PERBANDINGAN KINETIKA ELIMINASI RIFAMPISIN DAN RIFAMPISIN YANG DIKOMBINASI DEN6AN PRUBENESIO MENGGUNAKAN DATA URIN

  ^ A C . \ ' \ A V - ' ' S K R I P S I

YETTl MAGDALENA PERBANDINGAN KINETI KA ELIMINASI RIFAMPISIN DAN RIFAMPISIN YANG DIKOMBINASI DEN6AN PRUBENESIO MENGGUNAKAN DATA URIN

  f f F A K U LTA S FAR M ASi UN I V ER SI TAS AI R LAN GGA SUR ABAYA 1 9 8 9

^{ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA} PERBANDI NOAN KI NETI KA ELI MI NASI RI FAMPI SI N DAN RI FAHPESTN YANG DI KOMBt NASI CKNOAN PHOBENSSI D

  SKRI PSI

  DI BUAT UNTUK MEHENUHJ ; SYARAT MENCAPAI GELAR SARJ a NA F ARMAS I PADA i ' AKULTAS FARMASI UNI VERSI TAS AI RLANGGA

  1989 ol e h YETTI MAGDALENA

  058410609 I ' i s et uj ui ol e h Pe mbi mbi ng

  Dr a. Umi At hl ya h MS ^{ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA}

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  KATA PENGANTAR Se ga l a puj l s yukur ka mi pa nj a t ka n ke ha di r a t Tuha n

  Ya ng Ma ha Es a a t a a be r ka t da n ka s i hNya ya ng t e l a h di l l m- pa hka n ke pa da ka ml , s e hi ngga ka mi da pa t me nye l e s a l ka n t uga s da l a m me nyus un s kr l ps i s e ba ga i s a l a h s a t u s yar a t unt uk me nc a pa i ge l a r a a r j a na f a r ma s t pa da Fa kul t a s Fa r - ma s i Uni ve r s i t a s At r l a ngga .

  Pa da ke s e mpa t a n i ni pe r ke na nka nl a h ka mi me nya mpa i - ka n r a s a hor ma t da n t e r i ma ka s i h ke pa da pe mbi mbi ng- pe m- bl mbi ng ka ml : Ba pa k DR. Fa s i c h, Dos e n Fa kul t a s Fa r ma s l

  Uni ve r s i t a s Ai r l a ngga da n t bu Dr a . Umi At hi ya h MS, Pos e n Fa kul t a s Fa r ma s l Uni ve r s i t a s Ai r l a ngga , ya ng t e l a h ba nya k me mbi mbi ng da n me mbe r i ka n s a r a n- s a r a n ya ng ka ml pe r l uka n da l a m me nye l e s a l ka n s kr l ps i i ni .

  Ke pa da I bu Dr a , Sl t i Sj a ms i a h, s e l a ku Ke pa l a La bo- r a t or i um Bi of a r ma s e t i ka Fa r ma koki ne t I ka Fa kul t a s Fa r ma s l Uni ve r s i t a s Ai r l a ngga , ka mi s a mpa i ka n t e r i ma ka s i h a t a s i zi n ya ng di be r i ka n unt uk da pa t me ngguna ka n f a s l l l t a s La bor a t or l um Bi of a r ma s e t i ka Fa r ma koki ne t l ka Fa kul t a s Fa r ma s l Uni ve r s i t a s Ai r l a ngga .

  Khus us ke pa da r e ka n- r e ka n ya ng t e l a h be r s e di a de - nga n t ul us i khl a s me nj a di s uka r e l a wa n da l a m pe ne l l t l a n i ni , ka ml s a mpa i ka n t e r i ma ka s i h a t a s s e ga l a ke ba l ka n ya ng t e l a h ka mi t er i ma .

  Akhi r nya ke pa da Aya h da n I bu s e r t a s a uda r a - s a uda - r a ka ml , j uga r e ka n- r e ka n ma ha s i s wa ya ng t e l a h me mbe r i ka n dor onga n s e r t a s a r a n- s a r a n s e hi ngga ka mi da pa t me nye l e - s a i ka n s kr i ps t I ni , ka ml s a mpa i ka n t e r i ma ka s i h.

  Se moga Tuha n Ya ng Ma ha Ka s i h me mbe r l ka n be r ka t Nya a t a s s e mua budi ba i k ya ng t e l a h di be r i ka n ke pa da kamt .

  Akhi r ka t a s kr i ps i i ni ka mi pe r s e mba hka n ke pa da a l ma ma t e r t e r c i nt a Fa kul t a s Fa r ma s i Uni ve r s i t a s Al r l a ngga da n ha r a pa n ka mi s e moga pe ne l i t i a n ya ng s e de r ha na i ni da ­ pa t be r ma nf a a t ba gl ki t a s emua.

  Sur a ba ya , J ul l 1989 ^{ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA} i i DAFTAR IS I

  KATA PENGANTAR. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i DAFTAR I Sr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i i i

  8 1. 3. Fa r ma kol ogi r i f a mpi s t n. . . . . . . . . . . . . .

  15 2. 2. 3. Me t a b o l i s me . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  15 2. 2. 2. Di s t r l b u s i . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  15 2. 2. 1. Abs o r p s i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  14 2. 2. Fa r ma koki ne t i ka pr obe ne s i d. . . . . . . . .

  14 2. 1. St f a t f i s i ka kl mi a pr obe n e s i d. . . . .

  12 2. Pr obe ne s i d. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  10 1. 4. Toks i s i t a s r i f a mp l s i n. . . . . . . . . . . . . . .

   1. 2. 4. El i mt na s i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  DAFTAR TABEL. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vi DAFTAR GAMBAR. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I x DAFTAR LAHPI RAN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xi i

  7

  6 1 . 2. 2. Di s t r i b u s i . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  6 1. 2. 1. Ab s o r p s i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  5 1. 2. Fa r ma koki ne t i ka r l f a mp l s l n . . . . . . . . .

  4 1. 1. Si f a t f t s l ka ki mi a r i f a mp i a i n . . . . .

  4 1. Ri r a mp i s l n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  1 I I . TI NJ AUAN PUSTAKA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  DAFTAR SI NGKATAN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xl v RI NGKASAN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ’ xv BAB I . PENDAHULUAN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  16 Ha l a ma n ^{ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA} i i i

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  Ha l a ma n 2. 2. 4. El Lml na s i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

  . . Fa r ma kol ogi pr ob e s i d. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

  2

  5

  2. 4. Toks i s l t a s pr obe ne s i d. . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 3 . I nt e r a ks i pr obe ne s i d de nga n r i f ampi s i r i .

  18

  4. Fa r ma koki ne t i ka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 4. 1. Pe ne nt ua n pa r a me t e r f a r ma koki ne ­ t i k a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

  4. 1. 1. Te t a pa n ke c e pa t a n e l i mi na s i

  22 4. 1. 2. Wa kt u pa r uh b i o l o g l k . . . . . . . . . . . 25

  5. Pe r s ya r a t a n da t a u r i n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

  i i i b a h a n a l a t d a n

  . ' , , METODE PKNELI TI AN. . . . . . . . . . . . 27

  1. Ba ha n pe ne l l t l a n. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

  2. Al a t pe ne l l t i a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

  3 . Me t ode pe ne l i t l a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

  3. 1. Sub y e k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 3. 2. Ra nc a nga n pe ne l l t i a n. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

  . . Pr o t o k o l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

  3

  3

  3. 4. Pe ne nt ua n ka da r r i f a mpi s i n da l a m u r l n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

  3 . 5 . Ta ha pa n k e r j a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

  3, 5. 1. Pe mbua t a n l a r ut a n da pa r f os f a t pH 7 , 3 8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 3. 5*2. Pe mbua t a n l a r ut a n ba ku r i f a mp i s i n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

  I V

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  Ha l a ma n Ponent u. ' i n panj ar i f ; f ^el onban^; mat csi ni um. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ?

  3

  3. b. 4. Pone nt ua n I cur va bal cu r i f ampi - Gl n. . . . . . . . . . . . . . . . . .

  Pe ne nt ua n ke mba l t I cadar r l f a mpLs i n da l a m u r t n . . . . . . . . . . 52 5. t ) . 6. Pe ne nt ua n ka da r r i f a mpi s i n da l a m na mpc l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

  3. b. 7. Ana l LKa d a t a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 3. ^. 8. Ana l i na s t at i at i k: . . . . . . . . . . . . . . 33

  I V. HAS CL PENh Lt TI AN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

  V. PEr ^BAHASAN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6l

  VI , KESI MPULAN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

  VI I . SARAN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

  VI I I . DAFI AR PUSr AKA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  RI NCKASAN Pe ne l i t l a n me nge na i pe nga r uh pr obe ne s l d t e r ha da p ki net i l ca e l i mi na s i r i f a mpi s i n dos i s 300 mg de nga n me ng- guna ka n da t a ur i n t e l a h di l a kuka n pa da l i ma s uka r e l a wa n pr l a s e hat . Pa da pe ne l Lt i a n I nl s ubye k di be r i pe r l a kua n dua ka l i , ya l t u de nga n pe mbe r i a n r i f a mpi s i n dos l s 300 mg da n r i f a mpi s i n dos l s 300 mg ya ng di kombi na s l de nga n pr o- be ne s i d 1 gr am. Ra nc a nga n pe ne l i t i a n me ngguna ka n " Cr os s Ove r De s i gn" de nga n s e l a ng wa kt u pe r l a kua n s at u mi nggu, Pe nga mbi l a n c upl l ka n ur i n s e l a ma 30 j am.

  Pe ne nt ua n ka da r r i f a mpi s i n da l a m c upl l ka n ur i n me ngguna ka n me t ode s pe kt r of ot ome t e r da r i Abbmont e da n Sc ondi t i ( 10 ). Ana l i s i a pa r a me t e r f a r ma koki ne t i ka meng- guna ka n mode l kompa r t e me n s a t u t e r buka ( 16 ),

  Da r i ha s i l pe ne l i t i a n, ha r ga pa r a me t e r K, t i da n j uml a h r i f a mpi s i n ya ng t e r e ks kr e s l da l a m ur i n s e l a ma 30 ; )am pa da pe mbe r i a n r i f a mpi s i n dos i s mg da n r i f a m­

  300

  pi s i n dos i s 300 mg ya ng di kombi na s i de nga n pr obe ne s i d 1 gr a m me nunj ukka n pe r be da a n ya ng be r ma kna ( p = 0, 05 )< Da r i ha s i l pe ne l i t i a n i ni da pa t di pe r guna ka n seba- ga i da s a r pe r t i mba nga n pe nga t ur a n dos i s r i f a mpi s i n da l a m pe ma ka i a n kl l ni s .

  X V BAB I PENDAHULUAN

  1. LATAR BELAKANG Ri f a mpi s t n a da l a h s ua t u a nt l bl ot i ka ya ng t e r pl l i h da l a m pe ngoba t a n t ube r kul os a pa r u ka r e na s a nga t e f e kt l f da n t oks i s i t a s nya l e bi h r i nga n dl ba ndl ngka n de nga n oba t a nt i t ube r kul os a pa r u ya ng l a i n (

  5

  ,

  4 ,13

  ) Da l a m pe ma ka i a n kl i nl s , r i f a mpi s t n J uga dl guna ka n unt uk pe ngoba t a n l e pr a da n i nf e ks i l a l nnya , s e pe r t l gonor r hoe a

  ( 1, 2, 10, 27 ).

  Pa da pe ma ka i a n kl i nl s dos i s r l f a mpl s l n ya ng dl be - r l ka n be r va r l a s i a nt a r a 450 - 600 mg s e ha r i unt uk pe ngo­ ba t a n t ube r kul os a da n l e pr a , s e da ngka n unt uk pe ngoba t a n gonor r hoe a dos l s ya ng di a nj ur ka n

  900 mg ( 23, 24, 27 ).

  Me ngl nga t r i f a mpi s l n be r s l f a t he pa t ot oks l k, t e r u- t a ma de nga n dos l s 15 mg/ kg B. B a t a u l e bl h, ma ka pe nggu- na a n dos i s ya ng be s a r pe r l u di pe r ha t i ka n, di s a mpi ng ha r - ga nya ma ha l . Ol e h ka r e na i t u pe r l u dl l a kuka n pe ne l i t i a n me nge na i ki ne t i ka r i f a mpi s l n de nga n oba t - oba t l a i n da l a m be nt uk kombi na s i ya ng da pa t me nur unka n e f e k s a mpi ng r i - f a mpi s i n ( 4, 13 )-

  Pr obe ne s i d ba nya k dl guna ka n da l a m be nt uk kombi na s i de nga n be be r a pa a nt l bl ot i ka , t e r ut a ma gol onga n pe ni s i l i n, ya ng ber t u. j uan unt uk me mpe r pa nj a ng wa kt u pa r uh bi ol ogl s - nya ( 8, 23, 27 ). ^{ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA}

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  Pe ne l Lt i a n me nge na i kombi na s i r l f a mpi s i n de nga n pr obe ne s i d pe r na h dl l a kuka n Ke mwr i ght , 1973 da n Fa l l on, , t e t a pl ha a l l nya be r be da . Ke mwr i ght me l a por ka n ba h-

  19 75

  wa pr obe ne s i d da pa t me ni ngka t ka n ka da r r l f a mpi s i n da l a m s er um, s e da ngka n me nur ut pe ne l l t i a n Fa l l on ka da r r i f a m- pl s l n dl da l a m s e r um t l da k me nunj ukka n pe ni ngka t a n bi l a di be r i ka n be r s a ma pr obe ne s i d ( 9#26 ).

  Me mpe r ha t i ka n ke dua ha s i l pe ne l l t i a n di at as , pe- ne l i t i be r ma ks ud me ne l i t i s e j a uh ma na pe nga r uh pr obe ne s i d t e r ha da p ki ne t i ka e l i mi na s l r l f a mpi s i n .

  Pa da pe ne l l t i a n i ni . di guna ka n da t a ur i n de nga n pe r t i mba nga n ka da r r l f a mpi s i n da l a m be nt uk t l da k be r uba h da l a m ur i n c ukup t l nggi , ya i t u 30 - 50 96 ( 6 ) , s e hi ngga me mpe r ke c i l ke s a l a ha n pa da pe ne nt ua n ka da r , kompone n pe- nyus un ur i n t l da k be gi t u kompl e ks s e pe r t i pa da da r a h , s e r t a pe nga mbi l a n c upl i ka n ur i n l e bl h muda h dl l a ks a na ka n.

  Dos l s ya ng di guna ka n pa da pe ne l l t i a n i ni , r i f a mpi - s l n 300 mg de nga n pe r t i mba nga n ba hwa de nga n dos i s t e r s e - but be l um t e r j a di ke j e nuha n s e kr e s l r l f a mpi s i n da r i he - pa r ke s a l ur a n e mpe du, s e da ngka n unt uk pr obe ne s i d di g u ­ na ka n dos i s 1 gr a m de nga n pe r t i mba nga n dos i s t e r s e but s e r l ng di guna ka n da l a m be nt uk kombi na s i dengs i n a nt l bl o- t l ka gol onga n pe ni s i l i n da l a m pe ngoba t a n gonor r hoe a

  ( ), s e hi ngga de nga n dos l s t e r s e but pr obe ne s i d da pa t

  23 me mper pan. j ang wa kt u pa r uh bl ol ogl s r l f a mpi s i n.

  Me t ode ya ng dt guna ka n pa da pe ne l i t i a n i ni a da l a h s pe kt r of ot ome t r i . He t ode i ni da pa t me ngukur kons e nt r a s i r i f a mpi s i n de nga n ka da r ke c i l , ya i t u 0, 5 mc g/ ml , di s a m- pi ng me t ode s pe t t r of ot ome t e r i ni l e bi h di a nj ur ka n pa da pe nde r i t a ya ng me ne r i ma pe ngoba t a n ga nda ( 10 ) .

  Ba l a m pe ne l i t i a n i ni a ka n di pe r ol e h pa r a me t e r f a r ma koki ne t i ka t e t a pa n l a j u e l i mi na s i da n wa kt u pa r uh bi ol ogi s ' , a e hi ngga de nga n da t a i ni da pa t di ke t a hui penga- r uh pr obe ne s i d t e r ha da p pa r a me t e r f a r ma koki ne t i ka r i f a m- pi s i n, s e hi ngga da pa t di guna ka n s e ba ga i da s a r pe r t i mba - nga n pe nga t ur a n dos i s r i f a mpi s i n da l a m pe ma ka i a n kl i ni s .

  2. TUJ UAN Unt uk me nge t a hui pe nga r uh pr obe ne s i d t e r ha da p ki ne t i ka e l i mi na s i r i f a mpi s i n. ^{ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA}

  ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  BAB I I TI NJ AUAN PUSTAKA

  1. RI FANPI SI N Ri f a mpl s i n a da l a h s ua t u t ur una n s e mi s i nt e t i k r i f a m- pi s i n SV ya ng di ha s i l ka n ol e h St r e pt omyc e s me dl t e r r a ne i

  ( 10, 11, 12, 15 )< I s ol a s i r i f a mpi s i n SV da r i St r e pt omyc e s me dl t e r r a ne i di l a kuka n pa da t a hun 1957 di ' *Lepet i t Re s e a r c h La bor a t or y" ( 13 ) . Ri f a mpi s i n di s i nt e s i s de nga n me r e a ks i - ka n 3- f or mi l r i f a mpi s i n SV de nga n 1 a mi no 4 me t i l pi pe r a - z l n dl da l a m t e t r a hi dr of ur a n ( 10, 11, 12 ). St r ukt ur kl mi a r i f a mpi s i n :

  CH

  3 CH

  3 HO.

  CHj COO^ ^

  / ~ \

  3 CH = N — — CH

  Na ma ki mi a : 3- ( - me t i l pt pe r a z i ni l - 1 mi nome t i l ) - r i f a m- pi s i n SV Sl noni m : r i f a mpi n, r i f a l da z i n, r i f a mpi s i n AMP ( 12 )

  1• 1• Sl f a t f i s i ka da n kl mi a r l f a mpl s l n Ri f a mpl s Ln me r upa ka n s e r buk kr i s t a l t a k be r ba u da n t a k be r a s a , be wa r na me r a h s a mpa i me r a h c okl a t ( 8 ).

  Se di ki t l a r ut da l a m a i r ( 1 gr a m da l a m 762 ml a i r ) , a l kohol , a s e t on da n et er , La r ut da l a m kl or of or m da n me t a nol ( 8, 10, 12, 29 )• Ri f a mpi s i n s e di ki t l a r ut d a ­ l a m a i r pa da pH 6 da n l e bi h l a r ut pa da pH ya ng l e bi h r e n- da h ( 8, 10 ).

  Ri f a mpi a i n t i da k s t a bi l t e r ha da p c a ha ya , pa na s , uda r a da n ke l e mba ba n ( 29 )• Ri f a mpi s i n c ukup s t a bi l di da l a m l a r ut a n pa da pH 2, 3 - 8. Di da l a m me di a a s a m ( pH 2, 3 ) s e di ki t t e r hi dr ol i s i s me nj a di 1- a mi no 4- me t i l pi pe r a z i n da n 3- f or mi l r i f a mpi s i n SV,

  Me nur ut Se yde l r i f a mpi s i n j uga a ka n me nga l a mi de gr a da s i di da l a m l a r ut a n a l ka l i de nga n me mbe nt uk t ur una n pi p e r a ­ zi n, t e t a pi ha nya s e di ki t s e ka l i ^ uml a hnya ( 10 ),

  Pa da pH 7 de nga n a da nya uda r a , r i f a mpi s i n s e di ki t di oks i - da s i me nj a di r i f a mpi s i nkui non, r e a ks i i ni da pa t di c e ga h de nga n pe mbe r i a n asaj n a s kor ba t ( 10 ).

  Ri f a mpi s i n me r upa ka n i on" 2wi t t e r " de nga n pKa 1, 7 ya ng di hubungka n de nga n a da nya gugus hi dr oks i pa da pos i - 9i ya ng me nunj uka n s l f a t a s a m da n pKa 7, 9 ya ng di h u ­ bungka n de nga n a da nya pi pe r a z i n ni t r oge n pa da pos i s i ya ng me nunj uka n s i f a t ba s a ( 10, 12, 34 ). ^{ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA}

  1, 2.

  Far makokl net i l ea r l f a mpl s l n 1• 2, 1. Abs or ps l

  Rl f a mpi s i n di a bs or ps i de nga n ba i k ol e h ga l u- r a n c e r na { l a mbung da n us us ) s e t e l a h pe mbe r i a n s e c a r a or a l ( 6, 8, 28 ).

  Ada nya makai i an di da l a m l a mbung a ka n me mpe r - l a mba t a bs or ps i r l f a mpi s i n, s e hl ngga r i f a mpi s l n s e- ba i knya di be r i ka n 1 ; }am s e be l um ma ka n a t a u 2 ; )am s e s uda h ma ka n ( 8, 11, ") 3 ) • As a m pa r a a mi no s a l i s i l a t da pa t me mpe r l a mba t a bs or ps i r l f a mpi s i n, s e hi ngga ka - da r t e r a pi k da l a m pl a s ma t i da k t e r c a pa i . Bi l a r i f a m- pi s i n ha r us di guna ka n be r s a ma a s a m pa r a a mi no s a l i ­ s i l at , ma ka di be r i ka n de nga n i nt e r va l wa kt u 8 - 1 2

  i am

  ( 13, 28 ), Abs or ps i r i f a mpi s l n pa da ma s l ng- ma s i ng i ndi - vi du be r va r i a s l t e r ga nt ung pa da kondl s i da r i s a l u- r a n cer na. Me nur ut pe ne l i t i a n Ve l o da n Ve t t or i ka - da r r i f a mpi s l n da l a m s e r um dua ka l i l e bi h t l nggi pa da pe nde r i t a de nga n pH l a mbung ya n g a s a m di ba ndxng pe nde r i t a de nga n pH l a mbung ya ng a l ka l i ( 10, 43 ).

  Ka da r ma ks i mum r i f a mpi s l n dl da l a m s e r um bl - a s a nya di c a pa i s e t e l a h 2 j am pe mbe r i a n. Te t a pi i ni be r va r i a s l da r i 1 s a mpa i 2 ba hka n 4 j am t e r ga nt ung ma s l ng- ma s i ng I ndl vi du ( 28 ).

  De nga n s e ma kl n be s a r nya dos i s ya ng di be r i ka n, ka da r ma ks i mum da l a m s e r um me nl ngka t s e c a r a t i da k p r o p o r s l o n a l . Se t e l a h pe mbe r i a n r i f a mpi s l n de nga n

  

^{ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA} r dos i s 150 , 300 , 450, 600 da n 900 mg, ka da r ma ks i mum dal sun s e r um 2, 4, 6, 10 da n l e bi h da r i 30 mc g/ ml ,

  Ti da k pr opor a i ona l nya ka da r ma ks i mum da l a m s e r um de - nga n dos i s ya ng di be r i ka n di s e ba bka n a da nya t r a ns por ma ks i mum oba t da r i he pa r ke s a l ur a n e mpe du, da n i ni t e r j a di kl r a - ki r a pa da dos i s 300 - 450 mg ( 28, 43 ).

  1. 2. 2. Dt s t r i bus i Ri f a mpi s i n di di s t r i bus i ke s e l ur uh t ubuh. Ka da r e f e kt i f di c a pa i da l a m be r ba ga i or ga n da n c a i r - a n t ubuh s e pe r t i pa r u- pa r u, t ul a ng, gi nj a l , he pa r , c a i r a n pl e ur a , c a i r a n s e r e br os pi na l , c a i r a n a s i t e s ba hka n da pa t me ne mbus pl a s e nt a (

  13 ).

  Ol e h ka r e na l ua s nya di s t r i bus i r i f a mpi s i n, s e hi ngga t e r c e r mi n de nga n wa r na me r a h- J i ngga pa da ur i n, t i nj a , s al i va , s put um, a i r ma t a da n ke r i nga t

  (

  1 3 ).

  Di da l a m pl a s ma r i f a mpi s i n t e r i ka t de nga n p r o ­ t e i n pl a s ma 75 - 88 96, a da J uga ya ng me nye but ka n 98 % ( 6, 10, 29 ).

  1. 2. 3. Me t a bol i s me Rl f a mpt s i n me nga l a mi pr os e s me t a bol i s me di - he pa r , me ngha s i l ka n de s a s e t i l - r i f a mpi s i n ya ng ma s i h be r s i f a t a nt i ba kt e r i , t e t a pi ke a kt i f a nnya ha nya 40 % da r i r i f a mpi s i n ( 4*10, 13»28 ).

  Enz i m- e nz i m ya ng be r pe r a n da l a m pr os e s de s - a s e t i l a s i be r a da da l a m r e t i kul um e ndopl a s ma ya ng t i da k be r gr a nul a ( s moot h e ndopl a s mi c r e t i c ul um ) ^{ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA} da r i s el he pa r , ha l i ni t e r bukt l de nga n a da nya pr o- l i f e r a s l pa da r e t i kul um e ndopl a s ma ya ng t i da k be r - gr a nul a a pa bi l a r i f a mpi s i n di be r l ka n s e c a r a kont i nyu ( 28, 30 ).

  Me t a bol l t de s a s e t i l - r i f a mpi s i n a ka n me nga l a ml t r a ns por a kt i f da r i s e l - s e l he pa r ke da l a m s a l ur a n e mpe du (

  13

  )• Ki r a - ki r a 80 % de s a s e t i l - r i f a mpi s i n be r a da di s a l ur a n e mpe du da n ke c e pa t a n t r a ns por ke s a l ur a n e mpe du 10 - 20 ka l i l e bi h be s a r da r i r i f a m- pi s i n ( 30 ).

  De s a s e t i l - r i f a mpi s i n be r s i f a t hi dr of i l , ke l a - r ut a nnya da l a m a i r 7, 6 mg/ ml s e da ng r i f a mpi s i n ha nya 2, 8 mg/ ml ( 10 ). Ol e h ka r e na i t u de s a s e t i l - r i f a mpi - s i n s e t e l a h di t r a ns por ke da l a m s a l ur a n e mpe du t i da k me nga l a mi pe nye r a pa n ke mba l i di da l a m us us me l a i ui s i kl us e nt e r ohe pa t i k s e hi ngga de s a s e t i l - r i f a mpi s i n a ka n di ke l ua r ka n me l a i ui f a e c e s ( 10, 13 ). 1. 2. 4, El i mi na s l

  El i mi na s i r i f a mpi s i n t e r ut a ma t e r j a di me l a i ui e mpe du da n ur i n, da n e l i mi na s i i ni be r l a ngs ung c ukup l a mba t ( 10 ).

  Pa da dos i s r e nda h da n di be r i ka n de nga n dos i s t ungga l ma ka j uml a h r i f a mpi s i n ya ng di e l i ml na s i me- l a l ui ur i n l e bi h ke c i l da r i pa da j uml a h r i f a mpi s i n ya ng di e l l mi na s i me l a i ui e mpe du ( 10 ) . De nga n per n- be r i a n dos i s or a l 150 mg a t a u kur a ng, r i f a mpi s i n ha mpi r s e l ur uhnya di e l l mi na s i me l a i ui e mpe du ( 28 ),

  9 ^{ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA}

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  El i mi na s i r i f a mpi s i n me l a l ui ur i n be r t a mba h s e s ua i de nga n dos i s ya ng di be r i ka n ( 10 ), Pa da dos i s

  300 mg a t a u l e bi h, ka da r r l f a mpi s i n di da l a m s e r um

  me ni ngka t da n r i f a mpi s i n ya ng di e l i mi na s i me l a l ui ur t n j uga me ni ngka t . Pe nl ngka t a n ka da r r i f a mpi s i n da l a m s e r um t i da k pr opor s i ona l de nga n doa i s ya ng di be r i ka n. Ha l i ni t e r j a di ka r e na a da nya t r a ns por ma kgl mum e ks kr e s i r i f a mpi s i n da r i he pa r ke da l a m s a l ur a n e mpe du ( 10, 28, 30, 43 ).

  Ka da r r i f a mpi s i n da l a m e mpe du da pa t di pe r t a - ha nka n 100 ka l i l e bi h t i nggi da r i ka da r nya di da l a m s er um. Pa da ke a da a n di ma na a da ga nggua n pa da he pa r da n s a l ur a n e mpe du ma ka ka da r r i f a mpi s i n da l a m s e ­ r um a ka n me ni ngka t ( 28 ). Pa da ke a da a n di ma na a da ga nggua n f a a l gi nj a l , l a j u e l i mi na s i t e r nya t a t i da k me nga l a mi pe r uba ha n, de mi ki a n j uga de nga n wa kt u pa- r uh bi ol ogi s nya ( 10 , 13 ).

  Wa kt u pa xuh bi ol ogi s r i f a mpi s i n be r va r i a s i a nt a r a 2, 3 - 5, 1 j am ( 11, 30 ) , Ada ^uga ya ng me nya - t a ka n ba hwa pa da pe mbe r i a n r i f a mpi s i n de nga n dos i s 300 mg wa kt u pa r uh bi ol ogi s nya 2, 9 J am da n pf i da pe m- be r i a n r i f a mpi s i n de nga n dos i s 450 mg, 600 mg da n 900 mg, wa kt u pa r uh bi ol ogi s nya 3»47 j am, 3, 90 3am da n 5, 28 j am ( 10 ). Sua t u pe ne l i t i a n me l a por ka n ba hwa r i f a mpi s i n ya ng t e r e l i mi na s i di da l a m ur i n da n f a e c e s s e t e l a h 96 j am, t ot a l e l i mi na s i nya 94 % da r i dos i s ya ng di ber i kgt n (

  10 ).

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  10

  1 , 3 . Far makol op; ! r l f a mpl s l n

  Ri f a mpl s i n me r upa ka n a nt i bi ot i ka de nga n s pe kt r um l ua s , a kt l f t e r ha da p ba kt e r i gr a m pos i t i f da n gr a m ne ga - t i f . Me ka nl s me ke r j a r i f a mpi s i n a da l a h me ngha mba t pe mbe n- t uka n RNA pa da pr os e s t r a ns kr i ps i , de nga n c a r a me ngha m­ bat e nz l m RNA pol i me r a s e me l a l ui pe mbe nt uka n kompl e ks r i f a mpi s i n- RNA pol i me r a s e ya ng s a npa t s t a bi l , s e da n^ka n pr os e s r e pl i ka s i nya t l da k me nga l a mi ga nggua n ol e h r i f a m­ pi s i n ( , ).

  4 13, 17

  Pa da ba kt e r i ya ng r e s i s t e n t e r ha da p r i f a mpi s i n t i da k t e r j a di pe mbe nt uka n kompl e ks r i f a mpi s i n- RNA pol i me ­ r a s e , ol e h ka r e na e nz i m t e r s e but t e l a h me nga l a mi pe r uba - ha n be nt uk da n s t f a t ( 13 ).

  Ber f i anar kan a kt l vi t a s nya s e ba ga i a nt i ba kt e r i , r i f a mpi s i n da pa t di ^^unakan unt uk pe ngoba t a n be be r a pa pe - nya ki t s e pe r t i :

• Tube r kul os a pa r u

  Ri f a mpi s i n da pa t me ngha mba t pe r t umbuha n Myc oba c t e r i um t ube r c ul os i s pa da ka da r 0, 005 -

  0, 2 mc g/ ml ( i n vi t r o ) s e da ngka n Myc oba c t e r i um ka ns a s i l pa da ka da r 0, 25 - 1 mc g/ ml , Pa da My c o ­ ba c t e r i um s c r of ul a c e um da n Myc oba c t e r i um i nt r a - c e l l ul a r e di ha mba t pe r t umbuha nnya pa da kons e n- t r a s i 4 mc g/ ml ( 4, 11 )

• Tube r kul os a di l ua r pa r u ( e xt r a pul mona r y t ube r c ul os i s )

  Ri f a mpi s i n j uga di gunakaj i da l a m pe ngoba t a n ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  11 penya' t cU t ube r c ul os a Ki -Ti j al , a a l ur a n ke ml h, s a l ur a n cer na, kul i t , ma t a da n t ul a ng ( 10 ),

  I nf e ka l na l ur a n na f a s HLf a mpi s i n da pa t men^^hambat pe r t umbuha n bal e- t e r i pe nye ba b I nt ’e ks l pa da s a l ur a n na f a s ,

  Me ngha mba t pe r t umbuha n Cor yne ba c t e r i um dl pht he r l a e pa da kons e nt r a s t 0, 01 mc g/ ml (

  13 ).

  Le pr a Rl f a mpi s i n s a mpa t ki ni ma s i h me r upa ka n oba t a a t u s a t unya ya ng be ke r j a ba kt e r i a i di s t e r ha da p

  Myc obact er i . um l e pr a e ( ).

  1 3

  I nf e ks l t e l l npa . hl dung da n ker onp; kongan Ba kt e r l pe nye ba b i nf e ks l t e r s e but ya ng s e r i ng dl t e muka n pa da pe nde r i t a ya l t u St a phyl oc oc c us a u r e u s > St r e pt oc oc c ua p y o g e n e s . Ps e udomona s a e r u gi nos a ( 10 ) . Ki f a mpl s i n J uga dt guna ka n unt uk me ngha mba t pe r t umbuha n ba kt e r i t e r s e but .

  I nf e ks l s a l ur a n c e r na Sa l mone l l a da n s hi ge l l a ya ng s e r i ng me nj a dl pe nye ba b i nf e ks l pa da s a l ur a n c e r na da pa t di ha m- ba t pe r t umbuha nnya ol e h r l f a mpi s i n pa da kons e n- t r a a i 1 - 10 mc g/ ml ( 13 )•

  I nf e ks l s a l ur a n ke mi h Ba kt e r i pe nye ba b i nf e ks l s a l ur a n ke mi h ya ng pa l i ng ba nya k di t e muka n a da l a h Es c he r i c hi a c o l l . t e t a pi a da , 1uga Ps e udomona s a e r up l n o s a . Pr ot e us

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  12 vul / j ; ar l 8. Pr ot e us ml r a bi l i H da n Kl e bs i e l l a a e r o ba c t e r ( 10 ). Hi f a mpi s i n da pa t me ngha mba t pe r - t umbuha n ba kt e r l t e r s e but pa da kons e nt r a s i 1 -

  10 mc g/ ml ( 13 ). Unt uk mencega. h t e r j a di nya r e s l s t e ns i t e r ha da p r i f a mpl s i n, da l a m pe ma ka i a n kl i ni s s e r i ng di kombi na s i de nga n t r i me t opr i m ( 28 ).

• Gonor r hoe a

  Pe nye ba b gonor r hoe a a da l a h ba kt e r i Ne i s s e r i a gonor r hoe a e ( 10, 13| 23»24 ). Ri f a mpi s i n a kt i f t e r ha da p Ne i s s e r i a gonor r hoe a e pa da kons e nt r a s i 0, 02 mc g/ ml (

  15 ).

  Pa da pe ma ka i a n kl i ni s , r i f a mpi s i n ha nya di - guna ka n pa da ka s us di ma na pe nye ba b gonor r hoe a a da l a h Ne i s s e r i a gonor r hoe a e pe ngha s i l pe ni s i l i - na s e ( NGPP ) da n pe nde r i t a ya ng a l e r gi t e r ha da p a nt i bi ot t ka gol onga n pe ni s i l i n ( 23 ).

  Dos l s t e r a pi ya ng di an; ) ur kan 900 mg s e ba ga i dos i s t ungga l ( 10, 23»24 ).

  1 . 4-. Toks i s i t a s r i f a mpi s i n Be be r a pa e f e k s a mpi ng da pa t t e r j a di pa da t e r a pi s e t i a p ha r l a t a u t e r a pi s e c a r a i nt e r mi t e n ( 28 ), Se l a i n i t u da pa t j uga t er ; j adi ol e h ka r e na dos i s da n l a ma nya pe mbe r i a n ( 11 ).

  Ef e k s a mpi ng ya ng t l mbul pa da pe ngguna a n r i f a m­ pi s i n a da l a h :

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  13 Re a ks l hLDe r

  3 engl . t l f . me l i put l pr ur i t Ls , ur t l l ca-

  r i a, e os i nof i l i a , r a da ng mul ut da n l i da h, he mo- l i s i s , he ma t ur i a , t r ombos i t ope ni a da n a ne mt ( 11, 28 ). Ganpi Kuan s a l ur a n c e r n a . ge j a l a nya be r upa mual , munt a h, nye r i e pi ga s t r i um, s pa s me a bdomi na l da n di a r e ( 11 ), Ge j a l a t e r s e but da pa t t e r ^ a di de - nga n t e r a pi s e t i a p ha r i a t a u s e c a r a i nt e r mi t e n

  ( 28 ). Gan^^^uan oa da h e p a r . Ke mungki na n t i mbul nya ke r u- s a ka n he pa r a ki ba t kumul a s i r i f a mpi s i n di da l a m

  Re i - s e l hepa r . Ga nggua n pa da he pa r i ni l e bi h s e- r i ng t e r j a di pa da pe mi num a l k o h o l , pe nde r i t a de- nga n ga nggua n f ungs i he pa r a t a u bi l a di be r i ka n be r s a ma oba t ya ng be r s i f a t h e p a t o t o k s i k , s e pe r - t i I NH ( 11, 13 ). Ge j a l a nya be r upa pe ni ngka t a n SGOT, a l ka l i f os f a t a s e da n bi l i r ubi n ( 10, 11, 13 ) Ha l i ni da pa t t e r j a di pa da dos i s 15 mg/ kg B. B a t a u l e bi h ( 1 3 ) .

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  H

  2 . PROBENESI D

  Pr obe ne s l d me r upa ka n t ur una n a s a m be nz oa t ya ng be ke r j a s e ba ga i " ur Lc os ur i c a ge nt " ( 11, 51 ).

  Se j a r a h pe ne mua n pr obe ne s i d di a wa l i de nga n di t e mu- ka nnya c a r i na mi d ya ng di guna ka n unt uk me ngha mba t s e kr e s i pe ni s i l i n di t ubul us , t e t a pl c a r i na mi d c e pa t di s e kr e s i ol e h t ubul us r e na l i s s e hi ngga dl pe r l uka n pe mbe r i a n be be - r a pa ka l i , Ma s a l a h i ni ke mudi a n da pa t t e r pe c a hka n s e j a k di t e muka nnya pr obe ne s i d ol e h Ba ye r , pa da t a hun 19^1 ( 4 ).

  St r ukt ur kl mi a pr obe ne s i d :

  / / % CH 3 CH 2 C H 2 ) 2 N S 0 2 ----------{

  ) --------- CO O H

  Na ma ki mi a : 4- ( Di pr opi l s ul pha moyl ) be nz oi c a c i d Si noni m : Be ne mi d, Pr obe s i d, Pr obe n ( 12 )

  2. 1. Si f a t f i s i ka da n ki mi a pr obe ne s i d Pr obe ne s i d me r upa ka n s e r buk kr i s t a l put i h, t i da k be r ba u da n s e di ki t be r a s a pa hi t . Pr a kt i s t i da k l a r ut da - a m a i r da n a s a m e nc e r , l a r ut da l a m 25 ba gt a n a l kohol ,

  1

  12

  ba gi a n a s e t on da n l a r ut da l a m kl or of or m, a l ka l i hi dr oks i - da e nc e r da n na t r i um bi ka r bona t (

  6 ). Sa nga t l a r ut da l a m l e ma k ( 3 1 ).

  2. 2.

  Fa r ma koki ne t i ka pr obe ne s Ld

  2. 2. 1. Ab s o r p s l

  Pr obe ne s i d di a bs or ps i c e pa t da n s e mpur na s e- t e l a h pe mbe r i a n or al , de nga n dos i s ya ng l e bi h be s a r ma ka a bs or ps l nya a ka n di pe r l a mba t ( 4, 6, 8 ),

  Se t e l a h pe mbe r i a n dos i s or a l 2 g, kons e nt r a s l punc a k di da l a m pl a s ma BO mc g/ ml di pe r t a ha nka n s e l a - ma 1 - 5 j am. Pa da pe mbe r i a n pr obe ne s i d 2 g s e c a r a i nt r a mus kul a r , kons e nt r a s i di da l a m pl a s ma 150 -

  200 mc g/ ml , da n s e t e l a h 7 j am ka da r nya me nj a di 100 mc{^/ ml ( 6 ).

  Pa da a na k- a na k, kons e nt r a s i punc a k di da l a m pl a s ma s e t e l a h pe mbe r i a n pr obenes i d. 25 mg/ kg B. B da pa t di pe r t a ha nka n 3 - 9 j am ( 52 ).

  2. 2. 2. Di s t r l bus i Pr obe ne s i d di di s t r i bus i de nga n c e pa t ke s e l u- r uh t ubuh ( 6 ). Se ki t a r 83 - 94- 9^ da l a m ke a da a n t e - r i ka t de nga n pr ot e i n pl a s ma ( 8 ).

  Ada pe r ki r a a n ba hwa pr obe ne s i d be r di f us i s e ­ c a r a be ba s me ne mbus s a wa r da r a h ot a k da n s a wa r pl a - s e nt a ( 32 ).

  Akumul a s i pr obe ne s i d da pa t t e r j a di di gi nj a l t er ut ai na di ba gi a n t ubul us r e na l i s ( 32 ).

  15 ^{ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA}

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  16 2 .

  2 . 3 . Me t a b o l l s me ■

  Pa da ma nus t a me t a bol I s me pr obe ne s i d me l i ba t - ka n oks l da s i a l kl l pa da r a nt a l s ani pi ng ( 70 % ) da n konj uga s i gl ukur onl da ( 20 % ). Kons e nt r a s i me t a bo- l l t ya ng t e r oks i da s i l e bl h r e nda h, ya i t u

  10 % da r i

  pr obe ne s i d yanp, be r a da dl da l a m pl a s ma . Ke l a r ut a n me t a bol I t pr obe ne s i d da l a m l e ma k l e bi h r e nda h da r t pr obe ne s i d ( 32 ).

  2. 2. 4. El I mi na a i Wa kt u pa r uh bi ol ogi s pr obe ne s i d dos i s

  2 g

  s e t e l a h pe mbe r i a n or a l a t a u i nt r a ve na be r va r i a s i a nt a r a 6 - 1 2 j am ( 32 ). Pr obe ne s i d j uga me nga l a mi ke t e r ga nt unga n dos i s ya ng da pa t di ar nat i pa da wa kt u pa r uh bi ol ogi s nya , di ma na pa da pe mbe r i a n pr obe ne s i d

• de a l s g wa kt u pa r uh bi ol ogi s nya j am,

  0,5 1 2 - 6

  s e da ngka n pa da pe mbe r i a n pr obe ne s i d dos i s

  2 g wa kt u

  pa r uh bi ol ogi s nya 4 - 1 2 j am. Te t a pi di l a i n pi ha k a da pe ne l i t i ya ng me nga t a ka n Da hwa pr obe ne s i d t i da k me nga l a mi ke t e r ga nt unga n dos i s ( 32 ).

  Ki r a - ki r a 75 - 90 % da r i dos i s pr obe ne s i d

• di e ks kr e s i l e wa t ur i n: % di e ks kr e s i da l a m

  3

  35

  be nt uk t ak be r uba h, 5 - 42 % di e ks kr e s i da l a m be n- t uk a s i l - gl ukur oni da , 15 - 25 % di e ks kr e s i s e ba ga i me t a bol i t hi dr oks i l da n ka r boks i l a t da n A ~ Q % d i ­ e ks kr e s i s e ba ga i me t a bol i t N- de a l ki l a s i .

  Eks kr e s i pr obe ne s i d da l a m be nt uk t a k be r uba h a ka n be r t a mba h de nga n be r t a mba hnya pH ur i n ( 4, 6 ).

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  17 2. 5. Far mak- ol opl i ^r obenes l d

  Pr obe ne s i d a da l a h a ua t u " ur i c os ur i c age nt " , ya l t u a ua t u ba ha n oba t ya ng da pa t me nur unka n ka da r a s a m ur a t di dal a: n pl a s ma da n da pa t men^' os ongkan a s a m ur a t d a ­ r t t e mpa t pc nyi mpa na nnya di ; j ar i nf ^an, Hal i ni pe nt i n^ un- t uk penp; obat an pi r a i ( 4, 6, 14 ).

  De nga n dos i s 2 g s e ha r i s uda h me nunj ukka n pe nu- r una n ka da r a s a m ur a t pa da pe nde r i t a pi r a i r a t a - r a t a 55 % da l a m 72 j am da n pe nur una n ma ks i mum ka da r a s a m ur a t d a ­ pa t t e r j a di s e t e l a h be be r a pa ha r i pe ngoba t a n ( 7 )•

  Pr obe ne s i d be ke r j a men^- i hambat r e a bs or ps i a s a m ur a t di t ubul us r e na l i s . Ha mba t a n pa da r e a bs or ps i di t u- bul us i ni s a nga t pe nt i ng, t or ut a ma unt uk oba t a t a u me t a - bol i t ya ng di a e kr e s i l e wa t t ubul us . Be be r a pa a nt l bi ot i ka s e pe r t i pe ni s Ll i n a ka n di pe r t a ha nka n ka da r nya da l a m pl a s ­ ma, ha l i ni di a e ba bka n pr obe ne s i d , 1uga da pa t me ngha mba t s e kr e s i pe ni s Ll i n di t ubul us r e na l i s { 4, 9 ). 2. 4. Toks i s i t a s pr obe ne s i d

  Ke r a c una n pr obe ne s i d pa da umumnya be r upa r a s a mua l , s a ki t ke pa l a da n be r c a k- be r c a k me r a h, Re a ks i a na f i - l a kt i k da n a ne mi a pl a s t i k j a r a ng t er ; ] adi ( 8 ). Te t a pi e f e k s ampi n^^ i ni j a r a ng t e r j a di pa da pe ngguna a n pr obe ne ­ s i d dos i s 1 g r . ehar i ( 6 ), Pa da pe mbe r i a n pr obe ne s i d de nga n dos t s t i n ‘>;gL, me nye ba bka n s t i mul a s i pa da s us una n s ya r a f punat , de nga n t a nda a da nya ke j a ng- ke j a ng da n da ­ pa t me nye ba bka n ke ma t i a n a ki ba t ke ga ga l a n pe r na f a s a n ( 4 ).

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  18

  3. I nt e r a ks l pr obe ne a l d de nga n r l f a mpi s i n Pr obe ne s i d be ke r j a me ngha mba t s e c a r a kompe t i t i f pa da pr os e s t r a ns por a kt i f di gi nj a l da n or ga n l a i nnya .

  Se l a i n me ngha mba t t r a ns por obat , pr obe ne s i d j uga me ng- ha mba t t r a ns por ba ha n- ba ha n e ndoge n da n me t a bol i t - me t a - bol i t ( 32 ).

  Oba t - oba t ya ng da pa t be r i nt e r a ks i de nga n pr obe ne ­ s i d ya ng me l i ba t ka n ha mba t a n t r a ns por a kt i f di gi nj a l a da l a h a nt i bi ot i ka , a s a m or ga ni k l e ma h da n ya ng be r s i f a t ba s a da n ne t r a l ( 32 ).

  Pr obe ne s i d j uga be ke r j a me ngha mba t s e c a r a kompe t i ­ t i f pa da pr os e s pengai nbi l an ( upt a ke ) r i f a mpi s i n ke da - 1a m he pa r s e ht ngga ; ) uml ah r l f a mpi s i n da l a m s e r um me ni ng ka t da n ; ) uml ah r l f a mpi s i n ya ng di me t a bol i s me me nj a di de s a s e t i l - r i f a mpi s i n di he pa r me nur un ( 26 ),

  Ol e h ka r e na pr obe ne s i d da n me t a bol i t nya di s e kr e - s i ke da l a m s a l ur a n e mpe du, ma k a t i da k me nghe r a nka n ka - l a u pr obe ne s i d j uga me ngha mba t s e kr e s i ba ha n- ba ha n l ai n, j uga r i f a mpi s i n ya ng me nga l a mi s e kr e s i ke s a l ur a n e mpe du

  ( 4 ).

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  19

  4. F ARMAKOKI NETI KA Far makoi ci net i ki a be r a r t l pe ne r a pa n ki ne t i ka obat , me l i put l ki ne t i ka a bs or ps i , di s t r i bus i , me t a bol i s me da n e ks kr e s i da r i oba t ( 18 ). Fa r ma koki ne t l ka be r ma nf a a t unt uk me mpr a ki r a ka n ka da r oba t dal aun pl a s ma , j a r i nga n da n ur i n pa da be r ba ga i penga. t ur an dos i s , j uga da pa t unt uk me nghi t ung pe nga t ur a n dos i s opt i mum unt uk t i a p pe nde r i t a s e c a r a i ndi vi dui l ( 20 ),

  Fa kt or - f a kt or ya ng me mpe nga r ui f a r ma koki ne t i ka s u- a t u oba t ( 20, 31 ) :

• Va r i a s l i ndi v i d u , or a ng- or a ng nor ma l de nga n f i s i o- l ogi yanp: s ama, bi l a di be r i oba t ya ng i de nt i k d a ­ pat me mbe r i ka n pe r be da a n da l a m r e s pon da n di s t r l - bus i nya ,
• Lua s pe r muka a n t u b u h . di s t r i bus i oba t ke s e l ur uh t ubuh t e r ga nt ung a t a s ukur aj i r ua nga nnya .
• Ob e s i t a g . l e ma k da pa t me nye ba bka n pa r a me t e r f a r ­ ma koki ne t i ka me nj a di t i da k be r l a ku.
• Pe d i a t r l k > pa r a me t e r f a r ma koki ne t i ka l e bi h be r va - r i a s i pa da a na k- a na k di ba ndi ngka n de nga n or a ng de - wa s a . Dos i s t e r a pi pa da a na k- a na k da pa t di pe r hi - t ungka n de nga n me mba ndi ngka n l ua s pe r muka a n t ubuh t e r ha da p or a ng de wa s a .
• Ge r l a t r i k . di s t r i bus i da n e ks kr e s i oba t da pa t be - be r uba h de nga n be r t a mba hnya uai a. Pa da or a ng t ua wa kt u pa r uh bi ol ogi s da pa t me ni ngka t s e hubunga n de nga n pe nur una n e f i s i e ns i f ungs i or ga n, s e pe r t i

pe nur una n l a j u f t l t r a s i gl ome r ul us - da n c ur a h j an- t ung.

• Ne on a t u s « ne ona t us me mpunya i ke ma mpua n me me t a bo- l l s me oba t l e bi h r e nda h da r i or a ng de wa s a . Oba t ya ng t e r i ka t pl a s ma l e bi h r e nda h pa da ne ona t us da- r i pa da or a ng de wa s a be gi t u j uga f ungs i gi nj a l pa da ne ona t us kur a ng e f i s i e n, s e hi ngga wa kt u pa r uh bi ol ogi s nya da pa t me ni ngka t .
• Macai n p e n y a k i t , pe nya ki t gi nj a l , he pa r da n pe nya ki t ya ng me mpe nga r ui pe ngi ka t a n oba t de nga n pr ot e i n, da pa t me mpe nga r ui f a r ma koki ne t i ka obat ,