commit to user 199
TUGAS AKHIR
Perencanaan Struktur dan Rencana Anggaran Biaya Gedung Sekolah 2 Lantai
Bab 7 Perencanaan Portal
b. Penulangan balok portal Memanjang 4060
Untuk pehitungan tulangan lentur dan tulangan geser balok, diambil momen terbesar dari perhitungan dengan SAP 2000 batang 377.
Data perencanaan : h
= 600 mm Ø
t
= 22 mm b = 400 mm
Ø
s
= 10 mm p = 40 mm
fy = 360 MPa
f’c = 25 MPa d = h - p - ½ . Ø
t
- Ø
s
= 600 – 40 - ½ . 22 - 10 = 539 mm
rb = ÷÷
ø ö
çç è
æ + fy
600 600
fy c.
β 0,85.f
= ÷
ø ö
ç è
æ + 360
600 600
85 ,
360 25
. 85
, = 0,038
r
max
= 0,75 . rb = 0,75 . 0,038
= 0,0285 r
min
= 00389
, 360
4 ,
1 4
, 1
= =
fy
commit to user 200
TUGAS AKHIR
Perencanaan Struktur dan Rencana Anggaran Biaya Gedung Sekolah 2 Lantai
Bab 7 Perencanaan Portal
Daerah Lapangan Dari Perhitungan SAP 2000 diperoleh :
Mu = 25386,20
kgm = 25,386. 10
7
Nmm Mn = φ
Mu =
0,8 10
. 25,386
7
= 31,732.10
7
Nmm
Rn =
2 7
2
539 .
400 10
. 31,732
d .
b Mn =
= 2,73 m
= 95
, 16
25 .
85 ,
360 .
85 ,
= =
c f
fy
r =
÷ ÷
ø ö
ç ç
è æ
- -
fy 2.m.Rn
1 1
m 1
=
÷ ÷
ø ö
ç ç
è æ
- -
360 ,95.2,73
6 1
. 2
1 1
95 ,
16 1
= 0,0025 r
r
min
r r
max
®
dipakai r
min =
0,00803 Digunakan r
= 0,00803 As perlu = r
. b . d = 0,00803. 400 . 539
= 1789,48 mm
2
Digunakan tulangan D 22 n
=
94 ,
379 1789,48
22 .
4 1
perlu As
2
=
p = 4,7
≈ 5 tulangan
As’ = 5 × 379,94 = 1899,7mm
2
As’ As………………….aman
a =
= b
. c
f .
0,85 fy
. ada
As 400
. 25
. 0,85
360 .
1899,7
= 67,04
commit to user 201
TUGAS AKHIR
Perencanaan Struktur dan Rencana Anggaran Biaya Gedung Sekolah 2 Lantai
Bab 7 Perencanaan Portal Mn ada = As ada . fy d – a2
= 1899,7. 360 539 – 67,042 = 34,569.10
7
Nmm Mn ada Mn
≈ 34,569.10
7
Nmm 31,732.10
7
Nmm ® Aman..
Cek jarak =
1 -
n t
n -
s 2
- p
2 -
b
f f
1 -
5 5.22
- 2.10
- 2.40
- 400
=
= 47,5 mm 25mm…….ok
Jadi dipakai tulangan satu lapis.
Jadi dipakai tulangan 5 D 22 mm
Daerah Tumpuan Dari Perhitungan SAP 2000 diperoleh :
Mu = 25767,13
kgm = 25,767.10
7
Nmm Mn = φ
Mu =
8 ,
10 .
767 ,
25
7
= 32,208 . 10
7
Nmm
Rn =
2 7
2
539 .
00 4
10 .
32,208 d
. b
Mn = = 2,77
m =
95 ,
16 25
. 85
, 360
. 85
, =
= c
f fy
r =
÷ ÷
ø ö
ç ç
è æ
- -
fy 2.m.Rn
1 1
m 1
=
÷ ÷
ø ö
ç ç
è æ
- -
360 7
.16,95.2,7 2
1 1
95 ,
16 1
= 0,00816 r
r
min
r r
max
®
dipakai r
min
=0,00816
commit to user 202
TUGAS AKHIR
Perencanaan Struktur dan Rencana Anggaran Biaya Gedung Sekolah 2 Lantai
Bab 7 Perencanaan Portal As perlu = r
. b . d = 0,00816. 400 . 539
= 1759,296 mm
2
Digunakan tulangan D 22 n
=
94 ,
379 1759,296
22 .
4 1
perlu As
2
=
p = 4,6
≈ 5 tulangan
As’ = 5 × 379,94 = 1899,7mm
2
As’ As………………….aman
a =
= b
. c
f .
0,85 fy
. ada
As 400
. 25
. 0,85
360 .
1899,7
= 67,04 Mn ada = As ada . fy d – a2
= 1899,7. 360 539 – 67,042 = 34,569.10
7
Nmm Mn ada Mn
≈ 34,569.10
7
Nmm 32,208 . 10
7
Nmm ® Aman..
Cek jarak =
1 -
n t
n -
s 2
- p
2 -
b
f f
1 -
5 5.22
- 2.10
- 2.40
- 400
=
= 47,5 mm 25mm…….ok Jadi dipakai tulangan satu lapis.
Jadi dipakai tulangan 5 D 22 mm
Mn ada Mn ≈ 44,435.10
7
Nmm 33,156,1 . 10
7
Nmm ® Aman..
commit to user 203
TUGAS AKHIR
Perencanaan Struktur dan Rencana Anggaran Biaya Gedung Sekolah 2 Lantai
Bab 7 Perencanaan Portal
Perhitungan Tulangan Geser Dari perhitungan SAP 2000 Diperoleh :
Vu = 12788,33 kg = 127883,3 N f’c = 25 Mpa
fy = 240 Mpa d = h – p – ½ Ø
= 600 – 40 – ½ 10 = 555 mm
Vc = 1 6 .
c f
.b .d = 1 6 .
25
. 400 . 555 = 202657,34 N
Ø Vc = 0,6. 202657,34 N = 121594,407 N
3 Ø Vc = 3 . 121594,407 N = 364783,22 N
Ø Vc Vu 3 Ø Vc 121594,407 N 127883,3 N 364783,22 N
→ Syarat tulangan geser : Ø Vc Vu 3Ø Vc
Jadi diperlukan tulangan geser Ø Vs = Vu - Ø Vc
= 127883,3 N – 121594,407 N = 6288,893 N
Vs perlu = 6
, Vs
f =
6 ,
6288,893 = 10481,488 N
Av = 2 . ¼ p 10
2
= 2 . ¼ . 3,14 . 10
2
= 157 mm
2
s =
488 ,
10481 555
. 240
. 157
perlu Vs
d .
fy .
Av =
= 1995,17 mm ≈ 100 mm
S
max
= mm
d 5
, 269
2 539
2 =
= ≈ 250 mm
Jadi dipakai sengkang dengan tulangan Ø 10 – 250 mm
commit to user 204
TUGAS AKHIR
Perencanaan Struktur dan Rencana Anggaran Biaya Gedung Sekolah 2 Lantai
Bab 7 Perencanaan Portal
7.5.4. Perhitungan Penulangan Sloof
Data perencanaan : h =300 mm
Ø
t
= 16 mm b = 250 mm
Ø
s
= 10 mm p = 40 mm
fy = 360 MPa
f’c = 25 MPa fy
s
= 240 MPa d = h - p - ½ . Ø
t
- Ø
s
= 300 – 40 - ½ . 16 - 10 = 242 mm
rb = ÷÷
ø ö
çç è
æ + fy
600 600
fy c.
β 0,85.f
= ÷
ø ö
ç è
æ + 360
600 600
85 ,
360 25
. 85
, = 0,038
r
max
= 0,75 . rb = 0,75 . 0,038
= 0,0285 r
min
= 00389
, 360
4 ,
1 4
, 1
= =
fy
Daerah Lapangan Dari Perhitungan SAP 2000 diperoleh :
Mu = 3463,07 kgm = 3,463. 10
7
Nmm Mn = φ
Mu =
0,8 10
. 3,463
7
= 4,328.10
7
Nmm
Rn =
2 7
2
242 .
50 2
10 .
4,328 d
. b
Mn = = 2,9
m =
95 ,
16 25
. 85
, 360
. 85
, =
= c
f fy
commit to user 205
TUGAS AKHIR
Perencanaan Struktur dan Rencana Anggaran Biaya Gedung Sekolah 2 Lantai
Bab 7 Perencanaan Portal r
=
÷ ÷
ø ö
ç ç
è æ
- -
fy 2.m.Rn
1 1
m 1
=
÷ ÷
ø ö
ç ç
è æ
- -
360 ,95.2,9
6 1
. 2
1 1
95 ,
16 1
= 0,00857 r
r
min
r r
max
®
dipakai tulangan tunggal Digunakan r
= 0,00857 As perlu = r
. b . d = 0,00857. 250 . 242
= 518,485 mm
2
Digunakan tulangan D 16 n
=
96 ,
200 518,485
16 .
4 1
perlu As
2
=
p = 2,5
≈ 3 tulangan
As’ = 3 × 200,96 = 602,88 mm
2
As’ As………………….aman
a =
= b
. c
f .
0,85 fy
. ada
As 250
. 25
. 0,85
360 .
602,88
= 34,04 Mn ada = As ada . fy d – a2
= 602,88. 360 242 – 34,042 = 4,8828.10
7
Nmm Mn ada Mn
≈ 4,8828.10
7
Nmm 4,328.10
7
Nmm ® Aman..
Cek jarak =
1 -
n t
n -
s 2
- p
2 -
b
f f
1 -
3 3.16
- 2.10
- 2.40
- 250
=
= 51 mm 25mm…….ok
Jadi dipakai tulangan 3 D 16 mm
commit to user 206
TUGAS AKHIR
Perencanaan Struktur dan Rencana Anggaran Biaya Gedung Sekolah 2 Lantai
Bab 7 Perencanaan Portal
Daerah Tumpuan Dari Perhitungan SAP 2000 diperoleh :
Mu = 6765,13kgm = 6,765. 10
7
Nmm Mn = φ
Mu =
8 ,
10 .
765 ,
6
7
= 8,456 . 10
7
Nmm
Rn =
2 7
2
242 .
50 2
10 .
8,456 d
. b
Mn = = 5,7
m =
95 ,
16 25
. 85
, 360
. 85
, =
= c
f fy
r =
÷ ÷
ø ö
ç ç
è æ
- -
fy 2.m.Rn
1 1
m 1
=
÷ ÷
ø ö
ç ç
è æ
- -
360 .16,95.5,7
2 1
1 95
, 16
1
= 0,018 r
r
min
r r
max
®
dipakai r=0,018 As perlu
= r . b . d
= 0,018. 250 . 242 = 1089 mm
2
Digunakan tulangan D 16 n
=
96 ,
200 1089
16 .
4 1
perlu As
2
=
p = 5,4
≈ 6 tulangan
As’ = 6 × 200,96 = 1205,76 mm
2
As’ As………………….aman Ok
a =
= b
. c
f .
0,85 fy
. ada
As 250
. 25
. 0,85
360 .
1205,76
= 68,08 Mn ada = As ada . fy d – a2
= 1205,76. 360 242 – 68,082 = 9,0267.10
7
Nmm
commit to user 207
TUGAS AKHIR
Perencanaan Struktur dan Rencana Anggaran Biaya Gedung Sekolah 2 Lantai
Bab 7 Perencanaan Portal Mn ada Mn
≈ 9,0267.10
7
Nmm 8,456 . 10
7
Nmm ® Aman..
Cek jarak =
1 -
n t
- s
2 -
p 2
- b
f f
1 -
6 6.16
- 2.10
- 2.40
- 250
=
= 10,8 mm 25 mm Karena cek jarak menghasilkan 25 mm, sehingga menggunakan tulangan
dua lapis, a
=
= b
. c
f .
0,85 fy
. ada
As 250
. 25
. 0,85
360 .
1205,76
= 68,08 Di pakai d
d1 = 242 mm
d2 = d1 – s – 2 x ½ Ø
= 242 – 30 – 2 x ½.16 = 196 mm
d x 6 = d1 x 4 + d2 x 2
d
6 1
x 196
5 x
242 +
=
= 234,33 mm
Mn ada = As ada . fy d – a2 = 1205,76. 360 234,33 – 68,082
= 9,084.10
7
Nmm Mn ada Mn
≈ 9,084.10
7
Nmm 8,456 . 10
7
Nmm ® Aman..
Jadi dipakai tulangan 6 D 16 mm
commit to user 208
TUGAS AKHIR
Perencanaan Struktur dan Rencana Anggaran Biaya Gedung Sekolah 2 Lantai
Bab 7 Perencanaan Portal
Perhitungan Tulangan Geser Dari perhitungan SAP 2000 Diperoleh :
Vu = 5077,05 kg = 50770,5 N f’c = 25 MPa
fy = 240 MPa d = h – p – ½ Ø
= 300 – 40 – ½ 10 = 255 mm
Vc = 1 6 .
c f
.b .d = 1 6 .
25
. 250 . 255 = 58195,52 N
Ø Vc = 0,6. 58195,52 N = 34917,31 N
3 Ø Vc = 3 . 34917,31 N = 104751,94 N
Ø Vc Vu 3 Ø Vc 34917,31 N 50770,5 N 104751,94 N
→ Syarat tulangan geser : Ø Vc Vu 3Ø Vc
Jadi diperlukan tulangan geser Ø Vs = Vu - Ø Vc
= 50770,5 N – 34917,31 N = 15853,19 N
Vs perlu = 6
, Vs
f =
6 ,
15853,19 = 26421,98 N
Av = 2 . ¼ p 10
2
= 2 . ¼ . 3,14 . 10
2
= 157 mm
2
s =
26421,98 255
. 240
. 157
perlu Vs
d .
fy .
Av =
= 363,65 mm s
max
= d2 = 2552 = 127,5 mm ≈ 125 mm
Jadi dipakai sengkang dengan tulangan Ø 10 – 125 mm
commit to user 209
TUGAS AKHIR
Perencanaan Struktur dan Rencana Anggaran Biaya Gedung Sekolah 2 Lantai
Bab 7 Perencanaan Portal
7.6. Perhitungan Penulangan Kolom 7.6.1. Perhitungan Penulangan Kolom Tipe 1 4040