Pengaruh Perendaman dengan Garam dan Konsentrasi Gula terhadap Mutu Manisan Basah Pare

74

Lampiran 1
Data pengamatan analisa kadar air (%)
Perlakuan
Ulangan
I
II
G1L1
73,00
73,06
G1L2
70,88
69,71
G1L3
64,59
63,85
G1L4
54,30
54,20
G2L1

70,60
68,21
G2L2
68,41
70,44
G2L3
64,49
64,44
G2L4
53,51
53,14
G3L1
69,19
67,57
G3L2
67,16
66,37
G3L3
63,88
62,52

G3L4
54,61
53,10
G4L1
68,60
6 64,34
G4L2
63,23
60,03
G4L3
57,29
56,78
G4L4
52,46
53,01
Total
Rataan

Total


Rataan

146,06
140,59
128,44
108,50
138,81
138,85
128,93
106,65
136,76
133,53
126,40
107,71
132,94
123,26
114,07
105,47

73,034

70,297
64,221
54,253
69,408
69,424
64,466
53,322
68,380
66,767
63,200
53,854
66,469
61,632
57,037
52,735

2.016,99
63,031

Tabel analisis sidik ragam kadar air (%)

SK
db
JK
KT
F. hit
Perlakuan 15 1383,1410
92,2094 61,18 **
158,4623
G
3
52,8208 35,05 **
145,1420
G Lin
1
145,1420 96,30 **
10,4768
G Kua
1
10,4768
6,95 *

2,8436
G Kub
1
2,8436
1,89 tn
1169,9696
L
3
389,9899 258,75 **
1087,3797
L Lin
1
1087,3797 721,45 **
81,8240
L Kua
1
81,8240 54,29 **
0,7659
L Kub
1

0,7659
0,51 tn
54,7092
GxL
9
6,0788
4,03 **
24,1155
Galat
16
1,5072
Total
31 1407,2565

F 0,05
2,35
3,24
4,49
4,49
4,49

3,24
4,49
4,49
4,49
2,54

F 0,01
3,41
5,29
8,53
8,53
8,53
5,29
8,53
8,53
8,53
3,78

Keterangan :
FK = 127.133,25

KK=1,95%
*= nyata
** = sangat nyata
tn = tidak nyata

Universitas Sumatera Utara

75
Lampiran 2
Data pengamatan analisa kadar vitamin C (mg/100 g bahan)
Ulangan
Perlakuan
Total
I
II
G1L1
83,49
83,96
167,45
G1L2

80,36
80,41
160,77
G1L3
77,28
80,40
157,69
G1L4
73,57
73,34
146,91
G2L1
69,84
69,90
139,74
G2L2
66,47
62,97
129,44
G2L3

63,01
59,40
122,41
G2L4
55,88
55,89
111,78
G3L1
52,13
52,44
104,57
G3L2
48,79
48,93
97,73
G3L3
45,43
45,46
90,89
G3L4
41,87
41,93
83,80
G4L1
38,39
38,44
76,83
G4L2
34,84
34,44
69,29
G4 L3
34,84
34,95
69,79
G4L4
31,43
31,44
62,88
Total
1.791,95
Rataan

Rataan
83,725
80,386
78,843
73,454
69,870
64,722
61,204
55,889
52,284
48,863
45,446
41,899
38,413
34,644
34,895
31,437
55,998

Tabel analisis sidik ragam kadar vitamin C (mg/100 g bahan)
SK
db
JK
KT
F. hit
F 0,05
Perlakuan 15 9348,8664 623,2578 560,60 ** 2,35
G
3
8862,7389 2954,2463 2657,23 ** 3,24
G Lin
1
8828,2954 8828,2954 7940,70 ** 4,49
G Kua
1
30,4998
30,4998
27,43 ** 4,49
G Kub
1
3,9437
3,9437
3,55 tn 4,49
L
3
450,3246 150,1082 135,02 ** 3,24
L Lin
1
442,6457 442,6457 398,14 ** 4,49
L Kua
1
0,5151
0,5151
0,46 tn 4,49
L Kub
1
7,1637
7,1637
6,44 * 4,49
GxL
9
35,8030
3,9781
3,58 * 2,54
16
Galat
17,7884
1,1118
Total
31 9366,6549

F 0,01
3,41
5,29
8,53
8,53
8,53
5,29
8,53
8,53
8,53
3,78

Keterangan :
FK = 100,346,30
KK = 1,88%
* = nyata
** = sangat nyata
tn = tidak nyata

Universitas Sumatera Utara

Lampiran 3
Data pengamatan analisa kadar serat kasar (%)
Ulangan
Perlakuan
I
II
G1L1
2,14
2,17
G1L2
2,14
2,12
G1L3
2,11
2,09
G1L4
2,08
2,29
G2L1
2,00
2,12
G2L2
2,02
2,07
G2L3
2,15
2,26
G2L4
1,95
1,95
G3L1
2,16
2,29
G3L2
2,29
2,18
G3L3
2,19
2,00
G3L4
2,02
2,02
G4L1
2,00
2,12
G4L2
2,29
2,23
G4L3
2,29
2,13
G4L4
2,29
2,01
Total
Rataan

Total

Rataan

4,31
4,26
4,21
4,37
4,12
4,09
4,41
3,90
4,45
4,47
4,18
4,04
4,13
4,52
4,42
4,31

2,154
2,130
2,102
2,185
2,062
2,044
2,206
1,950
2,227
2,235
2,093
2,018
2,063
2,260
2,212
2,154

68,19

Tabel analisis sidik ragam kadar serat kasar (%)
SK
db
JK
KT
F.hit
Perlakuan 15 0,23519 0,01568 1,89 tn
G
3 0,05033 0,01678 2,02 tn
G Lin
1 0,01112 0,01112 1,34 tn
G Kua
1 0,02240 0,02240 2,70 tn
G Kub
1 0,01682 0,01682 2,03 tn
L
3 0,03840 0,01280 1,54 tn
L Lin
1 0,01065 0,01065 1,28 tn
L Kua
1 0,02773 0,02773 3,34 tn
L Kub
1 0,00002 0,00002 0,00 tn
GxL
9 0,14646 0,01627 1,96 tn
16 0,13271 0,00829
Galat
Total
31 0,36790
Keterangan :
FK = 145,30
KK = 4,27%
tn = tidak nyata

2,131

F 0,05
2,35
3,24
4,49
4,49
4,49
3,24
4,49
4,49
4,49
2,54

F 0,01
3,41
5,29
8,53
8,53
8,53
5,29
8,53
8,53
8,53
3,78

Universitas Sumatera Utara

77

Lampiran 4
Data pengamatan analisa total gula (%)
Ulangan
Perlakuan
I
II
G1L1
12,98
12,78
G1L2
13,37
13,36
G1L3
14,61
14,33
G1L4
15,16
15,46
G2L1
12,71
12,40
G2L2
13,18
12,99
G2L3
14,49
14,58
G2L4
15,31
15,58
G3L1
12,79
12,64
G3L2
13,20
12,85
G3L3
14,57
14,53
G3L4
15,09
15,53
G4L1
12,46
12,47
G4L2
12,77
13,24
G4L3
14,73
14,86
G4L4
15,40
15,75
Total
Rataan
Tabel analisis sidik ragam total gula (%)
SK
db
JK
KT
Perlakuan
G
G Lin
G Kua
G Kub
L
L Lin
L Kua
L Kub
GxL
Galat

15
3
1
1
1
3
1
1
1
9
16

Total

31

39,811
0,060
0,9172
4,6643
0,0058
39,226
37,886
0,254
1,086
0,525

2,654
0,020
0,9172
4,6643
0,0058
13,075
37,886
0,254
1,086
0,058

0,555
40,365

0,035

Total

Rataan

25,76
26,73
28,94
30,62
25,11
26,17
29,08
30,89
25,43
26,05
29,10
30,62
24,93
26,01
29,59
31,15
446,186

12,882
13,365
14,470
15,311
12,557
13,085
14,538
15,444
12,715
13,027
14,549
15,310
12,466
13,004
14,795
15,574
13,943

F.hit
76,561
0,579
0,29
1,45
0,00
377,182
1092,892
7,334
31,320
1,681

**
tn
tn
tn
tn
**
**
*
**
tn

F 0,05

F 0,01

2,35
3,24
4,49
4,49
4,49
3,24
4,49
4,49
4,49
2,54

3,41
5,29
8,53
8,53
8,53
5,29
8,53
8,53
8,53
3,78

Keterangan :
FK =6.221,32
KK = 1,34%
*= nyata
** = sangat nyata
tn = tidak nyata

Universitas Sumatera Utara

78

Lampiran 5
Data pengamatan analisa total mikroba (Log CFU/g)
Ulangan
Perlakuan
Total
I
II
G1L1
6,27
5,91
12,18
G1L2
6,07
5,91
11,98
G1L3
5,66
5,79
11,45
G1L4
5,85
5,73
11,58
G2L1
6,32
6,41
12,73
G2L2
6,02
6,32
12,34
G2L3
5,91
6,13
12,03
G2L4
5,66
5,52
11,18
G3L1
5,12
5,02
10,14
G3L2
4,46
4,17
8,62
G3L3
4,32
4,17
8,48
G3L4
4,00
4,58
8,58
G4L1
3,82
4,00
7,82
G4L2
3,61
3,82
7,43
G4L3
3,38
3,82
7,20
G4L3
3,11
1,91
5,02
Total
158,76
Rataan
Tabel analisis sidik ragam total mikroba (Log CFU/g)
SK
db
JK
KT
F.hit
Perlakuan 15
40,9308
2,7287
34,5242 **
G
3
36,8048 12,2683 155,2201 **
G Lin
1
32,0642 32,0642 405,6817 **
G Kua
1
2,7933
2,7933
35,3409 **
G Kub
1
1,9473
1,9473
24,6376 **
L
3
2,7355
0,9118
11,5368 **
L Lin
1
2,6810
2,6810
33,9207 **
L Kua
1
0,0030
0,0030
0,0386 tn
L Kub
1
0,0515
0,0515
0,6510 tn
GxL
9
1,3905
0,1545
1,9547 tn
Galat
16
1,2646
0,0790
Total
31
42,1954
Keterangan :
FK = 787,63
KK=5,567%
**=sangat nyata
tn =tidak nyata

Rataan
6,091
5,991
5,724
5,788
6,364
6,170
6,017
5,590
5,068
4,311
4,241
4,292
3,908
3,715
3,599
2,511
4,961

F 0,05 F 0,01
2,35
3,41
3,24
5,29
4,49
8,53
4,49
8,53
4,49
8,53
3,24
5,29
4,49
8,53
4,49
8,53
4,49
8,53
2,54
3,78

76

Universitas Sumatera Utara

79

Lampiran 6
Data pengamatan analisa nilai skor warna
Ulangan
Perlakuan
I
II
G1L1
3,33
3,60
G1L2
2,53
2,60
G1L3
2,87
3,00
G1L4
2,00
2,47
G2L1
3,87
2,97
G2L2
3,18
3,13
G2L3
3,00
3,00
G2L4
3,56
3,00
G3L1
3,33
4,00
G3L2
3,87
3,87
G3L3
2,63
2,87
G3L4
2,67
2,28
G4L1
3,00
3,20
G4L2
4,00
3,67
G4L3
3,00
2,66
G4L4
3,00
2,22
Total
Rataan
Tabel analisis sidik ragam nilai skor warna
SK
db
JK
KT
F.hit
Perlakuan 15 7,2196 0,4813 5,19
G
3 0,8664 0,2888 3,11
G Lin
1 0,2945 0,2945 3,17
G Kua
1 0,5191 0,5191 5,60
G Kub
1 0,0528 0,0528 0,57
L
3 3,3009 1,1003 11,86
L Lin
1 3,0618 3,0618 33,01
L Kua
1 0,0599 0,0599 0,65
L Kub
1 0,1793 0,1793 1,93
GxL
9 3,0523 0,3391 3,66
16 1,4841 0,0928
Galat
Total
31 8,7037
Keterangan :
FK = 141112,84
KK = 9,91%
* = nyata
** = sangat nyata
tn = tidak nyata

Total

Rataan

6,93
5,13
5,87
4,47
6,84
6,31
6,00
6,56
7,33
7,74
5,50
4,95
6,20
7,67
5,66
5,22
98,38

3,465
2,565
2,935
2,235
3,420
3,155
3,000
3,278
3,665
3,870
2,750
2,475
3,100
3,835
2,830
2,610
3,074

**
tn
tn
*
tn
**
**
tn
tn
*

F 0,05
2,35
3,24
4,49
4,49
4,49
3,24
4,49
4,49
4,49
2,54

F 0,01
3,41
5,29
8,53
8,53
8,53
5,29
8,53
8,53
8,53
3,78

Universitas Sumatera Utara

80

Lampiran 7
Data pengamatan analisa nilai skor rasa
Ulangan
Perlakuan
I
G1L1
1,53
G1L2
1,67
G1L3
1,73
G1L4
2,27
G2L1
1,93
G2L2
2,20
G2L3
2,07
G2L4
2,13
G3L1
1,73
G3L2
1,67
G3L3
2,27
G3L4
2,33
G4L1
1,87
G4L2
2,27
G4L3
2,67
G4L4
2,80
Total
Rataan
Tabel analisis sidik ragam skor rasa
SK
db
JK
KT
Perlakuan 15 3,3539 0,2236
G
3 1,3265 0,4422
G Lin
1 0,8851 0,8851
G Kua
1 0,0005 0,0005
G Kub
1 0,4410 0,4410
L
3 1,4647 0,4882
L Lin
1 1,4402 1,4402
L Kua
1 0,0190 0,0190
L Kub
1 0,0055 0,0055
GxL
9 0,5626 0,0625
16 0,1621 0,0101
Galat
Total
31 3,5160
Keterangan :
FK = 138,38
KK = 4,84%
** = nyata
tn = tidak nyata

II
1,60
1,60
1,73
2,27
2,20
2,27
2,20
2,33
1,67
1,73
2,27
2,33
2,07
2,13
2,40
2,60

F. hit
22,07
43,64
87,36
0,04
43,53
48,19
142,15
1,88
0,55
6,17

Total
3,13
3,27
3,46
4,54
4,13
4,47
4,27
4,46
3,40
3,40
4,54
4,66
3,94
4,40
5,07
5,40
66,54

Rataan
1,565
1,635
1,730
2,270
2,065
2,235
2,135
2,230
1,700
1,700
2,270
2,330
1,970
2,200
2,535
2,700
2,079

**
**
**
tn
**
**
**
tn
tn
**

F 0,05 F 0,01
2,35
3,41
3,24
5,29
4,49
8,53
4,49
8,53
4,49
8,53
3,24
5,29
4,49
8,53
4,49
8,53
4,49
8,53
2,54
3,78

Universitas Sumatera Utara

81

Lampiran 8
Data pengamatan analisa nilai hedonik aroma
Ulangan
Perlakuan
Total
I
II
G1L1
2,27
2,40
4,67
G1L2
2,53
2,27
4,80
G1L3
2,47
2,40
4,87
G1L4
2,53
2,73
5,26
G2L1
2,27
2,60
4,87
G2L2
2,47
2,53
5,00
G2L3
2,33
2,60
4,93
G2L4
2,73
2,67
5,40
G3L1
2,60
2,47
5,07
G3L2
2,40
2,60
5,00
G3L3
2,67
2,60
5,27
G3L4
2,80
2,93
5,73
G4L1
2,13
2,33
4,46
G4L2
2,47
2,47
4,94
G4L3
2,40
2,53
4,93
G4L4
1,93
2,93
4,86
Total
80,06
Rataan
Tabel analisis sidik ragam nilai hedonik aroma
SK
db JK
KT
F.hit
Perlakuan 15 0,6727 0,0448 0,99
tn
G
3 0,2500 0,0833 1,83
tn
G Lin
1 0,0008 0,0008 0,02
tn
G Kua
1 0,1922 0,1922 4,23
tn
G Kub
1 0,0570 0,0570 1,25
tn
L
3 0,3118 0,1039 2,29
tn
L Lin
1 0,2890 0,2890 6,36
*
L Kua
1 0,0105 0,0105 0,23
tn
L Kub
1 0,0123 0,0123 0,27
tn
GxL
9 0,1109 0,0123 0,27
tn
16 0,7270 0,0454
Galat
Total
31 1,3997
Keterangan :
FK = 200,30
KK = 8,52%
* = nyata
tn = tidak nyata

Rataan
2,335
2,400
2,435
2,630
2,435
2,500
2,465
2,700
2,535
2,500
2,635
2,865
2,230
2,470
2,465
2,430
2,502

F 0,05
2,35
3,24
4,49
4,49
4,49
3,24
4,49
4,49
4,49
2,54

F 0,01
3,41
5,29
8,53
8,53
8,53
5,29
8,53
8,53
8,53
3,78

Universitas Sumatera Utara

82

Lampiran 9
Data pengamatan analisa nilai skor tekstur
Ulangan
Perlakuan
I
II
G1L1
1,93
2,27
G1L2
2,53
2,33
G1L3
2,27
2,47
G1L4
2,20
2,33
G2L1
2,33
2,40
G2L2
2,53
2,53
G2L3
2,87
2,87
G2L4
2,47
2,67
G3L1
2,33
2,33
G3L2
2,73
2,60
G3L3
2,80
2,73
G3L4
3,07
2,73
G4L1
2,40
2,33
G4L2
2,87
2,93
G4L3
2,93
2,93
G4L4
3,07
4,00
Total
Rataan
Tabel analisis sidik ragam nilai skor tekstur
SK
db
JK
KT
F. hit
Perlakuan 15 3,7908 0,2527
6,38
G
3 1,6725 0,5575 14,07
G Lin
1 1,6080 1,6080 40,57
G Kua
1 0,0013 0,0013
0,03
G Kub
1 0,0632 0,0632
1,59
L
3 1,2877 0,4292 10,83
L Lin
1 1,1357 1,1357 28,66
L Kua
1 0,1326 0,1326
3,35
L Kub
1 0,0194 0,0194
0,49
GxL
9 0,8307 0,0923
2,33
16 0,6341 0,0396
Galat
Total
31 4,4249
Keterangan:
FK = 219,35
KK = 7,60%
** =
sangat nyata
tn =
tidak nyata

Total

Rataan

4,20
4,86
4,74
4,53
4,73
5,06
5,74
5,14
4,66
5,33
5,53
5,80
4,73
5,80
5,86
7,07
83,78

2,100
2,430
2,370
2,265
2,365
2,530
2,870
2,570
2,330
2,665
2,765
2,900
2,365
2,900
2,930
3,535
2,618

**
**
**
tn
tn
**
**
tn
tn
tn

F 0,05
2,35
3,24
4,49
4,49
4,49
3,24
4,49
4,49
4,49
2,54

F 0,01
3,41
5,29
8,53
8,53
8,53
5,29
8,53
8,53
8,53
3,78

Universitas Sumatera Utara

83

Lampiran 10
Data pengamatan analisa kadar β-karoten (mg/100 g bahan)
Perlakuan
G4L4

Ulangan
1
2
0,0032 0,0075

Total
0,0107

Rataan
0,00535

86
Lampiran 13
Gambar Produk

Universitas Sumatera Utara

G1L1

G1L2

G1L4

G2L1

G2L3

G3L2

G2L4

G3L3

G1L3

G2L2

G3L1

G3L4

Universitas Sumatera Utara

87

G4L1

G4L2

G4L3

G4L4

Keterangan :
G1
: Perendaman dengan garam
G2
: Perendaman dengan garam
G3
: Perendaman dengan garam
G4
: Perendaman dengan garam
L1
: Konsentrasi gula 40%
L2
: Konsentrasi gula 50%
L3
: Konsentrasi gula 60%
L4
: Konsentrasi gula 70%

selama 2 jam
selama 4 jam
selama 6 jam
selama 8 jam

Universitas Sumatera Utara