BAB IV ASILING PANALITEN SAHA PIREMBAGAN
A. Asiling Panaliten
Asiling panaliten menika arupi pacelathon ingkang ngginakaken maksim kemurahan
saha pacelathon ingkang nyimpang saking maksim kemurahan. Salajengipun pacelathon ingkang ngginakaken saha ingkang nyimpang saking
maksim kemurahan
menika dipunjumbuhaken
kaliyan fungsi
basanipun. Satunggal tuturan saked ngawrat langkung saking satunggal fungsi, ananging
wonten ing panaliten menika dipunpendhet ingkang langkung dominan. Asiling panaliten menika saged dipuntingali wonten ing tabel ing ngandhap menika.
Tabel 2. Fungsi panganggening maksim kemurahan wonten ing cerbung salebeting Kalawarti Djaka Lodang Edisi Januari-Agustus 2013
No Fungsi
Panganggening Maksim
Kemurahan Wosing Tuturan
Indikator
1 2
3 4
1. Fungsi Personal
Panutur nglairaken
raos kuciwa “Ora
pengin dadi
juragan maneh? Jare bisa keceh dhuwit,”
Mbokne nantang rembug. “Ora, Mbok. Aku wis tau
ngrasakke
keceh dhuwit
kasunyatan ora
bisa gawe
tentrem,” Kris sumaur karo nuntun
Mbokne lungguh
lincak. Dt.No:23
Fungsi personal: panutur nglairaken raosing manah
ingkang awujud raos kuciwa.
Wujud raos kuciwa: panutur boten kersa dados juragan malih amargi
rumiyin sampun nate ngraosaken dados juragan ananging
Tabel Salajengipun
1 2
3 4
gesangipun boten tentrem.
2 Fungsi
Interpersonal a Panutur nglairaken
raos tresna “Wis adhem, kok nang njaba
terus ta,
Mur. Kae
dak gawekake kopi anget ana meja
tengah.” “Bapak ra, Mak?” Dt.No:28
Fungsi interpersonal:
panutur nglairaken
raos tresna
dhateng mitra
tutur satemah
damel gegayutan
langkung sae
saha ngremenaken kaliyan mitra tutur.
Wujud raos
tresna: panutur
damelaken unjukan kangge mitra tutur.
b Panutur nglairaken raos kuwatos
“Mlilite isih sithik, mung olehku ra kuwat kok awakku adhem
panas ngene,” wangsulane Ira. “Masuk angin yake. Apa tak
keroki dhisik?” anake nawani cara. Dt.No:17
Fungsi interpersonal:
panutur nglairaken raos kuwatos dhateng
mitra tutur
satemah damel
gegayutan langkung
sae saha
ngremenaken kaliyan mitra tutur. Wujud
raos kuwatos:
panutur nawani cara kangge ngeroki mitra
tutura supados saged mantun.
c Panutur nglairaken raos tanggel jawab
“Taksih pucet
kok sampun
tindak ta, Bu,” panyaruwene Bu Hartini, Senin esuk ana regol
sekolahan. “Mung
masuk angin
kok, mosok
ra mlebu
kerja,” wangsulane
Ira cekak.
Dt.No:19
Fungsi interpersonal:
panutur nglairaken
raos tanggel
jawab dhateng mitra tutur satemah damel