1
7
11
12
13
17
Rata-rata ± SD
EEBI 150 mg/kg BB
Rata-rata±SD
4
6
15
19
20
24
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 22. Hasil Pemeriksaan Parameter Biokimia
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 23. Hasil analisis statistik
Descriptives
95% Confidence Interval
for Mean
N
Mean
Std. Dev
S. Error
Low Bound
Up Bound
Min
Max
Kontrol CMC Na 0,5%
6
313,0000
99,32371
40,54874
208,7662
417,2338
168,00
411,00
EEBI 50 mg/kg BB
6
493,5000
138,53916
56,55838
348,1121
638,8879
327,00
661,00
EEBI 100 mg/kg BB
6
646,3333
422,00411
172,28246
203,4672
1089,1995
241,00
1443,00
EEBI 150 mg/kg BB
6
332,3333
186,91995
76,30975
136,1729
528,4938
120,00
625,00
Total
24
446,2917
267,71294
54,64667
333,2464
559,3369
120,00
1443,00
Kontrol CMC Na 0,5%
6
210,0000
157,82902
64,43343
44,3686
375,6314
105,00
470,00
EEBI 50 mg/kg BB
6
356,8333
101,55081
41,45794
250,2623
463,4044
175,00
470,00
EEBI 100 mg/kg BB
6
258,3333
94,65657
38,64338
158,9974
357,6693
149,00
404,00
EEBI 150 mg/kg BB
6
168,8333
152,54169
62,27488
8,7506
328,9160
19,00
379,00
Total
24
248,5000
140,68590
28,71739
189,0936
307,9064
19,00
470,00
UREU
Kontrol CMC Na 0,5%
6
36,4000
2,40666
,98251
33,8744
38,9256
33,60
40,00
M
EEBI 50 mg/kg BB
6
37,9167
2,61795
1,06877
35,1693
40,6640
34,50
40,70
EEBI 100 mg/kg BB
6
36,2000
1,68167
,68654
34,4352
37,9648
34,00
38,60
EEBI 150 mg/kg BB
6
34,4500
3,76497
1,53704
30,4989
38,4011
28,20
39,80
Total
24
36,2417
2,83225
,57813
35,0457
37,4376
28,20
40,70
KREAT
Kontrol CMC Na 0,5%
6
,4800
,06450
,02633
,4123
,5477
,39
,57
ININ
EEBI 50 mg/kg BB
6
,5183
,09109
,03719
,4227
,6139
,38
,66
EEBI 100 mg/kg BB
6
,6167
,16008
,06535
,4487
,7847
,45
,88
EEBI 150 mg/kg BB
6
,6367
,17773
,07256
,4502
,8232
,39
,94
Total
24
,5629
,14011
,02860
,5038
,6221
,38
,94
Kontrol CMC Na 0,5%
6
287,8333
58,74152
23,98113
226,1879
349,4788
221,00
383,00
EEBI 50 mg/kg BB
6
211,5000
12,01249
4,90408
198,8937
224,1063
188,00
220,00
EEBI 100 mg/kg BB
6
175,8333
7,57408
3,09210
167,8848
183,7818
169,00
186,00
EEBI 150 mg/kg BB
6
144,0000
14,99333
6,12100
128,2655
159,7345
129,00
169,00
Total
24
204,7917
61,93824
12,64309
178,6374
230,9459
129,00
383,00
Kontrol CMC Na 0,5%
6
109,2167
37,08749
15,14090
70,2957
148,1376
63,00
165,00
EEBI 50 mg/kg BB
6
107,3000
40,03259
16,34324
65,2884
149,3116
58,40
176,60
EEBI 100 mg/kg BB
6
103,8833
52,12533
21,28008
49,1812
158,5855
38,90
195,30
EEBI 150 mg/kg BB
6
82,6167
36,69891
14,98227
44,1035
121,1298
21,10
118,20
Total
24
100,7542
40,60899
8,28928
83,6065
117,9018
21,10
195,30
Kontrol CMC Na 0,5%
6
53,0000
11,36662
4,64040
41,0715
64,9285
37,00
66,00
EEBI 50 mg/kg BB
6
67,3333
21,71328
8,86441
44,5466
90,1200
48,00
106,00
AST
ALT
TK
TG
HDL
Universitas Sumatera Utara
EEBI 100 mg/kg BB
6
71,5000
19,84691
8,10247
50,6719
92,3281
47,00
104,00
EEBI 150 mg/kg BB
6
83,6667
37,79242
15,42869
44,0060
123,3274
43,00
143,00
Total
24
68,8750
25,53312
5,21193
58,0933
79,6567
37,00
143,00
Kontrol CMC Na 0,5%
6
208,6567
48,58678
19,83547
157,6680
259,6454
145,40
284,00
EEBI 50 mg/kg BB
6
122,4733
23,28635
9,50661
98,0358
146,9109
78,68
144,92
EEBI 100 mg/kg BB
6
83,4667
16,36019
6,67902
66,2977
100,6356
62,40
100,22
EEBI 150 mg/kg BB
6
43,8100
29,01720
11,84622
13,3583
74,2617
2,36
72,74
Total
24
114,6017
68,96686
14,07780
85,4795
143,7238
2,36
284,00
Kontrol CMC Na 0,5%
6
21,8433
7,41750
3,02818
14,0591
29,6275
12,60
33,00
EEBI 50 mg/kg BB
6
21,4600
8,00652
3,26865
13,0577
29,8623
11,68
35,32
EEBI 100 mg/kg BB
6
20,8667
10,61507
4,33359
9,7268
32,0065
7,78
39,60
EEBI 150 mg/kg BB
6
16,5233
7,33978
2,99645
8,8207
24,2260
4,22
23,64
Total
24
20,1733
8,17702
1,66913
16,7205
23,6262
4,22
39,60
GLUKO
Kontrol CMC Na 0,5%
6
158,5000
8,45577
3,45205
149,6262
167,3738
147,00
169,00
SA
EEBI 50 mg/kg BB
6
143,6667
3,14113
1,28236
140,3703
146,9631
140,00
147,00
EEBI 100 mg/kg BB
6
136,0000
1,26491
,51640
134,6726
137,3274
134,00
137,00
EEBI 150 mg/kg BB
6
124,6667
9,93311
4,05518
114,2425
135,0908
110,00
134,00
Total
24
140,7083
14,04489
2,86690
134,7777
146,6390
110,00
169,00
LDL
VLDL
Universitas Sumatera Utara
Tests of Normality
Kelompok
Kolmogorov-Smirnova
Statistic
AST
Kontrol
,237
df
Shapiro-Wilk
Sig.
Statistic
df
Sig.
6
,200*
,886
6
,295
*
,902
6
,385
EEBI 50
,196
6
,200
EEBI 100
,346
6
,124
,821
6
,091
*
,951
6
,749
dimens ion1
ALT
EEBI 150
,155
6
Kontrol
,378
6
,080
,734
6
,014
EEBI 50
,260
6
,200*
,902
6
,386
6
*
,950
6
,739
*
,848
6
,150
*
dimens ion1
EEBI 100
EEBI 150
ureum
,223
,265
6
6
,200
,920
6
,503
EEBI 50
,240
6
,200*
,860
6
,190
6
*
,950
6
,740
*
,922
6
,522
*
EEBI 150
dimens ion1
total_k
olester
ol
,190
,234
6
6
,200
,992
6
,994
EEBI 50
,211
6
,200*
,960
6
,817
*
,926
6
,548
EEBI 100
,180
6
EEBI 150
,281
6
,150
,907
6
,420
*
,946
6
,705
,180
6
EEBI 50
,317
6
,060
,740
6
,016
6
*
,847
6
,148
*
,914
6
,464
*
,238
,178
6
,200
,978
6
,939
EEBI 50
,263
6
,200*
,921
6
,516
6
*
,927
6
,560
*
,907
6
,417
*
,943
6
,686
,230
,208
6
,200
,200
Kontrol
,201
6
EEBI 50
,281
6
,149
,857
6
,179
*
,200
,961
6
,831
EEBI 100
,184
6
EEBI 150
,278
6
,163
,913
6
,458
*
,200
,950
6
,742
Kontrol
,216
6
EEBI 50
,280
6
,155
,853
6
,166
6
*
,883
6
,284
*
,889
6
,313
*
dimens ion1
EEBI 100
EEBI 150
dimens ion1
,200
6
EEBI 150
VLDL
,200
,171
EEBI 100
LDL
,200
Kontrol
dimens ion1
dimens ion1
,200
Kontrol
EEBI 150
HDL
,200
,122
EEBI 100
ida
,200
Kontrol
dimens ion1
trigliser
,200
,200
EEBI 100
n
,200
Kontrol
dimens ion1
kreatini
,200
,195
,215
6
,200
,200
,200
Kontrol
,171
6
,200
,978
6
,939
EEBI 50
,263
6
,200*
,921
6
,516
6
*
,922
6
,523
EEBI 100
,235
,200
Universitas Sumatera Utara
glukosa
EEBI 150
,208
6
,200*
,907
6
,417
Kontrol
,146
6
,200*
,961
6
,825
*
,847
6
,150
EEBI 50
,212
6
,200
EEBI 100
,285
6
,138
,831
6
,110
6
*
,961
6
,829
dimens ion1
EEBI 150
,212
,200
Universitas Sumatera Utara
ANOVA
Sum of Squares
AST
ALT
UREUM
KREATININ
df
Mean Square
Between Groups
437990,792
3
145996,931
Within Groups
1210424,167
20
60521,208
Total
1648414,958
23
Between Groups
117971,000
3
39323,667
Within Groups
337257,000
20
16862,850
Total
455228,000
23
Between Groups
36,255
3
12,085
Within Groups
148,243
20
7,412
Total
184,498
23
Between Groups
,103
3
,034
Within Groups
,348
20
,017
Total
,451
23
,097
2,332
,105
1,630
,214
1,974
,150
22950,264 23,678
,000
Between Groups
68850,792
3
OL
Within Groups
19385,167
20
Total
88235,958
23
TRIGLISERID
Between Groups
2719,335
3
906,445
A
Within Groups
35209,745
20
1760,487
Total
37929,080
23
Between Groups
2880,458
3
960,153
Within Groups
12114,167
20
605,708
Total
14994,625
23
Between Groups
89334,927
3
Within Groups
20062,915
20
Total
109397,842
23
Between Groups
109,486
3
36,495
Within Groups
1428,379
20
71,419
Total
1537,865
23
Between Groups
3628,792
3
Within Groups
908,167
20
Total
4536,958
23
LDL
VLDL
GLUKOSA
Sig.
2,412
T.KOLESTER
HDL
F
969,258
,515
,677
1,585
,224
29778,309 29,685
,000
1003,146
,511
,679
1209,597 26,638
,000
45,408
Universitas Sumatera Utara
Homogeneous Subsets
AST
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
a
Tukey HSD
1
Kontrol CMC Na 0,5%
6
313,0000
EEBI 150 mg/kg BB
6
332,3333
EEBI 50 mg/kg BB
6
493,5000
EEBI 100 mg/kg BB
6
646,3333
Sig.
,121
ALT
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
a
Tukey HSD
1
EEBI 150 mg/kg BB
6
168,8333
Kontrol CMC Na 0,5%
6
210,0000
EEBI 100 mg/kg BB
6
258,3333
EEBI 50 mg/kg BB
6
356,8333
Sig.
,089
UREUM
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
a
Tukey HSD
1
EEBI 150 mg/kg BB
6
34,4500
EEBI 100 mg/kg BB
6
36,2000
Kontrol CMC Na 0,5%
6
36,4000
EEBI 50 mg/kg BB
6
37,9167
Sig.
,156
KREATININ
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
a
Tukey HSD
1
Kontrol CMC Na 0,5%
6
,4800
EEBI 50 mg/kg BB
6
,5183
EEBI 100 mg/kg BB
6
,6167
EEBI 150 mg/kg BB
6
,6367
Sig.
,202
Universitas Sumatera Utara
KREATININ
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
a
Tukey HSD
1
Kontrol CMC Na 0,5%
6
,4800
EEBI 50 mg/kg BB
6
,5183
EEBI 100 mg/kg BB
6
,6167
EEBI 150 mg/kg BB
6
,6367
Sig.
,202
TOTAL KOLESTEROL
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
Tukey HSDa
1
2
EEBI 150 mg/kg BB
6
144,0000
EEBI 100 mg/kg BB
6
175,8333
EEBI 50 mg/kg BB
6
Kontrol CMC Na 0,5%
6
3
175,8333
211,5000
287,8333
Sig.
,316
,227
1,000
TRIGLISERIDA
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
a
Tukey HSD
1
EEBI 150 mg/kg BB
6
82,6167
EEBI 100 mg/kg BB
6
103,8833
EEBI 50 mg/kg BB
6
107,3000
Kontrol CMC Na 0,5%
6
109,2167
Sig.
,695
HDL
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
Tukey HSDa
1
Kontrol CMC Na 0,5%
6
53,0000
EEBI 50 mg/kg BB
6
67,3333
EEBI 100 mg/kg BB
6
71,5000
EEBI 150 mg/kg BB
6
83,6667
Sig.
,169
Universitas Sumatera Utara
LDL
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
Tukey HSDa
1
2
EEBI 150 mg/kg BB
6
43,8100
EEBI 100 mg/kg BB
6
83,4667
EEBI 50 mg/kg BB
6
Kontrol CMC Na 0,5%
6
3
83,4667
122,4733
208,6567
Sig.
,166
,177
1,000
VLDL
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
a
Tukey HSD
1
EEBI 150 mg/kg BB
6
16,5233
EEBI 100 mg/kg BB
6
20,8667
EEBI 50 mg/kg BB
6
21,4600
Kontrol CMC Na 0,5%
6
21,8433
Sig.
,699
GLUKOSA
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
a
Tukey HSD
1
2
3
EEBI 150 mg/kg BB
6
EEBI 100 mg/kg BB
6
136,0000
EEBI 50 mg/kg BB
6
143,6667
Kontrol CMC Na 0,5%
6
Sig.
124,6667
158,5000
1,000
,232
1,000
Universitas Sumatera Utara
Universitas Sumatera Utara
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 2. Hasil identifikasi tumbuhan
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 3. Tumbuhan inggir-inggir
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 4. Simplisia buah inggir-inggir
a
b
Keterangan:
a. simplisia buah inggir-inggir
b. serbuk simplisia buah inggir-inggir
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 5. Gambar mikroskopik serbuk simplisia buah inggir-inggir (Solanum
sanitwongsei Craib.)
Keterangan:
1.
2.
3.
4.
5.
Parenkim sekat lokuli
Epidermis kulit biji
Serabut sklerenkim
Epikarpium
Endosperm
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 6. Gambar hewan percobaan
Keterangan
1. Tikus jantan saat penimbangan BB
2. Tikus jantan saat pengambilan darah dari jantung
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 7. Bagan alur penelitian
24 ekor tikus jantan
Kontrol :
Na CMC 0,5%
(6 ekor)
EEBI :
• Dosis 50
mg/kg BB
(6 ekor)
EEBI :
• Dosis 100
mg/kg BB
(6 ekor)
EEBI :
• Dosis 150
mg/kg BB
(6 ekor)
diberikan induksi NaCl 2,5% dan
metilprednisolon selama 14 hari secara
per oral
diberikan Na CMC 0,5%, EEBI dosis 50
mg/kg BB, 100 mg/kg BB dan 150
mg/kg BB selama 7 hari secara per oral
didislokasi leher tikus pada hari ke 22
diambil darah tikus jantan melalui
jantung, dan diambil organ hati, ginjal
dan jantung
Darah
disentrifuge
Serum
diukur
ALT,AST,Ureum,Kreatinin
,Total
kolesterol,Trigliserida,HDL
,LDL,VLDL dan Glukosa
Hati
Ginjal
jantung
dilakukan
pengamatan
makroskopik
Hasil
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 8. Perhitungan kadar air serbuk simplisia buah inggir-inggir
% Kadar Air =
x 100%
No
Berat Sampel (g)
Volume Air (ml)
1.
5,002
0,4
2.
5,002
0,2
3.
5,001
0,2
1. % Kadar Air =
x100% = 7,99 %
2. % Kadar Air =
x100% = 3,99 %
3. % Kadar Air =
x100% = 3,99 %
% Kadar Air Rata-Rata =
= 5,32 %
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 9. Perhitungan penetapan kadar sari larut dalam air serbuk simplisia
buah inggir-inggir
% Kadar sari larut air =
100%
No
Berat sampel (g)
Berat sari (g)
1.
5,0030
0,2257
2.
5,0002
0,2307
3.
5,0004
0,2174
1. % Kadar sari larut air =
x
x100% = 22,55%
2. % Kadar sari larut air =
x
x100% = 23,06%
3. % Kadar sari larut air =
x
x100% = 21,73%
% Kadar sari larut air rata-rata = 22,44%
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 10. Perhitungan penetapan kadar sari larut dalam etanol serbuk
simplisia buah inggir-inggir
% Kadar sari larut etanol =
100%
No.
Berat sampel (g)
Berat sari (g)
1.
5,0008
0,167
2.
5,0091
0,1666
3.
5,0019
0,1625
1. % Kadar sari larut dalam etanol =
100% = 16,63 %
2. % Kadar sari larut dalam etanol =
100% = 16,62 %
3. % Kadar sari larut dalam etanol =
100% = 16,24 %
% Kadar rata-rata = 16,49%
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 11. Perhitungan penetapan kadar abu total serbuk simplisia buah
inggir- inggir
% Kadar abu total =
100%
No.
Berat sampel (g)
Berat abu (g)
1.
2,0022
0,0572
2.
2,0103
0,0821
3.
2,0031
0,0894
1. % Kadar abu total =
100% = 2,85%
2. % Kadar abu total =
100% = 4,08%
3. % Kadar abu total =
100% = 4,46%
% Kadar rata-rata =
100% = 3,79%
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 12. Perhitungan penetapan kadar abu tidak larut dalam asam simplisia
buah inggir-inggir
% Kadar abu tidak larut dalam asam =
x 100%
No.
Berat sampel (g)
Berat abu (g)
1.
2,0022
0,0132
2.
2,0103
0,0236
3.
2,0031
0,0124
1. % Kadar abu tidak larut dalam asam =
100% = 0,65%
2. % Kadar abu tidak larut dalam asam =
100% = 1,17%
3. % Kadar abu tidak larut dalam asam =
100% = 0,61%
% Kadar rata-rata=
= 0,81%
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 13. Volume maksimum sesuai jalur pemberian dan konversi dosis
1. Tabel volume maksimum larutan sediaan uji yang dapat diberikan pada hewan
uji (Ritschel, 1974)
Mencit (20-30 g)
Volume maksimal (ml) sesuai jalur
pemberian
i.v
i.m
i.p
s.c
p.o
0,5
0,05
1
0,5-1
1
Tikus (100 g)
0,1
0,1
2-5
2-5
5,0
Hamster (50 g)
-
0,1
1-2
2,5
2,5
Marmut (250 g)
-
0,25
2-5
5
10
Merpati (300 g)
2
0,5
2
2
10
Kelinci (2,5 kg)
5-10,
0,5
10-20
5-10
20
1
10-20
5-10
50
5
20-30
10
100
Jenis hewan uji
Kucing (3 kg)
Anjing (5 kg)
5-10
10-20
2. Tabel konversi dosis antara jenis hewan dengan manusia (Laurence, dkk.,
2008)
Mencit
20g
Tikus
200g
Marmut
400 g
Kelinci
1,2 kg
Kera
4 kg
Anjing
12 kg
Manusia
70 kg
Mencit
20 g
Tikus
200 g
Marmut
400 g
Kelinci
1,2 kg
Kera
4 kg
Anjing
12 kg
Manusia
70 kg
1,0
7,0
12,25
27,8
64,1
124,2
387,9
0,14
1,0
1,74
3,9
9,2
17,8
56,0
0,08
0,57
1,0
2,25
5,2
10,2
31,5
0,04
0,25
0,44
1,0
2,4
4,5
14,2
0,016
0,11
0,19
0,42
1,0
1,9
6,1
0,008
0,06
0,10
0,22
0,52
1,0
3,1
0,0026
0,018
0,031
0,07
0,16
0,32
1,0
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 14. Contoh perhitungan dosis kontrol CMC Na 0,5%
- Pembuatan CMC 0,5%
= 500 mg/ 100 ml
= 5 mg/ml
- Perhitungan CMC Na 0.5% pada tikus 150 g
=
x 150 g
Volume yang diberikan
= 0.75 ml
Lampiran 15. Contoh perhitungan dosis metilprednisolon 1,5 mg/kg bb
bb tikus = 150 gram
Konsentrasi metilprednisolon = 0,1% = 1 mg/ml
Untuk bb 150 g =
x 1,5 mg/kg bb
= 0,225 mg
metilprednisolon yang diberikan = 0,225 ml
Volume yang diberikan (dalam unit) = 0,225/0,01 = 22,5 unit
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 16. Contoh perhitungan dosis NaCl 2,5% bb
- Pembuatan NaCl 2,5%
= 2500 mg/ 100 ml
= 25 mg/ml
- Perhitungan NaCl 2,5% pada tikus 150 g
=
x 150 g
Volume yang diberikan
= 3,75
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 17. Perhitungan volume pemberian EEBI dosis 50 mg/kg bb, 100
mg/kg bb dan 150 mg/kg bb
1. EEBI dosis 50 mg/kg bb
Mis: Berat badan tikus
= 182,9 g
Dosis pemberian
=
Konsentrasi ekstrak
= 9,14 mg/ml
Volume pemberian
=
= 9,14 mg
x 10 ml = 1,8 ml.
2. EEBI dosis 100 mg/kg bb
Mis: Berat badan tikus
= 179,3 g
Dosis pemberian
=
Konsentrasi ekstrak
= 17,93 mg/ml
Volume pemberian
=
= 17,93 mg
x 10 ml = 1,7 ml.
3. EEBI dosis 150 mg/kg bb
Mis: berat badan tikus
= 189,2 g
Dosis pemberian
=
Konsentrasi ekstrak
= 28,38 mg/ml
Volume pemberian
=
= 28,38 mg
x 10 ml = 1,8 ml.
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 18. Data pengukuran parameter profil hati
Perlakuan
CMC Na 0,5 (Kontrol)
Nomor
Tikus
14
16
18
21
22
23
AST
U/L
217
387
319
168
376
411
313±99,32
ALT
U/L
106
344
105
122
470
113
210±157.83
2
3
5
8
9
10
624
327
661
342
505
502
493.5±138.54
623
241
633
351
587
1443
646.33±422.01
275
120
161
394
625
419
332.33±186.92
338
175
362
470
429
367
356.83±101.55
186
149
2331
333
245
404
258.33±94.66
83
61
19
379
131
340
168.33±152.54
Rata-rata ± SD
EEBI 50 mg/kg BB
Rata-rata ± SD
EEBI 100 mg/kg BB
1
7
11
12
13
17
Rata-rata ± SD
EEBI 150 mg/kg BB
Rata-rata±SD
4
6
15
19
20
24
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 19. Data pengukuran parameter profil ginjal
Perlakuan
CMC Na 0,5 (Kontrol)
Nomor
Tikus
14
16
18
21
22
23
Ureum
mg/dL
33.8
36.6
37.0
40.0
37.4
33.6
36.4±2.41
Kreatinin
mg/dL
0.39
0.53
0.44
0.49
0.46
0.57
0,48±0.06
2
3
5
8
9
10
40.7
39.6
38.2
34.5
34.9
39.6
37.92±2.62
35.4
35.4
34.0
38.6
36.1
37.7
36.2±1.68
35.4
35.1
28.2
39.8
35.0
33.2
35.45±3.76
0.55
0.38
0.49
0.53
0.50
0.66
0.52±0.09
0.45
0.46
0.58
0.88
0.68
0.65
0.62±0.16
0.59
0.94
0.65
0.39
0.66
0.59
0.64±0.17
Rata-rata ± SD
EEBI 50 mg/kg BB
Rata-rata ± SD
EEBI 100 mg/kg BB
1
7
11
12
13
17
Rata-rata ± SD
EEBI 150 mg/kg BB
Rata-rata±SD
4
6
15
19
20
24
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 20. Data pengukuran parameter profil lipid
Perlakuan
CMC Na 0,5
(Kontrol)
Nomor
Tikus
Total
Kolesterol
mg/dL
221
383
Trigliserida
mg/dL
HDL
mg/dL
LDL mg/dL
VLDL
mg/dL.
63
165
37
66
145.40
284
12.6
33
18
21
22
23
233
311
280
299
287.83±58.7
4
115.0
135.5
92.8
84.0
109.22±37.09
43
62
51
59
53±11.36
167
221.90
210.44
223.20
208.66±48.5
9
23
27.1
18.56
16.8
21.84±7.42
2
3
5
8
9
10
188
220
211
215
215
220
211.5±12.01
79.6
108.3
106.5
58.4
114.4
176.6
107.3±40.03
176
169
184
169
186
171
175.83±7.57
104.1
38.9
195.3
117.5
81.6
85.9
103.88±52.13
124.08
119.34
136.70
144.92
131.12
78.68
122.47±23.2
9
82.18
100.22
62.40
98.50
65.68
91.82
83.47±16.36
15.92
21.66
21.3
11.68
22.88
35.32
21.46±8.01
1
7
11
12
13
17
20.82
7.78
39.6
23.5
16.32
17.18
20.87±10.62
4
6
15
19
20
24
141
169
129
129
146
150
144±14.99
113.3
118.2
21.1
66.3
74.1
102.7
82.62±36.70
48
79
53
57
61
106
67.33±21.
71
73
61
82
47
104
62
71.5±19.8
5
71
143
57
43
73
115
83.66±37.
79
47.34
2.36
67.78
72.74
58.18
14.46
43.81±29.02
22.66
23,64
4.22
13.26
14.82
20.54
16.52±7.34
14
16
Rata-rata ±
SD
EEBI 50
mg/kg BB
Rata-rata ±
SD
EEBI 100
mg/kg BB
Rata-rata ±
SD
EEBI 150
mg/kg BB
Rata-rata±SD
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 21. Data pengukuran parameter profil gula darah
Perlakuan
CMC Na 0,5 (Kontrol)
Nomor
Tikus
14
16
18
21
22
23
Glukosa
mg/dL
147
169
151
166
158
160
158.50±8.45
2
3
5
8
9
10
140
147
140
144
144
147
143.67±3.14
137
135
137
134
137
136
136±1.26
124
134
116
110
124
130
124,67±9.93
Rata-rata ± SD
EEBI 50 mg/kg BB
Rata-rata ± SD
EEBI 100 mg/kg BB
1
7
11
12
13
17
Rata-rata ± SD
EEBI 150 mg/kg BB
Rata-rata±SD
4
6
15
19
20
24
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 22. Hasil Pemeriksaan Parameter Biokimia
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 23. Hasil analisis statistik
Descriptives
95% Confidence Interval
for Mean
N
Mean
Std. Dev
S. Error
Low Bound
Up Bound
Min
Max
Kontrol CMC Na 0,5%
6
313,0000
99,32371
40,54874
208,7662
417,2338
168,00
411,00
EEBI 50 mg/kg BB
6
493,5000
138,53916
56,55838
348,1121
638,8879
327,00
661,00
EEBI 100 mg/kg BB
6
646,3333
422,00411
172,28246
203,4672
1089,1995
241,00
1443,00
EEBI 150 mg/kg BB
6
332,3333
186,91995
76,30975
136,1729
528,4938
120,00
625,00
Total
24
446,2917
267,71294
54,64667
333,2464
559,3369
120,00
1443,00
Kontrol CMC Na 0,5%
6
210,0000
157,82902
64,43343
44,3686
375,6314
105,00
470,00
EEBI 50 mg/kg BB
6
356,8333
101,55081
41,45794
250,2623
463,4044
175,00
470,00
EEBI 100 mg/kg BB
6
258,3333
94,65657
38,64338
158,9974
357,6693
149,00
404,00
EEBI 150 mg/kg BB
6
168,8333
152,54169
62,27488
8,7506
328,9160
19,00
379,00
Total
24
248,5000
140,68590
28,71739
189,0936
307,9064
19,00
470,00
UREU
Kontrol CMC Na 0,5%
6
36,4000
2,40666
,98251
33,8744
38,9256
33,60
40,00
M
EEBI 50 mg/kg BB
6
37,9167
2,61795
1,06877
35,1693
40,6640
34,50
40,70
EEBI 100 mg/kg BB
6
36,2000
1,68167
,68654
34,4352
37,9648
34,00
38,60
EEBI 150 mg/kg BB
6
34,4500
3,76497
1,53704
30,4989
38,4011
28,20
39,80
Total
24
36,2417
2,83225
,57813
35,0457
37,4376
28,20
40,70
KREAT
Kontrol CMC Na 0,5%
6
,4800
,06450
,02633
,4123
,5477
,39
,57
ININ
EEBI 50 mg/kg BB
6
,5183
,09109
,03719
,4227
,6139
,38
,66
EEBI 100 mg/kg BB
6
,6167
,16008
,06535
,4487
,7847
,45
,88
EEBI 150 mg/kg BB
6
,6367
,17773
,07256
,4502
,8232
,39
,94
Total
24
,5629
,14011
,02860
,5038
,6221
,38
,94
Kontrol CMC Na 0,5%
6
287,8333
58,74152
23,98113
226,1879
349,4788
221,00
383,00
EEBI 50 mg/kg BB
6
211,5000
12,01249
4,90408
198,8937
224,1063
188,00
220,00
EEBI 100 mg/kg BB
6
175,8333
7,57408
3,09210
167,8848
183,7818
169,00
186,00
EEBI 150 mg/kg BB
6
144,0000
14,99333
6,12100
128,2655
159,7345
129,00
169,00
Total
24
204,7917
61,93824
12,64309
178,6374
230,9459
129,00
383,00
Kontrol CMC Na 0,5%
6
109,2167
37,08749
15,14090
70,2957
148,1376
63,00
165,00
EEBI 50 mg/kg BB
6
107,3000
40,03259
16,34324
65,2884
149,3116
58,40
176,60
EEBI 100 mg/kg BB
6
103,8833
52,12533
21,28008
49,1812
158,5855
38,90
195,30
EEBI 150 mg/kg BB
6
82,6167
36,69891
14,98227
44,1035
121,1298
21,10
118,20
Total
24
100,7542
40,60899
8,28928
83,6065
117,9018
21,10
195,30
Kontrol CMC Na 0,5%
6
53,0000
11,36662
4,64040
41,0715
64,9285
37,00
66,00
EEBI 50 mg/kg BB
6
67,3333
21,71328
8,86441
44,5466
90,1200
48,00
106,00
AST
ALT
TK
TG
HDL
Universitas Sumatera Utara
EEBI 100 mg/kg BB
6
71,5000
19,84691
8,10247
50,6719
92,3281
47,00
104,00
EEBI 150 mg/kg BB
6
83,6667
37,79242
15,42869
44,0060
123,3274
43,00
143,00
Total
24
68,8750
25,53312
5,21193
58,0933
79,6567
37,00
143,00
Kontrol CMC Na 0,5%
6
208,6567
48,58678
19,83547
157,6680
259,6454
145,40
284,00
EEBI 50 mg/kg BB
6
122,4733
23,28635
9,50661
98,0358
146,9109
78,68
144,92
EEBI 100 mg/kg BB
6
83,4667
16,36019
6,67902
66,2977
100,6356
62,40
100,22
EEBI 150 mg/kg BB
6
43,8100
29,01720
11,84622
13,3583
74,2617
2,36
72,74
Total
24
114,6017
68,96686
14,07780
85,4795
143,7238
2,36
284,00
Kontrol CMC Na 0,5%
6
21,8433
7,41750
3,02818
14,0591
29,6275
12,60
33,00
EEBI 50 mg/kg BB
6
21,4600
8,00652
3,26865
13,0577
29,8623
11,68
35,32
EEBI 100 mg/kg BB
6
20,8667
10,61507
4,33359
9,7268
32,0065
7,78
39,60
EEBI 150 mg/kg BB
6
16,5233
7,33978
2,99645
8,8207
24,2260
4,22
23,64
Total
24
20,1733
8,17702
1,66913
16,7205
23,6262
4,22
39,60
GLUKO
Kontrol CMC Na 0,5%
6
158,5000
8,45577
3,45205
149,6262
167,3738
147,00
169,00
SA
EEBI 50 mg/kg BB
6
143,6667
3,14113
1,28236
140,3703
146,9631
140,00
147,00
EEBI 100 mg/kg BB
6
136,0000
1,26491
,51640
134,6726
137,3274
134,00
137,00
EEBI 150 mg/kg BB
6
124,6667
9,93311
4,05518
114,2425
135,0908
110,00
134,00
Total
24
140,7083
14,04489
2,86690
134,7777
146,6390
110,00
169,00
LDL
VLDL
Universitas Sumatera Utara
Tests of Normality
Kelompok
Kolmogorov-Smirnova
Statistic
AST
Kontrol
,237
df
Shapiro-Wilk
Sig.
Statistic
df
Sig.
6
,200*
,886
6
,295
*
,902
6
,385
EEBI 50
,196
6
,200
EEBI 100
,346
6
,124
,821
6
,091
*
,951
6
,749
dimens ion1
ALT
EEBI 150
,155
6
Kontrol
,378
6
,080
,734
6
,014
EEBI 50
,260
6
,200*
,902
6
,386
6
*
,950
6
,739
*
,848
6
,150
*
dimens ion1
EEBI 100
EEBI 150
ureum
,223
,265
6
6
,200
,920
6
,503
EEBI 50
,240
6
,200*
,860
6
,190
6
*
,950
6
,740
*
,922
6
,522
*
EEBI 150
dimens ion1
total_k
olester
ol
,190
,234
6
6
,200
,992
6
,994
EEBI 50
,211
6
,200*
,960
6
,817
*
,926
6
,548
EEBI 100
,180
6
EEBI 150
,281
6
,150
,907
6
,420
*
,946
6
,705
,180
6
EEBI 50
,317
6
,060
,740
6
,016
6
*
,847
6
,148
*
,914
6
,464
*
,238
,178
6
,200
,978
6
,939
EEBI 50
,263
6
,200*
,921
6
,516
6
*
,927
6
,560
*
,907
6
,417
*
,943
6
,686
,230
,208
6
,200
,200
Kontrol
,201
6
EEBI 50
,281
6
,149
,857
6
,179
*
,200
,961
6
,831
EEBI 100
,184
6
EEBI 150
,278
6
,163
,913
6
,458
*
,200
,950
6
,742
Kontrol
,216
6
EEBI 50
,280
6
,155
,853
6
,166
6
*
,883
6
,284
*
,889
6
,313
*
dimens ion1
EEBI 100
EEBI 150
dimens ion1
,200
6
EEBI 150
VLDL
,200
,171
EEBI 100
LDL
,200
Kontrol
dimens ion1
dimens ion1
,200
Kontrol
EEBI 150
HDL
,200
,122
EEBI 100
ida
,200
Kontrol
dimens ion1
trigliser
,200
,200
EEBI 100
n
,200
Kontrol
dimens ion1
kreatini
,200
,195
,215
6
,200
,200
,200
Kontrol
,171
6
,200
,978
6
,939
EEBI 50
,263
6
,200*
,921
6
,516
6
*
,922
6
,523
EEBI 100
,235
,200
Universitas Sumatera Utara
glukosa
EEBI 150
,208
6
,200*
,907
6
,417
Kontrol
,146
6
,200*
,961
6
,825
*
,847
6
,150
EEBI 50
,212
6
,200
EEBI 100
,285
6
,138
,831
6
,110
6
*
,961
6
,829
dimens ion1
EEBI 150
,212
,200
Universitas Sumatera Utara
ANOVA
Sum of Squares
AST
ALT
UREUM
KREATININ
df
Mean Square
Between Groups
437990,792
3
145996,931
Within Groups
1210424,167
20
60521,208
Total
1648414,958
23
Between Groups
117971,000
3
39323,667
Within Groups
337257,000
20
16862,850
Total
455228,000
23
Between Groups
36,255
3
12,085
Within Groups
148,243
20
7,412
Total
184,498
23
Between Groups
,103
3
,034
Within Groups
,348
20
,017
Total
,451
23
,097
2,332
,105
1,630
,214
1,974
,150
22950,264 23,678
,000
Between Groups
68850,792
3
OL
Within Groups
19385,167
20
Total
88235,958
23
TRIGLISERID
Between Groups
2719,335
3
906,445
A
Within Groups
35209,745
20
1760,487
Total
37929,080
23
Between Groups
2880,458
3
960,153
Within Groups
12114,167
20
605,708
Total
14994,625
23
Between Groups
89334,927
3
Within Groups
20062,915
20
Total
109397,842
23
Between Groups
109,486
3
36,495
Within Groups
1428,379
20
71,419
Total
1537,865
23
Between Groups
3628,792
3
Within Groups
908,167
20
Total
4536,958
23
LDL
VLDL
GLUKOSA
Sig.
2,412
T.KOLESTER
HDL
F
969,258
,515
,677
1,585
,224
29778,309 29,685
,000
1003,146
,511
,679
1209,597 26,638
,000
45,408
Universitas Sumatera Utara
Homogeneous Subsets
AST
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
a
Tukey HSD
1
Kontrol CMC Na 0,5%
6
313,0000
EEBI 150 mg/kg BB
6
332,3333
EEBI 50 mg/kg BB
6
493,5000
EEBI 100 mg/kg BB
6
646,3333
Sig.
,121
ALT
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
a
Tukey HSD
1
EEBI 150 mg/kg BB
6
168,8333
Kontrol CMC Na 0,5%
6
210,0000
EEBI 100 mg/kg BB
6
258,3333
EEBI 50 mg/kg BB
6
356,8333
Sig.
,089
UREUM
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
a
Tukey HSD
1
EEBI 150 mg/kg BB
6
34,4500
EEBI 100 mg/kg BB
6
36,2000
Kontrol CMC Na 0,5%
6
36,4000
EEBI 50 mg/kg BB
6
37,9167
Sig.
,156
KREATININ
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
a
Tukey HSD
1
Kontrol CMC Na 0,5%
6
,4800
EEBI 50 mg/kg BB
6
,5183
EEBI 100 mg/kg BB
6
,6167
EEBI 150 mg/kg BB
6
,6367
Sig.
,202
Universitas Sumatera Utara
KREATININ
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
a
Tukey HSD
1
Kontrol CMC Na 0,5%
6
,4800
EEBI 50 mg/kg BB
6
,5183
EEBI 100 mg/kg BB
6
,6167
EEBI 150 mg/kg BB
6
,6367
Sig.
,202
TOTAL KOLESTEROL
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
Tukey HSDa
1
2
EEBI 150 mg/kg BB
6
144,0000
EEBI 100 mg/kg BB
6
175,8333
EEBI 50 mg/kg BB
6
Kontrol CMC Na 0,5%
6
3
175,8333
211,5000
287,8333
Sig.
,316
,227
1,000
TRIGLISERIDA
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
a
Tukey HSD
1
EEBI 150 mg/kg BB
6
82,6167
EEBI 100 mg/kg BB
6
103,8833
EEBI 50 mg/kg BB
6
107,3000
Kontrol CMC Na 0,5%
6
109,2167
Sig.
,695
HDL
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
Tukey HSDa
1
Kontrol CMC Na 0,5%
6
53,0000
EEBI 50 mg/kg BB
6
67,3333
EEBI 100 mg/kg BB
6
71,5000
EEBI 150 mg/kg BB
6
83,6667
Sig.
,169
Universitas Sumatera Utara
LDL
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
Tukey HSDa
1
2
EEBI 150 mg/kg BB
6
43,8100
EEBI 100 mg/kg BB
6
83,4667
EEBI 50 mg/kg BB
6
Kontrol CMC Na 0,5%
6
3
83,4667
122,4733
208,6567
Sig.
,166
,177
1,000
VLDL
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
a
Tukey HSD
1
EEBI 150 mg/kg BB
6
16,5233
EEBI 100 mg/kg BB
6
20,8667
EEBI 50 mg/kg BB
6
21,4600
Kontrol CMC Na 0,5%
6
21,8433
Sig.
,699
GLUKOSA
Perlakuan
Subset for alpha = 0.05
N
a
Tukey HSD
1
2
3
EEBI 150 mg/kg BB
6
EEBI 100 mg/kg BB
6
136,0000
EEBI 50 mg/kg BB
6
143,6667
Kontrol CMC Na 0,5%
6
Sig.
124,6667
158,5000
1,000
,232
1,000
Universitas Sumatera Utara
Universitas Sumatera Utara