Mafhumu al-Lail wa al-nahar wa wadzhifatuhuma fi dhau'i al-Qur'an

‫وا ﻬﺎر وو‬

‫ﻬﻮم ا‬

‫) درا ﺔ‬

‫ﺿﻮء ا ﺮ ن‬

‫ﻬ ﺎ‬

‫ﺮ ﺔ ﻮﺿﻮ ﺔ (‬
‫ﺔ وا ﺮ ﺔ‬

‫ﺪم إ ﻰ آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا‬
‫ﻮل ﻰ ا ﺪر ﺔ ا ﺎ‬

‫ﺔا وﻰ‬

‫) ‪( S.S.I‬‬

‫إ ﺪاد ‪:‬‬

‫ا ﻄﺎ ﺔ ‪ /‬ﻄ ﻰ أو ء ا ﺰهﺮة‬
‫ر ا‬

‫‪106060002126 :‬‬

‫آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت اﻹ‬
‫ﺎ ﺔ ﺮ‬

‫ﺔ وا ﺮ ﺔ‬

‫هﺪا ﺔ اﷲ اﻹ‬

‫ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ‬

‫ﺎآﺮ ﺎ‬
‫‪ 1431‬هـ ‪ 2010 /‬ـ‬
‫ﻬﻮم ا‬

‫وا ﻬﺎر وو‬
‫) درا ﺔ‬


‫ﻬ ﺎ‬

‫ﺿﻮء ا ﺮ ن‬

‫ﺮ ﺔ ﻮﺿﻮ ﺔ (‬

‫‪ 1‬‬
‫‪ ‬‬

‫ﺪم إ ﻰ آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا‬
‫ﺎ ﺔ ﺮ‬

‫هﺪا ﺔ اﷲ ا‬

‫ﺔ وا ﺮ ﺔ‬
‫ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ‬

‫ﻮل ﻰ ا ﺪر ﺔ ا ﺎ‬


‫ﺔ ا و ﻰ ) ‪( S.S.I‬‬

‫إ ﺪاد ‪:‬‬
‫ا ﻄﺎ ﺔ ‪ /‬ﻄ ﻰ أو ء ا ﺰهﺮة‬
‫ر ا ﺪ ‪106060002126 :‬‬
‫إ ﺮاف ‪:‬‬
‫د‪ /‬أ ﺪ‬

‫ﺮي ﻬ ا ﺎ‬

‫آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا‬
‫ﺎ ﺔ ﺮ‬

‫ﺮ‬

‫ﺔ وا ﺮ ﺔ‬
‫ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ‬

‫هﺪا ﺔ اﷲ ا‬


‫‪ 1431‬هـ ‪ 2010 /‬ـ‬
‫‪ ‬‬
‫‪Mafhumu Al‐lail wa Al‐Nahar wa Wadzifatuhuma ‬‬
‫‪  Fii Dhau’i Al‐Qur’an‬‬
‫)‪  (Dirasah Tafsiriyyah Maudu’iyyah‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪  Skripsi‬‬

‫‪ 2‬‬
‫‪ ‬‬

Diajukan kepada Fakultas Dirasat Islamiyyah untuk 
  Memenuhi
  Persyaratan Memperoleh Gelar Sarjana Studi Islam (S.S.I)
 

  Oleh:
  Fatma Aulia Azzahro
  NIM: 106060002126
  Pembimbing:

 
 

Dr.Ahmad Khusairi.Lc. 
 
 

 

FAKULTAS DIRASAT ISLAMIYYAH
UNIVERSITAS ISLAM NEGERI
SYARIF HIDAYATULLAH
JAKARTA
1431 H/ 2010 M
‫اﺮ‬

‫اﷲ ا ﺮ‬

‫ﻜﺮ و ﺪ ﺮ‬
،‫ﻮ ﻬﺎ‬

‫ و‬،‫ﺮاهﺎ‬

‫ﻮس‬
‫و ﺪر‬

‫ وأ ﻬﺮ ﺎ‬،‫ﻮ ﺎت ﺄ ﺪ ﻬﺎ‬
‫ﺎ‬

‫ء ا ﺪ ﺎ ﺎ ﺮ وا‬
 3

 

‫ﺪ ﷲ ا ﺬي آﻮن ا‬
‫ا‬

‫ا‬

‫ وز‬،‫ك ود ﺮهﺎ‬


‫ا‬

‫ﺎ ﺔ اﷲ‬
‫ﻮ ﻮع‬

‫ﺎﻰ وﻮ‬
‫ﻬﻮم ا‬

‫"‬

‫ﺮ ﺎ‬

‫ﺮوط ا‬

‫ا ﺪرا ﺎت ا‬

‫وا ﻬﺎر وو‬

‫ﻮل‬


‫أر ﺪ‬

‫ﻰ ﻜ‬

‫‪،‬و‬

‫آ ﺔ‬

‫ﺎ‬

‫ﺎﺎ‬

‫ﺎ ﺬة ﻜ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا‬

‫وزودو‬
‫ا‬

‫ﺎ ﻮم ا ﺎ ﺔ‬

‫ﻬ‬


‫ﺮ‬

‫ا ﺎ‬

‫ﻰ‬

‫‪ .‬‬

‫ﺔ وا ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ‬

‫ﺬ ﻮا‬

‫ﻬﻮده‬

‫ﻜ‬

‫ﺮ‬

‫هﺪا ﺔ‬


‫أ‬
‫إ ﺎم درا‬

‫وآ ﺎ ﺔ هﺬا‬

‫‪ .‬‬

‫‪ .4‬وا ﺪي ا ﻜﺮ ﺎن ا ﺎج و‬
‫ا ﺮ ﺔ‬

‫ﺔ‬

‫ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ ‪  .‬‬
‫ﺮي‬

‫ﻰ‬

‫ﺔ‪ ،‬وأ ﺎ‬


‫ﺪ آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا‬

‫هﺪ ﺔ اﷲ ا‬

‫ﺎآﺮ ﺎ ا ﺬ‬

‫ﺈ ﺎﺔ‬

‫هﺆ ء ‪:‬‬

‫ﺎذ ا ﺪآ ﻮر أ ﺪ‬

‫اﷲ ا ﻜﻮ ﺔ‬

‫ﺬ‬

‫ﺎﻮ‬

‫وا ﺎ ﺔ ﻮر ﺔ ﺎ ﺎم‬

‫ﺮي إ ﻰ ا ﻮم ‪ ،‬و ﺮ ﺎ‬

‫إ ﺎم هﺬا ا‬
‫ا ﺬ‬

‫ا‬

‫ﺮاف وا ﺮا ﺔ ا ﺪ ﺔ ﻰ آ ﺎ ﺔ هﺬا ا‬
‫ا‬

‫‪.3‬‬

‫ﺔ ا و ﻰ )‪(S.S.I‬‬

‫ﺔ وا‬

‫ﺎذ ا ﺪآ ﻮر أ ﻮ ا ﺪ‬

‫ﺔ ا‬
‫ﺎ‬

‫ﻬ ﺎ‬

‫ﺎ ﻮ ﻬﺎت ا‬

‫وا ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ‬
‫‪.2‬‬

‫ﺿﻮء ا ﺮ ن " ا ﺬي ﻜﻮن‬

‫ﻰ ا ﺪر ﺔ ا ﺎ‬

‫إ ﺎم هﺬا ا‬
‫ﺔ ا‬

‫‪.1‬‬

‫آ ﺎ ﺔ هﺬا ا‬

‫ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ‪.‬‬

‫وإ ﻰ آ‬
‫آ ﺮة‬

‫‪ ،‬ﺪإ ﻬ‬

‫ا‬

‫‪ .‬وأ‬
‫ﻮ‬

‫اﻜ ﺮ ا‬

‫ﺎ ﻮ‬

‫ﻮب أ ﺪ ﻬ‬

‫ﺎت وا‬

‫ح‬

‫ا ﺰهﺮى ‪ ،‬وأه‬

‫ا ﻮم ا ﺎ ﺔ ‪  .‬‬
‫‪ 4‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪ .5‬ا ﺎ ﻮن‬

‫ﺔ وا ﺮ ﺔ و ﺎ ﺔ ﺮ‬

‫ﻜ ﺔ آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا‬

‫هﺪا ﺔ اﷲ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ وا ﻜ ﺔ ا‬
‫ﻰا‬

‫ﺎ ﺪ ﻬ وإ ﺎ ﻬ‬

‫ﺔ " إ ﺎن‬
‫ع‬

‫ﻮل وا‬

‫ﻰ‬

‫"‬

‫ا ﻮ ﻮن‬

‫ىﻰ ا ﻜ‬

‫ﻬﺎ ‪  .‬‬
‫‪ .6‬و‬

‫أ ﺪﺎ‬

‫ﻮ ﺎ‬

‫ا‬

‫و‬

‫و‬

‫دى ﺮ‬

‫ﻬ‬
‫ﺎ ﺪ‬

‫‪ .‬وأن‬

‫ا ﻮﻰ و‬
‫ا ﺎ‬

‫ا‬

‫ﻰ‬

‫ﻮ ﺎ إﻰ‬

‫ﺎ ﺪﻬ و‬
‫وﺎ‬

‫ﺎ ﻬ وا ﺮا ﺎ ﻬ‬
‫وي ا ﺬي ﺪ‬

‫ﻮص‬

‫ا ﻮ ﻮع ‪  .‬‬

‫وأ ﺮا أ ﺄل اﷲ أن‬
‫ﺎ ﺎ‬

‫ا‬

‫إ ﺎم هﺬا ا‬
‫را‬

‫و‬

‫ﺰاء وز‬

‫ﻮ‬

‫ﺮي‬

‫ﺰﻬ‬

‫ﺮ ا ﺰاء‬

‫هﺬا ا‬

‫ﺮو‬

‫ا ﺪار‬

‫ﺎ ﺎ‬

‫ﻮ و ﻮة إ‬

‫وأن ﻜﻮن هﺬا ا‬

‫ﻮ ‪.‬‬

‫ﺎﷲ ا‬

‫ا‬

‫ﺎ اﷲ و‬
‫‪ ،‬وا‬

‫ا ﻮآ‬
‫ﺪ ﷲ رب‬

‫‪.‬‬

‫ﻮ ﺎت ا‬

‫ﺚ‬

‫ﻜﺮ و ﺪ ﺮ ‪5-4 ....................................................‬‬
‫ﻮ ﺎت ا‬

‫‪8-6 .................................................‬‬
‫اﻷول‬

‫ا‬

‫ﺪ ﺔ‬
‫أ‪-‬‬

‫ﺔا‬

‫‪  12-9 ...............................................‬‬
‫‪ 5‬‬
‫‪ ‬‬

‫ﻜ تا‬

‫ب‪-‬‬

‫‪  13 ............................................‬‬

‫أهﺪاف ا‬

‫‪  13 ...............................................‬‬

‫د‪-‬‬

‫ﺪﺪا‬

‫‪  14 .................................................‬‬

‫‪-‬‬

‫ﻬ ا‬

‫‪  15 ..................................................‬‬

‫و‪-‬‬

‫ا‬

‫ج‪-‬‬

‫‪  16-15 ..................................................‬‬

‫‪ ‬‬
‫ا‬
‫ﻬﻮم ا‬

‫ا ﺜﺎ ﻰ‬

‫وا ﻬﺎر وآ ﺔ دور ا‬

‫وا ﺮ‬

‫أ‪-‬‬

‫ﺮ‬

‫ا‬

‫ب‪-‬‬

‫ﺮ‬

‫ا ﻬﺎر ‪  19-18 ..........................................‬‬

‫ج‪-‬‬

‫‪  17 ...........................................‬‬

‫آ ﺔ دور ا‬
‫‪-‬‬

‫وا ﺮ و‬

‫ﺮ ﻮرة‬

‫ا ﺔ ‪  38-20 .................... 40-37‬‬

‫ا‬
‫و ﺎﺋ‬

‫ﺮا‬

‫وا ﻬﺎر ‪  19 ............‬‬

‫ا‬

‫ا ﺜﺎ ﺚ‬
‫وا ﻬﺎر‬

‫ا ﺮن‬

‫‪ 6‬‬
‫‪ ‬‬

‫أ‪-‬‬

‫و‬

‫ب‪-‬‬

‫ا‬

‫وا ﻬﺎر ‪  39 ...................................‬‬

‫ﺔا‬
‫‪ -1‬ا‬

‫و‬
‫‪-‬‬

‫ﺮ ﻮرة ا ﺮ ﺎن ا ﺔ ‪  41-40 ............ 47‬‬

‫‪-‬‬

‫ﺎم ا ﺔ ‪  44-41 ............. 96‬‬

‫ﺮ ﻮرة ا‬

‫وا ﻬﺎر‬

‫ج‪-‬‬

‫ﻜﺔ‬

‫د‪-‬‬

‫ﻮ ا‬

‫ﺮا ﺔ وا ﻬﺎر و‬

‫‪  40-39 ...........‬‬

‫ﺎب ا ﺔ ‪  44 .............................‬‬

‫‪-‬‬

‫ﺮ ﻮرة ا‬

‫ﺮا‬

‫وا ﻬﺎر ‪  46 ...............................‬‬
‫ﺮ ﻮرة ا‬

‫‪-‬‬

‫وا ﻬﺎر‬

‫ا ﺔ ‪  47-46 ....... 73-71‬‬

‫ﺎ ‪  48 ..................................‬‬

‫‪-‬‬

‫ﺮ ﻮرة ال‬

‫‪-‬‬

‫ﺮ ﻮرة‬
‫ا‬

‫ﺮاء ا ﺔ ‪  46-45 ............ 12‬‬

‫ﺮان ا ﺔ ‪  49-48 .......... 27‬‬
‫ﺎن ا ﺔ ‪  51-49 .............. 29‬‬

‫ا ﺮا‬
‫ا ﺎ ﺔ‬

‫ﺎ‬

‫أ‪-‬‬

‫ب‪-‬‬

‫ا‬

‫ا‬

‫‪  53-52 ............................................‬‬

‫ﺮا ﺎت وا ﻮ‬

‫ﺎت ‪-53 ..................................‬‬

‫‪  54‬‬
‫ا‬

‫ﺎدر ا ﺮا‬

‫‪57-55 ............................................‬‬
‫‪ 7‬‬
‫‪ ‬‬

‫ا ول‬

‫ا‬

‫ا ﺪ ﺔ‬
‫ﺔا‬

‫أ‪-‬‬

‫ﺚ‪ ‬‬

‫ا ﺮ ن هﻮ آ ﺎب‬
‫ﺎ‬

‫ﺪة و ﺮ ﺔ ‪ ،‬و ﺪ أ ﺮ ﺎ ا ﺮ ن ﺄن اﷲ ﺎ ﻰ ﺪ‬

‫ﻰ ا رض‬

‫أ ﺎ‪،‬‬

‫ﻮ ﺎت‬

‫ﻮل‬

‫ﺎﻰ ‪" :‬‬

‫☺‬
‫☺‬
‫⌧‬

‫☺‬

‫) ا ﺮة ‪.( 29 :‬‬
‫وآﺬ ﻚ ا‬
‫آ ذﻚ‬

‫وا ﻬﺎر وا‬

‫ﺮغ داء ا ﻬ ﺔ ا ﻰ‬

‫وا ﺮ‪ ،‬وآ‬
‫ﺎ‬

‫ﺎ ﻰ ا رض ﺪور‬

‫أ ﺎ‪،‬‬

‫أ ﻬﺎ‪ ،‬ﻮل ﺎ ﻰ ‪" :‬‬

‫☺‬

‫‪ 8‬‬
‫‪ ‬‬

‫⌧‬

‫ا ﺎ ﺔ‪:‬‬

‫‪-‬‬

‫)‬

‫(‪.‬‬

‫وآ ﺎ ﺮ ﺎ أن ﻰ ا ﺪ ﺎ ﺎ ﺎت أو أو ﺎت‪ ،‬ﻬ و‬
‫ا ﻬﺎر‬

‫و‬

‫و‬

‫ﺪد ﺰ ﺪ و‬

‫ﻮم‬

‫وآ‬
‫ﻬﺎ‬

‫ﺪﺮ‬
‫ا‬

‫ﻬﺮ ا ﺮ ‪ ،‬وا ﻮم وا ﻜﻮاآ ‪.‬‬

‫وا ﺮ وا ﻮم وا ﻜﻮاآ‬

‫ﺪم‬

‫وأ‬

‫ﻬﺮ ا‬

‫ﺎ‪ .‬وهﻮ د‬

‫ﺎ‬

‫ﻮد‬
‫وا‬

‫و ﺬل‬

‫و ﻜ ﺔ ‪".‬‬

‫ا‬

‫ﺎزل آ‬
‫وﻜ‬
‫ﺪر اﷲ ﻬﺎ‬
‫أو‬

‫ﺎ‬

‫" أن ا‬

‫ﻰ‬

‫ﺎ‬

‫ﺮ‪ .‬ﻬﺬا ا ﺪ ﺮ وا ﻮ‬
‫ﺎدا ‪ ،‬ﺰ ﺰ‬

‫ﺎت ا ﺪا ﺔ‬

‫ا ﻬﺎر‪،‬‬

‫ﺮ‬

‫ﺪارة‬

‫ﻰ إﻰ‬

‫ﺪرا‬

‫ﺪ ﺮا‪.‬‬

‫ﻜ ﺔ ا ﺰ ﺰ ا ﺬي ﺰ‬

‫هﻮ‬

‫ﺎ ‪ ،‬وهﻮ ا‬

‫ﺮ‬

‫ﺮا‬

‫ﺎزل‬

‫ا ﺬي ﺪر ا‬

‫ﺎء‬

‫‪1‬‬

‫و‬
‫ﺰع‬

‫ﻜﺮ‬

‫ﻰ‬

‫ﻮﺔ‬

‫ا‬

‫‪.‬‬

‫ﺮي‬

‫دو ‪ ،‬وأ ﺎ ا ﺮ ﺪر اﷲ‬

‫ﺪا و‬

‫ﺔ ﺪأ ه‬
‫ﺎ‬

‫ﺎ‬

‫ﻰ ﺪرة ا ﻮا ﺪ ا ﻬﺎر ‪:‬‬

‫ﺮ ﺪر اﷲ ﻬﺎ‬
‫ﺰ ﻬﺎ آ‬

‫ا ﻬﺎر وا‬

‫اﷲ ﺎ ﻰ ‪ ،‬وآﺬ ﻚ و‬

‫ا ﻬﺎر‬
‫ا‬

‫‪ .‬ﺄﺎ‬

‫ا‬

‫ﻰ و ﺪا ﺔ اﷲ ﺎ ﻰ وآ ﺎل ﺪر هﺬا ا‬
‫م‬

‫ﺎة ا ﺎس‪ .‬و ا ﺮ ﺔ‬
‫‪،‬‬

‫ﺔ ‪ " :‬ﺪأ ه‬

‫وا ﺮ‪ ،‬وا‬

‫ا‬
‫ﺪا ‪ ،‬و‬
‫ﺮا ‪ ،‬و‬

‫ﺮ‬
‫ﻜ‬

‫‪،‬‬

‫ﻰ ﻜ‬

‫ﺎت اﷲ‬
‫ﺪ ﺮا‪،‬‬

‫ﺮا‬

‫‪ ،‬ﺪر‬
‫ﺮ‬

‫"‪.‬‬

‫وا ﻬﺎر‪ ،‬و ﺎ ﺮ ا ﻮم وا ﻜﻮاآ‬
‫ﻜ‬

‫أن‬

‫أن‬

‫ا ﺮ‪،‬‬

‫ا ﻬﺎر‪ ،‬ﺪ‬

‫ا ﺪر ﺪ ‪ ،‬وا ﺮض‬

‫ذ ﻚ ‪ " :‬ا ﺬآ ﺮ‬

‫‪                                                            ‬‬
‫‪ .1 ‬ﺎﺋﺾ‬
‫ﺪ اﷲ ا ﻘﺮ ﻰ‪ ،‬ا‬

‫ﺮ ا ّ ﺮ – ط ‪ ,- 2‬ﻜ ﺔ ا‬

‫ﺔا‬

‫ا‬
‫و‬

‫ﺪﺎ‬

‫ﺔا‬

‫ﺮ‪ ،‬ا‬

‫و‬
‫ﻮ ﻮر‬
‫ﺎء و‬
‫ﺮ‬

‫ﻜﺎن – ‪ 1428‬هـ ‪ ‬‬

‫‪ 9‬‬
‫‪ ‬‬

‫ﺎ‬

‫ا‬

‫ا ﺎس وا ﻮان‪ ،‬و ا‬
‫ﺮون‬

‫وا ﺮ وا ﻜﻮاآ‬
‫أن‬
‫ا‬

‫ﺮا‬

‫ﻚإﻰأ‬

‫وا ﻬﺎر هﻮ د ﺔ‬

‫‪2‬‬

‫ﻰ أن ا رض‬

‫‪ .‬ﻮل دور ا رض‪ ،‬ﻮ ﺪ‬

‫وذ ﻚ هﻮ‬
‫ﺎ‬

‫ا ﺮن‬

‫‪.‬‬

‫اﻜ‬

‫ﺔ وا ﺎ‬

‫ا ﺎ ﺎء‬

‫‪.‬ا‬

‫ﻮن‬

‫وآﺬ ﻚ‪،‬‬

‫أن ا‬

‫ﻬ‬

‫ا‬

‫ﻮر ا‬
‫ا‬

‫ﻰو‬

‫ر ﺎل‬

‫ﺎد ﺔ‬

‫ﺪ ﺮ‪ .‬ﻜ ‪ ،‬ﺪ أ ﺎر إ‬

‫‪ ،‬ﻜ‬
‫م‬

‫ا‬

‫‪3‬‬

‫ﻮل ا رض‪ ،‬أم ﺪور‬

‫ﺪور ا‬

‫؟ ‪".‬‬
‫ﺪور ﻰ ﺎز ‪ .‬ﺪ ﺎ‪ ،‬أآ ﺮ ا ﺎس ﻜﺮون أن ا‬
‫ﺪور ﻰ ﺎز‬
‫أن‬

‫ﺎهﺪ ا ﺮ ه‬

‫‪،‬‬

‫ﻰ‬

‫ﺎ‬

‫ﻮ ﺎ‪.‬‬

‫ﺪ ﺮر اﷲ ﺪور ا ﺮ ﻰ‬

‫ﻮ‬

‫ﻰ‬

‫ﻜﻮن ﻜ‬

‫ﺪ ﺮا‬

‫ﻬﺎ ﺎ ﺪر‪.‬‬

‫وذ ﻚ آ ﺔ دور ا‬

‫وا ﺮ ا ﺬى ﻮر ا رض‬

‫ﻬﺎ ﺪور ا رض‪ .‬و ﺮف‪ ،‬أن ا رض‬

‫‪                                                            ‬‬
‫‪ .2 ‬ﺪ ا ﺪ ا ﺎ ﻮ ﻰ ‪ ،‬ا ﻘﻮل ا‬
‫‪ ‬‬

‫ﺔ‬

‫ﺄن ا رض‬
‫ﺪﺮ‪.‬‬

‫ﻰ‬

‫ﻰ رأ ﻬ ﺄن ا رض هﻮ‬

‫ف ﻰ ا ﺮب " ه‬

‫ﻜﺎ ‪ ،‬ﻜ ا ن أن ا‬
‫ﺎز ‪ .‬إذن‪،‬‬

‫ﺪﺮ ؟‬

‫ﺮ ر ﺎل ا ﻜ‬

‫‪.‬‬

‫ا ﺮن ا ﺎ ﺮ‪ ،‬أن ا ﺮ‬

‫أي‬

‫ﻰ‬

‫ا رض ﻮل ا‬

‫وا ﻬﺎر‪ ,‬و‬

‫و ﺔ ا رض ﻮر ا‬

‫ا ﺔ‪ ،‬وهﻮ‬

‫ا ﺮن ا ﺎ أن ا رض هﻮ‬

‫ﻜﻮن أي‬

‫ﺪ ﺮة و ﺪور ﻮل‬

‫ﻰ ﺎ ﻬﺎر‪ ،‬ﻜ ا ﻜﺎن أو ا ﻮ ﺔ ا ﺬي‬

‫ﻜ ا رض‪ ،‬ه هﻮ‬

‫م‬

‫ﺎم ا ﻜﻮن‪ ،‬وآ‬
‫ﻮم ‪".‬‬

‫ا‬

‫ﻰ‬

‫ﺮ ﻮرة‬

‫‪ ،‬دار ﻮر ا ﻜ ﺎت‬

‫ﻰ ﻜﻮن‬

‫ﺪور ﻮل ا‬

‫ﺮ وا ﻮز ‪ ،‬ا‬

‫ﺮا‬
‫‪ ،‬ﻜ‬

‫ﻘﺔ اﻷو ﻰ ‪ 1423‬هـ ‪2002 -‬‬

‫‪     Drs. Muhammad Said, M. Hum. , Pesona Surah Yaasiin , Jakarta 2008 .3 ‬‬

‫‪  10‬‬
‫‪ ‬‬

‫ا‬

‫ﺪور ﻮل ا رض وآﺬ ﻚ ا ﺮ ﺪور‬

‫وا ﻬﺎر ا ﺬى ﺪ‬

‫ﺎهﺪ دوران ا رض‪ ،‬ﻜ‬

‫أن‬

‫ﺮ ﺔ و ﺮوب ا‬
‫ﻰ ﺎ ﺮآﺔ‪.‬‬

‫ﻰ‬

‫دور ا رض‬

‫أن‬

‫ﺮ ﺔ‪ .‬و ﺮك ا‬
‫نا‬

‫ﺮك‪ .‬و ﺪور ا رض ﺮة‪ ,‬ﻜ ا ﻮ ﺔ‬

‫ﺎ ﺔ‪ .‬إذن‪ ،‬آ در ﺔ ا ﺮض‬
‫ا ﻜﺎ‬

‫ﺮ‬

‫ﺮ‬

‫أر ﺔ و‬

‫‪ 60 x 24‬د ﺔ ‪ = 360 :‬أر ﺔ د ﺎ ‪.‬‬

‫ا ﺬي‬

‫د ﺔ = ﺎ ﺔ وا ﺪة‪ .‬ﻜﺎن ذ ﻚ‬
‫وﻜ اﻮ ﺔ و‬

‫ﺎهﺪ‬

‫ﺮك ﻮل ا رض‪ ،‬ﻜ‬

‫ﺮ ﻮل ‪ 360‬ﺮ ﺎ‪ .‬و ﺪور ا رض ﺮة هﻮ‬

‫و ﺬ ﻚ‪ ،‬ﺮق ا ﻮ‬

‫ﻮع‬

‫ا ﺮ ﺔ إﻰ ا ﺮ ﺔ‬

‫أن ا‬

‫ﺄن ا‬

‫ا رض ﺪ‬

‫ﻰ‬

‫ﺮﺎا ن‪.‬‬

‫وا ن‪،‬‬
‫ا‬

‫ﻮل ا رض‬

‫ﺮا‬

‫ﺮ ﺮ‬

‫‪ 15‬ه ‪= 4 x 15‬‬

‫ا رض أر‬

‫‪ 15‬ﺮ ﺎ‪.‬و ﻮاز ﺔ ا ﻮ‬

‫و‬

‫ﺮ‬

‫ﺎﻮ‬

‫و ﺔ‬

‫ا ﺬي‬

‫ﻮن‬

‫اﻮ ‪،‬‬
‫هﻮ‬

‫ﺎ‬

‫ﺎ ﺔ وا ﺪة ‪.‬‬
‫آ ا‬

‫ﺪ ‪ 15‬أي أ‬

‫ا ﺮض‬

‫ا ﺮ ﺔ ‪ o‬در ﺔ ﺮ ﺎ هﻮ‬
‫ا‬

‫ﺎ ﻰ‬

‫ﻰ ﺎﻮ‬

‫ا ﺮض ا‬

‫ا‬

‫ﺎ ﻰ أي ا ﻮ‬
‫ﺎ ﻰ‬

‫ا ﺮض ا‬

‫ﺎ‬

‫ﺎف ‪15‬‬

‫ﻰ ﺎ ﺮض ا‬
‫ﺎ ﻰ أي ا ﻮ‬
‫ا‬

‫ا‬

‫‪ o‬ا ﺮض ا ﺮ ‪ ،‬و‬
‫ا‬

‫‪ 1 x 15\105‬ﺎ ﺔ = ‪ 7 + GMT‬ﺎ ﺔ‪.‬‬
‫ا‬
‫ا‬

‫ﺎد‪ ,‬ﺪور ا رض‬

‫و ﺪد‬

‫ا رض ﻰ ﺮ ﻬﺎ‪.‬‬
‫ا‬

‫ﺎ ﻰ ﺮ ﺮا‪ .‬ا ﻮ‬
‫ﻰ‪ .‬وا‬

‫ا ﺮض‬

‫ا ﺪو‬

‫ﺔ‬

‫ﺎ‬

‫ﺎ ﻰ‪ ،‬وهﻮ ‪ ،120 ،105‬و ‪ . BT 135‬إذا و‬

‫ا ﺮض ا ﺮ ‪ ،‬و ﺰ ﺪ و ‪ .‬إذن‪ ،‬و‬
‫ﻮاء‬

‫ﻬﺎت ا ﺮ ﺔ أو ﻬﺎت‬

‫ﺪﺎ‬

‫ﺎز دوا ﺎ‪ .‬و‬

‫ﻮاء‪ .‬ﻬﺬا‪ ،‬دور ا رض‬

‫و ‪ .‬ﻜ إذا و‬

‫ﺎ‬

‫‪o‬‬

‫‪ BT 105‬هﻮ ‪+ GMT‬‬
‫دور ا ﺮض أ‬
‫ﺮﺪ‬
‫ﻜﻮن ﺮ‬
‫ﺮا‬

‫ﺎ‬

‫ﺪﺪا‬

‫ا ﺎز إ ﻰ ا ﺎء‬
‫ا رض‬

‫ﺎر‬

‫وا ﻬﺎر وآﺬ ﻚ‬

‫‪  11‬‬
‫‪ ‬‬

‫أ ﺔ أ ﺮى‪ ,‬ه ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺎ ﻬﻮم ا‬

‫وا ﻬﺎر ؟‬

‫‪ -2‬آ ﺔ دور ا‬

‫وا ﺮ‬

‫ﺔا‬

‫وا ﻬﺎر ؟‬

‫‪ -3‬ﺎ و‬
‫ج‪-‬‬

‫أهﺪاف ا‬
‫وهﺬا ا‬

‫ﺚ‬
‫ا ﻮا‬

‫‪-1‬‬
‫‪-2‬‬

‫ﺮ ﺔ آ ﺔ دور ا‬

‫‪-3‬‬

‫ﻰا‬

‫ﻬﺪف إ ﻰ ‪:‬‬

‫ﺮﺔ‬

‫ﺮﺔو‬

‫ﻰ‬

‫ﺮا‬

‫وا ﻬﺎر ؟‬

‫ﺔا‬

‫وا ﻬﺎر‪.‬‬
‫وا ﺮ‬

‫ﻰ‬

‫ﺮا‬

‫وا ﻬﺎر‪.‬‬

‫وا ﻬﺎر‪.‬‬

‫‪                                                            ‬‬
‫‪  Widagdo Mangunwiyoto Harjono, Pokok‐pokok Fisika SLTP kelas 1, penerbit Erlangga,  Suplemen  .4 ‬‬
‫‪  GBPP kurikulum 1994‬‬

‫‪  12‬‬
‫‪ ‬‬

‫ﺪﺪا‬

‫د‪-‬‬

‫ﺚ‬
‫ﺮي ﻮ ﻮ‬

‫إن هﺬا ا‬
‫ﻬﺎ ﻰ‬

‫وو‬

‫ا‬

‫و‬

‫ﺪث‬

‫ﻮء ا ﺎت ا ﺮ ﺔ‪ .‬وإن ا ﻮ ﻮع ا ﺬي ﺄ ﺪث وا‬

‫‪ ،‬ﺬ ﻚ ﺮى ا ﺎ ﺔ ﻰ‬

‫ﻬ ا ﺎول و‬
‫وا ﻬﺎر وو‬

‫ﻬﻮم ا‬

‫وا ﻬﺎر‬

‫ﺮورة‬

‫ﺎ‪ ،‬ﺪدت‬
‫ﻬﺎ‬

‫‪ -1‬ﻮرة‬

‫ﺪ ﺪ ا ﻮ ﻮع‪ .‬و ﻜﻮن ا‬

‫ﺮ ا ﺎت ا‬

‫ا ﺮ ن‪ .‬وا ﺎت ا‬

‫ا ﺪى‬

‫ﺪث‬

‫ﻮم ا ﺎ ﺔ‬

‫ﻬﻮم ا‬

‫ﻬﺎ ه ‪:‬‬

‫ا ﺔ ‪40-37 :‬‬

‫‪ -2‬ﻮرة ا ﺮ ﺎن ا ﺔ ‪47 :‬‬
‫‪ -3‬ﻮرة ا‬

‫ﺎم ا ﺔ ‪96 :‬‬

‫‪ -4‬ﻮرة ل‬
‫‪ -5‬ﻮرة‬

‫ﺮان ا ﺔ ‪27 :‬‬
‫ﺎن ا ﺔ ‪29 :‬‬

‫‪ -6‬ﻮرة ا‬

‫ﺮاء ا ﺔ ‪12 :‬‬

‫‪ -7‬ﻮرة ا‬

‫ﻬ ا‬

‫‪-‬‬

‫وا‬
‫ا ﺎ و‬

‫ﺪ‬

‫ا ﺔ ‪73-71 :‬‬

‫ﺚ‬
‫هﺬا ا‬
‫ﻮء‬

‫ﻬ ﺎ و‬
‫ﺪ‬

‫ﻜ تا‬

‫اﻮ‬

‫ﺎ‪،‬‬
‫ا‬

‫و‬

‫ا ﻬ‬

‫ﻮ ﺎت و ﺮد أ ﻮال ا‬

‫ﺎء‬

‫‪  13‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪“ Pedoman Penulisan Skripsi, Tesis, Disertasi UIN Syarif‬‬
‫‪Hidayatullah Jakarta Tahun 2008 “.‬‬
‫ا‬

‫و‪-‬‬

‫ﺚ‬
‫إ ﻰ أر ﺔ‬
‫ا ول ‪ :‬ا ﺪ ﺔ‪،‬‬

‫ﻰ ‪:‬‬

‫‪ ،‬وأهﺪا ‪ ،‬و ﻬ ‪ ،‬و‬

‫‪.‬‬

‫ا‬
‫و ﺪﺪا‬
‫ا‬

‫ا ﺎ ﻰ ‪ :‬ﻬﻮم ا‬

‫ﻰ ‪ :‬ﻬﻮم ا‬
‫وا ﻬﺎر و‬
‫ا‬
‫ا‬

‫ﺔ ا‬

‫ﺮ ﻮرة‬
‫ا ﺎ‬

‫‪،‬‬

‫وا ﻬﺎر وآ ﺔ دور ا‬

‫وا ﻬﺎر‪ ،‬و ﺮ ﺔ آ ﺔ دور ا‬

‫‪،‬‬

‫ﻜ ت ا‬

‫وا ﻬﺎر ‪ ،‬و‬
‫وا ﺮ‬

‫ﺮا‬

‫ﻰ‬

‫‪.40-37 :‬‬

‫‪:‬و ﺎ‬

‫وا ﻬﺎر‪ ،‬وا ﻜ ﺔ‬

‫‪ ، 27 :‬وا‬

‫ﻮل‪ ،‬وه ‪:‬‬

‫ﺎم ‪ ، 96 :‬وا‬

‫ا‬
‫ﺮا‬

‫وا ﻬﺎر‬
‫وا ﻬﺎر ‪،‬‬

‫ا ﺮ ن‪ ،‬و‬
‫ﺮ ا ﺮن‬

‫ﺮاء ‪ ، 12 :‬وا ﺮ ﺎن ‪ ، 47 :‬وا‬

‫ﻰ‪:‬و‬
‫ﻰ ﻮرة ال‬

‫ﺔ‬
‫ﺮان‬

‫‪73 – 71 :‬‬

‫‪ ،‬و ﺎن ‪. 29 :‬‬
‫ا‬
‫ا‬

‫ﺎدر ا ﺮا‬

‫ا ﺮا‬

‫ﻰ ‪ :‬ﺎ‬

‫‪ :‬ا ﺎ ﺔ‪ ،‬و‬

‫ا‬

‫وا ﺮا ﺎت‬

‫‪.‬‬

‫‪  14‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ا‬
‫ﻬﻮم ا‬
‫ﺮ‬

‫أ‪-‬‬

‫ا‬

‫ا ﺎﻰ‬
‫وا ﺮ‬

‫وا ﻬﺎر وآ ﺔ دور ا‬

‫وا ﻬﺎر ‪:‬‬

‫ﻰا‬

‫‪:‬‬
‫ﺪث‬

‫ا‬

‫‪-‬‬

‫‪:‬‬

‫‪-‬‬

‫– ﻬﺎري ‪:‬‬
‫ﻮﻮ‬

‫‪،‬‬

‫‪ ،‬آﺎ ﻮل ا ﻰ‬
‫ﺮ إﻰ‬
‫ﺮ ﺔ‬

‫ﻜ‬
‫ﺔ‬

‫ﺎ‬
‫ﺎ ﺔ‬

‫وهﻮ‬

‫ﺎدة‬

‫ﺎس‬

‫ا ﺪورة ا ﻮ ﺔ‬

‫‪  15‬‬
‫‪ ‬‬

‫ﻮء –‬

‫م ‪ ،‬و ﻜ ﻬﺎ‬

‫ا ﻮ ﺔ ﻮم – ا‬
‫) ا‬

‫‬‫ا ﻬﺬ‬

‫ﺔ‪.‬‬

‫ﺪ‬

‫‪5‬‬

‫ﺪ ا ﻬﺎر وا‬

‫‪:‬ا‬

‫ﺪ أ ﻰ ا ﻬ ﺜ ‪ :‬ا ﻬﺎر ا‬

‫‪-‬‬

‫ا‬

‫وا‬

‫ﻜ‬

‫ﺔ‪.‬‬

‫ا ﻬﺎر ﻮم و‬
‫‪.‬‬

‫ﺮات دور ﺔ‬

‫ا ﻬﺎر و ﺪؤ‬

‫( ‪:‬‬

‫ﺎ ﺪورة‬

‫ﺮوب ا‬

‫م‪.‬ا‬
‫وهﻮ‬

‫ﺪا‬

‫وا ﻬﺎر ا‬

‫ﺎء ‪.‬‬

‫‪ ،‬وا ﻬﺎر ا‬

‫ﻜ‬

‫ﺎل ﻬﺎر و ﻬﺎران و‬

‫ﻮ ﺎن و‬

‫‪ ،‬و‬

‫و‬

‫ﻮم ‪،‬‬

‫ن ‪ ،‬إ ﺎ وا ﺪ‬

‫أ ﺎم ‪ ،‬و ﺪ ا ﻮم ﺔ و‬

‫ﻬﺎ ﺎل‬

‫‪6‬‬

‫ﻰ ا ﻬﺎر ‪:‬‬
‫‪ -‬ﻬﺎري ‪:‬‬

‫ﺪث أ ﺎء ا ﻬﺎر ‪ ،‬أو آ ﻮم ‪.‬‬

‫ ا ﻬﺎر ‪ :‬ا ﺎح ا‬‫ا‬

‫ا‬

‫ﺔ‬

‫ﺎء ﺎ‬

‫ﺎ‬

‫‪ ،‬ﺎل ) ا ﺮ ﺰ (‬

‫ﻰ‬

‫‪،‬و‬

‫ﻰ‬

‫‪                                                            ‬‬
‫‪ .5 ‬ا ﺪآ ﻮر ﺪ ا ﺰ ﺰ دار ا ﺮ ‪ ،‬ا ﻘﺎ ﻮس ا ﻄ‬

‫‪ 1994‬م ‪ ‬‬

‫‪.‬‬

‫ﺮ إ ﻰ ﺮوب‬

‫ﻰ ﻬﺮ ‪ ،‬ور‬

‫ﻬﺮ ‪ .‬وأ ﺎ ﻮ ﻬ ‪ :‬ا ﻬﺎر ‪ :‬ﺮخ‬

‫م ‪ ‬‬

‫ﻮع ا‬

‫‪ ،‬و ﻮ ﻮن ‪ :‬إن ا ﻬﺎر‬
‫ﻬﺎر ‪ ،‬آﺄ‬

‫‪7‬‬

‫ا‬

‫ﺮ ‪ ،‬ﻬﻮ‬

‫ﻬﺮ ‪،‬‬
‫وﻜﻰ‬

‫ﺎ ) ( ﺮج‬

‫‪8‬‬

‫ا ﺮ ‪ ،‬ﺮﻰ– ﺮﻰ‪،‬‬

‫ا ﻘﻮق‬

‫ﻮ ﺔ – ط ‪ 1425 1 :‬هـ ‪2005 -‬‬

‫ﻮر ‪ ،‬ﺎن ا ﺮب ‪ ) ،‬ا ﻘﺎهﺮة ‪ -‬دار ا ﺪ ﺚ ( ‪ ،‬ص ‪  178 :‬‬
‫‪ .6 ‬ا‬
‫ا ﻘﻮق ﻮ ﺔ ‪ ،‬ط ‪ 1425 ، 1 :‬هـ ‪ 2005 -‬م‬
‫‪ .7 ‬ﺪ ا ﺰ ﺰ دار ا ﺮ ‪ ،‬ا ﻘﺎ ﻮس ا ﻄ ا ﺮ ‪ ،‬ﺮ ﻰ – ﺮ ﻰ ‪،‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﻰ ا ﺔ ‪ ) ،‬ﺮوت ‪ :‬دار ا ﻜﺮ ( ط‪ ، 1 :‬ﺔ ‪ 1415 :‬هـ ‪-‬‬
‫ﺎرس زآﺮ ﺎ – ا ﻮ ﻰ ﺔ ‪ 395‬هـ ‪ ،‬ﺠ ا ﻘﺎ‬
‫‪ .8 ‬أ ﺪ‬

‫‪  16‬‬
‫‪ ‬‬

‫ ا ﻬﺎر ‪ :‬ﺰح ا‬‫ا ﻮم ‪ ،‬و‬

‫ﺎ وا‬

‫ﺎط ‪ ،‬وا‬

‫أ ﻬﺮة ‪ ،‬و‬

‫‪ :‬هﻮ و ﺪ ا ﻜﺮوان ‪ ،‬و‬

‫‪ :‬ا ﻬﺎر ذآﺮ‬

‫‪ :‬هﻮ ذآﺮ ا ﺎري ‪ ،‬وا‬

‫ﻰ‬

‫‪.‬‬
‫‪ -‬ا ﻮهﺮي ‪ :‬وا ﻬﺎر ﺮخ ا ﺎرى ‪ ،‬ذآﺮ ا‬

‫ﻰ ﻰ آ ﺎب ا ﺮق‬

‫‪.‬‬
‫‪ -‬وا‬

‫‪ :‬ﺮخ ا ﻜﺮوان ‪ ،‬ﻜﺎ ا‬

‫و ﻜﻰ ا ﻮزي‬
‫ا ﻬﺪى‬
‫ﻰ‬
‫وا‬

‫ﺮ‪:‬ز‬

‫ﻰ ا ﻮاد آﺄ‬

‫وا ﻬﺎر ؟ ﺎل‬
‫ا ﻬﺪى أن ا‬

‫هﻮ ا‬

‫‪:‬ا‬

‫ﻰ أن ا‬

‫ا ﺮوف ‪ ،‬وآﺬ ﻚ ا ﻬﺎر ‪ ،‬ﺎل‬

‫ﺮا‬

‫‪9‬‬

‫وا ﻬﺎر ‪:‬‬
‫ﺎدر‬

‫هﻮ‬

‫وا رض هﻮ ‪ X 23400‬ﺮ‬

‫‪ 149500000‬آ ﻮ ﺮ ﻜﻮن ‪ 150000000‬آ ﻮ ﺮ ‪ .‬وا‬
‫وا‬

‫ﻰ ا آ ﺮ هﻮ ‪ 151175080‬آ ﻮ‬

‫‪ 146188840‬آ ﻮ ﺮ ‪ .‬أن ا ﺪ‬
‫‪ 500‬ﺪ ﺎ أو ﺎ ﺔ وا‬
‫‪                                                            ‬‬
‫‪ .9 ‬ا‬
‫ﻮر ‪ ،‬ﺎن ا ﺮب ‪،‬‬
‫ص ‪  717 :‬‬

‫ا‬

‫ﺎ‬

‫ﻬﺎر‬

‫ﺮخ ا ﻜﺮوان وا ﺮخ ا ﺎرى ‪.‬‬

‫وا ﺮ و‬

‫ا‬

‫ﺎ‬

‫‪#‬‬

‫وآ ﺎ ﺎل ﻰ آ ﺎب ا ﺰ ﺎء إن ا‬
‫ﺎﺔ‬

‫ﺎن ﺪم‬

‫ﺎل إ ﻰ وأ ﺮ ا ﺆ‬

‫ﺪ‬

‫ا ﺮزدق وهﻮ ‪:‬‬

‫آ ﺔ دور ا‬

‫ب‪-‬‬

‫ﺪة أن‬

‫ﻮ‬
‫ﺮ‬

‫إﻰ ﻮ‬

‫ﻬ‬

‫ﺎا‬

‫أﻰ‬

‫ﺮى‬

‫‪ ،‬ﺎل ‪" :‬‬

‫ا‬

‫ﺮ ‪ ،‬ﻜ‬

‫إ ﻰ ا رض هﻮ‬

‫د ﺔ ‪ .‬وآ ﺎ ﺮ ﺎ أن‬
‫ﺔ ﺮا ﺔ‬

‫ّ‬

‫ﺮﺔ ﺨﺔ‬

‫ا ّﺎدة اﻷ ﺎ ﺬة ا ﺨ ّ‬

‫ا‬

‫ﻮس ‪،‬‬

‫ﺔ ا رض أو‬
‫ﺎﺔ‬
‫ا ﺪ‬

‫ا رض‬
‫ﻰ ا‬
‫ا ﺎر إ ﻰ‬

‫ا ﺎر ﺮ ﺔ إ ﻰ‬
‫‪ ) ،‬دار ا ﺪ ﺚ – ا ﻘﺎهﺮة ( ‪،‬‬

‫‪  17‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪ 300000‬آ ﻮ ﺮ ‪.‬‬
‫ا‬

‫ا ﻜﻮآ‬

‫ﺎﺔا ﺮ‬

‫ﺮ ا ﺮب‬

‫ا رض هﻮ إ وا ﺪ‬

‫ا رض هﻮ ر‬

‫و‬

‫ﺮك ﺎ ﺪوران ‪ .‬وزآ دورهﺎ هﻰ ا ﺎ و‬

‫ا‬

‫أن ﺪور ﺮة ﻰ‬
‫ﺪور ا‬

‫ﻮر وا ﺎج ا‬

‫ﻮل ا رض‬

‫و ﻚ ا ﺮآﺔ ذه‬

‫أ‬

‫إ ﻰ ﺮآﺰ ا‬

‫آ ﺎ ﻰ ﻮل اﷲ‬

‫ﺰ‬
‫ﺎ ﻬﺎ‬

‫ءو‬

‫ﺮ‬

‫إﻰ ا ﺎ و‬

‫ا‬

‫ﺔ ا‬

‫ﻮء وآﺬ ﻚ أن‬

‫ور‬

‫ﻰ‬

‫ا ﻮم ‪ ،‬و‬
‫ور‬

‫ﺮ‬

‫ﺮ ﺔ ‪ 20‬آ ﻮ ﺮ‬

‫ﻰ ﺄ‬

‫‪ " 10.‬أ‬

‫ﺎ ﻰ ﻰ ا ﺮ ن ا ﻜﺮ‬

‫ﻮء ‪ .‬و ﺪ‬

‫"‪.‬‬

‫ا ﻮم ‪.‬‬

‫ا ﻜﻮاآ‬

‫‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫‪" :‬‬
‫☺‬

‫☺‬
‫☺‬
‫☺‬
‫⌧‬
‫☺‬
‫☺‬

‫⌧‬

‫)‬
‫و‬

‫ﺮ‬

‫هﺬ‬

‫ا ﺔ‬

‫‪. ( 40-37 :‬‬

‫))‬
‫☺‬

‫"‬

‫(( ‪ ،‬أن آ ﺔ‬
‫"‬

‫ا‬

‫ﺔ‬
‫ﺮاب‬

‫‪                                                            ‬‬
‫‪Drs. Zamroni dkk, Acuan Pelajaran Fisika untuk kelas 2 SMU Semester Pertama, Penerbit  - 10 ‬‬
‫‪  Yudhistira, Pendekatan Kurikulum Berbasis Kompetens hal : 28 ‐ 29i‬‬
‫‪ .11 ‬ا ﻘﺮاءة ‪  Apex :‬‬

‫‪  18‬‬
‫‪ ‬‬

‫ﺔ"ا‬
‫ﺎل‬

‫آﺎ‬

‫ﻰ‬

‫ا ﻜﺮ‬

‫ا ﺮن‬

‫"‬
‫" ن ا ﻬﺎر هﻮ‬

‫☺‬

‫ﻮ ﻮد ا ﻬﺎر ﻜﻮن و ﻮد ا‬
‫آ‬

‫ﺎب ا‬

‫‪.‬و‬

‫ا‬

‫ا ﻬﺎر‬

‫ﻮد ا ﻮا ﺎت ‪.‬‬

‫ﺎع‬

‫"‬

‫ﺎهﺮ ‪،‬‬

‫‪ .‬ﺬهﺎب ا ﻬﺎر ﻜﻮن‬

‫‪12‬‬

‫وأ ﺎ آ ﺔ "‬

‫" إذن ه‬

‫☺‬

‫‪ .‬ﻰ هﺬ ا ﺔ ﻬﺎ ﺮف ) إذا ( ‪ .‬وا ﺮف ) إذا ( ﺪل ﻰ و ﻮ‬

‫ا‬

‫ﻰ أن ذهﺎب ا ﻬﺎر وا‬

‫ﺄة ‪.‬‬
‫ﺎدة ‪ ،‬آﺎ‬
‫ﺎ‪.‬‬

‫ء‬

‫ا‬

‫وآﺎ‬

‫ﺎ‬

‫ا‬

‫ء‬

‫‪ .‬إذا ذه‬

‫ﺎ ‪ .‬ﺬ ﻚ ا ﺬى ﺪ ﺎهﺪ ﺎ‬
‫ا ﻬﺎر آﺎ ﺔ ﻜﺎ‬

‫ﺔ‬

‫ا‬

‫‪13‬‬

‫ا ﺮدات ‪:‬‬
‫ا ﻬﺎر ‪ :‬و ﺔ ﻬ‬

‫ و ﺔ ﻬ ا‬‫ا ﻬﺎر أي ﺰ‬

‫ا‬

‫ا ﻬﺎر‬

‫ﻰ إ ﻜﺎن ا‬
‫ﻮن ﺎ‬

‫ﺈذا ه‬

‫ﺮ ﻬﺎ‬

‫‪ :‬أي ﻜﺎن ﻬﺎ‬

‫ﺎوز‬

‫‪ -‬ذﻚ ﺪﺮ ا ﺰﺰ ا‬

‫‪ :‬أي ﺮ ﻬﺎ‬

‫ﻜﻬﺎ ﺪ ﺮ أي‬

‫‪-‬‬

‫ا ﺰﺰ‬

‫ﻜ ا‬

‫ﻜ‬

‫ا‬
‫‪.‬‬

‫‪.‬‬

‫‪                                                            ‬‬
‫‪Syaikh Muhammad Al‐Utsaimin , Tafsir Surat Yaasiin , Penerjemah : Arya Noor (Kuwais) , Editor :  .12 ‬‬
‫‪Abu Nadhil, Lc , Akbar Januari 2009 hal : 221 ‐ 222‬‬
‫‪Syaikh Muhammad Al‐Utsaimin , Tafsir Surat Yaasiin , Penerjemah : Arya Noor (Kuwais) , Editor :  .13 ‬‬
‫‪  Abu Nadhil, Lc , Akbar Januari 2009 hal : 221 ‐ 222 ‬‬

‫‪  19‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪ :‬أي‬
‫أ‬

‫ﺔو ﺮ‬

‫ا‬
‫ﺎ ﻜﻮن‬

‫ا‬

‫ﻬﺎ أن ﺪرك‬

‫ﻬﺎ أن ﺪرك ا ﺮ‬
‫‪ -‬و ا‬

‫ﺎ‬

‫‪ -‬وآ‬

‫ﻚ‬

‫ﻮن‬

‫ا ﺎرة‬

‫ﻚ‬

‫ا ﺰل وهﻮ‬

‫‪-‬‬

‫و‬

‫‪ :‬أي آ‬

‫ﻮن أي‬
‫ﺮى ا ﺮ‬

‫هﺎ ﻰآ‬
‫ﻮن‬

‫ا‬

‫وا ﺮ وا ﻮم‬

‫ا‬

‫وا ﻜﻮاآ ا ﺎرة ‪.‬‬
‫‪:‬آ‬

‫ا‬

‫ﻜﺎن ا‬

‫‪ :‬أي‬

‫‪ -‬وا ﺎزل وا ﺪهﺎ ﺰل‬

‫ﺮﺎ‬

‫‪ :‬وهﻮ ا‬

‫ﺪ ﺮة آ ﻜﺔ‬

‫‪14‬‬

‫ا ﺎة و ﻮهﺎ ‪،‬‬

‫ا ﺪ‬
‫وﻮ‬

‫‪ :‬أي دا ﻮن ﻰ ا‬

‫‪ -‬و ﺪر ﺎ‬

‫ﺎ ‪.‬‬

‫ﺮون وا ﻚ دا ﺮة‬

‫ﻮء‬

‫ﻬ‬

‫‪.‬‬

‫‪ :‬أي ﺄن ﺄ‬

‫ا‬

‫وا‬

‫ﺮد‬

‫‪ :‬أي‬

‫ﺎن ﻰ ا‬

‫ا ﻬﺎر‬

‫‪ -‬أ‬

‫ﻮس آﺎ ﺮ‬

‫ﺮ ا ﻬﺮ ‪.‬‬

‫ا‬

‫‪-‬‬

‫ﺎر‬

‫ﻰر‬

‫وهﻮ أ‬

‫آ ﻮد ا ﺬق ا ﺬي‬

‫إ ﺎء‬

‫‪.‬‬

‫م‬

‫ﺮ ﻰ ﺎزل‬
‫ﺎﺔا ﻰ‬

‫ﻬﺎ ا ﺮ ﻰ‬

‫ﻮم و ﺔ‬

‫‪                                                            ‬‬
‫‪ .14 ‬أ ﻜﺮ ﺎ ﺮ ا ﺰاﺋﺮي‪ ،‬أ ﺮ ا‬
‫و ّﻘ ﺔ ‪ ‬‬

‫ﺮ ﻜﻼم ا‬

‫ّ ا ﻜ ﺮ و ﻬﺎ ﻪ )) ﻬﺮ ا ﺮ‬

‫ﻰ أ ﺮ ا ﺎ ﺮ ((‪،‬‬

‫ﺔ ﺰ ﺪة‬

‫ّ ﺔ‬

‫‪  20‬‬
‫‪ ‬‬

‫ﺎد‬

‫‪-‬‬

‫ﺎر ﻰ أوا ﺮ‬

‫‪ :‬أي‬

‫ا‬

‫ﺮ وﺮ‬

‫آﺎ ﺮ ﻮن ﻰ رأي ا‬
‫‪ -‬وا ﺮ ﻮن‬

‫‪ :‬هﻮ ا ﻮد ا ﺬى‬

‫ا ﻮل ﻮس وذق وا‬
‫ﻰ ﻬﺎ‬

‫‪ -‬أن ﺪرك ا ﺮ‬

‫‪ :‬أي‬

‫ﻮر ‪ ،‬ن ﻜ‬

‫و‬

‫ا‬

‫ﺮ‬
‫‪ :‬أي‬

‫‪-‬‬

‫ﺎر‬

‫‪ ،‬ﺈذا أ ﻰ‬

‫ﺮ ﻬﺎ‬
‫وا ﺪ ﺪا‬

‫ﻰو‬

‫ﺄ ﻰ ذآﺮهﺎ‬

‫ﻬ ﺎ دورة ﺎ ﺔ ﻰ ﻜ‬

‫ﺪ‬
‫‪ -‬وا ﻚ‬

‫‪ ،‬و ﻰ ﺬﻚ‬

‫ﺮى ا ﻜﻮاآ‬

‫‪:‬‬

‫ﺪار‬
‫ﻰ ا ﺎت ‪:‬‬
‫ﺎ زال ا ﺎق‬

‫ا ﺮه ﺔ‬

‫ﻰ إ ﻜﺎن ا‬

‫(( أي‬

‫))‬

‫ﺎ ﺔ ﺎل ﺎ ﻰ‬

‫وو ﻮ‬

‫ﻰ ﺪرة اﷲ‬

‫ﺔ ﻬ أ ﺮى‬

‫ﻰ ا‬

‫))‬
‫(( أي‬
‫ﻮن أي دا ﻮن‬

‫ا‬

‫ا‬

‫ا ﻬﺎر‬
‫م ﻬﺬ‬

‫ﺔ‬

‫☺‬

‫))‬
‫(( أي‬
‫ﺮهﺎ‪ ،‬و ﻬﺎ‬
‫ا ﺮش و‬

‫ﺄذن ﺎ‬

‫ﻰا‬

‫‪،‬وﻮ‬

‫☺‬

‫ﺮي ﻰ ﻜﻬﺎ‬
‫ﺮ‬

‫ﻰ ﺰ ﺔ‬

‫ﻰ ﺪرة اﷲ‬

‫ﺈذا ه‬

‫ﺪئ‬

‫ﺮهﺎ وإ‬

‫ﺮ وهﻮ ﻬﺎ ﺔ ا ﺎة ا ﺪ ﺎ‪ ،‬وإ ﻬﺎ‬
‫ﺎف دورا ﻬﺎ ﺄذن ﻬﺎ آ ﺎ‬

‫ﻬﻰ‬
‫ﺪآ‬

‫ﺬﻚ ا ﺮ‬

‫ﺮهﺎ وذ ﻚ‬
‫ﻮم‬
‫ﺪا ﺮ‬

‫‪  21‬‬
‫‪ ‬‬

‫ﻰ اﷲ‬

‫ﺪ‬

‫و‬

‫ا ﺮش وآﻮ ﻬﺎ‬

‫وآﻮ ﻬﺎ‬

‫ا ﺮش‬

‫ﺮا ﺔ‬

‫‪.‬‬

‫ﺄذن ﺆذن ﻬﺎ‬

‫ﺮا ﺔ‬

‫‪ .‬إذا آﺎ‬

‫ا‬

‫ﺔ ﺪﺮ أ ﺮ‬

‫أ ﺮى ﺬ ﻚ وأ ﻬﺎ‬

‫ﻬﺎ‬

‫ﺎ ﻬﺎ ﺈذن ر ﻬﺎ و ﻮل و ﻜﺮ و‬
‫ا ﺎص و‬

‫ﺎ‬

‫ﺄذن و ﺆذن ﻬﺎ‪ ،‬و ﻮ‬

‫‪15‬‬

‫ﺎ ﻜﻮن آ‬

‫ﺎ ﻰ ))‬
‫(( أي ا ﺎ‬

‫ﻜ‬

‫ﺮاد ا‬
‫ا‬

‫‪ ،‬و ﺪﺮ‬
‫و ﺎم‬

‫ﺎل أ ﺮ‬

‫ﺮا‬

‫ﺮا و‬
‫إ اﷲ‪ ،‬أ‬

‫ﻜﻬﺎ ﺎ ﺎ ﺔ و‬

‫ﺮهﺎ ﻮال ا ﺎة‬

‫ﺮا إذ ﺮ‬

‫ا ﺪع هﺬا ا ﺪاع‬

‫وﻮ‬

‫ﺪ ﺔو‬

‫ﻰ ذ ﻚ ﺮاب ا ﺎ ا ر‬

‫وأ ﺎت ؟ ﻰ‪ ،‬إن اﷲ ﻰ آ‬

‫ا‬

‫ﺮ‬

‫ﻮاهﺎ‬

‫‪ .‬آ ذﻚ‬

‫وا ﺪ ﺮ ﺎدر‬

‫ﺪر‬

‫ﻰ إ ﺎء‬

‫ﺪﺮ‪.‬‬

‫ﺎ ﻰ ))‬

‫☺‬

‫(( هﺬ‬

‫⌧‬

‫أ ﺮى‬
‫ا‬

‫ﻰ‬

‫ﻰ إ ﻜﺎن ا‬
‫وا‬

‫و‬

‫ﺎب إذ ﻮ‬

‫ﺎ ﺮ ﺪأ ه‬

‫ﺮ ﺪور ﻮل ا رض ﺪد‬

‫وا ﺮ آﻮآ‬

‫ﺎ ﺮف ﻮم و ا ﻮع و‬

‫ﺮا و ﺄ ﺬ‬
‫‪،‬‬

‫ا ﻬﺮ ﺪرا آﺎ‬

‫ا ﻬﻮر ﻜ ﺮ‬
‫ﺄ ﺬ‬

‫ﻬﺮ و‬

‫ﻬﻮر‬

‫ا ﻮال وا‬

‫ﺮ ا ﻬﺮ آﺎ ﺮ ﻮن ا ﺪ أي آ ﻮد ا ﺮ ﻮن أ‬
‫ذ ﻚ ﺎ ﺪة ا‬

‫ﺎن ا ﺬي‬

‫ﺪرة اﷲ ا ﺰ ﺰ ا‬

‫ﻰ‬
‫ﻰ إ ﺎدة ا ﺎة‬

‫آ ﺮى ﻮ ))‬
‫‪                                                            ‬‬
‫‪ .15 ‬أ ﻜﺮ ﺎ ﺮ ا ﺰاﺋﺮي‪ ،‬أ ﺮ ا‬
‫ا ﺪ ﺔ ا ﻮّرة‬

‫هﺬ ا رض أ‬
‫ﻜ ﺔا‬

‫ﺔ‬

‫ﺔو‬

‫ﺎ‬

‫ﺎ‬

‫ل‬

‫ﺎم‬
‫ﺮد‬

‫ﺮن ‪.‬‬

‫ﻰ‬
‫ﻰ‬
‫ﻮس آ‬

‫هﺬا ﺔ آ ﺮى‬

‫ﻰ‬

‫ﺎب وا ﺰاء ؟ ﻰ ‪ ،‬إ ﻬﺎ‬

‫ﺔ‬

‫☺‬
‫ﺮ ﻜﻼم ا‬

‫ّ ا ﻜ ﺮ و ﻬﺎ ﻪ )) ﻬﺮ ا ﺮ‬

‫ﺔ ‪ 1994 – 1415 :‬م ‪ ،‬ط ‪ ، 1 :‬ص ‪379 - 378 :‬‬

‫ﻰ أ ﺮ ا ﺎ ﺮ (( ‪ ،‬ﻜ ﺔ ا ﻮم وا ﻜ‬

‫‪  22‬‬
‫‪ ‬‬

‫ا‬
‫ﻮن ﺬا‬

‫ﻚ‬

‫و ا‬

‫ﻬﺎ‬

‫وا ﺮ وا ﻜﻮاآ ا ﺎرة‬

‫ﺪام‬

‫إ ﻰ ﻬﺎ ﺔ ا ﺎة‬

‫ﻬﺎ‬

‫ذ ﻚ و ﺮب ا ﻜﻮن ‪.‬‬
‫و ﺮ ﺎ هﺬا أن ا رض‬

‫ﺮك ﺎ ﺪوران و ﻬﺬا ﺈن ا‬

‫ا رض وآﺬ ﻚ ا رض ﺪور ﻮل ا‬
‫ﻰ‬

‫ﺮ ا ﺎ‬

‫‪ ،‬ﻜﻮن ﺬ ﻚ‬
‫ﻰ ﻮل اﷲ‬

‫ﺮا‬

‫ﺪور ﻮل‬
‫وا ﻬﺎر ‪.‬‬

‫ﺎ ﻰ ))‬
‫☺‬

‫ﺎن ﺪر‬

‫ﺎ ﻰ ﻰ ا ﺰ ﺎن ‪ ،‬إ ﺮ ﺎ‬
‫ﺮ زا ﺔ ا‬

‫ﻜﺎ ‪ .‬ا‬
‫ا‬

‫ﻮخ ‪ .‬و‬

‫ا‬

‫ﻮخ ‪ ،‬ا‬

‫ا ﺬى هﻮ آ‬

‫إ ﺎرة إ ﻰ أن ا ﻬﺎر ﺎرئ‬
‫ﻰ هﻮ آﺎ‬

‫‪                                                            ‬‬
‫‪ .16 ‬أ ﻜﺮ ﺎ ﺮ ا ﺰاﺋﺮي‪ ،‬أ ﺮ ا‬
‫ا ﺪ ﺔ ا ﻮّرة‬

‫ﻮء ‪ ،‬ا‬

‫ﻬﺎ ﻰ ا ﻜﺎن ‪ .‬أي ﺰ‬

‫ﺎء ا ﺎرئ‬
‫ﺮ ﻜﻼم ا‬

‫ﻰا‬
‫ﻰا‬

‫ا ﺪ وإزا‬
‫‪ ،‬آ ﺎ أن ا‬

‫وﻜ‬
‫ا ﻮان‬
‫ﻮخ ﻬ‬

‫ﻰ ‪ :‬ﺎل ا ﻬﺎب ‪ :‬ن ا‬

‫ّ ا ﻜ ﺮ و ﻬﺎ ﻪ )) ﻬﺮ ا ﺮ‬

‫ﺔ ‪ 1994 – 1415 :‬م ‪ ،‬ط ‪ ، 1 :‬ص ‪379 - 378 :‬‬

‫((‬

‫ﻰ أ ﺮ ا ﺎ ﺮ (( ‪ ،‬ﻜ ﺔ ا ﻮم وا ﻜ‬

‫‪  23‬‬
‫‪ ‬‬

‫ا ﻮل ﻰ ﺄو‬

‫ﺎ ﻰ ‪)) :‬‬

‫ﻮ‬

‫☺‬

‫☺‬

‫(( أي‬
‫ا‬

‫ﺪ ﻬﺎ وو‬

‫ﺎ ﺮ إذا‬

‫وو‬

‫ا‬

‫ا‬

‫ﺪر‬

‫ﻬﻰ إ‬

‫ﺮ ‪ .‬ﺎ‬

‫ﺮا‬

‫ﻬﺎء إ ﻰ‬

‫ﺮهﺎ‬

‫دورهﺎ ا ﻮ ﻰ أو ا ﻮى ‪.‬‬
‫ﻜﺎن‬

‫ﻰ ﺮ ﻬﺎ ا ﺪا ﺔ‬

‫‪ ،‬وا م‬

‫ﺮ ﻬﺎ‬

‫ﺮاب ا ﺎ‬

‫ﺪ‬

‫ﺮ‬

‫ﺔ أو‬
‫‪ .‬و‬

‫ﻮد ‪.‬‬

‫ﻰ ) إﻰ ( ‪ .‬و‬

‫ﺮ ‪،‬‬

‫ز ﺎن‬

‫‪ ،‬ا‬

‫))‬
‫(( أي ذ ﻚ ا ﺮى ا‬
‫‪ ،‬وا ﺪه‬

‫وا ﺎ‬
‫آ‬

‫ﺎم‬

‫ﺪور ‪ ،‬ا‬
‫ا ﻮل‬

‫ﺮ وإ ﻜﺎ‬

‫ﺎ ﻜ‬
‫ﻰ‬

‫ﺄو‬

‫ا‬

‫ل ‪ ،‬ﺪﺮ ا ﺎ‬

‫ﺎﻰ‬

‫ﻬﺎ‬

‫‪:‬‬

‫ﺮﺎ‬

‫ﺰل آ‬

‫ﺎ‬

‫ﺔ‬

‫))‬
‫(( أي‬

‫آﺎن ﻰ ﺮ ﺎز ‪ ،‬دق وا‬

‫ﻰ‬

‫☺‬

‫⌧‬

‫ا ﻮل ‪ .‬ﺎ ﺮ ﻮن هﻮ ا‬

‫ﺪر‬

‫))‬

‫(( أي‬
‫ﻰ‬

‫وا‬

‫ﻮم ‪.‬‬
‫ﻮ‬

‫وا ﺪ‬

‫ﻜ‬

‫ﺎ‬

‫ﻮس و ﺎر آﺎ ﺬق ا ﻮس ا ﺎ‬

‫ﺮوخ ‪ ،‬وهﻮ ا‬

‫ﻮد ا ﺬى‬

‫اﺮ‬

‫ﻰ إذا‬

‫‪ ،‬إذا ﺎل‬
‫‪،‬و‬

‫ﻰ ا ﺬق‬

‫‪  24‬‬
‫‪ ‬‬

‫ا ﻮل‬

‫ﺄو‬

‫ﻰ‬

‫ﺎﻰ‬

‫ﻮ‬

‫‪:‬‬

‫☺‬

‫))‬

‫⌧‬

‫(( أي‬

‫☺‬

‫ﻮر‬

‫ﻰو‬

‫ﺪ‬

‫ﻰ‬

‫ﻰا‬

‫ﺎﻰ‪،‬و‬
‫ﺮ ﺔ‬

‫أن ﺪرك ا‬

‫ﺮ ﻰ‬

‫ﻰو‬

‫ﺪ‬

‫ا‬

‫ﻜﻮن ﻜ ﺎ‬
‫ﺎ ﺎن‬

‫هﺎ‬

‫( ﻰ ) ﺪرك ( آ ﺎ‬
‫ﺔ ‪ .‬وا ﺮ‬

‫ول ‪.‬‬

‫ﻰ ﺪ ﺮ‬

‫‪ ،‬هﻮ أن ا‬

‫ﺎ‬

‫ء ‪ .‬وآﺬ ﻚ ا‬

‫ﻰ ﻬﺮ ‪ .‬ﻜﺎ‬

‫ﺎ دراك ‪ .‬وا ﺮ ﺮ ﺔ ﺪ ﺮا ﺄن ﻮ‬
‫ﺎد‬

‫‪.‬‬

‫ﻰ هﺬا ‪ ،‬أن آ وا ﺪ ﻬ ﺎ‬

‫ﺮ ﺎ ﺮ ﺔ ‪ ،‬وا دراك ﺎ‬

‫ﻜﻬﺎ ﻰ‬

‫ﺪ ﺮة ﺄن ﻮ‬

‫ﻰ‬

‫ﻮر ‪،‬‬

‫ﺮ ا ﺮ ‪ .‬إذ ا‬

‫ﺔا ﺮ‬

‫‪ .‬وا‬

‫ﺎ ‪،‬‬

‫ﺮ إ ﺎر ) ﺎ‬

‫ﺎ‬

‫ﺄن‬

‫ﺪم‬

‫وا ﻬﺎر ﺎه ﺎ ‪ .‬أي و ا ﺮ ﺎ‬

‫أي و ا ﺮ‬

‫ﻰ‬

‫))‬
‫(( أي‬

‫أو ا ﺮاد ﺎ‬

‫وا ﺪ ‪ ،‬و ﺪا‬

‫ﺎ‬

‫ﻬﺎ‬

‫ا‬
‫ﺎ‬

‫‪.‬‬

‫ا ﺎت ‪:‬‬

‫‪ -1‬إ ﺎ ﺔ ا د ﺔ ا ﺎ ﺔ وا ﺮاه‬

‫ﻰ إ ﻜﺎن ا‬

‫ا ﺎ ﺔ‬

‫وو ﻮ‬

‫ﺎ‪.‬‬
‫‪ -2‬ذآﺮ ا ﺮ ن‬
‫ﺔ‬

‫ﻮر ا ﻚ ا‬

‫ﻰ ﻰأ و‬

‫ﺮف‬

‫اﷲ وأن‬

‫أو‬

‫ﻬﺎ ا ﺎس ا ﻮم إ‬
‫إ‬

‫ﺰء‬

‫هﻮ ر ﻮل اﷲ‬

‫ﺮ‬
‫ﺎ‪.‬‬

‫‪                                                            ‬‬
‫ا‬

‫‪،‬‬

‫ﺮ ا ﻘﺎ‬

‫ﺪ ﺎل ا ﺪ ا ﻘﺎ‬
‫‪.17 ‬‬
‫ﺮاء إ ﻰ ‪ – 33‬ﻮرة اﻷ ﺰاب ( ) ﺮوت ‪ :‬دار ا ﻜﺮ (‬

‫ا‬

‫ّ‬

‫ﺎ‬

‫ا ّﺄو ‪ ،‬ا ﺰء ا ﺜﺎ ﺚ‬

‫ﺮز‬

‫ﺮ)‬

‫‪ – 26‬ﻮرة‬

‫‪  25‬‬
‫‪ ‬‬

‫وا ﺮا‬
‫ا‬

‫آﺎ ﺎ ا‬

‫ﺔ‬
‫ﻰ ﺎ‬

‫ﺎ‬

‫ﺮ وا‬

‫ﻰ ا ﺎس إن ه‬

‫ا ﻬﺎر‬

‫و‬

‫ا ﺮوف‬

‫ﻬﺎء ‪ .‬و ﺎ‬

‫‪ .‬ﺈ‬

‫ﺎ ﻮاب أن هﺬا‬

‫‪.‬‬

‫‪ .‬وهﺬا ا ﺆال وارد‬
‫ﻜﻮن‬

‫ﻰا‬

‫إدراآ‬

‫آﺎن أ‬

‫‪،‬‬

‫ا ﻰ هﻰ ﺔ‬

‫‪19‬‬

‫ا‬

‫ﺎل ) أدرك ا ﺎ‬

‫ﺪ ﻰ ﺪم ا ﺮ‬

‫‪ ،‬وذ ﻚ‬

‫( و ﻜ ) أدرك ا‬

‫ا ﻰ‪ .‬ﺎ‬

‫إذا‬

‫ﺎ‬

‫ا ﻬﺎر ‪ ،‬و ﺪ‬

‫ا ﺎ‬

‫ﻮع وا ﻬﺎر ﺎ ‪ .‬ﺈن‬
‫ﺮ‬

‫(‬

‫‪:‬ه‬

‫ا ﺔ ﺄ‬

‫ﺰم‬
‫ﺎ ﺎ ؟‬

‫ﺮك ا ﺰام ‪ .‬و ﺎ ‪ :‬أن ا‬

‫ﺎم ا‬

‫ﺔ‬

‫وهﻮ ا‬

‫ﻮل‬

‫ﺎ ﺔ‬

‫ا ﺎة ‪ ،‬أو‬

‫إ‬

‫ﺔ ا ﻬﺎر‬

‫و ﻜ‬

‫وهﻮ ﺬه ا ﻬﺎء ‪ ،‬أو ﻜ‬

‫ﺎ ﻬ ﺎ ‪ .‬ﻬﺬا ا‬

‫ا‬

‫هﻮ ا ﺬى ﻜ أن‬

‫ﻰ هﺬا أن ﻜﻮن ا‬

‫ا‬

‫ﺎد و‬

‫هﺬ ا ﺔ أن ا ﻬﺎر ‪ ،‬ﺎ‬
‫ا ﺔأ‬

‫ﺮ ا ﺬى هﻮ ﺔ ا‬

‫ا ﻜﺎن ﻮ‬

‫ا ﻬﺎر‬

‫ﺆ ﻮا ﺎﷲ و‬

‫ﺎف ( ‪ :‬ﺆ ﺬ‬

‫وإ ﺎ ﻰ ا دراك‬
‫و‬

‫ﻮ ﺪ ﻰ‬

‫ﻮا‬

‫ا ﺮن‪:‬‬

‫ﺮ ﺪرآﺔ‬

‫ﺔا‬

‫ﺮأ و‬

‫وذ ﻚ‬

‫ر ﻮ ‪. 18‬‬

‫ﺎل ا ﺎ ﺮ ﻰ ) ا‬
‫وهﻮ ا ﺬه‬

‫ا ﺬي‬

‫ﻜ‬

‫ﻮم‬

‫ﺎ‬

‫ا ﺎ‬
‫ﻬﺎ‬

‫ﺎق ‪.‬‬

‫ﺎل إن ا ﻬﺎر ﺎ‬

‫ﺎ‪ .‬ن‬

‫ﺔ أن ﺎل )و ا‬
‫ﺎ‬

‫‪،‬‬

‫ﺪرك ا‬
‫أ‬

‫ﺎئ‬

‫ﺔ‪:‬إﺎ‬

‫ا‬

‫ﺔ‬

‫أن‬

‫ﺰ‬

‫ﻬﺎر( ﺈن ا ﺄ ﺮ إذا ﻰ‬
‫ﻰ‬

‫ﻮ‬

‫)‬

‫☺‬
‫‪                                                            ‬‬
‫ﺮ ﻜﻼم ا‬
‫‪ .18 ‬أ ﻜﺮ ﺎ ﺮ ا ﺰاﺋﺮي ‪ ،‬أ ﺮ ا‬
‫ﺪ ﺎل ا ﺪ ا ﻘﺎ‬
‫‪.19 ‬‬
‫ا‬
‫ﺮ ا ﻘﺎ‬
‫‪،‬‬

‫َ ا ﻜ ﺮ و ﻬﺎ ﻪ )) ﻬﺮ ا ﺮ ﻰ أ ﺮ ا ﺎ ﺮ (( ‪ ،‬ص ‪  379 :‬‬
‫ﺎ ا ّﺄو ‪ ،‬ا ﺰء ا ﺜﺎ ﺚ ﺮ ‪ ) ،‬ﺮوت ‪ :‬دار ا ﻜﺮ (‬
‫ّ‬

‫‪  26‬‬
‫‪ ‬‬

‫⌧‬

‫( ﺎ ًﺎ‬

‫☺‬

‫ﺈن اﷲ ﺎ ﻰ ﻰ أن ﻜﻮن ﺪرآﺔ ‪،‬‬
‫ﺎ ﻮاب ا‬
‫و‬

‫‪ ،‬أن ا‬
‫ﺮ‬

‫ز‬
‫ﺎ‬

‫ا‬

‫ﻰ‬

‫ﺬ‬

‫ﻬ أ ﺮ هﺬ ا‬

‫ﺔ ﻜﻮ ﻬ‬

‫ﺔو‬

‫ﻰو‬
‫و‬

‫ا ﺄو‬
‫ﻮﺎ‬

‫ا‬

‫‪ ،‬ﻜﺎن أ ﺮى أن ﻮ‬
‫ﺪ ا‬
‫ﺎ‬

‫ﺔا ﺔ‪ .‬ﺈ‬

‫‪،‬‬

‫ﺪ أ ﺮب إ ﻰ ا‬

‫ﺔ‪،‬‬

‫‪ .‬و ﻜﻮن ا ﻮل‬
‫ا ﺄو‬

‫ﺰهﺎ ﻮ‬

‫ور ﺪ ‪ ،‬واﷲ ا ﻮ‬

‫ا ﻮل و ﺪ ﺪ ‪.‬‬
‫(( أي آ‬
‫ﺮ ﻮن ﻰ ﺪار‬

‫ﺎ ﺎ‬

‫آﺎ ﺎ‬

‫ﺎء ا ﻚ ﻰ‬
‫آﺎ‬

‫إ ﻜﺎن ا‬

‫ﺪر ا ﺔ‬

‫ﺎ ﺎ و ﺄ ﺮا‬

‫))‬
‫ﺎ ذآﺮ‬

‫أ‬

‫ﻰ ا ﺄ ﺮ وا‬

‫ﺪم ا‬

‫ﺪر ا ﺔ‬

‫ﺎ ﺎ‬

‫ﻮ آﺎن ا‬

‫ﺮ ﺎ‪،‬و‬

‫ﺪ ﺎ وه‬

‫ﺎق ا ﺔ ﻮ‬

‫ﺔ ا ﻬﺎر‬

‫ﺪم ا دراك ‪ ،‬و‬

‫ا ﺮ ن ‪ .‬و ﻮت‬
‫ﻮاب‬

‫ﺎ‬

‫ﺎ ﺎ‬

‫أول‬

‫ﻚ‬

‫ﻮ آﺎن‬

‫‪ ،‬ﻜﺎن‬

‫ﺪم ا دراك ا ﺪال‬

‫ﺪا ‪ ،‬و ﺎ ﺎ أ‬

‫ﻰ ا ﻬﺎر‬

‫ﻰأﺮ ‪ .‬ﻜ‬

‫ﺬ ﻜﻮن ا ﻮل‬
‫‪ .‬ﺈن‬

‫ﺎ ﻰ ‪) :‬و ﺎ أ‬

‫ﻮ‬

‫ﺎ ﺔ ‪ ،‬ﺬاك ﻮ ا‬

‫ﺎ‪.‬‬

‫ا‬

‫‪ ،‬وهﻮ ﺮاد ا ﺔ ‪ .‬وأ ﺎ‬

‫‪،‬‬

‫ﺮ ‪ .‬أ ﺮى إ ﻰ ﻮاب ﻮ ﻰ ﻮ )ه‬

‫أ ﺮى( ﺪ ﺮ ﻬ‬

‫ﻰ‬
‫ﺪ‬

‫ا ﺎ‬
‫ﺮ‬

‫ﻬ و‬

‫ذﻚ ‪،‬‬

‫ﺔ ا ﺰ ﺔ ﺮا ﻰ ا ﻬﺎر‬

‫ﺬرا‬

‫ﻚ( ﻜﺄ‬

‫ا‬

‫أن ﻜﻮن ﺎ ﺔ ‪ .‬ﺈذا أ‬
‫ا‬

‫ﺮ ﻬ ﺎ‪ ،‬ﺈ‬

‫أو ء‬
‫ﻮ‬

‫ﻬ ﺎ‪.‬و‬

‫ﻰ ﺎ‬

‫‪.‬‬

‫ﻰ‬

‫ﻰ ا ﺎء ‪ .‬و ﺪم ﺎ ﻰ ﻮرة ا‬

‫هﺬ ا ﺔ‪. 20‬‬

‫ﺮ ا ﺮا‬

‫ا‬

‫وا ﻮر ﺄ ﻮال ا رض و ﺎ‬

‫‪                                                            ‬‬
‫ﺪ ﺎل ا ﺪ ا ﻘﺎ‬
‫‪.20 ‬‬
‫‪،‬‬

‫ﺮ ا ﻘﺎ‬

‫ﺎء ‪،‬‬

‫ا‬

‫ّ‬

‫ﺎ‬

‫ﻰا‬
‫ﺮأ‬

‫ﻰ ‪ :‬ﺪ أن ا ﺪل‬
‫ﻬﺎ‬

‫ا ّﺄو ‪ ،‬ا ﺰء ا ﺜﺎ ﺚ‬

‫ﺮ‬

‫ﻰ‬

‫ﺎ هﻮ د‬

‫ﺮ ‪ ) ،‬ﺮوت ‪ :‬دار ا ﻜﺮ ( ‪ ‬‬

‫‪  27‬‬
‫‪ ‬‬

‫وا‬

‫ﺮ وا ﺮ ‪ ،‬و ﻰ ﺪر‬

‫ﺄﻰا‬

‫ﺔ ‪ ،‬و ﺬه‬

‫ﻰ‬

‫ﻰ‬
‫وا ﻮر‬

‫أ ﺮ ا ﻮر‬

‫))‬

‫آ‬

‫ا ﻬﺎر ‪ ،‬ﺈذا ا‬

‫ﺎ‬
‫ﺪ‬

‫ﺎ ‪،‬و‬

‫ﺎء ‪ :‬ا‬
‫ﺎروا ﻰ‬

‫ﺮة‬

‫ﺰع‬
‫ﺔ‬

‫ا ﻬﺎر ‪،‬‬
‫ا ﺬى‬

‫ا‬

‫ﻰ و ﻬ ‪ ،‬وإن ا‬

‫ﺎ ‪.‬‬
‫☺‬

‫☺‬

‫((‬
‫أي وا‬
‫ا‬

‫ﻰ‪ ،‬ﺪ‬

‫ﺮى ﻮل ﺮآﺰ ﺪارهﺎ ا ﺎ‬

‫ا ﺬى‬

‫ﺮ ﻮ‬

‫أن ﻬﺎ ﺮآﺔ ر ﻮ ﺔ ﻮل هﺬا ا ﺮآﺰ ﺪر‬

‫و‬
‫ﺎ ﻰ‬

‫ﻬﺎ‬
‫ﻰ‬

‫‪  28‬‬
‫‪ ‬‬

‫ا ﺎ ﺔ ‪ ،‬وهﺬا ا ﻮ‬
‫ﻮﺎ ‪،‬ا‬

‫ﺪ ﺮ ا ﺰ ﺰ ا ﺎهﺮ‬

‫ا‬
‫ﺄ ﻮا ﻬﺎ ا ﺬى‬

‫(( أي و‬

‫‪.‬‬

‫ﺎ‬

‫ﺰل ﻰ آ وا ﺪ ﻬﺎ آ‬

‫ﺮ ا ﺮ‬
‫ﺔ‬

‫ﺎ ﺔ و‬

‫أو ﺔ إذا‬
‫ﺮإ‬

‫ﺮون‬
‫ا ﻬﺮ ‪،‬‬

‫ﻮ ‪:‬‬

‫⌧‬

‫))‬
‫(( أي‬
‫ﺮ و ﻜﻮن آﺎ ﻮد ا ﺬى‬

‫ا‬

‫ﺮ ﻰ ﺎز إ ﻰ‬

‫ﺮهﺎ‬

‫إذا أ ﻰ‬

‫ا ﻮل ‪.‬‬

‫ﺎر‬

‫ﻰ ﺪق و ﻮس‬

‫☺‬

‫))‬
‫⌧‬

‫ﻬ‬

‫ﺎزل ‪ ،‬وهﻰ‬

‫ﺮ‬

‫ﺈذا آﺎن ﻰ ﺮ ﺎزل دق و ﻮس ‪ ،‬وهﺬا ﺎ‬

‫و‬

‫ﺎد ‪ ،‬ا ﺎ‬

‫☺‬

‫))‬
‫ﺰ‬

‫ﻰ‬

‫ﻰ ز ﺎم‬

‫ﻬﺎ أن ﺪرك ا ﺮ ﻰ ﺮ ﺔ‬

‫ا ﻮم ‪ ،‬وا ﺮ‬
‫ا‬

‫(( أي‬

‫☺‬

‫ﺮ ‪ ،‬نا‬

‫ﺮى ﺪار در ﺔ ﻰ‬

‫ﺮ ﺪار ‪ 13‬در ﺔ ﻰ ا ﻮم ‪ ،‬و ن ﻜ‬
‫ﺮ‬

‫و‬
‫ﻬ ﺎ ﺪارا ﺎ ﺎ‬

‫‪.‬‬

‫))‬
‫(( أي و‬
‫ا‬

‫ﺎ‬

‫ﺔا‬

‫ﻬﺎ ‪ ،‬إذا أ ﻬ ﺎ‬

‫ﺮ ﺎن‬

‫وهﻰ ا ﺮ ‪ ،‬ﺔ ا ﻬﺎر وهﻰ‬
‫ﺎب‬

‫ﺮو‬

‫(( أي وآ‬

‫))‬
‫ا رض وا‬

‫وا ﺮ‬

‫ﺮى ﻰ ﺪارهﺎ ‪ ،‬وا رض‬
‫و ﺔ وا ﺮ‬

‫ﺪل ‪.‬‬

‫ﻰ ﻜ آﺎ‬
‫ﺮى ﻮل ا‬

‫ﺮى ﻮل ا رض آ‬

‫ا‬
‫ﻰ‬

‫ﻚ ﻰ ا ﺎء ‪ ،‬ﺎ‬
‫ﺔ و ﻮل‬

‫ﻬﺎ ﻰ ﻮم‬

‫ﻬﺮ ‪.‬‬
‫‪  29‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ،‬وآ‬

‫ا ﺬى ﺪور‬

‫ﺎو‬

‫ﺮ ؟ هﻜﺬا آﺎن ا ﺮأي‬
‫ا ﻜﻮاآ‬

‫ﺪه ‪ ،‬و ﻜ رأي‬

‫ﺮ ﻰ ﺪارات ﻰ ﺎ ا‬
‫ﺎ‬

‫ا ﺪ‬

‫ﺪرة‬

‫وﺪ‬

‫ﻮان أن ﺪ ﻰ إ‬
‫إ‬

‫أ‬
‫ﺎ ﺔ‬

‫ﻮل‬
‫‪ :‬أن‬

‫ﺪ‬

‫ﻚ ﻰ‬

‫ﺮ‬

‫‪.‬‬

‫ﻰ‬

‫ﺎ دل‬
‫ﺮا ﺰ‬

‫ﻰ‬
‫‪21‬‬

‫اﻜ‬
‫ﺎء ا ﻚ‬

‫ﺪى‬

‫‪.‬‬

‫إﻰ ا‬

‫ا ﺎت ‪ ،‬ﻜ‬

‫ﺮن آ‬

‫ﻚ ا راء ا ﻰ آﺎ‬

‫ا ﻮ ﺎن وا ﻬ ﺪ وا‬

‫ﻰا ﺮ‬

‫هﻬﻮ‬

‫ﺮ ‪ ،‬ﻬ إذا آﺄ ﻬﺎ‬

‫أ ﻬﺎ ا ﺎرئ ا ﻜﺮ‬
‫‪ ،‬ود‬

‫ﺪ‬

‫ﺎ‬

‫ﺎء ا ﻚ ا‬

‫وهﻮ‬

‫ﺪا‬

‫ﺎذ‬

‫ﺪ‬

‫ﺎ أ‬

‫ﺎ ﺔ وآ‬

‫ا ﺮ ﺪ ا ﻜﻰ ا‬

‫ﺎء ا ﻚ ﺪ ﺎ ﻰ ا‬

‫ﺮى‬

‫ﺮ ﺎت ا ﻰ‬

‫ﻬﺎ‬

‫ﺎ ﻰ‪:‬‬

‫ا ﺔ اﻷو ﻰ‬
‫ﺎت اﷲ و ﺪ‬

‫ا‬

‫ﺎ‬

‫وا ﻬﺎر دا‬

‫ﺮارا ﻰ ا ﺮ ن ا ﻜﺮ ‪ ،‬ﺎ ﻬﺬ ا ﺎهﺮة ا ﻜ ﺔ‬
‫ا ﺮي وآﺎ ﺔ ا‬

‫ا‬

‫ا ﺪ ﺮة ﺎ ﻜ ﺮ‬

‫ا‬

‫ا ﻬﺎر وا ﻬﺎر‬
‫إ ﻰ ا ﺮق ‪،‬‬
‫ﺎ‬

‫ﻰ‬

‫‪،‬‬

‫ﺮق ا‬

‫ا ه ﺔا‬

‫ﻰ ﻬﺮ ا رض ا‬

‫ﺎء ا ﻰ‬

‫ﺪ ل ﻬﺎ‬

‫‪ .‬و