PERANAN REKABENTUK DI DALAM PRODUK INDUS

PERANAN REKABENTUK DI
DALAM
PRODUK INDUSTRI IKS.
MUHAMMAD FAUZI B. ZAINUDDIN
[MA INDUSTRIAL DESIGN (MANCHESTER U,UK)]
[MPhil APPLIED ERGONOMICS (LOUGHBORO U,UK)]

KOORDINATOR PROGRAM
JABATAN SENI LUKIS DAN SENI REKA, UITM
KEDAH

KENAPA KITA PERLU REKABENTUK/ SENIREKA
DI DALAM PRODUK KITA
•MENARIK MINAT PELANGGAN,
•MENINGKATKAN JUALAN,
•MENAMBAH NILAI ESTETIKA PADA
PRODUK

BAGAIMANA MEMILIH REKABENTUK/ DESIGN
YANG SESUAI PADA PRODUK, WARNA, TULISAN,
GAMBAR, LOGO ATAU COGANKATA??

KENAPA PRODUK PERLU REKABENTUK
(DESIGN),
BAGAIMANA IA MENYUMBANG KEPADA JUALAN,
TARIKAN ORANG RAMAI...

KREATIVITI
ADALAH SATU PROSES MENGELUARKAN IDE-IDE BARU,
MENYELESAIKAN MASALAH DENGAN CARA BARU, ATAU
MENGENALPASTI PELUANG-PELUANG PASARAN BARU,
ATAU MEMPELBAGAIKAN ATAU MENGUBAH SUAI
BARANGAN DENGAN MENGUNAKAN TEKNOLOGI
SEMASA MENGIKUT KEHENDAK PASARAN DAN
CITARASA PENGGUNA.
 

INNOVASI
CARA MENGEXPLOITASI IDE-IDE
BARU MELALUI PROSES
PENGELUARAN PRODUK, CARA-CARA
PENGENDALIAN PEMASARAN

ATAUPUN PROMOSI BARANGAN
KERUSI YANG KREATIF

KERUSI YANG UNIK
KATIL YANG ADA INOVASI

DEFINISI REKA BENTUK/SENI REKA
DESIGN
REKA BENTUK, `DESIGN’ ATAU SENIREKA, REKACIPTA
MERUPAKAN ISTILAH YANG KEBANYAKAN ORANG
MENERIMANYA SEBAGAI SATU AKTIVITI YANG
MENJURUS KEPADA PROSES MEREKABENTUK,
MELAKAR, MEMPROSES, MERANCANG DAN BERAKHIR
DENGAN SESUATU SAMADA DALAM BENTUK BENDA,
SISTEM ATAU PERANCANGAN
( ENCARTA DICT, 2000).

REKABENTUK JUGA BOLEH
DITERJEMAHKAN SEBAGAI SATU
BIDANG DI MANA PENGALAMAN,

KEBOLEHAN,
KEMAHIRAN DAN ILMU SENIREKA
SESEORANG INDIVIDU DIZAHIR DAN
DIADUN ATUR BAGI MENJADIKAN
PERSEKITARAN KEHIDUPAN MEREKA
MENEPATI KEHENDAK BARANGAN,
NALURI DAN CITARASA MANUSIA.
(ARCHER,B.,1973).

APA YANG PEREKA LAKUKAN DAN EXPLORE
GABUNGAN PROSES KREATIVITI
DAN INOVASI JUSTERU DI DALAM
SESUATU REKABENTUK PRODUK
BERDASARKAN
IDE-IDE
PRAKTIKAL,
MANARIK
DAN
MEMENUHI
CITARASA

PENGGUNA.

REKABENTUK JUGA BERMAKSUD PENGUNAAN
DAYA KREATIF DAN INOVATIF UNTUK
MENYELESAIKAN MASALAH PRODUK
MENGIKUT KEPERLUAN PASARAN DAN
PENGGUNA.

HAKIKATNYA PENGISTILAHAN REKA BENTUK
LEBIH KERAP DIKAITKAN KEPADA
PENGHASILAN SESUATU YANG INDAH,
BERFUNGSI DAN MEMPUNYAI NILAI
KOMERSIAL. REKA BENTUK YANG BAIK
ADALAH MERUJUK KEPADA SUMBANGAN
MAKSIMA FUNGSI DI DALAM KHIDMATNYA
KEPADA MANUSIA/PENGGUNA.

REKABENTUK BERMULA SEJAK DARI ZAMAN BATU

SEJARAH TERAWAL PENERIMAAN SENIREKA DI DALAM INSTITUSI AKADEMIK


Penubuhan sekolah
seni, The Bauhaus oleh
Walter Gropius pada
tahun 1919 adalah
bukti terawal
bagaimana peranan
pereka, estetika dan
bahan dalam reka
bentuk produk mula di
mendapat perhatian
masyarakat
(Warren,G.1997).

Peter Behren yang bekerja dengan
syarikat AEG telah memulakan era
penglibatan artis di dalam profesion
reka bentuk perindustrian iaitu di
dalam reka bentuk produk cerek
elektrik dan lampu


SEMASA KEMELESETAN
EKONOMI DI AMERIKA
SYARIKAT DAN EROPAH PADA
TAHUN 1927, BANYAK
SYARIKAT KECIL MENGALAMI
KEMEROSOTAN DAN ADA
YANG TERPAKSA `GULUNG
TIKAR' SERTA TERPAKSA
BERGABUNG UNTUK MENJADI
SYARIKAT YANG LEBIH BESAR
DAN KUKUH.
APABILA PASARAN SAHAM DI
WALL STREET JATUH DENGAN
TERUKNYA PADA TAHUN 1929,
PASARAN EKONOMI MENJADI
BERTAMBAH MEROSOT.

KEADAAN
INILAH

YANG
MENDORONG
WUJUDNYA USAHA UNTUK MENJADIKAN BIDANG
REKA BENTUK PERINDUSTRIAN MENJADI LEBIH
INOVATIF DAN KOMPETITIF.
SYARIKAT-SYARIKAT MENGHASILKAN PRODUKPRODUK YANG MEMPUNYAI KELAINAN DARI SEGI
REKABENTUK, LEBIH KREATIF DAN MODEN
UNTUK MENJADIKAN PASARAN PENGGUNA
KEMBALI AKTIF DAN KOMPETITIF.

PEREKA-PEREKA INDUSTRI SEPERTI HENRY
DREYFUSS, RAYMOND LOEWY, CHARLES EAMES
NAMA-NAMA
PENTING
YANG
TELAH
MENCORAKKAN PROFESION REKA BENTUK
PERINDUSTRIAN DI AMERIKA BAGI MEMBERIKAN
IMEJ BARU KEPADA SEGALA PRODUK YANG
MEMBANJIRI

PASARAN
TERBUKA
PRODUK
SEPERTI AUTOMOTIF, BARANGAN ELEKTRIK.

REKABENTUK
2 DIMENSIONAL

3 DIMENSIONAL

•SENI VISUAL
•GRAFIK
•TEXTILE

•PRODUK
•CERAMIK
•SENI LOGAM HALUS
•FESYEN

FOKUS

REKABENTUK

PERINDUSTRIAN

PERINGKAT
PERINGKAT

MAKRO
MAKRO

SOALGAYA
GAYA
SOAL
HIDUP
HIDUP
CARABEKERJA
BEKERJA
CARA
ETIKA
ETIKA

BUDAYAHIDUP
HIDUP
BUDAYA
BANGSA
BANGSA

PERINGKA
PERINGKA
TT
MIKRO
MIKRO

WARNA
WARNA
ESTETIKA
ESTETIKA
ELEMEN
ELEMENDAN
DAN
PRINSIP

PRINSIP
SENIREKA
SENIREKA
RUPABENTUK
RUPABENTUK
OBJEK
OBJEK

Teori Mcclelland(1990) mengenai FOKUS rekabentuk industri
menangani isu rekabentuk

1.Perabot
Rumah dan luar

KATEGORI
REKABENTUK
PERINDUSTRIAN

3.Produk
• Kepenggunaan
• Industri

2.Automotif
Darat
udara

FAKTOR YANG PERLU DIKETAHUI OLEH SEORANG PEREKABENTUK
PERINDUSTRIAN DAN PIHAK PENGELUAR DI DALAM PROSES REKA
BENTUK PRODUK BARU
•Pengeluar/Pembuat Produk (Kilang) - mengenal pasti kemampuan
mesin, teknologi dan kemudahan yang ada di kilang tersebut.
•Pasaran dan jualan (marketing/selling) – memastikan produk
yang direka mendapat tempat di dalam pasaran dan juga terdapat
permintaan daripada pengguna. Mengaplikasikan konsep dan
proses reka bentuk yang bersifat pemusatan insan. Kaedah ini
boleh membantu kearah keberkesanan dan kejayaan sesuatu
produk itu di pasaran.(rajah 3-e)
•Pembelian (purchasing) – Adakah bahan dan unit-unit komponen
yang ingin digunakan di dalam produk itu boleh diperoleh dengan
mudah di pasaran.
•Kos pembuatan – memastikan kos pengeluaran produk adalah
munasabah dan mampu mendatangkan pulangan yang baik
kepada syarikat pengeluar.
•Pengangkutan – menitikberatkan aspek pembungkusan dan
pengangkutan bagi tujuan pasaran.
•Pembuangan/pelupusan – memikirkan cara dan langkah terbaik
sesuatu produk itu boleh dilupuskan sekiranya rosak (berkaitan
dengan kitar hayatnya).

SPESIFIKASI
PRODUK

PENERANGAN PROJEK

PROSES REKA
BENTUK YANG
RINGKAS DAN
BERKESAN.

KONSEP REKABENTUK

PERINCIAN REKA
BENTUK
PROTOTAIP DAN
PENGELUARAN

PENJUALAN &
PENGUNAAAN

Tahap

Keterangan dan penjelasan

1.

Ini merupakan proses awal kearah memulakan aktiviti merekabentuk
produk di dalam reka bentuk perindustrian. Mengenal pasti masalah
yang ingin di selesaikan. Contohnya, jika definisi masalah adalah
merekabentuk sebuah seterika baju. Masalah itu harus didefinisi sebagai,
`bagaimana untuk menjadikan sehelai baju itu licin dan kemas selepas
dibasuh?’ atau apakah cara terbaik untuk menjadikan baju itu licin dan
kemas selepas dibasuh?

Definisi
masalah reka
bentuk

Kumpulkan maklumat dan data dari sumber-sumber yang kita rasakan
boleh membantu menyelesaikan masalah reka bentuk dan biasanya
kaedah etnograpi digunakan.

2. Penyelidikan

/

Tahap di mana pereka perindustrian cuba menonjolkan beberapa idea
yang dikira lojik dan tidak lojik dan seterusnya dibuat penilaian tentang
idea mana yang ingin digubah, distailisasi, untuk dijadikan idea yang
berfungsi.

4. Pemilihan
Idea

Buang idea yang tidak boleh dikembang atau tidak lojik. Rumuskan 10
reka bentuk yang berpotensi dan ini akan memberi peluang ahli dalam
kumpulan reka bentuk membuat pilihan dan komen yang konkrit dan
mengurangkan jumlah idea kepada angka yang kecil.

5.
Fokus reka bentuk

Ialah tahap di mana kita mengundang satu dua pemerhati luar untuk
membantu menilai 10 idea reka bentuk yang dimajukan dari tahap 4.

6. Delegasi kerja

Pecahkan kumpulan reka bentuk kapada kumpulan yang kecil dan setiap
kumpulan bertanggungjawab untuk mengemaskini dan mengembangkan
idea yang telah dipersetujui.

7.Prototaip

Binakan satu model yang berfungsi untuk menguji setakat mana idea
yang diterimapakai boleh direalisasikan. Proses uji-lari dan simulasi
adalah penting ditahap ini bagi melihat samada produk yang dijana
melalui proses-proses di atas mampu untuk berfungsi. Gunakan lakaran
dan rajah.

3 Brainstorm
ledak minda

9.
Peneliti
an

Gabungkan pandangan dan cadangan-cadangan
yang timbul semasa di tahap 8 dan seterusnya
baiki prototaip jika ada yang perlu dibaiki dan
ditingkatkan.

10.
Present
asi

Menyediakan satu persembahan panel reka
bentuk dan susur galur bagaimana proses itu
berlaku dari tahap 1 hingga 9

KEMANA ARAH
REKABENTUK DAN
BAGAIMANA SUMBANGAN
REKABENTUK DAPAT
MELONJAKAN PERNIAGAAN
DAN PASARAN
KEPENGUNAAN

MENEPATI CITRASA PENGGUNA
TAMBAHAN NILAI PRODUK
MEMBEZAKAN BARANGAN DARI
PERSAINGAN
MENGGUNAKAN TEKNOLOGI DAN CARA
PENGELUARAN PERKINI
MEMPELBAGAIKAN KEGUNAAN BAHAN
UNTUK FUNGSI SAMA
PAKAGING YANG KEMAS DAN MENARIK
PERSAINGAN DAN SASARAN PENGGUNA

KREATIF : PERABUT DARI CARDBOARD

BERMULA DENGAN SKETCH ATAU LAKARAN
MENTRANFORMASI IDEA KEPADA VISUAL

LAKARAN IDEA MENGENAI REKABENTUK TROLLEY

LAKARAN IDEA MENGENAI REKABENTUK TROLLEY

LAKARAN IDEA MENGENAI REKABENTUK SETERIKA

EVOLUSI MASA DAN
KEPELBAGAIAN
BUDAYA
MEMBEZAKAN
BENTUK

REKABENTUK AUTOMOTIF YANG
INOVATIF
MENEPATI GAYA, MASA DAN
KESELESAAN

LAKARAN
DAN
IDE
MELAHIRKAN
BENTUK

BENTUK
BENTUK
YANG
INOVATIF
DI DALAM
INDUSTRI
PRODUK

MOCK UP
HASIL DARI
IDE
MEMBINA
BENTUK

PRODUK YANG MEMBANTU MEMUDAHKAN PENGGUNA

MENEPATI CIRI-CIRI
ERGONOMIK

REKABENTUK ISLAM BERASASKAN CORAK GEOMATRIK

Rekabentuk yang unik dan universal

Sekian terima kasih
di atas perhatian anda