Kasang Tukang Masalah DÉIKSIS ANAFORIS JEUNG DÉIKSIS KATAFORIS DINA CARPON MAJALAH MANGLÉ.

1 Nessa Fauzy Rahayu, 2015 DÉIKSIS ANAFORIS JEUNG DÉIKSIS KATAFORIS DINA CARPON MAJALAH MANGLÉ Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu BAB I BUBUKA

1.1 Kasang Tukang Masalah

Basa téh mangrupa hiji sistem. Sudaryat 2004, kc.7 nétélakeun yén sistem téh nyaéta beungkeutan unsur-unsur anu silih deudeul jeung silih lengkepan dumasar kana aturan anu tangtu pikeun ngahontal hiji tujuan. Minangka hiji sistem basa miboga dua sipat nyaéta sistematis jeung sistemis. Disebut sistematis lantaran basa miboga unsur-unsur anu dumuk pola-polana tur bisa diramalkeun, sedengkeun disebut sistemis lantaran basa téh mibanda subsistem kayaning fonologi, gramatika, léksikon, jeung semantik. Basa anu dipaké pikeun alat komunikasi téh mangrupa wujud kedalna eusi pikiran, kahayang, rasa, jeung rupa-rupa pamaksudan ti hiji jalma ka jalma lianna. Cara nepikeun sarupaning pamaksudan ti diri panyatur sangkan kacangkem maksudna, bisa ngaliwatan basa lisan atawa tulisan. Basa lisan nyaéta basa anu ditepikeun ngaliwatan media tulis, saperti novel, carpon, ésséy, jeung sajak. Dina hirup kumbuh, basa Sunda téh miboga ragem basa. Ari ragem basa téh disawang tina sababaraha jihat anu makéna anu nyoko kana: 1 wewengkon, 2 tahap atikan, 3 sikep panyaturna, 4 basa omongan, 5 sarana, basa lisan, bisa tulisan, jeung, 6 pasosokna. Mun ditingali tina ragem basa sarana, karya sastra mangrupa ragem makéna basa tinulis. Sabab, di antarana ngawengku atawa diwangun ku morfém, kecap, frasa, klausa, jeung wacana Sudaryat, 2011, kc.3. Nurutkeun Sudaryat 2010, kc.2 wacana mangrupa unsur gramatikal pangjembarnaa, bisa ngawujud karangan anu gembleng novél, buku, artikel atawa paragraf, kalawan mawa amanat anu lengkep. Wacana mangrupa wangun basa pangjembarna anu diulik ku pragmatik. Ku kituna, wacana miboga sifat-sifat pragmatis. Kapragmatisan wacana ngawengku, 1 déiksis, 2 praduga, 3 implikatur konvérsasi, 4 adegan konversasi, jeung 5 laku basa Levinson dina Sudaryat, 2010, kc.10-11. Déiksis mangrupa unsur basa anu gunana pikeun nuduhkeun hal atawa fungsi nu tangtu di luar basa nu gunana pikeun ngukur gejala semantis nu aya dina kecap Nessa Fauzy Rahayu, 2015 DÉIKSIS ANAFORIS JEUNG DÉIKSIS KATAFORIS DINA CARPON MAJALAH MANGLÉ Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu atawa adegan kecap nu ngan bisa ditafsirkeun acuanana ku cara ngitung-ngitung situasi omongan. Kecap déiksis asalna tina basa Yunani deiktickos anu hartina „hal nuduhkeun kalawan langsung‟. Déiksis dipaké pikeun ngébréhkeun fungsi kecap sulur, kecap panuduh, peran waktu, jeung sawatara ciri gramatikal katut léksikal séjénna nu dipatalikeun kana kontéks tempat jeung waktu lumangsungna komunikasi basa Lyons dina Sudaryat, 2010, kc. 11. Naon-naon anu dituduhkeun ku déiksis téh disebutna antésédén. Nilik kana antésédénna, déiksis bisa dibédakeun jadi déiksis persona, déiksis temporal, déiksis lokatif, déiksis wacana jeung déiksis sosial. Nilik kana kahanan antésédén, aya déiksis luar-tuturan eksoforis jeung déksis jero-tuturan endoforis. Nilik kana posisi antésédén, aya déiksis anaforis jeung déiksis kataforis. Upamana waé, kecap manéhna dina kalimah “Ahmad téh urang Ciamis. Manéhna kuliah di UPI.” Kaasup kana déiksis anaforis. Déiksis anaforis jeung déiksis kataforis téh kapanggih dina kalimah sapopoé boh lisan boh tinulis. Dina komunikasi lisan kapanggih nalika jalma papada gunem catur, sedengkeun dina wacana tinulis biasana kapanggih dina majalah, buku, koran, jeung karya sastra tinulis salah sahijina nyaéta carpon. Ieu panalungtikan téh museur kana déiksis anaforis jeung déiksis kataforis dina salasahiji majalah Sunda nyaéta majalah Manglé. Aya sababaraha panalungtikan anu geus dilaksanakeun ngeunaan déiksis di antarana waé: 1 “Déiksis dina Kumpulan Carita Pondok Jurig Paséa Jeung Nyi Karsih karangan Tini Kartini ” Riana, 2005, 2 “Déiksis Sosial dina Novél Payung Butut karya Ahma Bakri pikeun Bahan Pangajaran Nyarita di SMP Kelas IX” Purnamasari, 2010. 3 “Wanda déiksis dina Novél Béntang Pasantrén Karya Usép Romli H.M pikeun Bahan Pangajaran Maca di SMA” Nuraeni, 2012. Dina éta tilu panalungtikan téh pada-pada dopedar perkara déiksis, nyaéta unsur basa anu ngacu kana antésédén. Panalungtikan kahiji dipedar kabéh wangun déiksis, panalungtikan kadua medar déiksis sosial, ari panalungtikan ka tilu medar wanda déiksis. Tiluanana miboga sasaruan jeung bédana lebah lega ambahan ngulikna. Ieu panalungtikan ogé sarua medar perkara déiksis, tapi diwatesanan kana déiksis anaforis jeung déiksis kataforis. Jaba ti éta, sumber datana ogé béda Nessa Fauzy Rahayu, 2015 DÉIKSIS ANAFORIS JEUNG DÉIKSIS KATAFORIS DINA CARPON MAJALAH MANGLÉ Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu nyaéta tina majalah Manglé. Garapan séjénna anu béda téh nyaéta dina ieu panalungtikan dipedar ogé perkara antésédén anu diacuna. Ari panalungtikan saméméhna mah teu kungsi nepi ka éta garapan. Ku kituna, panalungtikan perkara déiksis utamana mah déiksis anaforis jeung déiksis kataforis katut antésédénna masih perlu dilaksanakeun. Dumasar kana hal éta, ieu panalungtikan anu judulna “Déiksis Anaforis jeung Déiksis Kataforis dina Majalah Manglé” perlu dilaksanakeun.

1.2 Rumusan Masalah