Pengaruh Konsentrasi Bahan Pengawet Alami Dari Ekstrak Daun Gambir (Uncaria gambir Roxb) Terhadap Mutu Tahu Se Penyimpanan

66

Lampiran 1. Data pengamatan analisis total mikroba (Log CFU/g)
Total mikroba (Log CFU/g)
Kombinasi
perlakuan

G0L0
G1L0
G2L0
G3L0
G4L0
G0L1
G1L1
G2L1
G3L1
G4L1
G0L2
G1L2
G2L2
G3L2

G4L2
G0L3
G1L3
G2L3
G3L3
G4L3

Ulangan
1
5,477
5,380
5,301
5,041
4,903
5,740
5,431
5,342
5,301
5,146
5,892

5,732
5,519
5,342
5,204
6,556
6,498
6,185
5,903
5,716

2
5,462
5,380
5,301
5,000
4,778
5,663
5,447
5,322
5,255

4,954
5,851
5,633
5,342
5,301
5,176
6,544
6,491
6,204
5,869
5,699

Total
Rataan
Tabel Sidik Ragam
SK
db
Perlakuan
19
G

4
G Lin
1
G Kuad
1
G Kubik
1
G Kuartik
1
L
3
L Lin
1
L Kuad
1
L Kubik
1
GL
12
Galat

20
Total
39
Keterangan:
FK =
1.235,29
KK =
0,944%
** =
sangat nyata
*=
nyata
tn =
tidak nyata

Total

Rataan

10,940

10,760
10,602
10,041
9,681
11,403
10,879
10,665
10,556
10,100
11,743
11,366
10,861
10,643
10,380
13,100
12,990
12,389
11,772
11,415
222,288


5,470
5,380
5,301
5,021
4,841
5,702
5,439
5,332
5,278
5,050
5,872
5,683
5,430
5,322
5,190
6,550
6,495
6,194
5,886

5,707
5,557

JK
8,098
2,525
2,521
0,002
0,002
0,000
5,393
4,595
0,649
0,150
0,180
0,055
8,153

KT
F Hit

0,426 154,841
0,631 229,279
2,521 915,676
0,002
0,859
0,002
0,564
0,000
0,019
1,798 653,111
4,595 1669,333
0,649 235,671
0,150
54,328
0,015
5,461
0,003

**
**

**
tn
tn
tn
**
**
**
**
**

F 0.05
2,14
2,87
4,35
4,35
4,35
4,35
3,1
4,35
4,35

4,35
2,28

F 0.01
2,96
4,43
8,1
8,1
8,1
8,1
4,94
8,1
8,1
8,1
3,23

66
Universitas Sumatera Utara

67

Lampiran 2. Data pengamatan analisis pH tahu
pH tahu
Kombinasi
perlakuan

G0L0
G1L0
G2L0
G3L0
G4L0
G0L1
G1L1
G2L1
G3L1
G4L1
G0L2
G1L2
G2L2
G3L2
G4L2
G0L3
G1L3
G2L3
G3L3
G4L3

Ulangan
1
4,590
4,550
4,518
4,572
4,498
4,737
4,689
4,744
4,746
4,766
4,783
4,579
4,746
4,754
4,782
5,002
5,082
5,332
5,278
5,366

2
4,453
4,511
4,546
4,501
4,581
4,701
4,777
4,781
4,830
4,848
4,746
4,969
4,819
4,835
4,835
5,017
5,062
5,111
5,218
5,301

Total
Rataan

Tabel sidik ragam pH tahu
SK
db
JK
Perlakuan
19
2,3022
G
4
0,0740
G Lin
1
0,0727
G Kuad
1
0,0002
G Kubik
1
0,0001
L
3
2,1475
L Lin
1
1,9157
L Kuad
1
0,0658
L Kubik
1
0,1660
GL
12
0,0807
Galat
20
0,1413
Total
39
2,4435
Keterangan:
FK =
926,95
KK =
1,746%
** =
sangat nyata
*=
nyata
tn =
tidak nyata

Total

Rataan

9,043
9,061
9,065
9,073
9,079
9,438
9,466
9,525
9,576
9,614
9,529
9,548
9,565
9,589
9,617
10,019
10,144
10,443
10,496
10,667
192,557

4,522
4,531
4,532
4,537
4,540
4,719
4,733
4,763
4,788
4,807
4,765
4,774
4,783
4,795
4,809
5,010
5,072
5,222
5,248
5,334
4,814

KT
0,1212
0,0185
0,0727
0,0002
0,0001
0,7158
1,9157
0,0658
0,1660
0,0067
0,0071

F Hitung
18,0108
2,7498
10,8005
0,0247
0,0125
106,4018
284,7515
9,7849
24,6690
1,0000

**
tn
**
tn
tn
**
**
**
**
tn

F 0.05
2,14
2,87
4,35
4,35
4,35
3,1
4,35
4,35
4,35
2,28

F 0.01
2,96
4,43
8,1
8,1
8,1
4,94
8,1
8,1
8,1
3,23

67
Universitas Sumatera Utara

68

Lampiran 3. Data pengamatan analisis pH larutan perendam tahu
pH larutan perendam tahu
Ulangan
Kombinasi
perlakuan
1
2
4,324
G0L0
4,421
4,378
4,411
G1L0
4,401
4,391
G2L0
4,350
4,449
G3L0
4,401
4,427
G4L0
4,378
4,441
G0L1
4,395
4,515
G1L1
4,414
4,509
G2L1
4,501
4,449
G3L1
4,594
4,509
G4L1
4,608
4,643
G0L2
4,525
4,754
G1L2
4,671
4,627
G2L2
4,494
4,791
G3L2
4,582
4,792
G4L2
4,825
4,795
G0L3
4,869
4,772
G1L3
4,729
4,969
G2L3
4,905
4,815
G3L3
5,127
5,380
G4L3
Total
Rataan
Tabel sidik ragam pH larutan perendam
SK
db
JK
KT
Perlakuan
19
1,9337
0,1018
G
4
0,1473
0,0368
G Lin
1
0,1043
0,1043
G Kuad
1
0,0258
0,0258
G Kubik
1
0,0153
0,0153
L
3
1,6228
0,5409
L Lin
1
1,5279
1,5279
L Kuad
1
0,0948
0,0948
L Kubik
1
0,0001
0,0001
GL
12
0,1637
0,0136
Galat
20
0,1932
0,0097
Total
39
2,1269
Keterangan:
FK =
849,45
KK =
2,133%
** =
sangat nyata
*=
nyata
tn =
tidak nyata

Total

Rataan

8,745
8,789
8,792
8,799
8,828
8,819
8,910
8,923
8,950
9,103
9,251
9,279
9,298
9,285
9,374
9,620
9,641
9,698
9,720
10,507
184,331

4,373
4,395
4,396
4,400
4,414
4,410
4,455
4,462
4,475
4,552
4,626
4,640
4,649
4,643
4,687
4,810
4,821
4,849
4,860
5,254
4,608

F Hitung
7,4604
2,6990
7,6476
1,8892
1,1229
39,6507
112,0005
6,9469
0,0047
1,0000

**
tn
*
tn
tn
**
**
*
tn
tn

F 0.05
2,14
2,87
4,35
4,35
4,35
3,1
4,35
4,35
4,35
2,28

F 0.01
2,96
4,43
8,1
8,1
8,1
4,94
8,1
8,1
8,1
3,23

68
Universitas Sumatera Utara

69

Lampiran 4. Data pengamatan analisis kadar air tahu (%)
Kadar air (%)
Kombinasi
perlakuan

G0L0
G1L0
G2L0
G3L0
G4L0
G0L1
G1L1
G2L1
G3L1
G4L1
G0L2
G1L2
G2L2
G3L2
G4L2
G0L3
G1L3
G2L3
G3L3
G4L3

Ulangan
1
84,542
85,585
84,041
83,355
82,543
84,885
83,121
83,645
82,611
84,602
83,336
83,296
81,007
82,748
81,026
78,961
80,090
81,618
81,225
82,175

2
85,973
85,694
85,243
83,108
81,629
83,974
85,285
86,479
83,209
83,838
82,175
81,205
82,653
81,180
83,069
80,913
80,007
79,379
83,709
81,311

Total
Rataan
Tabel sidik ragam kadar air tahu
SK
db
JK
Perlakuan
19
109,3713
G
4
2,1407
G Lin
1
0,9925
G Kuad
1
0,0048
G Kubik
1
0,3130
L
3
75,9046
L Lin
1
68,3660
L Kuad
1
3,7475
L Kubik
1
3,7911
GL
12
31,3260
Galat
20
24,8460
Total
39
134,2174
Keterangan:
FK = 274.638,49
KK = 1,345%
** = sangat nyata
*=
nyata
tn =
tidak nyata

Total

Rataan

170,515
171,279
169,283
166,463
164,173
168,858
168,406
170,124
165,821
168,440
165,511
164,502
163,659
163,928
164,094
159,874
160,097
160,997
164,933
163,486
3314,444

85,258
85,639
84,642
83,232
82,086
84,429
84,203
85,062
82,910
84,220
82,756
82,251
81,830
81,964
82,047
79,937
80,049
80,499
82,467
81,743
82,861

KT
5,7564
0,5352
0,9925
0,0048
0,3130
25,3015
68,3660
3,7475
3,7911
2,6105
1,2423

F Hitung
4,6336
0,4308
0,7989
0,0039
0,2519
20,3667
55,0317
3,0166
3,0517
2,1013

**
tn
tn
tn
tn
**
**
tn
tn
tn

F 0.05
2,14
2,87
4,35
4,35
4,35
3,1
4,35
4,35
4,35
2,28

F 0.01
2,96
4,43
8,1
8,1
8,1
4,94
8,1
8,1
8,1
3,23

69
Universitas Sumatera Utara

70

Lampiran 5. Data pengamatan analisis kadar abu tahu (%)
Kadar abu (%)
Kombinasi
perlakuan

Ulangan
1
0,790
0,865
0,941
1,070
1,091
0,742
0,825
0,920
1,054
1,106
0,795
0,857
0,930
1,021
1,174
0,754
0,890
0,987
1,022
1,101

G0L0
G1L0
G2L0
G3L0
G4L0
G0L1
G1L1
G2L1
G3L1
G4L1
G0L2
G1L2
G2L2
G3L2
G4L2
G0L3
G1L3
G2L3
G3L3
G4L3

2
0,753
0,856
0,963
1,046
1,101
0,779
0,827
0,972
1,077
1,109
0,744
0,859
0,945
1,026
1,165
0,748
0,841
0,990
1,026
1,108

Total
Rataan

Total

Rataan

1,543
1,721
1,904
2,116
2,192
1,521
1,652
1,892
2,131
2,215
1,539
1,716
1,876
2,047
2,339
1,503
1,731
1,977
2,049
2,209
37,871

0,772
0,861
0,952
1,058
1,096
0,761
0,826
0,946
1,065
1,107
0,769
0,858
0,938
1,024
1,169
0,751
0,865
0,989
1,024
1,105
0,947

Tabel Sidik Ragam
SK

db

JK

Perlakuan
G
G Lin
G Kuad
G Kubik
L
L Lin
L Kuad
L Kubik
GL
Galat
Total
Keterangan:
FK =
KK =
** =
*=
tn =

19
4
1
1
1
3
1
1
1
12
20
39

0,66865
0,65349
0,65183
0,00103
0,00048
0,00056
0,00003
0,00001
0,00052
0,01460
0,00639
0,67505

KT

F Hit

0,03519 28,9219
0,16337 134,2637
0,65183 535,6864
0,00103
0,8467
0,00048
0,3905
0,00019
0,1536
0,00003
0,0286
0,00001
0,0062
0,00052
0,4262
0,00122
1,0000
0,00032

**
**
**
tn
tn
tn
tn
tn
tn
tn

F
0.05
2,14
2,87
4,35
4,35
4,35
3,1
4,35
4,35
4,35
2,28

F
0.01
2,96
4,43
8,1
8,1
8,1
4,94
8,1
8,1
8,1
3,23

35,86
1,888%
sangat nyata
nyata
tidak nyata

70
Universitas Sumatera Utara

71

Lampiran 6. Data pengamatan analisis kadar protein tahu (%)
Kadar protein (%)
Perlakuan

G0L0
G1L0
G2L0
G3L0
G4L0
G0L1
G1L1
G2L1
G3L1
G4L1
G0L2
G1L2
G2L2
G3L2
G4L2
G0L3
G1L3
G2L3
G3L3
G4L3

Ulangan
1
10,730
10,730
10,740
10,740
10,750
9,680
9,710
9,720
9,730
9,720
8,770
8,780
8,790
8,810
8,880
7,740
7,750
7,760
7,780
7,790

2
10,750
10,760
10,750
10,760
10,770
9,690
9,730
9,740
9,750
9,750
8,740
8,750
8,760
8,760
8,810
7,230
7,240
7,260
7,290
7,710

Total
Rataan
Tabel Sidik Ragam
SK
db
JK
Perlakuan
19
55,5824
G
4
0,0546
G Lin
1
0,0437
G Kuad
1
0,0074
G Kubik
1
0,0053
L
3
55,4701
L Lin
1
0,5529
L Kuad
1
0,0000
L Kubik
1
0,0007
GL
12
0,0576
Galat
20
0,5156
Total
39
56,0980
Keterangan:
FK =
3.387,44
KK =
1,073%
** =
sangat nyata
*=
nyata
tn =
tidak nyata

Total

Rataan

21,480
21,490
21,490
21,500
21,520
19,370
19,440
19,460
19,480
19,470
17,510
17,530
17,550
17,570
17,690
14,970
14,990
15,020
15,070
15,500
368,100

10,740
10,745
10,745
10,750
10,760
9,685
9,720
9,730
9,740
9,735
8,755
8,765
8,775
8,785
8,845
7,485
7,495
7,510
7,535
7,750
9,203

KT
2,9254
0,0136
0,0437
0,0074
0,0053
18,4900
0,5529
0,0000
0,0007
0,0048
0,0258

F Hit
608,9798
2,8402
9,0994
1,5392
1,0994
3849,0853
115,1041
0,0000
0,1519
1,0000

**
tn
**
tn
tn
**
**
tn
tn
tn

F 0.05
2,14
2,87
4,35
4,35
4,35
3,1
4,35
4,35
4,35
2,28

F 0.01
2,96
4,43
8,1
8,1
8,1
4,94
8,1
8,1
8,1
3,23

71
Universitas Sumatera Utara

72

Lampiran 7. Data pengamatan nilai organoleptik hedonik warna tahu
Nilai organoleptik hedonik warna tahu
Ulangan
Kombinasi
perlakuan
1
G0L0
4,000
3,867
G1L0
G2L0
3,733
G3L0
3,533
G4L0
2,800
G0L1
3,867
G1L1
3,600
G2L1
3,333
G3L1
2,933
G4L1
2,467
G0L2
3,667
G1L2
3,000
G2L2
2,933
G3L2
2,867
G4L2
2,400
G0L3
3,533
G1L3
2,800
G2L3
2,800
G3L3
2,600
G4L3
2,067
Total
Rataan
Tabel Sidik Ragam
SK
db
Perlakuan
19
G
4
G Lin
1
G Kuad
1
G Kubik
1
G Kuartik
1
L
3
L Lin
1
L Kuad
1
L Kubik
1
GL
12
Galat
20
Total
39
Keterangan:
FK =
394,38
KK =
3,289%
** =
sangat nyata
*=
nyata
tn =
tidak nyata

JK
11,820
7,228
7,001
0,025
0,200
0,002
4,131
3,957
0,160
0,013
0,462
0,213
12,034

2
4,000
3,933
3,800
3,533
3,133
3,733
3,600
3,000
2,933
2,467
3,800
2,933
2,867
2,733
2,400
3,400
3,133
2,800
2,600
2,000

Total

Rataan

8,000
7,800
7,533
7,067
5,933
7,600
7,200
6,333
5,867
4,933
7,467
5,933
5,800
5,600
4,800
6,933
5,933
5,600
5,200
4,067
125,600

4,000
3,900
3,767
3,533
2,967
3,800
3,600
3,167
2,933
2,467
3,733
2,967
2,900
2,800
2,400
3,467
2,967
2,800
2,600
2,033
3,140

KT
0,622
1,807
7,001
0,025
0,200
0,002
1,377
3,957
0,160
0,013
0,038
0,011

F Hit
58,325
169,411
656,380
2,325
18,750
0,190
129,083
371,008
15,042
1,200
3,606

**
**
**
tn
**
tn
**
**
**
tn
**

F 0.05
2,14
2,87
4,35
4,35
4,35
4,35
3,1
4,35
4,35
4,35
2,28

F 0.01
2,96
4,43
8,1
8,1
8,1
8,1
4,94
8,1
8,1
8,1
3,23

72
Universitas Sumatera Utara

73

Lampiran 8. Data pengamatan nilai organoleptik hedonik aroma tahu
Nilai organoleptik hedonik aroma tahu

Kombinasi
perlakuan
G0L0
G1L0
G2L0
G3L0
G4L0
G0L1
G1L1
G2L1
G3L1
G4L1
G0L2
G1L2
G2L2
G3L2
G4L2
G0L3
G1L3
G2L3
G3L3
G4L3
Total
Rataan

Ulangan
1
4,000
3,933
3,867
3,333
2,867
2,933
2,800
2,667
2,600
2,600
2,933
2,600
2,467
2,400
2,067
2,533
2,400
2,333
2,220
2,100

2
4,000
3,533
3,533
3,067
2,800
3,333
2,930
2,800
2,684
2,576
2,867
2,667
2,600
2,567
2,467
2,533
2,467
2,422
2,323
2,013

Total

Rataan

8,000
7,467
7,400
6,400
5,667
6,267
5,730
5,467
5,284
5,176
5,800
5,267
5,067
4,967
4,533
5,067
4,867
4,755
4,543
4,113
111,835

4,000
3,733
3,700
3,200
2,833
3,133
2,865
2,733
2,642
2,588
2,900
2,633
2,533
2,483
2,267
2,533
2,433
2,378
2,272
2,057
2,796

Tabel sidik ragam nilai organoleptik hedonik aroma tahu
SK
db
JK
KT
F Hit
Perlakuan
19
10,362
0,545
27,476
G
4
2,293
0,573
28,876
G Lin
1
2,253
2,253
113,490
G Kuad
1
0,004
0,004
0,194
G Kubik
1
0,024
0,024
1,186
G Kuartik
1
0,013
0,013
0,636
L
3
7,534
2,511
126,524
L Lin
1
6,865
6,865
345,880
L Kuad
1
0,557
0,557
28,085
L Kubik
1
0,111
0,111
5,608
GL
12
0,535
0,045
2,248
Galat
20
0,397
0,020
Total
39
10,759
Keterangan:
FK =
312,68
KK =
5,039%
** =
sangat nyata
*=
nyata
tn =
tidak nyata

**
**
**
tn
tn
tn
**
**
**
*
tn

F 0.05
2,14
2,87
4,35
4,35
4,35
4,35
3,1
4,35
4,35
4,35
2,28

F 0.01
2,96
4,43
8,1
8,1
8,1
8,1
4,94
8,1
8,1
8,1
3,23

73
Universitas Sumatera Utara

74

Lampiran 9. Data pengamatan nilai organoleptik skor rasa tahu
Nilai organoleptik skor rasa tahu
Ulangan
Kombinasi
perlakuan
1
2
G0L0
4,000
4,000
G1L0
3,533
4,000
G2L0
3,933
3,533
G3L0
3,733
3,600
G4L0
3,733
3,400
G0L1
3,933
3,267
G1L1
3,867
2,800
G2L1
3,733
2,733
G3L1
3,533
2,667
G4L1
3,400
2,800
G0L2
4,067
2,667
G1L2
3,467
2,733
G2L2
3,400
2,933
G3L2
3,200
2,267
G4L2
3,200
2,400
G0L3
3,733
2,867
G1L3
3,400
2,733
G2L3
3,267
2,533
G3L3
3,200
2,467
G4L3
3,200
2,067
Total
Rataan
Tabel sidik ragam nilai organoleptik skor rasa tahu
SK
db
JK
KT
F Hit
Perlakuan
19
5,473
0,288
0,962
G
4
1,466
0,366
1,223
G Lin
1
1,387
1,387
4,630
G Kuad
1
0,041
0,041
0,136
G Kubik
1
0,005
0,005
0,015
G Kuartik
1
0,034
0,034
0,112
L
3
3,862
1,287
4,297
L Lin
1
3,485
3,485
11,633
L Kuad
1
0,374
0,374
1,248
L Kubik
1
0,003
0,003
0,011
GL
12
0,146
0,012
0,041
Galat
20
5,991
0,300
Total
39
11,464
Keterangan:
FK =
422,50
KK =
16,841%
** =
sangat nyata
*=
nyata
tn =
tidak nyata

Total

Rataan

8,000
7,533
7,467
7,333
7,133
7,200
6,667
6,467
6,200
6,200
6,733
6,200
6,333
5,467
5,600
6,600
6,133
5,800
5,667
5,267
130,000

4,000
3,767
3,733
3,667
3,567
3,600
3,333
3,233
3,100
3,100
3,367
3,100
3,167
2,733
2,800
3,300
3,067
2,900
2,833
2,633
3,250

tn
tn
*
tn
tn
tn
*
**
tn
tn
tn

F 0.05
2,14
2,87
4,35
4,35
4,35
4,35
3,1
4,35
4,35
4,35
2,28

F 0.01
2,96
4,43
8,1
8,1
8,1
8,1
4,94
8,1
8,1
8,1
3,23

74
Universitas Sumatera Utara