Sifat Fisis dan Keawetan Alami Kayu Pengkih Terhadap Serangan Rayap Tanah (Macrotermes gilvus)

48

LAMPIRAN

Lampiran 1. Hasil pengukuran kadar air, kerapatan dan penyusutan kayu pengkih

Posisi
Bata
ng

Dimensi Awal
Prata-

Lrata-

Trata-

rata

rata


rata

(cm)

(cm)

(cm)

Volume

Berat

Berat akhir

(cm³

awal

(oven)


)

(gr)

(gr)

KA
Kerapatan
(g/cm³)

(
%
)
12.7

P1

7.67

2.39


2.40

43.93

41.45

36.75

0.837

8
9
13.3

P2

7.65

2.39


2.40

43.87

40.20

35.45

0.808

9
9
12.6

P3

7.63

2.42


2.39

44.23

37.50

33.30

0.753

1
3
12.9

P rata-

0.799

rata


3
4
13.2

T1

7.65

2.42

2.45

45.47

39.40

34.80

0.765


1
8
13.3

T2

7.63

2.46

2.43

45.57

39.85

35.15

0.771


7
1
13.3

T3

7.55

2.47

2.45

45.65

39.05

34.45

0.755


5
3
13.3

T rata-

0.764

rata

1
4
12.9

U1

7.61

2.39


2.44

44.45

37.40

33.10

0.745

9
1
15.9

U2

7.61

2.41


2.44

44.75

38.80

33.45

0.747

9
4

U3

7.63

2.39

2.44

44.44

37.55

33.20

0.747

13.1
0

Universitas Sumatera Utara

49

2
14.0

U rata-

0.746

rata

2
9

Keterangan : P = pangkal, T = Tengah, U = Ujung.

Susus
Dimens

Posisi

Dimens

t

i

i

ka

awa

akh

y

l

ir

u

(cm

(cm

(

³)

³)

%

Batang

Dimensi awal
(cm³)

Dimensi akhir
(cm³)

Susust kayu
(%)

)

P1

63.572

57.805

9.072

57.805

54.164

6.299

P2

64

58.720

8.250

58.720

55.995

4.641

P3

62.884

58.709

6.639

58.709

54.909

6.473

P rata-rata

7.987

5.804

T1

62.157

57.563

7.391

57.563

53.556

6.961

T2

61.965

57.888

6.580

57.888

53.801

7.060

T3

62.536

58.122

7.058

58.122

53.964

7.154

T rata-rata

7.010

7.058

U1

61.615

56.911

7.635

56.911

53.429

6.118

U2

62.969

59.310

5.811

59.310

55.414

6.569

U3

63.688

58.800

7.675

58.800

53.663

8.736

T rata-rata

7.040

7.141

Keterangan : P = pangkal, T = Tengah, U = Ujung.

Universitas Sumatera Utara

50

Lampiran 2. Hasil pengukuran Daya serap air dan Pengembangan tebal kayu
Pengkih

Posisi batang

Tebal Awal

Tebal direndam rata-rata (cm)

Pengembangan Tebal (%)

2 jam

24 jam

2 jam

24 jam

P1

2.403

2.417

2.453

0.583

2.081

P2

2.407

2.423

2.430

0.665

0.956

P3

2.293

2.313

2.370

0.872

3.358

0.707

2.131

P Rata-rata
T1

2.410

2.423

2.453

0.539

1.784

T2

2.420

2.437

2.487

0.702

2.769

T3

2.370

2.400

2.437

1.266

2.827

0.836

2.460

T Rata-rata
U1

2.357

2.390

2.430

1.400

3.097

U2

2.413

2.430

2.460

0.705

1.948

U3

2.403

2.423

2.473

0.832

2.913

0.979

2.653

U Rata-rata

Posisi batang

Berat awal
(g)

Berat direndam (g)

Daya Serap Air (%)

2 jam

24 jam

2 jam

24 jam

P1

36.150

37.750

41.100

4.426

13.693

P2

37.650

39.450

42.950

4.781

14.077

P3

37.600

39.350

42.750

4.654

13.697

4.620

13.822

P Rata-rata
T1

37.800

39.750

43.100

5.159

14.021

T2

38.500

40.200

43.600

4.416

13.247

T3

37.100

39.700

42.450

7.008

14.420

5.527

13.896

T Rata-rata
U1

40.350

42.250

46.050

4.709

14.126

U2

38.450

40.850

45.000

6.242

17.035

U3

38.400

41.250

43.950

7.422

14.453

6.124

15.205

U Rata-rata

Universitas Sumatera Utara

51

Lampiran 3. Hasil pengukuran Keawetan alami Kayu pengkih

Berat awal

Berat akhir

(gr)

(gr)

P1

231.4

P2

Posisi Batang

Kehilangan Berat (%)

Kelas Ketahanan

231.2

0.1

Sangat Tahan

230.2

229.2

0.4

Sangat Tahan

P3

238.6

238.1

0.2

Sangat Tahan

P4

243.2

242.1

0.5

Sangat Tahan

0.3

Sangat Tahan

P rata-rata
T1

232.6

231.4

0.5

Sangat Tahan

T2

224.9

224.1

0.4

Sangat Tahan

T3

237.8

237.0

0.3

Sangat Tahan

T4

230.7

229.3

0.6

Sangat Tahan

0.5

Sangat Tahan

T rata-rata
U1

220.2

219.3

0.4

Sangat Tahan

U2

220.3

219.5

0.4

Sangat Tahan

U3

229.2

227.1

0.9

Sangat Tahan

U4

226.7

225.1

0.7

Sangat Tahan

0.6

Sangat Tahan

T rata-rata

Universitas Sumatera Utara

52

Lampiran 4. Hasil pengukuran Berat Jenis Zat Kayu pengkih

Nama Serbuk
Meranti merah
(Shorea leprosula)

C (gr)

CS (gr)

CSKT (gr)

KA (%)

38

40

39,8

11,11%

Picnometer (P)

= 34,4 gr

Picnometer + Serbuk (PS)

= 36,4 gr

Maka, Serbuk (S) adalah: S

= PS - P
= 36,4 gr – 34,4 gr
= 2 gr

Cawan kaca (C)

= 38 gr

Cawan kaca + Serbuk (CS)

= 40 gr

Sebuk (S) = CS – C
= 40 gr – 38 gr
= 2 gr
Cawan Serbuk Kering Tanur (CSKT) = 39,8 gr
KA serbuk

=

(CS  C )  (CSKT  C )
x100%
(CSKT  C )

=

(40  38)  (39,8  38)
x100%
(39,8  38)

=

2  1,8
x100%
1,8

=

0,2
x100%
1,8

= 11,11%

BKT zk = SKT =

S
1  KA / 100

Universitas Sumatera Utara

53

=

2
1  11,11 / 100

=

2
1,11

BKTzk = SKT = 1,8 gr
P

PS (gr)
(

PSKT
(gr)

A’ PA

BKT (gr)

serbuk BJzk

Vol.
(cm3)

(gr)

g
r)
34,4

36,4

84,4 gr

83,8

1,8

1,2

1,5

Picnometer (P)

= 34,4 gr

Picnometer Serbuk Kering Tanur + Air (PSKT A’)

= 84,4 gr

Picnometer + Air (PA)

= 83,8 gr

Vol. serbuk

= (PA- P) – (PSKT A’ – P – SKT)
= (83,8 gr – 34,4 gr) – (84,4 gr – 34,4 gr – 1,8
gr)
= 49,4 gr – 48,2 gr
= 1,2 cm3

BJ zat kayu

BKTzatkayu
Vol.serbuk
= 1,8 gr
=

1,2 gr
= 1,5

Universitas Sumatera Utara

54

Lampiran 5. Dokumentasi Penelitian

Universitas Sumatera Utara

55

Universitas Sumatera Utara

56

Universitas Sumatera Utara