PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
1
BUBUKA
A. Kasang Tukang
Dumasar kana Kompeténsi Inti jeung Kompeténsi Dasar KIKD pangajaran Basa jeung Sastra Sunda anu nyoko kana Palanggeran Pamaréntah Provinsi Jawa
Barat No. 5 taun 2003 anu patalina jeung ngamumulé Basa, Sastra katut Aksara Sunda, kudu diajarkeun di sakola dasar di wewengkon Jawa Barat. Éta
kawijakan téh luyu jeung UU No 22 taun 1999 ngeunaan Pamaréntahan Daérah jeung UU No 20 taun 2003 ngeunaan Sistem Pendidikan Nasional, nyoko kana
UUD 1945 anu aya patalina jeung masalah atikan katut kabudayaan. Jaba ti éta, Palanggeran Pamaréntah Republik Indonesia No. 19 taun 2005 ngeunaan
Standar Nasional Pendidikan, Bab III pasal 7 ayat 3 -8 anu nétélakeun yén ti mimiti SDMISDLB, SMPMTs.SMPLB, SMAMASMALB jeung SMKMAK
dibéré pangajaran muatan lokal mulok anu luyu jeung rékoméndasi UNESCO taun 1999 ngeunaan “pemeliharaan bahasa-bahasa ibu di dunia”.
Patali jeung éta kawijakan pamaréntah anu kaunggél di luhur, sawadina masarakat Jawa Barat milu aub ngarojong sangkan basa, sastra katut budaya
Sunda tetep nanjeur, sawawa, satahapan jeung basa-basa liana anu hirup hurip di nusantara ieu. Salah sahiji cara rumujongna kana éta kawijakan pamaréntah
téh nyaéta ngaliwatan atikan di sakola-sakola ti mimiti SD nepi ka SMA.
Sakumaha anu geus disebutkeun di luhur, aya hal anu kudu dihontal ku paraguru di sakola, boh SDMI, boh SMPMTs, boh di SMAMA, kitu deui di SMKMAK téh
nyaéta kamampuh inti katut kamampuh dasar barudak enggoning ngagunakeun basa Sunda. Ieu pisan anu jadi mataholang pasualan pangajaran basa katut
sastra Sunda di sakola téh. Kawasna baé paraguru kudu parigel jeung rancagé ngolo nyombo ka barudak sangkan léah haténa daraék nyarita ku basa Sunda.
Lantaran, enas-enasna diajar basa téh nyaéta mibanda kaparigelan nyarita ku basa anu diajarkeunana.
Dina prosés diajar ngajar, tangtuna waé guru kudu parigel ngaluluguan jeung nyontokeun kumaha makéna basa anu bener tur merenah. Jaba ti kitu, nu méh
kapopohokeun téh nyaéta ngatik ngadidik ka paramurid ngeunaan tatakrama, boh
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
2
tatakrama nyarita boh tatakrama anu patali jeung rengkuh sopan santun tur handap asor.
Aya sababaraha komponén anu teu bisa dipisah-pisah, kayaning: bahan ajar, tujuan pangajaran, kurikulum, guru jeung murid, métodeu pangajaran, média
jeung sumber diajar, katut évaluasi pangajaran. Tina sajumlah komponén nu ditataan bieu, komponén bahan ajar anu bakal jadi bahan pedaran téh.
Bahan ajar dina pangajaran basa jeung sastra Sunda gurat badagna ngawéngku bahan ajar basa Sunda jeung bahan ajar sastra Sunda. Boh bahan ajar basa boh
bahan ajar sastra, wengkuanana lega pisan, ku kituna kudu dipilih jeung dipilah diluyukeun jeung pamaredih kurikulum.
Ieu modul diwangun ku sababaraha matéri, kayaning cara mikawanoh karakteristik murid enggoning diajar basa Sunda; cara ngamalirkeun poténsi murid enggoning
diajar basa Sunda; cara mikawanoh kamampuh awal murid dina diajar basa Sunda, cara ngungkulan héséna murid diajar basa Sunda; cara ngaronjatkeun
préstasi jeung kréativitas murid dina diajar basa Sunda; hakékat basa Sunda, ciri has basa Sunda, ciri basa budak, wangun jeung rumpaka kawih katut kakawihan.
Ieu modul téh ngadumaniskeun antara tiori pédagogik jeung kaprofésionalan kana konsép ngukuhan atikan karakter anu ngawengku lima ajén-inajén dasar,
nyaéta religius, nasionalis, mandiri, gotong royong, jeung integritas. Ajén religiius bisa katingali tina paripolah ngalaksanakeun ibadah jeung kataatan kana ajaran
agama nu dicepengna, ngajénan kana rupaning agama, tur ngariksa kana sakumna ciptaan Mantenna. Ajén nasionalis katitén tina cara mikir jeung
paripolah anu satia, peduli, tur ngajén kana bédana basa, lingkungan fisik, sosial, budaya, ekonomi, sarta pulitik. Cindekna, kapentingan balaréa jadi hal anu kudu
diheulakeun. Ajén mandiri bisa katitén tina sikep anu teu gumantung ka nu séjén jeung daék mikir tur bajoang pikeun ngahontal harepan jeung angen-angen. Ajén
gotong royong ébréh tina paripolah anu daék gawé bareng, rempug jukung sauyunan dian nyanghareupan pasualan, resep nyarita jeung teu kurung batok,
sarta daék nulung ka nu butuh nalang ka nu susah. Panungtung, Ajén integritas mangrupa ajén anu ngadadasaran hiji jalma dina ngalaksanakeun pagawéan
sangkan bisa dipercaya, boga komitmen jeung tuhu kana ajén kamanusaan katut moral.
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
3
Lima ajén-inajén di luhur ngajanggélék dina proses pangajaran nu aya dina ieu modul. Sanggeus medar ieu modul, guru dipiharep bisa ngaronjatkeun
kamampuhna tur ngalarapkeun ajén-inajén penguatan pendidikan karakter PPK dina hirup kumbuh sapopoé, boh keur dirina sorangan boh népakeun ka nu
séjén.
B. Tujuan