PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
66
a. Basa mangrupa sistem
Pangna basa disebut sistem nyaéta lantaran mangrupa beungkeutan dua unsur, tegesna unsur luar jeung unsur jero, wangun jeung eusi anu
silihléngképan dumasar kana aturan nu tangtu pikeun ngahontal hiji harti. Pangna disebutkeun hiji sistem, basa téh mibanda sifat sistématis tur
sistemik. Disebut sistématis, lantaran basa téh ngandung unsur-unsur anu puguh éntép seureuhna; ari disebut sistemik, lantaran basa téh mibanda
pola atawa aturan anu dumuk sarta bisa diprédiksidiramalkeun, saperti: aturan fonologi, tatabasa jeung semantik.
b. Basa téh sipatna arbitrér
Pangna basa disebut arbitrér, lantaran patalina lambang sora jeung obyékna euweuh hubungan logis sakarepna, sakahayangna, manasuka pamakéna.
Contona: kecap imah dina basa Sunda anu hartina wawangun tempat pamatuhan, tempat betah bumétah; dina basa séjén mah diucapkeunana umah
Jawa; rumah MelayuIndonesia, baitun Arab, haus Jerman, house Inggris.
c. Basa mangrupa simbul
Pangna basa disebut simbul atawa lambang atawa tanda nyaéta lantaran basa téh mangrupa gambaran tina konsép pikiran langue jeung gambar
tina sora omongan parole. Basa mangrupa sistem tanda atawa lambing signe lingustique anu ngagambarkeun pikiran langue jeung omongan
parolé. Langue mangrupa pikiran aturan, rumus anu aya dina otak manusa, sifatna homogén tur rélatif anggér; parole mangrupa omongan
runtuyan sora anu kaluar tina baham, sistemna hétérogén tur rélatif robah.
d. Basa hal anu produktif
Pangna basa disebut produktif lantaran ari basa téh mangrupa sistem kognitif mikir anu diatur ku rumus-rumus anu unik tur bisa dimanipulasi
ku panyaturna sangkan bisa ngahasilkeun mangpirang-pirang omongan
3
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
67
anu lobana tan wates wangén. Digunakeun ku panyaturna pikeun alat komunikasi jeung mekarkeun élmu pangawéruh .
e. Basa sipatna universal