PENGARUH KONSENTRASI KALIUM BISULFIT (KHSO3) TERHADAP KUALITAS CABAI MERAH KERING (Capsicum annuum L.)
PENGARUH KONSENTRASI KALIUM BISULFIT (KHSO3) TERHADAP
KUALITAS CABAI MERAH KERING (Capsicum annuum L.)
SKRIPSI
Oleh :
Nama : Makhsunah
Nim
: 98330046
PROGRAM STUDI PENDIDIKAN BIOLOGI
JURUSAN MATEMATIKA DAN ILMU PENGETAHUAN ALAM
FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN
UNIVERSITAS MUHAMMADIYAH MALANG
2003
LEMBAR PENGESAHAN
Dipertahankan di depan Dewan Penguji Skripsi
Fakultas Keguruan Dan Ilmu Pendidikan
Universitas Muhammadiyah Malang
Dan Diterima Untuk Memenuhi
Sebagian dari persyaratan
Memperoleh gelar
Sarjana Pendidikan Biologi
Mengesahkan :
Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan
Universitas Muhammadiyah
Dekan
(Drs. Ahsanul In’am, M.M)
Dewan Penguji
Tanda Tangan
1. Drs. Lud Waluyo, M.Kes
1.
2. Dr. H.Moch.Agus Krisno Budiyanto, M. Kes
2.
3. Dra. Iin Hindun, M. Kes
3.
4. Dra. Sri Wahyuni, M. Kes
4.
2
KATA PENGANTAR
Puji syukur penulis panjatkan kehadirat Allah SWT yang telah melimpahkan
rahmad dan hidayah-Nya sehingga penulis dapat menyelesaikan skripsi dengan judul
“Pengaruh konsentrasi kalium bisulfit (KHSO3) terhadap kualitas cabai merah
kering (Capsicum annuum l.)”.
Skripsi ini untuk memenuhi syarat mendapatkan gelar sarjana pendidikan di
Universitas Muhammadiyah Malang, Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan, Jurusan
Pendidikan Matematika dan Ilmu Pengetahuan Alam, Program studi Pendidikan Biologi.
Dengan terselesainya skripsi ini penulis mengucapkan terima kasih kepada:
1. Drs. Ahsanul In’am,MM selaku Dekan Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan
Universitas Muhammadiyah Malang.
2. Drs. Lud Waluyo, M.Kes selaku pembimbing I dan Kepala Laboratorium Biologi
yang telah membimbing penulis dalam menyelesaikan penulisan ini sampai selesai
dan yang telah memberikan fasilitas dalam menyelesaikan skipsi ini.
3. Dr. M. Agus Krisno Budiyanto, M.Kes selaku pembimbing II yang telah
membimbing penulis dalam menyelesaikan penulisan ini sampai selesai.
4. Bapak, Ibu dan adik saya yang telah memberikan do’a dukungan, semangat dan
kepercayaan sehingga skripsi ini dapat terselesaikan.
5. Sahabat-sahabat dekatku dan semua pihak yang telah membantu dalam penyelesaian
skripsi ini.
3
Disadari bahwa skripsi ini masih jauh dari sempurna, untuk itu kritik dan saran
dari pembaca sangat penulis harapkan. Dan penulis berharap karya sederhana ini
bermanfaat bagi penulis khususnya dan bagi pembaca pada umumnya. Aamiiin.
Malang,
Agustus 2003
Penulis
4
DAFTAR ISI
HALAMAN JUDUL ...................................................................................... i
HALAMAN PERSETUJUAN....................................................................... ii
HALAMAN PENGESAHAN ........................................................................ iii
SURAT PERNYATAAN ............................................................................... iv
MOTTO DAN PERSEMBAHAN ................................................................ v
ABTRAKSI .................................................................................................... vi
KATA PENGANTAR ................................................................................... vii
DAFTAR ISI................................................................................................... ix
DAFTAR TABEL........................................................................................... xii
DAFTAR LAMPIRAN ................................................................................. xiii
DAFTAR GAMBAR ...................................................................................... xiv
BAB I.
PENDAHULUAN
1.1 Latar Belakang........................................................................... 1
1.2 Rumusan Masalah...................................................................... 4
1.3 Tujuan Penelitian ....................................................................... 5
1.4 Manfaat Penelitian ..................................................................... 5
1.5 Batasan Masalah ........................................................................ 6
BAB II. TINJAUAN PUSTAKA
2.1 Klasifikasi dan Morfologi Cabai Merah ................................... 7
2.2 Kegunaan dan nilai gizi caai mera............................................ 8
2.3 Pengolahan cabai kering ........................................................... 9
5
2.4 Penggunaan sulfit...................................................................... 10
2.5 Pengeringan cabai..................................................................... 11
2.6 Pengaruh Konsentrasi KHSO3 terhadap mutu cabai kering ..... 13
2.6.1 Kadar air ......................................................................... 14
2.6.2 Mikroba .......................................................................... 15
2.7 Kerangka Konseptual................................................................. 17
2.8 Hipotesis ................................................................................... 18
BAB III. METODE PENELITIAN
3.1 Jenis Penelitian ........................................................................ 19
3.2 Tempat dan Waktu Penelitian................................................... 19
3.3 Populasi dan Sampel ................................................................ 19
3.4 Jenis Variabel ........................................................................... 20
3.5 Definisi oprasional variable...................................................... 20
3.6 Prosedur Penelitian
3.6.1 Tahap persiapan.............................................................. 21
3.6.2 Pelaksanaan Penelitian ................................................... 23
3.6.3 Tahap Pengamatan.......................................................... 23
3.7 Metode Analisa Data ................................................................ 27
BAB 1V. HASIL DAN PEMBAHASAN
4.1 Data Hasil Penelitian…………………………………………….34
4.2 Hasil Analisis Data
4.2.1 Hasil Analisis Kadar Air ................................................. 36
6
4.2.2 Hasil Analisis Jumlah Total Koloni Jamur...................... 37
4.2.3 Hasil Analisis Uji kenampakan ....................................... 39
4.2.4 Hasil Analisa Uji Warna………………………………….40
4.2.5 Hasil Anaisa Uji Rasa……………………………………..41
4.2.6 Hasil Analisa Uji Bau……………………………………..42
4.3 Pembahasan
4.3.1 Kadar air.......................................................................... 43
4.3.2 Jumlah Total Koloni jamur ............................................. 44
4.3.3 Uji Kenampakan ............................................................. 46
4.3.4 Uji warna ....................................................................... 47
4.3.5 Uji Rasa.......................................................................... 48
4.3.5 Uji Bau ............................................................................ 49
BAB V. PENUTUP
5.1 Kesimpulan .............................................................................. 50
5.2 Saran ........................................................................................ 51
DAFTAR PUSTAKA .................................................................................... 52
LAMPIRAN ................................................................................................... 54
7
DAFTAR TABEL
Tabel
Judul
Halaman
1.1 Perkembangan luas cabai merah ............................................................... 2
2.1 Syarat mutu abai kering ............................................................................. 13
4.1 Data Pengamatan kadar air ........................................................................ 34
4.2 Data Jumlah Total Koloni Jamur .............................................................. 34
4.3 Data Uji Kenampakan ............................................................................... 35
4.4 Data Uji Warna .......................................................................................... 35
4.5 Data Uji Rasa ............................................................................................. 35
4.6 Data Uji Bau............................................................................................... 36
4.7 Hasil anava Kadar Air ............................................................................... 36
4.8 Hasil Uji Duncans kadar air ..................................................................... 37
4.9 Hasil Anava Jumlah Total Koloni jamur.................................................... 38
4.10 Hasil Uji Duncans .................................................................................. 38
4.11 Hasil Anava Kenampakan........................................................................ 39
4.12 Hasil Uji Duncans Kenampakan .............................................................. 39
4.13 Hasil Anava warna .................................................................................. 40
4.14 Hasil Uji Duncans Warna ........................................................................ 40
4.15 Hasil Anava Rasa .................................................................................... 41
4.16 Hasil uji Duncans Rasa ………………………………………………… 41
4.17 Hasil Anava Bau………………………………………………………… 42
4.18 Hasil uji Duncans………………………………………………………… 42
8
DAFTAR LAMPIRAN
Lampiran 1.
Uji Statistik Kadar Air
a. Uji normalitas .....................................................................
b. Uji homogeitas ....................................................................
c. Uji Anava..............................................................................
d. Uji Duncans ..........................................................................
Lampiran 2. Uji Statistik jumlah koloni Jamur ............................................
a. Uji Normalitas......................................................................
b. Uji Homogenitas ..................................................................
c. Uji Analisis Varian .............................................................
d. Uji Duncan’s ........................................................................
Lampiran 3. Uji Statistik Kenampakan ........................................................
a. Uji Normalitas......................................................................
b. Uji Homogenitas ..................................................................
c. Uji Analisis Varian 1 Faktor ...............................................
d. Uji Duncan’s ........................................................................
Lampiran 4. Uji Statistik Warna ..................................................................
a. Uji Analisis Varian 1 Faktor ...............................................
b. Uji Duncan’s .......................................................................
Lampiran 5. Uji Statistik Rasa .....................................................................
a. Uji Analisis Varian 1 Faktor ...............................................
b. Uji Duncan’s .......................................................................
Lampiran 6. Uji Statistik Sifat Organoleptik Bau ........................................
a. Uji Analisis Varian 1 Faktor ...............................................
b. Uji duncan’s ........................................................................
Lampiran 7. Angket Organoleptik ...............................................................
Lampiran 8. Tabel Normalitas .....................................................................
Lampiran 9. Tabel Uji Liliefors ...................................................................
Lampiran 10. Tabel Homogenitas ..................................................................
Lampiran 11. Tabel Uji Duncan’s ..................................................................
Lampiran 12. Tabel Anava .............................................................................
9
55
55
57
57
58
59
60
62
62
63
64
65
66
66
67
69
69
71
72
72
73
75
76
78
79
80
81
KUALITAS CABAI MERAH KERING (Capsicum annuum L.)
SKRIPSI
Oleh :
Nama : Makhsunah
Nim
: 98330046
PROGRAM STUDI PENDIDIKAN BIOLOGI
JURUSAN MATEMATIKA DAN ILMU PENGETAHUAN ALAM
FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN
UNIVERSITAS MUHAMMADIYAH MALANG
2003
LEMBAR PENGESAHAN
Dipertahankan di depan Dewan Penguji Skripsi
Fakultas Keguruan Dan Ilmu Pendidikan
Universitas Muhammadiyah Malang
Dan Diterima Untuk Memenuhi
Sebagian dari persyaratan
Memperoleh gelar
Sarjana Pendidikan Biologi
Mengesahkan :
Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan
Universitas Muhammadiyah
Dekan
(Drs. Ahsanul In’am, M.M)
Dewan Penguji
Tanda Tangan
1. Drs. Lud Waluyo, M.Kes
1.
2. Dr. H.Moch.Agus Krisno Budiyanto, M. Kes
2.
3. Dra. Iin Hindun, M. Kes
3.
4. Dra. Sri Wahyuni, M. Kes
4.
2
KATA PENGANTAR
Puji syukur penulis panjatkan kehadirat Allah SWT yang telah melimpahkan
rahmad dan hidayah-Nya sehingga penulis dapat menyelesaikan skripsi dengan judul
“Pengaruh konsentrasi kalium bisulfit (KHSO3) terhadap kualitas cabai merah
kering (Capsicum annuum l.)”.
Skripsi ini untuk memenuhi syarat mendapatkan gelar sarjana pendidikan di
Universitas Muhammadiyah Malang, Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan, Jurusan
Pendidikan Matematika dan Ilmu Pengetahuan Alam, Program studi Pendidikan Biologi.
Dengan terselesainya skripsi ini penulis mengucapkan terima kasih kepada:
1. Drs. Ahsanul In’am,MM selaku Dekan Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan
Universitas Muhammadiyah Malang.
2. Drs. Lud Waluyo, M.Kes selaku pembimbing I dan Kepala Laboratorium Biologi
yang telah membimbing penulis dalam menyelesaikan penulisan ini sampai selesai
dan yang telah memberikan fasilitas dalam menyelesaikan skipsi ini.
3. Dr. M. Agus Krisno Budiyanto, M.Kes selaku pembimbing II yang telah
membimbing penulis dalam menyelesaikan penulisan ini sampai selesai.
4. Bapak, Ibu dan adik saya yang telah memberikan do’a dukungan, semangat dan
kepercayaan sehingga skripsi ini dapat terselesaikan.
5. Sahabat-sahabat dekatku dan semua pihak yang telah membantu dalam penyelesaian
skripsi ini.
3
Disadari bahwa skripsi ini masih jauh dari sempurna, untuk itu kritik dan saran
dari pembaca sangat penulis harapkan. Dan penulis berharap karya sederhana ini
bermanfaat bagi penulis khususnya dan bagi pembaca pada umumnya. Aamiiin.
Malang,
Agustus 2003
Penulis
4
DAFTAR ISI
HALAMAN JUDUL ...................................................................................... i
HALAMAN PERSETUJUAN....................................................................... ii
HALAMAN PENGESAHAN ........................................................................ iii
SURAT PERNYATAAN ............................................................................... iv
MOTTO DAN PERSEMBAHAN ................................................................ v
ABTRAKSI .................................................................................................... vi
KATA PENGANTAR ................................................................................... vii
DAFTAR ISI................................................................................................... ix
DAFTAR TABEL........................................................................................... xii
DAFTAR LAMPIRAN ................................................................................. xiii
DAFTAR GAMBAR ...................................................................................... xiv
BAB I.
PENDAHULUAN
1.1 Latar Belakang........................................................................... 1
1.2 Rumusan Masalah...................................................................... 4
1.3 Tujuan Penelitian ....................................................................... 5
1.4 Manfaat Penelitian ..................................................................... 5
1.5 Batasan Masalah ........................................................................ 6
BAB II. TINJAUAN PUSTAKA
2.1 Klasifikasi dan Morfologi Cabai Merah ................................... 7
2.2 Kegunaan dan nilai gizi caai mera............................................ 8
2.3 Pengolahan cabai kering ........................................................... 9
5
2.4 Penggunaan sulfit...................................................................... 10
2.5 Pengeringan cabai..................................................................... 11
2.6 Pengaruh Konsentrasi KHSO3 terhadap mutu cabai kering ..... 13
2.6.1 Kadar air ......................................................................... 14
2.6.2 Mikroba .......................................................................... 15
2.7 Kerangka Konseptual................................................................. 17
2.8 Hipotesis ................................................................................... 18
BAB III. METODE PENELITIAN
3.1 Jenis Penelitian ........................................................................ 19
3.2 Tempat dan Waktu Penelitian................................................... 19
3.3 Populasi dan Sampel ................................................................ 19
3.4 Jenis Variabel ........................................................................... 20
3.5 Definisi oprasional variable...................................................... 20
3.6 Prosedur Penelitian
3.6.1 Tahap persiapan.............................................................. 21
3.6.2 Pelaksanaan Penelitian ................................................... 23
3.6.3 Tahap Pengamatan.......................................................... 23
3.7 Metode Analisa Data ................................................................ 27
BAB 1V. HASIL DAN PEMBAHASAN
4.1 Data Hasil Penelitian…………………………………………….34
4.2 Hasil Analisis Data
4.2.1 Hasil Analisis Kadar Air ................................................. 36
6
4.2.2 Hasil Analisis Jumlah Total Koloni Jamur...................... 37
4.2.3 Hasil Analisis Uji kenampakan ....................................... 39
4.2.4 Hasil Analisa Uji Warna………………………………….40
4.2.5 Hasil Anaisa Uji Rasa……………………………………..41
4.2.6 Hasil Analisa Uji Bau……………………………………..42
4.3 Pembahasan
4.3.1 Kadar air.......................................................................... 43
4.3.2 Jumlah Total Koloni jamur ............................................. 44
4.3.3 Uji Kenampakan ............................................................. 46
4.3.4 Uji warna ....................................................................... 47
4.3.5 Uji Rasa.......................................................................... 48
4.3.5 Uji Bau ............................................................................ 49
BAB V. PENUTUP
5.1 Kesimpulan .............................................................................. 50
5.2 Saran ........................................................................................ 51
DAFTAR PUSTAKA .................................................................................... 52
LAMPIRAN ................................................................................................... 54
7
DAFTAR TABEL
Tabel
Judul
Halaman
1.1 Perkembangan luas cabai merah ............................................................... 2
2.1 Syarat mutu abai kering ............................................................................. 13
4.1 Data Pengamatan kadar air ........................................................................ 34
4.2 Data Jumlah Total Koloni Jamur .............................................................. 34
4.3 Data Uji Kenampakan ............................................................................... 35
4.4 Data Uji Warna .......................................................................................... 35
4.5 Data Uji Rasa ............................................................................................. 35
4.6 Data Uji Bau............................................................................................... 36
4.7 Hasil anava Kadar Air ............................................................................... 36
4.8 Hasil Uji Duncans kadar air ..................................................................... 37
4.9 Hasil Anava Jumlah Total Koloni jamur.................................................... 38
4.10 Hasil Uji Duncans .................................................................................. 38
4.11 Hasil Anava Kenampakan........................................................................ 39
4.12 Hasil Uji Duncans Kenampakan .............................................................. 39
4.13 Hasil Anava warna .................................................................................. 40
4.14 Hasil Uji Duncans Warna ........................................................................ 40
4.15 Hasil Anava Rasa .................................................................................... 41
4.16 Hasil uji Duncans Rasa ………………………………………………… 41
4.17 Hasil Anava Bau………………………………………………………… 42
4.18 Hasil uji Duncans………………………………………………………… 42
8
DAFTAR LAMPIRAN
Lampiran 1.
Uji Statistik Kadar Air
a. Uji normalitas .....................................................................
b. Uji homogeitas ....................................................................
c. Uji Anava..............................................................................
d. Uji Duncans ..........................................................................
Lampiran 2. Uji Statistik jumlah koloni Jamur ............................................
a. Uji Normalitas......................................................................
b. Uji Homogenitas ..................................................................
c. Uji Analisis Varian .............................................................
d. Uji Duncan’s ........................................................................
Lampiran 3. Uji Statistik Kenampakan ........................................................
a. Uji Normalitas......................................................................
b. Uji Homogenitas ..................................................................
c. Uji Analisis Varian 1 Faktor ...............................................
d. Uji Duncan’s ........................................................................
Lampiran 4. Uji Statistik Warna ..................................................................
a. Uji Analisis Varian 1 Faktor ...............................................
b. Uji Duncan’s .......................................................................
Lampiran 5. Uji Statistik Rasa .....................................................................
a. Uji Analisis Varian 1 Faktor ...............................................
b. Uji Duncan’s .......................................................................
Lampiran 6. Uji Statistik Sifat Organoleptik Bau ........................................
a. Uji Analisis Varian 1 Faktor ...............................................
b. Uji duncan’s ........................................................................
Lampiran 7. Angket Organoleptik ...............................................................
Lampiran 8. Tabel Normalitas .....................................................................
Lampiran 9. Tabel Uji Liliefors ...................................................................
Lampiran 10. Tabel Homogenitas ..................................................................
Lampiran 11. Tabel Uji Duncan’s ..................................................................
Lampiran 12. Tabel Anava .............................................................................
9
55
55
57
57
58
59
60
62
62
63
64
65
66
66
67
69
69
71
72
72
73
75
76
78
79
80
81