Kajian Terhadap Pengaruh Etanol Sebagai Bahan Pengendap Dan Pengaruh Air, Bufer Fosfat Serta Etanol Pada Ekstraksi Papain

Kupr:�1 ' Ed i .et � .m. .dl nh. !!k .I
z1fllt.
Ph

n ll J. 731d!t

_____.

.

'

"


"

. "

.


.,'

i

"



'."
, .

'.,

,

P/nl
DG

0/;


lIAN TERHADAP PENGARUH TAOL SEBAGAI BAHAN PENGENDAP
DAN PENGARUH AIR, BUFER FOSFAT SERTA TANOL
PADA EKSTRAKSI PAPAIN

Oleh:
Arlef Budiman
F03498013



2003
FAKULTAS TEKNOLOGI PERTANIAN
INTUT PERTANIAN BOGOR
BOGOR

KJIAN ERHADAP PENGARUH TANOL SEBAGAI BAHAN PENGENDAP
DAN PENGARUH AIR, BUFER FOSFAT SERTA TANOL
PADA EAKSI PAPAIN

SKRIPSI

Sebagai salah au syarat untuk memeroleh gelar
SAJANA TEKNOLOGI PERTANIAN
Pada Juuan Teknolgi Indutri Petanian,
Fakultas Teknolgl Petanian,
Instltut Peanlan Bgor

Oleh
Arief Budlman
F03498013

2003
FAKULTAS EKNOLOGI PERTANAN
INT PERTANIAN BOGOR
BOGOR

INSTITUT PERTANIAN BOGOR
FAKULTAS TEKNOLOGI PERTANIAN

KJIAN TERHADAP PENGARUH ETANOL SEBAGAI BAHAN PENGENDAP
DAN PENGARUH AIR, BUFER FOSFAT SERTA ETANOL

PADA EKSTRAKSI PAPAIN

SKRIPSI
Sebagai salah satu syarat untuk memperoleh gelar
SARJANA TEKNOLOGI PERT ANIAN
Pada Jurusan Teknologi Industri Peranian,
Fakulas Teknologi Pertanian,
Institut Peranian Bogar

Oleh
Arief Budiman
F03498013

Dilahirkan di Tuba", pada tanggal 21 Juli 1980
Tanggal lulu5: 21 Februari 2003

Disetujui,

osen Pembimbing I


osen Pembimbing II

KATA PENGANTAR

Syjkul Alhikdjlillih enjlis pinjitkin kepidi Allin sr itis vihmit
ying dibelikin seliki plises enelliin din enulisin skripsi. Penjlis berhilip
igir

sklipsi

ini

dipit

kenjidi

minait

kelik


dikekjdiin

hin.

Ucipin

enkikisih din enghirgiin ying setinggi-tingginyi enulis sikpiikin kepidi:
1.

Ayihindi Hisim, Ibundi Anisih, Mbik Yuni din Dik Wiwin ias djkjngin
din bintjin miril din spilitjil.

2.

Dl. Il. Agjng P. Mjldiniti, M.Agr ying telin kekbimbing penjlis seliki
meliksinikin studi di IPB.

3.

Dr. Ir. Kiesnindil M.Eng din Dipl. Ing. Anis Helliyiti Mihsjnih, M.5c ying

telih binyik kekbintj secili teknis din nin teknis pidi

peliksiniin

penelitiin secili keseljljnin.
4.

Il. Indih Yuliisih,M.Si selikj disen penguji din

binyik kemberikin

kisjkin.
5.

Oyin Ksumisyiningruk din Indni Feldini serti ibj Henny itis bintuinnyi
seliki enelitiin bellingsung.

6. Mijlidiini din Hidriin Silegil besea Puji Dilsin Utimi itis dukjnginnyi.
7. eljuh af PPP-Biitek Selping itis bintuin teknis ying telih dibelikin.
8. apik edeh Iskindil, Bipik Oleh din Bipik Ahli ying binyik kekbintj

dilik penyediiin bihin bikj.
9.

Biediyintili, vjlly Pjji Astjti din Enung mUlhisinih itis segili fisilitis
ying diberikin.

10. Evi Seliiwiti, uilun Chindri Dewi, I Mide Adi Sipjtli, Plitiki m.v., M.
Dihjlu, A Y., Aang Ery, Hendli ujsHiwin din venny Utiki Sikintli
beserti keljilgi ying binyik kembintu seliki plises enulisin sklipsi.

Bigil, Febljin 2003
Penjlis

1

ARIEF BUDIMAN. F0349B013. Kijiin Ternidip Pengijjn Etinil Sebigii
Binin Pengendip Din Pengijjn Aij, Bjej Fisat ejti Etinil Pidi Etstjiksi
Pipiin. Dibiwin bikbingin Agung P. Murdano dan Ani. H. Mahsunah

RINGASAN


Pepiyi binyik ditinik di Indinesii ying ditjnjjkkin ilen jjklin
pjidjksi tinjn 2000 kencipii 452.000 tin. Tinikin pepiyi dipit
dikinaitkin jntjk bejbigii keejljin kisilnyi sebigii binin pengekpjk
diging. uetin pepiyi dipejilen dengin ciji kenyidip bjin diri bigiin
pingal ninggi jjjng bjin. Pengeringin getin epiyi dilikjkin dengin sjnj
jendin jntjk kengnisilkin pipiin kiaj. uetin pepiyi kekpjnyii kindjngin
enzik pjiteise ying tejdiji diji pipiin, kikipipiin din lisizik.
Pipiin tejgiling pidi priteise sjlfidjil ying dicirikin dengin idinyi
gjgjs SH iktif. Pipiin kekpjnyii enik gjgjs SH ikin tetipi ninyi dji ying
ikif. Pipiin tejdiji din 212 jintii isik ikini, isik ikini ying binyik
kenyjsjn pipiin idilin glisin yiitu 13.58 ejsen. pH ying iptikil jntjk pipiin
idilin enik sikpii dengin delipin.
Tjjjin diji peneliiin ini idilin jntjk kengetinji pengijjn kinsenrisi
etinil din liki engendipin tejnidip ikivitis enzik pjiteise. Seliin itj
dilikjkin pengkijiin tejnidip jenis pelijjt din iptikisi kinsenrisi pelijjt
ying digjnikiin pidi prises estjiksi.
Pijiketej ying dijkjj pidi peneliiin ini idilin kidij pjitein, itivitis
priteilitik enzik. Kidir pjitein dilikjkin dengin kenggjnikin ketide liwry,
seangkin ikivits pjiteiliik dijkuj de‚gin kenggjnikin ketide m·Akini.

Kedji pijiketej diitis digjnikin jntjk kenentjkin ikivitis spesiik enzik
yiitj ikivitis pjiteiliik per kg pjitein.
PengkiJiin kengenii engijjn binin pengendip dilik nil ini etinil
din liki pengendipin ejnidip ikivias ssiik enzik diliksinikin pidi iwil
enelitiin. Eanil ikin kengjbin interiksi pipiin dengin iij, seninggi
kelijjtin pipiin dilik iij kenjjjn ying diandii dengin tejentjknyi
endipin. Mikin liki iltjit kintik dengin etinil dipit kengjbin stjktjr
pipiin seninggi tejidi perjbinin iktivias enzik. Kinsentjisi etinil ying
piling ipikil jntjk digjnikin idilin 0 pejsen (v/v) dengin liki
engendipin seliki sitj kenit ying kengnisilkin ikti—itis spesiik jelitif
sebesir 91 pejsen.
elinjjtnyi dilikjkin pengkijiin tejnidip jenis pelijjt pidi priss
eksrisi pipiin. Seliin itj jjgi dikiji kengenil pengijjn kinsenrisi pelijjt
ying digjnikin pidi pjises ekstriksi. Pelijjt ying digjnikin pidi prises
eriksi terdijl diji iir, bjfej osfit 0.05 M din etinil 70 pejsen. Bjej bsfit
0.05 M kekbejikin nilii ikivitis spesifik ying piling tinggi yiitj sebesir 5.193.
Kekjdiin kinsentjisi bjfej fisfit ying kekberikin nilii iktivtis spesigk ying
piling tinggi idilin 0.05 M.

ARIEF BUDIMAN. F03498013. Stjdy On he Efect Of Etinil And Efect f

Witej, Bjfej Posphite And Etinil In Pipiin Extjictiin. Undej Sjpervisiin
Agung P. Murdanoo dan Anls H. Mahsunah

Sjkkiry
Pipiyi gjew well in Indinesii, with titil prdjctiin if 450.000 tin in
he yeir 2000. Pipiyi cijld be jsed fij kiny pjjoses sjch is fij keit
tendejizej. ax frik pipiyi is pjidjced fjik pipiyi fjjis. Pipiyi litex is
djied it liw tekpelitjle which hen finmed cjjde pipiin. Pipiyi litex cintiins
pjiteise enzyke, which is cinsist if pipiin, chykipipiin ind lysizyke.
Pipiin is i sjlihidjll pliteise, which is chijictejized by icive site SH. t
his six SH Sites, ind inly wi if the sites ije icive. Pipiin cinsiss if 212
ikini icid chiin, glysin is the kist ikini icid bjild he pipiin stjjcure fij
13.58%. The iptikjk pH fij pipiin is 6 o 7.
This stjdy iiked o kniw the efect if ethinil cincenriiin ind
plecipitiiin tike tiwijd pjiteise enyke ictiviies. On the ithej hind stjdy if
silvent jsed ind silvent cincenriiin iptikiiin in extjictiin ilsi incljded.
oke pijiketej is detejkined In his stjdy, e.g. plitein cintent ind
priteilqic ictivity. Pjitein cintent wis dine by jsing LOWry keod ind
pjiteiliic ictivity wis detelkined by jsing m-Akini kethid. hen bith
piriketej jsed ti detejkine speciic icivity ij pjiteilitic icivity pej kg
pjitein.
This
stjdy wis begin in detenmining the effect if ethinil ind
pjedpitiiin djjiiin tiwird speciic ictivity if enzyke. Ethinil chinged the
inerictiin een pipiin ind witej, is it jedjced the pipiin siljbiliy in
witej ind ojked the pjecipitiiin. Lingej in djjitiin cintict between iltjite
ind ethinil cijld chinge the pipiin strjctjje, which then he enzyke specific
icivity ilsi chinged. he ipikjk ehinil cincentjitiin wis 40 % (v/v) with
pjecipitiiin ike ine kinjte ind jelitive speciic ictivity 91%.
Atej thit stjdy ibive, theje wis the detelkining if the silvent jsed fij
exriciin pjcess. On he ither hind, heje weje ilsi stjdy in the efect if
silvent cincentjitiin in exrictiin plicss. Silvent jsed in the exrictiin
pjicess cinsists if wiej, bjfej phisphite 0.05 M ind 70% ehinil. Bjfej
phisphite 0.05 M give the highest speciic ictivity, 5.193. The ipikitiin if
bjej cincenriiin shiw hit 0.05 M give the highest speciic iciviy cikpije
with 0.01, 0.025, 0.075 ind 0.1 M.

DATARISI
Hil
KATA PEmuAmTAv ................................................................................ .
DATAv lSI

.....•.....................................................................................

ii

DATAv uAMBAv ...................................................................................

iii

DAFTAv TABEL

iv

..•...................................................................................

. ...........

v

................

1

............. .

2

A. PvOTEASE .. ............................................... ................................

2

B. PAPAIm

5

DATAv LAMPIRAm ............

....

.

I.

...........

.....

...............................

...

PEmDAHULUAm.................. . ..... ........
..

.

I. ImJAUAm PUSTAKA

........

.... ......
..

......

....•••.......................

.. ......................
.

......

.

..

...•..............•................•..................•..............•..............

1.

Siat din Stjjtjr Enzik Pipiin . ..........................

.............

5

2.

Mekiniske Ke�i pipiin ..... ..... .............................. ................

7

... ...... ........

8

....... .............................. ... ..............

8

.

.....

.

C. TEKmIK ISOASI DAm PEmuEmDAPAm..................
1. olisi ....................... .

.....

......

.

.

Pengendipin.........................................................................

10

D. PEmuAvUH PH TEvHADAP ATAS EmZIM................................

12

2.

III. METODOLOuI

...........•..................•...................................................

A. BAHAm DAm AAT .......... ............. ...........
.

..

B. MTODE PEmELITIAm ......... .
.

C. RAmAmuAm PEmEN

.

......

.......

.......

13

..............

13

.. .........

.......

..

.............................

.....

.•..........................................................

16

D. PvOSEDUv AmAUSA....................................................................

17

. .. .....

20

A. PEmuAvUH TAmOL SEBAuAl BAHAm PEmuEmDAP TEvHADAP
ATAS EmZIM PvOTEASE.......................................................

20

B. PEmuAvUH JEmIS PELAvUT DAm KOmSEmTASI BUFEv FOSFAT
TEvHADAP ATNITAS EmZIM PvOEASE......................................

25

1.

Pengiuh Jenis Peliut . ......................................... .................

25

2.

Pengijjh Konsenrisi B–ej fosfit .............. . ....

27

N. HASIL DAm PEMBAHSAm ............. ...... .. .......... ........ ......
..

v.

13

.

..

.

.

.

.....

...

.

.

. ...............
.

.

KESIMPUAm DAm SAvAm..................................................................

30

A. KESIMPUAm ..........

30

B. AvAm

...................... ..............................

........•.......

..........................•................•........................................

30

DATAv PUSTAKA..................................................................................

31

AMPIRAm

32

.............................................................................................

II

DATAR GAMBAR

Hil
uikbij 1.

lkian peptidi pidi protein .................................................

2

uikbij 2.

Strutuj enzik pipiin..........................................................

5

uikbij 3.

Mekiniske kersi pipiin.......................................................

7

uikbij 4

Meode pekurniin pipiin ...... .............................. ................

11

uikbij 5.

Diigjik ilij pengiruh etinol terllidip iktivitis
enzik pjoteise........ ........................................... ..................

14

Diigjik ilij pengijuh renis elijut terllidip itivitis enzik
pjoteise................ ............. ................................. ...............

15

Diigjik ilij pengijuh konsentjisi buej fosfit tej€idip
iktivitis enzik pjoteise......................................................

16

Pengijuh liki pengendipin din konsentrisi etinol tejllidip
rendeken

21

Pengijuh liki pengendipin din konsentrisi etinol tejllidip
totil pjotein jelitif...............................................................

22

akaj 10. egijuh liki egendipin din konsenrisi etinol tejhidip
iktivitis spesifik jeliif ........ ....................................... ...... ....

24

uikbij 11. llusrisi unolding din eolding protein ................................

25

uikbij 12. Pengiruh jenis pelijut tejhidip iktiias spesiik...................

26

uikbij 13. Pengiruh konsentrisi bufej phospit terhidip iktivitis
spesiik ................. .............. ................................. ................

27

uikbij 6.

uikbij 7.

uikbij 8.

...........................................................................

uikbij 9.

iii

DATAR TABEL

Hil
Tiel 1.

Kokposisi isik ikino pipiin.................................................

6

Tiel 2.

Kekposisi liljtin inilia plotein ketde Lowy ............. ..........

18

Tibel 3.

Kokposisi liljtin inillsis ikivitis ploteoliik Metode
m-Akino......... ......................................................................

18

Plosedjl pengjkjlin ikivias ploeoliik ktde m-Akino......

19

Tibel4.

IV