Mafhumu al-Lail wa al-nahar wa wadzhifatuhuma fi dhau'i al-Qur'an
وا ﻬﺎر وو
ﻬﻮم ا
) درا ﺔ
ﺿﻮء ا ﺮ ن
ﻬ ﺎ
ﺮ ﺔ ﻮﺿﻮ ﺔ (
ﺔ وا ﺮ ﺔ
ﺪم إ ﻰ آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
ﻮل ﻰ ا ﺪر ﺔ ا ﺎ
ﺔا وﻰ
) ( S.S.I
إ ﺪاد :
ا ﻄﺎ ﺔ /ﻄ ﻰ أو ء ا ﺰهﺮة
ر ا
106060002126 :
آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت اﻹ
ﺎ ﺔ ﺮ
ﺔ وا ﺮ ﺔ
هﺪا ﺔ اﷲ اﻹ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ
ﺎآﺮ ﺎ
1431هـ 2010 /ـ
ﻬﻮم ا
وا ﻬﺎر وو
) درا ﺔ
ﻬ ﺎ
ﺿﻮء ا ﺮ ن
ﺮ ﺔ ﻮﺿﻮ ﺔ (
1
ﺪم إ ﻰ آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
ﺎ ﺔ ﺮ
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺔ وا ﺮ ﺔ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ
ﻮل ﻰ ا ﺪر ﺔ ا ﺎ
ﺔ ا و ﻰ ) ( S.S.I
إ ﺪاد :
ا ﻄﺎ ﺔ /ﻄ ﻰ أو ء ا ﺰهﺮة
ر ا ﺪ 106060002126 :
إ ﺮاف :
د /أ ﺪ
ﺮي ﻬ ا ﺎ
آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
ﺎ ﺔ ﺮ
ﺮ
ﺔ وا ﺮ ﺔ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ
هﺪا ﺔ اﷲ ا
1431هـ 2010 /ـ
Mafhumu Al‐lail wa Al‐Nahar wa Wadzifatuhuma
Fii Dhau’i Al‐Qur’an
) (Dirasah Tafsiriyyah Maudu’iyyah
Skripsi
2
Diajukan kepada Fakultas Dirasat Islamiyyah untuk
Memenuhi
Persyaratan Memperoleh Gelar Sarjana Studi Islam (S.S.I)
Oleh:
Fatma Aulia Azzahro
NIM: 106060002126
Pembimbing:
Dr.Ahmad Khusairi.Lc.
FAKULTAS DIRASAT ISLAMIYYAH
UNIVERSITAS ISLAM NEGERI
SYARIF HIDAYATULLAH
JAKARTA
1431 H/ 2010 M
اﺮ
اﷲ ا ﺮ
ﻜﺮ و ﺪ ﺮ
،ﻮ ﻬﺎ
و،ﺮاهﺎ
ﻮس
و ﺪر
وأ ﻬﺮ ﺎ،ﻮ ﺎت ﺄ ﺪ ﻬﺎ
ﺎ
ء ا ﺪ ﺎ ﺎ ﺮ وا
3
ﺪ ﷲ ا ﺬي آﻮن ا
ا
ا
وز،ك ود ﺮهﺎ
ا
ﺎ ﺔ اﷲ
ﻮ ﻮع
ﺎﻰ وﻮ
ﻬﻮم ا
"
ﺮ ﺎ
ﺮوط ا
ا ﺪرا ﺎت ا
وا ﻬﺎر وو
ﻮل
أر ﺪ
ﻰ ﻜ
،و
آ ﺔ
ﺎ
ﺎﺎ
ﺎ ﺬة ﻜ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
وزودو
ا
ﺎ ﻮم ا ﺎ ﺔ
ﻬ
ﺮ
ا ﺎ
ﻰ
.
ﺔ وا ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ
ﺬ ﻮا
ﻬﻮده
ﻜ
ﺮ
هﺪا ﺔ
أ
إ ﺎم درا
وآ ﺎ ﺔ هﺬا
.
.4وا ﺪي ا ﻜﺮ ﺎن ا ﺎج و
ا ﺮ ﺔ
ﺔ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ .
ﺮي
ﻰ
ﺔ ،وأ ﺎ
ﺪ آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
هﺪ ﺔ اﷲ ا
ﺎآﺮ ﺎ ا ﺬ
ﺈ ﺎﺔ
هﺆ ء :
ﺎذ ا ﺪآ ﻮر أ ﺪ
اﷲ ا ﻜﻮ ﺔ
ﺬ
ﺎﻮ
وا ﺎ ﺔ ﻮر ﺔ ﺎ ﺎم
ﺮي إ ﻰ ا ﻮم ،و ﺮ ﺎ
إ ﺎم هﺬا ا
ا ﺬ
ا
ﺮاف وا ﺮا ﺔ ا ﺪ ﺔ ﻰ آ ﺎ ﺔ هﺬا ا
ا
.3
ﺔ ا و ﻰ )(S.S.I
ﺔ وا
ﺎذ ا ﺪآ ﻮر أ ﻮ ا ﺪ
ﺔ ا
ﺎ
ﻬ ﺎ
ﺎ ﻮ ﻬﺎت ا
وا ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ
.2
ﺿﻮء ا ﺮ ن " ا ﺬي ﻜﻮن
ﻰ ا ﺪر ﺔ ا ﺎ
إ ﺎم هﺬا ا
ﺔ ا
.1
آ ﺎ ﺔ هﺬا ا
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ.
وإ ﻰ آ
آ ﺮة
،ﺪإ ﻬ
ا
.وأ
ﻮ
اﻜ ﺮ ا
ﺎ ﻮ
ﻮب أ ﺪ ﻬ
ﺎت وا
ح
ا ﺰهﺮى ،وأه
ا ﻮم ا ﺎ ﺔ .
4
.5ا ﺎ ﻮن
ﺔ وا ﺮ ﺔ و ﺎ ﺔ ﺮ
ﻜ ﺔ آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
هﺪا ﺔ اﷲ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ وا ﻜ ﺔ ا
ﻰا
ﺎ ﺪ ﻬ وإ ﺎ ﻬ
ﺔ " إ ﺎن
ع
ﻮل وا
ﻰ
"
ا ﻮ ﻮن
ىﻰ ا ﻜ
ﻬﺎ .
.6و
أ ﺪﺎ
ﻮ ﺎ
ا
و
و
دى ﺮ
ﻬ
ﺎ ﺪ
.وأن
ا ﻮﻰ و
ا ﺎ
ا
ﻰ
ﻮ ﺎ إﻰ
ﺎ ﺪﻬ و
وﺎ
ﺎ ﻬ وا ﺮا ﺎ ﻬ
وي ا ﺬي ﺪ
ﻮص
ا ﻮ ﻮع .
وأ ﺮا أ ﺄل اﷲ أن
ﺎ ﺎ
ا
إ ﺎم هﺬا ا
را
و
ﺰاء وز
ﻮ
ﺮي
ﺰﻬ
ﺮ ا ﺰاء
هﺬا ا
ﺮو
ا ﺪار
ﺎ ﺎ
ﻮ و ﻮة إ
وأن ﻜﻮن هﺬا ا
ﻮ .
ﺎﷲ ا
ا
ﺎ اﷲ و
،وا
ا ﻮآ
ﺪ ﷲ رب
.
ﻮ ﺎت ا
ﺚ
ﻜﺮ و ﺪ ﺮ 5-4 ....................................................
ﻮ ﺎت ا
8-6 .................................................
اﻷول
ا
ﺪ ﺔ
أ-
ﺔا
12-9 ...............................................
5
ﻜ تا
ب-
13 ............................................
أهﺪاف ا
13 ...............................................
د-
ﺪﺪا
14 .................................................
-
ﻬ ا
15 ..................................................
و-
ا
ج-
16-15 ..................................................
ا
ﻬﻮم ا
ا ﺜﺎ ﻰ
وا ﻬﺎر وآ ﺔ دور ا
وا ﺮ
أ-
ﺮ
ا
ب-
ﺮ
ا ﻬﺎر 19-18 ..........................................
ج-
17 ...........................................
آ ﺔ دور ا
-
وا ﺮ و
ﺮ ﻮرة
ا ﺔ 38-20 .................... 40-37
ا
و ﺎﺋ
ﺮا
وا ﻬﺎر 19 ............
ا
ا ﺜﺎ ﺚ
وا ﻬﺎر
ا ﺮن
6
أ-
و
ب-
ا
وا ﻬﺎر 39 ...................................
ﺔا
-1ا
و
-
ﺮ ﻮرة ا ﺮ ﺎن ا ﺔ 41-40 ............ 47
-
ﺎم ا ﺔ 44-41 ............. 96
ﺮ ﻮرة ا
وا ﻬﺎر
ج-
ﻜﺔ
د-
ﻮ ا
ﺮا ﺔ وا ﻬﺎر و
40-39 ...........
ﺎب ا ﺔ 44 .............................
-
ﺮ ﻮرة ا
ﺮا
وا ﻬﺎر 46 ...............................
ﺮ ﻮرة ا
-
وا ﻬﺎر
ا ﺔ 47-46 ....... 73-71
ﺎ 48 ..................................
-
ﺮ ﻮرة ال
-
ﺮ ﻮرة
ا
ﺮاء ا ﺔ 46-45 ............ 12
ﺮان ا ﺔ 49-48 .......... 27
ﺎن ا ﺔ 51-49 .............. 29
ا ﺮا
ا ﺎ ﺔ
ﺎ
أ-
ب-
ا
ا
53-52 ............................................
ﺮا ﺎت وا ﻮ
ﺎت -53 ..................................
54
ا
ﺎدر ا ﺮا
57-55 ............................................
7
ا ول
ا
ا ﺪ ﺔ
ﺔا
أ-
ﺚ
ا ﺮ ن هﻮ آ ﺎب
ﺎ
ﺪة و ﺮ ﺔ ،و ﺪ أ ﺮ ﺎ ا ﺮ ن ﺄن اﷲ ﺎ ﻰ ﺪ
ﻰ ا رض
أ ﺎ،
ﻮ ﺎت
ﻮل
ﺎﻰ " :
☺
☺
⌧
☺
) ا ﺮة .( 29 :
وآﺬ ﻚ ا
آ ذﻚ
وا ﻬﺎر وا
ﺮغ داء ا ﻬ ﺔ ا ﻰ
وا ﺮ ،وآ
ﺎ
ﺎ ﻰ ا رض ﺪور
أ ﺎ،
أ ﻬﺎ ،ﻮل ﺎ ﻰ " :
☺
8
⌧
ا ﺎ ﺔ:
-
)
(.
وآ ﺎ ﺮ ﺎ أن ﻰ ا ﺪ ﺎ ﺎ ﺎت أو أو ﺎت ،ﻬ و
ا ﻬﺎر
و
و
ﺪد ﺰ ﺪ و
ﻮم
وآ
ﻬﺎ
ﺪﺮ
ا
ﻬﺮ ا ﺮ ،وا ﻮم وا ﻜﻮاآ .
وا ﺮ وا ﻮم وا ﻜﻮاآ
ﺪم
وأ
ﻬﺮ ا
ﺎ .وهﻮ د
ﺎ
ﻮد
وا
و ﺬل
و ﻜ ﺔ ".
ا
ﺎزل آ
وﻜ
ﺪر اﷲ ﻬﺎ
أو
ﺎ
" أن ا
ﻰ
ﺎ
ﺮ .ﻬﺬا ا ﺪ ﺮ وا ﻮ
ﺎدا ،ﺰ ﺰ
ﺎت ا ﺪا ﺔ
ا ﻬﺎر،
ﺮ
ﺪارة
ﻰ إﻰ
ﺪرا
ﺪ ﺮا.
ﻜ ﺔ ا ﺰ ﺰ ا ﺬي ﺰ
هﻮ
ﺎ ،وهﻮ ا
ﺮ
ﺮا
ﺎزل
ا ﺬي ﺪر ا
ﺎء
1
و
ﺰع
ﻜﺮ
ﻰ
ﻮﺔ
ا
.
ﺮي
دو ،وأ ﺎ ا ﺮ ﺪر اﷲ
ﺪا و
ﺔ ﺪأ ه
ﺎ
ﺎ
ﻰ ﺪرة ا ﻮا ﺪ ا ﻬﺎر :
ﺮ ﺪر اﷲ ﻬﺎ
ﺰ ﻬﺎ آ
ا ﻬﺎر وا
اﷲ ﺎ ﻰ ،وآﺬ ﻚ و
ا ﻬﺎر
ا
.ﺄﺎ
ا
ﻰ و ﺪا ﺔ اﷲ ﺎ ﻰ وآ ﺎل ﺪر هﺬا ا
م
ﺎة ا ﺎس .و ا ﺮ ﺔ
،
ﺔ " :ﺪأ ه
وا ﺮ ،وا
ا
ﺪا ،و
ﺮا ،و
ﺮ
ﻜ
،
ﻰ ﻜ
ﺎت اﷲ
ﺪ ﺮا،
ﺮا
،ﺪر
ﺮ
".
وا ﻬﺎر ،و ﺎ ﺮ ا ﻮم وا ﻜﻮاآ
ﻜ
أن
أن
ا ﺮ،
ا ﻬﺎر ،ﺪ
ا ﺪر ﺪ ،وا ﺮض
ذ ﻚ " :ا ﺬآ ﺮ
.1 ﺎﺋﺾ
ﺪ اﷲ ا ﻘﺮ ﻰ ،ا
ﺮ ا ّ ﺮ – ط ,- 2ﻜ ﺔ ا
ﺔا
ا
و
ﺪﺎ
ﺔا
ﺮ ،ا
و
ﻮ ﻮر
ﺎء و
ﺮ
ﻜﺎن – 1428هـ
9
ﺎ
ا
ا ﺎس وا ﻮان ،و ا
ﺮون
وا ﺮ وا ﻜﻮاآ
أن
ا
ﺮا
ﻚإﻰأ
وا ﻬﺎر هﻮ د ﺔ
2
ﻰ أن ا رض
.ﻮل دور ا رض ،ﻮ ﺪ
وذ ﻚ هﻮ
ﺎ
ا ﺮن
.
اﻜ
ﺔ وا ﺎ
ا ﺎ ﺎء
.ا
ﻮن
وآﺬ ﻚ،
أن ا
ﻬ
ا
ﻮر ا
ا
ﻰو
ر ﺎل
ﺎد ﺔ
ﺪ ﺮ .ﻜ ،ﺪ أ ﺎر إ
،ﻜ
م
ا
3
ﻮل ا رض ،أم ﺪور
ﺪور ا
؟ ".
ﺪور ﻰ ﺎز .ﺪ ﺎ ،أآ ﺮ ا ﺎس ﻜﺮون أن ا
ﺪور ﻰ ﺎز
أن
ﺎهﺪ ا ﺮ ه
،
ﻰ
ﺎ
ﻮ ﺎ.
ﺪ ﺮر اﷲ ﺪور ا ﺮ ﻰ
ﻮ
ﻰ
ﻜﻮن ﻜ
ﺪ ﺮا
ﻬﺎ ﺎ ﺪر.
وذ ﻚ آ ﺔ دور ا
وا ﺮ ا ﺬى ﻮر ا رض
ﻬﺎ ﺪور ا رض .و ﺮف ،أن ا رض
.2 ﺪ ا ﺪ ا ﺎ ﻮ ﻰ ،ا ﻘﻮل ا
ﺔ
ﺄن ا رض
ﺪﺮ.
ﻰ
ﻰ رأ ﻬ ﺄن ا رض هﻮ
ف ﻰ ا ﺮب " ه
ﻜﺎ ،ﻜ ا ن أن ا
ﺎز .إذن،
ﺪﺮ ؟
ﺮ ر ﺎل ا ﻜ
.
ا ﺮن ا ﺎ ﺮ ،أن ا ﺮ
أي
ﻰ
ا رض ﻮل ا
وا ﻬﺎر ,و
و ﺔ ا رض ﻮر ا
ا ﺔ ،وهﻮ
ا ﺮن ا ﺎ أن ا رض هﻮ
ﻜﻮن أي
ﺪ ﺮة و ﺪور ﻮل
ﻰ ﺎ ﻬﺎر ،ﻜ ا ﻜﺎن أو ا ﻮ ﺔ ا ﺬي
ﻜ ا رض ،ه هﻮ
م
ﺎم ا ﻜﻮن ،وآ
ﻮم ".
ا
ﻰ
ﺮ ﻮرة
،دار ﻮر ا ﻜ ﺎت
ﻰ ﻜﻮن
ﺪور ﻮل ا
ﺮ وا ﻮز ،ا
ﺮا
،ﻜ
ﻘﺔ اﻷو ﻰ 1423هـ 2002 -
Drs. Muhammad Said, M. Hum. , Pesona Surah Yaasiin , Jakarta 2008 .3
10
ا
ﺪور ﻮل ا رض وآﺬ ﻚ ا ﺮ ﺪور
وا ﻬﺎر ا ﺬى ﺪ
ﺎهﺪ دوران ا رض ،ﻜ
أن
ﺮ ﺔ و ﺮوب ا
ﻰ ﺎ ﺮآﺔ.
ﻰ
دور ا رض
أن
ﺮ ﺔ .و ﺮك ا
نا
ﺮك .و ﺪور ا رض ﺮة ,ﻜ ا ﻮ ﺔ
ﺎ ﺔ .إذن ،آ در ﺔ ا ﺮض
ا ﻜﺎ
ﺮ
ﺮ
أر ﺔ و
60 x 24د ﺔ = 360 :أر ﺔ د ﺎ .
ا ﺬي
د ﺔ = ﺎ ﺔ وا ﺪة .ﻜﺎن ذ ﻚ
وﻜ اﻮ ﺔ و
ﺎهﺪ
ﺮك ﻮل ا رض ،ﻜ
ﺮ ﻮل 360ﺮ ﺎ .و ﺪور ا رض ﺮة هﻮ
و ﺬ ﻚ ،ﺮق ا ﻮ
ﻮع
ا ﺮ ﺔ إﻰ ا ﺮ ﺔ
أن ا
ﺄن ا
ا رض ﺪ
ﻰ
ﺮﺎا ن.
وا ن،
ا
ﻮل ا رض
ﺮا
ﺮ ﺮ
15ه = 4 x 15
ا رض أر
15ﺮ ﺎ.و ﻮاز ﺔ ا ﻮ
و
ﺮ
ﺎﻮ
و ﺔ
ا ﺬي
ﻮن
اﻮ ،
هﻮ
ﺎ
ﺎ ﺔ وا ﺪة .
آ ا
ﺪ 15أي أ
ا ﺮض
ا ﺮ ﺔ oدر ﺔ ﺮ ﺎ هﻮ
ا
ﺎ ﻰ
ﻰ ﺎﻮ
ا ﺮض ا
ا
ﺎ ﻰ أي ا ﻮ
ﺎ ﻰ
ا ﺮض ا
ﺎ
ﺎف 15
ﻰ ﺎ ﺮض ا
ﺎ ﻰ أي ا ﻮ
ا
ا
oا ﺮض ا ﺮ ،و
ا
1 x 15\105ﺎ ﺔ = 7 + GMTﺎ ﺔ.
ا
ا
ﺎد ,ﺪور ا رض
و ﺪد
ا رض ﻰ ﺮ ﻬﺎ.
ا
ﺎ ﻰ ﺮ ﺮا .ا ﻮ
ﻰ .وا
ا ﺮض
ا ﺪو
ﺔ
ﺎ
ﺎ ﻰ ،وهﻮ ،120 ،105و . BT 135إذا و
ا ﺮض ا ﺮ ،و ﺰ ﺪ و .إذن ،و
ﻮاء
ﻬﺎت ا ﺮ ﺔ أو ﻬﺎت
ﺪﺎ
ﺎز دوا ﺎ .و
ﻮاء .ﻬﺬا ،دور ا رض
و .ﻜ إذا و
ﺎ
o
BT 105هﻮ + GMT
دور ا ﺮض أ
ﺮﺪ
ﻜﻮن ﺮ
ﺮا
ﺎ
ﺪﺪا
ا ﺎز إ ﻰ ا ﺎء
ا رض
ﺎر
وا ﻬﺎر وآﺬ ﻚ
11
أ ﺔ أ ﺮى ,ه :
-1ﺎ ﻬﻮم ا
وا ﻬﺎر ؟
-2آ ﺔ دور ا
وا ﺮ
ﺔا
وا ﻬﺎر ؟
-3ﺎ و
ج-
أهﺪاف ا
وهﺬا ا
ﺚ
ا ﻮا
-1
-2
ﺮ ﺔ آ ﺔ دور ا
-3
ﻰا
ﻬﺪف إ ﻰ :
ﺮﺔ
ﺮﺔو
ﻰ
ﺮا
وا ﻬﺎر ؟
ﺔا
وا ﻬﺎر.
وا ﺮ
ﻰ
ﺮا
وا ﻬﺎر.
وا ﻬﺎر.
Widagdo Mangunwiyoto Harjono, Pokok‐pokok Fisika SLTP kelas 1, penerbit Erlangga, Suplemen .4
GBPP kurikulum 1994
12
ﺪﺪا
د-
ﺚ
ﺮي ﻮ ﻮ
إن هﺬا ا
ﻬﺎ ﻰ
وو
ا
و
ﺪث
ﻮء ا ﺎت ا ﺮ ﺔ .وإن ا ﻮ ﻮع ا ﺬي ﺄ ﺪث وا
،ﺬ ﻚ ﺮى ا ﺎ ﺔ ﻰ
ﻬ ا ﺎول و
وا ﻬﺎر وو
ﻬﻮم ا
وا ﻬﺎر
ﺮورة
ﺎ ،ﺪدت
ﻬﺎ
-1ﻮرة
ﺪ ﺪ ا ﻮ ﻮع .و ﻜﻮن ا
ﺮ ا ﺎت ا
ا ﺮ ن .وا ﺎت ا
ا ﺪى
ﺪث
ﻮم ا ﺎ ﺔ
ﻬﻮم ا
ﻬﺎ ه :
ا ﺔ 40-37 :
-2ﻮرة ا ﺮ ﺎن ا ﺔ 47 :
-3ﻮرة ا
ﺎم ا ﺔ 96 :
-4ﻮرة ل
-5ﻮرة
ﺮان ا ﺔ 27 :
ﺎن ا ﺔ 29 :
-6ﻮرة ا
ﺮاء ا ﺔ 12 :
-7ﻮرة ا
ﻬ ا
-
وا
ا ﺎ و
ﺪ
ا ﺔ 73-71 :
ﺚ
هﺬا ا
ﻮء
ﻬ ﺎ و
ﺪ
ﻜ تا
اﻮ
ﺎ،
ا
و
ا ﻬ
ﻮ ﺎت و ﺮد أ ﻮال ا
ﺎء
13
“ Pedoman Penulisan Skripsi, Tesis, Disertasi UIN Syarif
Hidayatullah Jakarta Tahun 2008 “.
ا
و-
ﺚ
إ ﻰ أر ﺔ
ا ول :ا ﺪ ﺔ،
ﻰ :
،وأهﺪا ،و ﻬ ،و
.
ا
و ﺪﺪا
ا
ا ﺎ ﻰ :ﻬﻮم ا
ﻰ :ﻬﻮم ا
وا ﻬﺎر و
ا
ا
ﺔ ا
ﺮ ﻮرة
ا ﺎ
،
وا ﻬﺎر وآ ﺔ دور ا
وا ﻬﺎر ،و ﺮ ﺔ آ ﺔ دور ا
،
ﻜ ت ا
وا ﻬﺎر ،و
وا ﺮ
ﺮا
ﻰ
.40-37 :
:و ﺎ
وا ﻬﺎر ،وا ﻜ ﺔ
، 27 :وا
ﻮل ،وه :
ﺎم ، 96 :وا
ا
ﺮا
وا ﻬﺎر
وا ﻬﺎر ،
ا ﺮ ن ،و
ﺮ ا ﺮن
ﺮاء ، 12 :وا ﺮ ﺎن ، 47 :وا
ﻰ:و
ﻰ ﻮرة ال
ﺔ
ﺮان
73 – 71 :
،و ﺎن . 29 :
ا
ا
ﺎدر ا ﺮا
ا ﺮا
ﻰ :ﺎ
:ا ﺎ ﺔ ،و
ا
وا ﺮا ﺎت
.
14
ا
ﻬﻮم ا
ﺮ
أ-
ا
ا ﺎﻰ
وا ﺮ
وا ﻬﺎر وآ ﺔ دور ا
وا ﻬﺎر :
ﻰا
:
ﺪث
ا
-
:
-
– ﻬﺎري :
ﻮﻮ
،
،آﺎ ﻮل ا ﻰ
ﺮ إﻰ
ﺮ ﺔ
ﻜ
ﺔ
ﺎ
ﺎ ﺔ
وهﻮ
ﺎدة
ﺎس
ا ﺪورة ا ﻮ ﺔ
15
ﻮء –
م ،و ﻜ ﻬﺎ
ا ﻮ ﺔ ﻮم – ا
) ا
ا ﻬﺬ
ﺔ.
ﺪ
5
ﺪ ا ﻬﺎر وا
:ا
ﺪ أ ﻰ ا ﻬ ﺜ :ا ﻬﺎر ا
-
ا
وا
ﻜ
ﺔ.
ا ﻬﺎر ﻮم و
.
ﺮات دور ﺔ
ا ﻬﺎر و ﺪؤ
( :
ﺎ ﺪورة
ﺮوب ا
م.ا
وهﻮ
ﺪا
وا ﻬﺎر ا
ﺎء .
،وا ﻬﺎر ا
ﻜ
ﺎل ﻬﺎر و ﻬﺎران و
ﻮ ﺎن و
،و
و
ﻮم ،
ن ،إ ﺎ وا ﺪ
أ ﺎم ،و ﺪ ا ﻮم ﺔ و
ﻬﺎ ﺎل
6
ﻰ ا ﻬﺎر :
-ﻬﺎري :
ﺪث أ ﺎء ا ﻬﺎر ،أو آ ﻮم .
ا ﻬﺎر :ا ﺎح اا
ا
ﺔ
ﺎء ﺎ
ﺎ
،ﺎل ) ا ﺮ ﺰ (
ﻰ
،و
ﻰ
.5 ا ﺪآ ﻮر ﺪ ا ﺰ ﺰ دار ا ﺮ ،ا ﻘﺎ ﻮس ا ﻄ
1994م
.
ﺮ إ ﻰ ﺮوب
ﻰ ﻬﺮ ،ور
ﻬﺮ .وأ ﺎ ﻮ ﻬ :ا ﻬﺎر :ﺮخ
م
ﻮع ا
،و ﻮ ﻮن :إن ا ﻬﺎر
ﻬﺎر ،آﺄ
7
ا
ﺮ ،ﻬﻮ
ﻬﺮ ،
وﻜﻰ
ﺎ ) ( ﺮج
8
ا ﺮ ،ﺮﻰ– ﺮﻰ،
ا ﻘﻮق
ﻮ ﺔ – ط 1425 1 :هـ 2005 -
ﻮر ،ﺎن ا ﺮب ) ،ا ﻘﺎهﺮة -دار ا ﺪ ﺚ ( ،ص 178 :
.6 ا
ا ﻘﻮق ﻮ ﺔ ،ط 1425 ، 1 :هـ 2005 -م
.7 ﺪ ا ﺰ ﺰ دار ا ﺮ ،ا ﻘﺎ ﻮس ا ﻄ ا ﺮ ،ﺮ ﻰ – ﺮ ﻰ ،
ﻰ ا ﺔ ) ،ﺮوت :دار ا ﻜﺮ ( ط ، 1 :ﺔ 1415 :هـ -
ﺎرس زآﺮ ﺎ – ا ﻮ ﻰ ﺔ 395هـ ،ﺠ ا ﻘﺎ
.8 أ ﺪ
16
ا ﻬﺎر :ﺰح اا ﻮم ،و
ﺎ وا
ﺎط ،وا
أ ﻬﺮة ،و
:هﻮ و ﺪ ا ﻜﺮوان ،و
:ا ﻬﺎر ذآﺮ
:هﻮ ذآﺮ ا ﺎري ،وا
ﻰ
.
-ا ﻮهﺮي :وا ﻬﺎر ﺮخ ا ﺎرى ،ذآﺮ ا
ﻰ ﻰ آ ﺎب ا ﺮق
.
-وا
:ﺮخ ا ﻜﺮوان ،ﻜﺎ ا
و ﻜﻰ ا ﻮزي
ا ﻬﺪى
ﻰ
وا
ﺮ:ز
ﻰ ا ﻮاد آﺄ
وا ﻬﺎر ؟ ﺎل
ا ﻬﺪى أن ا
هﻮ ا
:ا
ﻰ أن ا
ا ﺮوف ،وآﺬ ﻚ ا ﻬﺎر ،ﺎل
ﺮا
9
وا ﻬﺎر :
ﺎدر
هﻮ
وا رض هﻮ X 23400ﺮ
149500000آ ﻮ ﺮ ﻜﻮن 150000000آ ﻮ ﺮ .وا
وا
ﻰ ا آ ﺮ هﻮ 151175080آ ﻮ
146188840آ ﻮ ﺮ .أن ا ﺪ
500ﺪ ﺎ أو ﺎ ﺔ وا
.9 ا
ﻮر ،ﺎن ا ﺮب ،
ص 717 :
ا
ﺎ
ﻬﺎر
ﺮخ ا ﻜﺮوان وا ﺮخ ا ﺎرى .
وا ﺮ و
ا
ﺎ
#
وآ ﺎ ﺎل ﻰ آ ﺎب ا ﺰ ﺎء إن ا
ﺎﺔ
ﺎن ﺪم
ﺎل إ ﻰ وأ ﺮ ا ﺆ
ﺪ
ا ﺮزدق وهﻮ :
آ ﺔ دور ا
ب-
ﺪة أن
ﻮ
ﺮ
إﻰ ﻮ
ﻬ
ﺎا
أﻰ
ﺮى
،ﺎل " :
ا
ﺮ ،ﻜ
إ ﻰ ا رض هﻮ
د ﺔ .وآ ﺎ ﺮ ﺎ أن
ﺔ ﺮا ﺔ
ّ
ﺮﺔ ﺨﺔ
ا ّﺎدة اﻷ ﺎ ﺬة ا ﺨ ّ
ا
ﻮس ،
ﺔ ا رض أو
ﺎﺔ
ا ﺪ
ا رض
ﻰ ا
ا ﺎر إ ﻰ
ا ﺎر ﺮ ﺔ إ ﻰ
) ،دار ا ﺪ ﺚ – ا ﻘﺎهﺮة ( ،
17
300000آ ﻮ ﺮ .
ا
ا ﻜﻮآ
ﺎﺔا ﺮ
ﺮ ا ﺮب
ا رض هﻮ إ وا ﺪ
ا رض هﻮ ر
و
ﺮك ﺎ ﺪوران .وزآ دورهﺎ هﻰ ا ﺎ و
ا
أن ﺪور ﺮة ﻰ
ﺪور ا
ﻮر وا ﺎج ا
ﻮل ا رض
و ﻚ ا ﺮآﺔ ذه
أ
إ ﻰ ﺮآﺰ ا
آ ﺎ ﻰ ﻮل اﷲ
ﺰ
ﺎ ﻬﺎ
ءو
ﺮ
إﻰ ا ﺎ و
ا
ﺔ ا
ﻮء وآﺬ ﻚ أن
ور
ﻰ
ا ﻮم ،و
ور
ﺮ
ﺮ ﺔ 20آ ﻮ ﺮ
ﻰ ﺄ
" 10.أ
ﺎ ﻰ ﻰ ا ﺮ ن ا ﻜﺮ
ﻮء .و ﺪ
".
ا ﻮم .
ا ﻜﻮاآ
.
11
" :
☺
☺
☺
☺
⌧
☺
☺
⌧
)
و
ﺮ
هﺬ
ا ﺔ
. ( 40-37 :
))
☺
"
(( ،أن آ ﺔ
"
ا
ﺔ
ﺮاب
Drs. Zamroni dkk, Acuan Pelajaran Fisika untuk kelas 2 SMU Semester Pertama, Penerbit - 10
Yudhistira, Pendekatan Kurikulum Berbasis Kompetens hal : 28 ‐ 29i
.11 ا ﻘﺮاءة Apex :
18
ﺔ"ا
ﺎل
آﺎ
ﻰ
ا ﻜﺮ
ا ﺮن
"
" ن ا ﻬﺎر هﻮ
☺
ﻮ ﻮد ا ﻬﺎر ﻜﻮن و ﻮد ا
آ
ﺎب ا
.و
ا
ا ﻬﺎر
ﻮد ا ﻮا ﺎت .
ﺎع
"
ﺎهﺮ ،
.ﺬهﺎب ا ﻬﺎر ﻜﻮن
12
وأ ﺎ آ ﺔ "
" إذن ه
☺
.ﻰ هﺬ ا ﺔ ﻬﺎ ﺮف ) إذا ( .وا ﺮف ) إذا ( ﺪل ﻰ و ﻮ
ا
ﻰ أن ذهﺎب ا ﻬﺎر وا
ﺄة .
ﺎدة ،آﺎ
ﺎ.
ء
ا
وآﺎ
ﺎ
ا
ء
.إذا ذه
ﺎ .ﺬ ﻚ ا ﺬى ﺪ ﺎهﺪ ﺎ
ا ﻬﺎر آﺎ ﺔ ﻜﺎ
ﺔ
ا
13
ا ﺮدات :
ا ﻬﺎر :و ﺔ ﻬ
و ﺔ ﻬ اا ﻬﺎر أي ﺰ
ا
ا ﻬﺎر
ﻰ إ ﻜﺎن ا
ﻮن ﺎ
ﺈذا ه
ﺮ ﻬﺎ
:أي ﻜﺎن ﻬﺎ
ﺎوز
-ذﻚ ﺪﺮ ا ﺰﺰ ا
:أي ﺮ ﻬﺎ
ﻜﻬﺎ ﺪ ﺮ أي
-
ا ﺰﺰ
ﻜ ا
ﻜ
ا
.
.
Syaikh Muhammad Al‐Utsaimin , Tafsir Surat Yaasiin , Penerjemah : Arya Noor (Kuwais) , Editor : .12
Abu Nadhil, Lc , Akbar Januari 2009 hal : 221 ‐ 222
Syaikh Muhammad Al‐Utsaimin , Tafsir Surat Yaasiin , Penerjemah : Arya Noor (Kuwais) , Editor : .13
Abu Nadhil, Lc , Akbar Januari 2009 hal : 221 ‐ 222
19
:أي
أ
ﺔو ﺮ
ا
ﺎ ﻜﻮن
ا
ﻬﺎ أن ﺪرك
ﻬﺎ أن ﺪرك ا ﺮ
-و ا
ﺎ
-وآ
ﻚ
ﻮن
ا ﺎرة
ﻚ
ا ﺰل وهﻮ
-
و
:أي آ
ﻮن أي
ﺮى ا ﺮ
هﺎ ﻰآ
ﻮن
ا
وا ﺮ وا ﻮم
ا
وا ﻜﻮاآ ا ﺎرة .
:آ
ا
ﻜﺎن ا
:أي
-وا ﺎزل وا ﺪهﺎ ﺰل
ﺮﺎ
:وهﻮ ا
ﺪ ﺮة آ ﻜﺔ
14
ا ﺎة و ﻮهﺎ ،
ا ﺪ
وﻮ
:أي دا ﻮن ﻰ ا
-و ﺪر ﺎ
ﺎ .
ﺮون وا ﻚ دا ﺮة
ﻮء
ﻬ
.
:أي ﺄن ﺄ
ا
وا
ﺮد
:أي
ﺎن ﻰ ا
ا ﻬﺎر
-أ
ﻮس آﺎ ﺮ
ﺮ ا ﻬﺮ .
ا
-
ﺎر
ﻰر
وهﻮ أ
آ ﻮد ا ﺬق ا ﺬي
إ ﺎء
.
م
ﺮ ﻰ ﺎزل
ﺎﺔا ﻰ
ﻬﺎ ا ﺮ ﻰ
ﻮم و ﺔ
.14 أ ﻜﺮ ﺎ ﺮ ا ﺰاﺋﺮي ،أ ﺮ ا
و ّﻘ ﺔ
ﺮ ﻜﻼم ا
ّ ا ﻜ ﺮ و ﻬﺎ ﻪ )) ﻬﺮ ا ﺮ
ﻰ أ ﺮ ا ﺎ ﺮ ((،
ﺔ ﺰ ﺪة
ّ ﺔ
20
ﺎد
-
ﺎر ﻰ أوا ﺮ
:أي
ا
ﺮ وﺮ
آﺎ ﺮ ﻮن ﻰ رأي ا
-وا ﺮ ﻮن
:هﻮ ا ﻮد ا ﺬى
ا ﻮل ﻮس وذق وا
ﻰ ﻬﺎ
-أن ﺪرك ا ﺮ
:أي
ﻮر ،ن ﻜ
و
ا
ﺮ
:أي
-
ﺎر
،ﺈذا أ ﻰ
ﺮ ﻬﺎ
وا ﺪ ﺪا
ﻰو
ﺄ ﻰ ذآﺮهﺎ
ﻬ ﺎ دورة ﺎ ﺔ ﻰ ﻜ
ﺪ
-وا ﻚ
،و ﻰ ﺬﻚ
ﺮى ا ﻜﻮاآ
:
ﺪار
ﻰ ا ﺎت :
ﺎ زال ا ﺎق
ا ﺮه ﺔ
ﻰ إ ﻜﺎن ا
(( أي
))
ﺎ ﺔ ﺎل ﺎ ﻰ
وو ﻮ
ﻰ ﺪرة اﷲ
ﺔ ﻬ أ ﺮى
ﻰ ا
))
(( أي
ﻮن أي دا ﻮن
ا
ا
ا ﻬﺎر
م ﻬﺬ
ﺔ
☺
))
(( أي
ﺮهﺎ ،و ﻬﺎ
ا ﺮش و
ﺄذن ﺎ
ﻰا
،وﻮ
☺
ﺮي ﻰ ﻜﻬﺎ
ﺮ
ﻰ ﺰ ﺔ
ﻰ ﺪرة اﷲ
ﺈذا ه
ﺪئ
ﺮهﺎ وإ
ﺮ وهﻮ ﻬﺎ ﺔ ا ﺎة ا ﺪ ﺎ ،وإ ﻬﺎ
ﺎف دورا ﻬﺎ ﺄذن ﻬﺎ آ ﺎ
ﻬﻰ
ﺪآ
ﺬﻚ ا ﺮ
ﺮهﺎ وذ ﻚ
ﻮم
ﺪا ﺮ
21
ﻰ اﷲ
ﺪ
و
ا ﺮش وآﻮ ﻬﺎ
وآﻮ ﻬﺎ
ا ﺮش
ﺮا ﺔ
.
ﺄذن ﺆذن ﻬﺎ
ﺮا ﺔ
.إذا آﺎ
ا
ﺔ ﺪﺮ أ ﺮ
أ ﺮى ﺬ ﻚ وأ ﻬﺎ
ﻬﺎ
ﺎ ﻬﺎ ﺈذن ر ﻬﺎ و ﻮل و ﻜﺮ و
ا ﺎص و
ﺎ
ﺄذن و ﺆذن ﻬﺎ ،و ﻮ
15
ﺎ ﻜﻮن آ
ﺎ ﻰ ))
(( أي ا ﺎ
ﻜ
ﺮاد ا
ا
،و ﺪﺮ
و ﺎم
ﺎل أ ﺮ
ﺮا
ﺮا و
إ اﷲ ،أ
ﻜﻬﺎ ﺎ ﺎ ﺔ و
ﺮهﺎ ﻮال ا ﺎة
ﺮا إذ ﺮ
ا ﺪع هﺬا ا ﺪاع
وﻮ
ﺪ ﺔو
ﻰ ذ ﻚ ﺮاب ا ﺎ ا ر
وأ ﺎت ؟ ﻰ ،إن اﷲ ﻰ آ
ا
ﺮ
ﻮاهﺎ
.آ ذﻚ
وا ﺪ ﺮ ﺎدر
ﺪر
ﻰ إ ﺎء
ﺪﺮ.
ﺎ ﻰ ))
☺
(( هﺬ
⌧
أ ﺮى
ا
ﻰ
ﻰ إ ﻜﺎن ا
وا
و
ﺎب إذ ﻮ
ﺎ ﺮ ﺪأ ه
ﺮ ﺪور ﻮل ا رض ﺪد
وا ﺮ آﻮآ
ﺎ ﺮف ﻮم و ا ﻮع و
ﺮا و ﺄ ﺬ
،
ا ﻬﺮ ﺪرا آﺎ
ا ﻬﻮر ﻜ ﺮ
ﺄ ﺬ
ﻬﺮ و
ﻬﻮر
ا ﻮال وا
ﺮ ا ﻬﺮ آﺎ ﺮ ﻮن ا ﺪ أي آ ﻮد ا ﺮ ﻮن أ
ذ ﻚ ﺎ ﺪة ا
ﺎن ا ﺬي
ﺪرة اﷲ ا ﺰ ﺰ ا
ﻰ
ﻰ إ ﺎدة ا ﺎة
آ ﺮى ﻮ ))
.15 أ ﻜﺮ ﺎ ﺮ ا ﺰاﺋﺮي ،أ ﺮ ا
ا ﺪ ﺔ ا ﻮّرة
هﺬ ا رض أ
ﻜ ﺔا
ﺔ
ﺔو
ﺎ
ﺎ
ل
ﺎم
ﺮد
ﺮن .
ﻰ
ﻰ
ﻮس آ
هﺬا ﺔ آ ﺮى
ﻰ
ﺎب وا ﺰاء ؟ ﻰ ،إ ﻬﺎ
ﺔ
☺
ﺮ ﻜﻼم ا
ّ ا ﻜ ﺮ و ﻬﺎ ﻪ )) ﻬﺮ ا ﺮ
ﺔ 1994 – 1415 :م ،ط ، 1 :ص 379 - 378 :
ﻰ أ ﺮ ا ﺎ ﺮ (( ،ﻜ ﺔ ا ﻮم وا ﻜ
22
ا
ﻮن ﺬا
ﻚ
و ا
ﻬﺎ
وا ﺮ وا ﻜﻮاآ ا ﺎرة
ﺪام
إ ﻰ ﻬﺎ ﺔ ا ﺎة
ﻬﺎ
ذ ﻚ و ﺮب ا ﻜﻮن .
و ﺮ ﺎ هﺬا أن ا رض
ﺮك ﺎ ﺪوران و ﻬﺬا ﺈن ا
ا رض وآﺬ ﻚ ا رض ﺪور ﻮل ا
ﻰ
ﺮ ا ﺎ
،ﻜﻮن ﺬ ﻚ
ﻰ ﻮل اﷲ
ﺮا
ﺪور ﻮل
وا ﻬﺎر .
ﺎ ﻰ ))
☺
ﺎن ﺪر
ﺎ ﻰ ﻰ ا ﺰ ﺎن ،إ ﺮ ﺎ
ﺮ زا ﺔ ا
ﻜﺎ .ا
ا
ﻮخ .و
ا
ﻮخ ،ا
ا ﺬى هﻮ آ
إ ﺎرة إ ﻰ أن ا ﻬﺎر ﺎرئ
ﻰ هﻮ آﺎ
.16 أ ﻜﺮ ﺎ ﺮ ا ﺰاﺋﺮي ،أ ﺮ ا
ا ﺪ ﺔ ا ﻮّرة
ﻮء ،ا
ﻬﺎ ﻰ ا ﻜﺎن .أي ﺰ
ﺎء ا ﺎرئ
ﺮ ﻜﻼم ا
ﻰا
ﻰا
ا ﺪ وإزا
،آ ﺎ أن ا
وﻜ
ا ﻮان
ﻮخ ﻬ
ﻰ :ﺎل ا ﻬﺎب :ن ا
ّ ا ﻜ ﺮ و ﻬﺎ ﻪ )) ﻬﺮ ا ﺮ
ﺔ 1994 – 1415 :م ،ط ، 1 :ص 379 - 378 :
((
ﻰ أ ﺮ ا ﺎ ﺮ (( ،ﻜ ﺔ ا ﻮم وا ﻜ
23
ا ﻮل ﻰ ﺄو
ﺎ ﻰ )) :
ﻮ
☺
☺
(( أي
ا
ﺪ ﻬﺎ وو
ﺎ ﺮ إذا
وو
ا
ا
ﺪر
ﻬﻰ إ
ﺮ .ﺎ
ﺮا
ﻬﺎء إ ﻰ
ﺮهﺎ
دورهﺎ ا ﻮ ﻰ أو ا ﻮى .
ﻜﺎن
ﻰ ﺮ ﻬﺎ ا ﺪا ﺔ
،وا م
ﺮ ﻬﺎ
ﺮاب ا ﺎ
ﺪ
ﺮ
ﺔ أو
.و
ﻮد .
ﻰ ) إﻰ ( .و
ﺮ ،
ز ﺎن
،ا
))
(( أي ذ ﻚ ا ﺮى ا
،وا ﺪه
وا ﺎ
آ
ﺎم
ﺪور ،ا
ا ﻮل
ﺮ وإ ﻜﺎ
ﺎ ﻜ
ﻰ
ﺄو
ا
ل ،ﺪﺮ ا ﺎ
ﺎﻰ
ﻬﺎ
:
ﺮﺎ
ﺰل آ
ﺎ
ﺔ
))
(( أي
آﺎن ﻰ ﺮ ﺎز ،دق وا
ﻰ
☺
⌧
ا ﻮل .ﺎ ﺮ ﻮن هﻮ ا
ﺪر
))
(( أي
ﻰ
وا
ﻮم .
ﻮ
وا ﺪ
ﻜ
ﺎ
ﻮس و ﺎر آﺎ ﺬق ا ﻮس ا ﺎ
ﺮوخ ،وهﻮ ا
ﻮد ا ﺬى
اﺮ
ﻰ إذا
،إذا ﺎل
،و
ﻰ ا ﺬق
24
ا ﻮل
ﺄو
ﻰ
ﺎﻰ
ﻮ
:
☺
))
⌧
(( أي
☺
ﻮر
ﻰو
ﺪ
ﻰ
ﻰا
ﺎﻰ،و
ﺮ ﺔ
أن ﺪرك ا
ﺮ ﻰ
ﻰو
ﺪ
ا
ﻜﻮن ﻜ ﺎ
ﺎ ﺎن
هﺎ
( ﻰ ) ﺪرك ( آ ﺎ
ﺔ .وا ﺮ
ول .
ﻰ ﺪ ﺮ
،هﻮ أن ا
ﺎ
ء .وآﺬ ﻚ ا
ﻰ ﻬﺮ .ﻜﺎ
ﺎ دراك .وا ﺮ ﺮ ﺔ ﺪ ﺮا ﺄن ﻮ
ﺎد
.
ﻰ هﺬا ،أن آ وا ﺪ ﻬ ﺎ
ﺮ ﺎ ﺮ ﺔ ،وا دراك ﺎ
ﻜﻬﺎ ﻰ
ﺪ ﺮة ﺄن ﻮ
ﻰ
ﻮر ،
ﺮ ا ﺮ .إذ ا
ﺔا ﺮ
.وا
ﺎ ،
ﺮ إ ﺎر ) ﺎ
ﺎ
ﺄن
ﺪم
وا ﻬﺎر ﺎه ﺎ .أي و ا ﺮ ﺎ
أي و ا ﺮ
ﻰ
))
(( أي
أو ا ﺮاد ﺎ
وا ﺪ ،و ﺪا
ﺎ
ﻬﺎ
ا
ﺎ
.
ا ﺎت :
-1إ ﺎ ﺔ ا د ﺔ ا ﺎ ﺔ وا ﺮاه
ﻰ إ ﻜﺎن ا
ا ﺎ ﺔ
وو ﻮ
ﺎ.
-2ذآﺮ ا ﺮ ن
ﺔ
ﻮر ا ﻚ ا
ﻰ ﻰأ و
ﺮف
اﷲ وأن
أو
ﻬﺎ ا ﺎس ا ﻮم إ
إ
ﺰء
هﻮ ر ﻮل اﷲ
ﺮ
ﺎ.
ا
،
ﺮ ا ﻘﺎ
ﺪ ﺎل ا ﺪ ا ﻘﺎ
.17
ﺮاء إ ﻰ – 33ﻮرة اﻷ ﺰاب ( ) ﺮوت :دار ا ﻜﺮ (
ا
ّ
ﺎ
ا ّﺄو ،ا ﺰء ا ﺜﺎ ﺚ
ﺮز
ﺮ)
– 26ﻮرة
25
وا ﺮا
ا
آﺎ ﺎ ا
ﺔ
ﻰ ﺎ
ﺎ
ﺮ وا
ﻰ ا ﺎس إن ه
ا ﻬﺎر
و
ا ﺮوف
ﻬﺎء .و ﺎ
.ﺈ
ﺎ ﻮاب أن هﺬا
.
.وهﺬا ا ﺆال وارد
ﻜﻮن
ﻰا
إدراآ
آﺎن أ
،
ا ﻰ هﻰ ﺔ
19
ا
ﺎل ) أدرك ا ﺎ
ﺪ ﻰ ﺪم ا ﺮ
،وذ ﻚ
( و ﻜ ) أدرك ا
ا ﻰ .ﺎ
إذا
ﺎ
ا ﻬﺎر ،و ﺪ
ا ﺎ
ﻮع وا ﻬﺎر ﺎ .ﺈن
ﺮ
(
:ه
ا ﺔ ﺄ
ﺰم
ﺎ ﺎ ؟
ﺮك ا ﺰام .و ﺎ :أن ا
ﺎم ا
ﺔ
وهﻮ ا
ﻮل
ﺎ ﺔ
ا ﺎة ،أو
إ
ﺔ ا ﻬﺎر
و ﻜ
وهﻮ ﺬه ا ﻬﺎء ،أو ﻜ
ﺎ ﻬ ﺎ .ﻬﺬا ا
ا
هﻮ ا ﺬى ﻜ أن
ﻰ هﺬا أن ﻜﻮن ا
ا
ﺎد و
هﺬ ا ﺔ أن ا ﻬﺎر ،ﺎ
ا ﺔأ
ﺮ ا ﺬى هﻮ ﺔ ا
ا ﻜﺎن ﻮ
ا ﻬﺎر
ﺆ ﻮا ﺎﷲ و
ﺎف ( :ﺆ ﺬ
وإ ﺎ ﻰ ا دراك
و
ﻮ ﺪ ﻰ
ﻮا
ا ﺮن:
ﺮ ﺪرآﺔ
ﺔا
ﺮأ و
وذ ﻚ
ر ﻮ . 18
ﺎل ا ﺎ ﺮ ﻰ ) ا
وهﻮ ا ﺬه
ا ﺬي
ﻜ
ﻮم
ﺎ
ا ﺎ
ﻬﺎ
ﺎق .
ﺎل إن ا ﻬﺎر ﺎ
ﺎ .ن
ﺔ أن ﺎل )و ا
ﺎ
،
ﺪرك ا
أ
ﺎئ
ﺔ:إﺎ
ا
ﺔ
أن
ﺰ
ﻬﺎر( ﺈن ا ﺄ ﺮ إذا ﻰ
ﻰ
ﻮ
)
☺
ﺮ ﻜﻼم ا
.18 أ ﻜﺮ ﺎ ﺮ ا ﺰاﺋﺮي ،أ ﺮ ا
ﺪ ﺎل ا ﺪ ا ﻘﺎ
.19
ا
ﺮ ا ﻘﺎ
،
َ ا ﻜ ﺮ و ﻬﺎ ﻪ )) ﻬﺮ ا ﺮ ﻰ أ ﺮ ا ﺎ ﺮ (( ،ص 379 :
ﺎ ا ّﺄو ،ا ﺰء ا ﺜﺎ ﺚ ﺮ ) ،ﺮوت :دار ا ﻜﺮ (
ّ
26
⌧
( ﺎ ًﺎ
☺
ﺈن اﷲ ﺎ ﻰ ﻰ أن ﻜﻮن ﺪرآﺔ ،
ﺎ ﻮاب ا
و
،أن ا
ﺮ
ز
ﺎ
ا
ﻰ
ﺬ
ﻬ أ ﺮ هﺬ ا
ﺔ ﻜﻮ ﻬ
ﺔو
ﻰو
و
ا ﺄو
ﻮﺎ
ا
،ﻜﺎن أ ﺮى أن ﻮ
ﺪ ا
ﺎ
ﺔا ﺔ .ﺈ
،
ﺪ أ ﺮب إ ﻰ ا
ﺔ،
.و ﻜﻮن ا ﻮل
ا ﺄو
ﺰهﺎ ﻮ
ور ﺪ ،واﷲ ا ﻮ
ا ﻮل و ﺪ ﺪ .
(( أي آ
ﺮ ﻮن ﻰ ﺪار
ﺎ ﺎ
آﺎ ﺎ
ﺎء ا ﻚ ﻰ
آﺎ
إ ﻜﺎن ا
ﺪر ا ﺔ
ﺎ ﺎ و ﺄ ﺮا
))
ﺎ ذآﺮ
أ
ﻰ ا ﺄ ﺮ وا
ﺪم ا
ﺪر ا ﺔ
ﺎ ﺎ
ﻮ آﺎن ا
ﺮ ﺎ،و
ﺪ ﺎ وه
ﺎق ا ﺔ ﻮ
ﺔ ا ﻬﺎر
ﺪم ا دراك ،و
ا ﺮ ن .و ﻮت
ﻮاب
ﺎ
ﺎ ﺎ
أول
ﻚ
ﻮ آﺎن
،ﻜﺎن
ﺪم ا دراك ا ﺪال
ﺪا ،و ﺎ ﺎ أ
ﻰ ا ﻬﺎر
ﻰأﺮ .ﻜ
ﺬ ﻜﻮن ا ﻮل
.ﺈن
ﺎ ﻰ ) :و ﺎ أ
ﻮ
ﺎ ﺔ ،ﺬاك ﻮ ا
ﺎ.
ا
،وهﻮ ﺮاد ا ﺔ .وأ ﺎ
،
ﺮ .أ ﺮى إ ﻰ ﻮاب ﻮ ﻰ ﻮ )ه
أ ﺮى( ﺪ ﺮ ﻬ
ﻰ
ﺪ
ا ﺎ
ﺮ
ﻬ و
ذﻚ ،
ﺔ ا ﺰ ﺔ ﺮا ﻰ ا ﻬﺎر
ﺬرا
ﻚ( ﻜﺄ
ا
أن ﻜﻮن ﺎ ﺔ .ﺈذا أ
ا
ﺮ ﻬ ﺎ ،ﺈ
أو ء
ﻮ
ﻬ ﺎ.و
ﻰ ﺎ
.
ﻰ
ﻰ ا ﺎء .و ﺪم ﺎ ﻰ ﻮرة ا
هﺬ ا ﺔ. 20
ﺮ ا ﺮا
ا
وا ﻮر ﺄ ﻮال ا رض و ﺎ
ﺪ ﺎل ا ﺪ ا ﻘﺎ
.20
،
ﺮ ا ﻘﺎ
ﺎء ،
ا
ّ
ﺎ
ﻰا
ﺮأ
ﻰ :ﺪ أن ا ﺪل
ﻬﺎ
ا ّﺄو ،ا ﺰء ا ﺜﺎ ﺚ
ﺮ
ﻰ
ﺎ هﻮ د
ﺮ ) ،ﺮوت :دار ا ﻜﺮ (
27
وا
ﺮ وا ﺮ ،و ﻰ ﺪر
ﺄﻰا
ﺔ ،و ﺬه
ﻰ
ﻰ
وا ﻮر
أ ﺮ ا ﻮر
))
آ
ا ﻬﺎر ،ﺈذا ا
ﺎ
ﺪ
ﺎ ،و
ﺎء :ا
ﺎروا ﻰ
ﺮة
ﺰع
ﺔ
ا ﻬﺎر ،
ا ﺬى
ا
ﻰ و ﻬ ،وإن ا
ﺎ .
☺
☺
((
أي وا
ا
ﻰ ،ﺪ
ﺮى ﻮل ﺮآﺰ ﺪارهﺎ ا ﺎ
ا ﺬى
ﺮ ﻮ
أن ﻬﺎ ﺮآﺔ ر ﻮ ﺔ ﻮل هﺬا ا ﺮآﺰ ﺪر
و
ﺎ ﻰ
ﻬﺎ
ﻰ
28
ا ﺎ ﺔ ،وهﺬا ا ﻮ
ﻮﺎ ،ا
ﺪ ﺮ ا ﺰ ﺰ ا ﺎهﺮ
ا
ﺄ ﻮا ﻬﺎ ا ﺬى
(( أي و
.
ﺎ
ﺰل ﻰ آ وا ﺪ ﻬﺎ آ
ﺮ ا ﺮ
ﺔ
ﺎ ﺔ و
أو ﺔ إذا
ﺮإ
ﺮون
ا ﻬﺮ ،
ﻮ :
⌧
))
(( أي
ﺮ و ﻜﻮن آﺎ ﻮد ا ﺬى
ا
ﺮ ﻰ ﺎز إ ﻰ
ﺮهﺎ
إذا أ ﻰ
ا ﻮل .
ﺎر
ﻰ ﺪق و ﻮس
☺
))
⌧
ﻬ
ﺎزل ،وهﻰ
ﺮ
ﺈذا آﺎن ﻰ ﺮ ﺎزل دق و ﻮس ،وهﺬا ﺎ
و
ﺎد ،ا ﺎ
☺
))
ﺰ
ﻰ
ﻰ ز ﺎم
ﻬﺎ أن ﺪرك ا ﺮ ﻰ ﺮ ﺔ
ا ﻮم ،وا ﺮ
ا
(( أي
☺
ﺮ ،نا
ﺮى ﺪار در ﺔ ﻰ
ﺮ ﺪار 13در ﺔ ﻰ ا ﻮم ،و ن ﻜ
ﺮ
و
ﻬ ﺎ ﺪارا ﺎ ﺎ
.
))
(( أي و
ا
ﺎ
ﺔا
ﻬﺎ ،إذا أ ﻬ ﺎ
ﺮ ﺎن
وهﻰ ا ﺮ ،ﺔ ا ﻬﺎر وهﻰ
ﺎب
ﺮو
(( أي وآ
))
ا رض وا
وا ﺮ
ﺮى ﻰ ﺪارهﺎ ،وا رض
و ﺔ وا ﺮ
ﺪل .
ﻰ ﻜ آﺎ
ﺮى ﻮل ا
ﺮى ﻮل ا رض آ
ا
ﻰ
ﻚ ﻰ ا ﺎء ،ﺎ
ﺔ و ﻮل
ﻬﺎ ﻰ ﻮم
ﻬﺮ .
29
،وآ
ا ﺬى ﺪور
ﺎو
ﺮ ؟ هﻜﺬا آﺎن ا ﺮأي
ا ﻜﻮاآ
ﺪه ،و ﻜ رأي
ﺮ ﻰ ﺪارات ﻰ ﺎ ا
ﺎ
ا ﺪ
ﺪرة
وﺪ
ﻮان أن ﺪ ﻰ إ
إ
أ
ﺎ ﺔ
ﻮل
:أن
ﺪ
ﻚ ﻰ
ﺮ
.
ﻰ
ﺎ دل
ﺮا ﺰ
ﻰ
21
اﻜ
ﺎء ا ﻚ
ﺪى
.
إﻰ ا
ا ﺎت ،ﻜ
ﺮن آ
ﻚ ا راء ا ﻰ آﺎ
ا ﻮ ﺎن وا ﻬ ﺪ وا
ﻰا ﺮ
هﻬﻮ
ﺮ ،ﻬ إذا آﺄ ﻬﺎ
أ ﻬﺎ ا ﺎرئ ا ﻜﺮ
،ود
ﺪ
ﺎ
ﺎء ا ﻚ ا
وهﻮ
ﺪا
ﺎذ
ﺪ
ﺎ أ
ﺎ ﺔ وآ
ا ﺮ ﺪ ا ﻜﻰ ا
ﺎء ا ﻚ ﺪ ﺎ ﻰ ا
ﺮى
ﺮ ﺎت ا ﻰ
ﻬﺎ
ﺎ ﻰ:
ا ﺔ اﻷو ﻰ
ﺎت اﷲ و ﺪ
ا
ﺎ
وا ﻬﺎر دا
ﺮارا ﻰ ا ﺮ ن ا ﻜﺮ ،ﺎ ﻬﺬ ا ﺎهﺮة ا ﻜ ﺔ
ا ﺮي وآﺎ ﺔ ا
ا
ا ﺪ ﺮة ﺎ ﻜ ﺮ
ا
ا ﻬﺎر وا ﻬﺎر
إ ﻰ ا ﺮق ،
ﺎ
ﻰ
،
ﺮق ا
ا ه ﺔا
ﻰ ﻬﺮ ا رض ا
ﺎء ا ﻰ
ﺪ ل ﻬﺎ
.و
ﻬﻮم ا
) درا ﺔ
ﺿﻮء ا ﺮ ن
ﻬ ﺎ
ﺮ ﺔ ﻮﺿﻮ ﺔ (
ﺔ وا ﺮ ﺔ
ﺪم إ ﻰ آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
ﻮل ﻰ ا ﺪر ﺔ ا ﺎ
ﺔا وﻰ
) ( S.S.I
إ ﺪاد :
ا ﻄﺎ ﺔ /ﻄ ﻰ أو ء ا ﺰهﺮة
ر ا
106060002126 :
آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت اﻹ
ﺎ ﺔ ﺮ
ﺔ وا ﺮ ﺔ
هﺪا ﺔ اﷲ اﻹ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ
ﺎآﺮ ﺎ
1431هـ 2010 /ـ
ﻬﻮم ا
وا ﻬﺎر وو
) درا ﺔ
ﻬ ﺎ
ﺿﻮء ا ﺮ ن
ﺮ ﺔ ﻮﺿﻮ ﺔ (
1
ﺪم إ ﻰ آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
ﺎ ﺔ ﺮ
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺔ وا ﺮ ﺔ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ
ﻮل ﻰ ا ﺪر ﺔ ا ﺎ
ﺔ ا و ﻰ ) ( S.S.I
إ ﺪاد :
ا ﻄﺎ ﺔ /ﻄ ﻰ أو ء ا ﺰهﺮة
ر ا ﺪ 106060002126 :
إ ﺮاف :
د /أ ﺪ
ﺮي ﻬ ا ﺎ
آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
ﺎ ﺔ ﺮ
ﺮ
ﺔ وا ﺮ ﺔ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ
هﺪا ﺔ اﷲ ا
1431هـ 2010 /ـ
Mafhumu Al‐lail wa Al‐Nahar wa Wadzifatuhuma
Fii Dhau’i Al‐Qur’an
) (Dirasah Tafsiriyyah Maudu’iyyah
Skripsi
2
Diajukan kepada Fakultas Dirasat Islamiyyah untuk
Memenuhi
Persyaratan Memperoleh Gelar Sarjana Studi Islam (S.S.I)
Oleh:
Fatma Aulia Azzahro
NIM: 106060002126
Pembimbing:
Dr.Ahmad Khusairi.Lc.
FAKULTAS DIRASAT ISLAMIYYAH
UNIVERSITAS ISLAM NEGERI
SYARIF HIDAYATULLAH
JAKARTA
1431 H/ 2010 M
اﺮ
اﷲ ا ﺮ
ﻜﺮ و ﺪ ﺮ
،ﻮ ﻬﺎ
و،ﺮاهﺎ
ﻮس
و ﺪر
وأ ﻬﺮ ﺎ،ﻮ ﺎت ﺄ ﺪ ﻬﺎ
ﺎ
ء ا ﺪ ﺎ ﺎ ﺮ وا
3
ﺪ ﷲ ا ﺬي آﻮن ا
ا
ا
وز،ك ود ﺮهﺎ
ا
ﺎ ﺔ اﷲ
ﻮ ﻮع
ﺎﻰ وﻮ
ﻬﻮم ا
"
ﺮ ﺎ
ﺮوط ا
ا ﺪرا ﺎت ا
وا ﻬﺎر وو
ﻮل
أر ﺪ
ﻰ ﻜ
،و
آ ﺔ
ﺎ
ﺎﺎ
ﺎ ﺬة ﻜ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
وزودو
ا
ﺎ ﻮم ا ﺎ ﺔ
ﻬ
ﺮ
ا ﺎ
ﻰ
.
ﺔ وا ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ
ﺬ ﻮا
ﻬﻮده
ﻜ
ﺮ
هﺪا ﺔ
أ
إ ﺎم درا
وآ ﺎ ﺔ هﺬا
.
.4وا ﺪي ا ﻜﺮ ﺎن ا ﺎج و
ا ﺮ ﺔ
ﺔ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ .
ﺮي
ﻰ
ﺔ ،وأ ﺎ
ﺪ آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
هﺪ ﺔ اﷲ ا
ﺎآﺮ ﺎ ا ﺬ
ﺈ ﺎﺔ
هﺆ ء :
ﺎذ ا ﺪآ ﻮر أ ﺪ
اﷲ ا ﻜﻮ ﺔ
ﺬ
ﺎﻮ
وا ﺎ ﺔ ﻮر ﺔ ﺎ ﺎم
ﺮي إ ﻰ ا ﻮم ،و ﺮ ﺎ
إ ﺎم هﺬا ا
ا ﺬ
ا
ﺮاف وا ﺮا ﺔ ا ﺪ ﺔ ﻰ آ ﺎ ﺔ هﺬا ا
ا
.3
ﺔ ا و ﻰ )(S.S.I
ﺔ وا
ﺎذ ا ﺪآ ﻮر أ ﻮ ا ﺪ
ﺔ ا
ﺎ
ﻬ ﺎ
ﺎ ﻮ ﻬﺎت ا
وا ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ
.2
ﺿﻮء ا ﺮ ن " ا ﺬي ﻜﻮن
ﻰ ا ﺪر ﺔ ا ﺎ
إ ﺎم هﺬا ا
ﺔ ا
.1
آ ﺎ ﺔ هﺬا ا
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ.
وإ ﻰ آ
آ ﺮة
،ﺪإ ﻬ
ا
.وأ
ﻮ
اﻜ ﺮ ا
ﺎ ﻮ
ﻮب أ ﺪ ﻬ
ﺎت وا
ح
ا ﺰهﺮى ،وأه
ا ﻮم ا ﺎ ﺔ .
4
.5ا ﺎ ﻮن
ﺔ وا ﺮ ﺔ و ﺎ ﺔ ﺮ
ﻜ ﺔ آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
هﺪا ﺔ اﷲ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ وا ﻜ ﺔ ا
ﻰا
ﺎ ﺪ ﻬ وإ ﺎ ﻬ
ﺔ " إ ﺎن
ع
ﻮل وا
ﻰ
"
ا ﻮ ﻮن
ىﻰ ا ﻜ
ﻬﺎ .
.6و
أ ﺪﺎ
ﻮ ﺎ
ا
و
و
دى ﺮ
ﻬ
ﺎ ﺪ
.وأن
ا ﻮﻰ و
ا ﺎ
ا
ﻰ
ﻮ ﺎ إﻰ
ﺎ ﺪﻬ و
وﺎ
ﺎ ﻬ وا ﺮا ﺎ ﻬ
وي ا ﺬي ﺪ
ﻮص
ا ﻮ ﻮع .
وأ ﺮا أ ﺄل اﷲ أن
ﺎ ﺎ
ا
إ ﺎم هﺬا ا
را
و
ﺰاء وز
ﻮ
ﺮي
ﺰﻬ
ﺮ ا ﺰاء
هﺬا ا
ﺮو
ا ﺪار
ﺎ ﺎ
ﻮ و ﻮة إ
وأن ﻜﻮن هﺬا ا
ﻮ .
ﺎﷲ ا
ا
ﺎ اﷲ و
،وا
ا ﻮآ
ﺪ ﷲ رب
.
ﻮ ﺎت ا
ﺚ
ﻜﺮ و ﺪ ﺮ 5-4 ....................................................
ﻮ ﺎت ا
8-6 .................................................
اﻷول
ا
ﺪ ﺔ
أ-
ﺔا
12-9 ...............................................
5
ﻜ تا
ب-
13 ............................................
أهﺪاف ا
13 ...............................................
د-
ﺪﺪا
14 .................................................
-
ﻬ ا
15 ..................................................
و-
ا
ج-
16-15 ..................................................
ا
ﻬﻮم ا
ا ﺜﺎ ﻰ
وا ﻬﺎر وآ ﺔ دور ا
وا ﺮ
أ-
ﺮ
ا
ب-
ﺮ
ا ﻬﺎر 19-18 ..........................................
ج-
17 ...........................................
آ ﺔ دور ا
-
وا ﺮ و
ﺮ ﻮرة
ا ﺔ 38-20 .................... 40-37
ا
و ﺎﺋ
ﺮا
وا ﻬﺎر 19 ............
ا
ا ﺜﺎ ﺚ
وا ﻬﺎر
ا ﺮن
6
أ-
و
ب-
ا
وا ﻬﺎر 39 ...................................
ﺔا
-1ا
و
-
ﺮ ﻮرة ا ﺮ ﺎن ا ﺔ 41-40 ............ 47
-
ﺎم ا ﺔ 44-41 ............. 96
ﺮ ﻮرة ا
وا ﻬﺎر
ج-
ﻜﺔ
د-
ﻮ ا
ﺮا ﺔ وا ﻬﺎر و
40-39 ...........
ﺎب ا ﺔ 44 .............................
-
ﺮ ﻮرة ا
ﺮا
وا ﻬﺎر 46 ...............................
ﺮ ﻮرة ا
-
وا ﻬﺎر
ا ﺔ 47-46 ....... 73-71
ﺎ 48 ..................................
-
ﺮ ﻮرة ال
-
ﺮ ﻮرة
ا
ﺮاء ا ﺔ 46-45 ............ 12
ﺮان ا ﺔ 49-48 .......... 27
ﺎن ا ﺔ 51-49 .............. 29
ا ﺮا
ا ﺎ ﺔ
ﺎ
أ-
ب-
ا
ا
53-52 ............................................
ﺮا ﺎت وا ﻮ
ﺎت -53 ..................................
54
ا
ﺎدر ا ﺮا
57-55 ............................................
7
ا ول
ا
ا ﺪ ﺔ
ﺔا
أ-
ﺚ
ا ﺮ ن هﻮ آ ﺎب
ﺎ
ﺪة و ﺮ ﺔ ،و ﺪ أ ﺮ ﺎ ا ﺮ ن ﺄن اﷲ ﺎ ﻰ ﺪ
ﻰ ا رض
أ ﺎ،
ﻮ ﺎت
ﻮل
ﺎﻰ " :
☺
☺
⌧
☺
) ا ﺮة .( 29 :
وآﺬ ﻚ ا
آ ذﻚ
وا ﻬﺎر وا
ﺮغ داء ا ﻬ ﺔ ا ﻰ
وا ﺮ ،وآ
ﺎ
ﺎ ﻰ ا رض ﺪور
أ ﺎ،
أ ﻬﺎ ،ﻮل ﺎ ﻰ " :
☺
8
⌧
ا ﺎ ﺔ:
-
)
(.
وآ ﺎ ﺮ ﺎ أن ﻰ ا ﺪ ﺎ ﺎ ﺎت أو أو ﺎت ،ﻬ و
ا ﻬﺎر
و
و
ﺪد ﺰ ﺪ و
ﻮم
وآ
ﻬﺎ
ﺪﺮ
ا
ﻬﺮ ا ﺮ ،وا ﻮم وا ﻜﻮاآ .
وا ﺮ وا ﻮم وا ﻜﻮاآ
ﺪم
وأ
ﻬﺮ ا
ﺎ .وهﻮ د
ﺎ
ﻮد
وا
و ﺬل
و ﻜ ﺔ ".
ا
ﺎزل آ
وﻜ
ﺪر اﷲ ﻬﺎ
أو
ﺎ
" أن ا
ﻰ
ﺎ
ﺮ .ﻬﺬا ا ﺪ ﺮ وا ﻮ
ﺎدا ،ﺰ ﺰ
ﺎت ا ﺪا ﺔ
ا ﻬﺎر،
ﺮ
ﺪارة
ﻰ إﻰ
ﺪرا
ﺪ ﺮا.
ﻜ ﺔ ا ﺰ ﺰ ا ﺬي ﺰ
هﻮ
ﺎ ،وهﻮ ا
ﺮ
ﺮا
ﺎزل
ا ﺬي ﺪر ا
ﺎء
1
و
ﺰع
ﻜﺮ
ﻰ
ﻮﺔ
ا
.
ﺮي
دو ،وأ ﺎ ا ﺮ ﺪر اﷲ
ﺪا و
ﺔ ﺪأ ه
ﺎ
ﺎ
ﻰ ﺪرة ا ﻮا ﺪ ا ﻬﺎر :
ﺮ ﺪر اﷲ ﻬﺎ
ﺰ ﻬﺎ آ
ا ﻬﺎر وا
اﷲ ﺎ ﻰ ،وآﺬ ﻚ و
ا ﻬﺎر
ا
.ﺄﺎ
ا
ﻰ و ﺪا ﺔ اﷲ ﺎ ﻰ وآ ﺎل ﺪر هﺬا ا
م
ﺎة ا ﺎس .و ا ﺮ ﺔ
،
ﺔ " :ﺪأ ه
وا ﺮ ،وا
ا
ﺪا ،و
ﺮا ،و
ﺮ
ﻜ
،
ﻰ ﻜ
ﺎت اﷲ
ﺪ ﺮا،
ﺮا
،ﺪر
ﺮ
".
وا ﻬﺎر ،و ﺎ ﺮ ا ﻮم وا ﻜﻮاآ
ﻜ
أن
أن
ا ﺮ،
ا ﻬﺎر ،ﺪ
ا ﺪر ﺪ ،وا ﺮض
ذ ﻚ " :ا ﺬآ ﺮ
.1 ﺎﺋﺾ
ﺪ اﷲ ا ﻘﺮ ﻰ ،ا
ﺮ ا ّ ﺮ – ط ,- 2ﻜ ﺔ ا
ﺔا
ا
و
ﺪﺎ
ﺔا
ﺮ ،ا
و
ﻮ ﻮر
ﺎء و
ﺮ
ﻜﺎن – 1428هـ
9
ﺎ
ا
ا ﺎس وا ﻮان ،و ا
ﺮون
وا ﺮ وا ﻜﻮاآ
أن
ا
ﺮا
ﻚإﻰأ
وا ﻬﺎر هﻮ د ﺔ
2
ﻰ أن ا رض
.ﻮل دور ا رض ،ﻮ ﺪ
وذ ﻚ هﻮ
ﺎ
ا ﺮن
.
اﻜ
ﺔ وا ﺎ
ا ﺎ ﺎء
.ا
ﻮن
وآﺬ ﻚ،
أن ا
ﻬ
ا
ﻮر ا
ا
ﻰو
ر ﺎل
ﺎد ﺔ
ﺪ ﺮ .ﻜ ،ﺪ أ ﺎر إ
،ﻜ
م
ا
3
ﻮل ا رض ،أم ﺪور
ﺪور ا
؟ ".
ﺪور ﻰ ﺎز .ﺪ ﺎ ،أآ ﺮ ا ﺎس ﻜﺮون أن ا
ﺪور ﻰ ﺎز
أن
ﺎهﺪ ا ﺮ ه
،
ﻰ
ﺎ
ﻮ ﺎ.
ﺪ ﺮر اﷲ ﺪور ا ﺮ ﻰ
ﻮ
ﻰ
ﻜﻮن ﻜ
ﺪ ﺮا
ﻬﺎ ﺎ ﺪر.
وذ ﻚ آ ﺔ دور ا
وا ﺮ ا ﺬى ﻮر ا رض
ﻬﺎ ﺪور ا رض .و ﺮف ،أن ا رض
.2 ﺪ ا ﺪ ا ﺎ ﻮ ﻰ ،ا ﻘﻮل ا
ﺔ
ﺄن ا رض
ﺪﺮ.
ﻰ
ﻰ رأ ﻬ ﺄن ا رض هﻮ
ف ﻰ ا ﺮب " ه
ﻜﺎ ،ﻜ ا ن أن ا
ﺎز .إذن،
ﺪﺮ ؟
ﺮ ر ﺎل ا ﻜ
.
ا ﺮن ا ﺎ ﺮ ،أن ا ﺮ
أي
ﻰ
ا رض ﻮل ا
وا ﻬﺎر ,و
و ﺔ ا رض ﻮر ا
ا ﺔ ،وهﻮ
ا ﺮن ا ﺎ أن ا رض هﻮ
ﻜﻮن أي
ﺪ ﺮة و ﺪور ﻮل
ﻰ ﺎ ﻬﺎر ،ﻜ ا ﻜﺎن أو ا ﻮ ﺔ ا ﺬي
ﻜ ا رض ،ه هﻮ
م
ﺎم ا ﻜﻮن ،وآ
ﻮم ".
ا
ﻰ
ﺮ ﻮرة
،دار ﻮر ا ﻜ ﺎت
ﻰ ﻜﻮن
ﺪور ﻮل ا
ﺮ وا ﻮز ،ا
ﺮا
،ﻜ
ﻘﺔ اﻷو ﻰ 1423هـ 2002 -
Drs. Muhammad Said, M. Hum. , Pesona Surah Yaasiin , Jakarta 2008 .3
10
ا
ﺪور ﻮل ا رض وآﺬ ﻚ ا ﺮ ﺪور
وا ﻬﺎر ا ﺬى ﺪ
ﺎهﺪ دوران ا رض ،ﻜ
أن
ﺮ ﺔ و ﺮوب ا
ﻰ ﺎ ﺮآﺔ.
ﻰ
دور ا رض
أن
ﺮ ﺔ .و ﺮك ا
نا
ﺮك .و ﺪور ا رض ﺮة ,ﻜ ا ﻮ ﺔ
ﺎ ﺔ .إذن ،آ در ﺔ ا ﺮض
ا ﻜﺎ
ﺮ
ﺮ
أر ﺔ و
60 x 24د ﺔ = 360 :أر ﺔ د ﺎ .
ا ﺬي
د ﺔ = ﺎ ﺔ وا ﺪة .ﻜﺎن ذ ﻚ
وﻜ اﻮ ﺔ و
ﺎهﺪ
ﺮك ﻮل ا رض ،ﻜ
ﺮ ﻮل 360ﺮ ﺎ .و ﺪور ا رض ﺮة هﻮ
و ﺬ ﻚ ،ﺮق ا ﻮ
ﻮع
ا ﺮ ﺔ إﻰ ا ﺮ ﺔ
أن ا
ﺄن ا
ا رض ﺪ
ﻰ
ﺮﺎا ن.
وا ن،
ا
ﻮل ا رض
ﺮا
ﺮ ﺮ
15ه = 4 x 15
ا رض أر
15ﺮ ﺎ.و ﻮاز ﺔ ا ﻮ
و
ﺮ
ﺎﻮ
و ﺔ
ا ﺬي
ﻮن
اﻮ ،
هﻮ
ﺎ
ﺎ ﺔ وا ﺪة .
آ ا
ﺪ 15أي أ
ا ﺮض
ا ﺮ ﺔ oدر ﺔ ﺮ ﺎ هﻮ
ا
ﺎ ﻰ
ﻰ ﺎﻮ
ا ﺮض ا
ا
ﺎ ﻰ أي ا ﻮ
ﺎ ﻰ
ا ﺮض ا
ﺎ
ﺎف 15
ﻰ ﺎ ﺮض ا
ﺎ ﻰ أي ا ﻮ
ا
ا
oا ﺮض ا ﺮ ،و
ا
1 x 15\105ﺎ ﺔ = 7 + GMTﺎ ﺔ.
ا
ا
ﺎد ,ﺪور ا رض
و ﺪد
ا رض ﻰ ﺮ ﻬﺎ.
ا
ﺎ ﻰ ﺮ ﺮا .ا ﻮ
ﻰ .وا
ا ﺮض
ا ﺪو
ﺔ
ﺎ
ﺎ ﻰ ،وهﻮ ،120 ،105و . BT 135إذا و
ا ﺮض ا ﺮ ،و ﺰ ﺪ و .إذن ،و
ﻮاء
ﻬﺎت ا ﺮ ﺔ أو ﻬﺎت
ﺪﺎ
ﺎز دوا ﺎ .و
ﻮاء .ﻬﺬا ،دور ا رض
و .ﻜ إذا و
ﺎ
o
BT 105هﻮ + GMT
دور ا ﺮض أ
ﺮﺪ
ﻜﻮن ﺮ
ﺮا
ﺎ
ﺪﺪا
ا ﺎز إ ﻰ ا ﺎء
ا رض
ﺎر
وا ﻬﺎر وآﺬ ﻚ
11
أ ﺔ أ ﺮى ,ه :
-1ﺎ ﻬﻮم ا
وا ﻬﺎر ؟
-2آ ﺔ دور ا
وا ﺮ
ﺔا
وا ﻬﺎر ؟
-3ﺎ و
ج-
أهﺪاف ا
وهﺬا ا
ﺚ
ا ﻮا
-1
-2
ﺮ ﺔ آ ﺔ دور ا
-3
ﻰا
ﻬﺪف إ ﻰ :
ﺮﺔ
ﺮﺔو
ﻰ
ﺮا
وا ﻬﺎر ؟
ﺔا
وا ﻬﺎر.
وا ﺮ
ﻰ
ﺮا
وا ﻬﺎر.
وا ﻬﺎر.
Widagdo Mangunwiyoto Harjono, Pokok‐pokok Fisika SLTP kelas 1, penerbit Erlangga, Suplemen .4
GBPP kurikulum 1994
12
ﺪﺪا
د-
ﺚ
ﺮي ﻮ ﻮ
إن هﺬا ا
ﻬﺎ ﻰ
وو
ا
و
ﺪث
ﻮء ا ﺎت ا ﺮ ﺔ .وإن ا ﻮ ﻮع ا ﺬي ﺄ ﺪث وا
،ﺬ ﻚ ﺮى ا ﺎ ﺔ ﻰ
ﻬ ا ﺎول و
وا ﻬﺎر وو
ﻬﻮم ا
وا ﻬﺎر
ﺮورة
ﺎ ،ﺪدت
ﻬﺎ
-1ﻮرة
ﺪ ﺪ ا ﻮ ﻮع .و ﻜﻮن ا
ﺮ ا ﺎت ا
ا ﺮ ن .وا ﺎت ا
ا ﺪى
ﺪث
ﻮم ا ﺎ ﺔ
ﻬﻮم ا
ﻬﺎ ه :
ا ﺔ 40-37 :
-2ﻮرة ا ﺮ ﺎن ا ﺔ 47 :
-3ﻮرة ا
ﺎم ا ﺔ 96 :
-4ﻮرة ل
-5ﻮرة
ﺮان ا ﺔ 27 :
ﺎن ا ﺔ 29 :
-6ﻮرة ا
ﺮاء ا ﺔ 12 :
-7ﻮرة ا
ﻬ ا
-
وا
ا ﺎ و
ﺪ
ا ﺔ 73-71 :
ﺚ
هﺬا ا
ﻮء
ﻬ ﺎ و
ﺪ
ﻜ تا
اﻮ
ﺎ،
ا
و
ا ﻬ
ﻮ ﺎت و ﺮد أ ﻮال ا
ﺎء
13
“ Pedoman Penulisan Skripsi, Tesis, Disertasi UIN Syarif
Hidayatullah Jakarta Tahun 2008 “.
ا
و-
ﺚ
إ ﻰ أر ﺔ
ا ول :ا ﺪ ﺔ،
ﻰ :
،وأهﺪا ،و ﻬ ،و
.
ا
و ﺪﺪا
ا
ا ﺎ ﻰ :ﻬﻮم ا
ﻰ :ﻬﻮم ا
وا ﻬﺎر و
ا
ا
ﺔ ا
ﺮ ﻮرة
ا ﺎ
،
وا ﻬﺎر وآ ﺔ دور ا
وا ﻬﺎر ،و ﺮ ﺔ آ ﺔ دور ا
،
ﻜ ت ا
وا ﻬﺎر ،و
وا ﺮ
ﺮا
ﻰ
.40-37 :
:و ﺎ
وا ﻬﺎر ،وا ﻜ ﺔ
، 27 :وا
ﻮل ،وه :
ﺎم ، 96 :وا
ا
ﺮا
وا ﻬﺎر
وا ﻬﺎر ،
ا ﺮ ن ،و
ﺮ ا ﺮن
ﺮاء ، 12 :وا ﺮ ﺎن ، 47 :وا
ﻰ:و
ﻰ ﻮرة ال
ﺔ
ﺮان
73 – 71 :
،و ﺎن . 29 :
ا
ا
ﺎدر ا ﺮا
ا ﺮا
ﻰ :ﺎ
:ا ﺎ ﺔ ،و
ا
وا ﺮا ﺎت
.
14
ا
ﻬﻮم ا
ﺮ
أ-
ا
ا ﺎﻰ
وا ﺮ
وا ﻬﺎر وآ ﺔ دور ا
وا ﻬﺎر :
ﻰا
:
ﺪث
ا
-
:
-
– ﻬﺎري :
ﻮﻮ
،
،آﺎ ﻮل ا ﻰ
ﺮ إﻰ
ﺮ ﺔ
ﻜ
ﺔ
ﺎ
ﺎ ﺔ
وهﻮ
ﺎدة
ﺎس
ا ﺪورة ا ﻮ ﺔ
15
ﻮء –
م ،و ﻜ ﻬﺎ
ا ﻮ ﺔ ﻮم – ا
) ا
ا ﻬﺬ
ﺔ.
ﺪ
5
ﺪ ا ﻬﺎر وا
:ا
ﺪ أ ﻰ ا ﻬ ﺜ :ا ﻬﺎر ا
-
ا
وا
ﻜ
ﺔ.
ا ﻬﺎر ﻮم و
.
ﺮات دور ﺔ
ا ﻬﺎر و ﺪؤ
( :
ﺎ ﺪورة
ﺮوب ا
م.ا
وهﻮ
ﺪا
وا ﻬﺎر ا
ﺎء .
،وا ﻬﺎر ا
ﻜ
ﺎل ﻬﺎر و ﻬﺎران و
ﻮ ﺎن و
،و
و
ﻮم ،
ن ،إ ﺎ وا ﺪ
أ ﺎم ،و ﺪ ا ﻮم ﺔ و
ﻬﺎ ﺎل
6
ﻰ ا ﻬﺎر :
-ﻬﺎري :
ﺪث أ ﺎء ا ﻬﺎر ،أو آ ﻮم .
ا ﻬﺎر :ا ﺎح اا
ا
ﺔ
ﺎء ﺎ
ﺎ
،ﺎل ) ا ﺮ ﺰ (
ﻰ
،و
ﻰ
.5 ا ﺪآ ﻮر ﺪ ا ﺰ ﺰ دار ا ﺮ ،ا ﻘﺎ ﻮس ا ﻄ
1994م
.
ﺮ إ ﻰ ﺮوب
ﻰ ﻬﺮ ،ور
ﻬﺮ .وأ ﺎ ﻮ ﻬ :ا ﻬﺎر :ﺮخ
م
ﻮع ا
،و ﻮ ﻮن :إن ا ﻬﺎر
ﻬﺎر ،آﺄ
7
ا
ﺮ ،ﻬﻮ
ﻬﺮ ،
وﻜﻰ
ﺎ ) ( ﺮج
8
ا ﺮ ،ﺮﻰ– ﺮﻰ،
ا ﻘﻮق
ﻮ ﺔ – ط 1425 1 :هـ 2005 -
ﻮر ،ﺎن ا ﺮب ) ،ا ﻘﺎهﺮة -دار ا ﺪ ﺚ ( ،ص 178 :
.6 ا
ا ﻘﻮق ﻮ ﺔ ،ط 1425 ، 1 :هـ 2005 -م
.7 ﺪ ا ﺰ ﺰ دار ا ﺮ ،ا ﻘﺎ ﻮس ا ﻄ ا ﺮ ،ﺮ ﻰ – ﺮ ﻰ ،
ﻰ ا ﺔ ) ،ﺮوت :دار ا ﻜﺮ ( ط ، 1 :ﺔ 1415 :هـ -
ﺎرس زآﺮ ﺎ – ا ﻮ ﻰ ﺔ 395هـ ،ﺠ ا ﻘﺎ
.8 أ ﺪ
16
ا ﻬﺎر :ﺰح اا ﻮم ،و
ﺎ وا
ﺎط ،وا
أ ﻬﺮة ،و
:هﻮ و ﺪ ا ﻜﺮوان ،و
:ا ﻬﺎر ذآﺮ
:هﻮ ذآﺮ ا ﺎري ،وا
ﻰ
.
-ا ﻮهﺮي :وا ﻬﺎر ﺮخ ا ﺎرى ،ذآﺮ ا
ﻰ ﻰ آ ﺎب ا ﺮق
.
-وا
:ﺮخ ا ﻜﺮوان ،ﻜﺎ ا
و ﻜﻰ ا ﻮزي
ا ﻬﺪى
ﻰ
وا
ﺮ:ز
ﻰ ا ﻮاد آﺄ
وا ﻬﺎر ؟ ﺎل
ا ﻬﺪى أن ا
هﻮ ا
:ا
ﻰ أن ا
ا ﺮوف ،وآﺬ ﻚ ا ﻬﺎر ،ﺎل
ﺮا
9
وا ﻬﺎر :
ﺎدر
هﻮ
وا رض هﻮ X 23400ﺮ
149500000آ ﻮ ﺮ ﻜﻮن 150000000آ ﻮ ﺮ .وا
وا
ﻰ ا آ ﺮ هﻮ 151175080آ ﻮ
146188840آ ﻮ ﺮ .أن ا ﺪ
500ﺪ ﺎ أو ﺎ ﺔ وا
.9 ا
ﻮر ،ﺎن ا ﺮب ،
ص 717 :
ا
ﺎ
ﻬﺎر
ﺮخ ا ﻜﺮوان وا ﺮخ ا ﺎرى .
وا ﺮ و
ا
ﺎ
#
وآ ﺎ ﺎل ﻰ آ ﺎب ا ﺰ ﺎء إن ا
ﺎﺔ
ﺎن ﺪم
ﺎل إ ﻰ وأ ﺮ ا ﺆ
ﺪ
ا ﺮزدق وهﻮ :
آ ﺔ دور ا
ب-
ﺪة أن
ﻮ
ﺮ
إﻰ ﻮ
ﻬ
ﺎا
أﻰ
ﺮى
،ﺎل " :
ا
ﺮ ،ﻜ
إ ﻰ ا رض هﻮ
د ﺔ .وآ ﺎ ﺮ ﺎ أن
ﺔ ﺮا ﺔ
ّ
ﺮﺔ ﺨﺔ
ا ّﺎدة اﻷ ﺎ ﺬة ا ﺨ ّ
ا
ﻮس ،
ﺔ ا رض أو
ﺎﺔ
ا ﺪ
ا رض
ﻰ ا
ا ﺎر إ ﻰ
ا ﺎر ﺮ ﺔ إ ﻰ
) ،دار ا ﺪ ﺚ – ا ﻘﺎهﺮة ( ،
17
300000آ ﻮ ﺮ .
ا
ا ﻜﻮآ
ﺎﺔا ﺮ
ﺮ ا ﺮب
ا رض هﻮ إ وا ﺪ
ا رض هﻮ ر
و
ﺮك ﺎ ﺪوران .وزآ دورهﺎ هﻰ ا ﺎ و
ا
أن ﺪور ﺮة ﻰ
ﺪور ا
ﻮر وا ﺎج ا
ﻮل ا رض
و ﻚ ا ﺮآﺔ ذه
أ
إ ﻰ ﺮآﺰ ا
آ ﺎ ﻰ ﻮل اﷲ
ﺰ
ﺎ ﻬﺎ
ءو
ﺮ
إﻰ ا ﺎ و
ا
ﺔ ا
ﻮء وآﺬ ﻚ أن
ور
ﻰ
ا ﻮم ،و
ور
ﺮ
ﺮ ﺔ 20آ ﻮ ﺮ
ﻰ ﺄ
" 10.أ
ﺎ ﻰ ﻰ ا ﺮ ن ا ﻜﺮ
ﻮء .و ﺪ
".
ا ﻮم .
ا ﻜﻮاآ
.
11
" :
☺
☺
☺
☺
⌧
☺
☺
⌧
)
و
ﺮ
هﺬ
ا ﺔ
. ( 40-37 :
))
☺
"
(( ،أن آ ﺔ
"
ا
ﺔ
ﺮاب
Drs. Zamroni dkk, Acuan Pelajaran Fisika untuk kelas 2 SMU Semester Pertama, Penerbit - 10
Yudhistira, Pendekatan Kurikulum Berbasis Kompetens hal : 28 ‐ 29i
.11 ا ﻘﺮاءة Apex :
18
ﺔ"ا
ﺎل
آﺎ
ﻰ
ا ﻜﺮ
ا ﺮن
"
" ن ا ﻬﺎر هﻮ
☺
ﻮ ﻮد ا ﻬﺎر ﻜﻮن و ﻮد ا
آ
ﺎب ا
.و
ا
ا ﻬﺎر
ﻮد ا ﻮا ﺎت .
ﺎع
"
ﺎهﺮ ،
.ﺬهﺎب ا ﻬﺎر ﻜﻮن
12
وأ ﺎ آ ﺔ "
" إذن ه
☺
.ﻰ هﺬ ا ﺔ ﻬﺎ ﺮف ) إذا ( .وا ﺮف ) إذا ( ﺪل ﻰ و ﻮ
ا
ﻰ أن ذهﺎب ا ﻬﺎر وا
ﺄة .
ﺎدة ،آﺎ
ﺎ.
ء
ا
وآﺎ
ﺎ
ا
ء
.إذا ذه
ﺎ .ﺬ ﻚ ا ﺬى ﺪ ﺎهﺪ ﺎ
ا ﻬﺎر آﺎ ﺔ ﻜﺎ
ﺔ
ا
13
ا ﺮدات :
ا ﻬﺎر :و ﺔ ﻬ
و ﺔ ﻬ اا ﻬﺎر أي ﺰ
ا
ا ﻬﺎر
ﻰ إ ﻜﺎن ا
ﻮن ﺎ
ﺈذا ه
ﺮ ﻬﺎ
:أي ﻜﺎن ﻬﺎ
ﺎوز
-ذﻚ ﺪﺮ ا ﺰﺰ ا
:أي ﺮ ﻬﺎ
ﻜﻬﺎ ﺪ ﺮ أي
-
ا ﺰﺰ
ﻜ ا
ﻜ
ا
.
.
Syaikh Muhammad Al‐Utsaimin , Tafsir Surat Yaasiin , Penerjemah : Arya Noor (Kuwais) , Editor : .12
Abu Nadhil, Lc , Akbar Januari 2009 hal : 221 ‐ 222
Syaikh Muhammad Al‐Utsaimin , Tafsir Surat Yaasiin , Penerjemah : Arya Noor (Kuwais) , Editor : .13
Abu Nadhil, Lc , Akbar Januari 2009 hal : 221 ‐ 222
19
:أي
أ
ﺔو ﺮ
ا
ﺎ ﻜﻮن
ا
ﻬﺎ أن ﺪرك
ﻬﺎ أن ﺪرك ا ﺮ
-و ا
ﺎ
-وآ
ﻚ
ﻮن
ا ﺎرة
ﻚ
ا ﺰل وهﻮ
-
و
:أي آ
ﻮن أي
ﺮى ا ﺮ
هﺎ ﻰآ
ﻮن
ا
وا ﺮ وا ﻮم
ا
وا ﻜﻮاآ ا ﺎرة .
:آ
ا
ﻜﺎن ا
:أي
-وا ﺎزل وا ﺪهﺎ ﺰل
ﺮﺎ
:وهﻮ ا
ﺪ ﺮة آ ﻜﺔ
14
ا ﺎة و ﻮهﺎ ،
ا ﺪ
وﻮ
:أي دا ﻮن ﻰ ا
-و ﺪر ﺎ
ﺎ .
ﺮون وا ﻚ دا ﺮة
ﻮء
ﻬ
.
:أي ﺄن ﺄ
ا
وا
ﺮد
:أي
ﺎن ﻰ ا
ا ﻬﺎر
-أ
ﻮس آﺎ ﺮ
ﺮ ا ﻬﺮ .
ا
-
ﺎر
ﻰر
وهﻮ أ
آ ﻮد ا ﺬق ا ﺬي
إ ﺎء
.
م
ﺮ ﻰ ﺎزل
ﺎﺔا ﻰ
ﻬﺎ ا ﺮ ﻰ
ﻮم و ﺔ
.14 أ ﻜﺮ ﺎ ﺮ ا ﺰاﺋﺮي ،أ ﺮ ا
و ّﻘ ﺔ
ﺮ ﻜﻼم ا
ّ ا ﻜ ﺮ و ﻬﺎ ﻪ )) ﻬﺮ ا ﺮ
ﻰ أ ﺮ ا ﺎ ﺮ ((،
ﺔ ﺰ ﺪة
ّ ﺔ
20
ﺎد
-
ﺎر ﻰ أوا ﺮ
:أي
ا
ﺮ وﺮ
آﺎ ﺮ ﻮن ﻰ رأي ا
-وا ﺮ ﻮن
:هﻮ ا ﻮد ا ﺬى
ا ﻮل ﻮس وذق وا
ﻰ ﻬﺎ
-أن ﺪرك ا ﺮ
:أي
ﻮر ،ن ﻜ
و
ا
ﺮ
:أي
-
ﺎر
،ﺈذا أ ﻰ
ﺮ ﻬﺎ
وا ﺪ ﺪا
ﻰو
ﺄ ﻰ ذآﺮهﺎ
ﻬ ﺎ دورة ﺎ ﺔ ﻰ ﻜ
ﺪ
-وا ﻚ
،و ﻰ ﺬﻚ
ﺮى ا ﻜﻮاآ
:
ﺪار
ﻰ ا ﺎت :
ﺎ زال ا ﺎق
ا ﺮه ﺔ
ﻰ إ ﻜﺎن ا
(( أي
))
ﺎ ﺔ ﺎل ﺎ ﻰ
وو ﻮ
ﻰ ﺪرة اﷲ
ﺔ ﻬ أ ﺮى
ﻰ ا
))
(( أي
ﻮن أي دا ﻮن
ا
ا
ا ﻬﺎر
م ﻬﺬ
ﺔ
☺
))
(( أي
ﺮهﺎ ،و ﻬﺎ
ا ﺮش و
ﺄذن ﺎ
ﻰا
،وﻮ
☺
ﺮي ﻰ ﻜﻬﺎ
ﺮ
ﻰ ﺰ ﺔ
ﻰ ﺪرة اﷲ
ﺈذا ه
ﺪئ
ﺮهﺎ وإ
ﺮ وهﻮ ﻬﺎ ﺔ ا ﺎة ا ﺪ ﺎ ،وإ ﻬﺎ
ﺎف دورا ﻬﺎ ﺄذن ﻬﺎ آ ﺎ
ﻬﻰ
ﺪآ
ﺬﻚ ا ﺮ
ﺮهﺎ وذ ﻚ
ﻮم
ﺪا ﺮ
21
ﻰ اﷲ
ﺪ
و
ا ﺮش وآﻮ ﻬﺎ
وآﻮ ﻬﺎ
ا ﺮش
ﺮا ﺔ
.
ﺄذن ﺆذن ﻬﺎ
ﺮا ﺔ
.إذا آﺎ
ا
ﺔ ﺪﺮ أ ﺮ
أ ﺮى ﺬ ﻚ وأ ﻬﺎ
ﻬﺎ
ﺎ ﻬﺎ ﺈذن ر ﻬﺎ و ﻮل و ﻜﺮ و
ا ﺎص و
ﺎ
ﺄذن و ﺆذن ﻬﺎ ،و ﻮ
15
ﺎ ﻜﻮن آ
ﺎ ﻰ ))
(( أي ا ﺎ
ﻜ
ﺮاد ا
ا
،و ﺪﺮ
و ﺎم
ﺎل أ ﺮ
ﺮا
ﺮا و
إ اﷲ ،أ
ﻜﻬﺎ ﺎ ﺎ ﺔ و
ﺮهﺎ ﻮال ا ﺎة
ﺮا إذ ﺮ
ا ﺪع هﺬا ا ﺪاع
وﻮ
ﺪ ﺔو
ﻰ ذ ﻚ ﺮاب ا ﺎ ا ر
وأ ﺎت ؟ ﻰ ،إن اﷲ ﻰ آ
ا
ﺮ
ﻮاهﺎ
.آ ذﻚ
وا ﺪ ﺮ ﺎدر
ﺪر
ﻰ إ ﺎء
ﺪﺮ.
ﺎ ﻰ ))
☺
(( هﺬ
⌧
أ ﺮى
ا
ﻰ
ﻰ إ ﻜﺎن ا
وا
و
ﺎب إذ ﻮ
ﺎ ﺮ ﺪأ ه
ﺮ ﺪور ﻮل ا رض ﺪد
وا ﺮ آﻮآ
ﺎ ﺮف ﻮم و ا ﻮع و
ﺮا و ﺄ ﺬ
،
ا ﻬﺮ ﺪرا آﺎ
ا ﻬﻮر ﻜ ﺮ
ﺄ ﺬ
ﻬﺮ و
ﻬﻮر
ا ﻮال وا
ﺮ ا ﻬﺮ آﺎ ﺮ ﻮن ا ﺪ أي آ ﻮد ا ﺮ ﻮن أ
ذ ﻚ ﺎ ﺪة ا
ﺎن ا ﺬي
ﺪرة اﷲ ا ﺰ ﺰ ا
ﻰ
ﻰ إ ﺎدة ا ﺎة
آ ﺮى ﻮ ))
.15 أ ﻜﺮ ﺎ ﺮ ا ﺰاﺋﺮي ،أ ﺮ ا
ا ﺪ ﺔ ا ﻮّرة
هﺬ ا رض أ
ﻜ ﺔا
ﺔ
ﺔو
ﺎ
ﺎ
ل
ﺎم
ﺮد
ﺮن .
ﻰ
ﻰ
ﻮس آ
هﺬا ﺔ آ ﺮى
ﻰ
ﺎب وا ﺰاء ؟ ﻰ ،إ ﻬﺎ
ﺔ
☺
ﺮ ﻜﻼم ا
ّ ا ﻜ ﺮ و ﻬﺎ ﻪ )) ﻬﺮ ا ﺮ
ﺔ 1994 – 1415 :م ،ط ، 1 :ص 379 - 378 :
ﻰ أ ﺮ ا ﺎ ﺮ (( ،ﻜ ﺔ ا ﻮم وا ﻜ
22
ا
ﻮن ﺬا
ﻚ
و ا
ﻬﺎ
وا ﺮ وا ﻜﻮاآ ا ﺎرة
ﺪام
إ ﻰ ﻬﺎ ﺔ ا ﺎة
ﻬﺎ
ذ ﻚ و ﺮب ا ﻜﻮن .
و ﺮ ﺎ هﺬا أن ا رض
ﺮك ﺎ ﺪوران و ﻬﺬا ﺈن ا
ا رض وآﺬ ﻚ ا رض ﺪور ﻮل ا
ﻰ
ﺮ ا ﺎ
،ﻜﻮن ﺬ ﻚ
ﻰ ﻮل اﷲ
ﺮا
ﺪور ﻮل
وا ﻬﺎر .
ﺎ ﻰ ))
☺
ﺎن ﺪر
ﺎ ﻰ ﻰ ا ﺰ ﺎن ،إ ﺮ ﺎ
ﺮ زا ﺔ ا
ﻜﺎ .ا
ا
ﻮخ .و
ا
ﻮخ ،ا
ا ﺬى هﻮ آ
إ ﺎرة إ ﻰ أن ا ﻬﺎر ﺎرئ
ﻰ هﻮ آﺎ
.16 أ ﻜﺮ ﺎ ﺮ ا ﺰاﺋﺮي ،أ ﺮ ا
ا ﺪ ﺔ ا ﻮّرة
ﻮء ،ا
ﻬﺎ ﻰ ا ﻜﺎن .أي ﺰ
ﺎء ا ﺎرئ
ﺮ ﻜﻼم ا
ﻰا
ﻰا
ا ﺪ وإزا
،آ ﺎ أن ا
وﻜ
ا ﻮان
ﻮخ ﻬ
ﻰ :ﺎل ا ﻬﺎب :ن ا
ّ ا ﻜ ﺮ و ﻬﺎ ﻪ )) ﻬﺮ ا ﺮ
ﺔ 1994 – 1415 :م ،ط ، 1 :ص 379 - 378 :
((
ﻰ أ ﺮ ا ﺎ ﺮ (( ،ﻜ ﺔ ا ﻮم وا ﻜ
23
ا ﻮل ﻰ ﺄو
ﺎ ﻰ )) :
ﻮ
☺
☺
(( أي
ا
ﺪ ﻬﺎ وو
ﺎ ﺮ إذا
وو
ا
ا
ﺪر
ﻬﻰ إ
ﺮ .ﺎ
ﺮا
ﻬﺎء إ ﻰ
ﺮهﺎ
دورهﺎ ا ﻮ ﻰ أو ا ﻮى .
ﻜﺎن
ﻰ ﺮ ﻬﺎ ا ﺪا ﺔ
،وا م
ﺮ ﻬﺎ
ﺮاب ا ﺎ
ﺪ
ﺮ
ﺔ أو
.و
ﻮد .
ﻰ ) إﻰ ( .و
ﺮ ،
ز ﺎن
،ا
))
(( أي ذ ﻚ ا ﺮى ا
،وا ﺪه
وا ﺎ
آ
ﺎم
ﺪور ،ا
ا ﻮل
ﺮ وإ ﻜﺎ
ﺎ ﻜ
ﻰ
ﺄو
ا
ل ،ﺪﺮ ا ﺎ
ﺎﻰ
ﻬﺎ
:
ﺮﺎ
ﺰل آ
ﺎ
ﺔ
))
(( أي
آﺎن ﻰ ﺮ ﺎز ،دق وا
ﻰ
☺
⌧
ا ﻮل .ﺎ ﺮ ﻮن هﻮ ا
ﺪر
))
(( أي
ﻰ
وا
ﻮم .
ﻮ
وا ﺪ
ﻜ
ﺎ
ﻮس و ﺎر آﺎ ﺬق ا ﻮس ا ﺎ
ﺮوخ ،وهﻮ ا
ﻮد ا ﺬى
اﺮ
ﻰ إذا
،إذا ﺎل
،و
ﻰ ا ﺬق
24
ا ﻮل
ﺄو
ﻰ
ﺎﻰ
ﻮ
:
☺
))
⌧
(( أي
☺
ﻮر
ﻰو
ﺪ
ﻰ
ﻰا
ﺎﻰ،و
ﺮ ﺔ
أن ﺪرك ا
ﺮ ﻰ
ﻰو
ﺪ
ا
ﻜﻮن ﻜ ﺎ
ﺎ ﺎن
هﺎ
( ﻰ ) ﺪرك ( آ ﺎ
ﺔ .وا ﺮ
ول .
ﻰ ﺪ ﺮ
،هﻮ أن ا
ﺎ
ء .وآﺬ ﻚ ا
ﻰ ﻬﺮ .ﻜﺎ
ﺎ دراك .وا ﺮ ﺮ ﺔ ﺪ ﺮا ﺄن ﻮ
ﺎد
.
ﻰ هﺬا ،أن آ وا ﺪ ﻬ ﺎ
ﺮ ﺎ ﺮ ﺔ ،وا دراك ﺎ
ﻜﻬﺎ ﻰ
ﺪ ﺮة ﺄن ﻮ
ﻰ
ﻮر ،
ﺮ ا ﺮ .إذ ا
ﺔا ﺮ
.وا
ﺎ ،
ﺮ إ ﺎر ) ﺎ
ﺎ
ﺄن
ﺪم
وا ﻬﺎر ﺎه ﺎ .أي و ا ﺮ ﺎ
أي و ا ﺮ
ﻰ
))
(( أي
أو ا ﺮاد ﺎ
وا ﺪ ،و ﺪا
ﺎ
ﻬﺎ
ا
ﺎ
.
ا ﺎت :
-1إ ﺎ ﺔ ا د ﺔ ا ﺎ ﺔ وا ﺮاه
ﻰ إ ﻜﺎن ا
ا ﺎ ﺔ
وو ﻮ
ﺎ.
-2ذآﺮ ا ﺮ ن
ﺔ
ﻮر ا ﻚ ا
ﻰ ﻰأ و
ﺮف
اﷲ وأن
أو
ﻬﺎ ا ﺎس ا ﻮم إ
إ
ﺰء
هﻮ ر ﻮل اﷲ
ﺮ
ﺎ.
ا
،
ﺮ ا ﻘﺎ
ﺪ ﺎل ا ﺪ ا ﻘﺎ
.17
ﺮاء إ ﻰ – 33ﻮرة اﻷ ﺰاب ( ) ﺮوت :دار ا ﻜﺮ (
ا
ّ
ﺎ
ا ّﺄو ،ا ﺰء ا ﺜﺎ ﺚ
ﺮز
ﺮ)
– 26ﻮرة
25
وا ﺮا
ا
آﺎ ﺎ ا
ﺔ
ﻰ ﺎ
ﺎ
ﺮ وا
ﻰ ا ﺎس إن ه
ا ﻬﺎر
و
ا ﺮوف
ﻬﺎء .و ﺎ
.ﺈ
ﺎ ﻮاب أن هﺬا
.
.وهﺬا ا ﺆال وارد
ﻜﻮن
ﻰا
إدراآ
آﺎن أ
،
ا ﻰ هﻰ ﺔ
19
ا
ﺎل ) أدرك ا ﺎ
ﺪ ﻰ ﺪم ا ﺮ
،وذ ﻚ
( و ﻜ ) أدرك ا
ا ﻰ .ﺎ
إذا
ﺎ
ا ﻬﺎر ،و ﺪ
ا ﺎ
ﻮع وا ﻬﺎر ﺎ .ﺈن
ﺮ
(
:ه
ا ﺔ ﺄ
ﺰم
ﺎ ﺎ ؟
ﺮك ا ﺰام .و ﺎ :أن ا
ﺎم ا
ﺔ
وهﻮ ا
ﻮل
ﺎ ﺔ
ا ﺎة ،أو
إ
ﺔ ا ﻬﺎر
و ﻜ
وهﻮ ﺬه ا ﻬﺎء ،أو ﻜ
ﺎ ﻬ ﺎ .ﻬﺬا ا
ا
هﻮ ا ﺬى ﻜ أن
ﻰ هﺬا أن ﻜﻮن ا
ا
ﺎد و
هﺬ ا ﺔ أن ا ﻬﺎر ،ﺎ
ا ﺔأ
ﺮ ا ﺬى هﻮ ﺔ ا
ا ﻜﺎن ﻮ
ا ﻬﺎر
ﺆ ﻮا ﺎﷲ و
ﺎف ( :ﺆ ﺬ
وإ ﺎ ﻰ ا دراك
و
ﻮ ﺪ ﻰ
ﻮا
ا ﺮن:
ﺮ ﺪرآﺔ
ﺔا
ﺮأ و
وذ ﻚ
ر ﻮ . 18
ﺎل ا ﺎ ﺮ ﻰ ) ا
وهﻮ ا ﺬه
ا ﺬي
ﻜ
ﻮم
ﺎ
ا ﺎ
ﻬﺎ
ﺎق .
ﺎل إن ا ﻬﺎر ﺎ
ﺎ .ن
ﺔ أن ﺎل )و ا
ﺎ
،
ﺪرك ا
أ
ﺎئ
ﺔ:إﺎ
ا
ﺔ
أن
ﺰ
ﻬﺎر( ﺈن ا ﺄ ﺮ إذا ﻰ
ﻰ
ﻮ
)
☺
ﺮ ﻜﻼم ا
.18 أ ﻜﺮ ﺎ ﺮ ا ﺰاﺋﺮي ،أ ﺮ ا
ﺪ ﺎل ا ﺪ ا ﻘﺎ
.19
ا
ﺮ ا ﻘﺎ
،
َ ا ﻜ ﺮ و ﻬﺎ ﻪ )) ﻬﺮ ا ﺮ ﻰ أ ﺮ ا ﺎ ﺮ (( ،ص 379 :
ﺎ ا ّﺄو ،ا ﺰء ا ﺜﺎ ﺚ ﺮ ) ،ﺮوت :دار ا ﻜﺮ (
ّ
26
⌧
( ﺎ ًﺎ
☺
ﺈن اﷲ ﺎ ﻰ ﻰ أن ﻜﻮن ﺪرآﺔ ،
ﺎ ﻮاب ا
و
،أن ا
ﺮ
ز
ﺎ
ا
ﻰ
ﺬ
ﻬ أ ﺮ هﺬ ا
ﺔ ﻜﻮ ﻬ
ﺔو
ﻰو
و
ا ﺄو
ﻮﺎ
ا
،ﻜﺎن أ ﺮى أن ﻮ
ﺪ ا
ﺎ
ﺔا ﺔ .ﺈ
،
ﺪ أ ﺮب إ ﻰ ا
ﺔ،
.و ﻜﻮن ا ﻮل
ا ﺄو
ﺰهﺎ ﻮ
ور ﺪ ،واﷲ ا ﻮ
ا ﻮل و ﺪ ﺪ .
(( أي آ
ﺮ ﻮن ﻰ ﺪار
ﺎ ﺎ
آﺎ ﺎ
ﺎء ا ﻚ ﻰ
آﺎ
إ ﻜﺎن ا
ﺪر ا ﺔ
ﺎ ﺎ و ﺄ ﺮا
))
ﺎ ذآﺮ
أ
ﻰ ا ﺄ ﺮ وا
ﺪم ا
ﺪر ا ﺔ
ﺎ ﺎ
ﻮ آﺎن ا
ﺮ ﺎ،و
ﺪ ﺎ وه
ﺎق ا ﺔ ﻮ
ﺔ ا ﻬﺎر
ﺪم ا دراك ،و
ا ﺮ ن .و ﻮت
ﻮاب
ﺎ
ﺎ ﺎ
أول
ﻚ
ﻮ آﺎن
،ﻜﺎن
ﺪم ا دراك ا ﺪال
ﺪا ،و ﺎ ﺎ أ
ﻰ ا ﻬﺎر
ﻰأﺮ .ﻜ
ﺬ ﻜﻮن ا ﻮل
.ﺈن
ﺎ ﻰ ) :و ﺎ أ
ﻮ
ﺎ ﺔ ،ﺬاك ﻮ ا
ﺎ.
ا
،وهﻮ ﺮاد ا ﺔ .وأ ﺎ
،
ﺮ .أ ﺮى إ ﻰ ﻮاب ﻮ ﻰ ﻮ )ه
أ ﺮى( ﺪ ﺮ ﻬ
ﻰ
ﺪ
ا ﺎ
ﺮ
ﻬ و
ذﻚ ،
ﺔ ا ﺰ ﺔ ﺮا ﻰ ا ﻬﺎر
ﺬرا
ﻚ( ﻜﺄ
ا
أن ﻜﻮن ﺎ ﺔ .ﺈذا أ
ا
ﺮ ﻬ ﺎ ،ﺈ
أو ء
ﻮ
ﻬ ﺎ.و
ﻰ ﺎ
.
ﻰ
ﻰ ا ﺎء .و ﺪم ﺎ ﻰ ﻮرة ا
هﺬ ا ﺔ. 20
ﺮ ا ﺮا
ا
وا ﻮر ﺄ ﻮال ا رض و ﺎ
ﺪ ﺎل ا ﺪ ا ﻘﺎ
.20
،
ﺮ ا ﻘﺎ
ﺎء ،
ا
ّ
ﺎ
ﻰا
ﺮأ
ﻰ :ﺪ أن ا ﺪل
ﻬﺎ
ا ّﺄو ،ا ﺰء ا ﺜﺎ ﺚ
ﺮ
ﻰ
ﺎ هﻮ د
ﺮ ) ،ﺮوت :دار ا ﻜﺮ (
27
وا
ﺮ وا ﺮ ،و ﻰ ﺪر
ﺄﻰا
ﺔ ،و ﺬه
ﻰ
ﻰ
وا ﻮر
أ ﺮ ا ﻮر
))
آ
ا ﻬﺎر ،ﺈذا ا
ﺎ
ﺪ
ﺎ ،و
ﺎء :ا
ﺎروا ﻰ
ﺮة
ﺰع
ﺔ
ا ﻬﺎر ،
ا ﺬى
ا
ﻰ و ﻬ ،وإن ا
ﺎ .
☺
☺
((
أي وا
ا
ﻰ ،ﺪ
ﺮى ﻮل ﺮآﺰ ﺪارهﺎ ا ﺎ
ا ﺬى
ﺮ ﻮ
أن ﻬﺎ ﺮآﺔ ر ﻮ ﺔ ﻮل هﺬا ا ﺮآﺰ ﺪر
و
ﺎ ﻰ
ﻬﺎ
ﻰ
28
ا ﺎ ﺔ ،وهﺬا ا ﻮ
ﻮﺎ ،ا
ﺪ ﺮ ا ﺰ ﺰ ا ﺎهﺮ
ا
ﺄ ﻮا ﻬﺎ ا ﺬى
(( أي و
.
ﺎ
ﺰل ﻰ آ وا ﺪ ﻬﺎ آ
ﺮ ا ﺮ
ﺔ
ﺎ ﺔ و
أو ﺔ إذا
ﺮإ
ﺮون
ا ﻬﺮ ،
ﻮ :
⌧
))
(( أي
ﺮ و ﻜﻮن آﺎ ﻮد ا ﺬى
ا
ﺮ ﻰ ﺎز إ ﻰ
ﺮهﺎ
إذا أ ﻰ
ا ﻮل .
ﺎر
ﻰ ﺪق و ﻮس
☺
))
⌧
ﻬ
ﺎزل ،وهﻰ
ﺮ
ﺈذا آﺎن ﻰ ﺮ ﺎزل دق و ﻮس ،وهﺬا ﺎ
و
ﺎد ،ا ﺎ
☺
))
ﺰ
ﻰ
ﻰ ز ﺎم
ﻬﺎ أن ﺪرك ا ﺮ ﻰ ﺮ ﺔ
ا ﻮم ،وا ﺮ
ا
(( أي
☺
ﺮ ،نا
ﺮى ﺪار در ﺔ ﻰ
ﺮ ﺪار 13در ﺔ ﻰ ا ﻮم ،و ن ﻜ
ﺮ
و
ﻬ ﺎ ﺪارا ﺎ ﺎ
.
))
(( أي و
ا
ﺎ
ﺔا
ﻬﺎ ،إذا أ ﻬ ﺎ
ﺮ ﺎن
وهﻰ ا ﺮ ،ﺔ ا ﻬﺎر وهﻰ
ﺎب
ﺮو
(( أي وآ
))
ا رض وا
وا ﺮ
ﺮى ﻰ ﺪارهﺎ ،وا رض
و ﺔ وا ﺮ
ﺪل .
ﻰ ﻜ آﺎ
ﺮى ﻮل ا
ﺮى ﻮل ا رض آ
ا
ﻰ
ﻚ ﻰ ا ﺎء ،ﺎ
ﺔ و ﻮل
ﻬﺎ ﻰ ﻮم
ﻬﺮ .
29
،وآ
ا ﺬى ﺪور
ﺎو
ﺮ ؟ هﻜﺬا آﺎن ا ﺮأي
ا ﻜﻮاآ
ﺪه ،و ﻜ رأي
ﺮ ﻰ ﺪارات ﻰ ﺎ ا
ﺎ
ا ﺪ
ﺪرة
وﺪ
ﻮان أن ﺪ ﻰ إ
إ
أ
ﺎ ﺔ
ﻮل
:أن
ﺪ
ﻚ ﻰ
ﺮ
.
ﻰ
ﺎ دل
ﺮا ﺰ
ﻰ
21
اﻜ
ﺎء ا ﻚ
ﺪى
.
إﻰ ا
ا ﺎت ،ﻜ
ﺮن آ
ﻚ ا راء ا ﻰ آﺎ
ا ﻮ ﺎن وا ﻬ ﺪ وا
ﻰا ﺮ
هﻬﻮ
ﺮ ،ﻬ إذا آﺄ ﻬﺎ
أ ﻬﺎ ا ﺎرئ ا ﻜﺮ
،ود
ﺪ
ﺎ
ﺎء ا ﻚ ا
وهﻮ
ﺪا
ﺎذ
ﺪ
ﺎ أ
ﺎ ﺔ وآ
ا ﺮ ﺪ ا ﻜﻰ ا
ﺎء ا ﻚ ﺪ ﺎ ﻰ ا
ﺮى
ﺮ ﺎت ا ﻰ
ﻬﺎ
ﺎ ﻰ:
ا ﺔ اﻷو ﻰ
ﺎت اﷲ و ﺪ
ا
ﺎ
وا ﻬﺎر دا
ﺮارا ﻰ ا ﺮ ن ا ﻜﺮ ،ﺎ ﻬﺬ ا ﺎهﺮة ا ﻜ ﺔ
ا ﺮي وآﺎ ﺔ ا
ا
ا ﺪ ﺮة ﺎ ﻜ ﺮ
ا
ا ﻬﺎر وا ﻬﺎر
إ ﻰ ا ﺮق ،
ﺎ
ﻰ
،
ﺮق ا
ا ه ﺔا
ﻰ ﻬﺮ ا رض ا
ﺎء ا ﻰ
ﺪ ل ﻬﺎ
.و