Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran Bahasa Semai Tahun 4
KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA
BAHASA SEMAI
KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH
DOKUMEN STANDARD KURIKULUM DAN PENTAKSIRAN
DRAF
(2)
DOKUMEN STANDARD
KURIKULUM
STANDARD
SEKOLAH RENDAH (KSSR) DAN PENTAKSIRAN
MODUL ELEKTIF
BAHASA SEMAI
TAHUN 4
(3)
Cetakan Pertama 2013
© Kementerian Pendidikan Malaysia
Hak Cipta Terpelihara. Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian artikel, ilustrasi dan isi kandungan buku ini dalam apa juga bentuk dan dengan cara apa jua sama ada secara elektronik, fotokopi, mekanik, rakaman atau cara lain sebelum mendapat kebenaran bertulis daripada Pengarah, Bahagian Pembangunan Kurikulum, Kementerian Pendidikan Malaysia, Aras 4-8, Blok E9, Parcel E, Kompleks Pentadbiran Kerajaan Persekutuan, 62604 Putrajaya
(4)
ISI KENANDUG MUKE SURAT
Rukun Negara v
Falsafah Pendidikan Kebangsaan vi
Ipemula 1
Matlamat 2
Objektif 2
Dokumen Standard Kurikulum
i. Prinsip Pedagogi Kurikulum Standard 3 ii. Pengre Kurikulum Modular 5
Tima & Fokes 6
Organisasi Kurikulum 7
Sistem Engrok 9
Neisi Kurikulum 15
Standard Kenandug ru Standard Belajar Cenempet Cerngai ru Belwal 24 Standard Kenandug ru Standard Belajar Cenempet Menaca 30 Standard Kenandug ru Standard Belajar Cenempet Tenulis 34 Standard Kenandug ru Standard Belajar Cenempet Seni Engrok 39 Standard Kenandug ru Standard Belajar Cenempet Tatamengwal 41
(5)
(6)
RUKUN NEGARA
BAHAWASANYA negara kita Malaysia mendukung cita-cita untuk mencapai perpaduan yang lebih erat dalam kalangan seluruh masyarakatnya; memelihara satu cara hidup demokratik; mencipta masyarakat yang adil bagi
kemakmuran negara yang akan dapat dinikmati bersama secara adil dan saksama; menjamin satu cara yang liberal terhadap tradisi-tradisi kebudayaannya yang kaya dan berbagai-bagai corak; membina satu masyarakat progresif yang akan menggunakan sains dan teknologi moden; MAKA KAMI, rakyat Malaysia, berikrar akan menumpukan seluruh tenaga dan usaha kami untuk mencapai cita-cita tersebut berdasarkan atas prinsip-prinsip yang berikut:
•
KEPERCAYAAN KEPADA TUHAN•
KESETIAAN KEPADA RAJA DAN NEGARA•
KELUHURAN PERLEMBAGAAN•
KEDAULATAN UNDANG-UNDANG•
KESOPANAN DAN KESUSILAAN(7)
vi
Pendidikan di Malaysia adalah suatu usaha berterusan ke arah lebih memperkembangkan
potensi individu secara menyeluruh dan bersepadu untuk melahirkan insan yang seimbang dan harmonis dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani berdasarkan kepercayaan dan
kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini adalah bertujuan untuk melahirkan warganegara
Malaysia yang berilmu pengetahuan, berketerampilan, berakhlak mulia,
bertanggungjawab dan berkeupayaan mencapai kesejahteraan diri serta memberikan sumbangan
terhadap keharmonian dan kemakmuran keluarga, masyarakat dan negara.
(8)
1
IPEMULA
Engrok Semai nerupa mate pelajaran ku kateh kurikulum pedana sekulah rendah ru bestatus engrok elektif. Engrok adeh kibelajar ya murib Semai khasloh ru ya murib kile de kiminat ha kikenal engrok ru budaya Semai. Neajar ru belajar Engrok Semai de bibeh ku sekulah rendah ku kawasan de mong jeoi sengoi Semai teutama ku lengri Perak, Hulu Selangor ru Pahang.
Ku perinkat sekulah rendah, neajar ru belajar Engrok Semai bitumpu nu berengkep cenempet engrok iaajeh cenempet cerngai ru belwal, benaca, tenulis, seni engrok ru sistem engrok. Cenempet engrok adeh mongloh penting sebegei cenempet asas ha pekembang neguna Engrok Semai.
Kurikulum Standard Sekulah Rendah Engrok Semai bibentuk de murib yakin bekomunikasi, kiserngi secare kreatif, imaginatif ru kritis kateh suasana belajar de serunok. Kurikulum adeh kipedah murib nu neajar Engrok Semai de pintan ru tesusut serte neajar de kilibat kenenjip de teala. Neajar ru belajar Engrok Semai ku sekulah kibuka ruang ru peluang ha pebentuk kelaku de bor ku kenalag murib, kihergai, kihayati, kisui ru kiterus nilei budaya, lemu penanei, adat resam, tradisi ru warisan sengoi Semai.
Murib ju kaum kile, belajar Engrok Semai enai buleh jadi lebih paham ru prihatin nu budaya, adat resam ru tradisi sengoi Semai. Hipere budaya kaum kile akan kitimul rasa toleransi, hihormati ru keakraban antare nanek sama kile serte kien nu keharmonian negara.
Dokumen Standard Engrok Semai Sekulah Rendah kianj hasrat Rukun Negara, Dasar Pendidikan Kebangsaan ru Falsafah Pendidikan Kebangsaan. Neajar ru belajar Engrok Semai ku sekulah sesuei ru Rukun Negara ha capei pepaduan de lebih bor ku semua sengoi Malaysia. Dokumen Standard Kurikulum Engrok Semai serte kegiatan
(9)
2
ikokurikulum kirankum penanei, cenempet engrok, nurma, nilai ru unsur budaya ha kitulug kipekembang putensi murib dij-dij ju segi berog, sengrog, mintal ru sengi.
MATLAMAT
Kurikulum Engrok Semai Sekulah Rendah betenuju ha kisedia murib ru cenempet engrok de enai kep bekomunikasi kateh sengoi Semai secare bekesan ru santun kateh kunteks de bebegei ru sesuei ru tahap kenembang murib serte kiterus warisan budaya kateh dunia de serba susah.
OBJEKTIF:
Ku idanij Tahut 6, murib buleh:
Yakin kibelwal ru kawat sebaye, ru mai rakna, besesuei ru situasi formal ru tok formal.
Kibaca ru kipaham bebegei teks Engrok Semai ha kep maklumat ru ha pupok minat benaca.
Kitulis bebegei teks ru gaye engrok de sesuei.
Kihayati ru kipaham tenulis kreatif kateh Engrok Semai ha pupok minat nu seni engrok.
Kiguna tatamengwal de betol kateh belwal ru tenulis.
(10)
3
DOKUMEN STANDARD KURIKULUM
Dokumen Standard Kurikulum adeh kimuat Standard Kenandug de kinyate tahap minima penanei, cenempet ru pengham de perlu murib kiperneng telas dij senekulah sekulah rendah.
PRINSIP PEDAGOGI KURIKULUM STANDARD
Pengre neajar ru belajar kateh kurikulum standard adeh mongloh jijoi prinsip-prinsip begei ajeh:
i Hijug nu asas
Asas cenempet engrok iaajeh, cenempet cerngai , belwal, benaca, tenulis, seni engrok ru sistem engrok hod bipupok ju imula mende ke mongloh asas nu pruses neajar ru belajar murib. Cenempet engrok de biberkep ya murib ku tahap adeh akan kijadi pemangkin nu kenembang cenempet beengrok nu tahap telas ajeh.
ii. Belajar mongloh serunok, beceti ru bematlamat
Aktiviti belajar cenempet engrok de serunok mongloh joi kenenjip de betol de kitekan nu kunteks de beceti ru bematlamat.
iii. Belajar bepusat murib
Murib mong tahap penanei ru cenapei belajar de bebize-bize. Make ajeh, pengre neajar, tahap neajar ru belajar serte bahan neajar de biguna, perluloh besesuei ru penanei cenapei optima murib. Strategi belajar masteri biguna pakei ha kipasti murib buleh kicapei kudijdij standard belajar engrok.
(11)
4
iv. Genuna teknuluji
Kateh sinui nunyenis ku era glubalisasi, teknuluji kiman peranan penting ju segi komunikasi. Make ajeh teknuluji pai buleh bimanfaat ha neajar ru belajar engrok ru tenuju kijerlos komunikasi. Internet ru medie elektrunik nerupa sumber maklumat ru penanei de beherga ha murib. Kile ju ajeh, kemudahan jenaring Internet kibuleh murib bekomunikasi ru kikungsi maklumat ru penanei antare nanek sama kile.
v. Tenaksir Belajar
Tenaksir diteijeh mongloh ciri de kibuleh guru kipanei tahap standard belajar de sudah kicapei ya murib. Tenaksir fomatif biui diteijeh kateh pruses belajar sementare tenaksir sumatif bibeh ku idanij penggal senekulah. Tenaksir belajar buleh bibeh joi bebegei aktiviti bengwal ru tenulis. Harim nar tenaksir fomatif ru sumatif beperanan ha perneng tahap cenapei penanei murib ju segi belajar engrok.
vi Tenengrap kenembang kelaku
Ciri de penting kateh kurikulum Engrok Semai mongloh tenengrap kenembang kelaku. Neajar ru belajar bepandu nilei bor biserap kateh belajar engrok Semai ha kibeh kelaku murib de santun, beketrampil ru betanggungjawab de kep kisumbang nu peringa, sengoi ru negara de bor.
(12)
5
PENGRE KURIKULUM MODULAR
KSSR Engrok Semai kicot pengre bementok modular de kibuleh nujap cenempet engrok iaajeh, cenempet cerngai ru belwal, benaca, tenulis, seni engrok ru sistem engrok biog penekanan ru kikep fokes de seimbang.
Kateh pengre modular, nujap cenempet engrok biog tenumpu neajar ru belajar ku nanek mase de khusus. Iumpame neajar ru belajar cenempet cerngai ru belwal biog tenumpu khusus ku mase petama minggu petama. Ku mase kuinar nej, tenumpu biog nu cenempet benaca ru mase kuinik biog nu cenempet tenulis. Ku mase petama ru mase kuinar minggu kuinar neajar ru belajar bitumpu nu cenempet seni engrok. Mase kuinik minggu kuinar bikhusus ha neajar ru belajar cenempet sistem engrok. Ku iam, neajar ru belajar nanek-nanek topik kikot kukateh mase nar minggu.
Pengre de bementok modular adeh nej kibuleh dij cenempet engrok biintegrasi secare strategik ha kenembang nanek cenempet engrok de khusus begei de tecatit kateh standard kenandug ru standard belajar. Iumpame kateh neajar nunanek cenempet khusus begei seni engrok de kigalak murib ha bekarya ru beserngi secare kreatif ru imaginatif, cenempet engrok de kile begei cerngai ru belwal, benaca ru tenulis nej kiman iperanan.
Pengre KSSR de bementok modular ju segi tenumpu mase ru cenempet mongloh begei adeh:
1. Cerngai ru belwal
2. Benaca
3. Tenulis
4. Seni Engrok
(13)
6
Tima
Tima ha neajar nu belajar Engrok Semai mongloh begei tesenarei ku kerop ru entoi iskop tima. Cikgu buleh kipermong topik de sama ru skop tima. Tima adeh nerupa neisi ha neajar ru belajar Engrok Semai ku perinkat sekulah rendah. Tima-tima ajeh mongloh:
Dunia Eng
Dunia Cerite
Dunia Lemu Penanei.
FOKES
Ku ipenyudah belajar Engrok Semai sekulah rendah, murib buleh enai berkep ru pekaya kosa engrok, petinkat pengham, berkep cenempet engrok de bor, hiherga ru hipekekal warisan budaya ru buleh bekomunikasi secare bor kateh sinui jap jis linai.
(14)
7
ORGANISASI KURIKULUM
Dokumen Kurikulum Standard Sekulah Rendah (KSSR) Engrok Semai bigubal bijoi teras prinsip-prinsip Rukun Negara ru Falsafah Pendidikan Kebangsaan serte hipekekal prinsip-prinsip KBSR besama tenengkan tehadap terembor ju segi mentuk, organisasi, pedagogi, fokes ru tenenggas kurikulum. KSSR kikot pengre modular ho ajar semua cenempet engrok ru sistem engrok de bitetap. Standard kenandug kinyate tahap minima penanei, cenempet ru pengham de perlu biberkep ya murib ku idanij sekulah ku perinkat sekulah rendah. Standard belajar ialoh tenetapkualiti belajar de perlu biberkep ya murib ku tahut sekulah de bekenaan.
Cenempet engrok temasuk cenempet cerengai, belwal, benaca, ru cenempet tenulis. Cenempet engrok ialoh teras berengkep Engrok Semai begei Engrok Literasi.
Cenempet Cerengai
Cenempet cerengai birujuk nu benuleh murib enai cerngai ru teliti, paham ru enai hayati secare lisan pekara de bicerngai kateh bebegei situasi neucap, serta buleh enai og maklumbalas.
Cenempet Belwal
Cenempet belwal birujuk nu benulehmurib belwal untuk kijalin nehubug ru enai perlei maklumat, pendapat, sengi ru idie de kreatif, kritis, sembot ru intonasi de betol secare beradat. Tenengkan biog ku genuna neucap de higuna tatamengwal de betol.
(15)
8
Cenempet Benaca
Cenempet benaca birujuk nu benuleh murib bebaca ru sembot, intonasi, jeda, ru jelos de betol. Tenengkan hodloh hiog nu aspek pengham ru tenakkol bebegei bahan secare kritis enai guna bebegei teknik benaca. Ku beg ajeh, murid buleh enai hayati teks de bibaca.
Cenempet Tenulis
Cenempet tenulis birujuk nu benuleh murib betulis pekataan ru ayat, serte kiperhol idie ju bebegei jenis tenulis de bekait lemu penanei ru kenenjip peribadi de ki tempeh. Tenengkanhodloh biog nu igenuna ayat de gramatis, tanda baca ru neije de betol, ru tenulis de pintan, bor, ru kemas. Murib bigalak enai guna kreativiti lienai ha hasil tenulis bahan beunsur penanei ru imaginatif. Berengkep cenempet engrok kiperlu bebegei situasi ru kunteks de temasuk bahan prosa, puisi, ru grafik.
(16)
9
SISTEM ENGROK
Sistem engrok befokes nu neajar ru belajar tatamengwal, sistem neije, sembot ru intonasi, kosa engrok, ru peribahase. Inelaksane sistem engrok kateh neajar ru belajar Engrok Semai, murib buleh kiguna ru kibeh engrok semai secare betol ru sistematik. Ipenerang ha pekara ajeh de binyate ku kerop adeh:
Tatamengwal
Tatamengwal ha bipejadi dasar cenengkap bengwal ru biajar secare birancang kateh kunteks ha tenentap bengwal. Morfologi ru sintaksis mong ku kateh kenandug tatamengwal.
Morfologi
Morfologi ialoh bidang lemu engrok de bikaji struktur, mentok engrok, ru genulug engrok. Struktur engrok ialoh senusut mentok engrok neujar atau lambang (tenulis) kijadi unit engrok de bemakne. Mentok engrok ialoh unit tatamengwal samamong mentok tungal atau hasil ju pruses neimbuh, majmuk, ru genanda.
Genulug engrok ialoh pruses hipejenis pekataan jijoi mentok de serupa ru ipungsi ru anggote kile kateh genulug de sama.
(17)
10
Aspek morfologi de biog tenumpu begei adeh :
a. Struktur engrok birujuk nu pola suku engrok ha:
i. engrok asal Engrok Semai
ii. engrok peninyap Engrok Gob
b. Mentok engrok iaajeh:
i. engrok tungal
ii. engrok tenerbit
iii. engrok genanda
iv. engrok majmuk
Pruses nementuk engrok terangkum:
i. neimbuh
ii. genanda
(18)
11
Harim nik pruses nementok engrok adeh, had ikompleks ialoh neimbuh. Ya ajeh, aspek genuna neimbuh de betol hodloh bitekan ju segi imentok ru imakne temasuk aspek pai kateh pruses neimbuh.
c. Genulug engrok ajeh ialoh:
i. engrok muh
ii. engrok kerjak
iii. engrok adjektif
iv. engrok tugas
Sintaksis
Sintaksis ialoh bidang lemu engrok de bikaji mentok, struktur, ru bahneh atau konstruksi ayat. Adeh bemakne, bidang sintaksis ialoh kenaji tentang hukom atau nerumus tatamengwal de jijoi kaedah genabug ru isenusut pekataan atau kelumpok pekataan mentok ayat. Aspek sintaksis de biog tenumpu ialoh begei adeh:
a. Unsur utama ialoh ju engrok, frasa, klausa, ru aspek ibahneh serte cerenglah subjek ru predikat
b. Jenis ayat, iaajeh ayat penyate, ayat sual, ayat ernor, ru ayat seru
c. Ragam ayat, iaajeh ayat ektif ru ayat pesif
d. Senusut ayat, iaajeh senusut biase ru sahreh
(19)
12
i. ayat dasar
ii. ayat tungal
iii. ayat tenerbit atau ayat majmuk
f. Pruses tenerbit ayat:
i. konsep ayat tenerbit
ii. pruses wesnis
iii. pruses senusut nej
iv. pruses peluas
(20)
13
Sistem Neije
Pekara de bitekan ialoh:
i. Pola bipesama hurup
ii. Neije engrok peninyap
iii. Neije engrok dasar ru engrok tenerbit
Sembot ru Intonasi
Sembot ru intonasi biajar de murib buleh kisebot pekataan ru ayat de betol serte kipaham intonasi ru jeda. Cenempet de bipupok ialoh penanei kikenal ru kibize bebegei aspek kateh sembot de murib buleh kiperlei maksud de tepat.
a. Sembot
Sembot biajar de murib buleh kisebot nunanek engrok de betol. Sembot Engrok Semai de biajar ku sekulah hodloh sembot Engrok Semai Perak, Pahang ru Hulu Selangor.
b. Intonasi
Intonasi ayat Engrok Semai de betol hodloh biajar hijoi pola begei adeh:
i. ayat penyate
(21)
14
iii. ayat ernor
iv. ayat seru
v. ayat sahreh
vi. ayat ektif
vii. ayat pesif
Kosa engrok
Kosa engrok ialoh ju engrok umum ru istilah. Penanei kosa engrok hod hipetinkat ru hipekembang de murib buleh kisebot maklumat ru pele penikir de sama tenamah lemu kateh mate pelajaran perinkat sekulah rendah.
Peribahase
Peribahase ialoh tegulug kateh senimpul engrok, neumpama, pepatah, engrok wernir, benilag, ru engrok-engrok hikmat hod hiajar kateh belajar Engrok Semai. Penilih peribahase hodloh hipeutama falsafah, peribadi, ru nilei de bor sengoi bebegei kaum ku Malaysia.
Nota:
Bob Tatamengwal Engrok Semai ialoh bob tatamengwal de bipegag de kijadi sumber nerujuk kateh neajar ru belajar.
(22)
15
NEISI KURIKULUM
Elemen kateh neisi kurikulum ialoh lemu, nilei, kewarganegaraan, neatur sosiobudaya, ru cenempet benilei tamah. Egnog panei ku nunanek elemen de biog ku kerop adeh.
1.0 Lemu
Lemu mong bebegei bidang lemu ru ineatur, cuntoh lemu ku kateh bidang sains, ru cerite manah de biguna untuk hi ha peentoi lemu engrok ru cenempet engrok. Ku kateh lemu adeh mong isu-isu semase de buleh de bipetimbang ya cikgu kateh neajar ru belajar.
2.0 Nilei Bor
Permuj nilei debor kateh neajar Engok Semai adeh, ha pejadi sengoi de bor serte mong akhlak de bor. Nu kile ajeh, hihayati ru neamal de bor, itenuju ha terbor ceceno pigoidoh ru kelaku de bor. Pengham ru enai sedar ku nilei bor kateh sengoi ku Malaysia harus bipupuk secare langsung ru tok langsung sama ru nilei sejagat.
3.0 Kewarganegaraan
Tenemrap unsur patriotisme ru kewarganegaraan kateh belajar Engrok Semai kiutama penupok semangat hok ru taat nu lengri. Ku beg ajeh, penupok adeh itujuan ha perhol sengoi de bor ru perhuj isemangat nu engrok ru lengri.
(23)
16
4.0 Neatur sosiobudaya
Neatur sosiobudaya kateh neajar Engrok Semai birangkum senantun engrok, laras engrok, ru peribahase de biamal kateh hi sengoi. Neatur sosiobudaya adeh kicermin falsafah ru peribadi sengoi ku Malaysia de bebegei bangsa.
5.0 Cenempet Benilei Tamah
Cenempet benilei tamah ialoh cenempet de biajar kateh bilik darjah, ru biamal kateh dunia imentol murib, ru kateh dunia de global. Cenempet benilei tamah de bimaksud ialoh cenempet serengngi, cenempet teknuluji maklumat ru bengwal, cenempet neajar care neajar, kenaji pigoidoh, cerendik bebegei, belajar konstruktivisme, ru belajar kuntekstual. Hi peterang ringkas tentang cenempet benilei tamah begei ajeh.
5.1 Cenempet SerengngiAras Suwig (KBAT)
Cenempet serengngi biajar nu murib jijoi senual ru aktiviti de hi guna serengngi kritis ru kreatif kateh aktiviti cerngai, bibelwal, menaca, ru kitulis. Cenempet serengngi samamong ju segi kikonseps idie, selesei masalah, atau hi ui penutus mongloh penting kateh sinui nunyenis ru kerenjak murib pigoidoh.
Kurikulum nebangsa bematlamat untuk kiperyos murib de seimbang, bedaya tahan, besifat kihod panei, beprinsip, bemaklumat ru patriotik ru mong cenempet serngi, bekomunikasi ru kerjak secare bekenumpul. Cenempet abad ke-21 adeh sama ru 6 aspirasi de kiperlu ya nunanek murib untuk buleh kibesaing ku perinkat global de bigaris ku kateh Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia iaajeh nujap murib mesti mong cenempet memimpin, cenempet dwiengrok, etika ru nerohani, edentiti sosial, penanei ru cenempet serengngi.
(24)
17
Cenempet Serengngi telah bitekan ku kateh kurikulum ju tahut 1994 ru bipekenal Cenempet Serengngi Aras Suwig (KBKK). Cenempet serengngi adeh bitekan nu serenngi ju aras macot nu aras suwig. Bemula ku tahut 2011, Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR) telah kiog tenenkan nu Cenempet Serengngi Aras Suwig (KBAT).
Cenempet Serengngi Aras Suwig ialoh neupaya untuk kiaplikasi penanei, cenempet ru nilei kateh kibeh nenakkol ru refleksi untuk kiselesei masalah, kibeh neputus, beinovasi ru buleh kicipta nunanek. KBAT mongloh kirujuk nu cenempet aplikasi, kianalisis, kinilei ru kicipta seperti Jadual 1.
KBAT Tenenrang
Kiaplikasi
Kiguna penanei, cenempet, ru nilei kateh situasi bebize untuk kilaksana nunanek pekara.
Kianalisis
Kicerlah maklumat nu bahgian macot untuk kipaham ru lebih mendalam serta hubug kait antara bahgian bekenaan
Kinilei
Kibeh petenimbang ru neputus guna penanei, kenenjip,
cenempet, ru nilei serta kiog justifikasi.
Kicipta Kihasil idie atau produk atau care de kretif ru inovatif. Jadual 1: Tenenrang KBAT
(25)
18
Cenempet adeh bitulis secara eksplisit ku kateh kurikulum nujap kurikulum mate pelajaran.
KBAT buleh biaplikasi ku kateh bilik darjah jijoi aktiviti bementok menaakol, belajar inkuiri, nenyelesai masalah ru projek. Cikgu ru murib perlu kiguna alat serengngi seperti peta serengngi, peta serngi, ru
Thinking Hats serta nenyoal aras suwig ku kateh ru ku luar bilik darjah untuk bipegalak murib beserngi. Murib biog tanggungjawab ku kemil belajar mabe.
5.2 Cenempet Teknulugi Maklumat ru Bengwal
Cenempet teknulugi maklumat ru bengwal perlu biajar nu murib, de enai buleh guna komputer ha itenuju bengwal digitel atau maya begei hi ngeng ru keb e-mel, pakei aplikasi perisian kateh serengyap kerjak hi, ru hi ke maklumat ku internet.
5.3 Cenempet Belajar Care Belajar
Cenempet belajar care belajar harus biajar nu murib hi de enai panei teknik neajar de bor. Keknep cenempet adeh de murib enai berkeb lemu, cekap hi ui ha hadapi dunia de selalu beubah, ru hi amal neajar ditehjeh.
5.4 Kenaji Pigoidoh
Kenaji pigoidoh ialoh nanek pengre neajar hiha didik murib de lebih kod irau nunanek pekara atau isu de belaku ku mase manah, mase hunen, ru mase pigoidoh. Adeh bemakne, murib buleh enai ui neramal, enaiserngi iakibat serte naiurus neubah de enai keb paedah de maksimum.
(26)
19
5.5 Bebegei Cerendig
Hipekembang putensi cerendig murib de hiha sedie gaye belajar kreatif de sesuei ru iminat ru igemmar mende jap mai mong icerendig ru ipenanei de bebize.
5.6 Neajar Konstruktivisme
Neajar Konstruktivisme kateh pendidikan buleh kipejadi murib de buleh kiberkeb ipengham ru ipenanei pai, jijoi kenenjip de mong. Belajar adeh kipejadi murib lebih paham, yakin, ru serunok ha belajar ditehjeh.
5.7 Neajar Kuntekstual
Neajar kuntekstual ialoh kaedah belajar de bekait isi neajar ru keninjip jap jis enai, sengoi ru alam kerenjak. Neajar adeh biperlei ku kateh keriling de bebegei, secare konkrit, serte telibat latih amal ru kiserngi. Neajar kibelaku apabile murib buleh enai cerot ipenanei pai secare bemakne ru buleh enai hayati nerelevan belajar ru sinui lienai.
5.8 Keusahawanan
Ku jaman hunen, murib selalu bior serngi nu keusahawanan ju umur nyennyam. Ciri-ciri de kile bekait ru beniaga mong ikreativiti, inovasi ru inisiatif de kien nu pengwas ilei ru kibejaye. Sengrap elemen adeh ialoh nanek pengre budaya keusahawanan temasuk nebentuk kelaku, serengngi keusahawanan, cenempet neurus beniaga, aplikasi vokasional ru teknuluji serta neamal nilei ru etike keusahawanan.
(27)
20
5.9 Kreativiti
Kreativiti adeh bituju ku penanei ru nemampu nunumom hiha perhol atau hiha beh nu nanek benda de pai, selesei pekara, bipakei daya serngi, perhol penikir atau nereka de asal. Daya kreativiti murib harus biberkus lei nu tahap optimum de enai buleh perhol cenipta de bor ru hiselesei pekara de tegep ru jadi neamal kateh sinui rakyat Malaysia.
6.0 Tenaksir
Kateh neajar de jijoi standard, pesembahan ru hasil belajar murib bitaksir jijoi ciri-ciri de bekait ru neisi belajar ru standard belajar. Bukti cenapei standard belajar de biperhol buleh hi kep ju senarei semak, nenneng, pesembahan, kuiz ru periksa. Ju pruses adeh, cikgu buleh kiui ikenembang engrok murib secare pehalei. Cengkap murib belwal buleh hi taksir ju genabug tenaksir secare fomatif ru sumatif.
Ku kateh tenaksir de pai, Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) lebih kitekan tenaksir de besifat fomatif de bemaksud murib bitaksir ya cikgu secare langsung ku kateh Neajar ru Belajar ku nutiap mase belajar. Alaubegeiharopen, tenaksir sumatif masih perlu biguna ya cikgu telas memerip selang mase ru memerip standard belajar de sudah biajar. Harim nar kaedah tenaksir adeh mesti bigabug secare efektip ya cikgu.
Untuk neguna cikgu ku kateh PdP, enai buleh nai guna Jadual Tenaksir Cenapei Murib ku kerop ajeh untuk nutiap cenempet de biajar. Cikgu mesti kipasti tahap cenapei murib betol-betol sesuei ru tahap band de bipetetap ha cenapei murib buleh biukur secara betol ru sah. Nelapor cenapei murib buleh bibeh guna jadual nelapor cenapei murib de biog ya Kementerian Pendidikan Malaysia.
(28)
21
JADUAL TENAKSIR CENEMPET CERNGAI RU BELWAL
TAHAP BERENGKEP 1
Had Terhad
Kipanei ru buleh kiingat maklumat asas. Buleh kiog respons de had terhad nu maklumat de kikep secare lisan ataupen gerak berog.
2 Terhad
Kipanei ru buleh kipaham maklumat. Buleh kiog respons de terhad ru sesuei serte beradat nu maklumat de kikep secare lisan ataupen gerak berog.
3 Nemuas
Kipanei ru kipaham maklumat. Buleh kiguna maklumat ajeh kateh bebegei situasi. Buleh kiog respons de tepat ru beradat nu maklumat de kikep secare lisan ataupen gerak berog.
4 Bor
Kipanei ru kipaham maklumat.Buleh kianalisis maklumat. Buleh kiog respons de tepat, bor ru beadat. Neguna tatamengwal ru kosa engrok de hampir tepat ru sembot, intonasi ru nada de masih betol.
5 Had Bor
Kipanei, kipaham ru buleh kinilei maklumat. Buleh kiog respons de tepat, beadat ru betatasusila serte kiternyul penikir de aras suwig. Nenyampai (perenlei) respons de pasih, jelos ru bemakne. Neguna tatamengwal ru kosa engrok de tepat ru sembot, intonasi ru nada de betol.
6 Cemerlang
Kipanei, kipaham ru buleh kisusut nej maklumat ha kibeh nunanek. Buleh kiog respons de tepat, beadat ru betatasusila serte kiternyul penikir aras suwig. Nenyampai (perenlei) respons de pasih, jelos ru bemakne. Neguna tatamengwal ru kosa engrok de tepat secare lekat (konsisten) ru sembot, intonasi ru nada de betol serte buleh kijadi teladan.
(29)
22
JADUAL TENAKSIR CENEMPET MENACA
TAHAP BERENGKEP 1
Had Terhad
Kiternyul penanei menaca secare asas. Kipanei maklumat asas nu petikan. Buleh kiog respons de had terhad nu maklumat de kibaca.
2 Terhad
Buleh kibaca ru jelos. Kipanei ru kipaham maklumat de kibaca. Buleh kiog respons de terhad nu maklumat de kibaca.
3 Nemuas
Buleh kibaca ru jelos ru kijoi intonasi. Kipanei ru kipaham maklumat kateh petikan. Buleh kiog respons de bor nu maklumat de kibaca.
4 Bor
Buleh kibaca ru jelos ru kijoi intonasi. Kipanei ru kipaham maklumat kateh petikan. Buleh kiog respons de bor nu maklumat de kibaca. Buleh kiguna maklumat de kikep ju petikan.
5 Had Bor
Buleh kibaca ru jelos ru kijoi intonasi. Kipanei ru kipaham maklumat kateh petikan. Buleh kinilei ru kiog respons de bor nu maklumat de kibaca. Buleh kiguna ru kiterang maklumat de kikep ju petikan.
6 Cemerlang
Buleh kibaca ru jelos ru kijoi intonasi. Kipanei ru kipaham maklumat kateh petikan. Buleh kinilei ru kiog respons de bor nu maklumat de kibaca. Buleh kiterang maklumat de kikep ju petikan. Buleh kiguna maklumat de kikep kateh situasi de pai serta buleh kijadi teladan.
(30)
23
JADUAL TENAKSIR CENEMPET TENULIS
TAHAP BERENGKEP 1
Had Terhad
Buleh kitulis asas tenulis secare mekanis. Buleh kiije ru kitulis pekataan, prasa ru ayat senang ru kiguna kosa engrok de had terhad.
2 Terhad
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan, prasa ru ayat senang ru neeja de betol ru kiguna bebegei kosa engrok ru benantu bahan neransang.
3 Nemuas
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh tenulis kateh perengan ru neeja de betol serte kiguna bebegei ayat ru kosa engrok ru benantu bahan neransang.
4 Bor
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh tenulis kateh perengan ru neeja ru tanda baca de betol serte kiguna bebegei ayat, kosa engrok de sesuei ru benantu bahan neransang.
5 Had Bor
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh kenarang guna bebegei jenis ayat ru neeja, kosa engrok ru tanda baca de betol ru benantu bahan neransang serte buleh kiternyul neguna tatamengwal de bor kateh tenulis.
6 Cemerlang
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh kenarang guna bebegei ayat, kosa engrok, tanda baca ru tatamengwal de bor ru neeja de betol ru benantu bahan neransang serte buleh kiternyul neolah idie lilei kateh tenulis kenarang loi buleh kijadi teladan.
(31)
24
Standard Kenandug ialoh nerupa standard minimum cenempet engrok de mesti biberkep ya murib perinkat sekulah rendah bile ku idanij senekulah selame enam tahut. Standard Belajar Engrok Semai Tahun 4 ialoh nerupa standard minimum cenempet engrok de mesti biberkep ya murib ku idanij senekulah ku tahut 4.
1.0 CENEMPET CERNGAI RU BELWAL
STANDARD KENANDUG
STANDARD
BELAJAR TAHAP BERENGKEP
Ku idanij Tahut 6, mureb buleh:
1.1 Kicerngai, kikenalpasti, kicam engrok ru kisebot abjad, vokal, suku engrok,
pekataan, frasa ru ayat de betol.
1.1.1 Kicerngai, kipaham ru kisebot jenis-jenis ayat ru struktur bahneh ayat de betol ru tepat.
1.1.2 Kicam corak genuna nar ru nik suku engrok tebuka kateh nunanek ayat.
1
Kipanei ru buleh kiingat maklumat asas. Buleh kiog respons de had terhad nu maklumat de kikep secare lisan ataupen gerak berog.
2 Kipanei ru buleh kipaham maklumat. Buleh kiog respons de
terhad ru sesuei serte beradat nu maklumat de kikep secare lisan ataupen gerak berog.
3
Kipanei ru kipaham maklumat. Buleh kiguna maklumat ajeh kateh bebegei situasi. Buleh kiog respons de tepat ru beradat nu
maklumat de kikep secare lisan ataupen gerak berog.
4 Kipanei ru kipaham maklumat.Buleh kianalisis maklumat. Buleh
kiog respons de tepat, bor ru beadat. Neguna tatamengwal ru kosa engrok de hampir tepat ru sembot, intonasi ru nada de masih betol.
(32)
25 1.1.3 Kicam corak genuna
nar ru nik suku engrok tetutup kateh nunanek ayat.
1.1.4 Kikenalpasti struktur ayat tungal ru struktur bahneh ayat de betol. 4.1.1, 4.1.2, 4.2.1, 5.1.1, 5.1.2, 5.1.3
5
Kipanei, kipaham ru buleh kinilei maklumat. Buleh kiog respons de tepat, beadat ru betatasusila serte kiternyul penikir de aras suwig. Nenyampai (perenlei) respons de pasih, jelos ru bemakne. Neguna tatamengwal ru kosa engrok de tepat ru sembot, intonasi ru nada de betol.
6
Kipanei, kipaham ru buleh kisusut nej maklumat ha kibeh nunanek. Buleh kiog respons de tepat, beadat ru betatasusila serte kiternyul penikir aras suwig. Nenyampai (perenlei) respons de pasih, jelos ru bemakne. Neguna tatamengwal ru kosa engrok de tepat secare lekat (konsisten) ru sembot, intonasi ru nada de betol serte buleh kijadi teladan.
(33)
26
STANDARD KENANDUG
STANDARD
BELAJAR TAHAP BERENGKEP
1.2 Kicerngai, kipaham, kiperlei ru kiog tindak balas nunanek ernor, sual ru mengsat de kicerngai secare betol.
1.2.1 Kicerngai, kipaham ru kiog tindak balas de bor secare bengwal atau gerak laku nu ernor ju ernor de betol.
1.2.2 Kicerngai, kipaham ru kiog tindak balas de betol secare bengwal nu senual de titok engrok tanya.
1.2.3 Kicerngai, kipaham mengsat ru kiog tindak balas ru kiperlei
mengsat de betol secare beadat.
4.1.1, 4.1.2, 4.2.2, 4.3.2,5.1.2, 5.1.3, 5.1.4 , 5.1.5 , 5.1.6, 5.2.1
1
Kipanei ru buleh kiingat maklumat asas. Buleh kiog respons de had terhad nu maklumat de kikep secare lisan ataupen gerak berog.
2 Kipanei ru buleh kipaham maklumat. Buleh kiog respons de
terhad ru sesuei serte beradat nu maklumat de kikep secare lisan ataupen gerak berog.
3
Kipanei ru kipaham maklumat. Buleh kiguna maklumat ajeh kateh bebegei situasi. Buleh kiog respons de tepat ru beradat nu
maklumat de kikep secare lisan ataupen gerak berog.
4
Kipanei ru kipaham maklumat.Buleh kianalisis maklumat. Buleh kiog respons de tepat, bor ru beadat. Neguna tatamengwal ru kosa engrok de hampir tepat ru sembot, intonasi ru nada de masih betol.
5
Kipanei, kipaham ru buleh kinilei maklumat. Buleh kiog respons de tepat, beadat ru betatasusila serte kiternyul penikir de aras suwig. Nenyampai (perenlei) respons de pasih, jelos ru bemakne.
Neguna tatamengwal ru kosa engrok de tepat ru sembot, intonasi ru nada de betol.
6
Kipanei, kipaham ru buleh kisusut nej maklumat ha kibeh nunanek. Buleh kiog respons de tepat, beadat ru betatasusila serte kiternyul penikir aras suwig. Nenyampai (perenlei) respons de pasih, jelos ru bemakne. Neguna tatamengwal ru kosa engrok de tepat secare lekat (konsisten) ru sembot, intonasi ru nada de betol serte buleh kijadi teladan.
(34)
27
STANDARD KENANDUG
STANDARD
BELAJAR TAHAP BERENGKEP
1.3 Kibelwal, ru kinyate senmanj
nunanek hal ru intonasi de betol kateh situasi formal ru tok formal secare betatasusila
1.3.1 Kibelwal ha nunanek hal ju bebegei sumber ru kiguna ayat de tesusut kateh situasi formal ru tok formal secare betatasusila
1.3.2 Kibelwal ha nunanek hal kiguna penangil de sesuei kateh situasi de tok formal secare betatasusila
4.1.1,4.2.1, 4.2.2, 4.3.2,5.1.3, 5.1.4, 5.1.6, 5.3.1
1
Kipanei ru buleh kiingat maklumat asas. Buleh kiog respons de had terhad nu maklumat de kikep secare lisan ataupen gerak berog.
2 Kipanei ru buleh kipaham maklumat. Buleh kiog respons de
terhad ru sesuei serte beradat nu maklumat de kikep secare lisan ataupen gerak berog.
3
Kipanei ru kipaham maklumat. Buleh kiguna maklumat ajeh kateh bebegei situasi. Buleh kiog respons de tepat ru beradat nu
maklumat de kikep secare lisan ataupen gerak berog.
4 Kipanei ru kipaham maklumat.Buleh kianalisis maklumat. Buleh
kiog respons de tepat, bor ru beadat. Neguna tatamengwal ru kosa engrok de hampir tepat ru sembot, intonasi ru nada de masih betol.
5
Kipanei, kipaham ru buleh kinilei maklumat. Buleh kiog respons de tepat, beadat ru betatasusila serte kiternyul penikir de aras suwig. Nenyampai (perenlei) respons de pasih, jelos ru bemakne.
Neguna tatamengwal ru kosa engrok de tepat ru sembot, intonasi ru nada de betol.
6
Kipanei, kipaham ru buleh kisusut nej maklumat ha kibeh nunanek. Buleh kiog respons de tepat, beadat ru betatasusila serte kiternyul penikir aras suwig. Nenyampai (perenlei) respons de pasih, jelos ru bemakne. Neguna tatamengwal ru kosa engrok de tepat secare lekat (konsisten) ru sembot, intonasi ru nada de betol serte buleh kijadi teladan.
(35)
28
STANDARD KENANDUG
STANDARD
BELAJAR TAHAP BERENGKEP
1.3.3 Kibelwal ha nunanek hal kateh situasi tok formal ru kiguna sembot ru intonasi de betol secare
betatasusila 1.3.4 Kinyate nunanek
senmanj ru kiguna engrok ru gerak berog de sesuei ru bor kateh situasi de tok formal secare betatasusila.
4.2.1, 4.2.2, 5.1.3, 5.1.4, 5.1.6, 5.2.1, 5.3.1
1
Kipanei ru buleh kiingat maklumat asas. Buleh kiog respons de had terhad nu maklumat de kikep secare lisan ataupen gerak berog.
2 Kipanei ru buleh kipaham maklumat. Buleh kiog respons de terhad ru sesuei serte beradat nu maklumat de kikep secare lisan ataupen gerak berog.
3
Kipanei ru kipaham maklumat. Buleh kiguna maklumat ajeh kateh bebegei situasi. Buleh kiog respons de tepat ru beradat nu
maklumat de kikep secare lisan ataupen gerak berog.
4 Kipanei ru kipaham maklumat.Buleh kianalisis maklumat. Buleh
kiog respons de tepat, bor ru beadat. Neguna tatamengwal ru kosa engrok de hampir tepat ru sembot, intonasi ru nada de masih betol.
5
Kipanei, kipaham ru buleh kinilei maklumat. Buleh kiog respons de tepat, beadat ru betatasusila serte kiternyul penikir de aras suwig. Nenyampai (perenlei) respons de pasih, jelos ru bemakne.
Neguna tatamengwal ru kosa engrok de tepat ru sembot, intonasi ru nada de betol.
6
Kipanei, kipaham ru buleh kisusut nej maklumat ha kibeh nunanek. Buleh kiog respons de tepat, beadat ru betatasusila serte kiternyul penikir aras suwig. Nenyampai (perenlei) respons de pasih, jelos ru bemakne. Neguna tatamengwal ru kosa engrok de tepat secare lekat (konsisten) ru sembot, intonasi ru nada de betol serte buleh kijadi teladan.
(36)
29
STANDARD KENANDUG
STANDARD
BELAJAR TAHAP BERENGKEP
1.4 Kicerite, kibesualjawab nunanek hal kiguna sembot de pintan ru intonasi de betol
1.4.1 Kicerite ha kenenjip de serunok ru besengoh ru kiguna sembot de pintan.
1.4.2 Kicerite secare spontan nunanek tajuk de biog ru betol.
4.1.2, 4.2.1, 4.2.2, 5.1.3, 5.1.4, 5.1.6, 5.2.1, 5.3.1
1
Kipanei ru buleh kiingat maklumat asas. Buleh kiog respons de had terhad nu maklumat de kikep secare lisan ataupen gerak berog.
2 Kipanei ru buleh kipaham maklumat. Buleh kiog respons de terhad ru sesuei serte beradat nu maklumat de kikep secare lisan
ataupen gerak bero
3
Kipanei ru kipaham maklumat. Buleh kiguna maklumat ajeh kateh bebegei situasi. Buleh kiog respons de tepat ru beradat nu
maklumat de kikep secare lisan ataupen gerak berog.
4
Kipanei ru kipaham maklumat.Buleh kianalisis maklumat. Buleh kiog respons de tepat, bor ru beadat. Neguna tatamengwal ru kosa engrok de hampir tepat ru sembot, intonasi ru nada de masih betol.
1.4.3 Kinyate ru kitejemah nunanek maklumat de mong kateh petikan ru kiguna sembot ru itejemah de pintan
4.1.2, 4.2.1, 4.2.2 , 4.3.1, 5.1.1, 5.1.2, 5.1.3, 5.1.4, 5.1.5, 5.1.6, 5.2.6, 5.3.1, 5.4.1
5
Kipanei, kipaham ru buleh kinilei maklumat. Buleh kiog respons de tepat, beadat ru betatasusila serte kiternyul penikir de aras suwig. Nenyampai (perenlei) respons de pasih, jelos ru bemakne.
Neguna tatamengwal ru kosa engrok de tepat ru sembot, intonasi ru nada de betol.
6
Kipanei, kipaham ru buleh kisusut nej maklumat ha kibeh nunanek. Buleh kiog respons de tepat, beadat ru betatasusila serte kiternyul penikir aras suwig. Nenyampai (perenlei) respons de pasih, jelos ru bemakne. Neguna tatamengwal ru kosa engrok de tepat secare lekat (konsisten) ru sembot, intonasi ru nada de betol serte buleh kijadi teladan.
(37)
30
2.0 CENEMPET MENACA
STANDARD KENANDUG
STANDARD
BELAJAR TAHAP BERENGKEP
Ku idanij Tahut 6, mureb buleh:
2.1 Kikep asas benaca, benaca pekataan, frasa ru ayat ru sembot de betol ju bebegei sumber ru kipaham pekara de kibaca.
2.1.1 Kibaca ayat de mong neimbuh ku imula kateh petikan de senang ru sembot de betol.
4.3.1, 5.2.1
1
Kiternyul penanei menaca secare asas. Kipanei maklumat asas nu petikan. Buleh kiog respons de had terhad nu maklumat de kibaca.
2 Buleh kibaca ru jelos. Kipanei ru kipaham maklumat de kibaca. Buleh kiog respons de terhad nu maklumat de kibaca.
3
Buleh kibaca ru jelos ru kijoi intonasi. Kipanei ru kipaham maklumat kateh petikan. Buleh kiog respons de bor nu maklumat de kibaca.
4 Buleh kibaca ru jelos ru kijoi intonasi. Kipanei ru kipaham maklumat kateh petikan. Buleh kiog respons de bor nu maklumat
de kibaca. Buleh kiguna maklumat de kikep ju petikan.
5
Buleh kibaca ru jelos ru kijoi intonasi. Kipanei ru kipaham maklumat kateh petikan. Buleh kinilei ru kiog respons de bor nu maklumat de kibaca. Buleh kiguna ru kiterang maklumat de kikep ju petikan.
6
Buleh kibaca ru jelos ru kijoi intonasi. Kipanei ru kipaham maklumat kateh petikan. Buleh kinilei ru kiog respons de bor nu maklumat de kibaca. Buleh kiterang maklumat de kikep ju petikan. Buleh kiguna maklumat de kikep kateh situasi de pai serta buleh kijadi teladan.
(38)
31
STANDARD KENANDUG
STANDARD
BELAJAR TAHAP BERENGKEP
2.2 Kibaca kuat bebegei bahan menaca ru jelos, sembot ru intonasi de betol.
2.2.1 Kibaca bebegei bahan de mong bebegei jenis ayat ru jelos ru sembot de betol
2.2.2 Kibaca bebegei bahan de mong ayat tungal ru ayat majmuk secare jelos ru intonasi de betol.
4.3.1,5.2.1,5.3.1,5.4.1
1 Kiternyul penanei menaca secare asas. Kipanei maklumat asas nu
petikan. Buleh kiog respons de had terhad nu maklumat de kibaca.
2
Buleh kibaca ru jelos. Kipanei ru kipaham maklumat de kibaca. Buleh kiog respons de terhad nu maklumat de kibaca.
3
Buleh kibaca ru jelos ru kijoi intonasi. Kipanei ru kipaham maklumat kaeh petikan. Buleh kiog respons de bor nu maklumat de kibaca.
4 Buleh kibaca ru jelos ru kijoi intonasi. Kipanei ru kipaham
maklumat kateh petikan. Buleh kiog respons de bor nu maklumat de kibaca. Buleh kiguna maklumat de kikep ju petikan.
5
Buleh kibaca ru jelos ru kijoi intonasi. Kipanei ru kipaham maklumat kateh petikan. Buleh kinilei ru kiog respons de bor nu maklumat de kibaca. Buleh kiguna ru kiterang maklumat de kikep ju petikan.
6
Buleh kibaca ru jelos ru kijoi intonasi. Kipanei ru kipaham maklumat kateh petikan. Buleh kinilei ru kiog respons de bor nu maklumat de kibaca. Buleh kiterang maklumat de kikep ju petikan. Buleh kiguna maklumat de kikep kateh situasi de pai serta buleh kijadi teladan.
(39)
32
STANDARD KENANDUG
STANDARD
BELAJAR TAHAP BERENGKEP
2.3 Kibaca ru kipaham maklumat tok linear ju bebegei bahan bementok grafik ha kiog respons de betol.
2.3.1 Kibaca ru kipaham maklumat jijoi gambar de tepat.
2.3.2 Kibaca ru kicerlah
maklumat bebegei bahan de betol.
4.3.1, 5.2.1, 5.4.1
1
Kiternyul penanei menaca secare asas. Kipanei maklumat asas nu petikan. Buleh kiog respons de had terhad nu maklumat de kibaca.
2 Buleh kibaca ru jelos. Kipanei ru kipaham maklumat de kibaca. Buleh kiog respons de terhad nu maklumat de kibaca.
3
Buleh kibaca ru jelos ru kijoi intonasi. Kipanei ru kipaham maklumat kateh petikan. Buleh kiog respons de bor nu maklumat de kibaca.
4 Buleh kibaca ru jelos ru kijoi intonasi. Kipanei ru kipaham
maklumat kateh petikan. Buleh kiog respons de bor nu maklumat de kibaca. Buleh kiguna maklumat de kikep ju petikan.
5
Buleh kibaca ru jelos ru kijoi intonasi. Kipanei ru kipaham maklumat kateh petikan. Buleh kinilei ru kiog respons de bor nu maklumat de kibaca. Buleh kiguna ru kiterang maklumat de kikep ju petikan.
6
Buleh kibaca ru jelos ru kijoi intonasi. Kipanei ru kipaham maklumat kateh petikan. Buleh kinilei ru kiog respons de bor nu maklumat de kibaca. Buleh kiterang maklumat de kikep ju petikan. Buleh kiguna maklumat de kikep kateh situasi de pai serta buleh kijadi teladan.
(40)
33
STANDARD KENANDUG
STANDARD
BELAJAR TAHAP BERENGKEP
2.4 Kibaca ru kitakkol kahaog cerendig ku maklumat linear de kipaham.
2.4.1 Kibaca ru kinyate maklumat jijoi bahan-bahan betulis.
4.3.1, 4.3.2, 5.1.1, 5.1.6, 5.2.1, 5.4.1
1 Kiternyul penanei menaca secare asas. Kipanei maklumat asas nu
petikan. Buleh kiog respons de had terhad nu maklumat de kibaca.
2
Buleh kibaca ru jelos. Kipanei ru kipaham maklumat de kibaca. Buleh kiog respons de terhad nu maklumat de kibaca.
3
Buleh kibaca ru jelos ru kijoi intonasi. Kipanei ru kipaham maklumat kat eh petikan. Buleh kiog respons de bor nu maklumat de kibaca.
4 Buleh kibaca ru jelos ru kijoi intonasi. Kipanei ru kipaham maklumat kateh petikan. Buleh kiog respons de bor nu maklumat
de kibaca. Buleh kiguna maklumat de kikep ju petikan.
5
Buleh kibaca ru jelos ru kijoi intonasi. Kipanei ru kipaham maklumat kateh petikan. Buleh kinilei ru kiog respons de bor nu maklumat de kibaca. Buleh kiguna ru kiterang maklumat de kikep ju petikan.
6
Buleh kibaca ru jelos ru kijoi intonasi. Kipanei ru kipaham maklumat kateh petikan. Buleh kinilei ru kiog respons de bor nu maklumat de kibaca. Buleh kiterang maklumat de kikep ju petikan. Buleh kiguna maklumat de kikep kateh situasi de pai serta buleh kijadi teladan
(41)
34
3.0 CENEMPET TENULIS
STANDARD KENANDUG
STANDARD
BELAJAR TAHAP BERENGKEP
Ku idanij Tahut 6, mureb buleh:
3.1 Kiberkep asas tenulis, kitulis suku engrok, pekataan, frasa ru ayat secare mekanis de betol.
3.1.1 Kitulis ayat kateh perenggan secare mekanis de kemas ru betol.
3.1.2 Kitulis ayat majmuk secare mekanis kateh mentok tenulis
berangkei de kemas ru betol
4.1.1, 4.2.1, 4.2.2, 4.3.1, 4.3.2, 5.1.1, 5.1.2, 5.1.3, 5.1.4, 5.1.5, 5.1.6, 5.2.1, 5.3.1
1
Buleh kitulis asas tenulis secare mekanis. Buleh kiije ru kitulis pekataan, prasa ru ayat senang ru kiguna kosa engrok de had terhad.
2 Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan, prasa ru ayat
senang ru neeja de betol ru kiguna bebegei kosa engrok ru benantu bahan neransang.
3
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh tenulis kateh perengan ru neeja de betol serte kiguna bebegei ayat ru kosa engrok ru benantu bahan neransang.
4
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh tenulis kateh perengan ru neeja ru tanda baca de betol serte kiguna bebegei ayat, kosa engrok de sesuei ru benantu bahan neransang.
5
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh kenarang guna bebegei jenis ayat ru neeja, kosa engrok ru tanda baca de betol ru benantu bahan neransang serte buleh kiternyul neguna tatamengwal de bor kateh tenulis.
6
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh kenarang guna bebegei ayat, kosa engrok, tanda baca ru tatamengwal de bor ru neeja de betol ru benantu bahan neransang serte buleh kiternyul neolah idie lilei kateh tenulis kenarang loi buleh kijadi teladan.
(42)
35
STANDARD KENANDUG
STANDARD
BELAJAR TAHAP BERENGKEP
3.2 Kibeh ru kitulis ayat de mong pekataan nuceti, pekataan
belawan ru penjodoh benilag.
3.2.1 Kitulis pekataan nuceti, pekataan belawan ru penjodoh benilag.
4.1.2, 4.3.1, 5.1.1, 5.4.1
1
Buleh kitulis asas tenulis secare mekanis. Buleh kiije ru kitulis pekataan, prasa ru ayat senang ru kiguna kosa engrok de had terhad.
2 Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan, prasa ru ayat
senang ru neeja de betol ru kiguna bebegei kosa engrok ru benantu bahan neransang.
3
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh tenulis kateh perengan ru neeja de betol serte kiguna bebegei ayat ru kosa engrok ru benantu bahan neransang.
4
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh tenulis kateh perengan ru neeja ru tanda baca de betol serte kiguna bebegei ayat, kosa engrok de sesuei ru benantu bahan neransang.
5
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh kenarang guna bebegei jenis ayat ru neeja, kosa engrok ru tanda baca de betol ru benantu bahan neransang serte buleh kiternyul neguna tatamengwal de bor kateh tenulis.
6
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh kenarang guna bebegei ayat, kosa engrok, tanda baca ru tatamengwal de bor ru neeja de betol ru benantu bahan neransang serte buleh kiternyul neolah idie lilei kateh tenulis kenarang loi buleh kijadi teladan.
(43)
36
STANDARD KENANDUG
STANDARD
BELAJAR TAHAP BERENGKEP
3.3 Kicatit ru kitulis maklumat de betul nunanek pekara ju bebegei sumber
3.3.1 Kitulis nej maklumat de bipecerngai kateh
mentok poskad ru betol. 3.3.2 Kitulis nej cerite de
bipecerngai.
3.3.3 Kisusut ru kitulis nej maklumat joi nehatur de betol.
4.2.1, 4.2.2, 4.3.1, 5.1.3, 5.1.4, 5.1.6, 5.2.1, 5.3.1
1
Buleh kitulis asas tenulis secare mekanis. Buleh kiije ru kitulis pekataan, prasa ru ayat senang ru kiguna kosa engrok de had terhad.
2 Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan, prasa ru ayat
senang ru neeja de betol ru kiguna bebegei kosa engrok ru benantu bahan neransang.
3
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh tenulis kateh perengan ru neeja de betol serte kiguna bebegei ayat ru kosa engrok ru benantu bahan neransang.
4
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh tenulis kateh perengan ru neeja ru tanda baca de betol serte kiguna bebegei ayat, kosa engrok de sesuei ru benantu bahan neransang.
5
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh kenarang guna bebegei jenis ayat ru neeja, kosa engrok ru tanda baca de betol ru benantu bahan neransang serte buleh kiternyul neguna tatamengwal de bor kateh tenulis.
6
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh kenarang guna bebegei ayat, kosa engrok, tanda baca ru tatamengwal de bor ru neeja de betol ru benantu bahan neransang serte buleh kiternyul neolah idie lilei kateh tenulis kenarang loi buleh kijadi teladan.
(44)
37
STANDARD KENANDUG
STANDARD
BELAJAR TAHAP BERENGKEP
3.4 Kicatit, kitulis ru kipeterang nunanek pekara atau situasi ru jenis tenulis de betol.
3.4.1 Kicatit kerjak nunyenis kateh diari ru ki joi maklumat de biog kiguna pekataan ru ayat de sesuei.
3.4.2 Kipeterang nunanek situasi ya tejadi ku kateh kelas kijoi nehatur gambar de biog ru betol
4.1.2, 4.2.1, 4.3.1, 5.1.1, 5.1.2, 5.1.3, 5.1.4, 5.1.6, 5.2.1, 5.3.1
1
Buleh kitulis asas tenulis secare mekanis. Buleh kiije ru kitulis pekataan, prasa ru ayat senang ru kiguna kosa engrok de had terhad.
2 Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan, prasa ru ayat
senang ru neeja de betol ru kiguna bebegei kosa engrok ru benantu bahan neransang.
3
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh tenulis kateh perengan ru neeja de betol serte kiguna bebegei ayat ru kosa engrok ru benantu bahan neransang.
4 Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh tenulis
kateh perengan ru neeja ru tanda baca de betol serte kiguna bebegei ayat, kosa engrok de sesuei ru benantu bahan neransang.
5
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh kenarang guna bebegei jenis ayat ru neeja, kosa engrok ru tanda baca de betol ru benantu bahan neransang serte buleh kiternyul neguna tatamengwal de bor kateh tenulis.
6
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh kenarang guna bebegei ayat, kosa engrok, tanda baca ru tatamengwal de bor ru neeja de betol ru benantu bahan neransang serte buleh kiternyul neolah idie lilei kateh tenulis kenarang loi buleh kijadi teladan.
(45)
38
STANDARD KENANDUG
STANDARD
BELAJAR TAHAP BERENGKEP
3.5 Kitulis bebegei jenis mentok puisi.
3.5.1 Kitulis nej puisi de biog ru betol ru kemas
4.1.1, 4.3.1, 4.3.2, 5.1.4, 5.1.6, 5.2.1
1
Buleh kitulis asas tenulis secare mekanis. Buleh kiije ru kitulis pekataan, prasa ru ayat senang ru kiguna kosa engrok de had terhad.
2 Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan, prasa ru ayat
senang ru neeja de betol ru kiguna bebegei kosa engrok ru benantu bahan neransang.
3
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh tenulis kateh perengan ru neeja de betol serte kiguna bebegei ayat ru kosa engrok ru benantu bahan neransang.
4 Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh tenulis
kateh perengan ru neeja ru tanda baca de betol serte kiguna bebegei ayat, kosa engrok de sesuei ru benantu bahan neransang.
5
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh kenarang guna bebegei jenis ayat ru neeja, kosa engrok ru tanda baca de betol ru benantu bahan neransang serte buleh kiternyul neguna tatamengwal de bor kateh tenulis.
6
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh kenarang guna bebegei ayat, kosa engrok, tanda baca ru tatamengwal de bor ru neeja de betol ru benantu bahan neransang serte buleh kiternyul neolah idie lilei kateh tenulis kenarang loi buleh kijadi teladan.
(46)
39
4.0 CENEMPET SENI ENGROK
STANDARD KENANDUG STANDARD BELAJAR
Kuidanij Tahut 6,murib buleh:
4.1 Kisebot, kihasil ru kipaham unsur seni atau sastera kateh lagu ru senikate ju nyenyanyi secare didik hibur.
Nota: Cenempet adeh bitaksir besama-sama cenempet cerngai ru belwal, menace ru tenulis.
4.1.1 Kisebot ru kipaham lirik lagu sayet de mong bebegei nilai de bor ju perenneng nyenyanyi secare didik hibur.
4.1.2 Kipaham ru kiperlei lirik lagu de senang de mong nilai de bor secare bepandu ru biperneng ju nyenyanyi ru genensag secare didik hibur.
4.2 Kibelwal, kilakon ru kiui ayat senang kiguna engrok de bor ru gaye ilei secare didik hibur.
4.2.1 Kibelwal ayat ru sembot ru intonasi de betol ru secare bepandu mase becerite secare didik hibur.
4.2.2 Kibelwal idie de betol guna ayat ilei serta gerak berog de sesuei mase becerite secare didik hibur
(47)
40 4.3 Kibelwal engrok de bor ru kiherga
genre sastera ru kibelwal ru kiguna gerak berog ru kretif joi didik hibur.
4.3.1 Kibaca ru kipaham sajak ru sembot ru intonasi de betol ru bi secare didik hibur serta kipaham ceti sajak.
4.3.2 Kideklamasi sajak secare bepandu ru nada intonasi ru gaye berog de betol secare didik hibur.
(48)
41
5.0 CENEMPET TATAMENGWAL
STANDARD KENANDUG STANDARD BELAJAR
Ku idanij tahut 6, murib buleh:
5.1 Kipaham ru kiguna genulug engrok ru betol jijoi kunteks.
Nota: Cenempet adeh bitaksir besama-sama cenempet cerngai ru belwal, menace ru tenulis.
5.1.1 Kikenal ru kipaham engrok muh am konkrit de senang ru penjodoh benilag kateh kunteks de betol.
5.1.2 Kikenal ru kipaham engrok muh khas tok sui kateh kunteks de betol.
5.1.3 Kipaham ru kiguna engrok ganti muh ternyul kateh bebegei kunteks ru betol. 5.1.4 Kipaham ru kiguna engrok kerjak ektif ru engrok kerjak pesif ru betol
5.1.5 Kikenal ru kipaham engrok bantu, engrok penguat, engrok ernor ru engrok pemeri ru betol.
(49)
42 5.2 Kipaham ru kiguna benentok
engrok de sesuei kateh bebegei situasi ru betol
5.2.1 Kipaham ru kiguna neimbuh ku imula ru betol kateh bebegei kunteks.
5.3 Kipaham ru kiui ayat de betol kateh bebegei situasi.
5.3.1 Kikenal, kipaham ru kiui ayat tungal ru pelengwas subjek predikat de betol kateh bebegei situasi.
5.4 Kipaham ru kiguna penjodoh benilag ru peribahase kateh kunteks de betol.
5.4.1 Kikenal ru kipaham memerip penjodoh benilag ru peribahase kateh kunteks de betol.
(50)
43
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA
Aras 4-8, Blok E9 Kompleks Kerajaan Parcel E Pusat Pentadbiran Kerajaan Pesekutuan
62604 Putrajaya
Tel: 03-8884 2000 Fax: 03-8888 9917 http://www.moe.gov.my/bpk
(1)
38 STANDARD
KENANDUG
STANDARD
BELAJAR TAHAP BERENGKEP
3.5 Kitulis bebegei jenis mentok puisi.
3.5.1 Kitulis nej puisi de biog ru betol ru kemas
4.1.1, 4.3.1, 4.3.2, 5.1.4, 5.1.6, 5.2.1
1
Buleh kitulis asas tenulis secare mekanis. Buleh kiije ru kitulis pekataan, prasa ru ayat senang ru kiguna kosa engrok de had terhad.
2 Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan, prasa ru ayat senang ru neeja de betol ru kiguna bebegei kosa engrok ru benantu bahan neransang.
3
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh tenulis kateh perengan ru neeja de betol serte kiguna bebegei ayat ru kosa engrok ru benantu bahan neransang.
4 Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh tenulis kateh perengan ru neeja ru tanda baca de betol serte kiguna bebegei ayat, kosa engrok de sesuei ru benantu bahan neransang.
5
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh kenarang guna bebegei jenis ayat ru neeja, kosa engrok ru tanda baca de betol ru benantu bahan neransang serte buleh kiternyul neguna tatamengwal de bor kateh tenulis.
6
Buleh kitulis ru kemas. Buleh kitulis pekataan ru kibeh kenarang guna bebegei ayat, kosa engrok, tanda baca ru tatamengwal de bor ru neeja de betol ru benantu bahan neransang serte buleh kiternyul neolah idie lilei kateh tenulis kenarang loi buleh kijadi teladan.
(2)
39
STANDARD KENANDUG STANDARD BELAJAR
Kuidanij Tahut 6,murib buleh:
4.1 Kisebot, kihasil ru kipaham unsur seni atau sastera kateh lagu ru senikate ju nyenyanyi secare didik hibur.
Nota: Cenempet adeh bitaksir besama-sama cenempet cerngai ru belwal, menace ru tenulis.
4.1.1 Kisebot ru kipaham lirik lagu sayet de mong bebegei nilai de bor ju perenneng nyenyanyi secare didik hibur.
4.1.2 Kipaham ru kiperlei lirik lagu de senang de mong nilai de bor secare bepandu ru biperneng ju nyenyanyi ru genensag secare didik hibur.
4.2 Kibelwal, kilakon ru kiui ayat senang kiguna engrok de bor ru gaye ilei secare didik hibur.
4.2.1 Kibelwal ayat ru sembot ru intonasi de betol ru secare bepandu mase becerite secare didik hibur.
4.2.2 Kibelwal idie de betol guna ayat ilei serta gerak berog de sesuei mase becerite secare didik hibur
(3)
40 4.3 Kibelwal engrok de bor ru kiherga
genre sastera ru kibelwal ru kiguna gerak berog ru kretif joi didik hibur.
4.3.1 Kibaca ru kipaham sajak ru sembot ru intonasi de betol ru bi secare didik hibur serta kipaham ceti sajak.
4.3.2 Kideklamasi sajak secare bepandu ru nada intonasi ru gaye berog de betol secare didik hibur.
(4)
41
STANDARD KENANDUG
STANDARD BELAJAR
Ku idanij tahut 6, murib buleh:
5.1 Kipaham ru kiguna genulug engrok ru betol jijoi kunteks.
Nota: Cenempet adeh bitaksir besama-sama cenempet cerngai ru belwal, menace ru tenulis.
5.1.1 Kikenal ru kipaham engrok muh am konkrit de senang ru penjodoh benilag kateh kunteks de betol.
5.1.2 Kikenal ru kipaham engrok muh khas tok sui kateh kunteks de betol.
5.1.3 Kipaham ru kiguna engrok ganti muh ternyul kateh bebegei kunteks ru betol.
5.1.4 Kipaham ru kiguna engrok kerjak ektif ru engrok kerjak pesif ru betol
5.1.5 Kikenal ru kipaham engrok bantu, engrok penguat, engrok ernor ru engrok pemeri ru betol.
(5)
42 5.2 Kipaham ru kiguna benentok
engrok de sesuei kateh bebegei situasi ru betol
5.2.1 Kipaham ru kiguna neimbuh ku imula ru betol kateh bebegei kunteks.
5.3 Kipaham ru kiui ayat de betol kateh bebegei situasi.
5.3.1 Kikenal, kipaham ru kiui ayat tungal ru pelengwas subjek predikat de betol kateh bebegei situasi.
5.4 Kipaham ru kiguna penjodoh benilag ru peribahase kateh kunteks de betol.
5.4.1 Kikenal ru kipaham memerip penjodoh benilag ru peribahase kateh kunteks de betol.
(6)
43
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA
Aras 4-8, Blok E9 Kompleks Kerajaan Parcel E Pusat Pentadbiran Kerajaan Pesekutuan
62604 Putrajaya
Tel: 03-8884 2000 Fax: 03-8888 9917 http://www.moe.gov.my/bpk