PENGARUH PERLAKUAN PENDAHULUAN PADA DAUN MURBEI (Morus alba L ) TERHADAP KARAKTERISTIK MINUMAN EFFERVESCENT YANG DIHASILKAN.
PiNCARIJII Pf,RLAXUAI{ PE\DAITULUAN PATA DAUN MURBEI
( tt".d /rr, t, ) TIRHADA? KARAKTFjRISTIK MINI'MAN
EFF'X'IE'CE]VTYANC DIHASILICAN
ABSTR{K
Pcnelniu yds b€riudui Pcngmh Perlalum Pend.hulum pada Daun
MD'$ei I Mrz! alb, Ll terhada! Kamherisrik Minumd ,/ser.t,r y.ng
Dihcsilkd ' tebn dihkuk di L{boraroriDn Teknologi ltsil Petuian
Unive^ibs Andals pana buld Novemb€r 2009 enpd F.bruad 2010 Tujid
ffieli im adalan d'Lk mel!d Flaanh F-rlme p€ldrnulde pado ddm
'n'
mya kitro e.m ortso eoril dh unnr mnihd lonp.'ni
rutr' r hddap
limiadeiproddl, yse prl'ng dsuk ' phelh
P.;.ir'- in' di *sd'- .*d Der:n,p dmse !s! kJup raiapooI
adalah Fndbahs bdne oengi L deahn i v g te'd'i dori Pe""lue a' l0
, . 'rb9"' dM c r 10oo r qlu Ji'a.lo prrcdanr e adrp k&ds 3n da
Tubei rsng d'nai, PflMbds reAdit dei bndt I
;"-"-"
'""; r*rl\- o*e* bhcp 'r Ja'u ,om 'lb' .e Drk .re^.w,r z, dersdn
*'t,i. - ,-o'",. b r20"d. crr0""), ot4o""j dd et50p.' a- diLalul
mnlms$" e'rde orPnolepi. pmnns'sg skon didipar lor l6i
.,t'lr.
a'
ur,r,r- rm6,"u pm.r kh oun aJdr
oersm p'rlal
r
Rndrnu-rr Ardalr arri vd!o'l3Jlrl'Ml. Br@n rurbe )rgdikenngl I
1"" 4, .",r niNi$s ). r.lah rtu maing mrvnb Pen,l6 drb@r *'bul
?temipd. lshd,p orcdlk th dlun audr dr 'erbll ?flPruP'"z
d;lllu.m m.rmaE; kde si abt. b n, rcaflav'r *B lJJ oad@ L'r
r"d. ^aeii ,lir ii oredolenrl Dab yms dipsoleh oJ u\s pensuJian
a-su me"ruaru R;*c- A* knel'sp b la hN l pergllian berb'da
-*.dil.i'ulko ddsfliiDLrs \e* Vul'ipe RuCe le{ 'D\VPn
';
t;"
'
Ti,i'*t"1"",- ."",",,..d bahwa p.nh ,r p.nddJrud b€meresrh
n-'am r.mar.- oirn .e'br{ cfiene\e ' \eDJ^ e en. e dsr
^"a'". nu*i .e"nc "ait,t' pert*ua hb!'l qm rgmoled'\ d. gar -rr':
t.nu -an', "mo l,: r 'mr,mmr 14(brNl tu ' !'uk!r' eddS@1iia
BtHrta kadar 1n 9,35%, k dar abu 4,430%, kade tsin 2,107% k dd raoalin
b.or:vt r."0. *.L o,ril"z..t l pldab Ek lmt air 7,lxror% dd kad.r
r. PiNDAIIULUAN
r.1L,rrrBel'kans
Mrbei at
u yang
disbut Morlt tlhq L tt^n Motus
in
ljca
L tm s&
ke
dald fmili tMbunm MoEe&. TdoM ini b€rel ddi Cina d@ lunbun baik
pada kctingsid lehih ddi I 0O n dpl denso bdtum sin& mabndi vds cukup
Herba yang dikeml dengd nma dft€n mub€i, keno alau kitau iDi neniliki
tinssi sek;ltr 9 n denSrn cin{in daunya bqbentul nDggal dengm lctal
beEling, bugeya najemut berb€nrut tard.n da bu,nnva berupa bu,h bmi,
b€air dd ll@ya enak. T@6u!s ini kayr ddsm kand@gm kini4 vdg
sm mm
amaloloe
menCrndMe alkaloidA navonoida
dd polifflol. Dald
ddisiomi lain disebu&m bahwa llnmm ini
diuEtrk. dti demo dm mti hipertensi dd kencing
Cina dan pe.gobalan
nemiliki sifd
le
dinCrn,
mmis ( diabetes mellitus )-
mulb€i diteml ebagai patan !la1 suleB d'lan allivila\
alm. Di lain pihal, dam murbei iuga lcbn diketdui ncrup3kd
Tudd
pe^urclu
lmun tdo
ob€t lladisional Cina mtuk nengobali pengidap p€nvati! dilh€tes
Berbagt p€neliti& tenla.s alktloid roEnan nurhei
ves
didusa b€rkdir.n eEt
te*bul tebn diblula., akd tebpi tidak etupu vmg
dapat nenjelsks btgtmma mekdise al{aloid_alkaloid leBcbul dlpat
n€neu@gi pehdqiuan pe.sidap etit diabeies teffbut. Di mtamnvs adton
de.gd
efek Fngobatan
snyaqa l-.leo4,oJtitlci, (DNJ) vmg berfimgsi unlul nehsumgi kadd gula
darah Fenderira penyakil diabeles n€lils. Sebetulnva senva@ DNI lelai
diLenulan
rLld
dit€nuls d,ld
bentul sinlelis
b€ntuJ(
ejal lahu
alminya dei €ksEal
akd tehpi baru berndil
dau nubd pada lahs 1976 oleh
196?,
penelirlpqeliti yans b€lel d!tri Jepms Gond, 2005)
Di SmatB Bm! nub€i hsvd dikeml sbasai imbunm senat
arau
hmbuid pcrmean, ttlanls ada yds menbudidavakd iMelin hdva
dald skala tecil. Mub€i belm cul< p dikenal malaEtat dd belm ad! vdg
ndgolab ddjadi produl Pmgan Dilma ntsvotabl ldva nenglonsusi
bu,lnye sj4 itupun l,npa dioltn terlebih d,ndu hdv! dim'kan 'Lnm kead@
sese. Sejaun
iii.
pNduk o1a!4.
ddi trman nubd belm
banv'li
dikdbmslan. Hoya sedikil prodnt ydg dibut dai dau murb€i. elah elmya
a.rd,n Eh herbal dld das mubei, ymg diprodutsi olen salah etu pntdcm
makanddm inulrH kesenad.
Untuk nendapatlo minma dd dau nub€i dengd Ie y s disukai
oleh ko6men, lentu hms diobn dense c& yeg teFai Sepeni dald
Fngobnm dad let nenjadi ninMm, oleh kmna itu pe.ulis nelaluls
perlalun len.bnul@ pada daun nubei uluk nddapalkm hsil v&g
diinsintd. Perla!@ yeg dilakulid adalah p€lav@ selam 14 jm pada sunu
kmd ( berdasko t6.tirim p.nd,nulm ) da pftgetinAd vang be'I)edone
pada p€nsolahd .tam teb menjadi t€h hilln. D,lm pensolaban €h bitam, po*s
pelayw b.ryensqruh krhadap ras4 mm du wM4 vsg merup're
kessgulm t€h hitft dd pada ich nrjau. Menutul Knlmivati (1933),.ir
Chmiago (2004), kemggule
!t!u talechi!
dan
dd
teh hilam ad?lan substansi fenol 6€tupa
ramin
flavmol.
Tmin nmp3ks snyaw
P€ntine pada
dlF
teh dm berhubbem
El4 wma dan mna leh Pda dau. oubei juga nc.8andug
tmin sebdyak 0,45I%q yes aninya p€rl5k@ pendandun lada.lau nubei
jug, at b€rlengduh t€rhadrp sma, @ dd mm4 k@.a p3da teh hiltn
lessung dense
aa dd
dona benml dad INes pelavw. Pelavw
meropak& ldstah lennma dalat pensolais reh hitm Dalm pmes Flav@l
peul lct akd nengolmi du hal ]ailu F bsn -perubanm *nvaw! hdil
melabolisne t l1mm yang t€rksdung dalm sel_sel dam dd menmnva
tedugm ai. el sclingsa peuk nenjadi lens da leitd ( Scd.aj4 1978
penbentukd wma,
"
Flay@ kcsiaid fretabolisme dld l*he.li dd kalaupun
ada, bedrls densd lmbal. Selain ilu Lei.di Fnlrud kade sul! dd
Fnnw udr pmre'1 pdda oJm ar L€ ds p.lgLanir 3\m bu mino
bebd du p€sdyawd nitojen lainnya Selain inr Flma pro*s p€lavu itu
b$n-burt bijau d1u ( kloropbil ) altr l!@i ncnjadi r.t1,e,o/ dm ptors
Fn4ahm ini lerus ben jur sdpai p€da Pmss peryenngd Oleh kdnt ih!
Selms pios*
nelaluks n€ngmara. bhadap Frb€d@ Frlak@ lerhldap
dau nubei ydg ak diolon Psda p€n€lilim ini p€nulG n€lihat p€rymh
pada penelilim ini
v. KESIMPIJI,AN DAN SAR,IN
Bcdaskan p€nelilid tdg
l.
telah dilrkakan. daprt
Perlakuan pendahul@ pdda
dau mudci
dimbil lesimpuls
:
bcrDen8mh n'€Ll ierhqdlt
kadd ah, kois bnin dan kadar leaflalin teh daun nurb€i )dg
dihsilkan boun tidat berpengaruh n'€14lerha&p k'dd dbu d.n kadtr
vds dinsi*s.
2. p€rldlod p€.dohulud padt dau nur6€i beDene@ir n}€ra tedrtdap
kadar tdflavin el6uk ef.tuetufr yanq dihdilkan ndun tid.k
se6r lch daun ourb€i
beqxngnh
nyala
l.rhadlp kadd air. kadtr abu, kadar Lnnin, kadlr
sEt
ai sbuk ..f,res,, yane dihsilkd
3. Serbuk ef€dcsccnt yag lerbuat dei dld ourb€i kenne merupale
p€rlakud tsibaik kmna paling dhukai oleh panelis. Seduk dlervesnr
tobl
padatan tak
hrur
hmiliki kode an 9,85olq kadd tbu 4,43%, *ade Ennin
2,101v4 kadt taaarin 0,013%, k de kafei, 0,1)42la &add sdl
o.134vt totAt p datti tak latut an l,txt1r% dM nta-ata iihi uji
orgdoleptik untuk @na 1.4 (bie)r wma 3,5 Guk)i dd rc 3,s
p€rlakun B
Pada
perelilim slmjut1ya
faktor pengmasn
medpal
( tt".d /rr, t, ) TIRHADA? KARAKTFjRISTIK MINI'MAN
EFF'X'IE'CE]VTYANC DIHASILICAN
ABSTR{K
Pcnelniu yds b€riudui Pcngmh Perlalum Pend.hulum pada Daun
MD'$ei I Mrz! alb, Ll terhada! Kamherisrik Minumd ,/ser.t,r y.ng
Dihcsilkd ' tebn dihkuk di L{boraroriDn Teknologi ltsil Petuian
Unive^ibs Andals pana buld Novemb€r 2009 enpd F.bruad 2010 Tujid
ffieli im adalan d'Lk mel!d Flaanh F-rlme p€ldrnulde pado ddm
'n'
mya kitro e.m ortso eoril dh unnr mnihd lonp.'ni
rutr' r hddap
limiadeiproddl, yse prl'ng dsuk ' phelh
P.;.ir'- in' di *sd'- .*d Der:n,p dmse !s! kJup raiapooI
adalah Fndbahs bdne oengi L deahn i v g te'd'i dori Pe""lue a' l0
, . 'rb9"' dM c r 10oo r qlu Ji'a.lo prrcdanr e adrp k&ds 3n da
Tubei rsng d'nai, PflMbds reAdit dei bndt I
;"-"-"
'""; r*rl\- o*e* bhcp 'r Ja'u ,om 'lb' .e Drk .re^.w,r z, dersdn
*'t,i. - ,-o'",. b r20"d. crr0""), ot4o""j dd et50p.' a- diLalul
mnlms$" e'rde orPnolepi. pmnns'sg skon didipar lor l6i
.,t'lr.
a'
ur,r,r- rm6,"u pm.r kh oun aJdr
oersm p'rlal
r
Rndrnu-rr Ardalr arri vd!o'l3Jlrl'Ml. Br@n rurbe )rgdikenngl I
1"" 4, .",r niNi$s ). r.lah rtu maing mrvnb Pen,l6 drb@r *'bul
?temipd. lshd,p orcdlk th dlun audr dr 'erbll ?flPruP'"z
d;lllu.m m.rmaE; kde si abt. b n, rcaflav'r *B lJJ oad@ L'r
r"d. ^aeii ,lir ii oredolenrl Dab yms dipsoleh oJ u\s pensuJian
a-su me"ruaru R;*c- A* knel'sp b la hN l pergllian berb'da
-*.dil.i'ulko ddsfliiDLrs \e* Vul'ipe RuCe le{ 'D\VPn
';
t;"
'
Ti,i'*t"1"",- ."",",,..d bahwa p.nh ,r p.nddJrud b€meresrh
n-'am r.mar.- oirn .e'br{ cfiene\e ' \eDJ^ e en. e dsr
^"a'". nu*i .e"nc "ait,t' pert*ua hb!'l qm rgmoled'\ d. gar -rr':
t.nu -an', "mo l,: r 'mr,mmr 14(brNl tu ' !'uk!r' eddS@1iia
BtHrta kadar 1n 9,35%, k dar abu 4,430%, kade tsin 2,107% k dd raoalin
b.or:vt r."0. *.L o,ril"z..t l pldab Ek lmt air 7,lxror% dd kad.r
r. PiNDAIIULUAN
r.1L,rrrBel'kans
Mrbei at
u yang
disbut Morlt tlhq L tt^n Motus
in
ljca
L tm s&
ke
dald fmili tMbunm MoEe&. TdoM ini b€rel ddi Cina d@ lunbun baik
pada kctingsid lehih ddi I 0O n dpl denso bdtum sin& mabndi vds cukup
Herba yang dikeml dengd nma dft€n mub€i, keno alau kitau iDi neniliki
tinssi sek;ltr 9 n denSrn cin{in daunya bqbentul nDggal dengm lctal
beEling, bugeya najemut berb€nrut tard.n da bu,nnva berupa bu,h bmi,
b€air dd ll@ya enak. T@6u!s ini kayr ddsm kand@gm kini4 vdg
sm mm
amaloloe
menCrndMe alkaloidA navonoida
dd polifflol. Dald
ddisiomi lain disebu&m bahwa llnmm ini
diuEtrk. dti demo dm mti hipertensi dd kencing
Cina dan pe.gobalan
nemiliki sifd
le
dinCrn,
mmis ( diabetes mellitus )-
mulb€i diteml ebagai patan !la1 suleB d'lan allivila\
alm. Di lain pihal, dam murbei iuga lcbn diketdui ncrup3kd
Tudd
pe^urclu
lmun tdo
ob€t lladisional Cina mtuk nengobali pengidap p€nvati! dilh€tes
Berbagt p€neliti& tenla.s alktloid roEnan nurhei
ves
didusa b€rkdir.n eEt
te*bul tebn diblula., akd tebpi tidak etupu vmg
dapat nenjelsks btgtmma mekdise al{aloid_alkaloid leBcbul dlpat
n€neu@gi pehdqiuan pe.sidap etit diabeies teffbut. Di mtamnvs adton
de.gd
efek Fngobatan
snyaqa l-.leo4,oJtitlci, (DNJ) vmg berfimgsi unlul nehsumgi kadd gula
darah Fenderira penyakil diabeles n€lils. Sebetulnva senva@ DNI lelai
diLenulan
rLld
dit€nuls d,ld
bentul sinlelis
b€ntuJ(
ejal lahu
alminya dei €ksEal
akd tehpi baru berndil
dau nubd pada lahs 1976 oleh
196?,
penelirlpqeliti yans b€lel d!tri Jepms Gond, 2005)
Di SmatB Bm! nub€i hsvd dikeml sbasai imbunm senat
arau
hmbuid pcrmean, ttlanls ada yds menbudidavakd iMelin hdva
dald skala tecil. Mub€i belm cul< p dikenal malaEtat dd belm ad! vdg
ndgolab ddjadi produl Pmgan Dilma ntsvotabl ldva nenglonsusi
bu,lnye sj4 itupun l,npa dioltn terlebih d,ndu hdv! dim'kan 'Lnm kead@
sese. Sejaun
iii.
pNduk o1a!4.
ddi trman nubd belm
banv'li
dikdbmslan. Hoya sedikil prodnt ydg dibut dai dau murb€i. elah elmya
a.rd,n Eh herbal dld das mubei, ymg diprodutsi olen salah etu pntdcm
makanddm inulrH kesenad.
Untuk nendapatlo minma dd dau nub€i dengd Ie y s disukai
oleh ko6men, lentu hms diobn dense c& yeg teFai Sepeni dald
Fngobnm dad let nenjadi ninMm, oleh kmna itu pe.ulis nelaluls
perlalun len.bnul@ pada daun nubei uluk nddapalkm hsil v&g
diinsintd. Perla!@ yeg dilakulid adalah p€lav@ selam 14 jm pada sunu
kmd ( berdasko t6.tirim p.nd,nulm ) da pftgetinAd vang be'I)edone
pada p€nsolahd .tam teb menjadi t€h hilln. D,lm pensolaban €h bitam, po*s
pelayw b.ryensqruh krhadap ras4 mm du wM4 vsg merup're
kessgulm t€h hitft dd pada ich nrjau. Menutul Knlmivati (1933),.ir
Chmiago (2004), kemggule
!t!u talechi!
dan
dd
teh hilam ad?lan substansi fenol 6€tupa
ramin
flavmol.
Tmin nmp3ks snyaw
P€ntine pada
dlF
teh dm berhubbem
El4 wma dan mna leh Pda dau. oubei juga nc.8andug
tmin sebdyak 0,45I%q yes aninya p€rl5k@ pendandun lada.lau nubei
jug, at b€rlengduh t€rhadrp sma, @ dd mm4 k@.a p3da teh hiltn
lessung dense
aa dd
dona benml dad INes pelavw. Pelavw
meropak& ldstah lennma dalat pensolais reh hitm Dalm pmes Flav@l
peul lct akd nengolmi du hal ]ailu F bsn -perubanm *nvaw! hdil
melabolisne t l1mm yang t€rksdung dalm sel_sel dam dd menmnva
tedugm ai. el sclingsa peuk nenjadi lens da leitd ( Scd.aj4 1978
penbentukd wma,
"
Flay@ kcsiaid fretabolisme dld l*he.li dd kalaupun
ada, bedrls densd lmbal. Selain ilu Lei.di Fnlrud kade sul! dd
Fnnw udr pmre'1 pdda oJm ar L€ ds p.lgLanir 3\m bu mino
bebd du p€sdyawd nitojen lainnya Selain inr Flma pro*s p€lavu itu
b$n-burt bijau d1u ( kloropbil ) altr l!@i ncnjadi r.t1,e,o/ dm ptors
Fn4ahm ini lerus ben jur sdpai p€da Pmss peryenngd Oleh kdnt ih!
Selms pios*
nelaluks n€ngmara. bhadap Frb€d@ Frlak@ lerhldap
dau nubei ydg ak diolon Psda p€n€lilim ini p€nulG n€lihat p€rymh
pada penelilim ini
v. KESIMPIJI,AN DAN SAR,IN
Bcdaskan p€nelilid tdg
l.
telah dilrkakan. daprt
Perlakuan pendahul@ pdda
dau mudci
dimbil lesimpuls
:
bcrDen8mh n'€Ll ierhqdlt
kadd ah, kois bnin dan kadar leaflalin teh daun nurb€i )dg
dihsilkan boun tidat berpengaruh n'€14lerha&p k'dd dbu d.n kadtr
vds dinsi*s.
2. p€rldlod p€.dohulud padt dau nur6€i beDene@ir n}€ra tedrtdap
kadar tdflavin el6uk ef.tuetufr yanq dihdilkan ndun tid.k
se6r lch daun ourb€i
beqxngnh
nyala
l.rhadlp kadd air. kadtr abu, kadar Lnnin, kadlr
sEt
ai sbuk ..f,res,, yane dihsilkd
3. Serbuk ef€dcsccnt yag lerbuat dei dld ourb€i kenne merupale
p€rlakud tsibaik kmna paling dhukai oleh panelis. Seduk dlervesnr
tobl
padatan tak
hrur
hmiliki kode an 9,85olq kadd tbu 4,43%, *ade Ennin
2,101v4 kadt taaarin 0,013%, k de kafei, 0,1)42la &add sdl
o.134vt totAt p datti tak latut an l,txt1r% dM nta-ata iihi uji
orgdoleptik untuk @na 1.4 (bie)r wma 3,5 Guk)i dd rc 3,s
p€rlakun B
Pada
perelilim slmjut1ya
faktor pengmasn
medpal