BAHAN KULIAH DION MERGER DAN AKUISISI OKEEH
AKUNTAN MANAJEME ANSI MEN
! ! "
# $ %"
" &
! '()* %
- ,,- %" ( . ! +,, / +,,0 !
! " +,,, "
1 "
- ,,, . $ +,,+
2 2 +,,3 * 4 +,,5 # $ +,,6 ) % +,,0 ! 2 !
1
7 8 -,
9 : +,,5
8 "
8 & * $ ,,; " * # , 8 < +,,6
! $
# $ %& < <
$ =
1
- ,,5
1 & !
Merger dan Akuisisi
" ! '
/ +,,0 #
&
- ,,+ !
& / +,,0 !
8
# # % +,,-
!
'
- !
8 , * 8 6- -; )
/ +,,0 !
& & +,,> ! !
8 77.
/ 9 0 <#"("# " <#"("#
. 8? ( <
7
8 !
7 " +,,5 ! @
2 "
2 7 !
7 " 2 2 * $ 2"2* "
& <@ " # & &" <
2 7 ! 2"7% ( " 7 # " = "
# < " <
- Merger dan Akuisisi
Pengumuman Perihal Benturan Kepentingan Keterangan
! , - . & 1 " #
/ & 0 " " - #
- / ! "
# "
- / # $ %
/ - ! &
" & '( " / -
)**+
Sumber: Utama (2006)
! !
7
- " ! !
8
5A3 +,,6 A
B
9
- 3
B 7#
# +,,3 ! # C C 7
& $ *
00 ,9 ! +
& !
$ Merger dan Akuisisi
>, % >3 ! * $ $ ."D +,,6 8 >5 !
& # E ( >3 % >3 !
! *
9 # +,,3 C"
$ F "
# 7 " #7 . # ++ " / " ,> ! " / ( )
C" $ 8 #
8 8#8 "
6,; ! ! 6,; 2
8#8 6,;
A
7 ! 6,; $ 7 !
7
7
/
9
9 !
G # < >
A
$ $
) +,,, ! A
Merger dan Akuisisi
7 +
3
7 5 & C ! F
# < # < "
$ "
$ $
$ $! $ $ "
- ! $ $ # +,,3
$
) # ' * + ) # $
A ! $ # $ <
& >
- & & $ +,,6 ! $
&
#
< "
" ! "
% >3 2 % >3 F
# % # # # # $ $
Merger dan Akuisisi
- ,, 9+,,- +
8
1
8#8 +,,5A++ =
$ $ !
" " #7 . ++ ,> !
#
7
!
6 ,9 3 &
6 9 <(
<
Merger dan Akuisisi
Astra Internasional Cycle & Carriage Limited 2001 Telkom Multimedia Nusantara 2000 Sumber : Data diolah
2001 Timah Gemah Ripah Pertiwi Indotambang Raya Mega 2001
Mega Galaxy
2001 Indocement Tunggal Perkasa Dian Abadi Perkasa Roda Maju Perkasa" # $ % # ! Sumitomo Jatis 2007 Nokia Siemens 2006 Trans TV TV7 2006 StarTV ANTV 2005 Astra Internasional Bank Permata 2004 Telkom Malaysia Excelcom 2004 SCS Astragraphia 2004 Grup Djarum Bank Central Asia 2002 Astra Agro Lestari Sinar Tabiora 2002 Sarasa Nugraha Sarasa Miratama 2002 Gudang Garam Karyadibya Mahar Dika 2002 Agis Arta Citra Galery 2002 Siantar Top Saritama Tunggal 2001 Surya Intrindo Makmur Anglo Sama Permata Motor 2001 Indofood Sukses Makmur Asia Food Property 2001 Bahtera Admina Samudra Intergalaxi Delta Fisheries
8
"
9 : +,,5 "
7 8 -,
!
F
1
$
- ,,5 & !
< 8 '
9 (
9 # 8 )
8 > % >3 <
- " <
8 "*<8
6
- % 5 0>
& ! # $ ' ( $ )
"
9
- #
#
- - ,
7
- ,,5 ) +,,0
56 # ,9+,,
! " ! < 9 , 0 ;
= ! : " +,, !
8 = ! 7 # " # "
7 . <( * # 5 & ! !
, 5 & !
Merger dan Akuisisi
! & ##% )##%
- 5 ! % = +,,+
! -
1
( * ) # $ ( * ) # $ "# !
/
8
- #
9 #
& +,,> " +,,5 !
$ < 7 (
8 7 (8 0, ,,,9 &
!
8
- < ) $ 2 & "
& +,,> ! , 8 6- -; / G
6+ 6; 50 +;
7
6 3> 5; +> 3; 8 ) +,,
- <
9 $ <( +- 0; 5 5;
$ ! 0,; * $
8 A
Merger dan Akuisisi
Gambar 2.1. Proporsi Kepemilikan Saham publik di BEI, 2009 (n=395) Sumber : ICMD 2009, data diolah< ! 3- 6;
$ ,9+,; 5, 3;
- ,95,; 0 -; 5,9 0,; 5 3; 0,9>,; 3;
>,9 ,,;
- ! 6 0; 3>6
0,; 7 ! $
- 8
8
1 " +,,5 +> < ( +,,3 7 % 8 $ % 8 & !
! * & !
$ @
) @ $ !
- + ( * ) # ,
% > @ H - H
7 "
2 = & < H D
2 B
8 7 " # - ) )
" Merger dan Akuisisi
# 2 $ > I ! $
$ & $
A
( . !
- $
$ !
$
7
- $ $
&
"
7
, # % ! # %
- "
! ! " *
" " 8 !
% " %" ) @ +,,6 / +,,0 % "
%"
9 %" 7 !
/
% +,,- %" B9 B9 B9
B9 ! * $ $ .
B9
# + , $ Merger dan Akuisisi
" "
= +,,5 ! ) %" $ $ %" $
2
2 J +,,6 ! ) ) % +,,0 !
& % +,,-
$ %" +35 " 7 # !
%"
- %" <
C F B9 %"
8 ) " %"
( * ) # !
4 +,, ! $
9 ! ( > I G * $
- 5I G ! ) $
! ! <
5I @
3I & >>I = ,I 4 =
5 ! *
! !
#
- ,,3I " +,,5I = J
5 ) +,,3 C F
- ,,,
& "
9 !
- !
Merger dan Akuisisi
!
7
9 !
" !
! ! $ !
- ! +,,,I ? " +,,>I J +,,3
7
9 "
! &
" !
A " * ! 7 ! !
$
! * * !* $ ) ( $ ) ,
$
8 $ 8 $ !
$ ' $
$ $ .
- ! $
9 &
! $
! $
7 !
$ "
$
1 Merger dan Akuisisi
- < !
- # $ 3 # !
- 0
- < 3 < #
Merger dan Akuisisi
!
9 "
A
7 !
7 A
# ! " # $
A
<
" ! $ !
$ ! $
$ * ) # $ * ) " ( * ) # # $
# $ < & +,,> ! !
$
@ @ +,,0 +,5 (
$ / +,,0 !
8
- 0 ! *
$ !
- D
( * ) # * !* (
7 /
$ 7 "
- % > @ H H 2 = &
< H D
2 B )
8 7 - " # ) / +,,0 !
8 "
- ,,3 !
#
!
$
) +,,,
- >, # &
8
7 G ! !
0 J
) +,,, !
= H )
- ,,, 8 & !
8 &
& +,,> ! !
8 77.
Merger dan Akuisisi
- * !* # )
2 " >
$
5 & !
9
" $
9
- - " $ " $
! $ $ " $
9
- " $ " - 2 >
8 G 9 $ 9 ! <
8 $ 8 &
& +,,> ! !
8 77.
2 +,,+ 63 +- D
$
1 " " &
! &
! = @ +,,3
- - .! !$ * !* * ) $ ) ) ! !
>> * * % + % @ 7 "
@ 6,; + < 6,; " " < %
" 3 # %
- @ % +5 6 % 3 % + 6
< @ 2 < " > < ! < (
66 ! % 6,, # ! 8"'
" " <
9 9 36 - ;
- > 5+; 8"' " * < % +- 6 6,;
2
- < <@
% -,, < # > % 5 +6 2 3,;
" < 2 & @ * <@ % -,,9% ,,, &
Merger dan Akuisisi
# +,,, 2 " < @ %
2 # @ @ "
@ % 36 - " >
- % < "
% 6 - % + -
2 !
@
9
2 !
<@
9 = @
@ * & ) < 6; @
>6; "
9 3;
7 2 < 7 & ) <@ .
" +,,, % 33
5 * +,,3 & ) % @ % 3 + ;
% = & ) % 6 @ % + 5
% @ ) % 0 6
2 $
@ @
& )
$ # / 0 $ ) * - $ %
< $ *
/ $ !
" " ) . ) -
# - $ $
" & .
Merger dan Akuisisi
! &
J <
C! F "
$
- A ( # +
, + 1 3 ( #9 + % - 1 5 ) + !! 1 # - .
,
5
7
#
,, ,,, 0, ,,, 0 ,, .
.
=
- - ** # 1 #
, $
9 . $
$ " $ .
! @ !
0, ,, @ ! 5, 0, +,
5, "
- 6
66
6 %:*
- - 2 * 1 #
( #" $
- 2 !
" C F
7 Merger dan Akuisisi
% 9 *
$ C F
- 7
! J
"
7
7
- - . - $ #!/ ! 3! 3 1 #
$ 7 $ !
7 ! $
! A
2 A ( ! " !
! 2 +A ( !
2
3A & . " D ) !
2
5A ( ! " ! !
2
6 A & . " D $ ! "
! &
) !
! - 3! . $ 4#!/
- - . )
2 7 $ ! " $ - *)G .
- - )
- - - G)GG ) G)G( -
- )G * +,,+ A
Merger dan Akuisisi
$ # 5 % * $ .
! $ ! $
,
2.1
1 A * K K (B ) G ! E
, K ) E
- * $ # # $ $ 6 ) $ * ) !"# 7 $ ) * 7 "8 .
# ! $
! ! $ =#)) ,
2.2 1 !" A * K
K (B ) G ! ,
=#)) K / $ % 3 $7 ) # # * * $ # $ !* ! # * $ 7 ) )" $ # $ # ) % " " ! 5 % .
9 " $ #"D
2 2 $
# . K .
L "D L ( # = Merger dan Akuisisi
7
9 . * # - 3 ! #
)#" )#" ! $ #
! $ $ $ $
# M )#" A B
- 8 $
#9
- <8 $ $ 7 $ $ $ $
$ 9 ! $ 1 #
- - %
$ $ "
$ % <
$ $ % :" 6,, 8*? .877(8
,;
- ; +
Merger dan Akuisisi
! * $ A )
:" 6,, 8& @ .877(8 " % % A
# %#
2.3 $ &
- K 8 K 7
7 $ +
- - $ $
3 !
.! - ! 5 % %
9G
9 A
- # # ) # + # , 2.4
( ( &
- ( % K (B % % K %
9 ( % K (B % β K <
#"- '%8 /7%8 $ $ * ( %
( % $ Merger dan Akuisisi
! ( % .! % -
- ,,+ ! * #
) N
8
7 $
- - - $ !/ $ $
- ,,+ ! $
" ! A ( /
A / # " .
2.5
- K /
# 1 2. + 1 2.6
/
3 / K (
- "
- " $
3 G
9
7 Merger dan Akuisisi
- - & 4 . $ 4#!/ ! 5 %
G)G( ! )
= # ) * / 9 $ " B " B 7 " 7 $ "
- G *
) G ! (E G)G( A G)G( K . 8 9 ) B 9* M " L / M
8 $
- G)G( ! A
4.4 . B G)G( E
5 / 2.7 A * D K . K (B G)G( K ) E
Merger dan Akuisisi
G)G( / K /
) 4.4 $ *
! D K "D G)G( L "D
3 5"78
2.8 1 9 1 9 ,:; ,:;
% + > A * G)G( K - " K &
K E ! " A
=
2.9 > + / @ ,?
K * 4.4 $ *
! C D E
2.10 B E
1
1
1
=
A * ", K . G)G( K G)G(
" + K & K L M 3; J
K #
- K #
Merger dan Akuisisi
4 4 (
- # & = H +,,6 F# " '! G < @ F = " < # $ < & +,,> F8 B / O #
9 F = " # $ +,,0 F & ! * 2 ! # G O # (B (E < F
- - ) 2 $ ' / #
- * % 3&0
< +,,+ C " ) 9'! ) * (E A # ) ) G )
9G ! % F ) ) '! % 556950, < & / < ! " 7 +,,> F # " % ) @ $ %. = " +6,>5+ < @ (
F-
4
5 F * " ) +,,> F A # ) F = " ) / $ &
7 ) +,,5 C " (B ($ ) " &
7
8 % ) +,,+ F * 8 $ ( (
2 F G D 2D88 . ) ( +,,0 C " " G / # E F %. = " -003,5 ) ( " H +,, F N = ( *
- $ A ($ 8 9 9'! :# F %.
= " 0, - !
- 7 % +,,6 F& ) @ $
7 " F = " 8 8 ) @ $
- ,, * F # ( < '! ) P< ($ ) N
2 ) F 8 < D 5
( +,, F ( " $ H '! ( F
" % = " = < * $ ( % / * G +,,3 F( * $ 8 $ = ) G ! % D % F = " @
- - $ # +,,3 C/ ' $ $ $
6 # # F = ( )("%
Merger dan Akuisisi
@ 2 @ +,,0 C( (B
7 A % . ! ( # F
- - 1 D
- 6 5+ M55> & ) +,,> F 2 ) 2 $ D ( )
2 $ A " 7 # " " " F = "
9 < 7 9& <
97 7 +,,- C* ) N (B 8 $
8 2 < ! ) @ $ G D O ($ #
7 G ) 7 ! < +,,5 C# ) ) % " F = " / $ = 2 " C8 $ $ F * "
>>+ % ! +,,- C% " A ' = ( F = 2 ) F " ) & G F =
" " " $ = < @ Q G " $ 8 . !
2 G = ( +,,, C'! ) ) ) A G & @ $ F % $ #<#. ( D 3 . 39+-
- 2 G = ( +,,- F " H # )
< ! ) O ($ G ) F
- $ ( ?2D93A +>3M3 5
" +,,3 C'! G D A . !
($ ) @ $ F %. = "
3 3505 # +,,6 C" G9 # # %
- " # <( - " < . , D & 6-9-+ C(
F " - 1 8 &
8
- ,,5 C* " # " <( " #
8 ( F ##8 D > . + D % +,,6 F ) 8 = ! OF = " G *
= % & @ & +,,3 F (B @ A R
" F &7 2 ! D 33 - 4 4 ! & +,, C " 9# % ) 9 ) (B % " A
($ ) F 8 % G ( Merger dan Akuisisi
Merger dan Akuisisi