Pengaruh Zat Pengatur Tumbuh Terhadap Pertumbuhan Biomassa dan Kandungan β-Sitosterol Bangun-Bangun (Plectranthus amboinicus (Lour.) Spreng) Secara In Vitro
43
Lampiran 1. Data Pengamatan Persentase Terbentuknya Akar (%)
Perlakuan
Ulangan
Total
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
100,00
0,00
- 100,00
0,00 200,00
1
0,00 100,00 100,00
- 0,00 100,00 300,00
2
100,00
0,00
0,00
0,00
0,00 100,00
3
100,00
0,00
- 100,00
4
0,00
0,00
0,00
5
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
6
100,00
0,00
0,00
0,00
- 100,00
7
100,00
- 0,00
- 100,00
8
100,00 100,00 100,00
0,00
- 100,00 400,00
9
100,00 100,00 100,00
0,00 0,00 100,00 400,00
10
0,00
0,00 100,00
0,00
0,00 0,00
- 100,00
11
- 100,00
- 0,00 100,00 200,00
12
- 100,00
- 0,00
- 100,00
13
0,00
- 0,00
0,00
14
0,00 100,00 100,00
0,00
0,00 0,00
0,00 200,00
15
Total
600,00 300,00 800,00 100,00 100,00 0,00 400,00 2300,00
Rataan
66,67
50,00
66,67
14.29
11,11 0,00
50,00 258,73
Universitas Sumatera Utara
44
Lampiran 2. Data Transformasi Persentase Terbentuknya Akar Arcsin √P
Perlakuan
Ulangan
Total
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
90,00
0,41
- 90,00
0,41 180,81
1
0,41
90,00 90,00
0,41
90,00 270,81
2
90,00
0,41
- 0,41 0,41
0,41
91,62
3
90,00
0,41
90,41
4
0,41
- 0,41
0,81
5
0,41
- 0,41 0,41
0,41
1,62
6
90,00
0,41 0,41 0,41
91,22
7
90,00
0,41
90,41
8
90,00
90,00
90,00 0,41
90,00 360,41
9
90,00
90,00
90,00
- 0,41
0,41
90,00 360,81
10
0,41
0,41
90,00 0,41 0,41
0,41
92,03
11
90,00
0,41
90,00 180,41
12
90,00
0,41
90,41
13
0,41
0,41
0,81
14
0,41
90,00
90,00 0,41 0,41
0,41
0,41 182,03
15
Total
541,22 271,22 721,62 92,43 93,24
3,24 361,62 2084,59
Rataan
60,14
45,20
60,14 13,20 10,36
0,41
45,20 234,64
Lampiran 3. Data Sidik Ragam Persentase Terbentuknya Akar (%)
SK
db
JK
KT
F. hitung
F. 0.05
6,00
33081,85
5513,64
0,24
2,28
PERLAKUAN
52,00 1172249,29 22543,26
GALAT
58,00 1205331,14
TOTAL
Ket
TN
FK = 73652,47
KK = 7
Universitas Sumatera Utara
45
Lampiran 4. Data Pengamatan Persentase Terbentuknya Kalus (%)
Perlakuan
Ulangan
Total
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
0,00
- 100,00
0,00
0,00 100,00
1
- 0,00
0,00 100,00
- 100,00 100,00 300,00
2
0,00 0,00
- 100,00
0,00
0,00 100,00
3
0,00
100,00
- 100,00
4
0,00
- 100,00
- 100,00
5
0,00
0,00 100,00
0,00 100,00
6
100,00
0,00 100,00
0,00
- 200,00
7
0,00
0,00
0,00
8
0,00 0,00
0,00 100,00
- 100,00 200,00
9
0,00 0,00 100,00
- 100,00 100,00
0,00 300,00
10
0,00 0,00
0,00 100,00 100,00 100,00
- 300,00
11
- 100,00
- 100,00
0,00 200,00
12
0,00
- 100,00
- 100,00
13
0,00
- 100,00
- 100,00
14
100,00 0,00
0,00 100,00 100,00 100,00
0.00 400,00
15
Total
200,00 0,00 300,00 600,00 600,00 700,00 200,00 2600,00
Rataan
22,22 0,00
25,00
85,71
66,67 87,50
25,00 312,10
Universitas Sumatera Utara
46
Lampiran 5. Data Transformasi Persentase Terbentuknya Kalus Arcsin √P
Perlakuan
Ulangan
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
Total
0,41
- 90,00
0,41
0,41
91,22
1
0,41
0,41 90,00
- 90,00 90,00 270,81
2
0,41
0,41
- 90,00
0,41
0.41
91,62
3
0,41
90,00
90,41
4
0,41
- 90,00
90,41
5
0,41
0,41 90,00
0,41
91,22
6
90,00
0,41 90,00
0,41
- 180,81
7
0,41
0,41
0,81
8
0,41
0,41
0,41 90,00
- 90,00 181,22
9
0,41
0,41 90,00
- 90,00 90,00
0,41 271,22
10
0,41
0,41
0,41 90,00 90,00 90,00
- 271,22
11
- 90,00
- 90,00
0,41 180,41
12
0,41
- 90,00
90,41
13
0,41
- 90,00
90,41
14
90,00
0,41
0,41 90,00 90,00 90,00
0,41 361,22
15
Total
182,84
2,43 273,65 540,41 541,22 630,41 182,43 2353,37
Rataan
20,32
0,41 22,80 77,20 60,14 78,80 22,80 282,46
Lampiran 6. Data Sidik Ragam Persentase Terbentuknya Kalus (%)
SK
db
JK
KT
F. hitung
F. 0.05
6,00
44187,33
7364,56
0,30
2,28
PERLAKUAN
52,00 1282278,36 24659,20
GALAT
58,00 1326465,69
TOTAL
Ket
TN
FK = 93870,33
KK = 7
Universitas Sumatera Utara
47
Lampiran 7. Data Pengamatan Umur Muncul Akar (%)
Perlakuan
Ulangan
A1
A2
A3
A4
A5
A6
14,00
14,00
1
17,00
12,00
2
14,00
3
17,00
4
5
6
16,00
7
17,00
8
12,00
7,00
17,00
9
16,00 13,00
17,00
10
12,00
11
11,00
12
12,00
13
14
14,00
13,00
15
Total
89,00 34,00
116,00
12,00 14,00
Rataan
14,83 11,33
14,50
12,00 14,00
Lampiran 8. Data Sidik Ragam Umur Muncul Akar (%)
SK
db
JK
KT
F. hitung
6,00
2896,3
482,72
0,27
PERLAKUAN
52,00
28390
1774,4
GALAT
58,00
31286
TOTAL
A7
17,00
17,00
17,00
12,00
63,00
15,75
F. 0.05
2,74
Total
28,00
46,00
14,00
17,00
16,00
17,00
53,00
63,00
12,00
23,00
12,00
27,00
328,00
82,42
Ket
TN
FK = 1823,46
KK = 13
Universitas Sumatera Utara
48
Lampiran 9. Data Pengamatan Umur Muncul Kalus (%)
Perlakuan
Ulangan
A1
A2
A3
A4
A5
A6
11,00
1
6,00
20,00
2
21,00
3
17,00
4
17,00
5
13,00
6
11,00
17,00
7
8
14,00
9
13,00
13,00
17,00
10
17,00
13,00
11,00
11
6,00
23,00
12
11,00
13
17,00
14
13,00
17,00
17,00
17,00
15
Total
24,00
30,00
92,00
90,00 116,00
Rataan 12,00
10,00
15,33
15,00
16,57
Lampiran 10. Data Sidik Ragam Umur Muncul Kalus (%)
SK
db
JK
KT
F. hitung
6,00
3187,19
531,20
0,29
PERLAKUAN
52,00 34769,81
1829,99
GALAT
58,00 37957,00
TOTAL
A7
13,00
13,00
26,00
13,00
F. 0.05
2,63
Total
11,00
39,00
21,00
17,00
17,00
13,00
28,00
27,00
43,00
41,00
29,00
11,00
17,00
64,00
378,00
81,90
Ket
TN
FK = 2421,76
KK = 11
Universitas Sumatera Utara
49
Lampiran 11. Data Pengamatan Berat Segar Akar (gram)
Ulangan
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Total
Rataan
A1
0,20
0,05
0,00
0,02
0,05
0,00
0,16
0,00
0,00
0,48
0,05
A2
0,00
0,00
0,19
0,12
0,00
0,08
0,39
0,06
A3
0,00
0,14
0,03
0,00
0,00
0,05
0,23
0,05
0,13
0,09
0,00
0,19
0,91
0,08
Perlakuan
A4
0,04
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,04
0,01
A5
0,07
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,07
0,01
A6
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
A7
0,00
0,05
0,00
0,00
0,02
0,06
0,04
0,00
0,16
0,02
Total
0,27
0,19
0,05
0,03
0,00
0,00
0,02
0,05
0,26
0,56
0,05
0,16
0,09
0,00
0,26
2,04
0,23
Universitas Sumatera Utara
50
Lampiran 12. Data Transformasi Berat Segar Akar √x+ 0,5
Ulangan
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Total
Rataan
A1
0,84
0,74
0,71
0,72
0,74
0,71
0,81
0,71
0,71
6,68
0,74
A2
0,71
0,71
0,83
0,79
0,71
0,76
4,50
0,75
A3
0,71
0,80
0,73
0,71
0,71
0,74
0,85
0,74
0,79
0,77
0,71
0,83
9,09
0,76
Perlakuan
A4
0,73
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
4,98
0,71
A5
0,75
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
6,41
0,71
A6
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
5,66
0,71
Lampiran 13. Data Sidik Ragam Berat Segar Akar (%)
SK
db
JK
KT
F. hitung
6,00
0,02
0,004
3,02
PERLAKUAN
52,00
0,07
0,001
GALAT
58,00
0,09
TOTAL
A7
0,71
0,74
0,71
0,71
0,72
0,75
0,73
0,71
5,77
0,72
F. 0.05
2,28
Total
3,00
3,69
3,57
1,44
1,41
2,83
2,84
1,45
3,71
4,61
4,28
2,23
1,48
1,41
5,12
43,08
5,10
Ket
*
FK = 31,45
KK = 0,08
Universitas Sumatera Utara
51
Lampiran 14. Data Pengamatan Berat Segar Kalus (gram)
Ulangan
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Total
Rataan
A1
0,00
0,00
0,00
0,02
0,00
0,00
0,00
0,00
0,01
0,04
0,004
A2
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
Perlakuan
A3
A4
A5
0,01
0,00
0,00 0,01
0,02 0,00
0,00
0,02
0,00
0,06
0,00 0,02
0,00 0,01 0,00
0,00 0,01
0,02
0,03
0,00 0,02 0,00
0,03
0,00
0,00
0,00 0,02 0,02
0,06 0,10 0,15
0,01 0,01 0,02
A6
0,02
0,00
0,02
0,05
0,03
0,00
0,02
0,03
0,15
0,02
A7
0,00
0,00
0,00
0,00
0,01
0,00
0,00
0,00
0,01
0,002
Total
0,01
0,02
0,02
0,02
0,06
0,02
0,04
0,00
0,03
0,07
0,06
0,06
0,00
0,02
0,08
0,50
0,06
Universitas Sumatera Utara
52
Lampiran 15. DataTransformasi Berat Segar Kalus √x+ 0,5
Ulangan
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Total
Rataan
A1
0,71
0,71
0,71
0,72
0,71
0,71
0,71
0,71
0,72
6,39
0,7098
A2
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
4,24
0,71
A3
0,72
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,72
0,71
0,73
0,71
0,71
0,71
8,53
0,71
Perlakuan
A4
0,71
0,72
0,71
0,72
0,72
0,72
0,72
5,02
0,72
A5
0,71
0,71
0,72
0,75
0,72
0,71
0,73
0,71
0,72
6,47
0,72
A6
0,02
0,71
0,72
0,74
0,73
0,71
0,72
0,73
5,06
0,63
Lampiran 16. Data Sidik Ragam Berat Segar Kalus (%)
SK
DB
JK
KT
F. Hitung
6,00
0,044
0,0074
0,0013
PERLAKUAN
52,00
283,64
5,4545
GALAT
58,00
283,68
TOTAL
A7
0,71
0,71
0,71
0,71
0,72
0,71
0,71
0,71
5,67
0,7082
F. 0.05
2,28
Total
2,84
2,84
3,55
1,42
1,46
2,84
2,85
1,41
3,55
4,29
4,29
2,16
1,41
1,43
5,00
41,37
4,90
Ket
TN
FK = 29,0035
KK = 6
Universitas Sumatera Utara
53
Lampiran 17. Data Pengamatan Jumlah Akar
Ulangan
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Total
Rataan
A1
26,00
2,00
0,00
15,00
17,00
0,00
40,00
0,00
0,00
100,00
11,11
A2
0,00
0,00
12,00
37,00
0,00
28,00
77,00
12,83
Perlakuan
A3
A4
0,00
2,00
15,00
0,00
25,00
0,00
0,00
0,00
0,00
40,00
0,00
51,00
32,00
0,00
62,00
15,00
0,00
40,00
0,00
267,00 15,00
22,25
2,14
A5
24,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
24,00
2,67
A6
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
A7
0,00
5,00
0,00
0,00
25,00
20,00
22,00
0,00
72,00
9,00
Total
50,00
22,00
2,00
25,00
0,00
0,00
15,00
17,00
77,00
148,00
32,00
84,00
15,00
0,00
68,00
555,00
60,00
Universitas Sumatera Utara
54
Lampiran 18. Data Transformasi Jumlah Akar √x+ 0,5
Ulangan
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Total
Rataan
A1
5,15
1,58
0,71
3,94
4,18
0,71
6,36
0,71
0,71
24,04
2,67
A2
0,71
0,71
3,54
6,12
0,71
5,34
17,12
2,85
Perlakuan
A3
A4
A5
0,71
4,95
1,58
3,94
0,71
0,71
5,05
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
6,36
0,71
7,18
0,71
5,70
0,71
0,71
7,91
3,94
0,71
6,36
0,71
0,71
46,91 8,18 10,61
3,91
1,17
1,18
Lampiran 19. Data Sidik Ragam Jumlah Akar
SK
db
JK
KT
6,00
74,64
12,44
PERLAKUAN
52,00
214,51
4,13
GALAT
58,00
289,15
TOTAL
A6
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
5,66
0,71
F. hitung
3,02
A7
0,71
2,35
0,71
0,71
5,05
4,53
4,74
0,71
19,49
2,44
F. 0.05
2,28
Total
11,51
9,28
4,41
5,76
1,41
2,83
6,06
4,89
16,36
25,61
9,24
13,36
4,64
1,41
15,24
132,01
14,92
Ket
*
FK = 295,35
KK = 2
Universitas Sumatera Utara
55
Lampiran 20. Komposisi Media Murashige dan Skoog (MS)
Bahan Kimia
Konsentrasi Media (ppm)
Makro Nutrien (Stok I)
NH4 NO3
KNO3
CaCl2.2H2O
MgSO4.7H2O
KH2PO4
1650,000
1900,000
440,000
370,000
170,000
Mikro Nutrien (Stok II)
MnSO4.H2O
ZnSO4.7H2O
H3BO3
KI
Na2MoO4.2H20
CuSO4.5H2O
CoCl2.6H2O
6,900
8,600
6,200
0,830
0,250
0,025
0,025
Iron (Stok III)
FeSO4.7H2O
Na2.EDTA
Vitamin (Stok IV)
Nikotinic acid
Pyridoxin HCL
Thiamine HCL
Myo-inositol
Sukrosa
Agar
(Sumber: Murashige and Skoog, 1962)
27,800
37,200
0,500
0,500
0,100
100,000
30.000,000
7.000,000
Universitas Sumatera Utara
56
Lampiran 21. Bagan Penelitian
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
A2
A3
A1
A2
A5
A4
A3
A2
A5
A1
A4
A7
A2
A7
A5
A7
A1
A7
A6
A4
A1
A2
A5
A3
A7
A2
A4
A5
A1
A6
A3
A2
A5
A4
A2
A3
A6
A3
A2
A6
A7
A5
A6
A6
A3
A4
A7
A6
A1
A1
A2
A7
A1
A1
A4
A6
A1
A4
A2
A1
A1
A6
A4
A3
A7
A6
A5
A4
A7
A5
A5
A6
A3
A4
A7
A5
A4
A3
A7
A3
A5
A4
A6
A4
A2
A3
A2
A7
A3
A2
A6
A5
A2
A5
A6
A7
A1
A7
A6
A3
A1
A3
A1
A5
A4
Universitas Sumatera Utara
57
Lampiran 22. Kegiatan Penelitian
Jenis Kegiatan
Sterilisasi Alat
Pembuatan Media
Pengambilan Bahan Tanaman
Sterilisasi Bahan Tanaman
Persiapan Ruang Tanam
Penanaman
Pemeliharaan Eksplan
Peubah Amatan
Persentase Terbentuknya Akar
(%)
Persentase Terbentuknya Kalus
(%)
Umur Munculnya Akar
Umur Munculnya Kalus
Warna Kalus
Tekstur Kalus
Berat Segar Akar (gram)
Berat Segar Kalus (gram)
Jumlah Akar
Warna Kalus
Tekstur Kalus
Morfogenesis
Pengukuran
Kandungan
βsitosterol
1
X
X
2
3
X
X
X
X
X
X
Minggu ke –
4
5
6
X
X
X
7
8
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Universitas Sumatera Utara
58
Lampiran 23. Foto Penelitian
A1
A2
A3
A4
A5
A6
Universitas Sumatera Utara
59
A7
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 1. Data Pengamatan Persentase Terbentuknya Akar (%)
Perlakuan
Ulangan
Total
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
100,00
0,00
- 100,00
0,00 200,00
1
0,00 100,00 100,00
- 0,00 100,00 300,00
2
100,00
0,00
0,00
0,00
0,00 100,00
3
100,00
0,00
- 100,00
4
0,00
0,00
0,00
5
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
6
100,00
0,00
0,00
0,00
- 100,00
7
100,00
- 0,00
- 100,00
8
100,00 100,00 100,00
0,00
- 100,00 400,00
9
100,00 100,00 100,00
0,00 0,00 100,00 400,00
10
0,00
0,00 100,00
0,00
0,00 0,00
- 100,00
11
- 100,00
- 0,00 100,00 200,00
12
- 100,00
- 0,00
- 100,00
13
0,00
- 0,00
0,00
14
0,00 100,00 100,00
0,00
0,00 0,00
0,00 200,00
15
Total
600,00 300,00 800,00 100,00 100,00 0,00 400,00 2300,00
Rataan
66,67
50,00
66,67
14.29
11,11 0,00
50,00 258,73
Universitas Sumatera Utara
44
Lampiran 2. Data Transformasi Persentase Terbentuknya Akar Arcsin √P
Perlakuan
Ulangan
Total
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
90,00
0,41
- 90,00
0,41 180,81
1
0,41
90,00 90,00
0,41
90,00 270,81
2
90,00
0,41
- 0,41 0,41
0,41
91,62
3
90,00
0,41
90,41
4
0,41
- 0,41
0,81
5
0,41
- 0,41 0,41
0,41
1,62
6
90,00
0,41 0,41 0,41
91,22
7
90,00
0,41
90,41
8
90,00
90,00
90,00 0,41
90,00 360,41
9
90,00
90,00
90,00
- 0,41
0,41
90,00 360,81
10
0,41
0,41
90,00 0,41 0,41
0,41
92,03
11
90,00
0,41
90,00 180,41
12
90,00
0,41
90,41
13
0,41
0,41
0,81
14
0,41
90,00
90,00 0,41 0,41
0,41
0,41 182,03
15
Total
541,22 271,22 721,62 92,43 93,24
3,24 361,62 2084,59
Rataan
60,14
45,20
60,14 13,20 10,36
0,41
45,20 234,64
Lampiran 3. Data Sidik Ragam Persentase Terbentuknya Akar (%)
SK
db
JK
KT
F. hitung
F. 0.05
6,00
33081,85
5513,64
0,24
2,28
PERLAKUAN
52,00 1172249,29 22543,26
GALAT
58,00 1205331,14
TOTAL
Ket
TN
FK = 73652,47
KK = 7
Universitas Sumatera Utara
45
Lampiran 4. Data Pengamatan Persentase Terbentuknya Kalus (%)
Perlakuan
Ulangan
Total
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
0,00
- 100,00
0,00
0,00 100,00
1
- 0,00
0,00 100,00
- 100,00 100,00 300,00
2
0,00 0,00
- 100,00
0,00
0,00 100,00
3
0,00
100,00
- 100,00
4
0,00
- 100,00
- 100,00
5
0,00
0,00 100,00
0,00 100,00
6
100,00
0,00 100,00
0,00
- 200,00
7
0,00
0,00
0,00
8
0,00 0,00
0,00 100,00
- 100,00 200,00
9
0,00 0,00 100,00
- 100,00 100,00
0,00 300,00
10
0,00 0,00
0,00 100,00 100,00 100,00
- 300,00
11
- 100,00
- 100,00
0,00 200,00
12
0,00
- 100,00
- 100,00
13
0,00
- 100,00
- 100,00
14
100,00 0,00
0,00 100,00 100,00 100,00
0.00 400,00
15
Total
200,00 0,00 300,00 600,00 600,00 700,00 200,00 2600,00
Rataan
22,22 0,00
25,00
85,71
66,67 87,50
25,00 312,10
Universitas Sumatera Utara
46
Lampiran 5. Data Transformasi Persentase Terbentuknya Kalus Arcsin √P
Perlakuan
Ulangan
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
Total
0,41
- 90,00
0,41
0,41
91,22
1
0,41
0,41 90,00
- 90,00 90,00 270,81
2
0,41
0,41
- 90,00
0,41
0.41
91,62
3
0,41
90,00
90,41
4
0,41
- 90,00
90,41
5
0,41
0,41 90,00
0,41
91,22
6
90,00
0,41 90,00
0,41
- 180,81
7
0,41
0,41
0,81
8
0,41
0,41
0,41 90,00
- 90,00 181,22
9
0,41
0,41 90,00
- 90,00 90,00
0,41 271,22
10
0,41
0,41
0,41 90,00 90,00 90,00
- 271,22
11
- 90,00
- 90,00
0,41 180,41
12
0,41
- 90,00
90,41
13
0,41
- 90,00
90,41
14
90,00
0,41
0,41 90,00 90,00 90,00
0,41 361,22
15
Total
182,84
2,43 273,65 540,41 541,22 630,41 182,43 2353,37
Rataan
20,32
0,41 22,80 77,20 60,14 78,80 22,80 282,46
Lampiran 6. Data Sidik Ragam Persentase Terbentuknya Kalus (%)
SK
db
JK
KT
F. hitung
F. 0.05
6,00
44187,33
7364,56
0,30
2,28
PERLAKUAN
52,00 1282278,36 24659,20
GALAT
58,00 1326465,69
TOTAL
Ket
TN
FK = 93870,33
KK = 7
Universitas Sumatera Utara
47
Lampiran 7. Data Pengamatan Umur Muncul Akar (%)
Perlakuan
Ulangan
A1
A2
A3
A4
A5
A6
14,00
14,00
1
17,00
12,00
2
14,00
3
17,00
4
5
6
16,00
7
17,00
8
12,00
7,00
17,00
9
16,00 13,00
17,00
10
12,00
11
11,00
12
12,00
13
14
14,00
13,00
15
Total
89,00 34,00
116,00
12,00 14,00
Rataan
14,83 11,33
14,50
12,00 14,00
Lampiran 8. Data Sidik Ragam Umur Muncul Akar (%)
SK
db
JK
KT
F. hitung
6,00
2896,3
482,72
0,27
PERLAKUAN
52,00
28390
1774,4
GALAT
58,00
31286
TOTAL
A7
17,00
17,00
17,00
12,00
63,00
15,75
F. 0.05
2,74
Total
28,00
46,00
14,00
17,00
16,00
17,00
53,00
63,00
12,00
23,00
12,00
27,00
328,00
82,42
Ket
TN
FK = 1823,46
KK = 13
Universitas Sumatera Utara
48
Lampiran 9. Data Pengamatan Umur Muncul Kalus (%)
Perlakuan
Ulangan
A1
A2
A3
A4
A5
A6
11,00
1
6,00
20,00
2
21,00
3
17,00
4
17,00
5
13,00
6
11,00
17,00
7
8
14,00
9
13,00
13,00
17,00
10
17,00
13,00
11,00
11
6,00
23,00
12
11,00
13
17,00
14
13,00
17,00
17,00
17,00
15
Total
24,00
30,00
92,00
90,00 116,00
Rataan 12,00
10,00
15,33
15,00
16,57
Lampiran 10. Data Sidik Ragam Umur Muncul Kalus (%)
SK
db
JK
KT
F. hitung
6,00
3187,19
531,20
0,29
PERLAKUAN
52,00 34769,81
1829,99
GALAT
58,00 37957,00
TOTAL
A7
13,00
13,00
26,00
13,00
F. 0.05
2,63
Total
11,00
39,00
21,00
17,00
17,00
13,00
28,00
27,00
43,00
41,00
29,00
11,00
17,00
64,00
378,00
81,90
Ket
TN
FK = 2421,76
KK = 11
Universitas Sumatera Utara
49
Lampiran 11. Data Pengamatan Berat Segar Akar (gram)
Ulangan
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Total
Rataan
A1
0,20
0,05
0,00
0,02
0,05
0,00
0,16
0,00
0,00
0,48
0,05
A2
0,00
0,00
0,19
0,12
0,00
0,08
0,39
0,06
A3
0,00
0,14
0,03
0,00
0,00
0,05
0,23
0,05
0,13
0,09
0,00
0,19
0,91
0,08
Perlakuan
A4
0,04
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,04
0,01
A5
0,07
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,07
0,01
A6
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
A7
0,00
0,05
0,00
0,00
0,02
0,06
0,04
0,00
0,16
0,02
Total
0,27
0,19
0,05
0,03
0,00
0,00
0,02
0,05
0,26
0,56
0,05
0,16
0,09
0,00
0,26
2,04
0,23
Universitas Sumatera Utara
50
Lampiran 12. Data Transformasi Berat Segar Akar √x+ 0,5
Ulangan
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Total
Rataan
A1
0,84
0,74
0,71
0,72
0,74
0,71
0,81
0,71
0,71
6,68
0,74
A2
0,71
0,71
0,83
0,79
0,71
0,76
4,50
0,75
A3
0,71
0,80
0,73
0,71
0,71
0,74
0,85
0,74
0,79
0,77
0,71
0,83
9,09
0,76
Perlakuan
A4
0,73
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
4,98
0,71
A5
0,75
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
6,41
0,71
A6
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
5,66
0,71
Lampiran 13. Data Sidik Ragam Berat Segar Akar (%)
SK
db
JK
KT
F. hitung
6,00
0,02
0,004
3,02
PERLAKUAN
52,00
0,07
0,001
GALAT
58,00
0,09
TOTAL
A7
0,71
0,74
0,71
0,71
0,72
0,75
0,73
0,71
5,77
0,72
F. 0.05
2,28
Total
3,00
3,69
3,57
1,44
1,41
2,83
2,84
1,45
3,71
4,61
4,28
2,23
1,48
1,41
5,12
43,08
5,10
Ket
*
FK = 31,45
KK = 0,08
Universitas Sumatera Utara
51
Lampiran 14. Data Pengamatan Berat Segar Kalus (gram)
Ulangan
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Total
Rataan
A1
0,00
0,00
0,00
0,02
0,00
0,00
0,00
0,00
0,01
0,04
0,004
A2
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
Perlakuan
A3
A4
A5
0,01
0,00
0,00 0,01
0,02 0,00
0,00
0,02
0,00
0,06
0,00 0,02
0,00 0,01 0,00
0,00 0,01
0,02
0,03
0,00 0,02 0,00
0,03
0,00
0,00
0,00 0,02 0,02
0,06 0,10 0,15
0,01 0,01 0,02
A6
0,02
0,00
0,02
0,05
0,03
0,00
0,02
0,03
0,15
0,02
A7
0,00
0,00
0,00
0,00
0,01
0,00
0,00
0,00
0,01
0,002
Total
0,01
0,02
0,02
0,02
0,06
0,02
0,04
0,00
0,03
0,07
0,06
0,06
0,00
0,02
0,08
0,50
0,06
Universitas Sumatera Utara
52
Lampiran 15. DataTransformasi Berat Segar Kalus √x+ 0,5
Ulangan
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Total
Rataan
A1
0,71
0,71
0,71
0,72
0,71
0,71
0,71
0,71
0,72
6,39
0,7098
A2
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
4,24
0,71
A3
0,72
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,72
0,71
0,73
0,71
0,71
0,71
8,53
0,71
Perlakuan
A4
0,71
0,72
0,71
0,72
0,72
0,72
0,72
5,02
0,72
A5
0,71
0,71
0,72
0,75
0,72
0,71
0,73
0,71
0,72
6,47
0,72
A6
0,02
0,71
0,72
0,74
0,73
0,71
0,72
0,73
5,06
0,63
Lampiran 16. Data Sidik Ragam Berat Segar Kalus (%)
SK
DB
JK
KT
F. Hitung
6,00
0,044
0,0074
0,0013
PERLAKUAN
52,00
283,64
5,4545
GALAT
58,00
283,68
TOTAL
A7
0,71
0,71
0,71
0,71
0,72
0,71
0,71
0,71
5,67
0,7082
F. 0.05
2,28
Total
2,84
2,84
3,55
1,42
1,46
2,84
2,85
1,41
3,55
4,29
4,29
2,16
1,41
1,43
5,00
41,37
4,90
Ket
TN
FK = 29,0035
KK = 6
Universitas Sumatera Utara
53
Lampiran 17. Data Pengamatan Jumlah Akar
Ulangan
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Total
Rataan
A1
26,00
2,00
0,00
15,00
17,00
0,00
40,00
0,00
0,00
100,00
11,11
A2
0,00
0,00
12,00
37,00
0,00
28,00
77,00
12,83
Perlakuan
A3
A4
0,00
2,00
15,00
0,00
25,00
0,00
0,00
0,00
0,00
40,00
0,00
51,00
32,00
0,00
62,00
15,00
0,00
40,00
0,00
267,00 15,00
22,25
2,14
A5
24,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
24,00
2,67
A6
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
A7
0,00
5,00
0,00
0,00
25,00
20,00
22,00
0,00
72,00
9,00
Total
50,00
22,00
2,00
25,00
0,00
0,00
15,00
17,00
77,00
148,00
32,00
84,00
15,00
0,00
68,00
555,00
60,00
Universitas Sumatera Utara
54
Lampiran 18. Data Transformasi Jumlah Akar √x+ 0,5
Ulangan
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Total
Rataan
A1
5,15
1,58
0,71
3,94
4,18
0,71
6,36
0,71
0,71
24,04
2,67
A2
0,71
0,71
3,54
6,12
0,71
5,34
17,12
2,85
Perlakuan
A3
A4
A5
0,71
4,95
1,58
3,94
0,71
0,71
5,05
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
6,36
0,71
7,18
0,71
5,70
0,71
0,71
7,91
3,94
0,71
6,36
0,71
0,71
46,91 8,18 10,61
3,91
1,17
1,18
Lampiran 19. Data Sidik Ragam Jumlah Akar
SK
db
JK
KT
6,00
74,64
12,44
PERLAKUAN
52,00
214,51
4,13
GALAT
58,00
289,15
TOTAL
A6
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
0,71
5,66
0,71
F. hitung
3,02
A7
0,71
2,35
0,71
0,71
5,05
4,53
4,74
0,71
19,49
2,44
F. 0.05
2,28
Total
11,51
9,28
4,41
5,76
1,41
2,83
6,06
4,89
16,36
25,61
9,24
13,36
4,64
1,41
15,24
132,01
14,92
Ket
*
FK = 295,35
KK = 2
Universitas Sumatera Utara
55
Lampiran 20. Komposisi Media Murashige dan Skoog (MS)
Bahan Kimia
Konsentrasi Media (ppm)
Makro Nutrien (Stok I)
NH4 NO3
KNO3
CaCl2.2H2O
MgSO4.7H2O
KH2PO4
1650,000
1900,000
440,000
370,000
170,000
Mikro Nutrien (Stok II)
MnSO4.H2O
ZnSO4.7H2O
H3BO3
KI
Na2MoO4.2H20
CuSO4.5H2O
CoCl2.6H2O
6,900
8,600
6,200
0,830
0,250
0,025
0,025
Iron (Stok III)
FeSO4.7H2O
Na2.EDTA
Vitamin (Stok IV)
Nikotinic acid
Pyridoxin HCL
Thiamine HCL
Myo-inositol
Sukrosa
Agar
(Sumber: Murashige and Skoog, 1962)
27,800
37,200
0,500
0,500
0,100
100,000
30.000,000
7.000,000
Universitas Sumatera Utara
56
Lampiran 21. Bagan Penelitian
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
A2
A3
A1
A2
A5
A4
A3
A2
A5
A1
A4
A7
A2
A7
A5
A7
A1
A7
A6
A4
A1
A2
A5
A3
A7
A2
A4
A5
A1
A6
A3
A2
A5
A4
A2
A3
A6
A3
A2
A6
A7
A5
A6
A6
A3
A4
A7
A6
A1
A1
A2
A7
A1
A1
A4
A6
A1
A4
A2
A1
A1
A6
A4
A3
A7
A6
A5
A4
A7
A5
A5
A6
A3
A4
A7
A5
A4
A3
A7
A3
A5
A4
A6
A4
A2
A3
A2
A7
A3
A2
A6
A5
A2
A5
A6
A7
A1
A7
A6
A3
A1
A3
A1
A5
A4
Universitas Sumatera Utara
57
Lampiran 22. Kegiatan Penelitian
Jenis Kegiatan
Sterilisasi Alat
Pembuatan Media
Pengambilan Bahan Tanaman
Sterilisasi Bahan Tanaman
Persiapan Ruang Tanam
Penanaman
Pemeliharaan Eksplan
Peubah Amatan
Persentase Terbentuknya Akar
(%)
Persentase Terbentuknya Kalus
(%)
Umur Munculnya Akar
Umur Munculnya Kalus
Warna Kalus
Tekstur Kalus
Berat Segar Akar (gram)
Berat Segar Kalus (gram)
Jumlah Akar
Warna Kalus
Tekstur Kalus
Morfogenesis
Pengukuran
Kandungan
βsitosterol
1
X
X
2
3
X
X
X
X
X
X
Minggu ke –
4
5
6
X
X
X
7
8
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Universitas Sumatera Utara
58
Lampiran 23. Foto Penelitian
A1
A2
A3
A4
A5
A6
Universitas Sumatera Utara
59
A7
Universitas Sumatera Utara